3 Paus Johannes Paulus II heilig verklaard 4 Argentinië en het rooms-katholicisme 14 De belangrijkste Pool. 57 e jaargang - nummer 2 Mei 2014

3 Paus Johannes Paulus II heilig verklaard 4 Argentinië en het rooms-katholicisme 14 De belangrijkste Pool

344265_IRS brochure nr2-2014.indd 1

www.irs.nu

57e jaargang - nummer 2 Mei 2014

14-05-14 12:44

Meditatie

‘En hij leidde hem tot Jezus’ (Johannes 1:43a) Colofon Bestuursleden Dr. M. Klaassen, voorzitter G. Bouw, secretaris J.P. Hollebrandse, penningmeester G.V. den Hartog Drs. Th.J. van Iperen J.D. Liefting Redactie J. ten Klooster G. Bouw Dr. M. Klaassen K. Lievense M.E. Boomgaard, eindredactie Comité van aanbeveling Ds. A.J. Mensink, Prof. dr. A. Baars, Ds. A. Simons, Ds. L.A. den Butter, Ds. J.J. ten Brinke, Ds. P.D.J. Buijs, Dr. W. van Vlastuin, Ds. W. Visscher, Dr. P.C. Hoek, W. Büdgen, Ds. K.J. Kaptein, Ds. D.W. Tuinier, Ds. J. Joppe, G.R.J. van Heukelom administratie Stichting In de Rechte Straat J. ten Klooster, directeur Bezoekadres Stichting In de Rechte Straat Laan van Westenenk 12 7336 AZ APELDOORN Telefoon 055 3030090 Rabobank: NL57 RABO 0387 0057 49 Postbank: NL73 INGB 0000 9010 00 Postadres Postbus 477 7300 AL APELDOORN Email: [email protected] Internet: www.irs.nu Kerntaak iRS Rooms-katholieken bekendmaken met het evangelie zoals dat ten tijde van de Reformatie is (her)ontdekt. Legateren Bij notariële akte vast te leggen: Ik legateer aan Stichting In de Rechte Straat te Apeldoorn, vrij van rechten en kosten, een bedrag... Copyright Overname van artikelen wordt met bronvermelding op prijs gesteld. Foto voorkant: De Franse non Marie Simon-Pierre liep tijdens de zaligverklaring van paus Johannes Paulus II in 2011 met een zilveren reliekhouder met een buisje bloed van de overleden paus. Ze zou op voorspraak van Johannes Paulus II zijn genezen van de ziekte van Parkinson.

2

Genade maakt gunnend. Dat zien we in het leven van Andreas. Hij is nog maar amper zelf een volgeling van Jezus geworden, of hij gaat eropuit om ook anderen voor Hem te winnen. Wie mag geloven dat het Lam Gods ook zijn zonden heeft weggenomen, die kan dat niet meer voor zichzelf houden. Die wil dat ook anderen daarin gaan delen.

meegaan naar de kerk. Nee, Andreas geeft een persoonlijk getuigenis: ‘Wij hebben gevonden de Messias, hetwelk is, overgezet zijnde, de Christus.’ Dat is geen zakelijke mededeling, maar bevindelijke taal. Er klinkt in zijn woorden een diepe liefde tot Christus. Het Lam Gods is alles voor hem geworden. Dat geeft een bijzondere kracht aan zijn getuigenis.

Waar moeten we met evangelisatiewerk beginnen? We beginnen vaak veel te ver. Het is ook zo moeilijk om dat dichtbij te doen. Andreas begint dicht bij huis. Die opdracht geeft de Heere Jezus straks ook aan Zijn discipelen, vlak voor Zijn hemelvaart: ‘Gij zult Mijn getuigen zijn, zo te Jeruzalem, als in geheel Judea en Samaria, en tot aan het uiterste der aarde.’ Andreas gaat naar zijn eigen broer Petrus. Hij zoekt hem op. In vers 42 staat dat hij zijn broeder Simon vond. Andreas heeft niet gewacht totdat hij zijn broer een keer tegen het lijf zou lopen. Dat kan te laat zijn. Nee, hij is erop uitgetrokken om Petrus mee te krijgen naar Christus. Andreas is een wervende christen. Dat komt omdat het gevoelen van Christus Zelf in hem is. Wacht Christus af totdat zondaren bij Hem komen? Nee, dan zou er nooit iemand komen. Hij zoekt het verlorene. Wie van Christus is, doet hetzelfde.

Hoe komt het als de werfkracht van de christelijke gemeente gering is? Worden misschien de verwondering en de vreugde gemist, omdat we niet weten wat het is om Christus persoonlijk gevonden te hebben, zoals Andreas?

De eerste discipel die met het Evangelie op pad gaat, is Andreas. Hij komt uit de vissersplaats Bethsaïda, het huis der netten. Christus haalt Zijn eerste getuigen niet uit het godsdienstige Jeruzalem, maar uit een omgeving waar wij hen misschien niet zoeken. Wat kan een eenvoudig getuigenis een gezegende uitwerking hebben. Opvallend is het hoe Andreas zijn broer Petrus tegemoet treedt. Hij zegt niet: Je moet maar eens meegaan naar die Jezus. Wij zouden zeggen: Je moet maar eens

Over Andreas is in de Schrift niet veel te vinden. Over zijn broer Petrus des te meer. Eigenlijk wordt er van Andreas maar één daad vermeld: ‘En hij leidde hem (Petrus) tot Jezus.’ Dat lijkt niet veel, maar het is toch wel het mooiste wat van een mens gezegd worden. Heeft u en heb jij weleens iemand tot Jezus geleid? Uw kind, je buurman of die rooms-katholieke collega? Omdat je het zelf mag weten: buiten Jezus is geen leven, maar een eeuwig zielsverderf. Of zijn we juist een sta in de weg? Kunnen wij dan onze naaste tot Jezus brengen? Het is toch de Heere Zelf Die trekt door Zijn Woord en Geest? Jazeker, maar daar schakelt Hij vaak mensen –als Zijn medearbeiders– voor in. Wat heerlijk om voor anderen geen dode wegwijzer, maar door Gods genade een leidsman tot Jezus te zijn of te worden. Meer dan ooit hebben we in onze tijd van die Andreassen nodig. Ds. J. Joppe, Woudenberg

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

aCtUeeL

DOOR PEDRO SNOEIJER

Paus Johannes Paulus II heilig verklaard De 27e april was een grote dag voor Polen. De Poolse paus, “Johannes Paulus de Grote”, zoals hij in Polen genoemd wordt, werd die dag heilig verklaard. De meeste Polen volgden de ceremonie, op het Sint-Pietersplein in Rome of thuis voor de televisie.

Vele duizenden Polen waren naar Rome gereisd om daar de heiligverklaring van hun paus mee te maken. Op de wegen rondom Rome waren minstens zo veel auto’s met Poolse kentekens als met Italiaanse nummerborden te zien. Ook in Italië is de Poolse paus nog altijd populair en hangt zijn afbeelding in elke rooms-katholieke kerk. Een immigrant uit een Aziatisch land merkte op dat hij pas na jaren doorhad dat Johannes Paulus II geen Italiaan, maar een Pool was. Mede dankzij de Poolse paus zijn de verhoudingen tussen Polen en Italianen bijzonder goed. Veel Italianen stellen dat Polen de meest godvruchtige natie op aarde is en dat als je een Pool helpt dat extra beloond wordt in de hemel. Duizenden Polen waren die zondag op het Sint-Pietersplein. Ze droegen spandoeken en vlaggen met teksten

die het belang van de Poolse paus aangaven. Daarbij werd ook een verband gelegd met de huidige situatie van dreiging door Rusland, de oude Poolse vijand. Algemeen wordt geloofd dat vooral dankzij Johannes Paulus II Polen en de andere Oostbloklanden hun vrijheid herwonnen hebben en de Sovjet-Unie uiteengevallen is. Een van de spandoeken toonde een duidelijke verwijzing naar Rusland: “Hij verdedigt ons tegen het gevaar dat weer uit het oosten opkomt.” De Poolse president, voormalige presidenten, de premier en vele andere belangrijke Polen waren op die 27e april in Rome aanwezig. Toen de mis op het Sint-Pietersplein begon, was het bewolkt en miezerde het, maar tijdens de mis brak de zon door de wolken. Veel Poolse pelgrims waren er zeker van: “Daar heeft Johannes Paulus II voor gezorgd.”

Veel Polen die niet in staat waren om naar Rome af te reizen, volgden de ceremonie thuis voor de televisie, waarbij enthousiaste presentatoren, die bijna in extase waren, de ceremonie becommentarieerden. Op belangrijke pleinen in vele steden in Polen waren grote beeldschermen geplaatst waarop men de plechtigheid live kon volgen. Toen Johannes Paulus II heilig verklaard werd, klonken er op het Piłsudski-plein in de hoofdstad Warschau gejuich en applaus. Velen lieten hun tranen de vrije loop. Voor velen was dit een groots moment voor het Poolse volk. In Wadowice, de geboortestad van Johannes Paulus II, hadden zich vele duizenden mensen verzameld, die op het moment van de heiligverklaring duizenden witte en gele ballonen oplieten. Naast alle lof en extase is er in Polen ook af en toe wat kritiek te horen. Maar niet op de ceremonie zelf. Het leven van van Johannes Paulus II geeft reden tot nationale trots, tot dankbaarheid, maar volgens een bisschop is het probleem dat er over de leer van de Poolse paus veel te weinig bekend is. Als de inwoners van Polen volgens de leer van Johannes Paulus II zouden leven en handelen, zou Polen volgens deze bisschop een heerlijk land zijn. Er is sprake van heel veel uiterlijk vertoon, emoties en extase, maar er is in Polen heel weinig innerlijke geloofsbeleving. Op de maandag na de heiligverklaring pakte iedereen de draad weer op en ging het gewone leven verder, een leven dat meestal bitter weinig van het geloof en een praktisch geloofsleven laat zien.

Duizenden mensen uit allerlei landen bezochten de heiligverklaringsceremonie in Rome.

In de Rechte Straat


3

14-05-14 12:44

aCHteRGRONd

DOOR KAROLIEN LIEVENSE

Hoe Argentinië het roomskatholicisme blijft omarmen Victor uit het Argentijnse Bahia Blanca is erg blij met het Spaanstalige evangelisatietijdschrift En la Calle Recta (ECR), dat hij van IRS ontvangt. “Het is tot grote zegen”, laat hij de redactie weten. In welke situatie verkeren hij en andere lezers van ECR in Argentinië? Hoe sterk is de macht van de Rooms-Katholieke Kerk in het land waar paus Franciscus opgroeide? De brief van Victor aan de redactie van ECR ademt een en al dankbaarheid. ”Met veel genoegen heb ik de meditaties van het boekje “Creced“ (over het geloof, red.) ontvangen. Broeders, het is een vreugde om te kunnen bijdragen aan de verbreiding hiervan onder de broeders en zusters in mijn stad”, schrijft hij. “We zien telkens het aantal personen groeien bij wie de Heere de ogen heeft geopend voor de waarheid van het Evangelie dat teruggaat op de Schrift alleen. Met des te meer ijver wil ik dit zendingswerk voortzetten, waartoe ik door mijn Heere ben geroepen.”

Zending vanuit huis

Op dit moment bereiken 4 keer per jaar ruim 1500 exemplaren van het evangelisatietijdschrift ECR Argentinië. Sommige Argentijnen ontvangen meerdere nummers, die ze dan weer uitdelen in hun omgeving. Of ze laten in ieder geval het ene exemplaar dat ze ontvangen aan meerdere mensen lezen. Bahia Blanca, waar Victor woont, behoort tot een van de steden aan de Atlantic Border, waar het rooms-katholicisme de grootste invloed heeft. Dat geldt ook voor Plata del Mar, een stad waarin Sergio zending bedrijft vanuit huis. In een brief aan de redactie schrijft hij dat hij inmiddels sinds drie jaar “de gezonde leer predikt vanuit huis.” Hij vraagt of IRS hem een aantal christelijke boeken toe wil sturen, waaronder uitgaven over de brief aan de Romeinen en de brief aan de Efeziers, om erop te laten volgen: “Dankzij deze boekjes kan ik zending bedrijven vanuit mijn huis. Onze huiskerk wordt

4

door niemand ondersteund. Alles wat er gedaan wordt, bekostig ik zelf door wat ik met mijn werk verdien.” Over de situatie in zijn omgeving schrijft hij: “Hier in Argentinië zijn geen kerken waar de leer van de genade gepredikt wordt, tenminste niet waar ik woon.”

Syncretisme

Behalve in de steden aan de Atlantic Border is het rooms-katholicisme ook in het midden en noorden van het Zuid-Amerikaanse land heel sterk aanwezig. Overigens noemt in heel Argentinië het overgrote deel van de bevolking (92 procent) zich roomskatholiek. Slechts 2 procent van de Argentijnen is protestants (voornamelijk van Duitse afkomst) en 2 procent is Joods. Volgens de Argentijn Josué Fernández, regionaal directeur voor Latijns-Amerika en de Caraïben bij de zendingsorganisatie Overseas Council, kun je niet over “hét rooms-katholicisme” spreken. “In gebieden in het binnenland is er sprake van syncretisme, met in La Difunta Correa, Gauchito Gil en andere plaatsen lokale cultussen met verering van plaatselijke heiligen. Er zijn “heilige plaatsen” en er worden pelgrimstochten gehouden.” Het syncretisme kom je onder andere tegen bij de Coya’s, indianen in NoordWest-Argentinië. Daar is het roomskatholicisme vermengd met de indiaanse mythologie. Bij de viering van Carnaval speelt bijvoorbeeld Pachamama, de godin van de aarde, een rol.

Traditionele identiteit

Dat het overgrote deel van de Argentijnen zich rooms-katholiek noemt, bete-

kent niet dat bijna iedereen een religieus leven leidt. “Een groot percentage beschouwt zich als rooms-katholiek, maar neemt niet deel aan openbare religieuze praktijken. Ze zijn slechts in naam rooms-katholiek. Toch verdedigen ze het rooms-katholicisme nog steeds als een soort traditionele identiteit”, zegt Fernández. Hij schat dat slechts 10 tot 15 procent van de totale bevolking praktiserend rooms-katholiek is. Dit betekent overigens niet dat de Rooms-Katholieke Kerk in het ZuidAmerikaanse land totaal geen invloed heeft. Nog steeds drukt zij een groot stempel op de samenleving en geniet zij bijzondere privileges die andere religieuze genootschappen niet bezitten. Er zijn bijvoorbeeld private, rooms-katholieke scholen die door de overheid worden gefinancierd. Ook voor andere doeleinden, zoals de restauratie van rooms-katholieke parochiegebouwen, gaat er jaarlijks veel overheidsgeld naar de Rooms-Katholieke Kerk. Argentinië mag dan officieel een scheiding van kerk en staat kennen, in de praktijk is die scheiding niet duidelijk. Tijdens landelijke ceremoniën, zoals de herdenking van de meirevolutie, staan bisschoppen tussen ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders in. Voor Argentijnen lijkt dit min of meer een vanzelfsprekendheid te zijn. Verder laten de crucifixen en beelden van de maagd Maria in ziekenhuizen en overheidsgebouwen zien dat het rooms-katholicisme toch als een soort nationale godsdienst wordt gezien.

Franciscusmania

Natuurlijk zijn veel Argentijnen trots op paus Franciscus, een Argentijn uit een Italiaans immigrantengezin. Er wordt wel gesproken van “Franciscusmania”. Na de aanstelling van Bergoglio op 13 maart vorig jaar zagen pastoors in Argentinië het aantal bezoekers van de mis groeien, meldden enkele media. Zo zei Adolfo Granillo Ocampo, pastoor van de kerk van Nuestra Señora de las Nieves in Liniers, vorig

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

jaar in de Miami Herald dat hij het aantal bezoekers van de kerk in de laatste twee weken van maart met 30 procent zag toenemen. “Er is een algemeen gevoel van euforie over de paus”, zo zei hij. Of nu, een jaar later, het kerkbezoek blijvend is gegroeid, is onduidelijk. Cijfers daarover ontbreken. Maar dat veel Argentijnen blij zijn met Franciscus blijkt alleen al uit het feit dat velen het afgelopen jaar hun kind Francisco hebben genoemd, de Spaanse variant van Franciscus. Opvallend is ook dat volgens de Amerikaanse nieuwsdienst Religion Press Release Services het afgelopen jaar veel meer Argentijnen dan normaal Rome hebben bezocht. Deze nieuwsdienst meldde in oktober al dat in 2013 maar liefst 66 procent meer Argentijnen dan het jaar daarvoor een bezoek aan Rome brachten. Blijkbaar heeft de aanstelling van Bergoglio bij velen meer interesse gewekt voor het Vaticaan.

Vuile oorlog

Dat zegt wel iets. Door de zogenoemde “vuile oorlog”, van 1976 tot 1983, heeft het imago van de Rooms-Katholieke Kerk in Argentinië een deuk opgelopen. Jorge Rafael Videla, het hoofd van de militaire junta, greep destijds met geweld de macht. Onder zijn dictatuur werden duizenden mensen gemarteld en vermoord. Van veel vermiste burgers is niet bekend wat er precies met hen is gebeurd. Ze verdwenen plotseling. Het wordt de Rooms-Katholieke Kerk verweten dat zij het allemaal toe leek te laten. Naar buiten toe was de junta rooms-katholiek en schenen veel geestelijken aan zijn kant te staan. Een van de weinige bisschoppen die zich wel uitspraken tegen het regime kwam zogenaamd door een auto-ongeluk om het leven. Als Bergoglio, die toendertijd provinciaal overste van de orde van de jezuïeten was, het regime van Videla openlijk veroordeeld zou hebben, had dit

waarschijnlijk ook zijn dood betekend. Al sprak hij zich toendertijd niet duidelijk uit tegen het regime, achter de schermen schijnt hij honderden bedreigde burgers vermomd als seminaristen het land uit te hebben gesmokkeld. Critici menen wel dat Bergoglio medeplichtig was aan de arrestatie en marteling van twee activistische jezuïeten met wie hij in onmin verkeerde. Hij zou de junta hebben getipt. Maar dit wordt evengoed door anderen weersproken. Ook Bergoglio zelf heeft deze beschuldigingen altijd ontkend. Hij houdt vol dat hij juist de vrijlating van deze jezuïeten heeft geprobeerd te regelen. Hoe dan ook, door de “vuile oorlog” was het beeld van de Rooms-Katholieke Kerk in Argentinië er voor veel mensen niet beter op geworden.

Kerk en staat

Dat Videla en zijn regime rooms-katholiek waren, mag geen wonder heten. De Argentijnse grondwet schreef voor dat de president rooms-katholiek moest zijn. Pas tijdens de herziening van de grondwet in 1994 werd deze eis geschrapt. Overigens had de Rooms-Katholieke In de Rechte Straat


5

14-05-14 12:44

Josué Fernández: “Veel Argentijnen verdedigen het rooms-katholicisme nog steeds als een soort traditionele identiteit.”

Kerk eerder al steeds meer invloed verloren door constitutionele hervormingen. Eigenlijk begon dit al in 1853. Bij de nieuwe grondwet die dat jaar in Argentinië tot stand kwam, werd een middenweg gevonden tussen een officieel rooms-katholiek land en een seculiere staat. De staat behield de plicht om de Rooms-Katholieke Kerk financieel te ondersteunen, terwijl er tegelijkertijd vrijheid van religie werd toegestaan. De Rooms-Katholieke Kerk bleef grondwettelijk nog steeds onder controle van de regering. Bij het kiezen van nieuwe bisschopskandidaten had de president bijvoorbeeld een belangrijke rol. Dit systeem werd afgeschaft in 1966, tijdens de dictatuur van Juan Carlos Onganía. Minister van Buiten-

6

landse Zaken Nicanor Costa Méndez ondertekende een overeenkomst met het Vaticaan, waardoor de Rooms-Katholieke Kerk het recht kreeg om zelf bisdommen te wijzigen en direct aartsbisschoppen en bisschoppen te benoemen of te ontslaan. De president had enkel nog de bevoegdheid om tegen de benoemingen van bisschoppen bezwaar te maken.

Uitdaging

Al deze hervormingen ten spijt heeft de aanstelling van Franciscus het rooms-katholicisme in Argentinië vooral versterkt. “Dit zorgt voor meer druk op de protestantse kerk om haar strategie voor evangelisatiewerk, communicatie en haar missie nog meer te

verduidelijken”, zegt Fernández. Hij ziet ook hoopvolle tekenen onder rooms-katholieken. “Op sommige plaatsen vind je rooms-katholieken met een oprecht hart voor God. Het besef dat een persoonlijk leven met God belangrijk is, heeft gezorgd voor meer Bijbelstudie en andere vormen van christelijke spiritualiteit, zoals de Charismatische Beweging deze heeft teweeggebracht. We geloven dat een groot deel van het evangelisatiewerk door protestanten plaatsheeft onder mensen die in naam rooms-katholiek zijn.” Hier ligt ook een uitdaging voor ECR, en natuurlijk voor bewogen christenen als Victor en Sergio die het Evangelie in hun omgeving verspreiden.

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

BRieF

Strijd om zielen emd in de oren. En toch is dat waar het om vre t wa t lich wel u nkt kli ef bri e dez en rden De kop bov hebben . Een geestelijke strijd. Daarover hoo l doe tot ng hti stic als we dat k wer het t is gaat bij strijd worden wij allen ingeschakeld . Wa die In . art ma 15 op ag gsd etin mo ont de we ook op t zomaar iders te hebben in het gebed. Het gaat nie rbe dea me ten we te jd stri die in om ig het nod wig wee . ergens over. Het gaat om eeuwig wel of eeu is, bemoediging door dat het nie t onze zaak olle stv troo de ag gsd etin mo ont de op nk klo Hemel, Tegelijk indringend de vinger bij: “de God van de ook r daa de leg ysse hu Van Ds. k. zaa s wer k maar God ankelijkheid van God de vrucht van het afh in g ma Zo ” en. ukk gel n doe ons het Die zal Hem overgelaten worden . Zonder uitzondeaan d den bid t eur geb en ats pla nde ille sch ag dat op ver als mooi en zeer bemoedigend ervaren. Gra ag gsd etin mo ont de ers erk dw vel de ben ring heb geven we dit signaal aan u door. de r 2013. Als we kijken naar de inkomsten van erove ers cijf iële anc fin de ook n zij nd ige Bemoed s las tige jaren op het ter rein van fondsenw ank ond e, dez dat gd heu ver we n zij dan stichting op de kos ten te letten, zijn erp sch t kan ere and de aan r Doo en. lev mijn ving, nagenoeg stabiel zijn geb 2. Dat is ook nodig willen we op langere ter 201 in dan en om gek uit er bet at lta resu we qua het mooie wer k voort kunnen zetten . n. Telkens als dat gebeur t, ben je stil en ver ate leg ele enk 3 201 in we gen vin ont en o, Naast gift ltaat uit op het kleine tekort van 6392 eur resu ale tot het am kw aar elk bij es All d. als wonder van 61.550 euro. Na de Heere zeggen wij u, gaf aan ort tek een 3 201 r voo ing rot beg de har t ter wijl blijkt dat het wer k van IRS u na aan het t rui Hie r. voo k dan t ech opr r daa ur, ate Hier onze don wijzen we naar onze website, www.irs.nu. ver n, zie len wil ers cijf er me die n ene ligt . Deg en. kunt u de volledige jaarrekening terugv ind ort zien van 43.950 euro. Hiermee zetten we de tek De begroting voor het komende jaar laat een tussen de inkomsten en de uitgaven. Enerzijds icht lijn door om toe te wer ken naar een evenw te wer ven , en aan de andere kant door sten om ink er me r doo ren lise rea te dit we proberen n te kritisch op de uitgaven te blijven letten. ook de samenwerking me t andere stichtinge we en ber pro m aro Da . tig las t bes is tste he Dit laa in goed overleg me t de Spaanse Evangelisc we ar wa , nje Spa in al dat n zie We n. ere bevord en we me t anderen samen ber pro nd erla Ned in Ook ter. Cos end Ber ds. Zending samenwerken me t taan. t NET Foundation op de Wegw ijsbeurs ges me en sam r jaa ig vor we ben heb Zo . ken te wer n houden . Het draait nie t oge r voo ng hti stic e onz van l doe het we van Belangrijk in dit alles is dat raking worden gebracht me t het Evangelie aan in n nse me dat m ero t gaa het ar ma , om IRS van onze rooms-katholieke n zij wel ijk stel gee het st kom toe de in vrije genade . Zo willen we ook an . naaste zoeken . Dat doel blijft centraal sta Me t een har telijke groet, Hans ten Klooste

r, directeur

In de Rechte Straat


7

14-05-14 12:44

iNteRVieW


“Polen is een zendingsland” Het geven van Bijbels onderwijs in het rooms-katholieke Polen. Dat is wat Pedro Snoeijer als passie heeft en waartoe hij zich ook door de Heere geroepen weet. Inmiddels werkt hij al tien jaar voor IRS. Hoe kijkt hij terug op de achterliggende tien jaar? Wat drijft hem?

Heel vurig kan hij zijn, als hij spreekt over zijn werk in Polen. Dat Augustinus, het Poolse evangelisatietijdschrift waarvoor hij verantwoordelijk is, door zovelen wordt gelezen, ziet hij als een zegen van de Heere. Hij heeft gemerkt dat God voorziet, ook op financieel gebied. “Zoek eerst het Koninkrijk van God, en de rest zal u toegeworpen worden”, is voor Pedro Snoeijer een levende realiteit geworden.

Hoe bent u eigenlijk in Polen terechtgekomen?

“De eerste keer dat ik in Polen kwam, was in 1991. Ik was toen 20 jaar oud. Ik zou net beginnen met een studie aan de Bijbelschool in Lunteren. Als kind was ik al geïnteresseerd in het Oostblok. Tijdens mijn eerste bezoek aan Polen in 1991 ontstond het bewustzijn dat God me riep om naar Polen te gaan. In 1996 ben ik daadwerkelijk naar Polen verhuisd, om mijn theologiestudie voort te zetten aan het seminarie in Wrocław. Toen ik erheen ging, was ik nauwelijks voorbereid. Het is een wonder dat ik überhaupt de grens over ben gekomen. Een vriend hielp me met verhuizen. Het was voor mij echt een groot avontuur. In Polen was de situatie toen anders dan nu. Er waren bijvoorbeeld nog geen geldautomaten. De mensen spraken bijna geen Duits en Engels.”

Sprak u al goed Pools?

“Een beetje, ik kon me wel in het Pools redden. Het eerste jaar had ik altijd een woordenboek bij me. Nu zijn de Polen altijd heel vriendelijk, dat scheelt. Op het seminarie werd er voor een deel lesgegeven in het Engels. Een deel van de hoogleraren kwam uit Amerika. Ik mocht mijn werkstukken in het Engels schrijven. In het begin was het best pittig om Pools te leren. De cursus Grieks en exegese van het

8

Nieuwe Testament was geheel in het Pools, en dat was best moeilijk. Na het eerste jaar kon ik al een stuk beter Pools spreken.”

Heeft u de volledige studie in Wrocław gedaan?

“In Wrocław heb ik mijn bachelor (BA) gehaald. Daarna heb ik mijn studie voortgezet op masterniveau aan het International Baptist Theological Seminary in Praag, in samenwerking met de University of Wales. Daar waren op een gegeven moment interne problemen, waardoor ik niet de begeleiding kreeg die ik nodig had. Uiteindelijk heb ik met enige vertraging mijn studie daar toch af kunnen ronden met een Tsjechisch magisterdiploma.”

Hoe bent u uiteindelijk in aanraking gekomen met IRS?

“Op een gegeven moment ben ik benaderd door Albert (Albert van Bragt, toenmalig officemanager van IRS, red.). Dat was ergens eind 2002 of begin 2003. Ik heb hier een oude e-mail voor me uit 2003. In februari van dit jaar zou ik Albert en Huib (Huib de Vries, toen bestuurslid van IRS, red.) in Nederland ontmoeten. Ze hebben mij bezocht toen ik bij mijn moeder in Nederland was. Tomasz Pieczko (IRSveldwerker en ex-priester, red.) studeerde toentertijd in Frankrijk. Hij zou weer teruggaan naar Polen, maar kreeg een beroep van een kerk in Frankrijk, dat hij aannam. Dat was best een schok voor ons. Toen ben ik in maart 2004 in plaats van Tomasz als veldwerker in Polen begonnen. Sinds het begin werk ik veel met Tomasz samen. Vanaf januari 2003 had ik veel e-mailcontact met hem. Pas in september van dat jaar ontmoette ik hem voor het eerst. We hadden toen al zo’n intensief e-mailcontact gehad dat we elkaar voor ons gevoel al heel goed kenden.”

Het lijkt mij nog best lastig om vervolgens in Polen met evangelisatiewerk te beginnen. Hoe bent u toen te werk gegaan?

“In het begin heb ik vooral veel lectuur vertaald in het Pools. Vanuit het bestuur van IRS ontstond het plan dat er een zusterorganisatie van IRS in Polen moest komen. Dit bleek echter niet realistisch te zijn. Ik heb veel voorbereidingen getroffen, stukken vertaald, met een notaris en een jurist de officiële documenten voorbereid. Daar heb ik veel tijd in gestoken. De registratie van de stichting is echter door de Poolse autoriteiten op onduidelijke gronden geweigerd, wat zeker te maken had met het feit dat in de statuten stond dat we uitgetreden priesters willen helpen en het Evangelie onder rooms-katholieken willen verkondigen. Daarnaast is er in Polen ook geen financiële draagkracht om de stichting te onderhouden.”

Wat hebt u in het begin precies in het Pools vertaald?

“Nederlandstalige, christelijke lectuur, voornamelijk brochures van IRS. Daarnaast kwam in november 2006 het eerste nummer van Augustinus (Pools tijdschrift voor evangelisatie en geloofsopbouw, red.) uit, waarvoor Tomasz en ik de artikelen schrijven. Dat was dus anderhalf jaar nadat ik voor IRS begon te werken. Daarvoor dienden ook de nodige voorbereidingen te worden getroffen. Er moesten onder meer contacten gelegd worden. Het eerste jaar maakte ik nog niet heel veel uren voor IRS. Dat werd langzamerhand meer.”

Was u toen al bekend met het rooms-katholicisme in Polen?

“Doordat ik al een tijdje in Polen woonde, was ik bekend met de RoomsKatholieke Kerk daar. Daarnaast heb ik

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

Pedro Snoeijer: “Het viel mij op dat de Rooms-Katholieke Kerk in Polen heel erg de samenleving beheerst.”

door mijn studie theologie ook veel van het rooms-katholicisme meegekregen. In de studie was daar veel aandacht voor. Ik had onder andere de rooms-katholieke cathechismus al drie keer doorgenomen. Veel mensen die ik had leren kennen, waren rooms-katholiek. Verder was ik in het begin van mijn tijd in Polen ook naar rooms-katholieke zomerkampen geweest, waar ik veel rooms-katholieken had ontmoet. Het rooms-katholicisme was dus niet vreemd voor me.”

Wat was uw eerste indruk van de Rooms-Katholieke Kerk in Polen? De kerk is daar toch totaal anders dan in Nederland? “Het viel mij op dat de Rooms-Katholieke Kerk in Polen heel erg de samenleving beheerst. Maria neemt een grote plaats in. En verder speelt ook de biecht een grote rol. Verder zag ik ook dat veel rooms-katholieken heel ritualistisch en traditioneel zijn. Ik ken bijvoorbeeld mensen die een uur voor de mis niets eten, uit respect voor de hostie de ze tijdens de mis ontvangen. Verder leerde ik ook de Charismatische Vernieuwingsbeweging binnen de

Rooms-Katholieke Kerk kennen. Aan de ene kant is de invloed van deze beweging positief, doordat deze mensen de Bijbel zelf gaan lezen en meer aandacht hebben voor het werk van de Heilige Geest. Aan de andere kant is het probleem dat binnen deze beweging de verering van Maria vaak een nog grotere plaats kreeg. Dat laatste kan natuurlijk niet van de Heilige Geest zijn.”

Ik dacht dat de Charismatische Vernieuwingsbeweging juist ook veel goed kan doen. Ik meende dat sommige roomskatholieken door deze beweging uiteindelijk bij het protestantisme terechtkomen?

“Dat kan wel, er zijn ook protestantse vrije gemeenten ontstaan uit deze beweging, maar vaak genoeg gebeurt dat niet. De Charismatische Vernieuwingsbeweging wil verschillen overbruggen en legt sterk de nadruk op oecumene.”

Er lijkt een groot verschil te zijn tussen de Charismatische Vernieuwingsbeweging in de Rooms-Katholieke Kerk en

pinksterkerken.

“Tot de jaren 60 was het spreken in tongen het kenmerk van de pinksterbeweging. Toen ook rooms-katholieken in tongen begonnen te spreken, was dit geen speciale eigenschap van de pinksterbeweging meer. Ik geloof wel dat spreken in tongen van de Geest kan zijn, maar je kunt het ook gewoon leren door een bepaalde techniek. Charismatische rooms-katholieken bleken er geen probleem mee te hebben om Maria te vereren. Pinksterkerken verwerpen dat op grond van de Bijbel. Zij zijn veel meer behoudend.”

Heeft u het rooms-katholicisme de afgelopen jaren zien veranderen?

“Wat je ziet is dat de Rooms-Katholieke Kerk in Polen steeds meer invloed op de staat en de samenleving probeert te krijgen. Bijvoorbeeld: elk jaar in april wordt de vliegramp met een Pools regeringstoestel in Smolensk in 2010 herdacht. Voor schoolkinderen is het verplicht om deel te nemen aan herdenkingsmissen. Hetzelfde gebeurt bij vele andere gelegenheden, en het neemt alleen maar toe. Het kan tegenIn de Rechte Straat


9

14-05-14 12:44

woordig zelfs gebeuren dat je als onderwijzer geen werk kunt vinden als je niet rooms-katholiek bent.”

Wat vindt u nog belangrijk om te noemen, als het gaat om tien jaar werk voor IRS in Polen?

“Ik vind het heel mooi dat we een heleboel publicaties hebben uitgegeven. In Polen heb je niet veel protestantse lectuur. Ik vind het ook mooi dat Augustinus zowel door protestanten als door rooms-katholieken wordt gelezen. Ongeveer een derde van de lezers is rooms-katholiek. Dat is een groot aandeel. Een deel van het niveau van de inter-

netpublicaties is best pittig, en toch worden ze door veel mensen gelezen. Mijn weblog wordt elke maand door zo’n 400 tot 500 mensen bezocht. Ik zie dat er in Polen veel gebrek is aan Bijbels onderwijs. En het geven van onderwijs is wat ik doe, dat is mijn passie. Het is de gave die de Heere mij heeft gegeven. Polen is een echt zendingsland. Als je kijkt naar de statistieken zijn er in een land als Saudi-Arabië nog meer Bijbelgetrouwe christenen (0,35 procent) dan in Polen (0,25 procent).” “Als ik terugkijk, is er zo veel om God voor te danken. Hij geeft elke keer weer meer dan voldoende.

Mijn tienden geef ik bewust aan het begin van de maand. En ik heb altijd genoeg. Op deze manier zie je geld ook zoals je het moet zien, niet als doel maar als middel. Elke euro die ik ontvang, heb ik alleen in bruikleen om te besteden tot eer van God. Er is geen heerlijker leven dan te leven uit het geloof. De beste voorbereiding op moeilijkheden is een goede theologie. Wie ben ik voor God? Wie is Jezus? Het enige waar je recht op hebt is de hel, maar dat wil vandaag bijna niemand meer horen. Ze noemen je dan een fundamentalist. Maar als je inziet dat je alleen de hel verdiend hebt, zie je dat alles wat je krijgt alleen genade is.”

Wadowice, de geboorteplaats van paus Johannes Paulus II. Op het bord staat in het Pools: “Wadowice, hier begon het allemaal. Gezegende Johannes Paulus II.”

10

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

BOeKBeSPReKiNG

DOOR DR. M. KLAASSEN

Aan Simplicianus Waarom geloven mensen? Deze vraag staat centraal in een boekje van de kerkvader Augustinus dat in 2013 voor het eerst in het Nederlands verscheen: ”Aan Simplicianus”. De laatste jaren is er in het Nederlandse taalgebied sprake van een heuse Augustinusrevival. Vele titels zagen reeds het licht. Dat is verheugend, want Augustinus behoort zonder meer tot de grootste theologen –als hij niet de grootste ís– die de kerk heeft voortgebracht. Het bijzondere van Augustinus is dat hij tot heel de kerk behoort. Voor zowel rooms-katholieken als protestanten is hij een gezaghebbende auteur en daarom ook een verbindingspunt tussen Rome en Reformatie.

Vrije wil

Het geschrift ”Aan Simplicianus” is maar gering van omvang, maar omgekeerd evenredig groot van betekenis. Inleider prof. dr. Paul van Geest noemt het ”een van de meest bediscussieerde werken in de theologiegeschiedenis.” Waarom? Omdat dat geschriftje het begin markeert van Augustinus als ”doctor gratiae”. Hij zei later over dit boekje: ”Ik vocht voor de vrije wil van de mens, maar de genade van God overwon.” In dit geschriftje gaat Augustinus in op een aantal vragen die hij voorgelegd kreeg van Simplicianus, die als opvolger van de bekende bisschop Ambrosius werkzaam was in Milaan. De meest interessante vragen gaan over de rol van de wet en de betekenis van Romeinen 9, een van de diepzinnigste gedeelten van de Schrift. Ik beperk me tot het laatste. Augustinus’ genadeleer is vooral bekend geworden door zijn debat met Pelagius, dat rond 410 begon. Het interessante is echter dat de wortels van die genadeleer reeds zichtbaar worden in het boekje aan Simplicianus, dat bijna vijftien jaar voor het pelagiaanse conflict geschreven werd. Had Augustinus in zijn een paar jaar eerder verschenen commentaar op de Romeinenbrief nog geschreven dat God geloof schenkt op grond van Zijn voor-

kennis dat iemand uit vrije wil geloven zal, nu komt hij terug op deze gedachte en ziet in dat geloof een geschenk is dat geheel losstaat van menselijk handelen en teruggaat op Gods vrijmacht.

Verkiezing

In zijn bespreking van Romeinen 9 – waarin de verkiezing en verwerping van Jakob en Ezau besproken worden– worstelt Augustinus met de vraag of de verkiezing wel rechtvaardig is als er geen onderscheid bestaat op grond waarvan God verkiest. Immers, de apostel schrijft duidelijk dat Gods keuze niet afhankelijk was van iets goeds of kwaads dat zij gedaan hadden, maar enkel rustte in de Roepende (Rom. 9:11). Zijn eerdere antwoord –dat God verkiest op grond van vooruitgezien geloof– bevredigt hem niet meer. Gods verkiezing staat los van menselijke daden en gaat terug op Zijn –voor ons ondoorgrondelijke– soevereiniteit: “Ik zal Mij ontfermen diens Ik Mij ontferm en zal barmhartig zijn dien Ik barmhartig ben” (Rom. 9:15). Overigens zijn verkiezing en verharding voor Augustinus niet parallel: “…de verharding door God betekent: zich niet willen ontfermen” (79). Voor Augustinus staat vast dat God hierin rechtvaardig handelt. Deze rechtvaardigheid onttrekt zich echter wel aan onze beperkte waarneming: het is een “voor de menselijke maat onnaspeurlijke gerechtigheid” (80). De mensheid is voor God één massa zonde, die de straf van de goddelijke en hoogste gerechtigheid verdient. Als God Zich dan over mensen ontfermt is dat pure genade; als Hij mensen straft is dat Zijn recht: “…niemand [kan] van onrecht worden beschuldigd, wanneer hij opeist wat men hem verschuldigd is” (80). Wie gelooft kan dus enkel roemen in de Heere. Het sola gratia leidt als vanzelf tot het soli Deo gloria. Niet alleen ontneemt Augustinus de mens alle roem in zichzelf, hij roept ook telkens op tot bescheidenheid. Het “waarom” van Gods handelen blijft ons onbekend. Als hij de vraag

stelt: “Maar waarom dan gaat Hij bij de een zo te werk en bij de ander niet zo?” antwoordt hij met Paulus’ woorden: “Mens, wie bent u?” (Rom. 9:20). Het gaat om geloof, ook als wij het niet bevatten kunnen.

Omstreden

Augustinus’ visie is niet onomstreden gebleven. Al tijdens zijn leven wierpen medestanders van Pelagius hem uitspraken voor de voeten die hij in vroeger tijden gedaan had. Ook heeft de Rooms-Katholieke Kerk afstand genomen van verschillende opvattingen van hem. Daarentegen is het juist deze Augustinus in wie reformatoren als Luther en Calvijn een medestander vonden tegen de in hun ogen verwaterde genadeleer zoals deze in de middeleeuwen in verschillende stromingen – niet overal!– te vinden was. Ook in het voorwoord van Paul van Geest is de verlegenheid met deze Augustinus geregeld tastbaar. Het lijkt erop dat Van Geest met een beroep op Gods ondoorgrondelijkheid Augustinus’ uitspraken wil nuanceren of relativeren. De laatste zin van zijn voorwoord is onthullend: hij vindt Augustinus ronduit speculatief. Dat mag hij vinden, maar dat neemt niet weg dat Augustinus geschreven heeft wat hij geschreven heeft. We mogen de vertaler, wijlen ds. I. Wisse, dankbaar zijn dat hij in zijn levensavond tijd en zin heeft gevonden om dit kleine geschrift met zijn grote inhoud te behoeden voor de vergetelheid. Hij nam ook de vertaling van enkele belangrijke antipelagiaanse geschriften voor zijn rekening – maar daarover een volgende keer meer. Het lezen van Augustinus is geen makkelijke exercitie –de taal en de stijl zijn geheel anders dan wij, 21e-eeuwse lezers, gewend zijn–, maar wel een lonende. Wie omgaat met grote geesten, wordt altijd gezegend!

Aurelius Augustinus, “Aan Simplicianus. Over verschillende kwesties”. Ingeleid door Paul van Geest en vertaald door Izak Wisse, Zoetermeer, 2013. In de Rechte Straat


11 14-05-14 12:44


IRS-ontmoetingsdag “Medearbeiders door het gebed” Verkleed als tuinman begon de Vlaamse voorganger Toon Vanhuysse zijn lezing op de IRS-ontmoetingsdag van 15 maart. Aanleiding was het feit dat hij twintig jaar geleden voor IRS met pionierswerk in Tongeren (België) begon. Hij vergeleek de gemeente met een volkstuintje. “Paulus zegt: Wij zijn Gods medearbeiders; Gods akkerwerk, Gods gebouw zijt gij” (1 Kor. 3:9). Met zijn bijzondere introductie had ds. Vanhuysse in de volle aula van de Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem meteen alle aandacht. “We zijn alweer twintig jaar aan het verzorgen, aan het ploeteren. En als het gebeurt dat een plantje scheefgegroeid is, gaan we op de knieën. Je gaat dan bij zo iemand op huisbezoek, begiet het plantje met de liefde van Christus”, zei hij, terwijl hij een bak met plantjes liet zien en deze begoot met water uit een gieter. “Werken in de volkstuin is ook de enige manier om voeling te houden met de grond en de plantjes.”

Nieuwe kracht

Met zijn vergelijking van de gemeente als volkstuin haakte ds. Vanhuysse ook aan bij het thema van de dag: “Medearbeiders door het gebed” (2 Kor. 1:11). Hij wees dan ook voortdurend op het belang en de kracht van het gebed. Niet alleen hij, maar ook anderen hebben ervaren dat Tongeren een moeilijke stad is om het Evangelie te brengen. “Als je er alleen voor staat, ben je vaak ontmoedigd. Maar als mensen voor je bidden, is het zo wonderlijk. Je kunt het niet onder woorden brengen, maar je krijgt weer nieuwe kracht.” Ds. Vanhuysse zei dat hij weet dat er elke dag mensen voor hem bidden. “Daar ben ik dankbaar voor.”

beltekst over de katheder naar beneden glijden.

Bidden is moeilijker

Eerder die dag had ds. M. Klaassen, voorzitter van IRS, in zijn openingswoord uitgebreid stilgestaan bij 2 Kor. 1:11. Hij zei dat werkers in Gods Koninkrijk met veel beproevingen te maken hebben. “Er is geen heerlijker leven dan een leven in de dienst van God, om de simpele reden dat we daarvoor gemaakt zijn. Er is ook geen moeilijker leven dan een leven in de dienst van God.” Ds. Klaassen wees erop dat het van groot belang is dat we voor werkers in Gods Koninkrijk bidden. “Je leest in elke brief van Paulus dat hij vraagt om

voorbede. Wij moeten af van het idee dat zij (de achterban, red.) het geld geven en wij (werkers in Gods Koninkrijk, red.) het werk doen. Bidden is veel moeilijker.” Volgens hem vergt dit laatste discipline en zelfopoffering. Hij wees er onder andere op dat als we oprecht en volhardend voor iemand bidden, uiteindelijk zullen zien dat we met diegene een band krijgen.

Honger naar het Woord

Pedro Snoeijer, veldwerker voor IRS in Polen, heeft de kracht van het gebed ervaren toen hij het jaren geleden moeilijk had in Polen. “Ik wist toen: er wordt voor mij gebeden.” Hij ervaart telkens weer hoe groot de macht van de Rooms-Katholieke Kerk in Polen is. Toch merkt hij ook dat er in het land een grote honger is naar het Woord. “We hebben iedere keer het idee dat we te weinig doen. Maar ik heb geleerd dat ik moet doen wat ik doen kan, dat ik moet doen waartoe God mij geroepen heeft. Het is wel belangrijk dat er gebeden wordt voor meer ondersteuning.”

Ds. Toon Vanhuysse op de ontmoetingsdag in Gorinchem

Nehemia 2:20 is een tekst die ds. Vanhuysse vaak heeft aangesproken: “De God des hemels, Hij zal het doen gelukken.” Na een moeilijke periode – toen veel gemeenteleden vertrokken– heeft hij hierover gepreekt. Tijdens zijn toespraak op de ontmoetingsdag liet hij een groot vel papier met deze Bij-

12

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

PERSPECTIEF

DOOR ERIK-JAN VERBRUGGEN

Priester en offer De offerdienst in het Oude Testament is vol van onderwijs. Dagelijks verrichtten de priesters hun heilige werk en offerden hun offers. Dagelijks stonden ze bij wijze van spreken tussen de aarde en de hemel, als door God aangestelde bemiddelaars. De voortdurende offers, de stromen van bloed, ze wezen heen naar het Lam van God, dat de zonde der wereld wegneemt.

Het werk van een priester bestond vooral uit offeren en bidden. In het werk van de Heere Jezus, Gods Gezalfde, zijn deze zaken ook terug te zien. Ook Jezus stond als Priester tussen hemel en aarde. Eén ding hoefden de oudtestamentische priesters echter nooit te doen: zichzelf offeren. Hun handen en kleding werden bevlekt door hun ambtelijke werk. Ze waren er geheel toegewijd aan hun priesterdienst. Maar het waren altijd de offerdieren die verteerd werden in de vlammen van het altaar.

Offeren

De Zaligmaker der wereld is echter als Hogepriester de Offeraar en het Offer tegelijk. Hij is de Hogepriester Die tussentreedt tussen de aarde en de hemel. Maar Hij is tevens het Offer, het Lam van God. Hij heeft Zich laten verteren op Golgotha, waar de vlammen van Gods toorn en de vlammen van Gods liefde bijeenkwamen. Daar werd het offer gebracht dat een einde maakte aan de voortdurende offerdienst. De priesters stónden elke dag, bereid tot het werk. Nooit was het klaar, met een voortdurende regelmaat moesten opnieuw de offers worden gebracht. In Hebreeën 10 lezen we echter dat Jezus zit aan de rechterhand van Zijn Vader. Het werk is voldaan, het offer is gebracht, de prijs is betaald. Op Golgotha heeft Hij uitgeroepen: “Het is volbracht.” Nu kan Hij zitten, rustend van Zijn volbrachte werk.

Bidden

Als Hogepriester treedt de Heere Jezus met Zijn eigen bloed het heiligdom binnen (Hebr. 9:11, 12). Door Zijn

bloed heeft Hij een eeuwige verlossing teweeggebracht. Als de hemelse Advocaat treedt hij tussen voor Zijn kinderen. Hij pleit voor hen bij Zijn Vader. Hij pleit voor hen op grond van wat Hij Zelf heeft verdiend. Dat is het tweede aspect van de priesterlijke bediening van Christus. Hij zit aan de rechterhand van Zijn Vader, en daar bidt Hij. Jezus pleit daarbij voor een volstrekt rechtvaardige zaak. Hij bidt om de zaligheid van Zijn kinderen. Hij bidt om de Heilige Geest. En Zijn gebed zal niet onverhoord blijven, want Hij bidt om wat Hij Zelf reeds heeft verdiend.

Dankoffer

In zijn eerste zendbrief noemt Petrus de gelovigen een “koninklijk priesterdom, een heilig volk, een verkregen volk.” Gods kinderen moeten het beeld vertonen van hun hemelse Hogepriester. De catechismus spreekt van het “Zijn zalving deelachtig worden.” De gelovigen moeten zichzelf als een levend dankoffer Hem opofferen. Dat is een van de heerlijke vruchten van Christus’ priesterlijke werk. Dat Zijn volgelingen zichzelf ervoor overhebben om Hem te volgen. Om hun gehele leven aan Hem toe te wijden. Niet meer als een offer om zichzelf daarmee aangenaam te maken in Zijn ogen. Maar wel uit dankbaarheid, omdat Hij het zo waard is om gediend te worden.

voornaamste stuk van de dankbaarheid, maar misschien ook wel het moeilijkste. Daarom is het zo’n wonder dat de gebeden van de gelovigen gelegd worden op het altaar van Christus’ verdiensten (Openb. 8: 3, 4). Ook onze gebeden moeten geheiligd worden! Toch hebben Christus’ volgelingen nodig om elke keer weer aangespoord te worden tot gebed. Verflauwing in het geloofsleven blijkt vaak allereerst uit verschraling van het gebedsleven. Een biddende christen is echter een christen waar iets van uitgaat. Als de oudtestamentische priester in het heilige geweest was, had hij daar de specerijen geofferd op het reukofferaltaar. Wanneer hij dan terugkwam van zijn dienst hing de geur van het offer nog in zijn priesterkleed. Het was aan hem te merken dat hij in het heiligdom was geweest. Zo is het ook met de gelovigen. Als ze veel verkeren aan de troon der genade, blijft dat niet ongemerkt. Een biddend leven is een gezegend leven.

Jezus’ ambt als Profeet Jezus’ ambt als Priester Jezus’ ambt als Koning De ambten in de kerk en het ambt aller gelovigen

Gebed

Die navolging blijkt ook in het gebed. Zoals Christus altijd bidt als de hemelse Voorbidder, zo moeten Zijn kinderen biddende priesters zijn. Dat is het In de Rechte Straat


13 14-05-14 12:44

ROMe aCtUeeL

DOOR PEDRO SNOEIJER

De belangrijkste persoon uit de Poolse geschiedenis Op 27 april werd paus Johannes Paulus II heilig verklaard. Wat schreven Poolse media voorafgaand aan deze dag? En hoe reageerden Polen op de heiligverklaring? Een van de Poolse internetsites die geheel gewijd waren aan de heiligverklaring van Johannes Paulus II gaf boven aan de pagina precies aan hoeveel dagen, uren, minuten en seconden het nog duurde voordat de Poolse paus heilig verklaard zou worden. Op de site is verder van alles te vinden: nieuwsberichten rondom Johannes Paulus II, alle teksten van hem, praktische informatie rondom pelgrimages naar Rome etc. Een andere site met hetzelfde thema bood meer inhoudelijke informatie. Hier kon je lezen over de manier waarop je jezelf op de heiligverklaring voor kon bereiden door te bidden, vasten, mediteren, missen te bezoeken en vooral het sacrament te aanbidden. Ook werd gedetailleerd beschreven hoe je de dag van de heiligverklaring het beste op geestelijke wijze door kon brengen, wanneer je het beste kon vasten en bidden, maar ook hoe je zelf heilig verklaard kunt worden zoals Johannes Paulus II. Johannes Paulus II geldt in zijn geboorteland als een van de de belangrijkstepersoon uit uit de Poolse geschiedenis. Hij wordt daarom ook wel Johannes Paulus II de Grote genoemd. De datum van de heiligverklaring is symbolisch. Het is het feest van de barmhartigheid Gods, een feestdag door deze voormalige paus ingesteld. Aanvankelijk was de heiligverklaring in december 2013 gepland, maar de Poolse bisschoppen vroegen het Vaticaan de datum naar het voorjaar te verschuiven. Dit om het de Polen gemakkelijker te maken naar Rome te pelgrimeren om bij de heiligverklaring aanwezig te zijn. Polen reizen namelijk hoofdzakelijk naar Rome per touringcar. In december zijn de verkeersomstandigheden op veel wegen beduidend slechter, waardoor het voor

14

Polen moeilijk zou worden om naar Rome te reizen of ze misschien te laat zouden aankomen. De verwachting was dat er circa 300.000 Polen naar Rome zouden vertrekken. Veel andere Polen die deze grote reis niet konden maken, pelgrimeerden naar Poolse plaatsen die belangrijk waren voor Johannes Paulus II, zoals Wadowice, de geboorteplaats van de voormalige paus, vlak bij Krakau. Daar werden ook grote missen, nachtwaken en andere religieuze bijeenkomsten georganiseerd. Al direct na zijn dood in 2005 klonk het op het Sint-Pietersplein in Rome “Santo subito!“ (heilig, onmiddellijk!). Hoewel de heiligverklaring pas afgelopen april heeft plaatsgevonden, was de Poolse paus voor veel Polen al direct na zijn dood heilig. Er bestaat al vanaf zijn dood een heiligencultus in Polen waarbij mensen Wojtyła vereren en tot hem bidden. Op verschillende plaatsen zijn relikwieën van hem aanwezig, zoals een ampul met bloed in het sanctuarium nabij Krakau. Momenteel is alweer de tweede paus na Johannes Paulus II aangetreden, maar in Polen lijkt het alsof de Poolse paus nog steeds leeft. Je ziet zijn portret er duidelijk veel vaker dan dat van de huidige paus. De naam Johannes Paulus II kom je telkens in het straatbeeld tegen. Vele gebouwen, verschillende scholen, vele straten en pleinen zijn naar hem vernoemd. Zelfs de trein die tussen Krakau en Wadowice rijdt, is naar hem vernoemd. Vrijwel elke stad in Polen heeft een standbeeld voor de paus. Binnenkort wordt de eerste kerk aan de inmiddels heilige Johannes Paulus II gewijd. De Poolse bisschoppen zijn ervan ver-

zekerd dat de heiligverklaring veel vruchten zal dragen voor de kerk en voor het vaderland. Johannes Paulus II is volgens een voorbeeld voor de hele wereld, een van de grootste gaven die God in de twintigste eeuw aan de mensheid geschonken heeft. De kerk spreekt telkens over de leer en het voorbeeld van Johannes Paulus II. Een leer die erg op de mens en medemens gericht is en meer antropologisch en sociaal lijkt dan evangelisch. Er zijn verschillende centra in Polen die het gedachtegoed van Johannes Paulus II bevorderen en verbreiden, maar de meeste Polen trekken zich van zijn leer niet veel aan. Voor hen is Johannes Paulus II de grootste Pool uit de geschiedenis, de Pool die Polen weer op de wereldkaart gezet heeft, de Pool die Polen gered heeft van het communisme. Hij is de grote held, door wie ze zichzelf ook een beetje belangrijker voelen. Johannes Paulus II was theologisch nogal vrijzinnig, hij had er bijvoorbeeld geen enkele moeite mee om samen met andere religies voor de vrede te bidden, de Koran te kussen enzovoort. Ethisch gezien was hij echter nogal conservatief, maar de gewone Pool trekt zich niets van zijn leer aan. Een groot deel van de Polen heeft geen enkel probleem met voorbehoedsmiddelen, seks voor het huwelijk, abortus of euthanasie. Slechts een zeer kleine minderheid van de Polen levert kritiek op Johannes Paulus II, bijvoorbeeld vanwege het feit dat hij heel weinig gedaan heeft tegen seksueel misbruik door priesters, of vanwege het feit dat hij, zoals sommigen beweren, een concubine had en een zoon heeft. In Lublin is een kleine atheïstische antiklerikale groep die in april billboards wilde plaatsen met een grote foto van de voormalige paus met zijn veronderstelde concubine en zoon, met daarbij de tekst: “vader van een gebroken familie.” De reacties hierop waren ont-

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

zettend fel. Er zijn verschillende aanklachten ingediend en de zaak is aanhangig gemaakt bij de rechtbank, waar de initiatiefnemers zijn aangeklaagd wegens belediging van de Rooms-Katholieke Kerk. In Polen wordt kritiek op de paus niet getolereerd, want kritiek op hem is voor de meeste Polen een belediging van het Poolse volk, en daarmee een belediging van elke Pool persoonlijk en zo vatten veel Polen het ook op. Johannes Paulus II is voor Polen de belangrijkste persoon uit de Poolse ge-

schiedenis. Rooms-katholieken begrijpen niet dat een protestant dat anders kan zien. Religie, geschiedenis en maatschappij vloeien in het land volledig in elkaar over. Met name op scholen wordt dat duidelijk. Johannes Paulus II is direct na zijn dood al onderdeel van het lesprogramma geworden. Niet alleen in het godsdienstonderwijs of het vak geschiedenis, maar ook in lesboeken van de Poolse taal wordt aan hem veel aandacht besteed en wordt hij ten voorbeeld gesteld voor de kinderen. Op veel plaatsen in Polen zijn allerlei festiviteiten georganiseerd ter gelegenheid van de heiligverklaring. Die duurden vaak een week of

zelfs een paar weken. Uiteraard namen missen en andere godsdienstige bijeenkomsten een belangrijke plaats in. Maar er werd bijvoorbeeld ook op verschillende plaatsen een regionaal dictee van de Poolse taal georganiseerd dat geheel ging over Johannes Paulus II. Toneelstukken waarin Karol Wojtyła tijdens zijn jeugd als acteur heeft meegespeeld, zijn ter ere van hem weer opgevoerd. In een stad waar hij ooit geweest is, vond bijvoorbeeld een “wandeling met Johannes Paulus II door onze stad” plaats. Daarbij werden alle plaatsen waar de paus geweest is en die hij aangeraakt heeft bezocht en werden anekdoten verteld en werd er gebeden. Johannes Paulus II is gestorven en daarmee geschiedenis geworden, maar voor de meeste Polen is zijn herinnering nog springlevend.

Al direct na de dood van paus Johannes Paulus II in 2005 klonk het op het Sint-Pietersplein in Rome: “Santo subito!“ (heilig, onmiddellijk!)

In de Rechte Straat


15 14-05-14 12:44

Zaterdagavond 7 juni 2014 Koor-en samenzangavond in de Hersteld hervormde kerk in Barneveld Medewerkenden: - Chr. Mannenkoor Ede, o.l.v. Hendrik Jan van Schothorst Esther van Eldik Roelof van Middendorp

Locatie: Hersteld hervormde kerk Barneveld Rietberglaan 2 Tijdens het programma wordt er gecollecteerd voor het werk van Stichting In de Rechte Straat.

Misschien wil jij deze zomer zo’n

TOPweek in Tongeren meemaken?

Dat kan, want ook in 2014 ben je welkom mee te werken met onze kleine gemeente.

Iedereen is hartelijk welkom. Het programma begint om 19.30 uur. De toegang is gratis. De kerk is open om 19.00 uur.

NL 078 2000220 B 012 39 42 07

[email protected]

€85,- pp // €170,- per gezin // All-in

Evangelisatieweek Tongeren 2014

Sopraan: Orgel:

Evangelisatieacties in Den Bosch IRS staat maandelijks op de Markt in Den Bosch met een stand met Bijbels en Bijbelse lectuur. Wij zoeken vrijwilligers die ons komen helpen met het uitdelen van evangelisatiefolders en het voeren van gesprekken met mensen op straat. Op de volgende data zijn wij in Den Bosch te vinden: 26 juni, 24 juli, 28 augustus en 25 september. Wilt u ons komen versterken? Neem dan contact op met JanDirk Liefting, tel. 0622508690. E-mail: jd.liefting@filternet.nl. U kunt vanaf Lunteren met onze medewerkers meerijden naar Den Bosch.

In de Rechte Straat


14-05-14 12:44

3 Paus Johannes Paulus II heilig verklaard 4 Argentinië en het rooms-katholicisme 14 De belangrijkste Pool. 57 e jaargang - nummer 2 Mei 2014

Recommend Documents