3. Brein en Cognitie 3.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van Brein en Cognitie

Derde Bachelorjaar, Brein en Cognitie

3. Brein en Cognitie 3.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van Brein en Cognitie Het onderwijsprogramma van de programmagroep Brein en Cognitie sluit aan bij het onderzoek dat er wordt verricht. Dat onderzoek omvat een breed scala aan onderwerpen (variërend van elementaire perceptuele processen tot bewustzijn) met een breed scala aan onderzoeksmethoden (van reactietijdmetingen tot neuro-imagingstudies en computersimulaties). Het vakgebied Brein en Cognitie heeft ook duidelijke verbanden met meer praktijkgerichte onderwerpen zoals de (cognitieve) ergonomie en ontwerpprocessen. Het onderzoek binnen de programmagroep Brein en Cognitie concentreert zich op drie centrale thema’s: ‘de Perceptie-Actie Cyclus’, ‘Geheugen’ en ‘Bewustzijn’. Het thema Perceptie-Actie Cyclus richt zich vooral op onderwerpen als perceptie en aandacht. Het doel van onderzoek binnen dit thema is om dat soort processen te ontrafelen en zoveel mogelijk te reduceren tot de meest elementaire bouwstenen. Het koppelen van die bouwstenen aan neurale mechanismen is daarbij een belangrijke doelstelling. Bij het thema Geheugen ligt de nadruk op het ophalen van informatie uit het lange-termijn-geheugen en hoe dat wordt beïnvloed door factoren als context, eerder geactiveerde informatie en de mentale en affectieve toestand van de persoon. Deze factoren liggen ten grondslag aan veel cognitieve functies; niet alleen aan het ophalen van herinneringen maar ook aan het activeren van lexicale en linguïstische informatie bij het begrijpen en produceren van taal. Het onderzoek richt zich niet alleen op leren en vergeetprocessen bij ‘gezonde’ personen, maar ook op leer- en geheugenproblemen bij patiënten. Ook wordt de rol van slaap hierbij onderzocht. Daarnaast richt het onderzoek zich op opslag en ophalen van informatie in meer complexe taken zoals het verwerken van zinnen en verhalen, gezichten en emotionele stimuli. Bij het thema Bewustzijn staat centraal wat het verschil is tussen bewuste en onbewuste informatieverwerking, in het bijzonder met betrekking tot visuele perceptie en emotie. Hierbij wordt gekeken naar wat het neurale substraat van dit onderscheid is. Daarnaast wordt onderzocht hoe algemeen bioritmische verschijnselen, de kwaliteit en/of het stadium van slaap en al dan niet geïnduceerde wisselingen van arousal invloed hebben op informatieverwerking. In de specialisatie Brein en Cognitie kunnen er in het masterjaar verschillende accenten worden gekozen. In het bachelorjaar is er de route Cognitieve Neurowetenschap. Voor meer informatie over deze accenten neem je contact op met de studieadviseur van Brein en Cognitie. Er zal dan een persoonlijk studieplan worden opgesteld. Kennis over en ervaring met experimenteel-psychologisch onderzoek zijn daarbij belangrijk. Daarom kan de specialisatie ook gezien worden als een meer algemene opleiding tot psychologisch onderzoeker.

3.2 Beroepsmogelijkheden Brein en Cognitie Het is mogelijk om na het afronden van een bachelor Brein en Cognitie de arbeidsmarkt op te gaan; in dat geval zal men in aanmerking komen voor functies waar een academische opleiding wordt gevraagd. Voor functies in het veld van Brein en Cognitie zal echter over het algemeen ook een afgeronde master worden gevraagd. Bij de beschrijving van de beroepsmogelijkheden wordt daarom uitgegaan van een afgerond masterprogramma. Dat hoeft overigens niet een master Brein en Cognitie te zijn, ook doorstromen naar de Research Master Psychology of Research Master Brain and Cognitive Sciences is een logisch vervolg. Afgestudeerden in de specialisatie Brein en Cognitie kunnen terechtkomen in settings waarin onderzoek en onderzoeksvaardigheden een belangrijke rol spelen. Dat kan bij een universiteit zijn maar ook bij een instituut voor toegepast onderzoek, bij een farmaceu127

Derde Bachelorjaar, Brein en Cognitie tisch bedrijf, een onderzoeksafdeling van een ministerie, een beleidsfunctie binnen de gezondheidszorg, bij een reclamebureau of bij een onderzoeks- en adviesbureau. Een deel van de studenten met een afgeronde bachelor in de specialisatie Brein en Cognitie kan via de aansluitmaster Psychologie, specialisatie Brein en Cognitie, de Research Master Psychology of de Research Master Brain and Cognitive Sciences doorstromen naar een promotieplaats. Dat hoeft overigens lang niet altijd bij een afdeling Brein en Cognitie, Experimentele Psychologie, Psychonomie, Functieleer of Cognitieve Psychologie te zijn, maar kan ook bij een afdeling Ontwikkelingspsychologie, Sociale Psychologie, Communicatiewetenschap of zelfs bij een andere faculteit zoals de Faculteit Geneeskunde zijn. Voor meer informatie over beroepsmogelijkheden zie ook Hoofdstuk 1 van deze studiegids.

3.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar Brein en Cognitie In het derde bachelorjaar worden vakken aangeboden die een uitgebreide basis vormen voor de specialisatie Brein en Cognitie. Daarnaast zijn er methodologische vakken (Experimental Design en Experimentatie) en zal ter afsluiting van de bachelor een bachelorproject worden gedaan. Na het Basisprogramma Brein en Cognitie te hebben gevolgd in het eerste semester besteden alle studenten Brein en Cognitie in het tweede semester 18 ec aan het volgen van specialistische cursussen, waarbij zij een zekere keuzevrijheid hebben. Er is één studieroute: Cognitieve Neurowetenschap; de route is een samenhangend programma gericht op de betreffende interesse.

Specialisatie Brein en Cognitie; Basisprogramma In het eerste semester volgt iedere student Brein en Cognitie het Basisprogramma Brein en Cognitie. Schematisch ziet dat er als volgt uit. Semester 1 (30 ec) Blok 1 (12 ec)

Blok 2 (12 ec)

Blok 3 (6 ec)

Perceptie, Aandacht en Bewustzijn (6 ec)

Leren en Geheugen (3 ec)

Individuele Verschillen (3 ec)

Actie en Controle (3 ec)

Taal (3 ec)

Emoties (3 ec)

Experimental Design (3 ec) Experimentatie (6ec) Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt.

Specialisatie Brein en Cognitie; route Cognitieve Neurowetenschap In het tweede semester dient een student Brein en Cognitie de route Cognitieve Neurowetenschap te volgen (Inleiding Programmeren, Psychophysiological Experimentation, Neurowetenschappen en een keuzevak). Zie het schema van het tweede semester op de pagina hiernaast. Het keuzevak mag in overleg ook buiten de programmagroep Brein en Cognitie gevolgd worden. Daarnaast wordt in het tweede semester het bachelorproject uitgevoerd. Het bachelorproject loopt parallel aan de vakken in blok 1 en 2. Voor studenten die wegens uitloop of andere bijzondere omstandigheden hun bachelorthese oude stijl in het eerste semester willen schrijven is dit ook mogelijk. Bespreek dit tijdig met de onderwijscoördinator van Brein en Cognitie. 128

Derde Bachelorjaar, Brein en Cognitie Indien door veranderingen in het studieprogramma de student enkele studiepunten tekort komt, bestaat de mogelijkheid van een literatuurtentamen; overleg hiervoor eerst met de studieadviseur van Brein en Cognitie (zie 3.6 voor contactgegevens). Semester 2 (30 ec) Blok 1 (12 ec) Inleiding Programmeren (3 ec)

Blok 2 (12 ec)

Psychophysiol. Experimentation (3 ec)

Blok 3 (6 ec)

Neurowetenschappen (6 ec)

Cognitie van Meertaligen (6 ec)

Omgevingspsychologie (6 ec)

Psychofarma cologie (6 ec)

Bachelorproject (12 ec)

Noot: Verplichte cursussen binnen de route Cognitieve Neurowetenschap zijn grijsgekaderd en vetgedrukt.

Tentamens en herkansingen De tentamens zijn zo veel mogelijk aan het eind van een blok; de herkansingen zijn zodanig geroosterd (in vakantieperiodes) dat interferentie met nieuwe vakken wordt voorkomen. Studenten dienen zich via SiS in te schrijven voor zowel het tentamen als de herkansing wanneer ze daaraan deel willen nemen. Honoursprogramma Voor informatie over de mogelijkheden voor een honoursbachelorprogramma wordt verwezen naar Hoofdstuk 3. Voor een specifieke invulling van het honoursprogramma bij Brein en Cognitie kan men contact opnemen met de onderwijscoördinator van Brein en Cognitie. Colloquia De programmagroep Brein en Cognitie organiseert colloquia en presentaties van mastertheses. Deze worden aangekondigd op de derde verdieping en op de website: http:// student.uva.nl/psy/agenda. In het kader van het Bachelorproject is het verplicht om 10 colloquia bij te wonen (zie Hoofdstuk 4). Voorlichting en planningsgesprekken In september 2015 zal er een voorlichting over het derde bachelorjaar voor de Brein en Cognitie studenten plaatsvinden. In december en januari zijn er planningsgesprekken waarvoor de studenten worden uitgenodigd.

3.5 Nadere inlichtingen, mentoraat en studentenfractie Studieadvies Brein en Cognitie Voor studieadvies en inlichtingen over de specialisatie Brein en Cognitie kan men zich wenden tot de onderwijscoördinator/studieadviseur van de programmagroep, mevr. M.I. Slockers. Mentoraat Studenten die Brein en Cognitie als specialisatie kiezen, worden aan het eind van elk semester uitgenodigd om hun studieplanning persoonlijk te bespreken. Wie daar behoefte aan heeft, kan een staflid als mentor krijgen. Studentenfractie De studentenfractie Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie fungeert als schakel tussen studenten en docenten van Brein en Cognitie en Klinische Neuropsychologie. 129

Derde Bachelorjaar, Brein en Cognitie Daarnaast organiseert de fractie lezingen, excursies en borrels. De fractie is altijd op zoek naar enthousiaste nieuwe leden. Email: [email protected]

3.6 Contactgegevens secretariaat en coördinator Brein en Cognitie Secretariaat: Anna Bogerd-Schaefers kamer 3.16 525.6840 Hubert Eleonora kamer 3.16 525.6840 email: [email protected] Onderwijscoördinator en studieadviseur Brein en Cognitie: Manon Slockers, MSc. kamer 3.06 525.6854 email: [email protected] Inloopspreekuur: Ma en Di 13.00-14.00 uur. Woensdag afwezig. Of mail voor afspraak. Thesecoördinator Brein en Cognitie: Manon Slockers, MSc. kamer 3.06 525.6854 email: [email protected] / [email protected] Inloopspreekuur: Ma en Di 13.00-14.00 uur. Woensdag afwezig. Of mail voor afspraak. Websites: Onderwijs: http://www.student.uva.nl/psy Onderzoek: http://psyres.uva.nl/research/item/programme-group-brain-and-cognition.html Voorzitter van de programmagroep: Prof. dr. J.G.W. Raaijmakers kamer 3.09 525.6839 Docenten In Hoofdstuk 10 vindt u een overzicht van alle docenten, hun contactgegevens plus hun interessegebieden. Op de volgende pagina’s staat een overzicht van de bacheloronderdelen die gevolgd kunnen worden binnen de specialisatie Brein en Cognitie. De vakken van het basisprogramma eerst, in de volgorde waarin ze worden aangeboden, en daarna de overige vakken in alfabetische volgorde.

130

Bacheloronderdelen, Brein en Cognitie

Basisprogramma Brein en Cognitie Perceptie, Aandacht en Bewustzijn Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

6 ec 7203BP25XY Semester 1, blok 1 Verplichte vakken tweede jaar Introductiecollege: Prof. dr. J.G.W. Raaijmakers Perceptie, Aandacht en Bewustzijn: Prof. dr. V.A.F. Lamme

Inhoud Perceptie, Aandacht en Bewustzijn behandelt de vraag hoe wij in staat zijn onze omgeving visueel waar te nemen, hoe wij onze aandacht verdelen over de enorme hoeveelheid informatie die onze ogen bereikt, en wat bepaalt dat we ons van sommige dingen bewust zijn en van andere niet. Centraal staan daarbij de hersenprocessen en mechanismen die daaraan ten grondslag liggen. Bij elk onderwerp wordt zowel behandeld welke cognitieve functies hier onderscheiden kunnen worden, als hoe deze cognitieve functies in verband staan met hersenfuncties en neuronale mechanismen. Een goed beeld daarvan ontstaat pas bij een integrale behandeling vanuit zowel de neuropsychologie (laesie studies), neurofysiologie (single unit werk bij proefdieren) als de cognitieve neurowetenschap (fMRI scans, EEG, TMS etc). Bij deze onderwerpen wordt niet enkel ingegaan op de belangrijke theorieën en onderzoeksresultaten, maar ook op wat de controverses hierbij zijn. Leerdoelen Na afloop heeft de student een coherente visie op de genoemde facetten van (vooral visuele) waarneming, die aansluit bij de meest moderne theorieën en gegevens, zodat hij/ zij makkelijk een artikel over deze onderwerpen kan lezen op reviewniveau (evalueren). De student begrijpt hoe experimentele resultaten een bepaalde theorie ondersteunen of falsificeren, en heeft voldoende feitelijke kennis over bestaande experimenten en theorieën om zijn kennis daarna zelfstandig te kunnen uitbouwen, bijvoorbeeld om zich daarna zelfstandig te verdiepen in een van deze onderwerpen door literatuuronderzoek (zelfstandig denken). Onderwijsvorm Hoorcolleges. Collegeslides en andere informatie zijn beschikbaar op Blackboard. Voorafgaand aan de cursus wordt de student geacht zijn kennis over de werking van het brein (basale neuroanatomie, neurofysiologie en methodologie, Gazzaniga hoofdstuk 1-3) op te frissen, hetgeen in het eerste college wordt getoetst. Studiemateriaal • Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2014). Cognitive neuroscience, the biology of the mind (4th ed.). New York: Norton. ISBN 978-0-393-92228-8. (700 pagina’s). Hoofdstuk 1-3 voor de begintoets, en 4, 5, 6, 7, 10, 13, 14 (deels, paragrafen en pagina’s aangegeven op Blackboard) voor de eindtoets. Kosten: circa € 45,-. Dit boek wordt gebruikt in het hele basisprogramma. • Collegestof, colleges afwijkend van en aanvullend op boek, powerpoints beschikbaar op Blackboard. Beoordelingsvorm Begintoets: schriftelijke toets met multiple choice vragen over opgefriste voorkennis bij aanvang college 1 (week na introductiecollege, 20% van het eindcijfer); Eindtoets: schriftelijk tentamen met multiple choice vragen over de inhoud van het boek en de colleges (80% van het eindcijfer). Totaal dient voldoende te zijn. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

131


Basisprogramma Brein en Cognitie Actie en Controle Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP37XY Semester 1, blok 1 Verplichte vakken tweede jaar Dr. M. Wokke

Inhoud Een cognitief neurowetenschappelijk perspectief op de vraag hoe wij in staat zijn om te gaan met de grote hoeveelheid informatie die vanuit onze omgeving op ons afkomt. Onderwerpen: actie, motoriek en executieve functies. Bij elk onderwerp worden de cognitieve functies, neurale correlaten en hersenfuncties behandeld aan de hand van verschillende onderzoeksmethoden (o.a. uit de neuropsychologie, cognitieve psychologie en neurowetenschap). Er zal worden ingegaan op belangrijke theorieën, onderzoeksresultaten en controverses. Leerdoelen Na afloop van de cursus heeft de student: a) een coherente visie, die aansluit bij de meest moderne theorieën en onderzoeksgegevens, zodat zij/hij makkelijk een artikel over deze onderwerpen kan lezen op reviewniveau (evalueren); b) de student zal aan het einde van de cursus onderzoeksgegevens kunnen evalueren en zich zelfstandig kunnen verdiepen in een van de aan actie en controle gerelateerde onderwerpen (analyseren) en hier een korte presentatie over kunnen geven (mondelinge communicatie). Onderwijsvorm Hoorcolleges. De studenten geven in groepjes een korte presentatie (pecha kucha) die als voldoende of onvoldoende wordt beoordeeld. Studiemateriaal • Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2013). Cognitive neuroscience, the biology of the mind (4th ed.). New York: Norton. ISBN 9780393922288. (650 pagina’s). Kosten: circa € 45,-. Dit boek wordt gebruikt in het hele basisprogramma. Actie en Controle: hoofdstukken worden via Blackboard bekend gemaakt. • Twee recente onderzoeksartikelen, deze worden via Blackboard bekend gemaakt. • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen met 20 multiple choice vragen en de presentatie dient als voldoende te zijn beoordeeld. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

132


Basisprogramma Brein en Cognitie Experimental Design Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP09VY Semester 1, blok 1 Verplichte vakken tweede jaar Dr. A.J. Verhagen

Inhoud De cursus behandelt verschillende experimentele proefopzetten en de bijbehorende statistische analyses. Leerdoelen Aan het eind van deze cursus kan de student: a) de belangrijkste experimentele designs herkennen en toepassen bij het schrijven van een opzet voor een experiment (factoriele designs, herhaalde metingen, randomised block designs, geneste designs, split-plot designs, latijnse vierkanten) (parafraseren en zelfstandig denken); b) factoren die vertekening kunnen veroorzaken in (de rapportage van) een experiment herkennen en een experiment opzetten waarbij rekening wordt gehouden met deze factoren (evalueren en zelfstandig denken); c) factoren die de errorvariantie reduceren in een experiment onderscheiden en een experiment opzetten waarbij rekening wordt gehouden met deze factoren (analyseren en zelfstandig denken); d) analysetechnieken om de data uit de besproken experimentele proefopzetten te analyseren identificeren, deze technieken uitvoeren in SPSS en de resultaten van een dergelijke analyse interpreteren (analyseren en evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges. Studiemateriaal • Field, A. (2009) Discovering statistics with SPSS (4th ed.). Thousand Oaks: Sage Publications. ISBN:9781446249185. Kosten: circa € 50,-. Dit boek is in eerdere jaren ook gebruikt. • Ruxton, G.D. and Colegrave, N (2011). Experimental design for the life sciences (3rd ed.). Oxford University Press. ISBN: 9780199569120. 150 pagina’s. Kosten: circa € 30,-. • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen met open vragen. Wekelijkse opdrachten via Blackboard (optioneel) kunnen het tentamencijfer verhogen met maximaal 1 punt. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

133


Basisprogramma Brein en Cognitie Experimentatie Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

6 ec 7203BP07XY Semester 1, blok 1 en 2 Verplichte vakken tweede jaar Dr. M. Otten

Inhoud In de verplichte werkcolleges komen de studenten bij elkaar om zich meer te verdiepen in relevante onderwerpen uit de Brein en Cognitie basiscursus door middel van presentaties, actieve participatie en discussie. In de zelfstandig uit te voeren practicumopdrachten maakt men ‘hands on’ kennis met relevante experimentele paradigma’s en het verwerken van data die daar uit voort komen. In de werkgroepen wordt ook aandacht besteed aan de theoretische achtergrond van de practicumopdrachten. Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen studenten: a) kennis van relevante onderwerpen in perceptie, aandacht, bewustzijn, actie, controle, leren, geheugen, taal, individuele verschillen en emoties toepassen (zelfstandig denken); b) hebben de studenten inzicht aangaande experimentele paradigma’s binnen de verschillende onderzoeksgebieden verkregen (zelfstandig denken). Onderwijsvorm De cursus bestaat uit (twee-)wekelijkse werkcolleges en zelfstandige opdrachten. Aanwezigheid is verplicht. Studiemateriaal De zelfstandige opdrachten komen op Blackboard, inclusief uitleg en gegevens. Beoordelingsvorm De verslagen van zelfstandige experimentopdrachten. Afhankelijk van de opdracht zullen de verslagen als individu of als groep worden gemaakt (groepsindeling wordt bekend gemaakt bij het eerste werkcollege). Als beoordeling zijn twee kwalificaties mogelijk: voldoende en niet voldoende. Alle opdrachten moeten voldoende zijn. Er is geen herkansing. Bij uitzondering is het mogelijk om een vervangende opdracht te doen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

134


Basisprogramma Brein en Cognitie Leren en Geheugen Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP38XY Semester 1, blok 2 Verplichte vakken tweede jaar Prof. dr. J.G.W. Raaijmakers

Inhoud Overzicht van de belangrijkste benaderingen in de moderne geheugenpsychologie alsmede de theoretische achtergronden daarvan. De volgende onderwerpen worden behandeld: de biologische grondslagen van leren en geheugen, het standaardmodel voor geheugen en meer moderne modellen, oorzaken van vergeten, verschil tussen herkenning en herinnering, semantisch geheugen, impliciet en expliciet geheugen, individuele verschillen en geheugenstoornissen. Leerdoelen Na afloop kan een student: a) een beschrijving geven van de belangrijkste theoretische benaderingen voor geheugen (parafraseren); b) uitleggen wat bedoeld wordt met kernbegrippen als werkgeheugen, interferentie, contextueel geheugen, impliciet geheugen e.d. en hoe dat experimenteel onderzocht wordt (parafraseren) en c) evalueren in hoeverre gangbare theorieën een verklaring bieden voor de geobserveerde wetmatigheden (evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges Studiemateriaal • Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2009). Cognitive neuroscience, the biology of the mind (4th ed.). New York: Norton. ISBN 9780393922288. (700 pagina’s). Hoofdstuk 9: Memory (44 pagina’s). Kosten: circa € 45,-. Dit boek wordt gebruikt in het hele basisprogramma. • Radvansky, G. (2011). Human memory. (2nd ed.) Pearson Education. London: Allyn & Bacon. (432 pagina’s). ISBN13: 9780205024520. Kosten: circa € 90,-. • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen met 10 open vragen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

135


Basisprogramma Brein en Cognitie Taal Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP03VY Semester 1, blok 2 Verplichte vakken tweede jaar Dr. M. Otten

Inhoud Een overzicht van de taalpsychologie. In deze cursus wordt een breed overzicht gegeven van het taalsysteem, en diens relatie met de rest van het cognitieve systeem. Aan de orde komen het herkennen van gesproken en geschreven woorden en zinnen, tekstbegrip, taalproductie, taalverwerking, taalstoornissen en de neurocognitieve architectuur van het taalsysteem. Leerdoelen Na afloop van de cursus kan een student: a) de belangrijkste cognitieve processen die de basis vormen van taalbegrip en taalproductie identificeren en beschrijven (parafraseren); b) een basaal overzicht geven van de rol van ontwikkeling, cultuur en tweetaligheid in taalbegrip en taalproductie (parafraseren) en c) uitleggen hoe specifieke experimentele designs en bevindingen leiden tot conclusies over hoe het taalbegrips- en taalproductiesysteem in elkaar zit, en wat de rol van ontwikkeling, cultuur en tweetaligheid hierin is (anayseren en evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges. Studiemateriaal • Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2009). Cognitive neuroscience, the biology of the mind (4th ed.). New York: Norton. ISBN 9780393922288. (700 pagina’s). Kosten: circa € 45,-. Dit boek wordt gebruikt in het hele basisprogramma. Taal: Hoofdstuk 11, (In totaal 40 pagina’s). • Paul Whitney (1998) The Psychology of Language, Boston: Houghton Mifflin, (485 pagina’s). ISBN 9780395757505 Kosten circa €40,-. • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen, open vragen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

136


Basisprogramma Brein en Cognitie Individuele Verschillen Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP36VY Semester 1, blok 3 Verplichte vakken tweede jaar Dr. R. Rouw

Inhoud Individuele verschillen: waarom verdwaalt de een, terwijl de ander altijd feilloos de weg weet te vinden? En waarom kunnen sommige mensen geen gezichten herkennen? In deze cursus behandelen we individuele verschillen in cognitieve functies. Naast verschillen tussen individuen, komen ook intra-individuele verschillen aan bod: wat gebeurt er als iemand expertise op een bepaald gebied ontwikkelt? Wat verandert er in het gedrag en wat verandert er in de hersenen van zo’n persoon? In het verleden werden verschillen tussen personen vooral als ‘ruis’ van de groepsmeting gezien. In deze cursus worden recente ontwikkelingen in de cognitieve neurowetenschap besproken, waarbij verschillen tussen individuen juist gebruikt worden om te leren over cognitieve functies en hun neurologische basis. Ook het onderzoek naar de genetische basis van dergelijke verschillen wordt besproken. Onderwerpen zijn onder meer: intelligentie, expertise, cognitieve extremen (mensen die ergens heel goed of juist heel slecht in zijn), specifieke gevallen van afwijkende prestaties van perceptuele of geheugen functies. Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen de studenten de opzet en resultaten van enkele belangrijke studies naar de (neurale basis van) individuele verschillen in cognitieve functies beschrijven (parafraseren). Daarnaast kunnen studenten, in grote lijnen, recente ontwikkelingen in onderzoeksmethoden (neuroimaging en gedragsgenetica) naar individuele verschillen beschrijven, en kunnen de sterke en zwakke aspecten van deze methoden aangeven (evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges. Tijdens de hoorcolleges is ruimte voor discussie. Studiemateriaal • Artikelen via Blackboard, circa 150 pagina’s. • Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2009). Cognitive neuroscience, the biology of the mind (4th ed.). New York: Norton. ISBN 9780393922288. (700 pagina’s). Kosten: circa € 45,-. Dit boek wordt gebruikt in het hele basisprogramma. • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen, 50% open vragen en 50% multiple choice vragen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

137


Basisprogramma Brein en Cognitie Emoties Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

3 ec 7203BP02VY Semester 1, blok 3 Verplichte vakken tweede jaar Dr. R.H. Phaf

Inhoud Het rijke veld van emotie-onderzoek zal in de cursus, noodzakelijkerwijs slechts deels, worden bestreken. Vanuit de B&C-invalshoek zal de nadruk sterk liggen op empirisch onderzoek en procesmodellen van emoties. In die modellen gaat het er niet om waar in het brein een functie gelokaliseerd is, maar hoe die procesmatig wordt uitgevoerd. Zoals met andere bij B&C bestudeerde functies, is er niet één standpunt of theorie dat het emotieveld domineert. Het spectrum van emotiebenaderingen reikt van fenomenologische, fysiologische, biologische tot cognitieve en ‘affective neuroscience’ benaderingen. Deze verschillende emotietheorieën en -modellen zijn sterk met elkaar verbonden door discussies en door veelal op experimenteel werk gebaseerde redeneringen. Het gaat in de cursus (en bij de toetsing) dan ook niet om passieve opslag van kennis en ‘feiten’, maar om het actief kunnen verantwoorden, motiveren en met elkaar in verband brengen van de verschillende posities. Leerdoelen Na de cursus moeten studenten in staat zijn: a) de voor en tegens van de verschillende standpunten tegen elkaar af te wegen (analyseren); b) kunnen beargumenteren hoe emotiestandpunten en experimentele resultaten samenhangen (zelfstandig denken) en c) kunnen aangeven hoe die resultaten passen in de procesmodellen (zelfstandig denken). Onderwijsvorm Na ieder hoorcollege zal het bijbehorende deel van de syllabus op Blackboard verschijnen. Ter recapitulatie van de collegestof dient dit deel in ieder geval voor het volgende college gelezen te worden. Het is van het grootste belang dat studenten vanaf het eerste college actief studeren en bijblijven met de collegestof. Iedere week zullen bovendien oefenvragen op Blackboard verschijnen die voor een deel als tentamenvragen terugkomen. Studiemateriaal • Phaf, R. H. (2014). Emotie: Activatie of constructie? Deze syllabus wordt iedere keer dat de cursus wordt gegeven, aangepast. Oudere versies zijn niet bruikbaar. Syllabus is te downloaden via Blackboard (circa 230 pagina’s). • Artikelen (ook te downloaden via Blackboard, circa 30 pagina’s). • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen met open vragen over de literatuur en college. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

138


Bachelorproject Brein en Cognitie Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten

12 ec 7203BPROXY (12 ec) Semester 2, blok 1 en 2 Verplichte vakken tweede jaar en Basisprogramma Brein en Cognitie M.I. Slockers, MSc (coördinator), supervisors uit B&C

Inhoud Studenten voeren groepsgewijs een empirisch onderzoek uit en schrijven daarover individueel een verslag in de vorm van een onderzoeksartikel. Het onderzoeksonderwerp wordt door een supervisor aangereikt en valt binnen het onderzoeksprogramma van Brein en Cognitie. Activiteiten die individueel worden uitgevoerd zijn: het uitvoeren van een literatuurstudie, het maken een analyseplan, het analyseren, interpreteren en evalueren van de verkregen data, het schrijven van een onderzoeksverslag, het mondeling presenteren van het verrichte onderzoek, het geven van feedback op presentaties van medestudenten. Activiteiten die in groepsverband worden uitgevoerd zijn: het onder supervisie ontwerpen, implementeren en uitvoeren van een empirische studie. Leerdoelen Na het Bachelortheseproject kan een student a) de onderzoeksliteratuur over een psychologisch onderwerp in kaart brengen en daaruit de belangrijkste publicaties selecteren (analyseren en evalueren); b) de inhoud van de geselecteerde publicaties parafraseren; c) de gehanteerde wetenschappelijke redenering in de geselecteerde publicaties analyseren en op hoofdlijnen evalueren; d) op basis daarvan de huidige stand van zaken weergeven binnen een onderzoeksgebied (wetenschappelijk denken); e) aangeven waarom de onderzoeksvraag belangrijk is (evalueren); f) in groepsverband en onder supervisie een empirische studie opzetten en uitvoeren (wetenschappelijk denken); g) de data zelfstandig analyseren (wetenschappelijk denken); h) reflecteren op de ethische aspecten van de studie; i) de resultaten interpreteren (analyseren) en op hoofdlijnen evalueren binnen het onderzoeksveld; j) verslag doen van het hele proces in de vorm van een wetenschappelijk artikel in APA-stijl (schriftelijk communiceren en reflecteren); k) het verrichte onderzoek mondeling presenteren (mondeling communiceren). Onderwijsvorm Inleidend college; groeps- en individuele bijeenkomsten met de supervisor; uitvoeren van (schrijf) opdrachten ter voorbereiding op de bijeenkomsten; uitvoeren van een empirische studie; presentaties aan medestudenten; verwerken van feedback. Studiemateriaal • Starreveld, P. A. (Ed.). (2012). Verslaglegging van psychologisch onderzoek (3e ed.). Amsterdam: Boom. ISBN 9789059318359. Kosten: circa € 25,-. • Studenthandleiding Bachelortheseproject (Blackboard). Beoordelingsvorm De supervisor beoordeelt zowel de eindproducten (een individueel geschreven onderzoeksverslag en de mondelinge presentatie van het verrichte onderzoek) als de manier waarop die tot stand zijn gekomen (het proces). Voor de kwaliteit van het proces zijn de beoordelingscriteria: de wijze waarop de student individueel en in groepsverband de diverse stadia van het project heeft doorlopen; of deadlines zijn gehaald en afspraken zijn nagekomen; de kwaliteit van de deelproducten; de manier waarop met instructies en 139

Bacheloronderdelen, Brein en Cognitie feedback van de docent is omgegaan; in hoeverre de student in staat is te reflecteren op het eigen werk en op ethische aspecten van psychologisch onderzoek. De eindproducten (een individueel geschreven onderzoeksverslag en de individuele mondelinge presentatie van het verrichte onderzoek) worden beoordeeld op de criteria parafraseren, analyseren, evalueren, wetenschappelijk denken, communiceren en zelfreflectie. Het onderzoeksverslag wordt ook door een tweede beoordelaar beoordeeld. Zie de Studenthandleiding voor de exacte uitwerking. Alle criteria dienen als voldoende te zijn beoordeeld om tot een voldoende eindbeoordeling te komen. N.B. Wanneer het proces niet goed verloopt kan de student al tijdens het project een onvoldoende beoordeling ontvangen voor dit criterium waardoor voortijdig gestopt moet worden. Onderwijstijden Semester 2, blok 1 en 2 halftijds. Plenair introductiecollege en een eerste groepsbijeenkomst met de supervisor aan het begin van de onderwijsperiode; daarna individuele en groepsbijeenkomsten op afspraak.

140


Introduction to Programming Credits 3 ec SiS-code 7203BP18XY Semester Semester 2, period 1 Prerequisites Basisprogramma Brein en Cognitie Number of participants max. 40 Lecturer Dr. O. Colizoli Summary This course is an introduction to basic logic and programming skills that can be applied to any programming language. The programming language used in this course is Matlab, a high-level technical and versatile computing language. Objectives At the end of this course, students will be able to: implement the following concepts and processes according to specific task requirements (within the Matlab environment): input and output, arithmetic and logical operators, conditional statements, (nested) loops, using and writing functions, accessing, indexing and converting variable types, matrix manipulation and algebra, data manipulation, analysis and visualization (analyzing and scientific thinking). Teaching Format Each meeting (3 h) will consist of lectures (1.5 h) and practical sessions (1.5 h). There will be weekly homework assignments, which may be turned in individually or as a pair (no more than 2 students). These assignments may be completed during the practical sessions. 80% attendance is mandatory. Students who are not present on the first day without notice will be excluded from the course. The course will be taught in English. Literature Course materials. Assessment The weekly homework assignments will consist of 25% of the final grade (late assignments will not be accepted). The final exam will consist of 75% of the final grade, and will be programmatic (meaning completed using Matlab). Lesson Dates www.rooster.uva.nl

141


Psychophysiological Experimentation Credits 3 ec SiS-code 7203BP28XY Semester Semester 2, period 1 Prerequisites Basisprogramma Brein en Cognitie, Number of Participants maximum of 40, bachelor and mastercourse together Lecturers M. Vissers, MSc. and others Summary In this course students will get acquainted with the use of psychophysiological measurement methods such as EEG, EMG, and heart rate. Theoretical aspects will be discussed in the lectures and the literature. Practical aspects will be illustrated in computer practical’s and lab demonstrations. Objectives After completion of this course, students will be able to explain how the brain and the autonomic nervous system can be investigated using psychophysiological methods (paraphrasing). They will be able to characterize the structure, measurement, analysis, and interpretation of psychophysiological signals (paraphrasing). Students are able to evaluate the use of psychophysiological methods in psychological research (evaluating), and design simple psychophysiological experiments themselves (scientific thinking). Teaching Format This course consists of lectures, mandatory computer practical’s and lab demonstrations. Literature • Committee for Research Hygiene. Guidelines for hygienic testing. (20 pages, VSPA book counter, free). • Syllabus (252 pages). Costs: aproximately € 10,-. Point of sale will be announced on Blackboard. • Supplementary: elementary introductions to relevant physical concepts such as signal structure and electricity. Distributed via Blackboard before the start of the course. Assessment The final grade will be based upon students’ score on the final (pen-and-paper) exam (80%) and the average grade on the assignments of the computer practicals (20%). On the exam, bachelor student’s ability to paraphrase the learned material, evaluate, and think independently, will be assessed equally strong. Lesson Dates www.rooster.uva.nl Special Conditions Students can either participate in the bachelor or mastercourse.

142


Neuroscience Credits SiS-code Semester Prerequisites Lecturers

6 ec 7203BP22XY Semester 2, period 2 Basisprogramma Brein en Cognitie Dr. L.M. Talamini, Dr. T.H. Donner

Summary The course offers an introduction into neuroscience, building on the first year Biological Psychology course and the third year Brain and Cognition program. We will elaborate on the molecular, cellular and systems-level mechanisms underlying behavior. You will also be introduced to the most common research techniques used to study brain function at these different levels of analysis. The course includes hands-on lab sessions regarding the neuroanatomy (microscopic and macroscopic) of the rat brain. One of the objectives of this course it to prepare psychology students for a master oriented towards cognitive neuroscience. Objectives After following this course successfully students are expected to: a) have a basic level of knowledge regarding neuroanatomy, neural transmission, system-level neuroscience and the techniques used in these fields (paraphrasing); b) students should be able to read and understand the (animal) neuroscience literature, especially with regard to systems-level neuroscience topics (paraphrasing, evaluation); c) students should be able to integrate neuroscientific observations across different species (animals and humans) and levels of organisation (analyzing). This will lead to an understanding of how higher level phenomena emerge from lower level ones (scientific thinking). Teaching Format Lectures and mandatory labs. Literature • Literature to be announced (approximately 150 pages compulsory and approximately 70 pages non-compulsory). • Content of lectures. Assessment Written exam consisting of multiple-choice and essay-questions. Lesson Dates www.rooster.uva.nl Special Conditions The course will be taught in English.

143


Cognitie van Meertaligen Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 ec 7203BP27XY Semester 2, blok 3 Basisprogramma Brein en Cognitie (in ieder geval het onderdeel Taal (BP03V) en Leren en Geheugen (BP04V)) max. 16, bachelor en masterstudenten samen Prof. dr. A.M.B. de Groot

Inhoud Aan bod komen: vroege simultane en sequentiële tweetaligheid; late twee- en meertaligheid; vreemdetaal-verwerving; taalbegrip en taalproductie bij twee- en meertaligen; controle-aspecten van twee- en meertaligheid; cognitieve processen bij simultaan vertalen; cognitieve consequenties van twee- en meertaligheid; twee- en meertaligheid en het brein. Leerdoelen Na afloop van de cursus beschikken de studenten over: a) een brede kennis over en inzichten in de cognitieve aspecten van twee- en meertaligheid en de bijbehorende methoden van onderzoek (evalueren); b) hebben ze ervaring opgedaan in het ordenen en beschrijven van primaire onderzoeksliteratuur (schriftelijke communicatie); en c) hebben ze geleerd kritisch te reflecteren op uitkomsten van wetenschappenlijk onderzoek op tekstboekniveau (zelfstandig denken). Onderwijsvorm Werkcolleges. Aanwezigheid verplicht. Studiemateriaal • De Groot, A. M. B. (2011). Language and cognition in bilinguals and multilinguals; An introduction. New York: Psychology Press. ISBN 9781848729018. (528 pagina’s). Kosten circa € 50,-. • Aanvullende literatuur t.b.h. van het paper: 5 onderzoeksartikelen, circa 100 pagina’s zelf te kiezen. Beoordelingsvorm Beoordeling van 2 vragen die voorafgaand aan elk college worden ingediend, en een paper. Alle vragen bij elkaar tellen voor 50% en het paper telt voor 50%. Voor beide onderdelen moet een voldoende gehaald worden. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl Bijzonderheden Van het vak bestaat ook een mastersvariant. Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan de mastervariant deel te nemen. Bijvakstudenten moeten contact opnemen met de docent voor schriftelijke toestemming, daarna kunnen zij zich met deze toestemming bij de onderwijsbalie inschrijven als bijvakstudent.

144


Omgevingspsychologie Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers: Docenten

6 ec 7203BP12XY Semester 2, blok 2 Propedeuse Psychologie max 25 Dr. R. Hamel (coördinator), dr. F. de Vos & drs. W. Tooren

Inhoud Omgevingspsychologie onderzoekt de wisselwerking tussen de mens en zijn omgeving. De hiermee verkregen kennis kan gebruikt worden om een omgeving optimaal af te stemmen op haar gebruikers, opdat deze binnen die omgeving zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen functioneren. De omgevingspsychologie levert inzicht in de context voor gedrag: onze stemmingen en activiteiten kunnen beter worden begrepen als ze worden bekeken vanuit de situatie waarin ze plaats vinden. Daarnaast houdt de omgevingspsychologie zich bezig met de consequenties van gedrag op de omgeving. De cursus heeft een multidisciplinaire en toegepaste opzet en geeft een systematisch en verdiept overzicht van diverse toegepaste terreinen van onderzoek, onderzoeksmethoden, theorieën en praktische implicaties. Leerdoelen Na afloop van de cursus kunnen studenten: a) onderzoeksliteratuur over de relatie tussen de gebouwde en natuurlijke omgeving en waarneming, beleving en gedrag in kaart brengen, de inhoud ervan samenvatten (parafraseren) en de relevantie van literatuur voor een praktisch vraagstelling beoordelen (analyseren en evalueren); b) onder supervisie een onderzoeksvoorstel over een praktische vraagstelling over de relatie tussen de gebouwde omgeving en gedrag van mensen in die omgeving bedenken (zelfstandig denken) en schrijven (communiceren), rekening houdend met relevante literatuur; c) onder supervisie psychologische kennis inzetten voor het begrijpen, verklaren en beïnvloeden van gedrag in relatie tot de omgeving (zelfstandig denken). Onderwijsvorm Hoorcolleges met enkele gastdocenten, excursies en opdrachten. In de opdrachten wordt toegewerkt naar een opzet en offerte voor een omgevingpsychologisch onderzoek. Ter voorbereiding wordt elke week een deelopdracht uitgevoerd. De deelopdrachten vragen van de student om er op uit te trekken in de omgeving en zijn daardoor tijdsintensief. Studiemateriaal Studiestof wordt ruim voor aanvang van college bekend gemaakt. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen en open vragen en opdrachten tijdens de cursus. Het eindcijfer berust op het gemiddelde cijfer voor de opdrachten en het tentamencijfer. Het tentamencijfer en het gemiddelde over de opdrachten dienen beide voldoende zijn. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl

145


Psychofarmacologie Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten

6 ec 7203BP24XY Semester 2, blok 3 Propedeuse Psychologie Dr. T. Schilt en anderen

Inhoud Aan de hand van veel voorkomende psychische aandoeningen zoals psychose/schizofrenie, depressie, bipolaire stoornis, angst, pijn, slaap/waakstoornissen, ADHD, dementie en verslaving, worden het werkingsmechanisme en mogelijke bijwerkingen van psychofarmaca behandeld. Er vindt verdieping plaats van de kennis over farmacodynamische processen in de hersenen. Aandacht voor elektrochemische neurotransmissie, neurotransmitters, type receptoren, enzymen, mechanismen waarop psychofarmaca ingrijpen. In deze cursus ligt het accent op de farmacodynamiek in de hersenen, maar ook de farmacokinetiek komt aan bod (toediening, metabolisme, leverenzymen, halfwaardetijd, maximale plasmaconcentratie). Leerdoel Na afloop van de cursus kunnen studenten vertellen welke farmacodynamische processen in de hersenen zijn aangedaan bij veel voorkomende psychiatrische aandoeningen, hoe psychofarmaca op die processen ingrijpen en wat veel voorkomende bijwerkingen zijn (analyseren). Zij kunnen aangeven waarom de werking van bepaalde medicijnen kan veranderen als tegelijkertijd een ander medicijn wordt gebruikt of sprake is van andere invloeden op de werking of metabolisme van het medicijn (evalueren). Onderwijsvorm Hoorcolleges en literatuurstudie. Let op: voor dit vak moet veel stof worden gelezen. Studiemateriaal • Stahl, Stephen M. (2013). Stahl’s essential psychopharmacology (Neuroscientific basis and practical applications) (4th ed.) Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9781107686465. (575 pagina’s). Kosten: circa €70,- tot €80,-. • Aanvullende literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt (circa 50 pagina’s). • Collegestof. Beoordelingsvorm Schriftelijk tentamen bestaande uit meerkeuzevragen en open vragen. Onderwijstijden www.rooster.uva.nl Bijzonderheden Van deze cursus bestaat ook een mastervariant. Deze is gebaseerd op dezelfde colleges, maar er moet meer literatuur worden bestudeerd en het kent extra leerdoelen. Wanneer de student de bachelorvariant met goed gevolg heeft afgesloten is het niet mogelijk om aan de mastervariant deel te nemen.

146


Literatuurtentamen Brein en Cognitie Punten SiS-code Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten

3 of 6 ec 7203LP00XY (3), 7203LP01XY (6) Eerste en tweede semester Basisprogramma Brein en Cognitie Alle docenten van de programmagroep

Inhoud Het onderwerp van het literatuurtentamen wordt nader bepaald in overleg met de docent. Naar keuze kan voor 3 ec of voor 6 ec een paper worden geschreven. Voor 1 ec moeten 140 pagina’s van gemiddelde moeilijkheidsgraad worden bestudeerd. Leerdoel Na het literatuurtentamen kan de student: a) de onderzoeksliteratuur over een psychologisch onderwerp in kaart brengen en daaruit de belangrijkste publicaties selecteren (analyseren en evalueren); b) de inhoud van de geselecteerde publicaties parafraseren (parafraseren); c) de gehanteerde wetenschappelijke redenering in de geselecteerde publicaties analyseren en op hoofdlijnen evalueren en d) op basis daarvan de huidige stand van zaken weergeven binnen een onderzoeksgebied (wetenschappelijk denken). Onderwijsvorm Tijdens een eerste afspraak wordt het onderwerp vastgesteld. Vervolgens gaat de student zelfstandig relevante literatuur zoeken, om zo tot een afgebakende vraagstelling en een eerste opzet te komen. Als de docent probleemstelling en opzet heeft goedgekeurd, gaat men het paper schrijven. Dat stuurt men aan de docent en da n volgt een reactie (met eventueel commentaar en vragen). Studiemateriaal • De literatuur kan online worden gevonden of in de bibliotheek worden geleend. • Starreveld, P. A. (Ed.). (2012). Verslaglegging van psychologisch onderzoek (3e ed.). Amsterdam: Boom. ISBN 9789059318359. Kosten: circa € 25,-. Beoordelingsvorm Naast het schrijven van het paper wordt tijdens de laatste bespreking ook een mondeling tentamen van ongeveer een half uur afgenomen waarin de student wordt ondervraagd over de beschreven literatuur. Het cijfer wordt voor 70% bepaald door de paper en voor 30% door het mondelinge tentamen. Aan het eind van de laatste bespreking krijgt de student het cijfer voor de paper en het eindcijfer. Onderwijstijden Het literatuurtentamen kan gebruikt worden om gaten in de studieplanning op te vullen. In principe kan men dan ook op elk gewenst moment beginnen. Bijzonderheden Contact met de docent bij voorkeur via e-mail. Aanmelden bij de onderwijscoördinator van B&C.

147

3. Brein en Cognitie 3.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma van Brein en Cognitie

Recommend Documents