54e jaargang nummer 2, Mei 2011
7 9 14
Sacramentsdag, een vreemd feest Spanje is anders De zaligverklaring van Paus Johannes Paulus ll www.irs.nu
235418_IRSmag-2011nr02.indd 1
18-05-11 09:33
Uit de schat der eeuwen Colofon Bestuursleden Ds. C. van de Worp, voorzitter J.P. Hollebrandse, penningmeester G.V. den Hartog T.J. van Iperen J.D. Liefting H. de Vries Raad van Advies C. Groeneveld Drs. I.A. Kole Ir. F.C. Moree A. de Visser Redactie J. ten Klooster H. de Vries Ds. C. van de Worp K. Lievense M.E. Boomgaard, eindredactie Administratie Stichting In de Rechte Straat J. ten Klooster, officemanager Prins Hendrikweg 4 6721 AD Bennekom Tel. 0318 431298 Fax 0318 431395 Postbank 901.000 Rabobank 3870.05.749 E-mail:
[email protected] Internet: www.irs.nu Kerntaak IRS Rooms-katholieken bekendmaken met het evangelie zoals dat ten tijde van de Reformatie is (her)ontdekt. Abonnementsgeld per jaar Nederland: 5,75 Studenten: 3,Europa: 7,50 Overige landen: 11,- (per luchtpost) Dit magazine is ook verkrijgbaar in grootletterdruk en via de brailleleesregel/spraakbox. Nadere informatie hierover is te krijgen bij de CBB, tel. 0341 565499. Legateren Bij notariële akte vast te leggen: Ik legateer aan Stichting In de Rechte Straat te Bennekom, vrij van rechten en kosten, een bedrag... Copyright Overname van artikelen wordt met bronvermelding op prijs gesteld. Foto voorkant: Standbeeld van paus Johannes Paulus II bij Bedevaartsoord Lichen in Polen.
2
Hemelvaart H
emelvaartsdag, een feest rijk aan roem en rijk aan vreugde, waarop ons de hoogste heerlijkheid van Christus getoond en de grootste geestelijke vreugde geschonken wordt. Want het is de voleinding der overige feesten en een zalig eindpunt van de gehele pelgrimsreis van de Zoon van God. Hij Die neerdaalde, is dezelfde als Die heden opstijgt boven alle hemelen om alles te vervullen. De aarde heeft Hem erkend als Heer, toen hij op Zijn stem: “Lazarus, kom uit!” de doden teruggaf. De zee heeft Hem erkend, toen hij standhield onder Zijn voeten. De hel heeft Hem erkend, toen Hij zijn deuren en grendels verbrak. Ja, waarlijk, Die de doden opwekte, de bezetenen reinigde, de blinden ziende en de lammen gaande maakte en alle zwakheden genas, was de Heere Jezus van alle dingen. Om nu de glans van Uw heerlijkheid te volmaken, Heere Jezus, en ons geloof volkomen te bevestigen, ontbrak nog dat U voor het oog van Uw discipelen, als de Heere ook van de lucht, boven alle hemelen opsteeg. Nu hebt U alles in allen vervuld en U komt toe dat in Uw naam zich buigen alle knieën, van hen die in de hemel en op de aarde en onder de aarde zijn. Maar wij, Uw volk, de schapen van Uw weide, willen U volgen door U tot U, want U bent de Weg, de Waarheid en het Leven. De Weg als voorbeeld, de Waarheid in Uw beloften, het leven in Uw
loon. “U hebt de woorden van het eeuwige leven, en wij hebben geloofd en bekend dat U bent de Christus, de Zoon van de levende God.”
Pinksterfeest
Heden hebben de hemelen gedruppeld voor het aangezicht van de God van Sinaï, voor het aangezicht van de God van Israël, en een genadige regen is neergevallen op het erfdeel van Christus. De Heilige Geest immers, Die van de Vader uitgaat, is overvloedig over de apostelen gekomen en heeft hun krachten en wondergaven geschonken. Nadat de Heere Jezus Christus met macht was opgestaan, met roem was opgevaren, met eer had plaatsgenomen, was er niets meer over dan dat de verwachte vreugde over de rechtvaardigen zou komen en dat de hemelse mensen met hemelse gaven vervuld zouden worden. Bernardus van Clairvaux
Wie was Bernardus van Clairvaux? Bernardus van Clairvaux (1090-1153) is bekend geworden als theoloog, mysticus en begaafd prediker. Hij was stichter en eerste abt van het klooster in Clairvaux (in Frankrijk, departement Aube). Hij stamde uit een hoogadellijk Bourgondisch geslacht. Bernardus trad op als kloosterhervormer. Luther en Calvijn hadden groot respect voor hem, hoewel ze heel wat theologische opvattingen van hem afwezen, zoals zijn Mariaverering. Toch citeerden zij vaak uit zijn omvangrijke oeuvre. Hij schreef een beroemd commentaar op het Hooglied en oefende daardoor zelfs invloed uit op de Nadere Reformatie. Tot in onze tijd wordt dit commentaar ook door protestanten gelezen.
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 2
18-05-11 09:33
in ’t Veld Door Pedro Snoeijer
Geloofsopbouw per e-mail In Polen richten we ons als IRS steeds meer op nieuwe media voor het verspreiden van het Evangelie. De reacties op onze e-mailbulletins zijn heel erg positief, zelfs zeer enthousiast. Er is honger naar het Woord.
O
m meer mensen te kunnen bereiken, willen we meer gebruikmaken van internet, dat ook in Polen steeds populairder wordt. Daarom geven we sinds januari drie nieuwe e-mailbulletins in pdf-formaat uit. Het eerste is Credo. Dit is een algemeen, geloofsopbouwend bulletin. De thematische opbouw is volgens de Geneefse Catechismus van Calvijn, waarbij in elk nummer het thema van een volgende afdeling van deze catechismus centraal staat. We geven de tekst van de catechismus weer, en daarnaast een Bijbelstudie en een geloofsartikel, die beide betrekking hebben op het thema. Het tweede tijdschrift Słowo (Woord), is speciaal bedoeld voor voorgangers en predikanten en bevat telkens twee preekschetsen. Dit doen we omdat veel voorgangers in Polen geen of weinig theologische opleiding hebben en vaak ook een voltijdbaan hebben om rond te kunnen komen. Hierdoor is er vaak veel te weinig tijd om een preek goed voor te bereiden, wat ook te merken is aan de kwaliteit van veel preken, die vaak erg laag is. Op deze wijze willen we hulp bieden om goede Bijbelse preken voor te bereiden. In het derde bulletin, Czy wiem (Weet ik…), vergelijken we de rooms-katholieke geloofsleer met de protestantse geloofsleer. Naast deze e-mailbulletins hebben Tomasz Pieczko en ik beiden een weblog, waarop we artikelen over het christelijk geloof en Bijbelstudies plaatsen. We bekijken momenteel ook welke mogelijkheden er zijn om via Facebook met (zoekende) mensen in contact te komen en via
Pedro Snoeijer is IRS-veldwerker in Polen.
deze steeds populair wordende socialenetwerksite het reformatorische gedachtegoed verder te verbreiden. We zijn begonnen deze e-mailbulletins te versturen naar alle e-mailadressen die we in ons bezit hadden. De reacties zijn heel erg positief, zelfs zeer enthousiast. Men vraagt om nog veel meer! Hoewel de bulletins voor verschillende doelgroepen bedoeld waren, blijkt dat iedereen alles wil lezen. Er zijn mensen en kerken die de bulletins doorsturen naar anderen, of printen en zo verder verspreiden. We merken bij velen een grote honger naar goede Bijbelse lectuur. Het blijkt ook tamelijk uniek te zijn wat we doen; voor zover we dat kunnen nagaan, is er geen vergelijkbaar initiatief in Polen. Er komen ook kritische reacties, met name van rooms-katholieke zoekende en meer vrijzinnig protestantse lezers. Ook
daar zijn we erg blij mee, want op deze manier komen we direct in contact en in gesprek met concrete lezers, met mensen in Polen die zoeken, die vaak veel vragen hebben. De briefwisselingen (per e-mail) die zo ontstaan, zijn verschillend van karakter; sommigen blijven afwijzend of sceptisch, maar anderen willen in gesprek blijven en komen met steeds weer nieuwe vragen. Op deze wijze ontstaan contacten en kunnen we medemensen verder helpen in hun zoektocht naar God en hun het Evangelie van vrije genade verkondigen. Het is vrij arbeidsintensief om goede en aansprekende artikelen te schrijven en goede preekschetsen voor te bereiden, maar het is het waard; in de drie maanden dat we dit doen, zien we nu al vruchten. Daarbij is het belangrijk dat via deze nieuwe media, die vaak gedomineerd worden door de Boze, ook het Evangelie verkondigd wordt, want velen zijn zoekende. In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 3
3
18-05-11 09:33
rePortage
Door Karolien Lievense
Christus kenbaar maken o Christenen uit verschillende kerken in Boskoop slaan de handen ineen en organiseren gezamenlijk maaltijden voor Polen. “Ik had niets met Polen”, zeggen sommigen. Toch zien ze het als Gods leiding dat ze het Evangelie mogen verkondigen onder hun OostEuropese medemensen.
H
et is vrijdagavond 29 april. Bij het kerkgebouw van de Christengemeente Bethel in Boskoop staat een bordje met daarop in het Pools de aankondiging dat binnen deelgenomen kan worden aan een maaltijd voor Polen. Het etentje vindt eens per maand plaats. Doel is om contact te zoeken met de Polen en hun tijdens de maaltijd het Evangelie te vertellen.
In het Zuid-Hollandse plaatsje verdienen veel Polen de kost in de tuinbouw. Een voorbijganger weet er alles van: “Ja, er werken hier veel Polen. Ze zitten soms met z’n vieren op één kamer. Gemakkelijk hebben ze het niet.” In deze tijd, net na Pasen, zijn er minder Polen in Boskoop te vinden dan gewoonlijk. “Velen gaan met Pasen naar Polen”, zegt Jeanine van de Bruinhorst,
een van de organisatoren van de etentjes. Net voordat de eerste Polen worden verwacht, zoekt ze samen met andere organisatoren een hoekje in de kerkzaal op om te bidden. Het team is afkomstig uit verschillende kerken in Boskoop, de protestantse kerk, de christelijke gereformeerde kerk, evangelische gemeente Parousia, Christengemeente Bethel en de gereformeerde gemeente. Officieel doet de gereformeerde gemeente, die tweeënhalf jaar geleden het plan bedacht, niet mee. Maar ze staat welwillend tegenover het project.
Het kookteam maakt in de keuken het eten gereed.
4
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 4
18-05-11 09:33
rePortage
en onder Poolse dorpsgenoten Als christenen uit verschillende kerkgenootschappen buigen de organisatoren gezamenlijk het hoofd. “Ik geef mij aan U over, ook al gaat het soms tegen mijn gevoel in. Geef mij barmhartigheid en ‘bewogenheid’, bidt één van hen. Het maakt niet uit hoeveel Polen ze die avond mogen verwelkomen, zeggen ze allen. Het gaat ook niet om hun activiteit. Ze willen van harte dienstbaar zijn in dit stukje werk in Gods Koninkrijk. De één heeft een taak voor Polen, de ander voor een andere groep. Jeanine van de Bruinhorst, lid van de gereformeerde gemeente, zegt dat ze nooit “iets bijzonders heeft gehad met de Poolse bevolkingsgroep.” Toch hield het haar wel bezig en ongedacht werden wegen geopend. Ongeveer tweeënhalf jaar geleden had de evangelisatiecommissie van de plaatselijke gereformeerde gemeente, waar zij deel van uitmaakte, een lezing bijgewoond van IRS. “Ouderling Hoogendoorn zei: “Eigenlijk moeten we hier iets mee.” Ik zei dat ik dat alleen wilde in samenwerking met andere kerken.” Vier maanden lang gebeurde er niets. “Ik bad er wel voor, maar zag het eigenlijk niet zitten”, zegt Van de Bruinhorst. “Toen ik er op een morgen weer voor bad, voelde ik dat het tijd was om actie te ondernemen.” En dus nam ze contact op met andere kerken in Boskoop. Deze wilden meteen meewerken. Paul Rullman, voorganger van Parousia, vertelde haar dat hij onlangs op het voorgangersconvent van Boskoop was geweest en dat daar een afgevaardigde van de burgerlijke gemeente aanwezig was. Die had gevraagd of kerken iets konden doen voor Polen. De voorganger reageerde positief op het plan van Van de Bruinhorst. Ook de predikant van de christelijke gereformeerde kerk, ds. Bart Vis-
Jeanine van de Bruinhorst (links): “Door met elkaar te eten, leren deelnemers elkaar kennen”
ser, wilde meewerken. Hij vertelde Van de Bruinhorst dat hij Polen al lange tijd op zijn hart had. “Dat het zo vlot op gang kwam en iedereen zo goed samenwerkte, zag ik als een vingerwijzing van God”, zegt Van de Bruinhorst. “Met een ochtendje bellen had ik alles rond.” Ook Gerrie Kolster, lid van Christengemeente Bethel, weet zich geroepen voor het werk onder Polen. Ze werd er door iemand in haar omgeving op attent gemaakt dat een aantal mensen maaltijden wilde organiseren voor Polen. Deze persoon haalde haar ertoe over om een vergadering van het team bij te wonen. Maar eigenlijk vond ze dat het niet haar taak was. “Ik heb gebeden: Heere, ik heb niets met Polen”, zegt ze. “Toen heeft de Heere me liefde voor hen in mijn hart gegeven.” Ze werd geraakt door Markus 8:2. “Daarin staat dat Jezus met innerlijke ontferming bewogen is over de menigte. Zijn bewogenheid brengt Hem tot het doen
van het wonder van de spijziging”, zegt Kolster. Bewogenheid, daar gaat het volgens haar om. “Door bewogenheid kun je een zegen zijn voor anderen.” En zo werd een team samengesteld van christenen die Polen willen bereiken met het Evangelie. “Ik had een soort Alpha-cursus in mijn hoofd, waarbij de maaltijd een belangrijk onderdeel is. Door met elkaar te eten, leren deelnemers elkaar kennen. Tijdens de maaltijd kan het Evangelie verteld worden. Op de eerste maaltijd kwamen dertig Polen af. Daarna liep het aantal wel terug”, zegt Van de Bruinhorst. “Er komen vooral alleenstaande mannen. Poolse gezinnen die echt in de Nederlandse samenleving willen integreren, komen vaak niet.” Dan loopt ze weg om nog even het een en ander te regelen. Niet lang daarna komen de eerste bezoekers de kerkzaal binnen. Het zijn drie Poolse mannen. Kolster en Van de Bruinhorst stappen op hen af om een praatje te maken. Ze In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 5
5
18-05-11 09:33
rePortage vragen waar ze werken en waar ze wonen. “Kamer, 89 euro”, zegt één van de mannen. “Een kamer voor maar 89 euro?” vraagt Van de Bruinhorst. “Dat is niet veel. Zit je daar met anderen?” De Pool legt uit dat hij daar met vier andere mannen woont. Zijn Nederlands is gebrekkig. “Nee, vier mannen… anders”, zegt hij. De drie Poolse mannen zijn met Pasen niet naar Polen gegaan. Wat hun Poolse vrienden uit Boskoop met Pasen in Polen doen? Een van de mannen pakt zijn glas en maakt een drinkgebaar. De anderen lachen. Dan gaan ze aan tafel zitten. Vandaag staat er spaghetti op het menu. Maar eerst is er een voorgerecht. De kookploeg brengt een grote pan kippensoep binnen en gaat de tafels rond. “We bidden het Onze Vader”, zegt Van de Bruinhorst, en ze kijkt de Poolse mannen aan. “Onze Vader, kennen jullie dat? Pater Nostra… hoe zeg je dat?” Het duurt even voordat de mannen het begrijpen. “Hardop bidden?” vraagt Van de Bruinhorst. De mannen knikken. En dus bidden ze allemaal hardop het Onze Vader, de Nederlanders in het Nederlands, de Polen in het Pools. Onder het eten van de soep vertellen de mannen over hun familie in Polen. Dan is het tijd voor het Bijbellezen. “We lezen uit de Bijbel tussen het voorgerecht en het hoofdgerecht”, zegt Van de Bruinhorst. “Het werkt niet zo goed om dit na het nagerecht te doen. Veel Polen vertrekken al vroeg, omdat ze de volgende morgen weer vroeg moeten
beginnen. Ook zijn ze het niet gewend om een toetje te eten en gaan dan soms al voor die tijd weg.” Er is deze avond geen tolk. Inmiddels zijn er meerdere personen gevonden om te tolken tijdens de maaltijden, maar deze avond kon geen van hen aanwezig zijn. Gelukkig is Janek, een van de Poolse mannen, bereid om het Schriftgedeelte voor te lezen uit een Poolse Bijbel. Het is een gedeelte uit het paasevangelie. Eerst leest Van de Bruinhorst het in het Nederlands en daarna leest de man de
tekst in het Pools. Zo zaaien de christenen in Boskoop het Woord. Wat ermee gebeurt, weten ze niet. Dat hoeft ook niet, zeggen ze. De samenwerking van meerdere kerken voor deze activiteit zien de organisatoren als een zegen. “Ik vind het zo mooi dat Jezus zegt: Ze zullen één zijn”, zegt Van de Bruinhorst. “Ik heb een heel andere achtergrond dan Gerrie, maar we willen samen Christus kenbaar maken. Dat vind ik heel bijzonder.”
Poolse bezoekers en de organisoren van het etentje in de rij voor het buffet.
Project Polen in Nederland Wilt u als gemeente evangelisatieactiviteiten organiseren voor Polen? IRS wil u graag van dienst zijn door bijvoorbeeld het leveren van evangelisatiemateriaal in het Pools. Neem contact op met het IRS-kantoor voor de mogelijkheden.
6
Daarnaast kunt u het evangelisatiewerk onder Polen in Nederland ook steunen met een financiële bijdrage. Uw giften kunt u overmaken op bankrekeningnummer 38 70 05 749 of gironummer 90 10 00 t.n.v. Stichting In de Rechte Straat te Bennekom.
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 6
18-05-11 09:33
Column Door drs. N.C. van Velzen
Sacramentsdag, een vreemd feest R
uim tien jaar geleden logeerden mijn vrouw en ik in Spinges, een Italiaans bergdorpje in Zuid-Tirol. We hadden een mooi vakantiehuisje en keken van heel hoog op het dorpsplein en de kerk. Op een zondagmorgen zagen wij een bonte stoet van kinderen die in optocht naar de kerk trokken, verschillende muziekkorpsen kwamen aangemarcheerd en de straten waren met bloemen versierd. De kerkklokken beierden vrolijk boven het rumoer uit. “Het is vandaag Fronleichnamsfest”, zei onze gastvrouw. Dat is Sacramentsdag, leerde het woordenboek ons.
wezig is in de gestalten van brood en wijn. De substantie van brood en wijn verandert wezenlijk in Zijn lichaam en bloed. Deze opvatting was al bekend vanaf de negende eeuw en is door veel middeleeuwse theologen bestreden. Later hebben ook de reformatoren dat gedaan. Wij begrijpen nu beter vraag en antwoord 80 van de Heidelbergse Catechismus. Op het concilie van Trente (1545-1563) werd deze leer echter nog eens bekrachtigd. Er ontstond een bijna afgodische verering van het geconsacreerde brood, dat in de kerk plechtig werd bewaard en tijdens processies meegevoerd.
Ontstaan
Datum
Sacramentsdag (dit jaar op 23 juni 2011) heeft betrekking op de eucharistie als een gave van God. De ontstaansgeschiedenis is uiterst merkwaardig. Een zekere Juliana van Cornillon, een kloosterlinge in het bisdom Luik, zag sinds 1209 in een steeds terugkerend visioen een af beelding van de maan met daarop een donkere plek. Zij vatte dit op als een aanwijzing van Christus, Die wilde duidelijk maken dat er in de kerk een feest ontbrak ter bijzondere verering van het sacrament van het altaar, de eucharistie. De meeste mensen vonden dit alles maar vreemd en beschouwden Juliana als een al te vrome vrouw. Ze werd zelfs uit het klooster verdreven. De aartsdiaken van Luik nam het echter voor haar op. Dit was de latere paus Urbanus IV. In 1264 schreef hij de viering van dit feest aan de kerk voor en al spoedig verbreidde het zich door heel Europa.
Het feest werd oorspronkelijk gevierd op de tweede donderdag na Pinksteren, als herinnering aan Witte Donderdag, toen Jezus het heilig avondmaal instelde. Vroeger was dit in veel rooms-katholieke landen vaak een vrije dag. Tegenwoordig wordt het feest meestal op de zondag erna gevierd. Het Duitse woord “Fronleichnam” betekent lichaam des Heeren. Uit die naamgeving blijkt dat de nadruk ligt op het brood.
De wijn speelde in de volksdevotie een minder grote rol, want de leken kregen bij de communie alleen het brood, dat is de hostie. (Sinds het tweede Vaticaans concilie is dat overigens anders.) Geen wonder dat ten tijde van de Reformatie sommige tegenstanders van Rome minachtend spraken over de hostie als een broodgod. Luther zei van de Sacramentsdag: “Op geen enkel feest worden God en Zijn Christus meer gelasterd dan op deze dag en in het bijzonder dan door de processies.”
Hedendaagse opvatting Het tweede Vaticaans concilie (1962-1965) heeft vooral de geestelijke betekenis van dit feest geaccentueerd. Het gaat om de plechtige viering van de eucharistie, en niet om de processie. De pastoor van Spinges had dat goed begrepen. In de Dolomiten Zeitung las ik zijn meditatie naar aanleiding van dit feest. Hij benadrukte dat het voor alles ging om een oprechte en eerbiedige viering van de eucharistie, en niet om allerlei festiviteiten eromheen. Centraal moet staan de navolging van Christus.
Transsubstantiatieleer Het feest sloot heel goed aan bij de theologische ontwikkelingen in die tijd. In 1215 was op het vierde Lateraans concilie de leer van de transsubstantiatie vastgesteld. De kerk sprak daarbij uit dat in het altaarsacrament Christus werkelijk aanIn de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 7
7
18-05-11 09:34
Vragenrubriek Door drs. N. C. van Velzen
Prompt vroegen wij ons af: waarom is de Rooms-Katholieke Kerk niet verder gegaan dan de begrafenis? Wilde ze blijven steken in de droef heid? Ook de Matthäus Passion van Bach gaat niet verder dan de begrafenis. Foto: Reformatorisch Dagblad
Brief Geachte heer Van Velzen, Zojuist hebben we uw artikel over de veertien staties gelezen. Een paar opmerkingen daarover. We waren met onze kinderen met vakantie in Bretagne en ons kleindochtertje van toen vier jaar wilde steeds naar de plaatselijke kerk. Ze was onder de indruk van de veertien staties. Tot onze verbazing zei ze, nadat ze elke dag naar de kerk geweest was: ”Waar is het kruis zónder Jezus? Hij is toch oppetaan?”
Nu kwamen we bij het opruimen van allerlei zaken een boekje tegen van Jean Guitton (28 januari 1982). Er staan prachtige schilderijen in van de veertien staties, maar hij heeft daar, in opdracht van een zekere generaal de Galbert, een vijftiende statie aan toegevoegd: ”Le Christ dans la gloire de la Résurrection”. De staties zijn te zien in l’Eglise Saint-Louis des Invalides. We hebben het boekje uiteraard aan onze kleindochter laten zien, die intussen elf jaar geworden is, en we vonden het best bijzonder. Hartelijke groeten, G.M. van Velzen-de Kleuver
Antwoord Beste mevrouw Van Velzen, Dank voor uw reactie op mijn artikel over de veertien kruisstaties. Het was destijds een pientere opmerking van uw kleindochtertje. Ze zal in Bretagne ook wel onder de indruk geweest zijn van de ”Calvaire”, een uitbeelding van Golgotha die je vaak bij een kerkgebouw aantreft. Mijn vrouw en ik hebben er tijdens een vakantie daar verschillende gezien. We moeten bedenken dat we hier te maken hebben met aanschouwelijk onderwijs, te vergelijken met de kerststalletjes. Het zijn de “boeken der leken”, waarover de Heidelbergse Cathechismus in af keurende zin spreekt. Zo is het ook met de kruisstaties. Pas in 1625 zijn de staties XIII en XIV toegevoegd. De vraag waarom er geen vijftiende statie is gemaakt, te weten van de opstanding, is ook in rooms-katholieke
8
kring punt van discussie. Doorslaggevend argument om dat niet te doen, is een overweging van liturgische aard: de kruisstaties roepen ons op om in het bijzonder op Goede Vrijdag te mediteren, en dan eindigt die dag inderdaad in verdriet. Christus is in het graf gelegd. Dan volgt Stille Zaterdag en pas dan, in de paasnacht, wordt de triomf van de opstanding van Christus gevierd. Ook op andere manieren vestigt de Rooms-Katholieke Kerk de aandacht op het lijden en sterven van Christus: over het altaarkruis werd en wordt een doek van ondoorzichtige stof gedrapeerd. In de middeleeuwen, toen men veel waarde hechtte aan dit aanschouwelijk onderwijs, werd het kruis op de avond van Goede Vrijdag van de wand genomen en plechtig opgeborgen. In de paasnacht werd het dan weer opgehangen. Ik heb verschillende meditatieboekjes
over de kruisstaties, en daarin staat heel vaak bij de overweging van de veertiende statie (de graflegging) al een verwijzing naar de heerlijke verrijzenis van Jezus, zoals roomsen bij voorkeur zeggen. De filosoof en theoloog Jean Guitton is een belangrijke rooms-katholieke schrijver. Toen ik op de Evangelische Hogeschool (EH) werkte, heb ik een en ander van hem gelezen over ”christelijk studeren”, en dat was zeer de moeite waard. Het is interessant om te weten dat hij wel een vijftiende statie heeft gepropageerd. Op de opmerking van uw kleindochtertje naar aanleiding van de af beelding van het ”corpus Christi” aan het kruis, zal ik nu niet ingaan. Misschien wijd ik daar nog wel eens een bijdrage aan. Met hartelijke groet, Drs. N. C. van Velzen
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 8
18-05-11 09:34
nader bezien Door ds. Xosé Manuel López Franco
Spanje is anders Spanje is religieus, maar mist een de Bijbelse spiritualiteit. Niet-rooms-katholieke christenen worden aangemerkt als vreemd, buitenlands en schadelijk. Toch maken de reformatorische gemeenten in het land een groei door.
W
at Europeanen helaas gemeenschappelijk hebben, is het groeiende gebrek aan interesse in Bijbelse spiritualiteit. Toch is Spanje op religieus gebied anders dan andere Europese landen. Verrassend genoeg worden allerlei godsdienstige gebruiken, zoals processies met Pasen, festivals en religieuze hoogtijdagen, door een groot deel van de bevolking met enthousiasme begroet. De autoriteiten zijn bij deze gebeurtenissen vertegenwoordigd, voornamelijk in Zuid-
Spanje. Zij geven er zelfs financiële ondersteuning aan. De macht van de Rooms-Katholieke Kerk en haar invloed in de politiek en samenleving via radio en televisie is overweldigend. Ik denk dat dit scenario in Spanje te vergelijken is met de invloed van de Orthodoxe Kerk in de Sovjetlanden en in landen als Roemenië, Bulgarije en Griekenland, waar de nationale kerk alomtegenwoordig is. Het is duidelijk dat Spanje een economische crisis doormaakt, met
4,3 miljoen werklozen. Op geestelijk gebied bevindt Spanje zich al lange tijd in een crisis. In de woorden van José Segovia, theoloog en predikant in Madrid: “De rol van de kerk en die van de staat zijn altijd met elkaar vermengd geweest, maar de Rooms-Katholieke Kerk streeft nu naar een invloed die niet correspondeert met eigentijdse politiek. In 1998 zei 83,5 procent van de Spanjaarden roomskatholiek te zijn. Dit aandeel is gedaald naar 77 procent in 2007. De helft van deze vermoedelijke rooms-katholieken bezoekt slechts af en toe de mis. Meer dan 17 procent gaat de meeste zondagen. Praktiserende rooms-katholieken maken nu nog maar 24 procent van de bevolking uit. Maar de navelstreng die de
Processies zijn een gewoon verschijnsel in Spanje
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 9
9
18-05-11 09:34
nader bezien
staat aan de Rooms-Katholieke Kerk verbindt, is strakker sterker dan ooit. Roomskatholieke begrafenissen, ambtenaren die zweren bij kruisbeelden straatprocessies die bijgewoond worden door politici… Dit alles laat zien dat Spanje geen religieus neutraal land is. Dit ondanks de verklaring in artikel 16 van de grondwet van 1978: “De staat zal zich niet binden aan enige godsdienstige belijdenis.” Door de enorme financiële steun die jaar op jaar uit publieke middelen wordt gegeven aan de Rooms-Katholieke Kerk wordt het streven naar een echte scheiding van kerk en staat steeds minder.”
Kleine dorpen en steden In grote steden als Madrid en Barcelona zijn de uitdagingen waarmee Spaanse christenen worden geconfronteerd hetzelfde als of zelfs veel minder groot dan voor christenen in Nederland, Groot-Brittannië, de VS en andere westerse landen. Christenen in grote Spaanse steden zijn professionals, ijverige studenten en betrokken ouders. Ze leven in een maatschappij waarin het humanisme en de secularisatie een steeds grotere invloed hebben. Maar in kleine steden en dorpen impliceert het veel meer om christen te zijn. Na eeuwen van een indrukwekkend en tiranniek monopolie van de RoomsKatholieke Kerk zitten christenen heel sterk in het collectieve geheugen van de Spaanse natie. Ze worden gezien als degenen die de enige weg wijzen naar een zwakke en gekruisigde God. Een God Die de hulp en bemiddeling nodig heeft van priesters om te communiceren met mensen. De Rooms-Katholieke Kerk is nog heel invloedrijk. Rooms-katholieken noemen alles wat niet-katholiek is antiSpaans en impliciet gevaarlijk. Ze zullen alleen datgene accepteren wat rooms-katholiek is. Niets anders zullen
Een bezoeker van het Spaanse bedevaartsoord Montserrat heft in aanbidding haar handen omhoog.
10 In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 10
18-05-11 09:34
Nader bezien
ze tolereren. Dit is vooral het geval in kleine steden en dorpen.
Wet van religieuze vrijheid Ex-socialist en minister Gustavo Suárez zegt dat religieuze groepen ongelijk worden behandeld als ze worden behandeld volgens unilaterale pacten van de overheid. Volgens Suárez is het tijd om de wijze waarop de overheid omgaat met religieuze groepen te veranderen. Volgens de minister moet de overheid vanuit een gemeenschappelijke basis met de verschillende religieuze groepen samenwerken. Suárez zegt dat de pacten nauwelijks helpen bij de uitoefening van het recht op religieuze vrijheid, en afgeschaft zouden moeten worden. De huidige wet erkent vijf categorieën religieuze groepen: als eerste de Rooms-Katholieke Kerk, als tweede de kerken die dankzij hun bestaansgeschiedenis in Spanje en regionale vertegenwoordiging in het hele land een overeenkomst met de staat hebben ondertekend (protestanten, joden en moslims), in de derde plaats gelijkwaardig vertegenwoordigde groepen die geen overeenkomst hebben ondertekend met de staat ( Jehova’s Getuigen, boeddhisten en mormonen), in de vierde plaats groepen zonder historische wortels in Spanje, maar wel bij de staat geregistreerd, in de vijfde plaats degenen die niet op deze wijze staan geregistreerd. Suárez wijst erop dat de Rooms-Katholieke Kerk grote privileges heeft omdat de overeenkomst met de staat teruggaat tot de ondertekening in 1979. Hoe dan ook, alle andere groepen worden beoordeeld volgens een sociologisch criterium wat te maken heeft met ”historische wortels.” Van belang daarbij is het aantal aanhangers, de tijd die de groep in Spanje bestaat, hoe wijdverspreid de religie heden ten dage is en in hoeverre zij verschillende
sociale lagen vertegenwoordigt. De invloed van verschillende ultraconservatieve groepen voorkomt dat er een nieuwe religieuze wet wordt aangenomen.
udad Real, Palma de Mallorca, Madrid en andere steden, zien na dertig jaar of langer het Woord van God te hebben gepreekt hun gemeenten groeien. Dat is heel bemoedigend.
Romantische leugen Na het rooms-katholicisme als eerste religie volgt de islam. Het aantal moslims in Spanje bedraagt meer dan 1,5 miljoen. Ze zijn waarschijnlijk niet exact geteld, gezien het groeiende aantal niet-geregistreerde immigranten. Het is interessant om na te gaan wat moslims denken over Zuid-Spanje en steden als Granada, Cordoba, Sevilla etc. Wanneer ze rondlopen in het magnifieke Nazari Palace in La Alhambra of de Big Mosque in Cordoba binnengaan, zijn overal de imposante overblijfselen zichtbaar van zeven eeuwen aanwezigheid van de Moren in Spanje. Velen van hen voelen zich “geschiedenisziek” en willen graag net als het terreurnetwerk al-Qaida deze Spaanse territoria heroveren. De aanwezigheid van de moslims in Spanje valt meer en meer op. Een paar jaar geleden hebben zij een moskee geopend in Almuñecar (Granada), waarna hun houding in deze plaats radicaal veranderde: de manier waarop vrouwen zich kleden, hun sociale activiteiten, hun denkbeelden. De Spanjaarden en de regering zelf spreken heel naïef over het zalige geluk van drie culturen (christenen, moslims en joden) die vredig samenleven. Het is echter een fantasie, een overgeromantiseerd beeld, een “romantische leugen, verbloemd als geschiedenis.”
Vakantiebestemming of missiegebied Ik ben heel optimistisch over de toekomst van de reformatorische kerken in Spanje. Sommigen van mijn collega’s, reformatorische en calvinistische predikanten in Ci-
De weg van het Evangelie is nooit gemakkelijk geweest. Door de geschiedenis heen was hij vol van uitdagingen en strijd, veel lijden en soms zelfs martelaarschap. Maar die weg was ook vol van licht, geloof, hoop en een continue overwinning in het vechten tijdens de donkere tijden van ongeloof en wanhoop. We zien dit in de tijd van de Reformatie en de Contrareformatie. Maar ook in kerken die meer dan een eeuw oud zijn en waar broeders en zusters het Evangelie hebben bediend, ook met gevaar voor eigen leven, kunnen we de overwinning van het Evangelie vaststellen. Er zijn zo veel gelovigen geweest die de vruchten dragen van de zegen en de genade van de Heere door hun werk heen. We kunnen het licht van het Evangelie zien dat mensen zo vaak hebben geprobeerd te doven. Wij bereiken nu de meest verborgen hoeken van dit land, dat al zo lang dorstig is om het levende water te drinken. Spanje moet niet alleen gezien worden als een zonnig land waar je fijn vakantie kunt houden, maar ook als missionair gebied. Ds. Xosé Manuel López Franco werkt als kerkplanter in Zuid-Spanje. Hij is predikant van de evangelische reformatorische kerk in Almuñecar (Granada) en missionaris van de European Missionary Fellowship (EMF). Daarnaast maakt hij deel uit van de redactie van het Spaanstalige blad En La Calle Recta van IRS.
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 11
11
18-05-11 09:34
Perspectief Door Erik-Jan Verbruggen
Een slecht rapport In het kerkelijk leven wordt met regelmaat kerkvisitatie gehouden. Broeders van elders komen op bezoek om te spreken over het wel en wee van de gemeente. Als er reden tot dankbaarheid is, mag dat niet verzwegen worden. Maar als er zorgen zijn, moeten die ook eerlijk worden benoemd. Aan de classis wordt rapport uitgebracht.
D
e Koning van de Kerk houdt ook regelmatig kerkvisitatie. Wat zou Hij aantreffen? Wat zou er in Zijn rapport staan? Keer op keer waren de rapportcijfers uitermate bedroevend. Neem nu Zijn volk Israël. Grote dingen deed Hij voor hen. Zelfs dwars door de Rode Zee baande Hij een pad. Een paar dagen later is er van hun godsvertrouwen niets over en treffen we een mopperend volk aan. De vele eeuwen die het Oude Testament omspant, zijn samen te vatten met de teleurstellende conclusie: “En de kinderen Israëls deden wat kwaad was in de ogen van de Heere.” Een slecht rapport! Nee, dan het Nieuwe Testament. De ouderlingen in Jezus’ tijd waren de grootste tegenstanders van de Zoon van God. Zijn huis had meer weg van een marktplein dan van een godsgebouw. Discipelen die ruziën wie de meeste is. Paulus en Barnabas wier wegen scheiden vanwege een verschil van inzicht. Een slecht rapport! En zo is het in onze tijd nog. Kerkscheuringen. Kerkelijke gebrokenheid. Gelovigen die maar weinig uitstralen van de liefde van Christus. Kerken die meer bezig zijn met interne aangelegenheden dan om het zout der aarde te zijn. Een slecht rapport! Nee, van de kerk hoeven we niet zo veel te verwachten. Van kerkleden ook niet. Maar van de Koning van de Kerk mag onze verwachting zijn. Híj is de Eigenaar van Zijn Kerk. Hij is de Bruidegom van Zijn Kerk. Hij is het Die haar steeds weer opzoekt en, dwars door kerkelijke puinhopen heen, Zijn Koninkrijk bouwt.
Puinhoop Zo was het ook in de tijd na de ballingschap. Grote dingen had de Heere gedaan, na jaren had Hij Zijn volk bevrijd. Ze mochten terugkeren naar hun land, naar het beloofde land, al hadden de meesten daar geen behoefte aan. Een minderheid ging toch. Je zou denken dat ze hun les geleerd hadden en de dienst van de Heere trouw zouden waarnemen. Niets echter daarvan. In het eerste hoofdstuk van de profeet Haggaï lezen we een aangrijpend visitatierapport: de Joden woonden in prachtige huizen, maar voor de herbouw van Gods huis was het de tijd nog niet. “Gij woont in gewelfde huizen, en zal dit huis woest zijn”? Een slecht rapport! Prachtige huizen, maar het huis van God was één puinhoop. Een waardeloze toestand! Zeventien jaar na de terugkomst uit Babel zijn ze nog niet verder gekomen dan het fundament en het altaar. Zeker, Gods huis moest gebouwd worden. Maar nu nog niet. Is dat ook niet vaak de toestand van de kerk in onze dagen? Hoe vaak worden de verkeerde keuzes gemaakt. Hoe vaak belijden we Hem als Allerhoogste, terwijl Hij in ons leven helemaal niet de hoogste plaats inneemt?
Vrede Een slecht rapport! Maar ook een genadig rapport. Een rapport waarin je de tranen proeft van de Koning Die het schreef. Een rapport dat een geweldig effect had. Het volk van Israël hoorde naar de stem van
de Heere, gesproken door de mond van Zijn profeet. Het bekeerde zich. Dat bleek ook uit de vruchten; het volk ging werk maken van de herbouw van de tempel. Er kwam een nieuwe tempel, een huis waarvan de Heere beloofde: in deze plaats zal Ik vrede geven! Dat is wat we nodig hebben in onze dagen, in onze kerken. Boodschappers van God die, zoals Haggaï, geheel tot Zijn beschikking staan. Kerkgangers die de boodschap tot zich nemen en er daadwerkelijk gehoor aan geven. Maar vooral heeft de kerk haar Koning nodig. Hij Die zegt: In deze plaats zal Ik vrede geven!
57 cent Het gebeurde jaren geleden in de Verenigde Staten. ’t Was ook een kerk met een slecht rapport. Het kerkje was klein en vervallen, maar er was geen geld voor nieuwbouw. Een klein meisje uit de gemeente werd ernstig ziek, kort daarna stierf ze. Op de avond van de begrafenis klopte haar vader aan bij de pastorie. In zijn hand had hij een envelop waar met kinderlijke letters op stond: “Voor de nieuwe kerk.” In de envelop zat… 57 cent. Ook in die tijd bepaald geen bedrag waarmee je een kerk kon kopen. Het trof de predikant diep en hij vertelde dit voorval aan vele anderen. Het bracht in de gemeente een herleving teweeg, gepaard gaand met een grote offervaardigheid. Dit meisje mopperde niet over de toestand van haar kerk, maar ze deed wat haar hand vond om te doen. Met haar handvol centen deed haar God grote wonderen. Die God leeft nog!
Gods scheppingswerk – Creatie – Deformatie – Reformatie – Transformatiee
12 In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 12
18-05-11 09:34
interView
Door Karolien Lievense
Polen bidden al tot de overleden paus De zaligverklaring van paus Johannes Paulus II verbaast de Polen niet, merkt Pedro Snoeijer, IRSveldwerker in Polen. In hun ogen heeft de kerk alleen maar bevestigd wat zij al lang wisten, namelijk dat de overleden paus een heilige is.
I
n het Poolse bedevaartsoord Lagiewniki werd al lange tijd zorgvuldig een ampul met bloed bewaard, af komstig van paus Johannes Paulus II. Nu de uit Polen af komstige geestelijke op 1 mei zalig verklaard is, kan het vereren van deze relikwie beginnen. En daar lijkt belangstelling voor te zijn, gezien het grote aantal bezoekers van het bedevaartsoord. Hoe reageerden Polen op de zaligverklaring? “Het was voor de Polen een bevestiging van iets wat ze al wisten. Vaak wordt de zaligverklaring verward met een heiligverklaring. Een heiligverklaring kan pas volgen na een zaligverklaring. Voor Polen is de vorige paus al lang een heilige. Bidden tot een persoon mag volgens de Rooms-Katholieke Kerk alleen als diegene zalig of heilig verklaard is. Uit een enquête die net voor zijn zaligverklaring werd gehouden, bleek dat 55 procent van de Polen al tot de overleden paus bad. Dus eigenlijk is er in dit opzicht weinig veranderd. Velen reageerden heel emotioneel op de zaligverklaring. Dat is typisch iets voor Polen, en trouwens voor alle Slavische volken. Je hoorde mensen snikken: Dit is de belangrijkste dag van mijn leven. Verder stond Polen de afgelopen tijd weer even in het centrum van de belangstelling, en dat deed veel Polen goed. De ware kerk is hier nog, is de gedachte hierachter. Polen vinden dat ze de wereld iets te bieden hebben. Ze zien het als hun taak
om het ware Evangelie in Europa uit te dragen. Dat heeft te maken met de visie van het Poolse messianisme, dat in de 19e eeuw is ontstaan. Ze beschouwen het christendom in veel andere landen als vrijzinnig. Het is waar dat de Rooms-Katholieke Kerk in Polen conservatief is, maar in de praktijk is het vaak anders.” Wat was er in het Poolse straatbeeld van de zaligverklaring te zien? “Overal hingen achter de ramen portretten van de overleden paus. Vanzelfsprekend stond hij ook op de voorpagina’s van de kranten. Natuurlijk werden er wel wat meer bekers en T-shirts met een afbeelding van paus Johannes Paulus verkocht dan normaal. Maar dat is nog niet eens zo bijzonder. Voor die tijd zag je ook al veel spullen met zijn af beelding in de winkels.
Meer dan 200.000 mensen bezochten de afgelopen weken het “Barmhartigheid Gods-sanctuarium” in het bedevaartsoord Lagiewniki, bij Krakau. De ampul met bloed van de overleden paus lag al gereed, wat laat zien dat ervan uit was gegaan dat hij mogelijk zalig verklaard zou worden. Het is eigenlijk heel luguber. Waarschijnlijk hebben ze het bloed bij paus Johannes Paulus II afgetapt tijdens zijn laatste levensdagen.” Wat was de reactie van protestanten in Polen? “Zij wijzen de zaligverklaring af, maar houden zich afzijdig. De lutherse en gereformeerde kerken drukken zich voorzichtig uit, omdat ze de Rooms-Katholieke Kerk te vriend willen houden. Dat heeft te maken met de oecumene die ze voorstaan. Meer behoudende christenen wijzen de zaligverklaring duidelijk af als je hen erover spreekt. De zaligverklaring is voor protestanten overigens niets uitzonderlijks. Ze zijn wel dingen gewend die net zo extreem zijn. Er gebeurt nu eenmaal veel in de Rooms-Katholieke Kerk in Polen.”
Pedro Snoeijer: ‘Waarschijnlijk hebben ze het bloed bij paus Johannes Paulus II afgetapt tijdens zijn laatste levensdagen.’
In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 13
13
18-05-11 09:34
54e jaargang nummer 1, februari 2011
Repliek
Door Hans ten Klooster
Zuster Marie Simon-Pierre: “Wat de Heer mij heeft gegeven door tussenkomst van Johannes Paulus II is een groot mysterie…”
3
Een middag op de Markt in Den Bosch status houdt in dat de paus de (voorlopi-
Een belangstellende die aanwezig was bij de zaligverklaring van paus Johannes Paulus II op 1 mei snikte 10 In de rij voor heilige Jakobus het uit: “We hebben een fantastische paus in de hemel, die de kerk 14 van daaruit leidt.” en Hoebescherming werd deze Pool Misbruik een “gewenste zalige”? En hoe Bijbels zijn zaligverklaringen?
P
www.irs.nu
aus Paus Johannes Paulus II werd als Karol Jozef Wojtyla op 18 mei 1920 geboren in Wadowice. In 1942 besloot hij priester te worden. Paus Paulus VI benoemde hem op 26 juni 1967 tot kardinaal. Op 16 oktober 1978 werd hij door 111 stemgerechtigde kardinalen tot paus gekozen.
Cover IRC.indd 1
Uit respect voor zijn voorganger nam hij de naam Johannes Paulus II aan. Toen al waren de hoofdlijnen van zijn pontificaat duidelijk: trouw aan het concilie, met bijzondere aandacht voor de verbreiding van het geloof en de oecumene, maar evenzeer voor kerkelijke discipline; bescherming van de kern van het geloof; eenheid van de kerk, respect voor de liturgische normen en bevordering van de collegialiteit. Karol Wojtila overleed op 2 april 2005 in Vaticaanstad.
Wat is een zaligverklaring? Er is onderscheid tussen een zalig- en een heiligverklaring. De zaligverklaring gaat vooraf aan de heiligverklaring en is een noodzakelijke voorwaarde daartoe. Voorbeeldige mensen die plaatselijk grote indruk hebben gemaakt, worden door de Rooms-Katholieke Kerk louter “zalig” verklaard, en pas dan wanneer na zorgvuldige afwegingen vast is komen te staan dat ze een bijzondere plaats bij God innemen. Alleen zaligverklaarden die betekenis hebben gekregen in de gehele RoomsKatholieke Kerk kunnen later ook nog de titel “heilig” krijgen. Een zaligverklaring is een plechtige verklaring van de paus waarin hij een overledene de status van “zalige” toekent. Deze
ge) zekerheid heeft verkregen dat God de overledene het eeuwige heil deelachtig heeft gemaakt. Ten gevolge daarvan mag deze overledene op welbepaalde en door de paus aan te duiden plaatsen worden vereerd.
Procedure
18-04-11 15:35
Het proces voor de zalig- en heiligverklaring van Johannes Paulus II werd al op 28 juni 2005, nauwelijks drie maanden na zijn dood, opgestart. Dat was mogelijk omdat paus Benedictus XVI een uitzondering toestond op de regel dat zo’n proces pas vijf jaar na de dood begint. De verering van de kandidaten voor de zalig- en heiligverklaringen moet “spontaan” ontstaan: “Dat betekent dat zij moet uitgaan van de gemeenschap van de gelovigen; dat is uiterst belangrijk. Want zonder de geur van heiligheid, die zich eigenlijk alleen onder de gelovigen kan ontwikkelen, kan de bisschop geen zaligverklaringsproces beginnen, zelfs wanneer hij het zou willen. Er moeten dus gelovigen zijn en een gemeenschap die tegen de
14 In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 14
18-05-11 09:34
Repliek
Hoe moeten we het voorgaande in Bijbels licht duiden?
bisschop zeggen: Naar onze mening is deze christen, deze dienaar van God werkelijk een heilige voor ons!” Al tijdens de uitvaart van Johannes Paulus II scandeerde een grote groep gelovigen “Santo subito” (Heilig nu). Daarmee eisten ze een spoedige heiligverklaring van hun geliefde overleden paus. Aan de zaligverklaring gaat een vaak langdurige procedure vooraf. Deze wordt ingeleid door een plaatselijke bisschop en wordt vervolgens voortgezet door de Romeinse Congregatie voor de zalig- en heiligverklaringen (Congregatio de Causis Sanctorum). De congregatie gaat na of aan de voorwaarden voor zaligverklaring is voldaan. Onder andere wordt onderzocht of er door toedoen van de beoogde zalige wonderen zijn geschied. In het geval van paus Johannes Paulus II werd door de huidige paus in het decreet van 14 januari bevestigd dat er op voorspraak van zijn voorganger een wonder is geschied. Op voorspraak van Johannes Paulus II zou op wonderbaarlijke wijze de Franse kloosterzuster Marie Simon-Pierre genezen zijn van de ziekte van Parkinson, nadat zij de overleden Poolse paus om hulp had gevraagd. Zij zelf zegt hierover: “Wat de Heer mij heeft gegeven door tussenkomst van Johannes Paulus II is een groot mysterie…”
1. De ene paus (mens) verklaart de andere paus (mens) zalig. Daarbij komt het feit dat paus Johannes Paulus II zalig verklaard kan worden dankzij een door hemzelf geregelde versoepeling van de procedure van zalig- en heiligverklaringen (1983). Dat toont duidelijk het “menselijke” karakter ervan aan. De Reformatie leert op grond van de Bijbel dat wij niet zalig worden door het willekeurige oordeel van mensen, maar door het geloof. 2. Dat je weinig leest over het geloof is tegelijk het meest opvallende. Het wonder dat zou zijn gebeurd op voorspraak van de overleden Poolse paus krijgt alle aandacht. Vanwege dat feit kon deze zaligverklaring plaatsvinden. Hieruit blijkt hoe ook anno 2011 de “deugden” binnen de leer en de traditie van de Rooms-Katholieke Kerk nog steeds een belangrijke basis vormen. Hierin komt de tegenstelling tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de Reformatie scherp naar voren. De Reformatie leert immers op grond van de Bijbel: “Uit genade zijt gij zalig geworden, door het geloof; en dat niet uit u, het is Gods gave” (Efeze 2:8). 3. Wanneer iemand zalig verklaard wordt, betekent dit dat zijn/haar voorspraak openlijk in de kerk mag worden ingeroepen als “voorspreker bij God”. Prof. A. Baars schreef daarover in het juninummer 2010 van IRS-magazine: “De kerkhervormers hebben zich altijd tegen dergelijke vormen van heiligenverering verzet. Het kernpunt van hun kritiek was wel dat zij niets wilden weten van de verering van heiligen die door
hun verdiensten en voorbeden voor ons bepaalde genadegaven zouden kunnen verwerven. Zij beschouwden dit als een verduistering van de enige voorbede van Christus, waardoor Hij van Zijn eer wordt beroofd (vgl. art. 26 NGB). 4. Uit de beschrijving van zijn leven bleek al dat paus Johannes Paulus II trouw was aan het concilie. Binnen de RoomsKatholieke Kerk zijn de Bijbel en het leergezag –vastgesteld door de concilies (traditie)– nevenschikkend. Dus de Bijbel heeft niet het absolute gezag. Het is Schrift én traditie. Hierdoor kunnen praktijken zoals heiligenverering ontstaan. 5. In een recente correspondentie met een rooms-katholiek kreeg ik op de vraag of iemand op grond van de Bijbel vanwege bepaalde “verdiensten” zalig verklaard kan worden een helder antwoord: “Nee.”
Onuitsprekelijke vreugde “Welgelukzalig is hij, wiens overtreding vergeven is, wiens zonde bedekt is” (Ps. 32:1) Spurgeon merkt bij deze tekst op: “Boven alle andere dingen is vergevende genade het kostelijkst, het meest te waarderen, want hij is het zekerste middel om gelukkig te zijn. Van Gods eigen Geest het “absolvo te” (uw zonden zijn u vergeven) te vernemen, dat is een onuitsprekelijke vreugde. De zaligheid wordt hier niet toegeschreven aan den man die vlijtig de wet heeft onderhouden; want dan zou zij nooit ons deel kunnen worden. Zij wordt veeleer toegeschreven aan hem die de wet geschonden heeft; maar die door overvloedige en vrije genade vergiffenis heeft verkregen.” Daarom:
“Welzalig zij, die, naar Zijn reine leer, In Hem hun heil, hun hoogst geluk beschouwen; Die Sions Vorst erkennen voor hun Heer’! Welzalig zij, die vast op Hem betrouwen.” In de Rechte Straat
235418_IRSmag-2011nr02.indd 15
15
18-05-11 09:34
11 juni zangavond in Barneveld
Medewerking wordt verleend door: Reformatorische Zangvereniging ‘Cantilene’ uit Barneveld o.l.v. Leander van der Steen Christelijk Betuws Jongerenkoor uit Kesteren o.l.v. Wim de Graaf Aanvang: 20.00 uur Locatie: Hersteld Hervormde Kerk, Rietbooglaan 2 te Barneveld
Noteert u alvast in uw agenda:
Winterconferentie 27-30 januari 2012 Thema: ‘Eén plant met Hem’ 1. Met Christus gestorven Ds. L.A. den Butter n.a.v. Romeinen 6 2. Met Christus opgewekt Ds. K. ten Klooster Sprang-Capelle n.a.v. Galaten 2 3. Met Christus gezet in de hemel Ds. J.C. de Groot Dordrecht n.a.v. Efeze 2
Locatie: Het Brandpunt, Postweg 18 te Doorn.
Kom evangeliseren in het Belgische Tongeren Deze zomer zullen we D.V. van 23 – 30 juli weer een intensieve evangelisatieweek in Tongeren houden. In zo’n week willen we als gemeente altijd duidelijk naar buiten treden om de naam van Jezus Christus in Tongeren bekend te maken.
Inhoud We zullen in deze week voornamelijk bezig zijn met de volgende activiteiten: • Kinderwerk: elke ochtend een twee uur durend programma; • Straatwerk: folderen, deur-aan-deur-werk en marktwerk • Kinderstraatwerk: kinderevangelisatie in speeltuinen • Gezamenlijke bijbelstudie en toerusting Alleen met onze kleine gemeente kunnen we dit programma niet verzorgen. Daarom zijn we op zoek naar (ervaren) mensen die een week van hun vakantie willen geven aan ondersteuning van de gemeente. Voor de evangelisatieweek vragen wij een bijdrage in de kosten van € 85,00 per deelnemer.
Vrijwilligers gezocht voor folderactie in Den Bosch Elke maand staat IRS op de Markt in Den Bosch met een stand met Bijbels en Bijbelse lectuur. Voor de volgende data zoeken wij nog vrijwilligers: 23 juni, 12 juli, 9 augustus en 13 september. Wilt u ons komen versterken? Neem dan contact op met Jan-Dirk Liefting, tel. 0622508690 of 0318 616834. E-mail: jd.liefting@filternet. nl. U kunt vanaf Ede of Lunteren met onze medewerkers meerijden naar Den Bosch.
Wanneer je graag wilt meewerken, vraag dan een inschrijfformulier aan via onderstaand e-mailadres.
Contactgegevens Voor meer informatie mag je altijd contact opnemen met: Marc en Wilma Samyn Tel. 00 32 12 394207 E-mail:
[email protected]
235418_IRSmag-2011nr02.indd 16
18-05-11 09:34
