n
C o n t r o l e
8
10
12
Precariobelasting op Terschelling nu op niveau
Actueel hondenbestand in Tilburg
Toeristen- en forensenbelasting in De Bilt
e n
I n v e n t a r i s a t i e
j a n u a r i
2 0 1 2
4 Nog langer gedogen?
Legitiem doet in de gemeente Zaltbommel onderzoek
LEGITIEM Legitiem is een landelijk operend controle- en inventarisatiebureau. Wij zijn gespecialiseerd in het verzamelen en controleren van gegevens en het houden van toezicht op het gebied van lokale belastingen, vergunningen en basisregistraties. In ons werk maken wij gebruik van nieuwe technieken waardoor wij efficiënt, secuur en transparant kunnen werken. Onze ervaren medewerkers doen daar nog een schepje bovenop en zorgen ervoor dat onze dienstverlening zorgvuldig en van een uitstekende kwaliteit is.
Afspraak is Afspraak Afspraak is afspraak.’ We roepen het overal. Niet omdat we dat wel goed vinden klinken, maar omdat we daadwerkelijk op deze manier willen werken. Wij beloven iets en u kunt erop vertrouwen dat we het nakomen. Daar draait het immers om in ons vak. Vertrouwen, rechtsgelijkheid en nauwkeurigheid. Dat hebben wij vertaald in onze kernwaarden: “Passie, Betrouwbaar en Verbonden”. Liefde voor het vak, streven naar continuïteit in relaties en met elkaar in gesprek blijven ook als het moeilijk wordt, staat centraal binnen onze organisatie.
Colofon Tekst Daan Appels Foto’s Lia van Ierland fotografie Ontwerp Anton Knipping Opmaak/druk Océ Business Services
LEGITIEM BV Florijnweg 11c
‘Een project bekeken’
6883 JN VELP Postbus 11 6880 AA Velp Telefoon: 026 38 40 566
In elke nieuwsbrief wordt een project centraal gezet en komen de betrokkenen
Fax: 026 38 40 569
aan het woord. Deze keer berichten wij over
[email protected]
de invenrarisatie van verblijfslocaties van
www.legitiem.nl
arbeidsmigranten in Zaltbommel.
Voorwoord
De beste wensen... ‘De beste wensen voor het nieuwe jaar’. Veel gezegd, veel gehoord de afgelopen weken. Wat ik ermee bedoel, is dat je een goed jaar mag beleven. Dat jij en je dierbaren in goede gezondheid en zonder al te veel zorgen 2012 mogen doorkomen. Beste wensen… Naast een aantal persoonlijke wensen, heb ik er nog wel een paar. Ik hoop bijvoorbeeld dat we dit jaar de financiële crisis achter ons laten. Ook wens ik dat de lokale overheid de ruimte krijgt om haar taken naar behoren uit te voeren en kromme bezuinigingen dus achterwege kan laten. Op personeelsgebied wens ik ons voldoende en kwalitatief goede medewerkers. En het zou heel mooi zijn als onze klanten net zo tevreden blijven over onze mensen als ze de afgelopen jaren zijn geweest. Iets heel anders is dat ik hoop dat agressie tegen buitendienstmedewerkers, onze
wordt, is ook nog te begrijpen. Maar dat iemand meent een klap te moeten geven, dat kan natuurlijk absoluut niet! Tja, als ik dan toch bezig ben, dan wens ik dat inkoopbeleid minder rigide wordt toegepast. Wat zou het mooi zijn als factoren als ervaring, expertise, innovatie en klanttevredenheid even zwaar zouden wegen als de prijs. Omdat ik onze klanten kwaliteit, tevredenheid en rust gun. Op onze dienstverlening kan immers vertrouwd worden. Mijn moeder zei het vroeger al: “Jongen, goedkoop is duurkoop!” En negen van de tien keer had ze gelijk! Wensen genoeg dus. Vooruit, nog één. Kunnen reguliere controles en kwaliteitsmetingen op velerlei vlak misschien niet meer worden gezien als sluitposten op een begroting? Dan hebben we voortaan geen last meer van inferieure bestanden en verouderde gegevens, waarvan het herstel doorgaans leidt tot extra kosten. Kosten die voorkomen hadden kunnen worden. Beste wensen… En dan nog blijft er genoeg te wensen over. Zowel op het persoonlijke als zakelijke vlak. Een mens zonder wensen bestaat niet. Nog eentje dan om af te sluiten. Ik wens u veel leesplezier met nummer 14 van onze nieuwsbrief.
Toine van Ierland
3 nieuwsbrief
met deze medewerkers, dat kan gebeuren. Dat er soms een keer gevloekt of getierd
januari 2012
controleurs, betekenaars en inspecteurs, uit blijft. Dat je het als burger soms niet eens bent
‘Nog langer gedogen was
4
Erna van Gils
Zaltbommel brengt verblijfsplaatsen arbeidsmigranten in kaart
geen optie’ Naar schatting 300.000 arbeidsmigranten, voornamelijk uit Midden- en Oost-Europa, hebben de afgelopen jaren hun toevlucht gezocht in Nederland. Er volgen er nog veel meer is de verwachting en daarmee komen handhavingstaken in het gedrang. Er is onvoldoende zicht op de locaties waar migranten zijn gehuisvest en dat scheelt gemeenten in de portemonnee.
opgespoord. Ze waren daar erg positief en inmiddels geldt
heid. Wie zijn het, waar werken ze, waar
dat ook voor ons. De samenwerking was uitstekend.
verblijven ze en hoe lang zijn ze al in ons land?
We hadden dagelijks contact en ik was altijd op de hoogte
In Zaltbommel, een gebied met veel glastuin-
van de actuele situatie.”
bouw, konden ze er slechts naar gissen, zoals in zoveel gemeenten.
rechtsgelijkheid Vóór Zaltbommel de opdracht uitbesteedde, bezocht Erna
financieel belang
van Gils een speciale themabijeenkomst rondom arbeidsmi-
“Er werd over gesproken”, zegt wethouder Kees Zondag,
granten, GBA en toeristenbelasting van Legitiem en Van den
die mede daarom vond dat het gemeentebestuur het niet
Bosch & partners. Daar groeide de overtuiging dat Legitiem
langer over z’n kant kon laten gaan. “Vanwege de
de juiste partij was. “Ik heb het teruggekoppeld naar
toeristenbelasting hebben we een direct financieel belang.
wethouder Zondag en vanaf dat moment is het heel snel
Die belasting hebben we ooit ingevoerd en dan moet je als
gegaan. Wat meespeelde is dat het college vindt dat je het
overheid ook zorgen dat belastingplichtigen betalen.
naar je eigen inwoners die wel allerlei belastingen betalen,
Vandaar dat we Legitiem hebben gevraagd op onderzoek
niet kunt maken dat een deel van de verblijfsbieders van
uit te gaan.”
arbeidsmigranten de regels aan z’n laars lapt.”
Uit de inventarisatie bleek de aanwezigheid binnen het
In augustus gingen de controleurs langs alle woon- en
Zaltbommelse van ongeveer 300 arbeidsmigranten, terwijl
bedrijfslocaties. Vaak ook ’s avonds en ’s nachts. Gelet werd
er ongeveer 70 staan ingeschreven in de GBA. Kees Zondag:
op de aanwezigheid van auto’s met buitenlandse kentekens,
“Ik heb niet gedacht in aantallen, dus ik kan ook niet zeggen
er werden foto’s gemaakt en als het vermoeden bestond
of me dat mee- of tegenviel. Teleurstellend vond ik wel om
dat zich in een pand migranten bevonden, werd aangebeld.
te horen dat de controleurs in meerdere gevallen onheus
En passant werd ook gelet op de leefomstandigheden. In de
waren bejegend. Schelden, dat soort dingen. Dat had ik niet
eindrapportage werd per adres aangegeven hoeveel
verwacht. Gelukkig selecteert Legitiem ook voor dit soort
arbeidsmigranten er waarschijnlijk ten tijde van de controle
klussen de juiste mensen. Mannen die rustig blijven en
verbleven en wie de verblijfsbieder is.
doorpakken, en zich niet met een kluitje in het riet laten
Lees verder op pag 6
sturen.”
Positief Ook de ervaringen van Erna van Gils, beleidsmedewerker Belastingen van Zaltbommel, met Legitiem en met de controleurs zijn goed. “Ik heb vooraf contact gehad met collega’s in Maasdriel waar ze ook arbeidsmigranten hebben
‘De controleurs lieten zich niet met een kluitje in het riet sturen’
5 nieuwsbrief
R
ond arbeidsmigranten bestaat veel onduidelijk-
januari 2012
Kees Zondag
In Zaltbommel deed Legitiem onderzoek.
Vervolg van pag. 5
Avondopenstellingen In het najaar werden alle adressen aangeschreven en werd bewoners geadviseerd zich in de GBA te laten inschrijven. Om mensen duidelijk te maken waar het precies om ging, organiseerde de gemeente Zaltbommel zelfs twee avondopenstellingen met een Poolse tolk om tekst en uitleg te geven. Eind november werden de voorlopige aanslagen verstuurd naar de verblijfsaanbieders. Wethouder Kees Zondag tot slot: “Bij de tuinbouwsector bespeur ik een soort collectief onbehagen over wat wij aan het doen zijn, maar daar laten we ons weinig aan gelegen
‘En passant werd ook gelet op de leefomstandigheden’
liggen. De bestaande situatie nog langer gedogen was voor ons geen optie. Daarvoor gaat het om teveel geld. Een bijkomend voordeel van de controle was dat andere
april 2011
aspecten, zoals handhavingstaken, konden
nieuwsbrief
6
worden meegenomen.”
Meer aandacht voor handhavingstaken De arbeidsmigrantenproblematiek speelt ook in Noord-Holland. Om toe te zien op legale huisvesting is daar het project Kompas opgestart. Een integraal, bestuurlijk interventieproject gericht op huisvesting van arbeidsmigranten in West-Friesland. Binnen het project werken gemeenten administratief of fysiek samen met politie, belastingdienst, arbeidsinspectie, UWV, SVB en SIOD. Een breed samengesteld team (handhavingambtenaren, de belastingdienst en een vertaler) doet onaangekondigd controles bij verblijfslocaties, waarvan wordt vermoed dat er migranten worden gehuisvest op een manier die niet in overeenstemming is met de geldende regels. Worden inderdaad misstanden geconstateerd, dan wordt opgetreden. Overigens gaat het niet alleen om huisvestingsregels. Ook zaken als bestemmingsplanaspecten, verplichting tot registratie in de GBA, het rechtmatig voeren van een buitenlands kenteken, gemeentebelastingen (o.a. toeristenbelasting) en reïntegratie worden meegenomen. André Dekker is verbonden aan het RCF Kenniscentrum Handhaving in Noord-Holland (RCF Kenniscentrum Handhaving is een organisatie van het ministerie van SZW/directie naleving) en adviseur/projectleider voor het project Kompas. Hij is een groot voorstander van een multidisciplinaire aanpak. “Bij handhavingproblemen heb je elkaar keihard nodig. Afhankelijk van het project is alleen de rolverdeling anders. Gaat het om arbeidsmigranten dan zijn gemeenten normaliter de initiërende partij. Het probleem is vaak dat ze weinig zicht hebben op de situatie, terwijl met de instroom van meer migranten het probleem alleen maar groter wordt.” Inhaalslag ‘Je hebt elkaar Met het Kompas-project wordt nu in West-Friesland geprobeerd een inhaalslag te maken. Er worden stapjes keihard nodig’ gezet, maar volgens André Dekker gaat het om een lastige en complexe problematiek. “Er zijn weinig huisvestingsmogelijkheden en dat betekent dat er veel spanning zit op vraag en aanbod. Daarbinnen heb je dan de bonafide bedrijven die het goed en netjes proberen te regelen, en de malafide bedrijven die er een slaatje uit proberen te slaan. Er bestaat kans op uitbuiting van mensen en dan heb ik het nog niet over verloningsaspecten. Ideaal zou zijn een scheiding tussen baan en bed, maar in een heleboel gevallen gaat het juist samen en is het de werkgever die ook de verblijfsgelegenheid regelt.” De problematiek heeft landelijk de aandacht. Op 18 november jl. heeft minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid er bij de Tweede Kamer op aangedrongen dat gemeenten een actiever handhavingsbeleid moeten voeren. In dat verband kunnen ook de werkzaamheden van het RCF Kenniscentrum Handhaving en van private partijen zoals Legitiem worden gezien.
André Dekker
André Dekker: “Gemeenten hebben tegenwoordig een beperkte capaciteit. In het gat dat ontstaat springen partijen die projectmatig werken, zoals wij en Legitiem. De inventarisatie van mogelijke verblijfsadressen van arbeidsmigranten is naast woningwetgeving gericht op registratie in de GBA. Ben je eenmaal zover, dan kunnen ook belastingaanslagen worden opgelegd. Met Kompas zetten wij breder in. Voor ons zijn ook de werkgevers belangrijk.”
En zo beteken je ineens hernieuwde dwangbevelen…
D
e dienstverlening van Legitiem bestaat hoofdzakelijk uit het uitvoeren van inventarisaties en controles. Ofwel het verzamelen, en/of beoordelen, van data ten behoeve van overheidsbestanden: heffingen, GBA en WOZ. Onze medewerkers zijn gewend op straat aan de deur hun werk te verrichten. Digitale gegevensuitwisseling via internet is ons instrument.
capaciteitsprobleem
Limburgse was dat aanleiding hun capaciteitsprobleem met het betekenen van hernieuwde dwangbevelen aan ons voor te leggen. De wensen van de afdeling Invordering werden besproken en onze digitale omgeving, zoals we die bij
‘Fine-tunen van de digitale omgeving’
controles gebruiken, werd beoordeeld. Daarnaast werd het profiel van de medewerkers bepaald en, niet onbelangrijk, de kwaliteitseisen vastgesteld. De volgende stap was het uitzetten van een opleidingstraject voor onze medewerkers en vervolgens werd met ongeveer 2.000 dwangbevelen een pilot gestart.
pilotproject De pilot was bedoeld om wederzijds een ‘gevoel’ te krijgen bij deze, voor ons nieuwe, dienstverlening. Dat gevoel bleek goed te zijn.De aanlevering van de dwangbevelen, de digitale verwerking, de betekening zelf en de retourlevering, het verliep allemaal naar behoren. Uiteraard waren er verbeterpuntjes, maar alleen op details. De volgend stap was het ‘fine tunen’ van de digitale omgeving , het uitbreiden van de service met een printmogelijkheid en het verbeteren van het logistieke proces. Tijdens een tweede test bleek dat met succes de puntjes op ‘i’ waren gezet. Er kon vol gas worden ´betekend´ en et succes! Zowel in voortgang, in de geleverde kwaliteit als in de prijs. Het grootste voordeel echter zit in de snelheid waarmee onze opdrachtgever de betekende dwangbevelen kon verwerken.
dienstverlening Inmiddels hebben meerdere opdrachtgevers tot volle tevredenheid kennis gemaakt met onze ‘nieuwe’ dienstverlening: het betekenen van hernieuwde dwangbevelen. Zo is, min of meer bij toeval, een uitbreiding van de dienstverlening van Legitiem tot stand gekomen. Of Legitiem een volwaardig invorderingskantoor wordt? Voorlopig niet. Maar Legitiem kan wel uw deurwaarders ontlasten door de betekening van hernieuwde bevelen snel, adequaat en tegen scherpe tarieven uit te voeren.
Meer informatie?
[email protected]
7 nieuwsbrief
Dat ‘kunstje’ beheersen wij als geen ander bij Legitiem en voor een samenwerkingsverband in het
januari 2012
Grootschalige controles vragen om de juiste mensen, de juiste werkwijze, de juiste begeleiding en de juiste systemen.
januari 2012 nieuwsbrief
8
Geen gebouw op het eiland is aan de aandac
Precarioslag op Terschelling Piet Pruijsten legt Anja Spanjer uit hoe het werkt.
Terschelling leeft van het toerisme. Het waddeneiland telt nauwelijks 5.000 bewoners, maar in het zomerseizoen stijgt het aantal toeristen daar ver bovenuit. Precariobelasting kan in een dergelijke omgeving een interessante inkomstenbron zijn voor gemeenten. Op Terschelling was dat tot voor kort niet het geval. Totdat Legitiem de situatie inventariseerde. Inmiddels zijn de opbrengsten de moeite waard.
P
recariobelasting stond op Terschelling jarenlang nauwelijks op
festival), in augustus (hoogseizoen) en in oktober (herfst/naseizoen).
de agenda. De heffing bestond wel, maar niemand had goed
De opdracht was van nul af aan in beeld te brengen welke bedrijven
zicht op wie waarvoor betaalde en hoe de tarieven precies
precariobelastingplichtig zijn en om welke omvang het gaat bij terrassen,
waren vastgesteld. Veel maakte het niet uit, aangezien de
overkappingen, vlaggen, uitstallingen en aankondigingborden.
aanslagen zo laag waren dat geen ondernemer er wakker van lag. Anja Spanjer: “Legitiem heeft het hele eiland in de inventarisatie Anja Spanjer, medewerker WOZ en Belastingen, kreeg van het gemeen-
meegenomen. Vanaf het punt waar je met de boot op het eiland
tebestuur opdracht inzicht te verschaffen in de precariobelasting en een
aankomt, tot aan het laatste gebouw in de verste uithoek. De bevindin-
voorstel te doen voor een verbetering. “In 2008 hebben we daar
gen zijn heel compleet, digitaal, en met veel foto’s vastgelegd.
voorzichtig een begin mee gemaakt. Het tarief ging wel jaarlijks met de
We hebben nu een heel goed beeld, op basis waarvan we de heffing
gebruikelijke stijgingspercentages omhoog, maar van een up to date
voor het belastingjaar 2011 op kunnen leggen.”
inzicht was geen sprake. We heffen bijvoorbeeld belasting over een terras, maar de grootte ervan was bij ons niet eens bekend.”
De plaatselijke ondernemers zijn voorafgaand aan de inventarisatie schriftelijk op de hoogte gebracht. Aanvullend werd er voor de besturen
Inventarisatie
van de ondernemersverenigingen een informatiebijeenkomst gehouden.
De opdracht voor een inventarisatie ging naar Legitiem (‘Niet de
Uiteraard zijn ook de tarieven verhoogd. Voor veel ondernemers houdt
goedkoopste, maar het voorstel sprak ons het meest aan’), waarvan
dat meer dan een verdubbeling in van de kosten.
medewerkers vorig jaar in drie verschillende perioden van het seizoen
Anja Spanjer: “Daar zijn ze uiteraard niet blij mee, maar dan benadruk ik
het eiland afstruinden. In mei (de aanloop naar het populaire Oerol-
dat onze tarieven in vergelijking met die van andere gemeenten nog
column column
deed dienst als antenne. Toppunt van moderniteit destijds was een bus naar Heerlen. Die bij winterse omstandigheden niet reed, want dan bleek onze heuvel een te grote hindernis. Naderhand op het werk werd ik geconfronteerd met Mr. Sjef Leenen is Algemeen Manager bij de Gemeenschappelijke Belasting- en RegistratieDienst. De GBRD is een samenwerkingsverband van acht gemeenten onder de naam Parkstad Limburg. De dienst treedt op als gezamenlijk belasting administratiekantoor.
ponskaarten en zelfs een heuse telexmachine. Daarna kwamen de eerste pc’s. De werkgever verplichtte ons minimaal een kwartier per dag patience te spelen, om zo de machine onder de knie te krijgen. Weer iets later deed de mobiele telefoon zijn intrede en werd de wereld volledig ontsloten via het world wide web. Een reisje naar China vandaag is minder spannend
Foto Dreamstime
H
Inzet van nieuwe technologieën, een moderne inrich-
et is alweer zes jaar geleden dat ik de
ting van processen en de focus op actuele en volledi-
wereld van gemeentelijke belastingen
ge bestanden, hebben de GBRD-gemeenten tot nog
inrolde. Even was ik toen de weg een beetje
toe geen windeieren gelegd. De ‘winstteller’ is de 10
kwijt. Er werd gepraat over ‘kohieren’ en over ‘de
miljoen euro allang voorbij. Een mooi resultaat, maar
status van benoemde ambtenaar’. Begrippen waar-
daar teren we niet lang op. Als de ontwikkelingen
van ik dacht dat ze allang uit de gemeentewet
zich met dezelfde snelheid blijven voortzetten, wordt
waren verdwenen. Toen ik in een vergadering vroeg
de huidige inrichting over drie jaar geheid aangeduid
of je kohier met een ‘c’ of een ‘k’ schrijft, viel het
als een ‘ponskaartenadministratie’.
gesprek stil. In de ogen van mijn nieuwe collega’s
‘De software is heel gebruiksvriendelijk’
steeds erg laag zijn. Gelukkig
kon ik lezen dat ze flink twijfelden aan mijn geschikt-
De buitendienstmedewerker van morgen loopt met
heid voor de functie van algemeen manager.
zijn iPad door de straat en ziet in een oogopslag waar de wanbetaler zich bevindt, wie eigenaar van de auto
We zijn inmiddels wat jaren verder en één ding is
is, de legale hondenbezitter, de gereed gemelde bouw,
zeker: in de gemeentelijke belastingwereld hebben
de zonder vergunning gerealiseerde aanbouw, etc.
zich de afgelopen jaren enorme ontwikkelingen voor-
Verlenen van kwijtschelding, verrekeningen van tijd-
gedaan. Met name de benchmarks van het BOGG en
vakbelasting (ook met andere gemeenten), het leggen
de Waarderingskamer, en de opkomst van samenwer-
van loonbeslag en het opleggen van een naheffings-
kingsverbanden, hebben bijgedragen aan professio
aanslag parkeerbelasting, gebeurt dan waarschijnlijk
nalisering en het meer volwassen worden van het
zonder menselijke tussenkomst. De burger kan zijn
vakgebied. Maar: we zijn er nog lang niet.
WOZ-waarde zelf berekenen. Iedereen betaalt per
begrijpen de meeste ondernemers het
maand een voorschot en op enig moment in het jaar
wel. Ze zijn vooral blij dat iedereen nu
Door mijn dochters word ik zelf regelmatig gewezen
op een juiste en eerlijke manier wordt
op hoe oud(erwets) ik wel niet ben. Met een blik van
aangeslagen.”
‘wat-moet-jij-daarmee’ leggen ze me uit hoe ik mijn
Innovaties in onze belastingwereld die met de huidige
wordt afgerekend en het voorschot aangepast.
nieuwe iPhone en iPad moet bedienen, en wat what-
techniek nu al zijn te realiseren. Het is gewoon een
Gebruikersvriendelijk
sappen en skypen is. Dat zijn van die momenten dat
kwestie van doen. Ja, ons werk zal veranderen en wij
Het beeld over de dienstverlening van
ik me realiseer dat ik deel uit maak van een bevoor-
zullen anders moeten werken. Moeten we bang zijn
Legitiem is positief. “Ze hebben
rechte generatie, die gigantische ontwikkelingen mag
voor de dag van morgen? Nee hoor. Angst is altijd
waargemaakt wat ze hebben beloofd.
meemaken.
een slechte raadgever. Zorgelijk is het pas als niets, te
Het bestand dat we nu hebben is
laat of te langzaam iets met deze ontwikkelingen
volledig en duidelijk, en de software
Als kind woonde ik in het gehucht Trintelen en ik
wordt gedaan. De tijd dat je storing en strepen op de
heel gebruiksvriendelijk. Ik denk dat
weet nog dat mijn vader samen met de buurman de
tv oploste door er een flinke klap op te geven, is defi-
iedereen aan dit project een goed
eerste auto van Trintelen kocht, een Ford Taunus. De
nitief voorbij. En kohieren? Die mogen in het museum
gevoel heeft overgehouden.”
enige telefoon van het dorp was in een Végé-
naast de ponskaarten. Wel opbergen graag onder
winkeltje en alle telefonische communicatie met de
de ‘k’.
‘buitenwereld’ verliep dan ook via de winkelier. Ik herinner me ook nog dat we de eerste zwart-wit televisie
Reageren?
kregen. Een vochtige aardappel met twee breinaalden
[email protected]
januari 2012
cht van Legitiem ontsnapt
dan een tienertoertje naar Artis op mijn 16e.
9 nieuwsbrief
Kohieren horen in het museum
januari 2012
Nauwelijks omkijken naar’
Altijd een actueel hondenbestand
10
Sinds zeven jaar doet Legitiem de controle op de hondenbelasting in Tilburg.
nieuwsbrief
Een doorlopend traject dat de opdrachtgever de garantie geeft van een bestand dat altijd actueel is. Tilburg levert een bestand en de rest is voor Legitiem. “Ideaal”, zeggen ze in Tilburg, “we hebben er nauwelijks omkijken naar.”
Z
even jaar geleden al gaf de manier van werken van Legitiem
“De eerste jaren dat Legitiem controleerde ging het aantal honden
de doorslag. De controles werden (en worden) volledig digitaal
jaarlijks flink omhoog”, zegt Teamleider Heffingen en Bezwaar Etienne
afgehandeld en op ieder moment heeft de opdrachtgever
Granucci. “De laatste jaren is het behoorlijk stabiel. De controleurs blijven
volledig inzicht in de actuele stand van zaken. Daarnaast spreekt
nieuwe honden vinden, maar stuiten ook op mensen wiens hond is
de wijze waarop controleurs worden geselecteerd en ingezet Tilburg aan.
overleden en die vervolgens zijn vergeten het dier af te melden. Het is
Veelal wat oudere mensen die zelden of nooit ‘gedoe’ hebben aan de
zoals het is. Voor ons maakt dat niet uit. We hebben de prettige
deur.
zekerheid dat ons bestand altijd actueel is en daar gaat het om.”
Afdelingsmanager Heffingen Jolanda Aerts: “Daar zijn we destijds
Bekendheid
inderdaad voor gevallen, uiteraard in combinatie met de prijs. Van het
De jarenlange samenwerking brengt meer voordelen met zich mee.
begin af aan heeft het ook goed gefunctioneerd. Natuurlijk zijn er
Er is over en weer bekendheid ontstaan (tussen medewerkers van de
verbeteringen doorgevoerd de afgelopen jaren, maar in essentie is de
gemeente Tilburg en de controleurs van Legitiem) en dat communiceert
manier van werken hetzelfde gebleven. Tot volle tevredenheid van mij
gemakkelijk. Een direct gevolg van de goede samenwerking is dat
en mijn collega’s.”
Legitiem inmiddels ook hondenbelastingcontroles uitvoert voor naburige gemeenten.
Tilburg telt in totaal ongeveer 80.000 woningen. Jaarlijkse worden er 20.000 gecontroleerd. 10.000 in het voorjaar en 10.000 in het najaar. Volgens dit systeem wordt er dus één keer in de vier jaar bij ieder adres in de stad aangebeld. Dat leverde een ‘zuiver’ bestand op van ongeveer 14.000 honden.
‘We hebben de prettige zekerheid dat ons bestand actueel is’
‘We willen de noodzakelijke kwaliteitsslag graag maken’
Quick scan werpt ander licht op heffing precariobelasting Van het één komt vaak het ander. Zo ook in Tilburg, waar Legitiem in vervolg op de hondenbelastingcontrole het bestand van precariobelasting doorlichtte. Een quick scan die duidelijk maakte dat een verbetering op precariogebied mogelijk is, inclusief een flinke opbrengstenstijging. Het voornemen om de heffing precariobelasting te laten doorlichten, werd halverwege vorig jaar handen en voeten gegeven. Om redenen dat het vermoeden bestaat dat de gemeente een opbrengst laat liggen, maar ook uit het gezichtspunt van gelijke monniken gelijke kappen. Etienne Granucci: “Als je een heffing hebt moet iedere belastingplichtige daar ook voor worden aangeslagen. Het is niet uit te leggen als ondernemer A wel precario moet betalen en ondernemer B, die met een vergelijkbare uitstalling verderop in de straat zit, geen aanslag krijgt. De quick scan heeft heel duidelijk gemaakt wat er mis is. Het bestand is onvolledig en de verordening zelf zit niet goed in elkaar. Bovendien zijn de bedragen die betaald moeten worden erg laag in vergelijking met andere gemeenten.” Kwaliteitsslag Hoe het vervolgtraject eruit gaat zien en welke partijen daarin een rol gaan spelen is nog niet duidelijk. Jolanda Aerts: “De uitkomst van de scan is in ieder geval zo duidelijk dat we er iets mee moeten. We willen de noodzakelijke kwaliteitsslag ook graag maken, maar eerst is de besluitvorming aan de politiek. Ik verwacht dat het op korte termijn zover is.”
Etienne Granucci in Tilburge binnenstad.
De Bilt voert toeristen- en forensenbelasting in Er zijn er steeds minder, gemeenten die geen toeristen- en forensenbelasting heffen. Begin deze maand voegde De Bilt zich in de lange rij die belasting heffen over het verblijf van personen in een gemeente, die daar niet als ingezetene staan ingeschreven. De Bilt schakelde Legitiem in voor de begeleiding en
januari 2012
ondersteuning.
nieuwsbrief
12
‘Verordening is toegesneden
I
n november 2010 nam het gemeentebestuur van De Bilt het principebesluit toeristenbelasting in te voeren. Daarna gingen er wat maanden overheen, waarna kort voor de zomer een eerste gesprek werd gevoerd met
een vertegenwoordiging van de ondernemers. Eind juni werd Legitiem gevraagd de invoering van de toeristenbelasting voor te bereiden en een verordening op te stellen. Karel van Leeuwen, manager van de afdeling Concernstaf van De Bilt: “Vanwege de vakantieperiode duurde het toen nog tot eind augustus voor we eindelijk met alle recreatieondernemers rond de tafel zaten. En vervolgens was het kort dag richting het eind van het jaar. De invoering was gepland op 1 januari 2012. Uiteindelijk hebben we dat net gehaald. Op 22 december heeft de raad de verordening aangenomen.”
Extra inkomsten De reden om toeristenbelasting te gaan heffen (en in het verlengde daarvan forensenbelasting) was in De Bilt geen andere dan in andere gemeenten. De door het Rijk opgelegde bezuinigingen zorgen voor krapte en dan zijn extra inkomsten zeer welkom. Karel van Leeuwen kwam hoogstpersoonlijk met het voorstel voor de toeristenbelasting.
‘Administratieve rompslomp voor ondernemers valt reuze mee’
Karel van Leeuwen en Maartje de Jong
“Ik heb inderdaad de suggestie gedaan, waarna het college het heeft
Ze weten ook dat tegenwoordig vrijwel elke gemeente toeristenbelasting
opgepakt. Tegelijkertijd heb ik geadviseerd Legitiem de invoering te
heft. Een aantal anderen waren duidelijk minder enthousiast. Ze zagen
laten begeleiden. Voor ik twee jaar geleden naar De Bilt kwam was ik
op tegen de administratieve rompslomp, al valt dat reuze mee. Bij enkele
werkzaam in Wijdemeren en daar was Legitiem ook bij de invoering
ondernemers heeft Legitiem geadviseerd over het aanpassen van het
betrokken. Op een hele goede en prettige manier. Omdat ze zich kunnen
reserveringssysteem, zodat er geen belemmeringen zijn voor de
verplaatsen in de noden van de recreatieondernemers, is Legitiem in
invoering.”
staat een verordening te schrijven die is toegesneden op de lokale situatie. Daarnaast kennen ze alle valkuilen en beschikken ze over een
Terugkijkend op het invoeringsproces, stelt Maartje de Jong vast dat het
enorm netwerk. Hier in De Bilt heeft Legitiem het afgelopen half jaar
‘intensief’ was. “Ook omdat we zelf laat actie hebben ondernomen. Pas
opnieuw bewezen een proces als dit goed te kunnen begeleiden.”
vanaf de bijeenkomt eind augustus is alles in een stroomversnelling gekomen. Toen volgde de ene actie ook op de andere. Overal gesprek-
Vanaf het moment van de eerste samenkomst, ging alle aandacht van
ken, het vaststellen van het forfait, in november nog het toevoegen van
Legitiem uit naar de recreatieondernemers. Het uitleggen van het hoe en
de forensenbelasting en eind december het vaststellen van de verorde-
waarom, en het wegnemen van de angst dat de hele administratie ‘heel
ningen. Zonder de hulp van Legitiem was het onmogelijk geweest.”
veel tijd’ gaat kosten. Karel van Leeuwen: “Legitiem heeft van meet af aan aangegeven dat dat meevalt en daar voor individuele ondernemers ook oplossingen voor aangereikt. Desondanks heeft de invoering heel wat inspanning gekost. Ook omdat op een later moment forensenbelasting is toegevoegd. De recreatieparken zijn deels verkaveld en om geen rechtsongelijkheid te krijgen, moesten we daar wel toe overgaan. Daarin heeft Legitiem eveneens een goede rol gespeeld. Inclusief het regelen van alle juridische aspecten.”
Verdeelde reacties In het uitvoerende traject kreeg Maartje de Jong, financieel beleidsmedewerker, namens de gemeente De Bilt te maken met Legitiem. Ze deed de voorbereidende werkzaamheden en bezocht samen met de projectleider van Legitiem de recreatieondernemers. De reacties waren verdeeld. Maartje de Jong: “Een aantal ondernemers was er erg nuchter onder.
januari 2012
‘Legitiem kent alle valkuilen’
13 nieuwsbrief
op lokale situatie’
de spreekt de rechter rechter spreekt Van den Bosch & Partners beschouwt
In deze nieuwe rubriek geven de adviseurs van Van den Bosch & partners hun mening over opvallende jurisprudentie uit het vakgebied. Deze keer de stand van zaken rond de reclamebelasting en de toeristenbelasting van arbeidsmigranten.
Alle seinen op groen voor de reclamebelasting
A
fgelopen maand zijn alle seinen voor de reclamebelasting op groen gegaan.
Uitspraak Hoge Raad inzake Doetinchem De Hoge Raad heeft op 11 november 2011 (LJN BR4564) de uitspraak van Hof Arnhem bevestigd dat de reclamebelasting van Doetinchem gebiedsgericht mag worden ingezet. Uitgangspunt is dat januari 2012
de reclamebelasting is voorzien als een algemene belasting, die meebrengt dat een gemeente vrij
nieuwsbrief
14
is in de besteding van de opbrengst. De heffing mag worden beperkt tot een bepaald gebied, mits daarvoor een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat. Belangrijke voorwaarde voor een objectieve en redelijke rechtvaardiging van de reclameheffing is dat de opbrengst van de heffing in dat gebied wordt besteed en dat de gemeente er in redelijkheid vanuit mag gaan dat diegenen die profijt kunnen hebben van de opbrengst in de heffing worden betrokken. Dit is een zeer belangrijke uitspraak, want in vrijwel alle reclamebelastinggemeenten waren door de Raad Nederlandse Detailhandel procedures tegen de reclamebelasting gestart. De meeste daarvan zijn inmiddels door de RND ingetrokken, maar in een enkele gemeente blijft de procedure doorlopen omdat daar iets bijzonders aan de hand is, bijvoorbeeld omdat een specifieke vrijstelling geldt.
Gerechtshof Amsterdam inzake Hoorn Ook Gerechtshof Amsterdam heeft een belangrijke uitspraak gedaan (24 november 2011, LJN BU5998). In de vorige nieuwsbrief schreven wij dat de Hoornse reclamebelasting ten onrechte onverbindend was verklaard door Rechtbank Alkmaar. Hof Amsterdam heeft onze mening bevestigd en heeft geoordeeld dat de Hoornse reclamebelasting op juiste wijze wordt geheven.
Gerechtshof Den Bosch Tot slot willen wij vermelden dat de in onze ogen foutieve uitspraak van Rechtbank Maastricht eveneens is teruggedraaid. De rechtbank had geoordeeld dat een perceel gelegen aan een straat die niet als aanloopstraat was te kwalificeren, niet in de reclamebelasting mocht worden betrokken. Hof Den Bosch heeft onlangs geoordeeld dat die argumentatie niet juist is (Gerechtshof Den Bosch, 25 november 2011, BK-11/00070, niet gepubliceerd) Ieder perceel in het gebied, aanloopstraat of niet, mag in de heffing worden betrokken. Daarmee zijn de principiële vragen rond de reclamebelasting alle positief beantwoord en is de reclamebelasting een betrouwbaar instrument gebleken voor de voeding van ondernemersfondsen.
Niettemin worden we door de flinke stroom bezwaar- en beroepschriften scherp gehouden en zullen er door uitspraken van de rechter zo nu en dan reparatieacties in de heffingswijze moeten worden gepleegd. Als u zich nog niet op de gratis nieuwsbrief Ondernemersfondsen van Van den Bosch & partners hebt geabonneerd, dan kan dat uiteraard alsnog en dan blijft u op de hoogte van het laatste nieuws.
t
Toeristenbelasting en arbeidsmigranten
E
en toenemend aantal gemeenten heft toeristenbelasting ter zake van het verblijf dat arbeidsmigranten (Europese uitzendkrachten)
houden in hun gemeente. De reden? Ze worden er min of meer toe gedwongen door de andere recreanten, die aan de bel trekken omdat grote groepen verblijfhoudenden niet belast worden. Maar ook omdat het een concrete meeropbrengst genereert, en dat bij een gelijk tarief. En dat is in deze tijden van bezuiniging natuurlijk voor alle partijen (gemeente én recreatiesector) een belangrijk doel.
Verordening ‘Polen-proof’ Nog niet iedere toeristenbelastingverordening is toegesneden op het belasten van arbeidsmigranten. Dat komt omdat vroegere belastingverordeningen meestal benoemden welk verblijf belast was, en vrijwel altijd was dat dan ook nog gekoppeld aan toeristisch verblijf. Het verblijf in een onderkomen moet aldus zijn te rangschikken onder één van de genoemde verblijven, en dan is het mogelijk dat bepaalde verblijven
gemeente die enige jaren geleden een aanslag heeft opgelegd voor arbeidsmigranten die in een voormalig asielzoekerscomplex verbleven. Dat complex is in navolging van alle eerdere instanties ook volgens de Hoge Raad niet als hotel of pension aan te merken (zie HR 9 december 2011, LJN BR6381). Het zure gevolg is dat het verblijf niet belast kan worden.
Forfaitaire heffing Een ander aandachtspunt bij de redactie van de belastingverordening is dat de arbeidsmigranten niet onder het forfait worden geschaard. Het forfait is immers bedoeld voor en berekend op verblijf met toeristische doeleinden in (meestal) een stacaravan, die door een gezin wordt
Edwin Borghols
gehuurd voor een seizoen of jaar, en niet op verblijf gedurende vrijwel het gehele jaar in een stacaravan door iemand die werkt in de (buur) gemeente. Bij het forfait is dan meestal sprake van een betaling voor 50 tot 75 overnachtingen, terwijl de stacaravan die door arbeidsmigrant wordt gebruikt vrijwel iedere nacht wordt benut. Om te realiseren dat dit extra verblijf belast kan worden, dient de verordening zorgvuldig te worden geformuleerd.
Om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen, kunt u zich abonneren op de gratis nieuwsbrief recreatieve heffingen van Van den Bosch & partners. Verder wijzen wij u op de cursus recreatieve heffingen die op 2 februari 2012 wordt gehouden te Utrecht (zie www.lokbel.nl), waarin Toine van Ierland en ondergetekende de nieuwste inzichten op het gebied van deze heffingen presenteren. Wij zien u graag! Edwin Borghols
15 nieuwsbrief
Zo heeft de Hoge Raad onlangs arrest gewezen in een zaak van een
januari 2012
buiten de heffing vallen.
recreatieve heffingen themadag Themadag Recreatieve heffingen (2 FOLO-PE-punten) Gemeenten hebben de bevoegdheid om toeristen- en forensenbe-
zich daarbij in de praktijk voordoen. Wij denken daarbij aan hoofden
lasting te heffen voor het houden van verblijf (op water of land)
Belastingen, beleidsmedewerkers Belastingen, medewerkers van
binnen de gemeente door personen die niet woonachtig zijn in die
detacheringbureaus en anderen die belast zijn met de uitvoering
gemeente. De forensenbelasting en de toeristenbelasting zijn
van deze heffingen bij gemeenten.
complementair aan elkaar en worden vaak naast elkaar geheven binnen een gemeente.
Doel
De term toeristenbelasting is misleidend; het gaat om alle verblijf,
Inzicht en kennis verwerven in de mogelijkheden die lokale
dus ook zakelijke overnachtingen in hotels en verblijf door arbeidsmi-
overheden hebben om belastingen te heffen op verblijf van
granten die bijvoorbeeld in de landbouwsector werken.
personen die niet in de gemeente woonachtig zijn en waarvoor de
Tijdens de themadag Recreatieve heffingen op 2 februari in Utrecht
gemeente geen uitkering uit het gemeentefonds krijgt.
zal vanuit de theorie aansluiting worden gezocht bij de (lokale) praktijk en zullen zowel de mogelijkheden als de onmogelijkheden
Werkwijze
van beide heffingen worden behandeld.
Tijdens deze dag worden de (on)mogelijkheden besproken van
Uiteraard zal ook ingegaan worden op de actualiteiten rond deze
toeristen- en forensenbelasting. Theorie en lesstof worden
heffingen.
afgewisseld met praktijkvoorbeelden. De cursisten kunnen
januari 2012
problemen uit de eigen dagelijkse praktijk inbrengen en met elkaar
nieuwsbrief
16
Inhoud
discussiëren.
De onderwerpen die aan de orde komen en aan de hand van jurisprudentie en praktijkvoorbeelden zullen worden toegelicht zijn:
Docenten
1. Essentiële elementen toeristen- en forensenbelasting
Als docenten treden op Edwin Borghols en Toine van Ierland. Edwin
(o.a. belastingplicht, heffingsmaatstaf, vrijstellingen)
Borghols is als fiscaaljuridisch adviseur werkzaam bij en als vennoot
2. Forensenbelasting als aanvulling op toeristenbelasting
verbonden aan Van den Bosch & partners, Belastingadviseurs voor
3. Toeristenbelasting op dagrecreatie
overheden. Toine van Ierland is directeur van LEGITIEM BV te Velp;
4. Arbeidsmigranten en toeristenbelasting
een bureau dat zich volledig richt op controle, inventarisatie en
5. Algemene uitkering uit het gemeentefonds en inschrijving
onderzoek in het totaal van lokale belastingen en lokaal verstrekte
in de GBA
vergunningen.
6. Communicatie met recreatieve sector, verblijfsbieders en detacheringbureaus
Duur
7. Aanpak voor het in beeld brengen van verblijfslocaties
Twee dagdelen. Het programma begint om 09.00 uur en eindigt
8. Onderbouwen van een forfait toeristenbelasting
om 16.00 uur. Tussen de middag wordt een lunch geserveerd.
Uiteraard is er bij elk onderwerp gelegenheid om vragen te stellen over het behandelde.
Datum en locatie Donderdag 2 februari 2012, Zalencentrum Aristo te Utrecht.
Voor wie? De themadag is bestemd voor degenen die zijn geïnteresseerd in de mogelijkheden van belastingheffing ter zake van recreatie in de breedste zin van het woord, en in de antwoorden op de vragen die CARTOON
Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
