2025: Een reis met het OV van de toekomst
In 2025 ziet de wereld er anders uit. We leven nu in een samenleving waarin Quality of Life centraal staat.
2025: Een reis met het OV van de toekomst
2
3
In 2025 ziet de wereld er anders uit. De economische crisis is definitief
In 2025 is het openbaar vervoer perfect georganiseerd doordat slimme
achter de rug, we leven nu in een samenleving waarin Quality of Life
ICT in ieder component van het reizen is geïntegreerd. Een betrouwbare,
centraal staat. Als land maken we internationaal furore: we zijn weer
gemakkelijke en comfortabele reis is inmiddels vanzelfsprekend. In 2025
koplopers, onze handelsgeest leeft weer op. Organisaties en mensen
zijn we zo ver dat we ons totaal focussen op een optimale reisbeleving.
werken samen in systemen die de traditionele grenzen van de overheid,
Het OV is veranderd en vervoersmodaliteiten versterken elkaar. Zogeheten
bedrijven, sectoren, gemeenschappen en het individu overschrijden.
flitstreinen rijden met 200 kilometer per uur over het spoor. De spits behoort definitief tot het verleden.
Maar natuurlijk: ook in 2025 zijn er problemen. Het is drukker in Nederland, we zijn met nóg meer mensen; de meesten van hen leven in de Randstad.
In 2025 beginnen we niet meer om stipt 8.30 uur aan onze werkdag en
Bejaardentehuizen puilen uit, de aardolie is zo goed als op en vele dier-
we zijn ook niet meer aan een vaste plaats gebonden. Soms werken we in
soorten worden met uitsterven bedreigd. We werken samen aan oplos-
Den Haag, soms doen we dat in Groningen. Soms reizen we al om 6.30 uur,
singen voor vergrijzing, zorg, energie en milieu. Om dat zo goed mogelijk
soms pas om 11.20 uur. Leven, werken en reizen zijn één. Alles wat we
te doen, zoeken we op alle vlakken verbinding met elkaar. ICT speelt
nodig hebben voor een prettige reis, reist digitaal met ons mee. Onze
daarbij een cruciale en faciliterende rol. Iedereen is op ieder moment
Mobile OV-assistant helpt ons bij alle facetten van het reizen. Deze appli-
online en via Internet of Everything zijn meer dan 50 miljard mensen en
catie gaat veel verder dan de apps die we kennen uit het verleden.
apparaten met elkaar verbonden. Ook het openbaar vervoer ziet er totaal anders uit in 2025. In Nederland maken er per dag miljoenen mensen
Stations zijn geen verkeersknooppunten meer, maar multimodale ‘smart’
gebruik van. We maken een afgewogen keuze of het nodig is om te reizen.
centra die deel zijn van smart systems in smart cities. Op die stations is
Als wij reizen, dan zien we dit als een waardevol onderdeel van het leven.
plek voor winkels, werkplekken, koffiebarretjes, scholen, zorginstellingen
We willen snel, efficiënt en comfortabel reizen.
en crèches. In 2025 is reizen een integraal onderdeel van een nuttige en leuke dag. Ga mee op deze reis in de toekomst.
4
5
Het is 5.35 uur. Vandaag, 9 juni 2025, wordt volgens de weersvoorspelling
gevolgd door plaatsbepalingstechnologie, zodat ze op afstand aanwijzingen
een mooie dag. Veel zon, weinig wolken; precies zoals wij Nederlanders
of ondersteuning kan krijgen en kan worden ingezet daar waar ze het
het graag zien. In Enschede heeft de wekker van Monique uitgerekend dat
best tot haar recht komt. Selma geeft niet veel reisadviezen meer, want de
het tijd is om op te staan. Synchroon met deze gebeurtenis schuiven haar
reizigers zijn perfect in staat om hun eigen reis uit te stippelen met de overal
gordijnen automatisch open. Monique opent haar ogen en bekijkt op haar
geïntegreerde Mobile OV-assistant. In de functie van Selma is vooral de
smart device welke kledingcombinatie ze vandaag zal dragen. De speciale
reizigersbeleving van belang. REM’s zorgen ervoor dat reizigers zo efficiënt
kleding-app zorgt voor een afwisselende look. Op basis van de agenda van
en plezierig mogelijk kunnen reizen. Ook zorgen zij ervoor dat de vergader-
Monique, de weersvoorspellingen en de laatste modekleuren, bepaalt de
ruimtes op het station volgens planning worden opgeleverd aan degenen
app welke kledingcombinatie het best bij de dag past. Wanneer Monique
die de ruimtes gebruiken. Parkeerplaatsen, OV-fietsen, elektronische auto’s
de outfit heeft aangetrokken, maar wel met haar eigen sjaaltje, wordt
en scooters worden gemanaged door Selma en haar collega’s. Het OV
er automatisch een sein gestuurd naar de zelfrijdende elektrische auto
beslaat veel meer dan alleen treinen en bussen: alle vormen van OV sluiten
die zij op afroep gebruikt: over 21 minuten moet deze voor de deur staan.
naadloos op elkaar aan. Als hulpmiddel hebben de REM’s een smart device dat standaard uitgerust is met een ultrasnelle processor en super-high-speed
ICT in het OV: openbaar vervoer is verbonden met het leven van de
internet.
reizigers. Het gehele OV-systeem is volledig geïntegreerd en biedt een optimale mix van het hoofd-OV-netwerk tot en met de ‘local loop’.
ICT in het OV: werknemers van OV-bedrijven zijn uitgerust met verschillende
Digitale Smart Mobility-assistenten plannen de reis, berekenen de reistijd
soorten devices die in de hand of op het lichaam worden gedragen.
en de beste modaliteit voor de reiziger: die hoeft zelf niets meer uit te
Deze devices zijn verbonden via super-high-speed internet. Zo beschikken de
stippelen, maar alleen zijn device en apps te raadplegen. Er is een naadloos
medewerkers over alle informatie die nodig is om het werk goed uit te voeren.
connectiviteitsnetwerk voor het gehele OV. Reizigers zijn overal online
Ook zijn ze te traceren, kunnen ze instructies of informatie ont vangen en
via een super-high-speed internetverbinding die in het hele OV werkt.
kunnen collega’s meekijken of -luisteren, zodat ze efficiënt en veilig kunnen
Ononderbroken kunnen reizigers in het OV werken, recreëren, online
werken. Daarmee is ICT in 2025 de sleutel voor een succesvolle werkdag.
winkelen, informatie raadplegen, en zowel audio als video in ultrahoge resolutie gebruiken.
Daar staat hij dan met zijn twee koffers. Hij voelt zich verloren en heeft geen idee waar hij heen moet lopen. Hij is op Schiphol, een naam waarvan hij niet
Op hetzelfde moment, inmiddels is het 5.36 uur, begint de dienst van
begrijpt dat er mensen zijn die ’m kunnen uitspreken. Zes maanden zal hij in
Selma. Ze werkt als REM (Reizigerservaringmanager) bij de Nederlandse
Nederland gaan studeren, een land waar hij vrij weinig over weet. Wat hij wel
Spoorwegen. Voorheen werden zij en haar collega’s ‘servicemedewerkers’
weet is dat Nederland in 2014 de troostfinale speelde tegen het Braziliaanse
genoemd, maar 4 jaar geleden is men gestopt die titel te gebruiken omdat
elftal. Wat was hij verdrietig toen zijn landgenoten het kampioenschap niet
die niet langer de lading van de functie dekte. Op het moment dat Selma
wonnen in eigen land! Ook was hij als kind zwaar onder de indruk toen dat
het stationsgebied betreedt, krijgt de OVCC (OV Control Center) een sein
kleine Nederland in 2016 zo veel medailles binnensleepte op de Olympische
dat haar dienst is begonnen. Vanaf dat moment wordt Selma overal
Spelen in de stad waar hij opgroeide: Rio de Janeiro.
6
7
Bij de gedachte aan dat enorme festijn in zijn woonplaats vergeet Miguel even wat zijn eerste prioriteit is. Hij roept zichzelf snel tot de orde. Hij moet vervoer zien te regelen. Hij ziet een vrouw in een uniform staan. Er staat een geel tekentje op haar borst. Ze is geen politieagent, dat ziet hij zo. Nu maar hopen dat ze van het openbaar vervoer is. ‘Bom dia, can I ask you something?’ Miguel kijkt de vrouw hoopvol aan. ‘Of course you can. First of all, let me send you all the information about our smart public transport system in Portuguese.’ De vrouw zendt hem de welkomstboodschap via haar smart device. Miguel ziet direct een link waarmee hij de Mobile OV-
Medewerkers beschikken over alle informatie die nodig is om het werk goed uit te voeren, zodat ze efficiënt en veilig kunnen werken en kunnen focussen op de reizigersbeleving.
assistant in zijn moedertaal, Portugees, kan downloaden. Dat zal hem vast op weg helpen. In de app ziet Miguel al snel dat het OV in Nederland gratis is. Alleen voor aanvullende diensten, premium plaatsen en afgesloten ruimtes moet betaald worden. Alle andere plaatsen zijn voor iedereen gratis. ICT in het OV: het openbaar vervoer is, dankzij ICT als verbinder, binnen de Verenigde Staten van Europa eenduidig georganiseerd. Praktische zaken als betaalgemak, communicatie (taal, pictogrammen en aanwijzingen) en reizigerservices zijn nagenoeg gelijk. Er is een ‘smart’ OV-systeem dankzij ICT-toepassingen. OV-organisaties delen hun data om een betere gebruikerservaring te kunnen bieden. Door sensortechnologie zijn materieel en infrastructuur slim gemaakt. Extra inzichten maken preventief onderhoud mogelijk. Dat is kostenefficiënt en vergroot de betrouwbaarheid en voorspelbaarheid. Smart Mobility gaat een stap verder en integreert het OV met andere modaliteiten, zoals het vliegtuig, de fiets, auto en privé-initiatieven. Dat lost vooral de first- and last-mile-uitdagingen op. Monique begint aan haar reis. Ze stapt in haar gedeelde auto en leest onderweg vast wat stukken. Deze stukken kan ze gemakkelijk uit de Cloud van haar werkgever halen om er veilig op ieder device mee aan de slag te gaan. Over 1,5 uur heeft Monique een belangrijke bespreking op haar werk. De reis van Enschede naar Den Haag duurt ruim 1 uur. Ze heeft dus nog even om de puntjes op de i te zetten. Enkele momenten later arriveert
8
9
haar auto op het station. Monique stapt uit terwijl de auto weer teruggaat
over de ontstaansgeschiedenis van film. Taco roept zijn scherm op en deze
in het systeem om de volgende reiziger te bedienen. Wat fijn dat ze de
verschijnt op zijn raam. ‘Documentaire 239’, zegt Taco. Het scherm geeft
afgelopen maanden een auto heeft kunnen gebruiken als onderdeel van
een geluidsignaal waaruit blijkt dat de opdracht begrepen is. Taco ploft
het mobiliteitspakket van haar werkgever. Als ze vanavond thuiskomt, kan
neer op de bank, de documentaire begint.
ze met slechts één druk op de knop zorgen dat er een auto komt voorrijden om haar thuis te brengen. Monique ontvangt een pushbericht: ‘De door
Monique heeft een luxe OV-week voor zichzelf gepland. Morgenochtend
u gereserveerde werkruimte (WR23) bevindt zich in wagon F in de door
heeft ze een afspraak in de massage-coupé en overmorgen bezoekt ze
u gekozen trein van 6.16 uur richting Den Haag Centraal.’ Monique kijkt
de railkapster. De trein waar ze nu in zit, komt inmiddels in beweging.
op haar horloge. Mooi, ze heeft nog 3 minuten. Tijd genoeg om nog even
Monique heeft ingesteld dat ze de reisinformatie van de robotconducteur
koffie in haar werkruimte te laten zetten. Via de Mobile OV-assistant
niet hoeft te horen. Dat haar trein om 7.19 uur aankomt in Den Haag,
bestelt ze bij de retailer een kop koffie met een bagel, belegd met duur-
is voor haar niet belangrijk. Wat op dit moment wel van belang is, is haar
zame, synthetische kweekzalm (uit de reageerbuis). Bij de gedachte aan
bagel. Terwijl ze haar tanden in het heerlijke broodje zet, checkt ze haar
dit vorstelijke ontbijtje loopt het water haar al in de mond.
bankrekening. Zowel het gebruik van de werkruimte als de bagel zijn al van haar rekening afgeschreven. Het jasje dat ze in de digitale etalage op het
ICT in het OV: het bezit van een auto verandert in gedeeld gebruik
station heeft gezien, krijgt ze maar niet uit haar hoofd. ‘Ach, wat kan mij
wanneer nodig. Zelfrijdende elektrische auto’s zijn volledig ingeburgerd.
het schelen’, zegt ze hardop. Ze zoekt het jasje op in de retailomgeving van
Het OV en de autobranche werken samen aan mobiliteit en duurzaamheid:
de Mobile OV-assistant. Haar telefoon kent haar maat en ze rekent direct af
de auto is onderdeel van het Smart Mobility-systeem. Onze mobiliteit
met de in haar mobiele telefoon geïntegreerde portefeuille. Straks op
wordt flexibeler en duurzamer met minder uitstoot, minder ongelukken
Den Haag Centraal kan ze het kledingstuk meteen ophalen.
en minder files. ICT in het OV: betalen met contant geld of met de pinpas doen we al jaren Taco is net wakker geworden. Vandaag heeft hij een belangrijk tentamen
niet meer. Dit gebeurt met een chip die op het lichaam gedragen wordt,
over de gebroeders Lumière, de makers van de eerste film ooit: ‘L’Arrivée
of is geïntegreerd in de mobiele telefoon. Het combineren van de
d’un train en gare de La Ciotat’. Taco vindt het fascinerend hoe enerzijds
intelligentie uit functies voor reizen, betalen, profielen en gedrag, maken
film zich heeft ontwikkeld, maar anderzijds ook het openbaar vervoer.
dat alle diensten perfect op de persoonlijke behoefte van de klant zijn
In de film van de gebroeders Lumière is een stoomtrein te zien. Inmiddels
afgestemd. Deze Mobile Wallet is dankzij ICT, naast handig, ook ontzettend
rijden er hypermoderne, elektrische treinen over het spoor die ook nog
goed beveiligd.
eens zonne- en windenergie opwekken. Als student in Amsterdam heeft hij ontzettend veel vervoersmogelijkheden. Hij opent zijn Mobile OV-assistant, die gesynchroniseerd is met zijn agenda, om te zien wat voor hem het meest handig en efficiënt is. Hij ziet dat hij over 3 uur en 9 minuten op de metro moet stappen. Tijd genoeg om nog even een documentaire te kijken 10
11
‘Jammer’, denkt OV-medewerker Selma. Het komt tegenwoordig bijna nooit meer voor, maar nu toch een kleine vertraging. De trein van 6.39 uur naar Groningen is 2 minuten te laat, dus die reismogelijkheid vervalt. Over 3 minuten staat de volgende trein naar Groningen namelijk al gepland. Op haar smart device stelt Selma in dat alle reizigers die de uitgevallen trein wilden pakken een NFC-code voor een gratis kop koffie ontvangen. Deze komt direct in de Mobile OV-assistant van die reizigers terecht. Veel van de reizigers kennen Selma inmiddels bij naam, omdat Selma vaker met hen in dialoog is om informatie te verstrekken en service te verlenen. ICT in het OV: ook op sociaal gebied draagt ICT bij. Op social-media-platforms communiceren medewerkers van vervoerders met (groepen) reizigers. Er is ontzettend veel bekend over de reizigers die hun informatie willen delen. Daardoor hebben zij een optimale gepersonaliseerde reiservaring. Dankzij cloud computing is alle relevante informatie voor OV-personeel direct op te vragen. De reiziger bepaalt uiteraard zelf welke informatie gebruikt mag worden en welke niet: zo blijft de privacy altijd gewaarborgd. Miguel is er snel achter gekomen dat veel dingen in Nederland hetzelfde werken als in Brazilië. Hetzelfde betaalmiddel voor het openbaar vervoer,
Er is ontzettend veel bekend over de reizigers die hun informatie willen delen. Daardoor hebben zij een optimale gepersonaliseerde reiservaring.
op hem persoonlijk afgestemd reisadvies en treinen die elke paar minuten rijden. Hij zit al eventjes in de lightrail die hem naar het hart van Amsterdam zal brengen. In de app bekijkt hij wat de volgende stap zal zijn. Hij moet de metro pakken in de kelder van het station. Die metro zal stoppen onder de universiteit, waar hij de druppel, de digitale sleutel van de voordeur, moet ophalen bij zijn toekomstige huisgenoot. Daarna moet hij een irisscan laten maken voor de toegang tot zijn kamer. Inmiddels heeft Miguel een pushbericht ontvangen. De lightrail is over enkele ogenblikken op station Amsterdam Centraal. En inderdaad, 2 minuten later staat hij op het perron. Hij kijkt om zich heen en ziet dat er een grote ‘M’ op een lift aangegeven staat. Direct onder het perron waar hij is uitgestapt bevindt zich het metrostation.
12
13
KETENSYNERGIE IN 2025 Als hij wil, kan hij de routeaanwijzingen ook op de grond voor hem laten
In een werkruimte op station Arnhem bereidt 3D-animator Daan het college
projecteren. Miguel kiest ervoor de instructies op zijn ‘iLens’ te ontvangen.
voor dat hij straks aan 100 leergierige studenten gaat geven. Speciaal voor
Nederland voelt ontzettend klein aan, reizen gaat hier in minuten in plaats
zijn verhaal is er een fysiek college georganiseerd. Hij merkt dat hij in tijd-
van uren. Miguel vindt het bizar dat hij binnen 45 minuten al zo ver is.
nood komt, dus hij besluit nog een kwartiertje langer in de werkruimte te
Een uur geleden bevond hij zich nog in de lucht! Monique is druk bezig
blijven. Doordat er per minuut wordt betaald, is dat geen enkel probleem.
met de voorbereiding van de belangrijke vergadering die ze straks heeft,
Pas op het moment dat Daan het gebied met de werkruimtes verlaat, wordt
als ze wordt afgeleid door een zoemend geluid naast de trein. Als ze naar
dat gedetecteerd door de plaatsbepaling in zijn telefoon en zal het ver-
buiten kijkt, ziet ze dat het een drone is. Drones houden het spoor in de
schuldigde bedrag automatisch van zijn rekening worden afgeschreven.
gaten. Obstakels en andere gevaren op het spoor kunnen zo gesignaleerd
Daan heeft geen vast kantoor, eigenlijk heeft hij 2 werkplekken: de werk-
worden. Het geeft een veilig gevoel en voorkomt een hoop narigheid.
ruimtes op het station en de werkruimtes in de trein. Daan heeft relaties in
Veiligheid is sowieso een belangrijk kenmerk van het openbaar vervoer.
het hele land, daarom reist hij veel. Het is voor hem ideaal om onderweg
Monique reist vaak ’s avonds. Vroeger zou ze dat niet zo snel doen, stations
te werken. Vaak ontmoet hij zijn klanten zelfs in de kantoor-coupé. Dankzij
waren toen donker en ze voelde zich niet altijd veilig. Inmiddels is het altijd
de Mobile OV-assistant kan hij tot op de minuut nauwkeurig een ruimte
licht op de stations en is er altijd bedrijvigheid. Mede dankzij de goede
reserveren, ideaal. Het mooie aan zijn vak vindt Daan het feit dat het zich
camerabewaking en de aanwezigheid van Reizigerservaringmanagers vindt
zo snel heeft ontwikkeld. Nog geen 15 jaar geleden zag de wereld een
Monique het nu geen enkel probleem om laat te reizen. De trein waar
3D-printer als een enorme doorbraak. Tegenwoordig kijkt niemand meer
Monique nu in zit, is over 10 minuten al in Den Haag. Omdat de zon schijnt,
op van een 3D-uitgeprinte kunstheup. Behalve Daan’s moeder, die heeft
wil ze graag met de fiets naar haar werk. De Mobile OV-assistant regelt dat
er 3 weken geleden eentje laten plaatsen. Zij kon er niet over uit dat de
er straks een OV-fiets voor haar op het perron staat. De auto waarmee ze
techniek zo ver gevorderd was. Daan is vooral bezig met 3D-ontwerpen
eigenlijk zou rijden, wordt daarmee automatisch afgezegd.
op kunstzinnig vlak. Hij werkt mee aan animatiefilms en laatst is zijn werk zelfs geëxposeerd in het MOTI (Museum Of The Image) in Breda. Daan is
ICT in het OV: drones en sensoren houden het OV veilig. Ze houden
extreem visueel ingesteld. Daarom heeft hij ervoor gekozen dat de user
rekening met de weersomstandigheden (vorst, gladheid, bladeren) en met
interface van zijn Mobile OV-assistant vooral veel icoontjes bevat en maar
obstakels. Ook op de stations en haltes zelf is alles een stuk veiliger. Er is
weinig tekst. Als Daan helemaal tevreden is over zijn laatste sheet, slaat hij
HD-camerabewaking met automatische real time-analyse van de beelden.
zijn college op in zijn cloud. Het is door alle video’s en afbeeldingen met
OV-medewerkers zijn altijd aanwezig en voorzien van de nieuwste techno-
hoge resolutie een enorm bestand geworden. Toch duurt het dankzij zijn
logieën. Dankzij Internet of Everything zijn mens en apparaat met elkaar
premium Wi-Fi maar een fractie van een seconde totdat al die megabytes
verbonden zodat de actiesnelheid hoog is. Zodra een ongeregeldheid
zijn verwerkt. Daan staat op en verlaat de werkruimte. Hij drukt in de
wordt geconstateerd, kan de politie direct worden geïnformeerd en inge-
Mobile OV-assistant op de knop om een taxi te bestellen. Als hij de deur
schakeld. De hulpdiensten zijn snel en voorbereid ter plaatse. Reizen is in
achter zich dichtslaat ziet hij dat de taxi al voor hem klaar staat. Reizen is
2025 efficiënter, betrouwbaarder en veiliger.
tegenwoordig net zo naadloos als de 3D-uitgeprinte kunstheup van oma.
14
15
Zestien minuten in een werkruimte, acht kilometer in een taxi, drie kwartier in de trein. Alles binnen het OV ecosysteem werkt samen en kan ik in een keer afrekenen.
16
17
ICT in het OV: het Nieuwe Leven en Werken zijn volledig ingeburgerd.
Wilma staat in de lift op het treinstation van Enschede. Lopen gaat steeds
Er zijn nieuwe beroepen en samenwerkingsvormen, daarom wordt de
beter, maar haar nieuwe heup belet haar het traplopen. Ze kijkt vertederd
werkplek steeds flexibeler. Denk bij die nieuwe beroepen bijvoorbeeld aan
naar Sem, haar jongste kleinzoon, die naast haar loopt. Hij is dol op het
robotmonteurs, sustainability coaches en virtual advisors. Het OV draagt
mobility-station en neemt alles wat hij ziet in zich op. ‘Hoe hoog is het
hier aan bij door middel van werkruimtes in treinen en op stations. Men
station, oma?’ vraagt hij haar. ‘Ongeveer net zo hoog als de nieuwe
kan de benodigde ruimte reserveren in het voertuig en op het station.
Amsterdam ArenA’, zegt ze. ‘Maar wat gebeurt er hier beneden dan? Daar
Betalen gaat automatisch via de mobiel. Alle werkruimtes zijn uitgerust
rijden toch geen treinen en bussen?’ Sem snapt er niets van. ‘Dat klopt,
met premium connectiviteit en ICT-faciliteiten.
lieverd. Beneden zijn de werkruimtes en de autogarages. Daar hoeven wij nu niet heen. Wij gaan een lekker ijsje kopen.’ Ze neemt hem bij de
Taco stapt zijn voordeur uit, op naar de universiteit. Hij is ruim op tijd en
hand en ze lopen het winkelgebied in. ‘Wil jij misschien een nieuw setje
pakt 5 metro’s eerder zodat hij 10 minuten te vroeg op de universiteit is.
knikkers? Oma speelde daar vroeger ook mee.’ Soms lijkt het alsof er niets
Vanochtend bedacht hij zich dat het leven toch leuker is met een vriendin,
veranderd is, denkt Wilma bij zichzelf. ‘Niet waar, oma. Die van jou waren
daarom heeft hij de single-modus aangezet in zijn Mobile OV-assistant.
niet elektrisch bedienbaar’, zegt Sem betweterig. Wilma glimlacht, er is
Straks in de metro zal zijn app hem dan plaatsen naast een single meisje
toch een hele hoop veranderd.
dat bij hem past, als die er tenminste is. Het openbaar vervoer is vooral onder studenten een befaamde ontmoetingsplek. Taco heeft al meerdere
ICT in het OV: iedereen kan op een fijne manier reizen. Er wordt beter
leuke dates gehad met dank aan de Mobile OV-assistant. Op het perron
rekening gehouden met mensen met beperkingen en waar mogelijk wordt
staat een mooi meisje. Blond haar, sprekende blauwe ogen en een lieve
extra service geboden. Benodigde materialen zijn altijd in beeld dankzij
uitstraling. Taco hoopt dat hij naast haar komt te zitten. Hij ontvangt een
locatiebepalingstechnologie. Specifieke behoeften en wensen worden
pushbericht: ‘Uw plaats is in wagon 2, stoel 61.’ Als de metro het perron
gecoördineerd aan de hand van persoonlijke reizigersprofielen. Op basis
oprijdt, ziet Daan dat het meisje naar wagon 5 loopt. ‘Balen’, zegt hij
van die kennis, kunnen reizigers automatisch voor hun reis betalen.
per ongeluk hardop. Hij loopt naar de wagon en ontvangt nog een pushbericht: ‘Helaas is er dit keer geen geschikte OV-date voor u gevonden.’
De dienst van Selma verplaatst zich naar de hoofdstad. Reizigers kunnen
Als Daan het voertuig in loopt ziet hij dat hij een solo-plaats heeft. Zijn
gratis van het openbaar vervoer gebruikmaken, maar kunnen alleen instap-
agenda is geïntegreerd met de Mobile OV-assistant en deze weet dat hij
pen als ze op het perron inchecken en zichzelf identificeren. Wel doet een
een tentamen heeft. Er verschijnt een glimlach op zijn gezicht.
robotconducteur de ronde door de trein om – samen met de camera’s – voor toezicht te zorgen. Hierdoor zijn er veel minder incidenten. Het OV
ICT in het OV: via de Mobile OV-assistant kunnen reizigers strategisch
is sowieso nog veiliger geworden sinds voertuigen ‘driverless’ zijn. Langs
worden geplaatst in trein, tram of bus. De single komt naast een single
de betaalde plaatsen maakt Selma zelf haar ronde. Een reiziger vraagt haar
(indien mogelijk) en een harde werker zit zo afgezonderd mogelijk.
om een upgrade naar een slaapruimte. Dit is geen probleem midden op
Het toewijzen van plaatsen gebeurt automatisch en gepersonaliseerd
de dag.
op basis van opt-in en reizigersprofielen. 18
19
ICT in het OV: materieel is ‘driverless’ door het gebruik van slimme camera’s en detectie, in combinatie met een cameraverbinding naar de centrale verkeersleiding, waar de besturing indien nodig kan worden overgenomen. Toezicht wordt gehouden door robots en camera’s. Minder persoonlijk, maar veel veiliger. ICT werkt voor het openbaar vervoer en medewerkers kunnen zich richten op het leveren van aanvullende diensten, op het station en in de voertuigen. Zijn irisscan is opgeslagen, nu heeft hij toegang tot zijn nieuwe woning! Miguel is ontzettend benieuwd naar zijn studentenkamer. Hij heeft een
Toezicht wordt gehouden door robots en camera’s. Minder persoonlijk, maar veel veiliger.
positieve indruk van zijn Nederlandse huisgenoot, bij wie hij de druppel voor de voordeur ophaalde. Helaas had de huisgenoot nu niet heel veel tijd, want hij had vandaag nog een tentamen. Vanavond praten ze verder, de oma van zijn huisgenoot geeft namelijk een diner. Omdat het Miguel’s eerste dag in Nederland is, vindt de familie van zijn huisgenoot het leuk als hij aansluit bij het etentje. Die gastvrijheid spreekt Miguel aan, dat is hij thuis ook op die manier gewend. De reis naar zijn studentenhuis duurt ongeveer 10 minuten. Volgens planning zet Miguel daarna zijn koffers in zijn kamer, vervolgens koopt hij online een matras en schrijft zich met zijn digitale ID in bij de gemeente. Dat alles gaat hem lukken binnen 1,5 uur. Zo zorgt hij ervoor dat hij op zijn eerste dag voldoende tijd over heeft om ook nog een beetje te relaxen. 3D-Daan komt tevreden terug op het station: de studenten hingen aan zijn lippen. Vooral over zijn laatste animatiefilm hadden ze veel vragen. Nu is het zaak dat Daan zo snel mogelijk naar Eindhoven gaat, daar heeft hij namelijk zijn volgende afspraak. Een innovatief bedrijf wil een presentatie over de toepassing van 3D in technologie. Daan had voorgesteld om de presentatie met een hologram te doen, maar dat wilde het bedrijf niet; ook in 2025 is er soms nog behoefte aan ‘echte’ face-to-face-interactie. Daan krijgt een bericht dat zijn reservering is gewijzigd. Sensoren adviseerden preventief onderhoud aan de remmen van de trein die was ingepland, dus
20
21
er is ander materiaal ingezet, met een andere indeling. Wanneer Daan
Wilma en Sem staan bij de bushalte in Amsterdam. Zojuist zette de smart
weer in de trein zit, neemt hij de ruimte goed in zich op. Opvallend zijn de
bus hen daar af. Omdat ze ruim op tijd zijn en absoluut geen haast hebben,
‘speldenknopjes’. Die zitten bevestigd aan de rugleuningen van alle stoelen,
vindt Wilma het een goed idee om een meer toeristische route te nemen.
de bagagerekken en nog allerlei andere plaatsen in de trein. Sensoren
Daarom nemen zij en haar kleinzoon de recreatieve bus die langs alle high-
meten van alles, van de staat van de toiletten tot hoe vol de prullenbakken
lights van het Amsterdamse stadscentrum rijdt. Wilma ontvangt bij het
zijn. Ook nemen ze HD-videomateriaal op. Daan heeft zich nooit onveilig
instappen een app op haar smart device. In de app staan alle bezienswaar-
gevoeld in de trein, zijn zus wel. Zij reist vaak ’s avonds laat nog en is erg
digheden beschreven die onderweg te zien zijn. Vanuit het open bovendek
blij met de constante camerabewaking.
van de bus ziet ze de sensoren en camera’s voor het wetenschappelijk doel van de moderne bussen. Sensoren op het dak leveren informatie over de
Sem loopt met een ijsje in zijn ene hand en zijn nieuwe knikkers in de andere
luchtkwaliteit, pollen en insecten op de route. Studenten van de TU Delft
het busplatform op. Wilma heeft zojuist een bericht ontvangen waarin
en de Vrije Universiteit maken gebruik van de data die door het OV wordt
beschreven staat waar ze straks moeten instappen. Ze krijgen een minder-
gegenereerd. Andere gegevens over bijvoorbeeld het weer en verkeers-
validenplek in verband met haar nieuwe heup. De smart bus is flexibel
stromen worden door de OV-organisaties verkocht aan andere bedrijven,
ingericht, waardoor met ieder type reiziger rekening kan worden gehouden.
waardoor het grootste deel van het openbaar vervoer in Nederland gratis is.
Er zijn speciale plaatsen voor mindervaliden, maar ook voor bijvoorbeeld
In de bus hangen speciale schermen die de reizigers door middel van inter-
kinderen, werkenden en luidruchtige jongeren. Reizigers voelen zich hier-
actieve 3D-animaties interessante weetjes over de onderzoeksresultaten
door op hun plaats, zonder medereizigers te storen. Er is relaxte muziek
tonen. De reis van Wilma en Sem eindigt op de plek waar ze vandaag moeten
voor diegenen die geen in-ear-muziek afspelen. Op de narrowcasting-
zijn: op het Museumplein.
schermen is informatie over de omgeving en kruisende vervoersmogelijkheden. Voor Sem heeft ze geregeld dat hij de nieuwste spelletjes kan
ICT in het OV: dankzij sensoren biedt het OV een betere reizigerservaring
spelen tijdens de busreis. Wilma hoopt stiekem dat Sem onderweg ook
en zijn nieuwe verdienmodellen mogelijk. Het OV komt overal, op vaste
nog tijd heeft om even lekker met zijn oma te kletsen.
plekken, op gezette tijden. Met sensoren op het rijdend materieel kunnen we veel meten op het gebied van luchtkwaliteit, verkeerssituaties, et cetera.
Met een goed gevoel over zijn tentamen betreedt Taco het metrostation.
Personeel kan gerichter worden ingezet, onderhoud kan preventief worden
De vragen gingen grotendeels over de documentaire die hij vanochtend
uitgevoerd en zorgt voor minder uitval en minder kosten. Gegenereerde
nog snel heeft gekeken. De antwoorden zaten dus nog vers in zijn hoofd.
informatie kan worden ingezet om de dienstverlening te verbeteren. Die
Er stond een OV-fiets voor hem klaar, maar omdat het op dit tijdstip ontzet-
gegevens zijn waardevol om samen met partners te gebruiken of te verkopen.
tend druk is in de stad met fietsers, krijgt hij het advies de metro te nemen.
Naast de snelst mogelijke manier van reizen, bestaat er ook de mogelijk-
Taco loopt verzonken in gedachten naar de aan hem toegewezen zitplaats.
heid om recreatief te reizen. ICT ondersteunt met gepersonaliseerde infor-
Als hij naast zich kijkt, ziet hij dat er een mooie brunette naast hem zit.
matie over de route, gebouwen en natuur die te zien zijn op de gekozen
Als hij oogcontact met haar heeft, glimlacht ze. Met een beetje geluk kan
route. Faciliteiten in de voertuigen zoals narrow casting, muziek, tv en
hij binnenkort de single-modus in de Mobile OV-assistant uitzetten.
gamification-diensten kunnen bijdragen aan een optimale reisbeleving.
22
23
Dat was dat. Monique zit na haar werkdag in de trein. Dit keer geen werkruimte, maar een premium plaats in de coupé. Omdat de Mobile OVassistant heeft gesignaleerd dat ze in een stiltecoupé zit, is automatisch het geluid van haar smart device uitgeschakeld. Monique werkt ondertussen haar make-up bij, want ze heeft vanavond een etentje. REM’er Selma is klaar met werken. De afsluiting van haar dienst is simpel: ze verlaat het stationsgebied. Zodra ze dat doet, registreert het OV Control Center dat haar dienst voorbij is. Selma spoedt zich vervolgens naar een groot warenhuis. Ze is vanochtend vergeten om kleding mee te nemen voor de avond die ze in Amsterdam gaat doorbrengen. Als ze vanavond de trein naar huis pakt, weet het OVCC dat ze als reiziger op het station is en niet in functie; de roosters van alle personeelsleden zijn namelijk gekoppeld aan het trackingsysteem. Drie kwartier later dan gepland springt Daan in de trein vanuit Eindhoven. Gelukkig gaan de treinen in de spits op de belangrijke trajecten iedere 3 minuten, dus hij hoeft niet te wachten op het perron. Doordat er zo goed als geen vertragingen zijn en steeds meer mensen met de trein reizen,
Dankzij sensoren biedt het OV een betere reizigersbeleving, zijn nieuwe verdienmodellen mogelijk en wordt de duurzaamheid verder verbeterd.
is het openbaar vervoer duurzaam. Daan voelt dat hij als reiziger bijdraagt aan duurzaamheid. Het is ‘not done’ om vervoersmiddelen te gebruiken die het milieu belasten. Ondertussen checkt hij in de Mobile OV-assistant hoe laat hij bij zijn laatste afspraak van de dag aan zal komen. Zeven minuten te laat. Hij ziet dankzij de gesynchroniseerde agenda’s dat de rest van zijn familie wel op tijd is. Ze zijn het inmiddels gewend dat Daan altijd net iets te laat is. Tien jaar geleden, toen de treinen nog ieder half uur reden, kwam dat nóg vaker voor.
24
25
ICT in het OV: per reiziger is er geen uitstoot van schadelijke stoffen. Indien de luchtkwaliteit toch afneemt, detecteren sensoren dit en wordt er automatisch ingegrepen. Treinen rijden op elektriciteit, die op het dak van de trein wordt opgewekt. Energie die bij het remmen vrijkomt, wordt op stations gebruikt om de accu’s van stadsbussen op te laden. Wilma loopt met haar kleinzoon Sem de eregalerij van het Rijksmuseum binnen. De gedekte tafel staat al klaar. ‘Prachtig, prachtig…’, fluistert Wilma. Het is precies zoals ze had gehoopt. Een lange tafel met uitzicht op de Nachtwacht. ‘Kom Sem, we gaan vast zitten.’ Vanaf de gang klinken haastige voetstappen. ‘Ach Monique, wat ben je mooi op tijd!’, zegt Wilma. ‘Ha mama.’ Monique geeft haar moeder een kus. Sem krijgt een aai over zijn bol en een kus op zijn voorhoofd. ‘Dag lieverd. Was het fijn met oma?’, vraagt ze. ‘Ja! Ik heb nieuwe knikkers gekregen, supercool!’ Dan vraagt Sem aan zijn moeder: ‘Zijn tante Selma en oom Daan er al bijna?’ Monique opent de Mobile OV-assistant. ‘Tante Selma is er bijna zie ik. Daan zit nog in de trein.’ Even later komt Selma binnengelopen met Taco en Miguel. Selma is na haar dienst nog langsgegaan bij Taco in zijn studentenwoning. ‘Daar ben ik dan met mijn studentikoze zoon en zijn Braziliaanse huisgenoot!’, zegt Selma hartelijk. ‘Hoedenmiedaak’, zegt Miguel in zijn beste Nederlands. ‘Hij zegt goedemiddag. Goed toch? Dat heb ik hem net in de tram geleerd’, zegt Selma trots. Als Daan een paar minuten later aan komt hollen, is de familie compleet: het etentje op de eregalerij van het Rijksmuseum kan beginnen. Het is 23.05 uur op 9 juni 2025. Wilma, Monique, Sem, Daan, Selma, Taco en Miquel hebben heerlijk gegeten. Nu zitten ze met z’n allen in de familiecoupé, op weg terug naar Enschede. Op verzoek van Wilma staat de Wi-Fi in de familiecoupé uit. Nu heeft ze de mogelijkheid om offline met haar familie heerlijk te ontspannen in de trein.
26
27
kpn.com/ovblog
