Bestuurlijk jaarplan 2014/2015 van de Samenwerkende Vrijescholen Zuid-Holland
8 augustus 2014 Jeroen Gommers Versie 3 Geagendeerd: - Per mail aan schoolleiders 8-8 - Gezamenlijke opmaat 10-9 - RVT en medezeggenschap 11-9 - MT op 18-9 - Schoolplannen: in de teams eerste weken september
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
1/21
Inleiding Het gaat goed met onze leerlingen en met onze scholen. Steeds meer ouders weten de scholen te vinden. De basiskwaliteit is op orde, evenals de financiële positie. Er is altijd verbetering mogelijk en die punten pakken we op. Maar bovenal zijn we klaar om te gaan werken aan een nieuwe ambitie voor de toekomst. En die toekomst biedt uitdagingen en meer ruimte om het onderwijs op onze eigen manier te verstreken en verbeteren. Zie als getuige daarvan de kritische reflectie van de Onderwijsraad op het dominante sturingsparadigma (van de overheid) in het onderwijs:
Er is te weinig visie op wat het onderwijs leerlingen moet bijbrengen. In de afgelopen periode was de aandacht eenzijdig gericht op meetbare doelen, in het bijzonder op het verhogen van taal- en rekenprestaties. Veel minder beleidsaandacht was er voor het bredere vakkenaanbod, algemene vorming en beroepspraktijkvorming. Ten tweede hebben scholen – door prestatie verhogende maatregelen – onvoldoende ruimte om accenten te leggen in hun onderwijsaanbod of om te vernieuwen. Tot slot staat de eigenwaarde van leerlingen die niet goed presteren op basisvaardigheden, onder druk. Deze kritiek klinkt als muziek in onze oren. In het afgelopen jaar zien we dat het denken over goed onderwijs in Nederland aan het kantelen is. Er wordt vanuit verschillende hoeken een oproep gedaan om meer ruimte te maken voor de brede pedagogische opdracht van het onderwijs. In plaats van alleen kijken naar de toetsresultaten wordt de breedte van inhoud van het onderwijsprogramma van groter belang. Dit is bijvoorbeeld de uitkomst van een veldraadpleging van de SLO en hiervoor pleit dus ook de Onderwijsraad. In het bestuursakkoord dat het Ministerie in juli 2014 sloot met de PO-Raad staan muziek en wetenschap en & technologie expliciet genoemd als aandachtsgebieden voor het basisonderwijs. De Tweede Kamer heeft streep door de verplichting van de kleutertoets heen gezet. De Onderwijsinspectie voert pilots uit om te onderzoeken hoe meer recht te doen aan de diversiteit van het Nederlandse Onderwijs, in plaats van alleen maar een basisarrangement af te geven. Een Denktank excellentie bracht op verzoek van de Staatsecretaris een advies uit waarin wordt gepleit de volle breedte van de ontwikkeling van kinderen te beschouwen en niet alleen de prestaties op taal en rekenen. De Minister van onderwijs betoogt gloedvolle, onder andere bij de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen, dat het onderwijs in de hele keten moet zorgen dat jonge mensen ten volle in al hun creativiteit worden uitgedaagd. Er ligt een hoge prioriteit en er komt extra geld voor de inhoudelijke professionalisering van leraren. De ambitie voor goed onderwijs zit in leraren en de verantwoordelijkheid, de kennis en de know how om goed onderwijs te realiseren horen daar ook. Zo pleit hoogleraar Edith Hooge in haar essay over goed onderwijsbestuur. Wij prijzen ons gelukkig dat deze nieuwe geluiden de waarden ondersteunen die onze vrijescholen al langer hoog in het vaandel hebben staan. Met de ruimte die er is en die ontstaat, kunnen we ook onze eigen ambitie om beter onderwijs te bieden zelf aanpakken. In dit bestuurlijke jaarplan kijken we in drie paragrafen terug naar de ambities waarmee we drie jaar geleden de bestuurlijke samenwerking aan zijn gegaan en in hoeverre we die ambities op schoolniveau hebben gerealiseerd. En ook welke prestaties we hebben geleverd op het niveau van de samenwerking. Aan de orde komt wat we het komend jaar nog aanpakken om de periode van 2011 tot 2015 waarvoor we destijds onze beleidsplannen hebben geschreven af te ronden. En als sluitstuk geven we aan op welke manier we komend jaar het beleid voor de periode 2015 tot 2019 zullen bepalen en welke thema’s daarin leidend zullen zijn.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
2/21
1.
Ontwikkeling en voortgang van de inhoudelijke beleidsagenda
1.1 Ambities en indicatoren Op 1 oktober 2011 is met hoge verwachtingen gestart met de samenwerking van 7 basisscholen voor vrijeschoolonderwijs in Zuid-Holland. Van onderop zijn gezamenlijke de doelen gekozen die wij op onze scholen wilden realiseren en hebben we de prestatie-indicatoren gekozen waaraan de scholen samen en afzonderlijk van elkaar werken.
Tabel 1. Ambities van de samenwerking Beleidsthema Aantrekkelijk onderwijs
Ambities
Prestatie-Indicatoren
Aansprekend zijn voor grotere groepen ouders
School van minimaal 216 en maximaal 252 leerlingen
(nieuwe doelgroepen)
Bestuurlijke doelstelling van jaarlijkse leerlinggroei van 5%
Invloed op beleidsbepalers
Groeiende tevredenheid ouders over communicatie met school en leerkracht
Stedelijke, regionale en nationale zichtbaarheid en adviesrol
Hoogwaardig onderwijs
Kinderen staan met lef in de complexe wereld en
Basisarrangementen Inspectie
weten hun talenten daarin te benutten en zichtbaar
Bovengemiddelde leer- en ontwikkelwinst
te maken
Zichtbare meerwaarde kunstzinnig onderwijs
Basisresultaten en kwaliteit op orde
Prestaties in het VO zijn goed en een maat voor de sociale
Aantoonbare meerwaarde van het
en cognitieve integratie van de leerlingen
vrijeschoolonderwijs
Lerende organisatie
De school streeft naar kwaliteitsverbetering en
geeft daarin de bijdrage en ontwikkeling van
leervragen (pop) in relatie tot de vastgestelde
medewerkers een zichtbare plaats
De organisatie daagt uit tot vernieuwing en
schoolontwikkeling
ontwikkeling
Scholen zijn professionele organisaties
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
Medewerkers hebben inzicht in eigen competenties en
Er is een hoog niveau van werknemerstevredenheid en veiligheid (top 3)
Ziekteverzuim -25% (absoluut maximaal 6%)
Audits en eigenaarschap van processen
3/21
1.2
Stand van zaken op schoolniveau
In de onderstaande tabel is aangegeven in welke mate de scholen de gestelde doelen realiseren
-denheid (SWIOT
extra
een
richting
begroting
VWO
aandacht
collegiale
de 8%. Er implementati van
sfeer.
audits
realisatie
Havo/
Financiële
Binnen
Kwaliteit en
ZV% daalt Aandacht
(6%)
Er heerst
Ziekteverzuim
Er komt
analyse 2011)
70%
ontwikkelplan
Scholing en
Financiën
Doorstroom vo
Werknemerstevre
Lerende organisatie
vrijeschool
Meerwaarde
Toets scores
arrangement
Basis
zichtbaarheid
Hoogwaardig onderwijs
(Regionale)
ouders
Tevredenheid
Aantal leerlingen
School
(216)
Aantrekkelijk onderwijs
Vredehof Rotterdam
Prognose
Com. met
Samenwer- Basisarran- Zijn te
226
ouders loopt king met
gement is
1-10-14
goed.
andere
bestuurlijke periode
scholen
gesprek
Stijging voor
verbetert
afgegeven. evaluatie
laag. Extra rekenen, methode
voor
is een
e
t.o.v
passend
actieve
Proceshand-
uitgaven.
vorig
onderwijs
aanpak
boek
jaar Rudolf Steiner School Rotterdam
Prognose
Tevreden en
Basisarran- Zijn nog
Is zichtbaar VO 4 ll
Extra
Er is zorg
ZV% loopt Implemen-
Kleine
322 (231-
trotser op
gementen
aan de
aanwezig
op
aandacht
over het
tussen
overschrij-
91).
het
teamgevoel. bandbree extra
tatie vraagt
na
lage kant
op beide
niveau
gewenst.
Krimpen is onderwijs.
schoolbe-
maar
scholen.
advies
Beleidsmati Aanpak voor dte 0% en aandacht.
nog te
Alertheid op
zoek.
verbeteren Vraagt wel 60%
laag.
oudergroep
wel
Krimpen ivm kleuterklas
ding door extra klas.
g nieuwe
teambuildin 4%
P gesprekken Extra
om extra
Havo/
impuls
g
vertraagt.
beleving
VWO
nieuwe
aandacht voor beheer
schoolleider uitvoeren.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
4/21
school en
OCW.
OCW
sterk profiel blijvende
realisatie
excellente
Financiële
gebracht.
gedaan bij
audits
school
school bij
(6%)
excellente
Ziekteverzuim
naar
analyse 2011)
groeien
voren
ontwikkelplan
gend naar Havo/
Excellente
vrijeschool
Aanvraag
aanvraag
Meerwaarde
menten en
.
Toets scores
kenheid
arrangement
232.
Basis
Ambities is Team sterk ZV%
75-80% uit te
zichtbaarheid
circa
overtui-
(Regionale)
Wordt
eerd.
ouders
Gecontinu- Zitten op
ouderbetrok mediamo-
Tevredenheid
Sterke
1-10-14
(216)
Prognose
Kwaliteit en
Financiën
Scholing en
-denheid (SWIOT
Lerende organisatie
Doorstroom vo
Aantal leerlingen
School
Hoogwaardig onderwijs
Werknemerstevre
Aantrekkelijk onderwijs
Widar Delft Diverse
niveau
VWO
in
gemid-
Proceshand- Uitgaven boek wordt
zijn
ontwikkeling delde
goed
marginaal
.
gebruikt. P
boven
Draagkracht 4 %
gesprekken
begroting.
vraagt om
lopen
Ouderbijdra
rond de
ge zijn te
aandacht.
laag.
Dordtse Vrije School
Prognose
De
224 per
schoolleider picture
Goed in de Bestuurlijk Mn
1-10-14
vraagt
regionaal.
aandacht
Sterk
67%
afgegeven. tussentoet ontwikkelt Havo/
HGW vraagt Start
14%
om een
jaargemid proceshand- niveau
gemaakt
invoeren
sen zijn te vrijeschool VWO.
aanpassing met
delde. Bij boek loopt.
laag.
in de
einde
profiel.
teambuil-
Uitgaven op begroting.
Vertraging P
voor open
fasering en ding o.l.v.
schooljaar gesprekken.
contact met
meer
rond de
ouders.
tussenstap-
5% met
pen dan
goed
verwacht
vooruit-
Henkes.
zicht
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
5/21
-denheid (SWIOT
Financiën
realisatie
Financiële
audits
Kwaliteit en
is positief processen is begroting.
(6%)
onderlinge
Ziekteverzuim
gericht op
analyse 2011)
VWO.
predicaat
ontwikkelplan
Prognose
dragen de
vrijeschool
heid. Ouders actieve PR
Meerwaarde
lopen cf.
Toets scores
Prognose SVZH
arrangement
Uitgaven
van
Basis
Verbetering circa 7 %. Werken met
studieplan
zichtbaarheid
Het
HAVO/
(Regionale)
55%
ouders
Scholing en
Werknemerstevre
Lerende organisatie
Doorstroom vo
Hoogwaardig onderwijs
Staat onder Tot en met druk klas 4
Tevredenheid
Aantal leerlingen
School
(216)
Aantrekkelijk onderwijs
Wonnebald Den Haag
Prognose
Sterke
Buitenge-
235 (10
betrokken-
woon
klassen) 1-10-14
groep en
school mee. resultaten.
positief. In
schoolont- sfeer. Open door re-
klas 5 en 6
sterk.
zwak door beneden toetsscores gemiddeld
wikkeling.
communica- integratie Intensieve
Speeldernis
Nadruk op
tie en groot landurige klassenbe-
als
zij-
als gevolg
‘Zo leren
onderling
uithangbord.
instroom
van zij-
kinderen
vertrouwen:
beoordelings
instroom
lezen’
veilig
gesprekken
uitval
zoeken en
klimaat. Leeuwenhart School
Prognose
Rust is
Uitkomst
Te laag al Wordt ook 20%
Een zeer
Elan in het
101 per
terugkerend. media
Lezingen,
inspectie-
is er
door
HAVO/
druk en
team groeit. twee
1-10-14
Vinger aan
aandacht,
bezoek
verbete-
leraren
VWO.
ambitieus
kwartalen extra
de pols
poëzieprijs positief
ring
opgepakt
ontwikkel-
rond de
aandacht. P
leerling en
maar wel
zichtbaar. als
programma
6%.
gesprekken
PR loopt.
met een
prioriteit.
ligt voor de
zeer
boeg. Dit
kritisch
wordt
rapport
gedragen
Laatste
Proceshand- Binnen boek krijgt begroting.
afgerond.
door het hele team.
1.3
Highlights en prestaties Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
6/21
In deze paragraaf nemen we op de belangrijkste beleidsterreinen de highlights en prestaties door van het afgelopen schooljaar. Onderwijskwaliteit en –resultaten
Op 31 oktober 2013 heeft het jaarlijks gesprek tussen de bestuurder en de onderwijsinspectie plaatsgevonden. Alle scholen hebben het basisarrangement gekregen. Dit schooljaar zijn er schoolbezoeken afgelegd aan de Leeuwenhartschool en Rudolf Steinerschool Prinsenland. De schoolleiders van deze scholen, die beide dit jaar aantraden, hebben aan het begin van het schooljaar verbeterplannen opgesteld en die samen met de leraren uitgevoerd. Daarbij zijn ze ondersteund door de onderwijskundig medewerker van St. Vrijescholen Noord-Holland Ithaka. Beide scholen hebben aan het einde van het schooljaar het bezoek met goed gevolg kunnen afsluiten. Er is duurzaam draagvlak in de scholen om aan verbeterpunten te werken.
Dit jaar is o.l.v. de bestuurder het IB overleg ingericht en zijn er vijf bijeenkomsten gehouden. Het IB overleg heeft een adviesrol naar het MT en onderling wordt kennis uitgewisseld en coördinatie gerealiseerd. Passend Onderwijs, kwaliteitseisen, leerlingvolgsysteem en functieomschrijving zijn enkele onderwerpen waarover advies is gegeven en op basis waarvan besluitvorming heeft plaatsgevonden. Zo is bijvoorbeeld op advies van het IB overleg besloten dat de leerling-administratie en leerlingvolgsysteem overgaat naar Parnassys. Hiervoor zijn inhoudelijke redenen aangedragen. M.n. de interface is gebruiksvriendelijker. De werkwijze sluit beter aan op systemen die worden gebruikt in passend onderwijs en er zijn afspraken gemaakt dat Parnassys op korte termijn ook een module krijgt waarin het aanbod van vrijeschoolleerstof is opgenomen (leerlijn).
Op 9 april heeft de gezamenlijke studiedag van al onze scholen plaatsgevonden op de school in Prinsenland, Rotterdam. Het thema van de dag was ‘de leerling centraal’. Er was een keynote van Martine Delfos, wetenschapper en jeugdpsycholoog. Zij heeft ook een artikel geschreven voor het schoolkaternen van Widar, Wonnebald en de Leeuwenhartschool van de Seizoener. Haar stelling was dat we kinderen veel serieuzer moeten nemen en als de echte deskundigen van hun eigen ontwikkeling moeten benaderen. In de werkgroepen hebben scholen praktijkvoorbeelden laten zien hoe de communicatie tussen leerlingen en school loopt. Zoals de leerlingenraad of het bevragen van kinderen via enquêtes in WMKPO. Een hit was het videofragment van Jack Petrash, een leraar van de Waldorfschool in Washington. Zie ook zijn TED+ lezing op youtube.
Op de Leeuwenhartschool is een enorme slag gemaakt in de basiskwaliteit (laaghangend fruit). Deze was onder druk komen te staan door een lange periode van onrust. De school en het team hebben bovenal een gezamenlijk plan gemaakt voor kwaliteitsverbetering in de komende jaren.
Wonnebald heeft het bezwaar gemaakt tegen het feit dat de inspectie met een rekenformule heeft gewerkt waardoor de gemiddelde toetsscore net onder de landelijke norm uit is gekomen. Dit bezwaar is niet gehonoreerd. Onze uitgebreide analyses van de school laten zien dat de lage eindtoetsscores verklaard kunnen worden uit de zij-instroom. Alle klassen onder de 5e klas scoren hoog.
Widar heeft zich dit jaar bij het Ministerie aangemeld om in aanmerking te komen voor het predicaat excellente school. Al jaren worden hoge toetsscores behaald en wordt ervaring opgedaan voor hoogbegaafdheid in het vrijeschoolonderwijs.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
7/21
Personeel
Bijna alle scholen hebben hun aanpak aan het project Duurzame Inzetbaarheid afgerond. Het project is door het MT positief geëvalueerd. Ook het komend jaar zal duurzaamheid en teambuilding bij alle scholen op de agenda staan. De evaluatie heeft plaatsgevonden nadat de eindmeting met behulp van een digitale QuickScan is uitgevoerd. De inzet van het instrument Insights bij Delft en bij het managementteam gaat navolging vinden op meerdere scholen.
Het MT heeft zijn tweedaagse gehouden in Oegstgeest. Ook bij deze tweedaagse was teambuilding het belangrijkste agendapunt. Het team van mensen die elkaar nog maar kort kennen – ook dit jaar zijn er weer twee nieuwe schoolleiders gestart – en van wie alleen al op het niveau van de eigen school zo veel wordt gevraagd, heeft een grote ontwikkeling doorgemaakt in deze dagen. Waardering voor elkaar is hoog. Er liggen plannen voor uitwisseling en schoolbezoek en afgesproken is dat in twee werkgroepen de schoolleiders steviger betrokken zijn bij de beleidsontwikkeling.
In dit schooljaar is in goed overleg van vijf medewerkers afscheid genomen door middel van een vaststellingsovereenkomst. Voor een vertrouwenskwestie tussen een schoolleider en leerkracht is mediation ingezet.
Het ziekteverzuim is het afgelopen schooljaar verder gedaald tot circa 6%. Schoolleiders hebben een steeds actiever inbreng in de aanpak van ziekteverzuim. Een school, namelijk Prinsenland, stond in maart op 0% ziekteverzuim.
Groei en borging van kwaliteit
De vierde kleuterklas van Wonnebald gaat goed. Ook volgend jaar zullen er vier kleuterklassen zijn. Er is overleg geweest met het bestuur over de groei. Besloten is om komend jaar geen vijfde kleuterklas te starten omdat we met het huidige aantal klassen de groei aan kunnen. Voor 1 november zal een besluit worden genomen of na de kerst alsnog een vijfde kleuterklas zal starten. In het nieuwe schooljaar zal samen met de Vrijeschool Abbenbroekweg te Den Haag een gesprek met de gemeente worden gevoerd over het huisvestingsvraagstuk dat bij verdere uitbreiding van klassen zal ontstaan en kan worden opgelost door het openen van een nieuwe locatie.
Ook de VS Vredehof is gestart met een vierde kleuterklas, die na de zomervakantie een volwaardig aantal leerlingen zal hebben. Deze zal na de zomervakantie een officiële opening krijgen. In Krimpen en in Delft is een tijdelijke extra kleuterklas ingericht in de tweede helft van het schooljaar om ervoor te zorgen dat de kleuterklassen niet te vol worden.
De Leeuwenhartschool maakt een groeispurt mee. Komend jaar wordt een leerlingaantal van boven de 100 verwacht. Drie jaar geleden was dat nog 56. Besloten is dat het komend schooljaar de combinatieklas 5/6 van minimaal 36 kinderen wordt gesplitst. Daardoor ontstaat ook de noodzakelijke extra lestijd voor de oudere kinderen. Financiering daarvan gaat uit het groeifonds (voorfinanciering) en blijft binnen de begrotingsregels. Er wordt uitgegaan van het verder doorgroeien van de school.
In Rotterdam-West heeft een grote groep ouders zich inmiddels aangesloten bij een initiatief om een nieuwe school te starten. Er blijkt een grote vraag te zijn naar zo’n nieuwe vrijeschool. Er zijn verschillende werkgroepen opgezet (pr, huisvesting, onderwijsvisie, kinderopvang) en daarnaast een overkoepelende stuurgroep. De werkgroepen komen maandelijks samen en zetten zich gezamenlijk in om een nieuwe school te starten in het schooljaar 2015-2016. Er is bestuurlijk commitment om te investeren in deze nieuwe school. Die formeel als een nevenvestiging van de VS Vredehof zal worden ingebed in onze bestuurlijke structuur. De bestuurder voert hierover samen met de ouders de gesprekken met de gemeente Rotterdam.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
8/21
Communicatie met (geïnteresseerde) ouders en medezeggenschap
Een lang gekoesterde wens is in vervulling gegaan. Binnen de Leeuwenhartschool, Vrijeschool Widar en basisschool Wonnebald is het nieuwe concept van de Seizoener ontwikkeld, een schoolkrant deels vanuit de school, deels vanuit de Samenwerkende Vrijescholen. Deze schoolbladen zijn positief ontvangen door de ouders. Redacties binnen Widar en Wonnebald zijn opgezet (Leeuwenhart had al een redactie) bestaande uit mensen uit het team, de schoolleider en ouders. Bestuurlijke zal aan elke editie met twee artikelen een bijdrage worden geleverd. Er zal zo uitwisseling plaatsvinden tussen de scholen, met name op het gebied van vakdidactiek, jaarfeesten en bijvoorbeeld interessante lezingen voor ouders. De redacties van de schoolbladen van de andere scholen zal gevraagd worden hun deelname aan de Seizoener te evalueren.
Synchroon aan de besprekingen met de teams over de positionering van de school, het vrijeschoolonderwijs en de doelstelling van het leerlingenaantal, zijn bij de Leeuwenhartschool, Rudolf Steinerschool Prinsenland en Krimpen en Widar pr groepen opgezet. Samen met ouders, afgevaardigden uit het team, de schoolleider en Majorein Gauw wordt binnen deze groepen gewerkt aan de betere positionering van de school en hoe verdere groei door hulp van ouders kan worden gerealiseerd. In Prinsenland en Krimpen is deze pr groep zeer actief opgepakt door ouders en worden regelmatig flyeracties, bijzondere evenementen en persberichten gecreëerd om de school zichtbaar te maken. Zo heeft bijvoorbeeld in Krimpen een ‘geluksfee’ op de koningsvrijmarkt rondgelopen, met een promotieteam van ouders daaromheen. Dit soort acties worden inmiddels opgenomen door goede relatie met de pers. In Krimpen is door veel kleuterouders met grote teleurstelling gereageerd op het besluit dat niet direct aan het begin van het schooljaar de 2e kleuterklas zal open blijven. Krimpen zal een stabiele visie ontwikkelen en uitdragen ten aanzien van het aantal klassen en de klassengrootte.
Bij Wonnebald is het nieuwe voorschoolplein met veel positieve media aandacht geopend en heeft de media de schoolleider geïnterviewd in het landelijke katern van de Seizoener over de ‘Haagse hartstocht’ waarmee leraren en de groep ouders samen de school dragen.
In Oud Beijerland, op de Leeuwenhartschool, zijn verschillende werkbijeenkomsten (euritmie) geweest over het contact tussen ouders en de school. Hiervoor was reeds eerder de noodzaak duidelijk geworden. De nieuwe schoolleider heeft dit voortvarend opgepakt. Tegelijk was het zeer noodzakelijk voor hem om daarin ook de kleuterouders te betrekken waar onrust was over de personele bezetting. Al met al is de school in een positieve spiraal terecht gekomen. Dat straalt ook af naar buiten. De school heeft verschillende keren in de krant gestaan naar aanleiding van persberichten over gewenste groei en de brede basis die het vrijeschoolonderwijs te bieden heeft aan leerlingen. Flyers van de informatieochtenden zijn o.a. meegegeven via groente- en fruitpakketten.
In Delft is de meeste media aandacht uitgegaan naar Vrijeschool Widar als groene school. Daarnaast heeft het team (die op Widar in zijn geheel aan de pr-groep deelneemt) verschillende ideeën ontwikkeld om Widar beter op de kaart te zetten en het merk ‘vrijeschool’ beter te laden. Dit blijft een regelmatig terugkerend onderwerp op de agenda van de vergaderingen, om zo ook uitvoering te geven aan deze ideeën.
De GMR heeft een intensief jaar achter de rug. Een gezamenlijk opgestelde bestuurlijke agenda van GMR en bestuurder gaf helderheid in de formele rol van de GMR en de school medezeggenschapsraden. De GMR is door de bestuurder geïnformeerd over de gehele beleidscyclus, van jaarplan, begroting, formatiebeleid en jaarverslag. Ze heeft ingestemd met het voorgestelde beleid, her en der positief kritische kanttekeningen geplaatst en constructief advies gegeven.
De bestuurder heeft aan het begin van het jaar bijna alle scholen bezocht voor een algemene ouderavond die mede was georganiseerd door de medezeggenschapsraad. De opkomst viel nog wat tegen maar er lijkt een nieuwe traditie geboren, waarin MR zich voorstelt en feedback vraagt over de inning en besteding van de van ouderbijdragen. En waarin de schoolleider en bestuurder inzicht geven in de ontwikkelingen en plannen waar bestuur en school bezig zijn.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
9/21
In het laatste half jaar is er intensief contact geweest tussen bestuurder en medezeggenschapsraden over de fusie van de drie stichtingen. Dat heeft geleid tot het aanscherpen van de fusieplannen en informele instemming.
Bestuurlijke zaken en externe relaties
In het afgelopen schooljaar hebben drie leden van de Raad van Toezicht afscheid genomen en zijn twee nieuwe leden aangetreden. De procedure voor werving en selectie is uitgevoerd door een delegatie van de RvT, de voorzitter van de GMR en de bestuurder. In een gezamenlijke afsluiting van het schooljaar van Raad van Toezicht, schoolleiders en bestuurder zijn de drie afzwaaiende leden op gepaste wijze bedankt voor hun bijdrage als onbezoldigd toezichthouders en opbouwers van de Samewerkende Vrijescholen.
Het doel dat eerder was gesteld om bestuurlijke samenwerking met Zuid-West Nederland te versterken en te borgen zal niet op afzienbare termijn worden gehaald. De visie op middellange termijn die in bestuurlijke gesprekken wordt gedeeld liggen wel in elkaars verlengde.
Meer concreet is de samenwerking met de Stichting Vrijescholen Ithaka Noord-Holland. Vanaf begin dit jaar is Jeroen Gommers ook als interim bestuurder aangetreden bij de St Ithaka. Hij neemt de bestuurder die daar ziek is uitgevallen waar. Deze interim periode loopt tot 1 oktober 2014, waarna bestuur en Toezicht zullen spreken over werkwijzen van het vasthouden van de meerwaarde van deze bestuurlijke samenwerking. Afstemming van en kennisuitwisseling over formatiebeleid, financieel beleid levert meerwaarde op, evenals gezamenlijke inzet van onderwijskundige- en P&O stafmedewerkers.
De bestuurder heeft deelgenomen aan een rondetafelgesprek van de SLO over de toekomst van het onderwijs. Daar is een lans gebroken voor de brede pedagogische opdracht aan het onderwijs: de persoonlijke ontwikkeling van kinderen.
De bestuurder heeft zitting genomen in een Denktank om de Staatssecretaris van OCW te adviseren over excellentie in het basisonderwijs.
Bestuurder was als lid van de programmaraad Vensters PO van de PO-Raad, aanwezig bij de startbijeenkomst van Vensters waarbij Staatssecretaris Dekker en Vz. van de PO-Raad Rinda den Beste aanwezig waren. Kennismakingsgesprek met Den Beste heeft tot meer inzicht geleid bij de PO-Raad in het vrijeschoolonderwijs.
Vanuit het bestuur van de Vereniging van Vrijescholen is in het afgelopen kwartaal stevig ingezet op lobby. Er hebben gesprekken plaatsgevonden met Kamerleden om aandacht te vragen voor groei en de bijzondere meerwaarde van het vrijeschoolonderwijs. Onderwerpen die aan de orde zijn geweest is de kleine scholentoeslag, de brede blik op kwaliteit en de mogelijkheid van het verlenen van een licentie voor vmbo kader- en beroepsgericht onderwijs (ambachtelijke stroom).
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
10/21
Financiën en beheer
Het afgelopen schooljaar zijn voorbereidingen getroffen voor de overdracht van de verantwoordelijkheid van het buitenonderhoud van de gemeente naar het bestuur. Dat heeft enerzijds een intensivering betekend ten aanzien van onderhoud dat in 2014 nog wordt uitgevoerd. Anderzijds geven nulmetingen een goed zicht op de financiële risico’s.
De locatie Wonnebald heeft daarbij de meest kwetsbare positie. Aanvragen voor vervanging van enkel glas worden niet gehonoreerd. Overleg met de gemeente leidt niet tot een snelle oplossing. Het bezwaar tegen de afwijzing van de onderhoudsaanvraag bij de gemeente Krimpen is afgewezen. Er is beroep aangetekend en een lobby naar de gemeenteraad heeft geleidt tot een extra gemeentelijke reservering. Het gesprek met de wethouder is gaande.
De akte van overdracht van de school aan de Meesterstraat te Delft is na instemming van de RvT getekend. Het zonnepanelenproject in Delft is een groot succes.
2013 is financieel positief afgesloten en de eerste twee kwartalen 2014 laten eveneens een positieve exploitatie zien.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
11/21
1.4
Evaluatie van de resultaten
In de onderstaande tabel wordt aangegeven hoe we er gezamenlijk voor staan aan het begin van het schooljaar 2014/2015.
Op teldatum Er is groeiende Zowel op het Alle scholen 1-10-14 zijn er 1340 leerlingen ingeschreven
tevredenheid niveau van en trots. Ook publieke op scholen zichtbaarheid waar ouders als afgelopen jaren bestuurlijke kritisch waren zichtbaarheid hebben we een sterke groei doorgemaakt
Lage scores Gezamenlijke hebben de taal/lezen studiedagen afgelopen drie verdienen de zijn daarvoor jaar hun brede ingezet. Er is basisarranaandacht. groeiende gement Wel is er urgentie en kunnen sprake van ambitie voor consolideren. gerichte verdieping en Wel blijft er actie en onderzoek aandacht verbetering naar ons nodig onderwijs.
De Er is in de leerlingen breedte meer doen het structuur in goed in personeelshet VO. beleid, relatie Ook in het met en visie reguliere op onderwijs schoolontwikkeling.
Afgelopen jaar Ligt op de is met succes streefgewerkt aan waarde van teambuilding. 6% á 7% Ervaren werkdruk in alle geledingen is een punt van aandacht en zorg.
Kwaliteit en audits
Financiële realisatie
Financiën
Ziekteverzuim (6%)
Werknemerstevredenheid (SWIOT analyse 2011)
Scholing en ontwikkelplan
Lerende organisatie
Doorstroom vo
Meerwaarde vrijeschool
Toets scores
Basis arrangement
Hoogwaardig onderwijs
(Regionale) zichtbaarheid
Tevredenheid ouders
SVZH
Aantal leerlingen (216)
Aantrekkelijk onderwijs
Proceshandboek Prognoses en legt de basis van reserves een vervolg van bieden mogelijkheden het leren van voor elkaar. Er is meer aandacht investeringen in kwaliteit en nodig voor P gesprekken en groei. externe audit is niet gerealiseerd.
We hebben een bijzondere mijlpaal bereikt. Er staat een sterke basis door het behalen van de meer beheersmatige hoofddoelen die we hebben gesteld. Er komen steeds meer leerlingen naar onze scholen. Het ziekteverzuim is gehalveerd. En de financiën en geldstromen zijn transparant en op orde. De contacten met ouders en externe zichtbaarheid zijn sterk verbeterd. Er is een goede basis en een professionele organisatie. Wij stellen ons wel hogere doelen op het gebied van onderwijskwaliteit, personeelsbeleid en kwaliteitsmanagement.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
12/21
1.5
Prioriteit voor onderwijskwaliteit en personeelsbeleid
Bestuurlijke prioriteit gaat het komend schoolhaar uit naar onderwijskwaliteit en personeelsbeleid. Daarmee leggen we een basis en nemen de opstap naar de doelen die we wat dit betreft stellen voor periode 2015-2019. Het komend schooljaar hebben onze scholen de opdracht passend onderwijs uit te voeren. Elke school heeft zijn ondersteuning aan leerlingen in kaart gebracht en zo afgestemd met de regio dat een dekkend geheel aan ondersteuning voor alle leerlingen is gerealiseerd. Dit jaar zullen de plannen voor het eerst ook werkelijkheid worden. Vooruitlopend op het extra werk dat er hierdoor op de scholen afkomt, is 50% meer formatie voor intern begeleiders beschikbaar gesteld. De toetsscores van de scholen stijgen maar zijn soms nog aan de lage kant. Dat ligt te minste aan twee factoren. Er is de afgelopen jaren per school een gerichte strategie ingezet waarbij ook gebruik is gemaakt van taal- en rekenmethodieken en scholing is ingezet op meer differentiatie. Periodedoelen en tussendoelen n.a.v. het (kleuter en/of Cito) leerlingvolgsysteem koppelen aan handelingen (HGW) en opbrengst gericht werken (OGW) is de focus van alle scholen in het kader van Passend Onderwijs. Dat werpt zijn vruchten af. Tegelijk heeft een aantal scholen te maken met een hoger aantal zorgleerlingen met een extra aandachtvraag als gevolg van zij-instroom. Deze zij-instroom zal de komende jaren afnemen omdat de scholen vanuit de kleuterklassen al voller zitten. In een enkel geval zou een lage toetsscore ervoor kunnen zorgen dat het basis-arrangement van een school onder druk komt te staan zonder dat dit werkelijk iets zegt over de kwaliteit van het onderwijs. De scholen werken komend jaar verder aan differentiatie en methodiek-gebruik. Alle scholen stappen over naar een gezamenlijk leerlingvolgsysteem zodat we onderling gebruik maken van kennis over leerling-, groepsanalyse- en schoolanalyse. En zodoende kan er op bestuurlijk niveau ook eerder worden gesignaleerd, geïntervenieerd en passende ondersteuning worden geboden. Het overleg van de Intern Begeleiders zal ondersteuning krijgen van een adviseur, die ook op het niveau van de school ondersteuning gaat bieden. Een derde kwaliteitsaspect van het onderwijs dat bestuurlijk meer aandacht zal krijgen is dat van de specifieke meerwaarde die de vrijeschool biedt. Hierbij zijn tal van ontwikkelvragen van belang waar nu nog niet systematisch aandacht aan kan worden gegeven. Hoog op de agenda daarbij staat de kans op vernieuwing die de groei van onze scholen biedt. Ook meerjarig hebben we de ambitie om de opbrengsten van het specifieke vrijeschoolkarakter te verbeteren. Daarvoor leveren we bijvoorbeeld ook een bijdrage aan het lectoraat van de Hogeschool Leiden. Ook ten aanzien van het personeelsbeleid is er dit schooljaar werk aan de winkel. Het betreft in ieder geval de invoering van de kort voor de zomervakantie afgesloten CAO die vanaf 1 augustus 2014 in werking zal treden. In die CAO en daaraan gekoppeld het bestuursakkoord zijn ambities opgenomen ten aanzien van scholing en mobiliteit. Ook de werkdruk wordt nog steeds als hoog ervaren. Dat komt ook door de toenemende eisen aan het leraarschap door passend onderwijs m.n. op het gebied van registratie en documentatie. Op tal van punten is er in het personeelsbeleid verbetering geweest in de afgelopen jaren. Dit is een duurzaam aandachtspunt. Het raamwerk van functiewaardering en functiedifferentiatie wordt opnieuw gedefinieerd en er zal een eensluidende afspraak worden gemaakt over het taakbeleid van onze scholen. Personeelsadvies zal hiervoor worden ingezet. Deze adviseur is tevens belast met het interactief ontwikkelen van het personeelsbeleid van 2015-2019. Zie hiervoor verder paragraaf 4. Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
13/21
2.
Voortgang transitie van de bestuurlijke professionalisering
2.1
Processturing en voortgang
Bij de aanvang van de bestuurlijke samenwerking in de eerste helft van 2011 is een aantal werkgroepen ingericht waarin richting en piketpalen van de verschillende samenwerkingsthema’s en beleidsterreinen zijn ingericht. Nu, twee jaar later geven we in onderstaande tabel een overzicht van de fase van uitwerking van deze thema’s. Op alle beleidsterreinen heeft in drie jaar de overdracht plaatsgevonden van bestuurlijke verantwoordelijkheden van de Raad van Toezicht naar de bestuurder. Als sluitsteen zal de fusie op 1 januari worden gerealiseerd. Daarvoor zal de medezeggenschap worden gevraagd de informele instemming met de fusie te formaliseren.
2.2
Evaluatie van de inhoudelijke ambities van de samenwerking
Aan het begin van de samenwerking zijn specifieke ambities benoemd die we voor ogen hadden. In de onderstaande tabel staan deze ambities benoemd. Door middel van een + of een – achter de ambitie is aangegeven in hoeverre deze is behaald. We stellen daarmee vast dat het merendeel van de ambities is behaald of er een aanzet toe is gegeven. Op enkele onderdelen zijn de doelen niet gerealiseerd. En deze onderdelen krijgen het komend jaar geen prioriteit mee. Het gaat om het vormen van onderwijsontwikkelgroepen, het opstellen van een ‘hedendaags leerplan’ en het implementeren van certificering (externe audit op het proceshandboek). I.p.v. schriftelijke uitwisseling van Good Practice en een bronnenboek is kennisuitwisseling gerealiseerd door het Managementteam, het overleg van IB’ers en tijdens studiedagen. Waar een +/- is opgenomen daar is een aanzet gegeven van de uitvoering van beleid. Deze punten vormen feitelijk ook de bestuurlijke prioriteiten voor het komend schooljaar.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
14/21
Tabel: Onderwijsinhoudelijke meerwaarde van de samenwerking voor de realisatie van de schoolagenda Beleidsthema Projectgroep
Instrumenteren en prioriteren 2011/2012
Aantrekkelijk onderwijs
Hoogwaardig onderwijs
Lerende organisatie
2012/2013
2013/2014
Extern profiel beschreven
+
Endorsement merkstrategie
+
2e stroom of VINEX locatie
Promo film en com. toolbox
+
Gezamenlijke schoolkrant
+
Agenda/draaiboek open dagen
+
PR beleid en uitvoering
+
Website
+
Schoolbeleidsplannen
+
Toets-protocollen
+/- Centrale leerling-administratie +/-
Schoolvoorbeelden/good practice
-
Onderwijs-ontwikkelgroepen
-
LLV systemen
+
Visie doelgericht onderwijs
+
Taal en rekenprogramma’s
+
Eindtoets
+/-
Bronnenboek
-
Programma Kunstzinnig
+/- Hedendaags leerplan
Inspiratiedocument Pedagogiek
+
onderwijs
-
Evidence Based ondersteuning + Talentonderwijs voor morgen
+/-
SVZH academie
+
Functiemix
+
Jaarcongres
+
Interne communicatie
+
Scholingsagenda
+/- Centrale personeels-
Intranet voor leraren
+
Talentenpool
+/-
Inhoudelijke kennisuitwisseling
+
Competentie profielen`
+
Up to date werknemersinfo
+
F&B beleid
+
Ad hoc intervisie
+
Kwaliteitshandboek scholen
+
Inventarisatie processen
+
Kwaliteitshandboek bestuurlijk
+
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
+/-
+/-
administratie Implementatie en certificering
-
15/21
Niet alleen de professionalisering van de bestuurlijke ondersteuning van de scholen is geformuleerd als meerwaarde van de samenwerking. Ook zijn bestuurlijk ambities geformuleerd en is een flink aantal instrumenten en prioriteiten geformuleerd die gezamenlijk worden opgepakt. In de onderstaande tabel zijn de instrumenten opgenomen zoals die zogenoemde samenwerkingswinst is geformuleerd. Ook hier geven de + of – aan de mate van realisatie.
Tabel: Bestuurlijke meerwaarde van de samenwerking Werkgroepen
Ambitie
Indicator
Instrumenteren en prioriteren
Beleidsthema Financiën en benchmarks,
2011/2012 Duurzaamheid van
Genormeerde
de scholen
risicomanagement
+
Harmonisatie en
begrotingen Weerstandsver-
+
2012/2013 +
Harmonisatie
2013/2014 +
Harmonisatie
+/-
transparantie
begroting en
bestuursonder
kwartaalrapportage
administratie
-steuning en
mogen groeit
administratie
naar 15% ICT, huisvesting en beheer
Professionaliteit en
10% efficiency
beheer verbeteren
+
Nulmeting uitgaven,
winst
+
planningen en Website en intranet
Effectieve +
contacten
Governance en interne Controle
Basisfaciliteit
+/-
ICT in de klas +
advisering en ondersteuning
Onafhankelijkheid
Invoering wet
van bestuurlijke
code goed
structuur bestuurder
kwaliteit en
bestuur
RvT
continuïteit
+
contracten-basis
contracten Gemeentelijke
Gezamenlijke
*Vitaal
garanderen
+ Bevoegdheden
+
Bestuurscontract
+
RVT-Bestuur Bestuurlijke fusie
Bestuurlijke
+/-
kwaliteit en +/-
autonomie
-
bestuurlijke fusie van scholen van 2000+ ll
Deze ambities zijn met één uitzondering gerealiseerd. Deze uitzondering is dat we er tot op heden niet in geslaagd zijn om een partner te vinden voor verdergaande bestuurlijke samenwerking. Het doel om uit te groeien naar 2000 leerlingen blijft staan. Wel is een stevige bestuurlijke samenwerking met de St. Vrijescholen Ithaka gerealiseerd waarmee op inhoudelijk vlak meerwaarde en kruisbestuiving plaatsvindt.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
16/21
3.
Prioriteiten en aanpak
3.1
Bouwen op aan een sterke basis
Het komend schooljaar weet elke school voor welke opgave het staat. De basis is op orde. Dat betekent dat scholen geen grote interventies hoeven te doen. Elke school heeft zijn plannen klaarliggen om te werken aan de verdere uitvoering van de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en van het personeelsbeleid. Het komend jaar is er rust op dit front. In de schoolplannen zullen de onderstaande thema’s aan de orde zijn en een aanpak worden gepresenteerd die past bij de school. - Invoering Passend Onderwijs - Versterking ondersteuningsstructuur - Implementatie ParnasSys - Verhogen opbrengsten taal en rekenen m.n. de tussendoelen - Doorvoeren teambuilding, duurzaam personeelsbeleid met aandacht voor werkdruk - Uitvoeren van klassenbezoeken en functionerings- en beoordelingscyclus
3.2
Gezamenlijke kwaliteit benutten en uitbouwen
Bestuursbureau Vorig jaar is besloten de bestuursondersteuning te verbreden met deeltijd adviseurs voor personeel en organisatie en voor onderwijskwaliteit. Aan het begin van het schooljaar wordt de werving daarvan afgerond. De opdracht op het vlak van het personeelsbeleid zijn gericht op scholing en functiewaardering. Daarin zullen we een lijn gaan trekken. De personeelsadviseur zal de functie- en beoordelingscyclus verder ontwikkelen en waar nodig (juridische) begeleiding bieden aan schoolleiders. De evaluatie van het functiewaarderingssysteem inclusief de functie- en beloningsdifferentiatie (de functiemix) zal worden uitgevoerd met behulp van personeelsinterviews. Er zal een transparant scholingsbeleid worden vastgesteld voor alle scholen. Dit schooljaar wordt een start gemaakt met de SVZH Academie. Onder deze vlag zal meer gezamenlijke inkoop van scholing kan worden gerealiseerd. En aan medewerkers wordt een laagdrempelig cursusprogramma aangeboden waarin collega’s eigen kennis en kunde overdragen. Een belangrijke opdracht op personeelsvlak is het opstellen van een nieuw en passend taakbeleid. Daarvoor zullen de huidige uitgangspunten bij het verdelen en Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
17/21
honoreren van taken worden geëvalueerd en zal gekeken worden hoe beter grip gekregen kan worden op de taakbelasting. Ook het duurzame personeelsbeleid en teambuilding op schoolniveau moeten een bijdrage leveren aan draagkracht van medewerkers en teams. Voor de verbetering van de onderwijskwaliteit zullen drie activiteiten centraal staan op bestuursniveau. Het overleg van de Intern Begeleiders zal professionele ondersteuning ontvangen. Door de adviseur zal kennis en know how worden ingebracht en zal regie worden gevoerd over de onderlinge kennisuitwisseling. Er is een vaste aanpak voor het op orde houden van de basiskwaliteit van de scholen. Dat houdt in dat de adviseur zicht heeft op vraagstukken en knelpunten bij de scholen en gerichte ondersteuning zal bieden aan de schoolleiding en de IB’ers om verbeterplannen op te stellen en uit te voeren. Het ontwikkelen van een visie op het transparant krijgen en het verbeteren van de specifieke vrijeschoolkwaliteiten en het uitzetten van een proces voor de komende jaren is een taak die ook op bestuursniveau wordt ondersteund. De gezamenlijke inzet op PR en communicatie is in de loop van de tijd verder uitgekristalliseerd. Inzet vindt nu plaats op de ondersteuning van communicatie(beleid) naar ouders, bijvoorbeeld via de Seizoener, voor verantwoording over de ouderbijdrage of voor het expliceren van besluiten. Een belangrijke inzet wordt gepleegd bij de ondersteuning van campagnes bij de groei van scholen. Dat betreft in ieder geval de ondersteuning van de scholen in Krimpen en Oud-Beijerland. Maar tevens de school in oprichting in Rotterdam West. Dit jaar ligt als derde opdracht bij het updaten van de websites van de scholen. Schoolleiding en PR werkgroepen van scholen vinden tevens gezamenlijke ondersteuning voor mediabeleid.
Managementteam Het managementteam heeft de afgelopen jaren een kwaliteitsimpuls gehad. Dit betekent dat enerzijds het leiderschap van de scholen is versterkt en anderzijds dat het gezamenlijk leiderschap van de gehele organisatie gestalte begint te krijgen. Vanuit het managementteam zijn twee werkgroepen gevormd, namelijk over onderwijskwaliteit en over personeel en organisatie. Deze werkgroepen zullen zich nadrukkelijk buigen over evaluatie van beleid en ten aanzien van het proceshandboek voorstellen doen voor aanpassing en aanscherping. De betrokkenheid van alle scholen bij de gezamenlijke beleidsontwikkeling wordt hiermee versterkt. In het komend schooljaar is een management ontwikkelprogramma ingericht. Dit programma is gericht op het ontwikkelen van een gezamenlijke toekomstvisie op onderwijs en op onze organisatie. Het programma zal bestaan uit een aantal masterclasses. Daaraan wordt medewerking verleend door externe deskundigen zoals, organisatieadviseur Edward de Boer, schrijver en filosofe Desanne van Brederode, bestuurder/toezichthouder in het publieke domein Josephine de Zwaan en hoogleraar onderwijskunde Gert Biesta. Ook kunnen op uitnodiging collega schoolleiders uit andere regio’s en eigen medewerkers worden uitgenodigd. De kennis uit de masterclasses wordt ook gebruikt als input voor de gezamenlijke studiedag.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
18/21
IB overleg Het overleg van de Intern Begeleiders heeft het afgelopen jaar een start gemaakt in de periferie. Ondanks dat heeft het zijn waarde aangetoond. Het overleg zal een permanent karakter krijgen en onder voorzitterschap van de onderwijskundig adviseur. Het IB overleg kan uitgroeien tot een netwerk waarin professionalisering wordt georganiseerd door onderlinge kennisuitwisseling en studie. Het IB overleg heeft dit jaar de functie om de invoering van ParnasSys inhoudelijk te begeleiden en regie te voeren op een krachtig gebruik van dit systeem. Het IB overleg zal voorbereidingen treffen ten aanzien van de keuze en implementatie van de eindtoets basisonderwijs en regie voeren op het instellen van een eigen monitor en audits voor de basiskwaliteit van onze scholen.
3.3
Ontwikkelen van het beleidsplan 2015-2019
Dit schooljaar gaan we werken aan het uitvoeren van ambities die we al een tijd voor ogen hebben maar we maken tegelijk een pas op de plaats. Niet zomaar maar om met elkaar stil te staan om verder de toekomst in te kijken. Om nieuwe ambities, om nieuwe doelen te stellen. Doelen en ambities die we over 5 jaar gerealiseerd willen hebben. Het formuleren van deze ambities gaan we dit jaar doen en dat begint met het gezamenlijk beantwoorden van vier clusters van vragen: 1.
De visie waarmee en waartoe we opleiden. Kinderen die nu onze scholen binnenkomen, bereiden wij voor op een toekomst die we nog niet kennen. Voor welke opgave komen die (dan) jonge mensen te staan? En welke kwaliteiten zal de wereld dan van hen vragen? Wat zijn de doelen van het onderwijs dat we deze kinderen willen aanbieden? Hoe verhouden deze doelen zich tot het mensbeeld waarmee we onderwijzen en hoe verhouden kinderen zich tot dit mensbeeld in de diverse context waarin kinderen opgroeien.
2.
De breedte en de kwaliteit van het onderwijsaanbod. We geven vrijeschoolonderwijs vanuit een prachtig pedagogisch onderwijsprogramma dat een lange traditie heeft. Hoe benutten we de kracht van dit onderwijsprogramma in het verbreden, verbeteren en uitbreiden ervan? Ervaringen van leerkrachten en hun onderzoekende houding geven impulsen tot vernieuwing. Hoe borgen we die vernieuwingen? De samenleving stelt nieuwe vragen en kinderen hebben diverse en veranderende oriëntaties. En hoe werken we dit uit in de praktijk van ons onderwijs of hebben we de antwoorden daarop al paraat? Hoe geldt dat bijvoorbeeld voor vaardigheden van de 21e eeuw? Hoe zijn creativiteit, wetenschap en technologie en welke plaats heeft ICT in ons onderwijs? Als leermiddel en als leergebied.
3.
Recht doen aan alle kinderen is recht doen aan eigenwaarde. Kinderen lijken ontzettend op elkaar. Ze maken een zelfde soort ontwikkeling door en daarvoor hebben we onze ontwikkelstof als een rode draad door ons onderwijsprogramma lopen. Maar ze verschillen net zoveel van elkaar als dat ze op elkaar lijken. Het ene kind is sneller in zijn ontwikkeling dan het andere en zal daarom eerder naar de eerste klas gaan. Ook verschillen kinderen in cognitieve talenten, motorische en creatieve aanleg. Ze verschillen van elkaar in de mate waarin ze anderen kunnen aanvoelen en aandacht van andere kunnen vangen. Ze verschillen in de mate waarin ze grenzeloos nieuwsgierig zijn of de mate waarin ze zich kunnen plooien in de discipline en de concentratie die het schoolse leren ook zo vaak vraagt. Ze verschillen in de lol die ze beleven aan handwerken en euritmie. Hoe kunnen we de kunst Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
19/21
verstaan om recht te doen aan wat kinderen kinderen maakt en recht te doen aan wat ze van elkaar onderscheidt? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ze elk hun unieke talent naar de top van de berg kunnen brengen en hoe kunnen we ervoor zorgen dat ze niet gefrustreerd raken van dingen die ze meer moeite kost dan andere kinderen? Wat is voor ons echt passend onderwijs? En hoe geven we dat? 4.
De verantwoordelijkheid voor goed onderwijs wordt opgeëist door leraren. Ook dit is zo’n mooie traditie bij het vrijeschoolonderwijs. Het is zo vanzelfsprekend en tegelijk zo hoog gegrepen. De leraar als professional die vanuit een professionele intuïtie het goede weet te doen. Vanuit een lange ervaring die is opgedaan en door studie: vanuit patroonherkenning. En ook vanuit een creatieve intuïtie, ofwel het innerlijk weten. Hij is in staat zijn eigen onderwijs zo vorm te geven en zo het leren van alle kinderen te organiseren of ondersteunen. Hij heeft een onderzoekende geest en houding; Een ingebakken nieuwsgierigheid naar hoe het onderwijs steeds beter te geven. Hebben de leraren deze positie? Hebben ze de ruimte en ook de collega’s om zich heen waarmee ze deze verantwoordelijkheid aankunnen? Welke vaardigheden zijn nu nog onderbelicht? Hoe kunnen leraren elkaar aanvullen? En welke opleiding en welke nascholing hoort hier bij? Steeds meer wordt ervan uitgegaan dat de basiskwaliteit van elke leraar is dat hij of zij in staat is alle leer- en ontwikkelvragen in een klas te kunnen bedienen. Wat is er voor nodig om dat in 2020 voor alle leraren voor elkaar te krijgen? Welke verhoging van de beroepskwaliteit van leraren heeft prioriteit?
En zo gaan we dat doen! De bestuurder is eigenaar en regisseur van het proces om het beleidsplan op te stellen. Daarin zal de staf samen met hem de procesuitvoering vormgeven. Het proces bestaat uit 7 deels parallelle stappen:
Stap1: Tijdens de gezamenlijke start van het schooljaar zal de bestuurder de koers uitzetten en het proces schetsen waarmee we aan de slag gaan. Een keynote lezing zal worden verzorgd door Josephine de Zwaan over de kernopdracht van het vrijeschoolonderwijs in een veranderende tijd en samenleving. Periode: 10 september 2014.
Stap 2. Er worden werkgroepen gevormd ingebed in de kwaliteit van het MT, het IB overleg en met vertegenwoordigers van de scholen. Het schrijfwerk dat voor deze werkgroepen, de onderlinge afstemming en de afstemming met nationale beleidsontwikkeling ligt in handen van het bestuursbureau. Periode: september 2014.
Stap 3. De input voor de beantwoording van de 4 vragen worden niet gegeven door toezichthouders of bestuurders maar door de hoofdrolspelers van het onderwijs. Dat zijn leerlingen, ouders, leraren en deelnemers in de lokale gemeenschap. We starten daarom met de beantwoording van deze vragen met enquêtes. Voor het houden van deze enquêtes zal een digitale omgeving worden gebruikt, namelijk WMKPO. De enquêtes geven antwoord op evaluatieve vragen over de kwaliteit van onderwijs en beleid en geven zicht op wensen ten aanzien van de toekomst. Het is van cruciaal belang dat er doorlopend terugkoppeling plaats zal vinden. Periode: november 2014 tot maart 2015
Stap 4. Het management ontwikkelprogramma dat voor het MT is opgezet zal als input dienen van externe deskundigen om de geformuleerde vragen. Elke bijeenkomst zal worden afgerond met een verslaglegging en opbrengst ten behoeve van de eerste bijeenkomst van dit programma. Periode: september – april 2015.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
20/21
Stap 5: De gezamenlijke studiedag staat geheel in het teken van het doorspreken van de contouren van het beleidsplan met alle medewerkers. Vooral het speerpunt van onderwijsinhoudelijke ontwikkeling is daarbij aan de orde en het onderzoeken van praktische uitwerkingen daarvan. Periode: 2 maart 2015.
Stap 6: Tijdens de tweedaagse van het MT zal alle input worden verzameld en gewogen en zal een eerste versie van een gedragen beleidsplan 20152019 gereed zijn. Periode: 16/17 april 2015
Stap 7: De ontwikkeling van het beleidsplan wordt periodiek teruggekoppeld aan de Raad van Toezicht en de GMR en door schoolleiders aan de teams. Er wordt om advies gevraagd. De definitieve presentatie waarvoor dan draagvlak is verkregen voor goedkeuring en instemming zal plaatsvinden bij de opening van het schooljaar 2015/2016. Periode: september 2015.
Bestuurlijk jaarplan 2014-2015 v3 defcon
21/21