Colofon
0
Inhoudsopgave 5
Voorwoord
6
Tijdig de bakens verzetten
8
Hoe overwinteren vlinders
10
Het microscopische leven in de sloot
13
Tijdig de bakens verzetten
13
Samenvatting Bondsvergadering
P/a Bond van Volkstuinders, Volendammerweg 301, 1027 EA Amsterdam. Telefoon 020 – 613 28 93, Fax 020 – 613 32 76 e-mail:
[email protected] website: www.bondvanvolkstuinders.nl
14
Paddestoelen op Sloterdijkermeer
Redactiemedewerkers
16
Puzzel
17
Boekbespreking
Eindredactie Rob Schuurman
Vormgeving Nisvan van Sijl www.nisvan.com
VROEGOP Vroegop wordt verspreid in een oplage van 9.000 exemplaren onder de leden en aspiranten van de Bond van Volkstuinders te Amsterdam en omgeving. Verschijningsfrequentie eenmaal per kwartaal. Vroegop is het interne Nieuwsblad van de Bond van Volkstuinders. Het blad is opgericht in 1990 om de (nood)zakelijke informatie van het bestuur van de Bond van Volkstuinders te verspreiden onder de leden. Een enthousiaste, vrijwillige redactie maakt door middel van aanvullende artikelen en columns van de Vroegop een tijdschrift.
Redactie en advertenties VROEGOP
Frits Tikkemeijer, Hélène Swierstra, Irene van Hulzen, Jolanda Beringen, Manja Visser, Rob Schuurman en André Rodenburg (gedelegeerde bondsbestuur).
Drukwerk Bondskantoor Amsterdam
Beeld cover: Nisvan van Sijl Volgende uitgave april 2013 Kopij inleveren vóór 15 maart 2013
Spreekuur bondskantoor
m
Elke eerste woensdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur (behalve in januari) houdt het Bondsbestuur spreekuur voor leden en besturen. Het is wel noodzakelijk dat men uiterlijk de vrijdag daarvoor een afspraak met het bondskantoor maakt en dan in het kort aangeeft waarover men een gesprek wil. Op een spreekuur kunnen geen beslissingen worden genomen, zeker niet als het gaat om een geschil waarbij meer partijen zijn betrokken. Het bondskantoor is te bereiken met buslijn 33 vanaf het Centraal Station, uitstappen bij de eindhalte aan de Volendammerweg in Amsterdam-Noord. winter 2012
3
4
winter 2012
l
u
Van de voorzitter Ik had gehoopt het laatste voorwoord van dit jaar, thuis te mogen schrijven. Helaas is het anders gelopen en lig ik nog steeds in het ziekenhuis. Wat begonnen is als een dubbele longontsteking die na zes weken werd ontdekt, heeft uiteindelijk geleid tot opname in het ziekenhuis. Ondanks dat ik van de dubbele longontsteking hersteld was, bleef ik hoge koorts houden. Dit, ontstekingsreacties in het bloed en een te hoge nierwaarde gaf aanleiding voor de internist om mij op te nemen en te gaan achterhalen wat er aan de hand was. Diverse onderzoeken zijn verricht en zij ontdekten dat de symptomen en de minder goed werkende nieren het gevolg zijn van de auto-immuunziekte Wegener. De Ziekte van Wegener wordt met name gekenmerkt door ontstekingen in de kleine bloedvaten waardoor ontstekingsweefsel een “propje” vormt en het bloedvat afgesloten wordt. Hierdoor sterft het achterliggende stukje weefsel af. De ziekte manifesteert zich in het KNO-gebied of in de organen. Bij mij zijn dus de nieren aangetast. De ziekte is te behandelen met medicatie. Gelukkig heeft de nierfunctie zich herstelt en functioneren zij zeker voor 80 % weer. Doordat er diverse onderzoeken zijn verricht, kwamen de artsen erachter dat mijn aorta in de buik binnen een periode van 3 maanden vergroot was van 3 mm naar 4,8 mm hetgeen een gevaarlijke situatie was die zo snel mogelijk verholpen moest worden. Hiervoor is via de lies
z
een vaatprothese ingebracht. Deze behandeling is goed verlopen en ik was dan ook snel weer op de been. Er trad echter een complicatie op: bloedverlies. De oorzaak hiervan was een nieuw ontstane aneurysma (verwijding) in de slagader van de darmen dat uitmondde in een spoedoperatie. Hierdoor is mijn conditie heel snel achteruit gegaan, waardoor ik nog maanden nodig heb om hiervan te herstellen. Het ontroerde mij dan ook enorm dat ik van besturen en individuele leden ontzettend veel kaarten en bemoedigende reacties ontvangen heb. Er waren reacties bij die mij emotioneel raakten. Ik wil iedereen heel erg bedanken die mij per kaart gesteund heeft, maar ook al die belangstellende leden die naar mijn gezondheid geïnformeerd hebben. Dank u wel voor uw belangstelling en reacties. Het heeft mij bijzonder goed gedaan. Ook aan 2012 komt nu een einde. Ik wens iedereen hele fijne kerstdagen toe en een gezond 2013. Ik hoop u allen volgend jaar weer te mogen begroeten op de bijzondere tuinen van onze vereniging Bond van Volkstuinders.
x
d Van de 2e voorzitter Beste tuinleden, Wat fijn dat de enige echte voorzitter weer wat van zich heeft laten horen. Ik zal blij zijn als hij weer terug is. Dat scheelt mij een hoop werk. Maar voorlopig zal ik zijn taken nog even waarnemen. Ik doe hierbij een dringend beroep op de leden om zich beschikbaar te stellen als bestuurslid.
Met vriendelijke groet, Theo van der Horst voorzitter
y
Wij kunnen wel wat bestuursleden gebruiken, bijvoorbeeld secretaris of penningmeester (m/v), een P.R. man of vrouw en algemeen bestuursleden. Denk daar eens over na! Dan wens ik ook u als 2e voorzitter een prettige kerst en jaarwisseling toe. Frans Schiphorst 2e Voorzitter winter 2012
5
€
€
Tijdig de
€ bakens €
door: Joop van der Flier
verzetten
€
U kent dat gezegde wel: “Het is belangrijk om de bakens tijdig te verzetten”. Daar is iedereen het gemakkelijk mee eens, maar wat de bakens zijn en wat tijdig is, daar kunnen we flink over van mening verschillen. De Financiële Commissie heeft de laatste jaren zijn taak uitgebreid van alleen maar optreden bij tussentijdse wisselingen van peningmeesters naar ook advies geven over het te voeren financiële beleid van de bond en de afdelingen.
bij de leden is er een algemene wens om de faciliteiten op de tuinparken uit te breiden. Daar komt nog bij dat er op een aantal parken sprake is van achterstallig onderhoud bij beschoeiing, waterleiding en bij de gebouwen. Al met al zien we dat de afdelingen in de komende jaren met flinke projecten te maken krijgen en dat is ook wel leuk.
€
Wat is de afgelopen twee jaren gebeurd? De jaarstukken van de afdelingen zijn tegen het licht gehouden en de voorstellen van de commissie om tot een meer uniforme verslaglegging te komen zijn door de bondsvergadering geaccepteerd. Dat is alvast flinke winst. Maar nu de verbinding tussen heden en toekomst. Op dit moment staan de meeste afdelingen er financiëel goed voor en bij die afdelingen waar problemen dreigden zijn de leden bereid gebleken om die ook aan te pakken. Dit is een goede uitgangspositie. Werkt dat ook in de toekomst? Van buitenaf worden hogere eisen aan de tuinparken gesteld, zowel op het gebied van waterkwaliteit als ecologisch verantwoord tuinieren en ook
6
winter 2012
Financiele positie afdelingen
- De afgelopen vergaderingen heeft de Financiële Commissie u enkele malen mogen informeren over de financiële positie van de afdelingen. - De financiële positie van de afdelingen is op dit moment in het algemeen goed. - De boodschap van de FC is dat zo’n goede financiële positie heel snel kan veranderen.
De Financiële Commissie heeft naar aanleiding van een aantal projecten die de afgelopen jaren problemen hebben opgeleverd, het bestuur van de bond twee vragen voorgelegd. De eerste vraag is: zou het niet nuttig zijn om de rol van de bond bij grotere projecten op de tuinparken te versterken, zonder de verantwoordelijkheid van de afdelingen en van de leden van de afdelingen in te perken? Te denken valt daarbij aan vormen van voorlichting en advies op technisch en financiëel gebied. Bij voorlichting denken we als eerste aan een brochure zoals de Schouwmap Tuinwijck, uitgebracht in 2012, met als doel verbetering van het openbaar groen, maar nu over onderwerpen als: beschoeiing, waterleiding, elektriciteit en riolering. Verder zou de bond een vaste adviseur kunnen aanstellen of inhuren om met afdelingen grotere technische projecten door te spreken of eventueel het bouwmanagement te verzorgen.
Kunnen we dat niet slimmer aanpakken? Bijvoorbeeld via het ophogen van het saldo van het bouw- en solidariteitsfonds of het uitwerken van andere mogelijkheden. Al met al een aantal voorstellen om de afdelingen te ondersteunen bij het voeren van een gezond investeringsbeleid om ook in de toekomst aan de wensen van de maatschappij en de leden te kunnen voldoen. Misschien denkt u nu wel dat is allemaal wel erg zwaar aangezet en daar heeft u ook wel gelijk in, maar beleid is nu eenmaal vooruitdenken en tijdig mogelijkheden scheppen. Daarom vraagt de Financiële Commissie nu uw aandacht voor de langere termijn.
€
De tweede vraag van de Financiële Commissie gaat natuurlijk over geld. Hoe kunnen de afdelingen in de komende jaren de financiën op orde houden. De commissie heeft het bestuur voorgesteld om zoals enkele afdelingen reeds doen, alle afdelingen te stimuleren om een meerjaren investeringsplan te maken en de capaciteit van de bond op het punt van financiering te versterken. Dat laatste zou op verschillende manieren kunnen, maar het is vreem dat veel afdelingen hun reserves bij een bank hebben ondergebracht en daar 2% rente op krijgen terwijl de bond voor een lening vanuit het bouw- en solidariteitsfonds 5% berekent.
Meerjaren beleid Bedreigingen van een gezonde financiële positie: - Veel achterstallig onderhoud dat plotseling acuut wordt (baggeren, beschoeiing, waterleiding, clubhuis). - Strengere eisen van de zijde van de gemeente en de waterschappen (riolering). - Streven naar meer comfort in de vrije tijd (elektriciteit). - Minder bereidheid van overheden om de tuinparken financieel te steunen.
advertentie
winter 2012
7
Tekst: Jolanda Beringen. Foto’s: Jolanda Beringen, Henk Wallays.
Hoe overwinteren? vlinders en andere bewoners van onze tuinen
Een stenen muurtje is een goede schuilplaats.
Wie weet waar vlinders zich in de winter schuilhouden? Blijven ze in Nederland in onze tuinen of vliegen ze naar warmere oorden? En hoe zit dat eigenlijk met lieveheersbeestjes en met onze bijen? Waar blijven al die dieren die onze tuinen en huisjes bevolken en bezoeken? En kunnen wij iets doen om het ze makkelijker te maken de winter te overleven?
Vlinders De meeste soorten dagvlinders die rondom Amsterdam voorkomen overwinteren als rups of als pop. Weten jullie het nog? Eerst is een vlinder een ei, dan een rups, hierna een pop en dan pas een vlinder. Als rups zullen zij zich verstoppen in het gras, onder bladeren of in de grond. Als pop hebben zij een harde huid en verstoppen ze zich in een blad of hangen aan een blad of steel van een plant. Ook kunnen zij aan een muur of onder een afdakje hangen. De Dagpauwoog en de Kleine Vos, die veel bij ons voorkomen, overwinteren wel als vlinder. Zij kruipen weg in een muur of in een holte van een boom. Ze houden een soort winterslaap en kunnen tegen een paar graden vorst. De Citroenvlinder is een taaie: die gaat gewoon ergens aan een blad of een takje hangen en kan zo zelfs overleven als het vriest. Als je een vlinder in je huisje of schuur tegenkomt in de winter, kan je hem daar gewoon laten zitten.
8
winter 2012
Tijdens de eerste zonnige lentedag komen de vlinders die overwinterd hebben weer tevoorschijn. De Atalanta en de Distelvlinder zijn twee voorbeelden van vlinders die niet tegen de kou kunnen en daarom naar warmere oorden vliegen. Zij worden ‘trekvlinder’ genoemd. Ze kunnen helemaal tot aan het Middellandse Zeegebied en Noord-Afrika vliegen. In het voorjaar komen ze dan terug om zich hier voort te planten. Echter door de klimaatverandering overwinteren steeds meer Atalanta’s in Nederland en zien we deze zwart met oranje vlinder soms al in februari vliegen.
Wat kunnen wij doen? Voor vlinders is het belangrijk dat er in de winter planten in onze tuinen blijven staan. Zij kunnen zich hierin verstoppen als pop of als rups. Je kunt beter onder vensterbanken en afdakjes niet schoonmaken, want hier kunnen poppen hangen. In het voorjaar hebben rupsen eten nodig en dat doen zij van zogenaamde waardplanten. Zorg daarom voor wilde hoekjes in de tuin, met als belangrijkste plant de grote brandnetel en verder bijvoorbeeld judaspenning en look-zonder-look. Vlinders zijn gebaat bij nectarplanten, zoals het groot hoefblad, lavendel en vlinderstruik. Zorg ervoor dat deze planten in de zon staan, want vlinders houden van warmte. Op www.vlinderstichting.nl vind je tips over het vlindervriendelijk maken van je tuin en een vlinderplanten-top 50.
zijn een heleboel soorten bijen die solitair leven: behangersbijen, metselbijen, de tuinmaskerbij, de gewone slobkousbij en nog veel meer bijen met vaak mooie namen. Al deze bijen overwinteren als larve of als pop op de plaats waar zij uit het ei zijn gekomen. Dit is meestal een holte in hout of tussen stenen, in een plantenstengel of een holletje in het zand.
Overwinteringsplek voor lieveheersbeestjes.
Vijand van de bladluis Lieveheersbeestjes houden we graag te vriend. Zij eten namelijk enorme hoeveelheden bladluizen, dus waarom zouden wij ze niet een handje helpen om de winter te overleven? Lieveheersbeestjes houden in groepen een winterslaap en doen dat graag op een droog en beschut plekje. Om dit voor ze te creëren, kun je heel gemakkelijk een omgekeerde bloempot ophangen aan een ijzerdraad en die vullen met stro. Er zijn ook kant en klare huisjes voor lieveheersbeestjes te koop, zoals een boomstammetje gevuld met stro en omhooglopende gaten zodat de regen er niet in kan. Ook zijn er kastjes te koop die lijken op vogelhuisjes, maar die geschikt zijn gemaakt voor lieveheersbeestjes. Ook deze beestjes hebben liever dat je je tuin in de winter niet al teveel opruimt; zij kruipen graag weg tussen bladeren en plantenstengels, tussen mos en boomschors. In het voorjaar help je ze enorm met brandnetels in de tuin; lieveheersbeestjes zijn dol op brandnetelbladluizen!
lieveheersbeestjes eten wel 3000 bladluizen per maand Bijen in een volk en solitaire bijen Er zijn bijen die als volk samenleven, waarvan de bekendste natuurlijk de honingbij is. Deze bijenvolken worden vaak door imkers gehouden en verzorgd. In de winter kruipen deze bijen samen in hun kast of bijenkorf en houden elkaar warm. Hoe kouder het buiten is, hoe dichter ze op elkaar zullen zitten. Ze eten van hun honing, of als die er door de imker uit is gehaald, van vervangend suikerwater. Solitaire bijen leven niet in een volk, maar zoals het woord al zegt, alleen. Ze worden ook wel wilde bijen genoemd. Er
Het Vosje is een zandbij.
Hommels zijn ook een bijensoort. Alleen de koninginnen overleven de winter in hun eentje, in een holletje in de grond. Zij zullen in het voorjaar laag over de grond vliegen, op zoek naar voedsel en naar een geschikte plek om een volk te stichten. Als je dus in het voorjaar een hommel ziet, is het leuk om te weten dat je dan met een koningin te maken hebt.
Weidehommel
Sneeuwklokjes en krokus Het gaat erg slecht met de bijen, ook met de solitaire bijen. Omdat wij allemaal een tuin hebben, kunnen juist wij heel goed helpen en eraan bijdragen dat de bij kan overleven. We kunnen allerlei soorten nestgelegenheid maken, want daar is dringend behoefte aan. Dit kan al door bamboe- of rietstengels in een bosje samen te binden en op een zonnige plaats op te hangen in de buurt van planten die nectar en/ of stuifmeel bevatten. We kunnen zorgen voor deze planten in onze tuin, zodat de bijen het hele jaar te eten hebben. Kijk voor een handige lijst met planten op www.drachtplanten.nl. Vroege voorjaarsbloeiers, zoals krokussen, sneeuwklokjes en longkruid, zijn erg voedzaam voor de bijen. Ook kan je een speciaal mengsel bloemenzaad voor bijen in je tuin strooien. Dit kan je bestellen via de webwinkel van de Bijenstichting. Tenslotte is het heel belangrijk niet met chemische middelen in je tuin sproeien, want dat is funest voor alle dieren! Wil je toch sproeien, kijk dan goed of het middel biologisch is.
winter 2012
9
door: Rolf Vossen
H et
microscopische leven
in de sloot
Wie wel eens door een microscoop heeft gekeken weet dat er een aparte wereld schuilgaat die zich voor het blote oog aan ons onttrekt. In deze wereld leven talloze organismen met soms bizarre vormen en die zeer verschillen van wat we in het normale leven gewend zijn. Op microscopische schaal is te zien hoe het leven is opgebouwd en hoe eencellige levensvormen verantwoordelijk zijn voor processen die we in het gewone leven zien: heel veel verschijnselen in de voor ons zichtbare wereld zijn alleen te verklaren door te kijken naar het kleine. Los van de wetenschappelijke waarde kan een microscoop ook gebruikt worden om puur de schoonheid van micro-organismen te bewonderen. Het is vreemd dat er tot op heden zo weinig kunstenaars zich hebben laten inspireren door de micro-wereld. De micro-wereld is een universum op zichzelf. Een tuinpark is de perfecte plek voor iemand met een microscoop, er is zoveel te zien. In sloten en vijvers krioelt het in de zomer van het leven. Veel mensen denken dat ze een hele dure microscoop nodig hebben om dit alles te kunnen zien, maar niets is minder waar. Met een eenvoudige schoolmicroscoop (geen kinder- of speelgoed-microscoop!) is al ontzettend veel te zien. In deze aflevering ga ik het hebben over enkele soorten algen die men in de sloot of vijver kan aantreffen. Hopelijk inspireert het sommige mensen om ook eens een kijkje door een microscoop te nemen.
Algen De naam algen wordt gebruikt als verzamelnaam voor een zeer groot aantal verschillende groepen organismen zoals bijvoorbeeld groenwieren, kiezelwieren, roodwieren enz. Algen kunnen eencellig of meercellig zijn en de verscheidenheid in vorm is zeer groot. Zo zijn er bijv. algen waarvan de cellen zich in een keten hebben gerangschikt, draadalgen genoemd, of eencellige algen die afzonderlijk en in kolonies leven. Sommige soorten zijn beweeglijk en kunnen zich verplaatsen terwijl andere soorten geen mogelijkheid hebben om snel van locatie te veranderen. Algen hebben in hun cellen lichaampjes die we chloroplasten noemen; ze zijn vergelijkbaar met de bladgroenkorrels in de cellen van gewone planten en ze produceren zuurstof. Meer dan de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer is afkomstig van algen uit de oceanen. Chloroplasten geven de algen hun kleur en die kan variëren van heldergroen tot roodbruin. Hieronder volgen enkele algen die ik door de microscoop heb gefotografeerd en die afkomstig waren uit verschillende sloten en mijn vijver op tuinpark Nieuw-Vredelust in Duivendrecht.
Spirogyra met spiraalvormige chloroplasten
cylindervormige cellen. De cellen hebben een spiraalvormige chloroplast waaraan de naam Spirogyra is ontleend.
Hydrodictyon Hydrodictyon wordt ook wel het waternet genoemd. De cellen ervan vormen een complex zakvormig netwerk dat wel tot 30 cm groot kan zijn en uit duizenden cellen bestaat. Bij de vermeerdering ontstaat in de volgroeide cellen een miniatuurnetwerk: een netwerk in een netwerk...
Spirogyra In de zomer drijven er vaak grote plakken slijmerige algen in de sloten. Meestal zijn ze afkomstig van een draadalg genaamd Spirogyra. De alg bestaat uit ketens van aan elkaar gekoppelde
10
winter 2012
Netwerk van cellen gevormd door Hydrodictyon
Haematococcus
Haematococcus Deze eencellige alg wordt in het Nederlands bloedregenalg genoemd vanwege de felrode kleur. De kleur is afkomstig van het rode pigment Astaxanthine, een kleurstof die o.a. gebruikt wordt in voer voor garnalen en zalm ter versterking van de roze kleur. De alg vormt deze kleurstof als reactie ter bescherming tegen UV-licht wanneer de levensomstandigheden ongunstig worden. Haematococcus wordt ook regelmatig aangetroffen in vogeldrinkbakjes en andere tijdelijke water-reservoirs.
Diatomeeën
Diatomeeën, ook wel kiezelwieren genaamd danken hun naam aan het feit dat hun cellen omgeven zijn door een skelet dat is opgebouwd uit kiezel (siliciumdioxide, het voornaamste bestanddeel van kwartszand). De skeletten hebben vaak mooie symmetrische vormen. De bruine aanslag op waterplanten en stenen wordt meestal veroorzaakt door afzetting van diatomeeën, hun chloroplasten hebben namelijk een bruine kleur.
Navicula
Gyrosigma
Haematococcus
winter 2012
11
Bacillaria
Diatoma
Kolonies Veel algen komen in kolonies voor, groepen van cellen die op een geordende of minder geordende manier zijn gerangschikt. Vaak liggen de cellen ingebed in een bolvormige gelei-achtige matrix. Tot slot nog een kolonie van een alg genaamd Ankistrodesmus, misschien wel de meest surrealistische uit deze selectie. Meer weten? Voor informatie: Rolf Vossen, email:
[email protected]
Kolonie van Gonium
Ankistrodesmus
12
winter 2012
Kolonie van Eudorina
6 2 Samenvatting Bondsvergadering door: Rob Schuurman
Donderdag 13 december 2012 vond de 102e Bondsvergadering plaats in partycentrum De Halve Maen. De najaarsvergadering wordt in de winter niet op de afdelingen georganiseerd, vanwege de bereikbaarheid ’s avonds van de volkstuinen in die periode. Ook is het vaak niet eenvoudig in december de verenigingsgebouwen voldoende warm te stoken. Vanwege de gezondheidstoestand van de voorzitter Theo van der Horst leidde de tweede voorzitter Frans Schiphorst de vergadering. In dit nummer van de Vroegop is een uitgebreid voorwoord van Theo van der Horst te vinden. De notulen van de vorige bijeenkomst werden na beantwoording van enkele vragen goedgekeurd. De vragen en de antwoorden zult u vinden in de notulen van deze vergadering, die bij de stukken van de komende voorjaarsvergadering worden meegezonden. Het bestuur gaf aan dat in de voorjaarsvergadering een nieuw tuinregistratieformulier zal worden gepresenteerd, waarin met name het voorkeursrecht van een partner van het lid duidelijker weergegeven zal worden. Ook wordt er gewerkt aan een nieuwe methode van tuintaxatie. De verwachting is dat het resultaat in de najaarsvergadering zal worden geagendeerd.
w
gaf vooraf aan dat de verwachte stijging van de kantoorkosten kan worden veroorzaakt door de aanschaf van een nieuw ledenadministratiesysteem ter vervanging van het huidige nog onder DOS draaiende systeem. Een grote meerderheid van de afgevaardigden gaf toestemming voor een aanvulling op het Afdelingsreglement, waarbij de inbreng van het bondsbestuur bij een afdelingsvergadering iets duidelijker is vastgelegd. Tijdens de presentatie van de Financiële Commissie werd gesproken over de werkzaamheden van de Financiële Commissie en over het gewenste meerjarenbeleid van de afdelingen. Ruud Valk gaf allereerst aandacht aan het belang van het gebruik van de controlestaat voor de kascommissie. Verder werd aandacht besteed aan de tijdens de afgelopen voorjaarsvergadering goedgekeurde modelrapportage van de jaarrekening van alle afdelingen. Als laatste werd gesproken over een geschikt software pakket voor de boekhouding/facturatie van de afdelingen. Hiervoor wordt een voorstel aan het bondsbestuur gedaan.
y
Ook werd aandacht gegeven aan de mogelijkheid tot inschrijving voor de bestuurstraining van bureau Piet Steltman op zaterdag 26 januari a.s. of zaterdag 09 februari. a.s. Deze training staat open voor zowel zittende- als voor kandidaat bestuurders. Hierna werd het Activiteitenplan 2013 besproken. Dit plan werd goedgekeurd. De voorzitter zegde verder toe tweemaal per jaar een regio-overleg per stadsdeel in te plannen, waarin de wethouder en 1 lid per afdeling bij aanwezig zijn. Dit samen met de gedelegeerde van het bondsbestuur. De bondsbestuurder Groen Bert Kuit gaf aan dat er cursussen groen georganiseerd zullen gaan worden in 2013. Vervolgens werd de begroting 2013 door de afgevaardigden goedgekeurd. De penningmeester André Rodenburg
Hierna gaf Joop van der Flier een uiteenzetting over het belang van een meerjarenbeleid voor het onderhoud op de afdelingen. Er kan sprake zijn van achterstallig onderhoud wat plotseling acuut wordt, zoals baggeren, beschoeiing, waterleiding en eventueel het verenigingsgebouw. Vanuit de overheid is er minder bereidheid om de tuinparken financieel te steunen. Dit samen maakt dat een sterke financiële positie snel kan veranderen. De Financiële Commissie stelt voor een brochure over het onderhoud en de investeringen samen te stellen. Dit aangevuld met een rekenmodel om de financiële gevolgen van investeringsplannen te bepalen. Verder dient nagedacht te worden over de wijze van financiering van deze investeringen. Het saldo van het Bouw- en Solidariteitsfonds van de Bond kan opgehoogd worden. Ook zijn er verschillende andere constructies te bedenken. Tijdens de rondvraag werden enkele vragen gesteld die door het bondsbestuur nog worden uitgewerkt. De vergadering werd om ongeveer 21.30 uur gesloten.
winter 2012
13
Paddestoelen
door Frans van der Feen
op
Sloterdijkermeer
Sloterdijkermeer heeft overvloed aan paddenstoelen Op de koude maar droge herfstmorgen van 7 november leidde Christiane Baethcke een KNNVexcursie over volkstuinpark Sloterdijkermeer. Tien belangstellenden hadden haar de avond van te voren gebeld om zich op te geven en te vergewissen of de rondleiding door ging. Van de zomer moest Christiane een excursie op de Nieuwe Ooster afgelasten, omdat er nauwelijks paddenstoelen te zien waren. Dat was vandaag wel anders. We konden bladzijden vol noteren met de meest wonderlijke namen. Ik heb me beperkt om een saaie opsomming te voorkomen. oud en der dagen zat
Welgemoed betraden we om 11 uur de Nachtegaallaan, maar werden al direct door de achterhoede teruggeroepen. Op een takkenbos waren Toltrilzwammen en Kerntrilzwammen te zien. Bij huisje nr. 23 een Platte tonderzwam en Oranje druppelzwam. Verderop plukt Christiane een paddenstoel om met enige moeite vast te kunnen stellen dat het de Purperbruine parasolzwam is. Hij is al ‘oud en der dagen zat’, net als de Tweekleurige vaalhoed, die we er zien. In een boom treffen we de Boomgaardvuurzwam aan, een parasiet die met name vruchtbomen naar het leven staat, Tuberculosus pomaceus heet-ie dan ook in het Latijn. Onderaan de boom zitten Tonderzwammen. fopzwam
De Paarse schijnridderzwam die we dan aantreffen is eetbaar, vooral vers. Er wordt een Vezelkop aangetroffen, maar die moet mee voor onderzoek, om onder de microscoop te determineren. Zelfs de Paddenstoelenenceclopedie die Trees bij zich heeft, noch de andere gidsen met honderden mycologische vormen geven definitief uitsluitsel. Onder een beuk staat één van de
14
winter 2012
Witte kluifzwam
bekendste paddenstoelen, de Vliegenzwam, rood met witte stippen. Een Fopzwammetje erbij. Sommigen paddenstoelen zijn lastig thuis te brengen, veel zijn klein en bruin. De Gordijnzwam daarentegen, waar we nu langs lopen, is groot en bruin. En de Gele korstzwam is niet bruin. In de Karekietlaan treffen we op één boomstronk zowel de Paarse knoopzwam als de Paarse korstzwam. Deze trekken vaak samen op.
Aan een stammetje groeien Weke oorzwammen. Christiane herkent die door er een beetje aan te trekken; dan voelt dat als een rubberen vliesje. Op een boom erachter een heel stel van die kleine Blauwgrijze schijnmycena’s. Sloterdijkermeer heeft een leuke inrichting, met onverwachte hoekjes en bochten. Nu komen we op een soort pleintje, waar iemand de Grauwgroene hertenzwam heeft geplukt. Stuit mij een beetje tegen de borst, dat plukken…
Achterop een oude boomstam treffen we Bleekgele bundelzwam en weer een stukje verder Breeksteeltjes, inderdaad zeer fragiel.
Boomgaardvuurzwam
berkenridderzwamheksenkring
We bewonderen een Plaatjeshoutzwam en één van de deelnemers aan de excursie ontdekt op een tak een Kaaszwam. Aan de rand van het tuinpark tegenover de kantoren langs het fietspad vinden we een heksenkring van Berkenridderzwam. De enige andere man in ons gezelschap gaat helemaal op de grond liggen om een paar fraaie plaatjes te schieten. Een van de andere deelnemers vertelt te hebben gelezen dat je met elke ademtocht ontelbare paddenstoelensporen naar binnen krijgt, zo vol zit de lucht ermee. ik ruik paddenstoelen
Regelmatig wordt er ook aan de paddenstoelen geroken. Daarmee kun je ze soms ook determineren. De Radijsvaalhoed ruikt niet naar radijs, maar naar aardappel. Onder aan een boom treffen we een enorme paarskleurige Waslakzwam en op een takje heeft de Papierzwam zich genesteld. De voorzitter van Sloterdijkermeer komt informeren hoe we hier binnen zijn gekomen. Het park is in deze tijd van het jaar gesloten. Christiane legt uit, dat ze toestemming heeft gevraagd ‘bij de coördinator’ en dat we door een bevriende tuinierster zijn binnengelaten. O, dan is het goed! oude bomen
Het volkstuinpark bestaat al zo’n zeventig jaar. Er staan dan ook nogal wat oude bomen, veel met herfstkleuren, op het complex. Nu lopen we over het fraaie Vroegopplantsoen met een heel aantal enorme Sequoia’s. Christiane laat ons verderop de Dennenmoorder zien en ruiken; ruikt zuur. Ook al weer zo’n parasiet. We slaan de Leeuweriklaan in, waar we bij huisje 13 op een oude boomstronk de Grijze buisjeszwam zien. Verderop een heel stel Schubbige bundelzwammen. Achter het clubhuis stapels takken, met op één ervan Donzige elfenbankjes. Om half twee wordt het tijd om af te ronden. Wat hebben we veel moois
Bruine gordijnzwam
gezien! Met de hartelijke dank aan mevr. Baethcke, gaan we ieder weer onze eigen weg.
Waslakzwam
Wilt u meer weten van de KNNV, de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, kijk dan op de website: www.knnv.nl/amsterdam
winter 2012
15
y
2Puzzel
16
winter 2012
Horizontaal
N
1 Nogal koud 6 pan om iets op te warmen 12 schram 14 prachtig 15 jongensnaam 17 in het aangehaalde werk (Lat. afk.) 18 gat in ´t ijs 20 autoteken Turkije 21 gewicht (afk.) 22 vloeibaar medicijn 25 onderscheidingsteken 28 indrukking 29 vlegel 31 soort straat 32 maanstand (afk.) 33 getij 35 opgerold papier 36 lengtemaat 37 Rijksdienst (afk.) 38 het werpen van jongen 40 plezier 42 bijwoord 43 een ieder 44 voorzetsel 46 salaris 48 familielid 51 alles 53 edelgas (symbool) 54 niet dichtbij 56 automerk (afk.) 57 militaire rang (afk.) 58 prima 60 huilen 62 namaak 64 hemelse wezens 66 zijn intrek nemen 68 luitenant (afk.) 69 muzieknoot 70 verpakking 72 symbool voor aluminium 73 overheidsorganisatie (afk.) 74 deel van de hals 76 plaats in Utrecht 78 edelgas 79 elektrische artikelen.
Oplossingen
Verticaal
1 Brijachtige klomp 2 klein kind 3 beschonken 4 sportieve jas 5 boom 7 dagdeel (afk.) 8 gesteente 9 paddenstoel 10 wiskundig getal 11 rangtelwoord 13 voorzetsel 16 haal 18 nogmaals 19 werkhemd 21 oud voorwerp 23 goud (symbool) 24 de jongere (afk.) 26 Europees land (afk.) 27 symbool voor Gallium 30 van koper 34 kleur 36 uitgebouwd venster 38 organisatie (afk.) 39 ontkenning 40 smart 41 leuk 45 in dichte massa neerkomen 47 niet dezelfde personen 49 door overerving overgaand 50 koudewoestijn 52 ontstekingskoord 54 kerel 55 schoon 57 kleur 59 landbouwwerktuig 60 persoonlijk vnw. 61 de onbekende (afk.) 63 edelgas (symbool) 65 zonder inhoud 67 waterkant 71 voorzetsel 74 boksterm 75 muzieknoot 76 aardrijkskundige term 77 karaat (afk.).
U kunt uw oplossing voor 1 maart 2013 sturen naar de redactie van Vroegop (zie colofon). Onder de goede inzendingen verloten wij 5 boekenbonnen.
Uitslag Herfstpuzzel
De juiste oplossing voor de puzzel in het hefstnummer is Natuurbescherming. Onder de vele inzendingen hebben wij 5 cadeaubonnen van Intratuin verloot. De gelukkigen zijn: Dhr. G.W.M. Van der Schot, Dhr. O. Bijker, Mw. A.N. Abma, Dhr. H.H. van Hoe, Mw. A.W. Tannemaat Wij wensen hen veel tuinplezier.
: Boek
De dynamische tuin een praktische weg naar bewustwording
Een rijk geïllustreerd tuinboek over het verbouwen van je eigen groente, fruit, klein fruit en kruiden op biologisch “dynamische wijze”. Ook over de ecologische waarde van de “beestjes” in de tuin., de rol van onkruiden in het gezond houden van gewassen en een andere kijk op de siertuin. Guurtje Kieft beschrijft haar ervaringen van 30 jaar werken met de invloed van zon, maan en planeten in haar ronde tuin, de Zonnetuin in Alkmaar. Een boek vol inspiratie voor ieder die in zijn of haar tuin het evenwicht tussen Aarde en kosmos wil herstellen. Prijs: € 27,50 , te bestellen bij www.dezonnetuin.org
winter 2012
17
18
winter 2012
