28/01/2014
VSV
- Dag 1 –
Duurzame lokale mobiliteit Valère Donné Mobiliteitscoördinator BMV-L departement MOW, voorzitter RMC Limburg, kwaliteitsadviseur plannen en projecten Vl. Brabant
1
INHOUD 1. 2. 3.
Landelijke sturing lokale mobiliteitsbeleid Nieuwe procedure GBC - RMC - Kwaliteitsadviseur Het (inter)gemeentelijk mobiliteitsplan – – – –
4. 5.
A. Doel en Opbouw van het plan B. Sneltoets als evaluatie van het mobiliteitsplan C. Drie sporen naar een vernieuwd mobiliteitsplan D. Herziening Spoor 2: Verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan
Start- en projectnota’s Evaluatienota
2
1. Landelijke sturing lokale mobiliteitsbeleid Instelling nieuwe procedures: 1996: het mobiliteitsconvenant 2009: het mobiliteitsdecreet werd goedgekeurd, nog geen impact op mobiliteitsconvenant 2013: BVR tot uitvoering mobiliteitsdecreet: vanaf 1 maart 2013 Belangrijke wijziging van procedures voor goedkeuring plannen en projecten
3
1
28/01/2014
1996 - 2013: de mobiliteitsconvenants Overeenkomsten tussen Vlaamse overheid – gemeente - De Lijn met betrekking tot investeringen in verkeer en mobiliteit bestaan uit: • moederconvenant • 19 modules • opmaak mobiliteitsplan niet verplicht wel nodig projecten. Procedure: Plannen en projecten na bespreking in commissie voorgelegd aan auditcommissie en conform verklaard door een auditor 4
Vanaf 1/3/2013 gaat het mobiliteitsdecreet in uitvoering Nieuw juridisch kader: decreet 20 maart 2009, BVR 25 januari 2013
Decreet bepaalt procedure voor goedkeuring van plannen, investeringsprojecten, subsidieprojecten. • Elke gemeente moet over een goedgekeurd mobiliteitsplan beschikken • Daarna heeft de gemeente recht op subsidies. • Voorheen bestaande commissies krijgen nieuwe inhoud en nieuwe regels
5
2. Nieuwe procedure GBC-RMC-kwaliteitsadviseur •
GBC: Gemeentelijke Begeleidingscommissie
•
RMC (Regionale Mobiliteitscommissie) Voorheen: PAC (Provinciale Auditcommissie en OVC Openbaar vervoercommissie)
6
2
28/01/2014
GBC (inter)gemeentelijke mobiliteitscommissie MB 11 maart 2013 gemeenteraad duidt adviserende leden aan en stelt de vergaderingen van de GBC open. Schepencollege beslist over deelname aan Intergemeentelijke GBC’s (bv. de Lijn).
Vaste leden: (een vertegenwoordiger van) • • •
De initiatiefnemer van het plan of project tenzij reeds aanwezig Gemeente (voorzitter GBC) Dep MOW, afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid (de mobiliteitsbegeleider) • De Lijn • De betrokken wegbeheerder Variabele leden: (een vertegenwoordiger van) • Departement Ruimtelijke ordening, woonbeleid en onroerend erfgoed • Provincie • (voor plannen) Departement Leefmilieu, Natuur en Energie • (Voor projecten mbt spoor:) NMBS Holding, NMBS of Infrabel… • Lijst nog uit te breiden door GBC (tenzij anders vermeld, voor elk dossier) of door voorzitter GBC uit te nodigen per dossier: politie, adviesverlenende instanties.
Adviserende leden: •
politie, milieuambtenaar, vertegenwoordigers van het middenveld en de bevolking, adviesraden.. (aanduiden of zij voor elk dossier worden uitgenodigd) Quorum: Alle vaste leden moeten aanwezig zijn (of schriftelijke volmacht). Consensus : wordt bepaald door vaste en variabele leden. 7
RMC Regionale Mobiliteitscommissie,
MB 11 maart 2013
Samenstelling: •
Voorzitter: departement MOW, in praktijk de mobiliteitscoördinator
Een vertegenwoordiger van: • De initiatiefnemer van het plan of project, tenzij reeds aanwezig • De Gemeente • Dep MOW, afdeling Beleid Mobiliteit en Verkeersveiligheid (mobiliteitsbegeleider) • AWV • De Lijn • Departement Ruimtelijke ordening, woonbeleid en onroerend erfgoed • Provincie • Andere betrokken actoren RMC wordt bijgestaan door een kwaliteitsadviseur, voorzitter maakt PV. ‘Regionale’ commissie maar provinciaal georganiseerd op vaste dag iedere maand • Aanwezigheid: – Quorum: voorzitter + minstens helft vaste leden – Quorum niet behaald: nieuwe agendering zonder quorumvereiste
8
GBC/RMC – procedure voor plannen en projecten •
Het ontwerp mobiliteitsplan (nieuw of (gedeeltelijk) herzien) en de evaluatie van het plan (de sneltoets). De tussenliggende planfasen mogen voor bespreking en advies worden voorgelegd
•
De projecten die door de Vlaamse Regering (BVR van 25/01/2013) zijn geselecteerd (gewestelijke projecten, gemeentelijke projecten waarbij gewest meefinanciert, grootschalige projecten) Moeten de procedure niet volgen: - werken onder 200.000 Euro - werken aan autosnelwegen (uitg. bepaalde geluidsschermen)
•
•
Bij andere plannen, projecten en maatregelen m.b.t. mobiliteit kan de initiatiefnemer kiezen al dan niet de kwaliteitszorg te volgen. Met deze keuze toont de initiatiefnemer zijn/haar dossier te willen inpassen in het decretaal kader duurzame mobiliteit (bv. parkeerbeleidsplan)
9
3
28/01/2014
Gefaseerde projectmethodologie
analyse
startnota
voorontwerp
uitvoering
projectnota
evaluatie
evaluatienota
Unieke verantwoordingsnota
De kwaliteitszorg gebeurt per fase: analyse, voorontwerp en evaluatie.
10
Procedure voor Projecten: Advies kwaliteitsadviseur mogelijk zonder RMC Om een fase af te ronden is een advies van de kwaliteitsadviseur nodig, dit kan - bij consensus in de GBC: schriftelijk advies zonder RMC - bij niet consensus in de GBC: voorlegging op RMC-zitting vereist.
ADVIES: GBC
consensus geen consensus
SCHRIFTELIJK ADVIES
RMC
gunstig
VOLGENDE FASE
ongunstig
Bespreking in RMC kan altijd op vraag: Van initiatiefnemer Van kwaliteitsadviseur 11
Procedure voor plannen: steeds voorleggen aan RMC Opmaak, evaluatie (sneltoets) of herziening Mobiliteitsplan Steeds bespreking in RMC met advies kwaliteitsadviseur Voorzitter GBC stuurt project met verslag GBC naar RMC • • • • •
Consensus GBC Voorzitter GBC stuurt plan en verslag GBC naar RMC Voorzitter RMC agendeert op volgende RMC Kwaliteitsauditor RMC geeft gunstig advies Plan is goedgekeurd
12
4
28/01/2014
Advies kwaliteitsadviseur Slechts twee mogelijkheden voor advies: 1. Gunstig 2. Ongunstig – Schriftelijk (ook na RMC-beraadslaging) – Gemotiveerd Het advies geeft aan of het plan of project voldoet aan de doelstellingen van het mobiliteitsdecreet. – Advies is voor de minister richtinggevend en randvoorwaarde voor financiering of subsidiëring en ondertekenen van een samenwerkingsovereenkomst – Uitzonderlijk vatbaar voor verzoek tot heroverweging
13
Beoordelingscriteria advies kwaliteitsadviseur Het plan of project wordt getoetst aan minstens volgende zaken: • de strategische doelstellingen van het decreet en bovenliggende plannen • de bepalingen van het mobiliteitsdecreet en het uitvoeringsbesluit • het richtinggevend kader • Stopbeginsel en participatieprincipe • Interne consistentie • Technische kenmerken • Kwaliteit van de rapportering • Het draagvlak Er worden zowel sterkten als zwakten aan gehaald. Aanbevelingen van de kwaliteitsadviseur • De kwaliteitsadviseur kan suggesties geven voor het verdere verloop van het proces, uitwerking van het plan of project en aanbevelingen voor toekomstige projecten.
14
Van modules naar subsidie en samenwerkingovereenkomsten •
Huidig systeem met modules (waarbij vooraf middelen werden vastgelegd) verdwijnt en wordt vervangen door subsidieregelingen en samenwerkingsovereenkomsten (SO) (SO studie vooraf, SO uitvoering bij aanbesteding)
•
Lijst van projecten en type samenwerkingsovereenkomsten zijn vastgelegd in Besluit van Vlaamse Regering
•
Besluit van Vlaamse Regering bepaalt de voorwaarden voor subsidies en bij welke instanties deze kunnen worden aangevraagd, alsook wanneer en door welke partijen (minstens) de type samenwerkingsovereenkomsten kunnen worden afgesloten. Subsidie is enkel mogelijk indien de gemeente beschikt over een gunstig advies kwaliteitsadviseur en gepubliceerd geldig mobiliteitsplan !
15
5
28/01/2014
Subsidies / SO •
Mobiliteitsplannen
•
Fietsinfrastructuur BFF Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk op gemeentewegen (fietsfonds) (deel 40% subsidies Vlaamse overheid naar de provincies)
•
Openbaar vervoerproject
•
Infrastructuurproject op gewestweg (fietspaden, wegvak, omleiding…)
•
Infrastructuur op gemeenteweg (ontsluiting KMO, schoolomgeving)
subsidies bij BMV subsidies bij provincie (bepaalde provincies geven extra middelen voor bepaalde routes 100% voor uitvoering en 40% studie)
SO met De Lijn vooraf Studieovereenkomst met AWV bij uitvoering SO uitvoering met AWV subsidies bij AWV ! Raming+ max.10% 16
Samenwerkingsovereenkomst •
Integratie van alle afspraken in één document: – Infrastructuurprojecten op gewestwegen : “module+ samenwerkingsovereenkomst AWV” = nieuwe type overeenkomst (en beperkt in aantal) – Projecten openbaar vervoer: van 3 modules naar 2 type overeenkomsten – Nieuwe type-overeenkomsten bestaan uit een standaardtekstgedeelte dat verder wordt aangevuld en uitgewerkt met de zeer concrete afspraken i.f.v. het project, evt. met bijkomende partijen,… – Aanvullende bepalingen mogen niet in tegenstrijd zijn met standaardgedeelte en bepalingen decreet en BVR
17
Vertaaltabel module-nieuwe regeling 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
Ondersteuning strategische planningsactiviteiten (Opmaak of herziening mobiliteitsplan) Aanleg van rondwegen en andere verbindingswegen Herinrichting van doortochten Subsidiëring van wegverlichting (in doortochten) Geluidwerende maatregelen (langs gewestwegen) Netheid op de gewestwegen Informatieverschaffing openbaar vervoer Vrijliggende bus- en/of trambanen Verhoging van het openbaar vervoersaanbod Subsidiëring herinrichting van schoolomgevingen Aanleg van fietspaden langs gewestwegen Aanleg van fietspaden langs gemeentewegen Subsidiëring van fietspaden langs gewestwegen Aanleg of herinrichting van aansluitingsinfra voor zones van commerciële activiteiten Flankerende maatregelen Herinrichting van wegvakken (geen doortochten) Wegverlichting door het gewest Herinrichting van singuliere kruispunten Subsidie Opmaak van streefbeelden
Subsidieaanvraag SO2 SO1 SO8 SO9 indien initiatief gemeente wordt overeenkomst SO4 SO3 SO4 SO5 en subsidie gemeenteweg SO1 subsidie SO6 SO7 en subsidie voor gemeenteweg valt weg SO1 valt weg, is deel SO1 SO1 valt weg 18
6
28/01/2014
Projecten op gewestwegen • Initiatiefnemer gewest of gemeente
Start
• Studieovereenkomst gemeente – AWV (+ derde partijen)
Overleg
• Startnota • Projectnota Of unieke verantwoordingsnota • GBC / (RMC) kwaliteitsadvies
Ontwerp
• Onteigenen • Definitief voorontwerp
Naar uitvoering Formeel akkoord partners
Realisatie Evaluatie
• Samenwerkingsovereenkomst • Aanbesteden • Uitvoeren • Evaluatienota
19
Projecten op gemeentewegen Start Ontwerp Naar uitvoering Realisatie Akkoord bevoegde instantie
Evaluatie
• Initiatiefnemer gemeente of provincie • Startnota • Projectnota • Of unieke verantwoordingsnota • GBC / (RMC) kwaliteitsadvies • Onteigenen • Definitief voorontwerp • Aanbesteden • Uitvoeren
• Nazicht en uitbetalen subsidie
• Evaluatienota
20
Subsidie opmaak of herziening van een mobiliteitsplan: vast bedrag voorheen 2/3 kosten met plafondbedrag
– AANGEPASTE CATEGORISERING • Cat. 1: 150.000 euro (spoor 1) steden Antwerpen en Gent • Cat. 2: – – – –
75.000 euro (spoor 1)
Gedeeltelijk (of 100%) in grootstedelijk gebied (Antwerpen en Gent) Geheel of gedeeltelijk in een regionaal stedelijk gebied Geheel of gedeeltelijk in het Vlaams Strategisch Gebied Brussel Geheel in kleinstedelijk gebied (minstens kernstad)
• Cat. 3:
30.000 euro (spoor 1): overige gemeenten
– Concrete toewijzing van elke gemeente/stad zal worden ter beschikking gesteld in een tabel
Einde overzicht nieuwe procedure 21
7
28/01/2014
3. Het (inter)gemeentelijk MOBILITEITSPLAN – – – –
A. Doel en opbouw van het plan B. Sneltoets als evaluatie van het mobiliteitsplan C. Drie sporen naar een vernieuwd mobiliteitsplan D. Herziening Spoor 2: Verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan
22
A. Doel en opbouw van het plan Doel: • DUURZAME MOBILITEITSONTWIKKELING beheer van de mobiliteit zonder de behoeftevoorziening van de toekomstige generaties in het gedrang te brengen.
• 4 doelstellingen: Bereikbaarheid, toegankelijkheid, verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid, Milieu en natuur • Twee beginselen: STOP-beginsel Participatiebeginsel
23
Inpassen in kaderplannen Schaalniveau Gewest Provincie Gemeente Deel gemeente
Ruimtelijk Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)
Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan BPA’s, RUP’s
Verkeerskundig Mobiliteitsplan Vlaanderen (Vrachtroutenetwerk) (geïntegreerd in PRS)
(BFF) Gemeentelijk Mobiliteitsplan Deelstudies, concrete projecten 24
8
28/01/2014
Het Mobiliteitsplan omvat 3 fasen De eerste fase
1. Oriëntatiefase: Stand van zaken, mondt uit in Oriëntatienota
• • • • •
algemene inleiding en situering inventaris bestaande plannen en studies visies actoren (en sectoren) probleemstelling definiëring verder onderzoek
25
De tweede fase van het Mobiliteitsplan
2. Opbouw plan: ontwikkeling van scenario’s, mondt uit in Synthesenota
• • •
resultaten verder onderzoek (op basis van de oriëntatienota) uitwerking trendscenario (huidig beleid) opbouw scenario’s “duurzame mobiliteit”
26
De derde fase van het Mobiliteitsplan
3. Beleidsplan: • •
Operationele doelstellingen Gewenste mobiliteitsontwikkeling
•
Aangeven van noodzakelijke wijzigingen gemeentelijke beleidsplannen Actieplan met prioriteitenstelling, uitvoeringstermijnen, verantwoordelijkheden opmaak evaluatiemethode
( gekozen beleidsscenario )
• •
27
9
28/01/2014
De 2 delen van het Mobiliteitsplan Het Mobiliteitsplan wordt sinds het mobiliteitsdecreet 2009 getoetst op volgende inhoud: ART. 17 §1. Het Informatief deel bevat ten minste: 1° omschrijving, analyse en evaluatie van de bestaande, lokale mobiliteitstoestand; 2° een onderzoek naar de toekomstige mobiliteitsbehoeften; 3° een omschrijving, analyse en evaluatie van de relatie met kaderplannen; 4° een omstandige omschrijving van de alternatieven om de gewenste mobiliteit op het lokale vlak te bereiken. (Dit vinden we meestal in deel 1 en deel 2 van het mobiliteitsplan, deel 3 dient het volgende te bevatten:) §2. Het richtinggevend deel omvat ten minste: 1° een beschrijving van de gewenste lokale mobiliteitsontwikkeling; 2° de operationele doelstellingen betreffende de lokale mobiliteitsontwikkeling; 3° een actieplan, met maatregelen, middelen, termijnen en prioriteiten en een lijst met punten waarvoor overleg en samenwerking met naburige gemeenten wenselijk zijn. §3. Het geeft aan in hoeverre het mobiliteitsbeleid is afgestemd op de beleidsplannen vermeld in §1, 3° of aanleiding geeft tot een wijziging van gemeentelijke beleidsplannen of gemeentelijke beleidsdocumenten. (bv. categorisering lokale wegen in GRS)
28
Geldigheid gemeentelijk mobiliteitsplan • • • •
Gunstig advies kwaliteitsadviseur Vaststelling door gemeenteraad werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad Binnen maximum 6 jaar onderworpen is aan een evaluatie via de sneltoets Blijft geldig tot een nieuw plan werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
29
B. Sneltoets als evaluatie van het mobiliteitsplan Doel sneltoets: Een hanteerbaar, eenvoudig instrument om het gemeentelijke mobiliteitsbeleid binnen 6 jaar te evalueren en zo nodig bij te sturen; Het huidige mobiliteitsplan toetsen op zijn actualiteitswaarde; Richting geven aan het toekomstige gemeentelijk mobiliteitsbeleid.
30
10
28/01/2014
Positie van de sneltoets Huidige mobiliteitsplan
Sneltoets Toekomstige mobiliteitsplan
31
Bekommernissen m.b.t. de sneltoets als instrument • • • •
Low-cost: geen subsidie (dus in eigen beheer) Eenvoudig door de GBC hanteerbaar op één GBC-zitting te behandelen. Een instrument dat helpt richting te geven aan een vernieuwd lokaal mobiliteitsbeleid • Uitgaan van gekende informatie. • Uitgaan van gekende procedures. • Planlastverlaging: niet nodeloos hernemen, planproces vlot aanpassen.
32
Inhoud 3 stappen • STAP 1.
Informatief gedeelte. (volgende sheet) Beschrijving (gewijzigde) planningscontext. SVZ mobiliteitsplannen buurgemeenten Milieuconvenant Tabellen
• STAP 2.
Toetsing van het beleidsplan. Vraag 1: staan de actoren nog uitdrukkelijk en onverdeeld achter het beleidsscenario? Tabel 2: lijst met actualiteitswaarde per werkdomein en aan te passen thema’s. Vraag 2: Dienen er thema’s verder uitgewerkt of toegevoegd?
STAP 3.
Conclusies. De GBC kiest tussen 3 mogelijke sporen Plan van aanpak.
33
11
28/01/2014
STAP 1 • • • • • • • • • • • • •
Gewijzigde planningscontext Mobiliteitsplan Vlaanderen Provinciaal ruimtelijk structuurplan Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (+aanpassingen) Vrachtroutenetwerk De Lijn: strategische projecten (spartacus, kustzone, …) ,plan 2020 Masterplan STAD bv. nieuwe infrastructuren, nieuwe visie.. Afbakening stedelijk gebied Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen: bv. bedrijventerreinen, IKEA Conform verklaard lokaal mobiliteitsplan Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Projecten op Investeringsprogramma Vlaams Gewest Wetgeving bv. fietsstraten.. Van Basismobiliteit naar netmanagement …
34
STAP 2:
2 vragen
• Vraag 1: Gesloten vraag – Staan de actoren van de GBC nog uitdrukkelijk en onverdeeld achter het beleidsscenario? • Vraag 2: Open vraag – Welke thema’s wenst de GBC toe te voegen aan het beleidsplan (verbreden) dan wel verder uit te werken (verdiepen)?
35
2 vragen en 3 sporen. Vraag 1: Consensus over beleidsplan? Neen
Ja Vraag 2: Uitdiepen / toevoegen van thema’s? Ja
Spoor 1 Vernieuwen
Spoor 2 Verbreden Verdiepen
Neen Spoor 3 Bevestigen Actualiseren 36
12
28/01/2014
Aandachtspunten sneltoets • Doel: een belangrijke inhoudelijke stap zetten. • Integratie naar milieu is mogelijk. Nuttig is de Milieu- of duurzaamheidsambtenaar opnemen in GBC-sneltoets. • Voorbereiding van de sneltoets door mobiliteitsambtenaar van de gemeente en de mobiliteitsbegeleider van BMV. • Geen onderzoeken, enkel stand van zaken acties en plannen nakijken • Beslis-GBC: De vaste leden zijn aanwezig of geven volmacht. • Verslag GBC niet vergeten in bijlage
37
C. Drie sporen naar een vernieuwd mobiliteitsplan • Spoor 1: Vernieuwen – Uitgaan van mobiliteitsplan en andere info. – Scenario’s herzien. • Spoor 2: Verbreden / verdiepen – Uitgaan van mobiliteitsplan – Deelthema’s afbakenen • Spoor 3: Bevestigen/actualiseren – Verdere uitvoering van het mobiliteitsplan 38
Instappen op het geschikte moment Huidige mobiliteitsplan
Spoor 1
Spoor 2
Oriëntatienota
Oriëntatienota
Bestaande toestand Planningscontext Problemen Onderzoek
Bestaande toestand Planningscontext Problemen Onderzoek
Synthesenota
Synthesenota
Onderzoek Scenario’s Werkdomeinen Afweging
Onderzoek Scenario’s Werkdomeinen Afweging
Beleidsplan
Beleidsplan
Beleidsplan
Beleidsplan Werkdomeinen Acties
Beleidsplan Werkdomeinen Acties
Beleidsplan Werkdomeinen Acties
Toekomstige Mobiliteitsplan
Spoor 3
Onderzoeken Werkdomeinen
Acties
39
13
28/01/2014
Procesverloop Spoor 1 Vernieuwen Sneltoets Oriëntatienota Synthesenota Beleidsplan: Keuze beleidsscenario en actieprogramma GBC, RMC, Gemeenteraad BS 40
Procesverloop Spoor 2 Verbreden/Verdiepen Sneltoets Verkenningsnota onderzoek Uitwerkingsnota Beleidsplan GBC, RMC Gemeenteraad BS 41
Procesverloop Spoor 3 Bevestigen/Actualiseren Sneltoets aanpassing actieplan
GBC, RMC Gemeenteraadsbesluit Publicatie BS nieuw mobiliteitsplan 42
14
28/01/2014
D. Herziening spoor 2 verbreden en verdiepen van het mobiliteitsplan Motivatie voor keuze spoor 2 • • • • •
1° generatie mobiliteitsplannen niet meer actueel genoeg Volledig vernieuwen overbodig Nieuwe ontwikkelingen binnen gemeente die aanpassing vragen Nieuwe thema’s (b.v. fietsfonds, milieu) Nieuwe en diepere accenten (b.v. parkeren, consequenties categorisering) Voortgangsrapportage niet echt succesvol 1e generatie vaak onvoldoende duurzaam: nieuwe, verdergaande stap nodig
• •
43
Verdiepen (van reeds aanwezige thema’s) • Deelthema’s – – – – – –
Parkeerbeleid Sluipverkeer Categorisering lokale wegennet en snelheidsbeleid Gemeentegrensoverschrijdende aspecten Toegankelijkheid Autoluwe kernen …
44
Verbreden (nieuwe thema’s, nieuwe ruimte) • Deelthema’s – Parkeerbeleid – Categorisering lokale wegennet en snelheidszone Trage wegen, landelijke wegen, wegen voor enkel landbouwverkeer, lokale vrachtroutes – Toegankelijkheid bushalten – BFF van hoofdroute naar fietssnelweg, fietspad in de voorrang …
• Deelruimten – Stationsomgeving, Nieuwe bedrijvenzone, – Herlokatie scholen, ziekenhuizen 45
15
28/01/2014
Selectie van thema’s en onderwerpen: vanuit: DOELSTELLINGEN b.v. verkeersveiligheid, bereikbaarheid WERKDOMEINEN (A, B, C) b.v. categorisering van wegen THEMA’S EN ONDERWERPEN b.v. ontwikkeling vormtypologie per type 46
Mogelijke thema’s in Werkdomein A B.v.: • Mobiliteitseffecten nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen • geluidswerende voorzieningen • opmaak masterplan stationsomgeving • …
47
Mogelijke thema’s Werkdomein B B.v. • opmaak gebruiks- en vormtypologie per wegtype • ontwikkeling netwerk en beleidsplan trage wegen • Landelijke wegen, wegen enkel voor landbouwverkeer • selectie en afbakening autoluwe kernen en gebieden • weren sluikverkeer, lokale vrachtroutes • BFFN : fietssnelwegen/fietsroutes in de voorrang • Netwerk en routes openbaar zwaar vervoer • actualisatie basismobiliteit en netmanagement • behoeftenonderzoek fietsstallingen • actieplan halte-accommodatie • opmaak parkeerplan • … 48
16
28/01/2014
Mogelijke thema’s Werkdomein C B.v. • opmaak snelheids-handhavingsplan politiezone (bovengemeentelijk) • Handhaving via ANPR Automatische Nummerplaatherkenning systeem • opmaak basisvisie bewegwijzering • afspraken buurgemeenten rond grensoverschrijdende vraagstukken zoals: maatregelen zwaar vervoer, sluipverkeer, snelheidslimieten en fietspadenprojecten • campagne "met belgerinkel naar de winkel" • organisatie autoluwe schoolweek • maatregelen beperking parkeer-zoekverkeer • toepassing CAR-model (milieutoetsing) • … 49
Basisfilosofie Verbreden-Verdiepen: Onderlinge samenhang maatregelen • Zonder samenhang geen verbreden-verdiepen! • Mate van verbreden-verdiepen meten aan de hand van de samenhang tussen de maatregelen • voorbeeld: bewegwijzeringsplan moet geënt zijn op de wegencategorisering, de routering zwaar vervoer en de afbakening van verkeersluwe gebieden • voorbeeld: Snelheidslimieten en weginrichting moet afgestemd zijn op categorisering der wegen • Door samenvoeging van thema’s: samenhang verankeren: bv. categorisering en snelheidslimieten, openbaar vervoer, circulatie en parkeren… 50
4. START- EN PROJECTNOTA’S Voor 1996: Niets (enkel investeringsprogramma) N.a.v. convenanten: Plannen: mobiliteitsplan uitvoeringsplannen: projectnota’s Begin: unieke verantwoordingsnota Later: herzien in start- en projectnota
51
17
28/01/2014
Van Startnota tot Projectnota Opsplitsing van het proces 1.
2.
De voorbereiding van het project: WAAROM ? en WAT? Dit is de analyse- en conceptfase > START-nota. Het (voor)ontwerp van het project: HOE? Dit is de uitwerkings- en detailleringsfase > PROJECT-nota.
Cfr. probleemoplossingsproces
52
Inhoud startnota • Situering, probleemstelling en doelstellingen: – lokalisatie van het knelpunt of probleemgebied – aanleiding van het project – (voorlopige) probleemstelling: wat moet opgelost worden? (zeer korte probleemschets) – doelstellingen: Wat wil men bereiken? Eventueel ook criteria of taakstellingen m.b.t. de latere evaluatie, b.v. vermindering ongevallen met X%, b.v. verhoging van het aantal fietsers … – opm.: doelstellingen omvatten nooit maatregelen, maar wel een gewenste situatie of evolutie. B.v. niet: het aanleggen van een fietspad langs weg X. B.v. wel: het verbeteren van de veiligheid en het comfort van het fietsverkeer op de route tussen A en B. 53
Inhoud startnota (2) • Planningscontext en randvoorwaarden: – ruimtelijk-planologisch, op macro- en mesoniveau; kaderplannen, BPA’s, Ruimtelijke Uitvoeringsplannen, RSV, PRS, GRS
– verkeerskundig: Gemeentelijk Mobiliteitsplan, Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFFN), routes uitzonderlijk vervoer, vrachtroutenetwerk netwerken openbaar vervoer, streefbeeldstudies, categorisering wegen snelheidslimieten
54
18
28/01/2014
Inhoud startnota (3) • Ruimtelijke en verkeerskundige analyse: – ruimtelijke analyse op meso- en microniveau, evt. met indeling in type-gebieden: ruimtel.-funct.structuur, morfologie, reliëf, …
– verkeerskundige analyse op meso- en microniveau: gebruik van het netwerk (tellingen, relaties, snelheidsmetingen, ongevallen, kenmerken van de verschillende netwerken (profielen, kruispunten, haltes, snelheidsregimes, …) ….
– synthese: (definitieve) probleemstelling: besluit van de analyse met duiding van trends en kansen, liefst met knelpunten/potentiekaart, als grafische toelichting.
55
Inhoud startnota (4) • Beschrijving van de redelijke oplossingsrichtingen: – minimum 2 volwaardige, en wezenlijk verschillende oplossingsrichtingen, liefst in conceptvorm. – moet realiseerbaar zijn – indien een streefbeeldstudie of andere consensusnota voorhanden is het niet meer verplicht meerdere oplossingsrichtingen uit te werken. – een (verkeers)structuurschets per alternatief: schematisch overzicht van alle relevante aspecten als snelheid, verlichting, type fietspad, wegbreedte, groen, verlichting, bushaltes, …
56
Inhoud startnota (5) • Afweging van de voorkeursoplossing: keuze van de gewenste oplossing in consensus. Kostenraming: voorlopige inschatting van het totaalbedrag Definitieve raming gebeurt in de projectnota
Overzicht te doorlopen procedures: Samenwerkingsovereenkomst of subsidie? evt. parallelle procedures: MER, RUP, onteigening, … verslagen van de GBC, evt. eerdere PAC, RMC (in bijlage) verdere timing van het totale planproces
57
19
28/01/2014
Kwaliteitscriteria • • • •
algemeen: leesbaarheid tekst en kaartmateriaal, … volledigheid van de informatie juistheid van de informatie: actueel, correct gemeten mate waarin de alternatieve oplossingsconcepten zijn uitgewerkt: voldoende aantal, inhoudelijk relevant, detailleringsniveau, … kwaliteit van de oplossingen: Problemen oplossen geen nieuwe problemen bijmaken bv. fietspaden op bermen zonder onteigening geven uitzichtproblemen aan voordeur, oprit, zijwegen haalbaarheid van de alternatieven Antwoord op de doelstelling duurzame mobiliteit ? Past in (boven)lokale plannen? STOP-principe gevolgd?
bij de afweging van de oplossingsconcepten: diepgang en evenwicht, juiste criteria en passende gewichten. Draagvlak bij de actoren bv. als de gemeente zelf al twijfelt aan de oplossing…
58
Inhoud projectnota • Terugkoppeling naar de startnota: – situering van het project op basis van een liggingsplan – Samenvatting uitgangspunten voorkeursoplossing – beschrijving van de ruimtelijke en verkeerskundige keuzes in het weerhouden concept. – beschrijving van de zones van het projectgebied
Eventuele verbeteringen, wijzingen aanvullingen van en afwijkingen op de startnota mbt de oplossing: verbeteringen of aanvullingen op basis van het PAC/RMC-verslag startnota of advies kwaliteitsadviseur of van de GBC onderzoek ter onderbouwing actualisering van de planningscontext, de beschrijving van aangrenzende projecten, … motivatie van eventuele afwijkingen van het gekozen concept
59
Inhoud projectnota (2) • Concrete uitwerking van het project: – Technische uitwerking: grondplan in passende schaal (bij voorkeur minimaal 1:500) Type-dwarsprofielen: min. één per gebiedstype, en cruciale passages (evt. versmallingen en overgangen) lengteprofiel, met name bij ongelijkgrondse kruising(en) voorziene groenelementen, verlichtingspalen, materialen, … – specifieke ontwerpdetails: bushalten (inplanting en toegankelijkheid, hoogte en afmetingen!!), overgang aanliggend-vrijliggende fietspad-menging met rugdekking en suggestiestroken, inplanting van lichtmasten t.o.v. oversteekplaatsen Controle op uitzichtlengte … gevolgen op nutsvoorzieningen, onteigeningen, ... – flankerende maatregelen: communicatie, sensibilisatie, handhaving, minder hinder… – engagementen van andere partners: onderhoud, aanvullend reglement nieuwe maximum toegelaten snelheid, … vrijwaren van hagen die het uitzicht beperken
60
20
28/01/2014
Inhoud projectnota (3) •
Evaluatie van het project: overzicht van de afspraken en te nemen stappen: – wie: taakverdeling tussen de partners – wanneer: hoe lang na de uitvoering – hoe: evaluatie-criteria, en wijze waarop de criteria gemeten worden
•
Kostenraming: bijstelling raming der werken opgelet bij subsidieprojecten mag de kostprijs slechts 10% hoger liggen
•
Verdere procedure: – beschrijving procesverloop: verslagen van de GBC en de vorige RMC of PAC of advies Kwaliteitsadviseur (in bijlage) – uitvoeren overeenkomsten en afspraken met andere partners – verdere procedures in het kader van rooilijnplannen, RUP, MER, onteigeningen, – vooropgestelde aanvangsdatum van de werken
61
Kwaliteitscriteria • • •
algemeen: leesbaarheid, duidelijkheid kaarten en plannen, paginering… volledigheid van de informatie zie inhoud projectnota. juiste maatvoering van de onderdelen van het ontwerp (voetpaden, fietspaden, bushaltes, rijweg, berm, markeringen, bochtstralen asverschuivingen…) conform kennis en kunde en de wetten en richtlijnen terzake (b.v. Code voor de Wegbeheerder, verordening voetpaden in bebouwde kommen, vademecums, omzendbrieven, dienstorders AWV, dienstnota’s De Lijn, …)
• • •
kwaliteit van de argumentatie indien van de gewenste maatvoering en richtlijnen wordt afgeweken Verkeersveiligheidsaudit: zichthinder, uitzicht, bochtverbredingen… Verlichting van oversteekplaatsen
62
Vaak voorkomende fouten • • • • • • • • • • • •
geen voorafgaande GBC ! Kan niet meer in nieuwe procedure doel = maatregel oplossingsnota i.p.v. probleemverkennende nota (startnota = ± projectnota) slechts 1 oplossing bestudeerd: vooringenomenheid geen fundamenteel verschillende alternatieven (nep) oplossing te gedetailleerd uitgewerkt, conceptueel niveau overgeslagen geen timing of kostenraming, opgevangen door SO bij uitvoering randvoorwaarden te globaal onderzocht (b.v. fietspad aanleggen is ruimer dan vademecum toepassen) geen afstemming op aanpalende projecten leidt soms tot conceptverschillen te snel willen werken en dan jaren wachten op rioleringssubsidies > < Ondertussen verouderd ontwerp afwijkingen van de projectnota achteraf ? Wijzigingen tijdens werken ? Bouwvergunning later nog geweigerd door RO, wegens niet veilig, wegens negatief advies ANB…
63
21
28/01/2014
Gecombineerde start- en projectnota • Voor en nadelen • Kwaliteitszorgsysteem RMC en kwaliteitsadviseur is uitgeschakeld voor de beoordeling van alternatieven • Bij afwijzing in RMC/kwaliteitsadviseur moet het werk worden overgedaan • Best enkel toe te passen voor eenvoudige projecten
64
5. EVALUATIENOTA Wanneer? -
Staat in decreet 2009 Hernomen in BVR voor inhoudsbepaling Geen datum verplichting of sanctie
Nut? • •
•
•
leermoment: Belangrijk voor nieuwe projecten. kwaliteitscontrole: is het project ook uitgevoerd zoals oorspronkelijk gepland? Wijzigingen nodig? communicatie-instrument: – indien de doelstellingen zijn gehaald: positief – Indien de doelstellingen niet zijn gehaald: objectief argument voor meer aanvullende of flankerende maatregelen. Voor OV-projecten moet het al lang, nu voor alle projecten 65
Inhoud evaluatienota • • •
Situering Doelstellingen Analyse van het proces
•
analyse van het uitgevoerde project: – eventuele afwijkingen tussen het ontwerp dat op de PAC/OVC positief is geadviseerd, en het uiteindelijk uitgevoerde project – mate waarin werd rekening gehouden met de opmerkingen en adviezen van de PAC/OVC/Kwaliteitsadviseur – aspecten die een invloed hebben op het comfort en/of de gebruikswaarde die niet op het oorspronkelijke plan konden worden beoordeeld (b.v. verticale elementen, groenelementen, boordstenen, waterslikkers, …) – Aanpassingen, Kosten achteraf?
66
22
28/01/2014
Inhoud evaluatienota (2) •
effecten van het project vanuit probleemstelling en doelstelling Problemen opgelost? Doelstellingen bereikt? onderbouwing vanuit: gebruik, ongevallen…
•
stand van zaken van de afspraken: bv. aanpassing snelheidslimieten
•
Conclusie • beschrijving van maatregelen om het project verder te optimaliseren (infrastructureel en niet-infrastructureel) • Succesfactoren en leerpunten voor toekomstige, gelijkaardige projecten, naar uitvoering en begroting
67
Vragen ???
68
23
