Community of Practice LOKALE DUURZAME ENERGIEBEDRIJVEN $
Uitnodiging en programma
Symposium “Van vonk naar vlam” Samenwerking energiecoöperaties en Gelderse gemeenten 3 December 2015, 16:30 – 20:30 uur
! ! De!Community!of!Practice!van!Gelderse!energiecoöperaties!bestaat!drie!jaar!en!organiseert!zijn!tiende!masterclass.! Deze!jubileumbijeenkomst!op!3!december!wordt!een!bijzondere:!gemeenten!en!lokale!initiatieven!zetten!een!volgende! stap!in!hun!samenwerking.!We!verstevigen!de!basis.!Waar!de!vonken!al!overspringen!wakkeren!we!het!vuur!aan.! Dit!minisymposium!brengt!ambtenaren!en!bestuurders!van!gemeenten!en!initiatiefnemers!van!energiecoöperaties! bijeen!in!gesprek.!Hoe!slaan!we!onze!handen!ineen!voor!een!geslaagde!Gelderse!energietransitie?!Waar!hebben!we! elkaar!nodig?!Hoe!kan!het!gesprek!overgaan!in!gezamenlijke!actie?! ! We!nodigen!u!van!harte!uit!om!deel!te!nemen!in!dat!gesprek!tijdens!het!symposium!‘Van!Vonk!Naar!Vlam’.!! ! ! !
PROGRAMMA! ! 16:00! Ontvangst!in!Post!Zuid,!Apeldoorn! Post!Zuid!is!de!nieuwe!gemeentewerf!van!Apeldoorn.!Een!plek!die!precies!de!‘handenLuitLdeLmouwenLmentaliteit’! uitstraalt!die!we!zoeken.!Adres:!Aruba!4,!Apeldoorn,!goed!bereikbaar!met!de!auto!en!met!de!(pendel)bus!vanaf! Apeldoorn!CS.! ! 16:45!uur! Start!programma!! Boeiende!sprekers!leiden!het!onderwerp!van!de!dag!in:! • Jan!Jacob!van!Dijk,!gedeputeerde!Gelderland!L!over!het!samenspel!van!provincie,!gemeenten!en!energiecoöperaties! • John!Kerkhoven,!directeur!Quintel!Intelligence!en!actief!in!LochemEnergie!L!over!hoe!om!te!gaan!met!de!complexiteit! van!de!energietransitie! • Patricia!Withagen,!wethouder!Zutphen!L!over!bestuurlijk!lef!in!de!samenwerking!met!lokale!initiatieven! • Twee!korte!pitches:!Thijs!de!la!Court!over!de!stand!van!zaken!in!het!Gelders!Energieakkoord;!Gerwin!Verschuur! introduceert!de!onlangs!opgerichte!Vereniging!Energie!Coöperaties!Gelderland.! ! 18:15!uur! Diner! Lopend!buffet!
Deze$activiteit$maakt$deel$uit$van$het$Gelders$kennisprogramma$DuurzaamDoor$2013;2016$ en$is$mede$mogelijk$gemaakt$door$het$Prioritair$Programma$Energietransitie$van$de$ Provincie$Gelderland$
! ! ! 18:45!uur! Werkplaatsen! In!twee!ronden!gaan!we!op!zoek!naar!de!essenties!van!een!succesvolle!samenwerking!tussen!gemeenten!en!lokale! initiatieven.!In!de!bijlage!vindt!u!een!korte!omschrijving!van!de!tien!werkplaatsen!die!we!aanbieden.!U!kunt!in!beide! ronden!aan!één!werkplaats!deelnemen.! Ronde$1$(18:45$–$19:30$uur)$;$Dilemma’s$in$de$samenwerking$van$gemeente$en$coöperatie$ Ronde$2$(19:45$–$20:30$uur)$;$Voorbeelden$van$geslaagde$samenwerking$ ! Speciaal:$besloten$werkplaats! In!een!aantal!Gelderse!plaatsen!werken!coöperatie!en!gemeente!al!enige!tijd!samen.!Bestuurders!doen!hun!best!om! ruimte!te!scheppen,!maar!ervaren!dat!het!fors!kan!wringen!met!de!bestuurlijke,!politieke!en!ambtelijke!praktijk.!In!een! besloten!diner$pensant!scheppen!we!de!ruimte!voor!een!open!en!eerlijk!gesprek!daarover,!op!zoek!naar!openingen!voor! oplossingen.!Deelnemers!aan!het!diner!zijn!persoonlijk!benaderd!op!basis!van!hun!praktische!ervaring!met!dit! vraagstuk.!! ! 20:30!uur! Netwerkborrel!! ! ! !
AANMELDEN! Als!u!zich!nog!niet!eerder!aanmeldde,
[email protected]!is!voldoende.!! U!kunt!in!uw!mail!ook!aangeven!naar!welke!werkplaatsen!in!ronde!1!en!2!uw!voorkeur!uitgaat.! ! ! Hartelijke!groet,! ! Rita!ten!Dam!en!Carla!Onderdelinden,!Provincie!Gelderland!! Ruud!Schuurs,!Community!of!Practice!Gelderse!energiecoöperaties! Thijs!de!la!Court,!Gelders!Energieakkoord! ! ! Volg$ons$ook$op$Facebook:$www.facebook.com/VanVonkNaarVlam$ !
Deze$activiteit$maakt$deel$uit$van$het$Gelders$kennisprogramma$DuurzaamDoor$2013;2016$ en$is$mede$mogelijk$gemaakt$door$het$Prioritair$Programma$Energietransitie$van$de$ Provincie$Gelderland$
! ! Overzicht!van!de!werkplaatsen! !
RONDE!1!–!Dilemma’s!in!de!samenwerking!tussen!gemeente!en!coöperatie! 1.1! Dilemma!1!–!“Gelijke!monniken,!gelijke!kappen?”!
1.2!
1.3!
1.4!
1.5!
Een!lokaal!initiatief!werkt!aan!projecten!in!de!gemeente!en!wil!investeren!in!een!professionele!aanpak.!Niet!alleen! voor!de!duur!van!een!project,!maar!ook!voor!de!lange!termijn.!De!eerste!jaren!zullen!ze!kosten!moeten!maken!waar! geen!dekking!voor!is!en!ze!doen!een!beroep!op!de!gemeente!om!samen!te!werken.!De!gemeente!vreest!echter!voor! een!lange!rij!van!andere!initiatieven!die!dat!ook!wel!willen.!Hoe!onderscheid!je!een!kansrijk!initiatief?!En!hoe!ga!je! om!met!een!initiatief!dat!ambitieus!maar!nog!onervaren!is?!Hoe!ben!je!als!initiatief!een!interessante!partner!voor!de! gemeente?! Moderator:$Ruud$Schuurs$(CoP$Gelderse$energiecoöperaties)$ $ Dilemma!2!–!“Vrijwilligers!en/of!ondernemers?”! Een!lokaal!initiatief!realiseert!de!nodige!resultaten!met!inzet!van!deskundige!vrijwilligers.!!De!gemeente!maakt! dankbaar!gebruik!van!hun!inzet!en!ziet!samenwerking!voor!de!langere!termijn!wel!zitten.!Dan!kondigt!het!initiatief! aan,!om!professionaliteit!en!continuïteit!te!waarborgen,!te!willen!doorgroeien!naar!een!onderneming!met!een! vaste,!betaalde!staf.!De!gemeente!schrikt!daarvan!terug:!het!waren!toch!bevlogen!vrijwilligers,!dus!waarom!nu!dan! de!commerciële!kaart!spelen?!Het!initiatief!vindt!het!logisch!dat!ingezette!kwaliteit!wel!vrijwillig!maar!niet!gratis!is.! Ze!leveren!immer!toegevoegde!waarde!voor!de!gemeenschap?!!Welke!rol!heb!je!als!gemeente!naast!een!coöperatie! die!zich!langs!deze!weg!ontwikkelt?!Welke!ruimte!is!er!tussen!‘commercieel’!en!‘vrijwillig’?! Moderator:!Michael$Boddeke$(coöperatie$deA,$Apeldoorn)$ ! Dilemma!3!–!“Vrij!baan!geven?”! Gemeente!en!initiatief!zien!het!samen!wel!zitten.!Maar!als!ze!de!samenwerking!verder!willen!uitbouwen!blijkt!er! allerlei!wetL!en!regelgeving!dwars!te!zitten,!een!ook!interne!procedures!en!protocollen.!Hoe!kun!je!samen!zorgen! voor!een!regelluwe!samenwerking?!Hoe!ga!je!om!met!de!precedentwerking!voor!anderen?!Wat!is!de!rol!van!bestuur! en!politiek?!! Moderator:$Carla$Onderdelinden$(provincie$Gelderland)$ ! Dilemma!4!–!“Alleen!ga!je!sneller.!Kom!je!samen!verder?”! De!gemeente!heeft!ambitie!en!wil!graag!resultaten!zien.!Hoe!eerder!hoe!beter,!want!bestuur!en!politiek!moeten!ook! hun!achterban!tevreden!stellen.!De!coöperatie!kan!de!slagkracht!op!zo!korte!termijn!niet!waarmaken;!ze!zijn!nog! aan!het!bouwen!aan!bekendheid,!vertrouwen!en!professionaliteit.!Kun!je!de!gewenste!transitie!voor!elkaar!krijgen! zonder!krachtig,!initiatiefrijk!en!betrokken!maatschappelijk!middenveld?!Is!het!aan!de!gemeente!om!de!coöperatie! bij!te!staan!in!haar!ontwikkeling!als!daar!geen!concrete!resultaten!tegenover!staan?! Moderator:$Wim$Wink$(coöperatie$Dirk$III,$West;Betuwe)$ ! Dilemma!5!–!“Het!voordeel!van!de!twijfel!geven?”! In!elke!gemeente!waar!nog!geen!energiecoöperatie!of!burgerinitiatief!bestaat!kan!zich!een!initiatiefnemer!melden.! Het!initiatief!zal!zich!nog!moeten!ontwikkelen!tot!een!organisatie!met!slagkracht.!Die!ontwikkeling!kan!flink!worden! versneld!als!de!gemeente!vooraf!belooft!met!hen!te!gaan!samenwerken.!Maar!er!is!natuurlijk!een!afbreukrisico,!als! het!initiatief!de!belofte!niet!weet!waar!te!maken.!Mag!een!initiatief!vooraf!zoveel!vertrouwen!vragen?!Kan!op!deze! manier!de!drempel!om!een!initiatief!te!starten!worden!verlaagd?!Hoe!ver!gaat!de!betrokkenheid!van!de!gemeente! bij!het!laten!slagen!van!een!initiatief?!! Moderator:$Tjitske$Ypma$(Klimaatverbond$Nederland,$ZET$Zutphen)$ !
Deze$activiteit$maakt$deel$uit$van$het$Gelders$kennisprogramma$DuurzaamDoor$2013;2016$ en$is$mede$mogelijk$gemaakt$door$het$Prioritair$Programma$Energietransitie$van$de$ Provincie$Gelderland$
RONDE!2!–!Voorbeelden!van!geslaagde!samenwerking! 2.1! WindPower!Nijmegen!en!Windpark!Nijmegen[Betuwe!
2.2!
2.3!
2.4!
2.5!
De!coöperatie!WindPower!Nijmegen!heeft!in!precies!drie!jaar!de!ontwikkeling!van!een!windpark!met!4!molens!langs! de!A15!afgerond.!Begin!2016!start!de!bouw.!Naast!een!succesvolle!campagne!om!leden!(en!eigen!vermogen)!te! werven,!was!de!samenwerking!met!de!gemeente!Nijmegen!van!essentieel!belang!voor!het!slagen!van!het!project.!! Wat!was!slim!en!wat!was!geluk?!Hoe!speelden!coöperatie!en!gemeente!samen!om!dit!van!de!grond!te!krijgen?! Moderator:$Otto$Hettinga$(IJsselwind$BV)$ ! Collectieve!zonnedaken!bij!Gelderse!gemeenten! Diverse!Gelderse!gemeenten!hebben!actief!medewerking!verleend!aan!collectieve!zonneprojecten!van!burgers.!Zo! hebben!Bronckhorst,!Berkelland!en!Voorst!daken!van!hun!gemeentehuizen!beschikbaar!gesteld.!! Hoe!komen!dergelijke!projecten!tot!stand?!Welke!voorwaarden!stellen!gemeenten!en!hoe!gemakkelijk!of!moeilijk!is! het!voor!coöperaties!om!daar!aan!te!voldoen?!! Moderator:$Maarten$Visschers$(Gelderse$Natuur;$en$Milieu$Federatie)$ $ Het!Nieuwe!Wonen!in!Rivierenland! Het!Nieuwe!Wonen!Rivierenland!wordt!het!regionaal!energieloket!van!10!gemeenten!en!is!een!initiatief!van!het! Coöperatief!Energie!Diensten!Bedrijf!Rivierenland.!Dit!regionale!loket!is!een!voorbeeld!van!de!samenwerking!tussen! gemeenten!en!de!energiecooperaties!in!Rivierenland.!!Door!kennis,!kunde!en!middelen!op!een!slimme!wijze!te! bundelen!ontstaat!een!regionaal!loket!waar!elke!deelnemende!gemeente!en!energiecoöperatie!een!eigen!invulling! aan!kan!geven.!Van!stap!voor!stap!verduurzamen!tot!nulLopLdeLmeter.!! Hoe!maak!je!van!een!regionaal!energieloket!een!klantmagneet!voor!bewoners!en!bedrijven?!Hoe!maak!je!slim! gebruik!van!lokale!netwerken!van!(semi)vrijwilligers!van!energiecoöperaties?!Hoe!vonden!gemeenten!en! coöperaties!elkaar?! Moderator:$Stefan$v.$Tongeren$(Coöperatie$11Duurzaam,$Geldermalsen)! ! De!blauwe!wijkeconomie!van!het!Spijkerkwartier! De!transitie!naar!een!duurzame!energievoorziening!vereist!veranderingen!in!alle!aspecten!van!het!systeem:!in!de! productie,!in!de!infrastructuur!en!in!het!gebruik!van!energie.!Maar!zijn!veranderingen!in!het!energiesysteem!alleen! wel!voldoende?!Om!werkelijk!te!veranderen!is!het!nodig!om!aan!te!sluiten!bij!de!droom,!passie!en!talenten!van!de! buurbewoners.!Gebruik!makend!van!de!waarden!die!in!het!Arnhems!Spijkerkwartier!bestaan,!werkt!buurtinitiatief! DeBlauweWijkEconomie,!in!nauw!overleg!met!overheid,!bedrijven!en!kennisinstellingen,!aan!een!fundamentelere! aanpak!die!gaat!resulteren!een!sociale!duurzame!wijkeconomie.!Hoe!breed!is!die!aanpak?!En!hoe!werken!betrokken! partijen!samen!in!zo’n!nieuwe!benadering?! Moderator:$Patrick$Hoogenbosch$(Coöperatie$Spijker$Energie,$Arnhem)$ $ Het!woningabonnement! In!Zutphen!en!Lochem!kunnen!woningeigenaren!energiemaatregelen!nemen!zonder!daarvoor!zelf!te!investeren.!Een! samenwerkingsverband!van!aannemers!en!installatiebedrijven!uit!de!regio!zorgt!voor!een!passende!aanbieding,! verzorgt!de!financiering!en!voert!het!werk!met!prestatiegaranties!uit.!Uitgangspunt!is!dat!de!woonlasten!gelijk! blijven.!De!eigenaar!profiteert!direct!van!het!verhoogde!comfort;!bovendien!stijgt!de!waarde!van!de!woning.!na! afloop!van!het!contract!blijft!het!voordeel!van!de!energiebesparing!bestaan.!! In!Lochem!wordt!samengewerkt!met!coöperatie!LochemEnergie.!200!Leden!maken!gebruik!van!dit!aanbod.!! Hoe!werkt!het!woningabonnement?!Wat!is!de!basis!voor!de!succesvolle!samenwerking!tussen!de!verschillende! partijen?!Wat!kunnen!we!leren!van!hun!ervaringen?!Hoe!gebruikt!u!hun!ervaringen!om!in!uw!eigen!omgeving!te! kunnen!versnellen?! Moderator:$Marnix$van$Os$(Cotrust$BV)$ !
Deze$activiteit$maakt$deel$uit$van$het$Gelders$kennisprogramma$DuurzaamDoor$2013;2016$ en$is$mede$mogelijk$gemaakt$door$het$Prioritair$Programma$Energietransitie$van$de$ Provincie$Gelderland$
!
Deze$activiteit$maakt$deel$uit$van$het$Gelders$kennisprogramma$DuurzaamDoor$2013;2016$ en$is$mede$mogelijk$gemaakt$door$het$Prioritair$Programma$Energietransitie$van$de$ Provincie$Gelderland$