5 Verantwoordelijkheid over nationale grenzen heen

Inhoud

Pagina 4/5

Pagina 12/13

Verantwoordelijkheid

Blijf in beweging

over nationale grenzen heen

met gelatine

Pagina 6/7

Pagina 14/15

Gelatine: een volledig natuurlijk

Gelatine: de juiste keuze voor

en gezond voedingsmiddel

een evenwichtige voeding

Pagina 8/9

Pagina 16/17

De hoogste prioriteit voor

Trends en ontwikkelingen:

kwaliteit en veiligheid

een blik op de toekomst

Pagina 10/11

Pagina 18

Gelatine wordt

Colofon

bijna overal gebruikt

ALLES OVER GELATINE – 3

Verantwoordelijkheid over nationale grenzen heen Kwaliteit is onze kerncompetentie

Gelatine is een veelzijdig

productie en selectie van

product dat op een natuurlijke

grondstoffen.

manier stabiliseert. Het wordt

beschouwen gelatine als vei-

gebruikt in de meest uiteenlo-

lig en internationale onder-

pende bedrijfstakken en pro-

zoeken bevestigen dit.

Deskundigen

ducten. De meeste gelatine

Tot uw dienst Het Gelatine Infocenter is een speciale service van GME. Consumenten, journalisten en anderen die informatie zoeken over gelatine, kunnen bij het informatiecentrum terecht. Welke vraag u ook heeft, wij zijn u graag van dienst en zorgen dat u de gewenste informatie krijgt.

E-mail:

[email protected]

Internet: www.gelatine.org

4 – ALLES OVER GELATINE

wordt aangewend in voe-

In deze brochure willen we u

dings- of farmaceutische toe-

laten kennismaken met de ve-

passingen. De Europese gela-

le mogelijkheden van gelati-

tineproducenten

ne. Dankzij haar unieke eigen-

(Gelatine

Manufacturers of Europe: GME)

schappen

dragen dus een bijzondere

ongekende

verantwoordelijkheid. Vanaf

voor nieuwe, innovatieve pro-

de oprichting van GME in 1974

ducten op velerlei gebieden

zien we het als onze belang-

naast de traditionele toepas-

rijkste taak om te waarborgen

singen in de voedingsmidde-

dat klanten en consumenten

lenindustrie, de farmaceuti-

gelatine van de hoogste kwali-

sche industrie en de fotografi-

teit krijgen, over de nationa-

sche industrie.

le grenzen heen.

Onze

Als gelatineproducenten kun-

markten te behouden en nieu-

nen we bogen op een lange

we te veroveren met een

traditie in het werken met

natuurlijk

kwaliteitsstandaards voor de

gegarandeerde kwaliteit.

biedt

kracht

gelatine

mogelijkheden

is

bestaande

product

van ■

Gelatine in verleden en heden Er bestaat geen twijfel dat gelatineachtige producten reeds bestonden in de tijd van de oude Egyptenaren. Daarnaast zijn bronnen beschikbaar waaruit blijkt dat eeuwen geleden tijdens banketten met behulp van gelatine delicatessen werden bereid zoals fruit of forel in gelatine.

Hoge standaards en transparantie

1682

De Fransman Papin beschrijft een kookproces waarin hij probeert uit botten een geleiachtig

mengsel te maken. De grote Europese gelati-

kwaliteitsnormen. De Mono-

neproducenten zijn lid van

grafie

GME. Zij nemen 45% van de

herzien en voorziet de leden

wereldgelatineproductie voor

van de laatste analysemetho-

hun rekening. GME is opge-

den.

wordt

voortdurend

richt in 1974 en gevestigd in

1700

Het woord gelatine (Latijn: gelatus = stijf, bevroren) wordt rond 1700 in Europa voor het

eerst gebruikt.

1754

Het eerste patent in de lijmsector werd in 1754

Brussel. GME is de schakel

Om internationale gelatine-

tussen de ledenbedrijven en

standaards te waarborgen,

lijm voor schrijnwerkers. Deze natuurlijke lijm is gemaakt

de Europese beleidsmakers.

werkt GME nauw samen met de

op basis van gelatine, met toevoeging van andere stoffen.

In verschillende commissies

Voedsel en Landbouw Organi-

werkt GME voortdurend aan de

satie (FAO) van de Verenigde

kerntaak:

Naties en met de Wereld Ge-

waarborgen

dat

klanten en consumenten kun-

1871

toegekend in Engeland voor een speciale hout-

De Engelse arts Richard Leach Maddox doet een belangrijke ontdekking die leidt tot een door-

braak in de fotografie. Hij ontwikkelt een droge plaat met

zondheidorganisatie (WHO).

een zilverbromide gelatinelaag die net zo gevoelig is als

nen beschikken over gelatine van hoge kwaliteit die voldoet

De Codex Alimentarius van de

de natte plaat die tot dan werd gebruikt. Na verder onder-

aan alle wettelijke bepalin-

FAO moet zorgen voor de be-

zoek ontwikkelde Charles Bennet een bruikbare droge

gen.

scherming van de gezondheid

plaatmethode. De grootste winst van deze uitvinding was

Onderzoek naar en verdere

van de consument bij de we-

dat de belichtingstijd bij fotografie veel korter werd.

ontwikkeling van technische

reldwijde productie en distri-

standaarden, het stimuleren

butie van voedsel. GME heeft

van nieuwe wettelijke kaders

voorgesteld de (weinige) re-

voor de gelatine-industrie,

gels in de Codex over gelatine

brieken werd industriële productie mogelijk van grote hoe-

alsmede het scheppen van in-

uit te breiden. Op die manier

veelheden gelatine.

zichtelijkheid zijn de hoek-

levert GME een belangrijke

stenen van het werk van GME.

bijdrage aan de wereldwijde

De Gelatine Monografie van

garantie van de kwaliteit van

GME is de sleutel tot uniforme

gelatine.

■

1875

1950

Het jaar 1875 is een mijlpaal in de moderne gelatine-industrie. Dankzij de komst van kleine fa-

Vanaf 1950 ontplooit zich in de gelatine-industrie een snelle technische ontwikkeling en

wordt grote vooruitgang geboekt bij het bereiken van hoge kwaliteitsstandaards voor de productie van gelatine en voor de eindproducten.

1974

De Europese Gelatine Vereniging GME (Gelatine Manufacturers of Europe) wordt in 1974 opge-

richt om de belangen van de West-Europese gelatineproducenten te behartigen.

2001

GME initieert in 1999 een internationaal onderzoek onder toezicht van de Europese Com-

missie. Deze studie wijst eens temeer uit dat de voorschriften voor het gebruik van grondstoffen en de productie van gelatine een maximale veiligheid voor consumenten garanderen.

■

ALLES OVER GELATINE– 5

Gelatine, een volledig natuurlijk en gezond voedingsmiddel Eiwit van hoge kwaliteit voor de mens

De structuur van gelatine

Zonder eiwitten zou er geen

bouwstenen van eiwit (proteï-

menselijk leven zijn. Andere

ne). Het lichaam maakt zelf

stoffen zoals vet en koolhydra-

aminozuren aan, waaruit ver-

ten kunnen elkaar in de men-

volgens proteïne wordt ge-

selijke stofwisseling voor lan-

maakt. Er zijn echter tien ami-

ge

Maar

nozuren die niet automatisch

mensen hebben elke dag ei-

worden aangemaakt, de zoge-

witten nodig. Het natuurlijke

naamde essentiële aminozu-

voedingsmiddel gelatine is

ren. Deze aminozuren moet

daarom

onschatbare

het lichaam uit het dagelijks

waarde voor het menselijk

voedsel opnemen. Gelatine

lichaam. Gelatine is een zui-

bevat in totaal achttien ami-

tijd

vervangen.

van

Gelatine bevat in totaal achttien aminozuren in uiteen-

ver eiwit, bereid uit grond-

nozuren waaronder negen es-

lopende hoeveelheden. Ze verbinden zich tot eiwitketens

stoffen die collageen bevat-

sentiële aminozuren.

met elk zo’n 1000 aminozuren. De structuur van gelatine

ten. Aminozuren vormen de

■

bestaat uit een staafvormige molecuul met een primaire,

Theoretische hoeveelheid aminozuren bij totale hydrolyse van 100 gram zuivere proteïne

■

secundaire en tertiaire structuur.

g aminozuren van 100 g pure gelatine Alanine

11.3

De tabel (links) geeft een

9.0

overzicht van de aminozuren

Aspartic Acid

6.7

in het collageen van een alka-

Glutamic Acid

11.6

lisch (basis) gelatine-extract.

Glycine

27.2

Arginine*

Histidine*

ven het stevigheid en elasticiteit. Het derde belangrijke essentiële aminozuur in gelatine is

0.7

Het aminozuur glycine is in

lysine (3,4 gram per 100 gram

Proline

15.2

gelatine in de hoogste concen-

gelatine). Het speelt een be-

Hydroxyproline

13.3

tratie aanwezig: 20,6 gram

langrijke rol in het behouden

Hydroxylysine

0.8

per 100 gram, gevolgd door

en aanmaken van nieuw weef-

Isoleucine*

1.6

proline met 11,7 gram. Beide

sel en bij de groei van cellen

Leucine*

3.5

aminozuren zijn belangrijk

en botten.

Lysine*

4.4

voor het bindweefsel. Ze ge-

Methionine*

0.6

Phenylalanine*

2.5

Serine

3.7

Threonine*

2.4

■

Vergelijking met belangrijke voedingsmiddelen Gelatine (100g)

Melk (100g)

Brood (100g)

0

Glycine

20.6 g

0.1 g

0.3 g

Tyrosine

0.2

Proline

11.7 g

0.4 g

0.9 g

Valine*

2.8

Lysine

3.4 g

0.3 g

0.2 g

Tryptophan*

*Essentiële aminozuren


Gelatine bevat gemiddeld 84-90% zuivere proteïne. De aminozuurwaarden in de tabel zijn hieraan aangepast om een zuivere vergelijking mogelijk te maken met melk en brood.

Gelatine: een veelzijdig product

De meest voorkomende vorm

in gelijke porties is te verde-

van gelatine is poeder. Het

len. Het wordt vaak gebruikt

wordt gebruikt in yoghurts,

in het huishouden, de cate-

romige gerechten, gelei en

ring, bakkerijen en slagerijen.

aspic. Het geeft snoepjes als

Naast bladgelatine zijn ook

winegums hun unieke textuur.

gelatinekorrels

Gelatine is een natuurlijk voe-

nepoeder verkrijgbaar bij de

dingsmiddel en daarom, net

detailhandel.

en

gelati-

als alle andere voedingsmiddelen,

onderworpen

aan

Gelatine-hydrolysaat bestaat,

strenge zuiverheidseisen. De

net als andere gelatines, uit

belangrijkste karakteristiek

zuiver collageen-eiwit, maar

van gelatine is de zogenoem-

heeft geen bindende eigen-

de Bloomwaarde. Normaal ge-

schappen. Het wordt gebruikt

sproken ligt deze waarde tus-

als bron van eiwit, als drager,

sen de vijftig en driehonderd.

als middel om het zoutgehalte

Deze waarde wordt gebruikt

in producten te beperken, als

om de stevigheid en bind-

smaakversterker, als middel

kracht van gelatine te bepa-

om dranken te klaren en als

len. Hoe hoger de Bloomwaar-

collageen-proteïne in dieet-

de, hoe groter de bindkracht.

voeding.

Gelatine heeft unieke stabiliserende en bindende eigen-

Instantgelatine is oplosbaar

schappen en is gemakkelijk te

in koud water. Het is speciaal

verwerken.

ontwikkeld opdat verhitting van gelatine niet langer nodig

Een specifieke vorm van gela-

is om het te laten smelten. Het

tine is bladgelatine. Deze

wordt vaak gebruikt als bind-

rechthoekige bladen met hun

middel in producten als ge-

elastische

bak, toetjes en andere koude

eigenschap

en

kantachtige patronen die ont-

zoete gerechten.

■

staan tijdens de productie, doen eerder denken aan een kunstwerk dan aan voedsel. Het grote voordeel van bladgelatine is dat het eenvoudig

Chemische analyse 84–90 % eiweit 1–2 % minerale zouten De rest is water. Gelatine bevat geen conserveermiddelen of toevoegingen. Het bevat evenmin cholesterol of purine (urinezuurbestanddelen)


De hoogste prioriteit voor kwaliteit en veiligheid Vanzelfsprekend: eersteklas grondstoffen

GME: altijd een stap vooruit

De meeste Europese gelati-

slager; de huid en de botten

ne is gemaakt van varkens-

worden gebruikt voor de ver-

zwoerd. Andere grondstoffen

vaardiging van gelatine.

zijn runderhuid, botten van

De keuze van grondstoffen is

varkens en runderen en in be-

onderworpen aan wettelijke

perkte mate botten van gevo-

regels. Europese regels zijn

gelte en vishuid. Alle grond-

van toepassing op alle fasen

stoffen voor gelatine zijn

van de gelatineproductie, van

afkomstig van dieren waarvan

de inkoop van grondstoffen

het vlees is goedgekeurd voor

tot en met de levering van het

menselijke consumptie. Dit

eindproduct. Dit betekent dat

wordt gegarandeerd door de

alle grondstoffen voortdurend

gebruikelijke slachtpraktijk,

streng worden gecontroleerd

het toezicht daarop en de

op veiligheid en oorsprong.

goedkeuringsprocedures die

Farmaceutische gelatine moet

gelden in de hele keten.

voldoen aan de strenge verei-

In alle Europese slachthuizen

sten van de officiële Farma-

wordt ieder dier onderzocht

copee, terwijl gelatine voor

door een dierenarts. Runde-

voedingstoepassingen voldoet

ren ouder dan dertig maanden

aan de vereisten op het ge-

krijgen een BSE-test. Alleen

bied van voedselveiligheid.

dieren die geschikt zijn ver-

De gelatine-industrie is, met

Gelatine is van oudsher een gezond en veilig voedings-

klaard voor menselijke con-

andere woorden, één van de

middel. Sinds de BSE-crisis zijn sommige consumenten be-

sumptie, worden gebruikt in

best gestructureerde en gere-

zorgd over gelatine. Dit is begrijpelijk, maar niet terecht.

de vleesverwerkende indus-

guleerde bedrijfstakken in Eu-

De Europese gelatinefabrikanten hebben altijd garant ge-

trie. Het vlees gaat naar de

ropa.

staan voor topkwaliteit. Zij selecteren op een uiterst zorgvuldige manier kwalitatief hoogwaardige grondstoffen en maken daaruit in een aantal stappen gelatine. In 1999 vaardigde de Europese Commissie, als reactie op de BSE-crisis, strengere regels uit voor de productie, zuiverheid en verkoop van voedingsgelatine en farmaceutische gelatine. De ondernemingen die lid zijn van GME implementeerden deze strengere EU-regels reeds lang voor zij officieel van kracht werden. Vanuit veiligheidsoverwegingen, juist met het oog op BSE, is gelatine één van de best onderzochte voedingsmiddelen ter wereld. Op basis van internationale onderzoeksresultaten hebben zowel de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) als de Europese Commissie voor Gezondheid en Consumentenbescherming bevestigd dat gelatine veilig is. ■


■

Het productieproces Gelatine wordt gemaakt in een tamelijk ingewikkeld proces dat bestaat uit meerdere fasen. De grondstof is bindweefsel van varkens, runderen, gevogelte of vis. Het collageen eiwit dat zich bevindt in de huid en de botten, wordt verwerkt tot gelatine.

Het productieproces: nog een garantie voor veiligheid

De grondstoffen worden eerst ontvet en van mineralen ontdaan. Dan volgt, afhankelijk van de soort grondstof en het gebruiksdoel van de gelatine, één van de twee

Naast de wettelijke richtlij-

productiemethodes buitenge-

volgende voorbehandelingsmethoden: de alkalische

nen voor grondstoffen, is ook

woon effectief zijn in het ver-

(basis) of de zure.

het productieproces van gela-

nietigen van de BSE-ziek-

tine een waarborg voor de

teverwekkers. Zelfs de meest

Het bindweefsel van runderen heeft een ingewikkelde

veiligheid. En dat is altijd zo

gevoelige meetmethoden kon-

structuur en wordt daarom gedurende enkele weken voor-

geweest. GME neemt de be-

den geen spoor van de ziek-

behandeld met loog. Na reiniging wordt de gelatine met

denkingen van de consument

teverwekkers terugvinden in

warm water uit de grondstof onttrokken en gescheiden

uiterst serieus. Daarom heeft

de gelatine. Het productie-

van de rest van het materiaal.

GME al vanaf de vroege jaren

proces van gelatine is op zich-

negentig verscheidene veilig-

zelf dus een extra garantie te-

Het bindweefsel in varkenszwoerd is minder ingewikkeld

heidsstudies uitgevoerd. Zo

gen gezondheidsrisico’s. Het

van structuur. Hier volstaat een zuurbehandeling van

nam GME het initiatief tot een

onderzoek, dat eerdere resul-

één dag met aansluitend een neutraliseringsbehande-

uitgebreid onderzoek in sa-

taten bevestigde, is uitge-

ling en intensief uitwassen van de zouten ter voorbe-

menwerking met de Europese

voerd door drie gerenommeer-

reiding op de extractie van de gelatine met warm wa-

Commissie, als onderdeel van

de instituten: het Institute for

ter.

het BSE-onderzoeksprogram-

Animal Health in Edinburgh

ma van de Commissie. In de

(Schotland), de Baltimore Re-

Vervolgens worden de voorbehandelde grondstoffen

studie is nagegaan of BSE-

search and Education Founda-

gemengd met heet water en in een aantal fasen geëx-

ziekteverwekkers, die opzet-

tion (USA) en ID-Lelystad (Ne-

traheerd. De gelatine-extracten worden in scheidings-

telijk waren toegevoegd aan

derland).

installaties ontdaan van vetsporen en fijne vezels. De

de grondstoffen, tijdens het

De onderzoeksresultaten to-

kleinste onzuiverheden worden uitgefilterd. In een

productieproces van gelatine

nen aan dat gebruik van gela-

laatste reinigingsfase worden calcium, natrium, zuur-

zouden verdwijnen of onscha-

tine nooit enig gezondheids-

resten en andere zouten uit de gelatine verwijderd. De

delijk gemaakt werden. Het

risico voor de mens met zich

gelatineoplossing wordt nu in een vacuüm-indam-

onderzoek wees uit dat de

heeft meegebracht.

■

pingsinstallatie tot een honingachtige massa ingedikt. Gedurende dit proces ontstaan ‘gelatinenoedels’ die tot kor-

Zuivering

rels worden vermalen. Tijdens dit gehele complexe productie-

Extractie

Controle

proces worden controles uitgevoerd om de kwaliteit en de zuiverheid van de ge-

Zuur- en loogbehandeling

latine te waarborgen.

■

Sterilisieren Voorbehandeling

Middelste huidlaag

Gelatine

Drogen

Zwoerd Beenderen


Gelatine wordt bijna overal gebruikt

Het onzichtbare hulpje Gelatine is een natuurlijk

schappen geeft? Of dat voor

product dat belangrijk is in de

bloedvervangende producten

voeding en de voedingsmidde-

gebruik wordt gemaakt van

lenindustrie. Gelatine wordt

gelatine? Gelatine wordt ook

ook met veel succes toegepast

gebruikt voor het klaren van

in andere bedrijfstakken zoals

sommige

de farmaceutische industrie

vruchtensappen en biersoor-

en de fotografische industrie.

ten. Kortom: gelatine vindt u

Wist u bijvoorbeeld dat het

overal waar behoefte is aan

papier voor ink-jetprinters

geleren, stabiliseren, binden,

zijn hoge kwaliteit dankt aan

emulgeren, het vormen van

de gelatine die het papierop-

schuim of verdikken.

kwaliteitswijnen,

■

pervlak zijn specifieke eigen-

... in de farmaceutische industrie De farmaceutische industrie

zorgvuldige selectie van het

gebruikt gelatine voor het

type gelatine en de dosering

maken van harde en zachte

ervan. Een nieuwe technische

capsules. Gelatine beschermt

ontwikkeling is het coaten van

geneesmiddelen

de

tabletten met gelatine (ca-

schadelijke invloed van bij-

plets). De gelatine maakt het

voorbeeld licht en zuurstof.

de patiënt gemakkelijk de ca-

Zachte capsules zijn door-

plet door te slikken. In nood-

gaans gevuld met een vloei-

situaties worden vaak plasma-

stof, harde met een poeder.

expanders

Gelatine bindt de actieve stof

bloedverlies te compenseren.

en

geneesmiddelen

Gelatine vormt de basis van

daardoor langer houdbaar. De

deze producten die de bloed-

snelheid waarmee de actieve

balans herstellen als er spra-

stof in het lichaam vrijkomt,

ke is van bloedverlies.

maakt

tegen

kan worden beïnvloed door


gebruikt

om

■

... in de voedingsmiddelenindustrie Gelatine wordt op tal van

Gelatine geeft snoep, zoals

manieren gebruikt in de mo-

beertjes of winegums, hun

derne productie van voe-

unieke textuur. Ze smelten

dingsmiddelen. De belang-

heerlijk weg. Marshmallows

rijkste reden hiervoor is,

zijn schuimig en stabiel dank-

dat gelatine de unieke ei-

zij het gebruik van de juiste

■ Collageen hydrolysaat en collageenzepen vervaardigd uit

genschap heeft te smelten

gelatine.

gelatine, zijn als actieve stoffen in reinigingsmiddelen

bij lichaamstemperatuur en

Gelatine zorgt er ook voor dat

biologisch volledig afbreekbaar. Door hun vezelbescher-

weer vast te worden bij af-

patés en aspics er zo smakelijk

mende werking hebben ze een voelbaar effect in speciale

koeling. Deze voor voedsel

uitzien. Veel salami’s en pe-

wasmiddelen voor wol, zijde en andere gevoelige tex-

plezierige eigenschap maakt

perworsten zijn voorzien van

tielsoorten. Toegevoegd aan afwasmiddelen bieden ze

gelatine onvervangbaar in

een beschermend gelatine-

dermatologische voordelen. Ze beschermen de huid tegen

de voedingsmiddelenindus-

laagje dat ervoor zorgt dat ze

agressieve reinigingsmiddelen.

trie.

niet uitdrogen. Bij visproduc-

■ Bij de productie van lucifers zijn de bindende eigen-

Zuivelproducten zijn erg po-

ten wordt gelatine vooral de-

schappen van gelatine onmisbaar voor de zwavelkopjes.

pulair. Gelatine speelt een

coratief gebruikt. Gelatine

■ Gelatine wordt ook in de papiersector gebruikt. Hier

belangrijke rol bij de berei-

beschermt deze producten te-

wordt het ingezet om de vochtbestendigheid en de ste-

ding ervan en bij de ontwik-

gen licht en zuurstof en draagt

vigheid te verbeteren, bijvoorbeeld van bankbiljetten.

keling van nieuwe variëtei-

er zo toe bij dat ze er appetij-

■ Door gelatine toe te voegen aan elektrolytische baden

ten. De juiste dosis van het

telijk blijven uitzien. Omdat

kunnen zink en cadmium worden schoongemaakt. Gelatine

juiste type gelatine zorgt

gelatine smelt bij lichaams-

maakt de afscheiding van verontreinigingen mogelijk en

voor lichte, romige yoghurt-

temperatuur, is het een idea-

legt hiermee de basis voor de productie van metalen met

producten en stevige zuivel-

le vervanger van vet in half-

een hoge zuiverheidsgraad.

producten als kwark en kefir.

volle en magere producten. ■

... ook hier is gelatine vrijwel onvervangbaar

Overigens: bij de restauratie van gebouwen, bijvoorbeeld

... in de moderne fotografische industrie

de Semper Opera in Dresden, één van de mooiste muziektheaters van Europa, of de grootste brug in Parijs: de Alexander III brug, is gelatine gebruikt als elastisch

Fotografische

materialen

schap een oplossing te vormen

kenmerken zich door een ge-

tijdens de verhitting die na

laagde opbouw van zilverzou-

afkoeling weer een gel wordt

ten in gelatine op film of pa-

en houdbaar blijft bij het dro-

pier. Het aantal lagen kan tot

gen. De eigenschappen van ge-

vijftien oplopen. De vloeistof-

latine zijn ook nodig bij spe-

fen gebruikt bij het ontwikke-

ciale films, zoals grafische

len kunnen gemakkelijk door-

films en röntgenfilms.

dringen in de gelatinelagen

Ook bij digitale fotografie is

en in een later stadium van

gelatine onmisbaar. Het pa-

het

weer

pier voor de ink-jetprinter is

worden uitgespoeld. Gelatine

gecoat met gelatine. Dit zorgt

vormt bij deze complexe la-

voor briljante kleuren en

gentechniek een belangrijk

scherpte en dus voor prints

onderdeel. Het heeft de eigen-

van de beste kwaliteit.

ontwikkelproces

hechtmiddel.

■

■


Osteoarthritis ■ Osteoartritis is een van de meest voorkomende aandoeningen in de wereld. Ongeveer de helft van alle mensen

Blijf in beweging met gelatine

boven de 65 jaar heeft er last van. In de Verenigde Staten lijden naar schatting 8 miljoen mensen aan de ziekte, in Europa circa 10 miljoen. (Bron: Deutsche Arthrose-Hilfe e.V.)

Osteoartritis: de stille epidemie

■ Sportblessures, lichamelijke arbeid en verkeerde belasting van gewrichten en botten kan zelfs bij jonge mensen leiden tot afwijkingen in de gewrichten. ■ Osteoartritis is slijtage van de gewrichten en meer in het bijzonder de afbraak van het beschermende kraak-

In 2000 heeft de Wereld Ge-

Sportblessures, extreme sport-

been. Typische klachten die bij osteoartritis optreden,

zondheids Organisatie (WHO)

activiteiten, zwaar handwerk

zijn ‘start up’ pijn, belastingspijn en pijn bij rust.

dit decennium uitgeroepen tot

en een verkeerde belasting

‘Start up’ pijn treedt op bij het begin van een beweging,

het decennium van de aandoe-

van botten en gewrichten kun-

doorgaans na een langere periode van rust. De pijn ver-

ningen van botten en gewrich-

nen afwijkingen veroorzaken.

dwijnt langzaam met het bewegen. Belastingspijn ontstaat

ten. En terecht, want wereld-

Dit kan leiden tot stijve vin-

bij lichamelijke activiteit. Pijn bij rust komt regelmatig

wijd lijden honderden mil-

gers, een koud gevoel of tot

voor en verergert naarmate de ziekte vordert.

joenen mensen langdurig pijn

zwellingen. Vaak gaat dit ge-

■ Een röntgenfoto maakt osteoartritis zichtbaar als een

en ervaren lichamelijke be-

paard met hevige pijn. De me-

verkleining van de gewrichtsholte, het in elkaar gedrukt

perkingen door ziekten en

dische

raken van botten dicht bij het gewricht en de groei van

blessures van het bewegings-

vaak het gebruik van sterke

nieuw botmateriaal aan de randen van het gewricht.

apparaat.

pijnstillers, waaronder morfi-

■ Met een kijkoperatie kan het gewricht van binnen wor-

behandeling

omvat

ne dat de gevoeligheid voor

den onderzocht. Dit geeft het beste inzicht in de mate

Osteoartritis is in Europa de

pijn dempt en verkramptheid

van beschadiging van het kraakbeen en dat is van belang

bekendste van deze aandoe-

vermindert.

voor een nauwkeurige diagnose.

■

■

ningen.

Wist u dat..... ....gezond kraakbeen glij-eigenschappen heeft die vijf keer beter zijn dan die van ijs? ....kraakbeen in de grote gewrichten slechts drie tot vijf millimeter dik is? Het is belangrijk het goed te beschermen en dat kan het beste met gelatine.


■

Een remedie voor aandoeningen aan botten en gewrichten

Ondanks het zogenoemde

gegeven. Bij patiënten die ge-

‘welvaartsvoedsel’ dat wij in

durende twee maanden met

het Westen tot ons nemen,

gelatine waren behandeld,

hebben veel mensen zonder

was de pijn in belangrijke ma-

het te beseffen een tekort aan

te afgenomen. Patiënten die

aminozuren. De aminozuren

een placebo kregen, meldden

glycine en proline spelen een

geen afname van hun klachten.

belangrijke rol bij de opbouw

(Bron: Therapie Woche, no 41,

van bindweefsel in het mense-

september 1991, pagina 2456

lijk lichaam. Onvoldoende in-

en verder.) Nadere studies on-

name van deze aminozuren

derzochten hoe de peptiden in

leidt tot pijnlijke gewrichten,

gelatine (aminozuurstructu-

broze nagels en broos haar.

ren die ontstaan als het eiwit-

Het natuurlijke eiwit gelatine

molecuul wordt gesplitst) de

is een belangrijke ‘leveran-

doelorganen in het bindweef-

cier’ van glycine en proline

sel bereiken. De studies wezen

aan het lichaam. Het onder-

uit dat al na zes uur afzetting

scheidt zich sterk van andere

van

eiwitten omdat het de amino-

kraakbeen was aan te tonen.

zuren glycine en proline bevat

De resultaten indiceren dat

in concentraties die tien tot

gelatine de afbraak van kraak-

twintig keer hoger zijn dan in

been kan helpen voorkomen en

enig ander eiwitbron.

verklaren de positieve effec-

Internationale

onderzoeken

ten van gelatine. (Bron: The

hebben uitgewezen dat gelati-

journal of nutrition, Vol 129,

ne een beschermend en her-

oktober 1999, pagina 1891 en

stellend effect heeft op het

verder.)

eiwitpeptiden

in

het

skelet en het bewegingsapparaat, in het bijzonder op bot-

Veel artsen en voedingsdes-

ten, kraakbeen, gewrichten,

kundigen zijn bekend met het

gewrichtsbanden en pezen.

positieve effect van gelatine.

In onderzoek bij patiënten

Als gelatine gelijktijdig wordt

met artritisklachten die be-

gebruikt met geneesmiddelen

handeld werden met gelatine,

tegen reuma of pijnstillers

zijn de positieve effecten van

voor patiënten met chronische

dit natuurlijke voedingsmid-

pijnklachten als gevolg van ar-

del op botten en gewrichten

tritis, dan kan het pijnstillen-

bevestigd. Er is een dubbel-

de effect worden bereikt met

blinde

uitgevoerd,

slechts een kwart van de ge-

waarbij dus noch de dokter,

studie

bruikelijke dagelijkse dosis.

de beweeglijkheid van de ge-

noch de patiënt wist of gela-

Het grote pijnstillende effect

wrichten en daarmee de licha-

tine dan wel een placebo werd

van deze combinatie verbetert

melijke vermogens.

■


Gelatine: de juiste keuze voor een evenwichtige voeding De lichte eiwitleverancier

Weinig andere voedings-

“Gelatine: het beste voor je lichaam“

Veel vleeswaren, worstsoorten

middelen verenigen zoveel

en

goede eigenschappen in zich

bevatten veel zout. Het ge-

als gelatine. Het is een bron

bruik van gelatine-hydrolysaat

van eiwit van hoge kwaliteit.

maakt het mogelijk het zoutge-

Het bevat geen cholesterol,

halte flink te verlagen zonder

suiker of vet. Gelatine is offi-

afbreuk te doen aan de smaak.

cieel erkend als voedingsmid-

Gelatine kan een belangrijke

del. Gelatine is licht verteer-

rol spelen bij het afslanken.

baar

het

Gelatine kan het vet in veel

spijsverteringskanaal volledig

producten voor een deel ver-

afgebroken. Gelatine veroor-

vangen. Veel halfvette of ma-

zaakt geen allergische reac-

gere producten, zoals halvari-

ties.

ne, magere kaas en magere

Dankzij de bijzondere eigen-

yoghurts – allemaal te vinden

schappen heeft gelatine een

in de winkelrekken als ‘light

belangrijke plaats in de men-

producten’ – zijn uitstekend

selijke voeding. Het wordt ge-

van smaak en zien er lekker uit

bruikt om het eiwitgehalte te

dankzij toevoeging van gelati-

verhogen, het gehalte aan kool-

ne.

hydraten te beperken en als

Met gelatine kunt u thuis heer-

‘drager’ van vitamines. Het kan

lijke caloriearme gerechten

en

wordt

in

kant-en-klaarmaaltijden

bovendien worden gebruikt

maken. Ze bevatten weinig vet

Gelatine is ook belangrijk in de voeding omdat het een

om het zoutgehalte in voe-

maar smaken voortreffelijk. ■

relatief hoge concentratie bevat van het essentiële ami-

dingsmiddelen te beperken.

nozuur lysine. Lysine is onmisbaar in de voeding omdat het lichaam het niet zelf aanmaakt. Het aminozuur speelt vermoedelijk een belangrijke rol bij de vorming van nieuw

Lekker gezond

weefsel en bij de groei van cellen en botten. In combinatie met eiwitten uit andere bronnen is gelati-

Het idee bestaat nog steeds

vitamines, mineralen, sporen-

ne belangrijk voor de stofwisseling van spieren en kraak-

dat lekker en gezond niet sa-

elementen en vezels te bevat-

been. Gelatine-hydrolysaat wordt gebruikt als extra eiwit

mengaan. Evenwichtige, lichte

ten. Slecht eten en drinken

in energierepen. Deze bevatten ook koolhydraten, vezels

voeding moet goed smaken en

schaadt het prestatievermo-

en vitamines en vormen de ideale eiwitrijke snack tussen

niet zwaar op de maag liggen.

gen en vermindert het gevoel

de maaltijden. Bijzonder verfrissend zijn gelatine-

Het is belangrijk dat de dage-

van welbehagen.

■

lijkse maaltijden voldoende

drankjes die iedereen naar eigen smaak kan maken. URSULA GIRRESSER,

DIËTISTE EN EIGENARESSE VAN

ESG NEUSS DIEET ADVIES


■

energie geven voor de hele

Tip: met gelatine kunt u ge-

dag. Ten minste één maaltijd

nieten van lichte en gezonde

per dag dient voldoende kool-

voeding. Recepten zijn ver-

hydraten, hoogwaardige ei-

krijgbaar bij het Gelatine

witten, essentiële vetzuren,

Infocenter (www.gelatine.org).

Tien gram gelatine per dag

Eiwitten zijn belangrijk voor

bruik van gelatine het haar

het herstel van het lichaam.

versterkt. Gelatine versterkt

Het natuurlijke eiwit gelatine

ook het bindweefsel, zorgt

verschilt van andere eiwitten

voor een stevige huid, glanzend

omdat het naast lysine ook ho-

haar en sterke nagels. Aange-

ge concentraties van de ami-

toond is dat bij gebruik van

nozuren glycine en proline be-

gelatine de huid vocht beter

vat. Daardoor heeft gelatine

vasthoudt. Het effect daarvan

een positief effect op botten,

is minder diepe rimpels en

kraakbeen,

een stevige en frisse huid. ■

pezen

en

ge-

wrichtsbanden. Gerenommeerde diëtisten en artsen bevelen een dagelijkse dosis aan van tien gram gelatine. Wetenschappelijk

Tip: u kunt gelatine als drinkonderzoek

gelatine of gelatine-hydroly-

toont aan dat regelmatig ge-

saat krijgen bij de apotheker.

Drink je fit en gezond met Peking Weldaad 100 ml

vruchtenthee

100 ml

pepermuntthee (of groene thee met munt)

50 ml 2 10 gram

kersensap eetlepels passievruchtensap drinkgelatine

Maak 100 ml vruchtenthee en 100 ml pepermuntthee (of groene thee met munt) en laat ze een paar uur afkoelen in de koelkast. Meng de koude theesoorten en voeg 50 ml kersensap en twee eetlepels passievruchtensap toe. Roer er ten slotte 10 gram drinkgelatine door. Uw Peking Weldaad is klaar. Het drankje is bijzonder geschikt om voor of na sportactiviteiten te drinken. Ook na een bezoek aan de sauna is de Peking Weldaad erg lekker. Het drankje bevat eiwitten (gelatine voor huid, haar en nagels) en energie die het lichaam snel opneemt. Daarnaast bevat het potassium en vitamine C.

■


Trends en ontwikkelingen: een blik op de toekomst Nieuwe markten ontwikkelen

De verovering van nieuwe


male manier gestort kan wor-

markten en de verdere ontwik-

den.

keling van het natuurlijke voe-

Het implanteren van stamcel-

dingsmiddel gelatine, behoren

len in het menselijk lichaam

tot de kerntaken van de Euro-

biedt de mogelijkheid om ver-

pese Gelatine Associatie en

oorzakers van ernstige ziekten

haar leden. Gelatine is een vol-

te bestrijden en het lichaam

ledig natuurlijk product. GME-

weer gezond te maken. Voor

leden dragen dan ook bijzon-

vermeerdering hebben stam-

dere verantwoordelijkheid op

cellen een stof nodig om zich

het gebied van bescherming

aan te hechten. Stoffen als la-

van volksgezondheid, natuur

tex, polystyreen en zelfs glas

en milieu.

worden hiervoor gebruikt. De

Belangrijk voor de bijdrage

stamcellen worden samen met

die de gelatine-industrie hier

dit materiaal geïmplanteerd in

kan bieden, zijn de bindende

het menselijk lichaam. Omdat

eigenschappen van gelatine en

deze materialen echter niet

het

vloeistoffen

biologisch afbreekbaar zijn,

door afkoeling in gel om te

kan het gebruik ervan schade-

zetten die weer vloeibaar

lijke effecten hebben. Gelatine

wordt bij verhitting.

kan gebruikt worden als belan-

Asbest is een onzichtbaar en

grijk middel in de ontwikke-

onvoorspelbaar gevaar. Als as-

ling van stamceltherapie. Gela-

best niet op een goede manier

tine is hiervoor bij uitstek

wordt verwerkt, komen miljoe-

geschikt omdat het vergelijk-

nen schadelijke vezels per ku-

bare eigenschappen heeft met

bieke meter lucht vrij. Bij re-

de tot nu toe gebruikte stoffen

novatie van gebouwen waarin

en bovendien biologisch af-

zich asbest bevindt, kunnen as-

breekbaar is. Het gebruik van

bestbevattende

onderdelen

gelatine is een grote stap voor-

worden bespoten met een gela-

waarts op het gebied van stam-

tineoplossing. Dit vormt een

celtherapie. Bij de behan-

elastisch net waardoor de as-

deling van patiënten met de

beststof niet vrijkomt tijdens

ziekte van Parkinson zijn reeds

de verwijdering van het mate-

enkele successen geboekt met

riaal. Het voordeel van het ge-

deze methode.

bruik van gelatine als bind-

GME en haar leden nemen hun

middel is dat het behandelde

verantwoordelijkheid zeer se-

asbest gemengd kan worden

rieus en werken voortdurend

met beton. Het asbest hecht

aan nieuwe toepassingen van

zich voorgoed aan het beton

het natuurlijke voedingsmid-

waardoor het afval op een nor-

del gelatine.

vermogen

■

Europa’s veranderende eetcultuur

Functionele voedingsmiddelen met gelatine

De consumenten van van-

naal en ontspanning. De markt

daag zijn hoger opgeleid en

voor functionele voedings-

beter geïnformeerd dan die

middelen biedt ruimte aan

van vroeger. Zij verlangen

nieuwe producten die enorme

voedingsmiddelen van perfec-

groeikansen hebben.

te kwaliteit en bij voorkeur natuurlijk. Ze vinden het ener-

Het natuurlijke voedingsmid-

zijds moeilijk hun keuze te

del gelatine kan een belangrij-

maken uit de overvloed aan

ke rol spelen in functionele

voedingsmiddelen, maar vin-

voeding. Met behulp van gela-

den het anderzijds prettig dat

tine kunnen nieuwe innovatie-

ze precies die producten kun-

ve producten worden gemaakt.

nen kopen die ze willen. Uit-

Producten die de consument

eindelijk is het de consument

wenst. Zulke voedingsmidde-

die de trends in de voeding

len zijn gemakkelijk en bevor-

bepaalt.

deren tegelijkertijd de fitheid, het welbevinden en de

■ Witbrood, zuurdesembrood, stoven en bakken. In de loop van de culinaire geschiedenis zijn regionale voorkeuren gevormd. Zo is wit brood populair in bijvoorbeeld België, Frankrijk en Italië, terwijl zuurdesembrood veel gevraagd is in Duitsland, Polen en Scandinavië. Ook bij het bereiden van vlees zijn er regionale verschillen. In het ene gebied is stoven of braden van vlees populair, in het andere bestaat een voorkeur voor kort bakken. ■ Oorlogstijd: alles is schaars. Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog was overal aan alles gebrek. Vooral aan voedsel. De restaurants, de bierbrouwers, de wijnboeren en de distilleerderijen leden de meeste schade. Het is ook de tijd waarin jam ontstond en populair werd als broodbeleg. Het was één van de weinige vernieuwingen in die periode. Wel kwamen er voedselvervangers op de markt. Zo namen vitaminesupplementen de rol over van levertraan in het dagelijkse menu van brede lagen van de bevolking. ■ Koelen, reizen en de snackcultuur. Vanaf het midden van de jaren zestig veroverde de koelkast een plaats in de Europese huishoudens. Met deze nieuwe mogelijkheden voor koelen en invriezen kon men gerechten maken die niet meer aan het seizoen waren gebonden. De trend ging richting kant-en-klare diepvriesmaaltijden. Reizen werd gemakkelijker. Het bracht de mensen in contact met andere culturen en ander voedsel. Mensen aten voor het eerst pizza, spaghetti, zuurkool, paella en gyros. De snackcultuur en het ‘staand eten’ kreeg vaste voet aan de grond, met name in Duitsland, België en Nederland. ■ Biologisch is ‘in’. Consumentenwensen leidden tot talrijke vernieuwingen in de landbouw, consumptiepatronen en producten. Het aloude idee van gezonde voeding won in brede kring aan belangstelling. Voor het eerst kwamen er winkels die exclusief biologische voedingsmiddelen verkopen. ■

Wat vindt de moderne consu-

gezondheid. Voedsel op basis

ment belangrijk? Smaak, be-

van gelatine, zowel zoet als

reidingsgemak, oorsprong en

pittig, heeft voordelen voor

versheid en uiteraard prijs

de gezondheid. Het bevat ho-

bepalen of een product in het

ge concentraties van de ami-

boodschappenmandje terecht-

nozuren glycine en proline en

komt.

heeft daardoor een positieve

Gezondheidsaspecten spelen

invloed op botten en gewrich-

GUNTHER HIRSCHFELDER, EUROPESE

een steeds belangrijkere rol.

ten. Gelatine bevat geen vet

EEN

Dit resulteert in een groei van

en koolhydraten. Het versterkt

FRANKFURT

de markt voor functionele

het bindweefsel, laat het haar

voedingsmiddelen. Het voor-

glanzen en maakt nagels ster-

deel van dergelijke functione-

ker. Tevens zorgt het voor een

le voedingsmiddelen is dat ze

soepeler huid en gaat zo de

zorgen voor optimale voorzie-

vorming van rimpels tegen.

ning van vitamines, eiwitten

Functionele voeding met gela-

en koolhydraten. De belangrijk-

tine biedt dus uitgelezen kan-

ste aandachtsgebieden voor

sen om het dagelijkse voedsel

functionele voedingsmiddelen

van de consument gezonder te

zijn energie, botten en ge-

maken.

EETCULTUUR.

GESCHIEDENIS VAN DE STEENTIJD TOT HEDEN. AM

MAIN, 2001.

■

wrichten, het maagdarmka-


Colofon

Uitgever: Gelatine Manufacturers of Europe (GME), Brussel (België) Tekst: Pleon Kohtes Klewes GmbH, Frankfurt (Duitsland) Vormgeving: Gag design.agentur, Mannheim (Duitsland) Druk: Druckerei und Verlag Otto Lembeck, Frankfurt (Duitsland)


5 Verantwoordelijkheid over nationale grenzen heen

Recommend Documents