Handleiding voor decaan en mentor 2012/2013 Qompas ProfielKeuze Qompas StudieKeuze www.qompas.nl
Aan de slag met Qompas ProfielKeuze Rondleiding door Qompas ProfielKeuze Aan de slag met leerlingen Planning Qompas ProfielKeuze Opdrachten Qompas ProfielKeuze Extra opdrachten bij Qompas ProfielKeuze
Aan de slag met Qompas StudieKeuze Rondleiding door Qompas StudieKeuze Aan de slag met leerlingen Planning Qompas StudieKeuze Opdrachten Qompas StudieKeuze Extra opdrachten bij Qompas StudieKeuze
32 34 36 37 40
Inhoudsopgave
A B C D
Voorwoord 3 Algemene voorbereiding voor decaan en mentor Checklist voor de decaan 6 Gebruikersaccount voor Qompas 7 DecanenNet 9 Definitieve profielkeuze in Qompas 17 Veelgestelde vragen door leerlingen 20 Uitleg tests 22 Ondersteunen van mentoren 28 Qompas OuderModule 29
56 58 60 61 63
Tot slot Antwoordmodel Introductie Taak W.1 Qompas ProfielKeuze 80 Antwoordmodel Introductie Taak W.1 Qompas StudieKeuze 85 Bijlage 1 Qompas ProfielKeuze 89 Helpdesk 90 Colofon 91 Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
1
Het komende jaar begeleidt u uw leerlingen bij een belangrijk proces in hun loopbaan-oriëntatie. Met de keuze voor een profiel en een vervolgopleiding maken zij immers cruciale keuzes voor hun toekomst. De online keuzeprogramma’s Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze ondersteunen de leerlingen bij het oriënteren en het maken van de juiste keuze. De begeleiding van decaan, mentor en ouders vormen daarop een onmisbare aanvulling. Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze zijn moderne lesmethodes voor de keuzebegeleiding op havo en vwo. Het zijn online programma’s, die qua opbouw en vormgeving nauw aansluiten bij de belevingswereld van leerlingen. Bovendien bevatten ze uitgebreide en actuele informatie over profielen, beroepen en opleidingen. Zo vinden de leerlingen op Qompas ProfielKeuze onder andere gedetailleerde informatie over de profielen en vakken in de Tweede Fase. Op Qompas StudieKeuze kunnen leerlingen kiezen uit een kleine 500 bachelorstudies die in Nederland aangeboden worden. De leerlingen doorlopen de programma’s zelfstandig via een gestructureerd en persoonlijk stappenplan, waarbij ze zich oriënteren door middel van tests, vragenlijsten en opdrachten en maken tot slot een weloverwogen keuze voor een profiel of studie.
Voorwoord
Beste decaan, beste mentor,
Het eerste katern gaat in op de algemene voorbereiding voor de LOB-begeleider. Hierin wordt uitgelegd hoe u een account aanmaakt, en hoe u met behulp van DecanenNet de verrichtingen van uw leerlingen online kunt volgen. Daarnaast staat in dit deel onder andere een checklist en een uitleg van de tests. De katernen B en C bevatten de specifieke handleidingen behorende bij Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze LOB editie. Tot slot vindt u in het laatste katern de antwoorden op de introductietaken van Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze, een extra bijlage en de contactgegevens van de helpdesk. Mocht u naar aanleiding van deze instructie nog vragen hebben, kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Wij horen ook graag wat u van Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze vindt. Opmerkingen en suggesties kunt u sturen naar
[email protected]. Wij wensen u veel succes en plezier met Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze! Redactie Qompas September 2012
U kunt deze handleiding ook digitaal vinden op Qompas DecanenNet bij het onderdeel ‘Documenten’. U moet hiervoor wel ingelogd zijn.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
2
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
3
A
Algemene voorbereiding voor decaan en mentor
In dit katern: Pagina
6 Checklist
Pagina
7 Gebruikersaccount voor Qompas
Pagina
9 DecanenNet
Pagina 17 Definitieve profielkeuze in Qompas Pagina 20 Veelgestelde vragen door leerlingen Pagina 22 Uitleg tests
Pagina 28 Ondersteunen van mentoren Pagina 29 Online OuderModule
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
4
Algemene voorbereiding
Algemene voorbereiding voor decaan en mentor
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
5
Het is belangrijk onderstaande punten langs te lopen en uit te voeren waar deze van toepassing zijn. Hierdoor zorgt u ervoor dat het werken met Qompas soepel verloopt. Deze voorbereidingen worden meestal door de decaan getroffen.
Checklist voor de decaan
6
Pagina in handleiding
Om toegang te krijgen tot alle onderdelen van Qompas ProfielKeuze, Qompas StudieKeuze en DecanenNet moet u een account bij Qompas aanmaken en een EntryCardCode activeren. Deze EntryCardCode ontvangt u van Qompas, of van de decaan.
Check
1
Maak een account aan
QPK
QSK
16 en 36
16 en 60
n.v.t.
n.v.t.
29
29
n.v.t.
n.v.t.
7 en 10
7 en 10
Zijn alle klassen aangemaakt en zijn de juiste mentoren gekoppeld aan de klassen?
11
11
Weten alle LOB begeleiders de KlasCode die ze moeten doorgeven aan de leerlingen, zodat ze zich kunnen aanmelden in een klas?
11
11
Vul uw e-mailadres in. Let goed op typefouten. Houd er rekening mee dat leerlingen dit e-mailadres zien als u ze een mail stuurt vanuit DecanenNet. U kunt bijvoorbeeld uw school e-mailadres gebruiken.
Heeft u het vakkenaanbod van de school ingevoerd en de schoolvakken vragenlijsten aangepast?
13
n.v.t.
Stap 2 Uw gebruikersnaam
11 en 36
11 en 60
Heeft u het profielkeuzeformulier van de school geüpload naar het onderdeel ‘Speel met je profiel’?
13
n.v.t.
Heeft u de profielkeuzemogelijkheden ingevoerd in Qompas DecanenNet?
17
n.v.t.
Zijn, indien nodig, de leerlingen verplaatst naar een andere klas?
11
11
Vul uw persoonlijke gegevens in. Alleen de velden met een * zijn verplicht.
Heeft u leerlingen, die u niet meer wilt volgen, verwijderd uit het systeem?
12
12
Stap 5 Controleer uw e-mail
Zijn de extra opdrachten die online verwerkt moeten worden door de leerlingen toegewezen aan de juiste klas(sen)? Heeft u uw eigen extra opdrachten toegevoegd?
13
13
Op het door u opgegeven e-mailadres ontvangt u een e-mail met daarin uw wachtwoord. Controleer uw e-mail en open het bericht van Qompas.
Is er een training/bijeenkomst georganiseerd ter voorbereiding op Qompas? Met een adviseur van Qompas kunt u een training/bijeenkomst afspreken.
n.v.t.
n.v.t.
Check het computerlokaal. Werkt alles? Kunnen alle e-mailprogramma’s gebruikt worden (Hotmail, Yahoo?). Vraag eventueel aan de systeembeheerder of er bijzonderheden zijn.
n.v.t.
n.v.t.
90
90
Is er een planning met daarin alle LOB-activiteiten? Is het benodigd aantal uren in het computerlokaal/mediatheek gereserveerd? Heeft u evaluatiemomenten ingepland tijdens en na afloop van het werken met Qompas? Is er een ouderavond gepland voor de start met Qompas waarop Qompas ook besproken wordt? U kunt bij Qompas ook inloggegevens van testaccounts aanvragen, zodat ouders tijdens de ouderavond op Qompas kunnen inloggen. Heeft u codes besteld voor de online oudermodule en de ouderbijlage uit de lesbrief laten halen, zodat u deze kunt uitdelen aan de ouders? Alle materialen aanwezig? Handleidingen, EntryCardCodes en lesbrieven? Deel de EntryCardCodes pas uit aan de leerlingen tijdens de les waarin ze hun account aanmaken. Hebben alle mentoren en decanen die met Qompas gaan werken een account?
Heeft u het juiste stappenplan geactiveerd voor uw leerlingen?
Bij vragen of problemen: bel met onze helpdesk: 071-5815581.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
Gebruikersaccount voor Qompas
Ga naar www.qompas.nl en klik op DecanenNet. Bovenaan de pagina klikt u op ‘Registreren’. Het registreren bestaat uit acht stappen. Lees iedere stap zorgvuldig door en klik pas verder naar de volgende stap als alles goed is ingevuld.
Stap 1 Uw e-mailadres
Gebruikersaccount
Checklist voor de decaan
Checklist voor de decaan
Kies een gebruikersnaam. Er staat standaard een gebruikersnaam voor u ingevuld. Deze kunt u nu wijzigen of behouden.
Stap 3 Kies de soort account Geef hier de soort account aan die u wilt activeren. U geeft hier aan dat u decaan/mentor bent.
Stap 4 Persoonlijke gegevens
Als u geen e-mail van Qompas ontvangt, check dan uw map met ongewenste e-mail (Spam) en controleer of het e-mailbericht daar staat. Geen wachtwoord ontvangen en heeft u wel het juiste e-mailadres ingevoerd? Bel met de helpdesk: 071-581 55 81.
Leerlingen kunnen nu aan de slag!
Stap 6 Inloggen
Qompas ProfielKeuze - zie pagina 34 Qompas StudieKeuze - zie pagina 58
Log in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Het wachtwoord van Qompas is hoofdlettergevoelig. U kunt dit het beste uit het e-mailbericht kopiëren en plakken.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
7
Stap 7 Verander uw wachtwoord. Verander het wachtwoord dat u van Qompas hebt gekregen in een voor u makkelijker te onthouden wachtwoord.
Stap 8 Een EntryCardCode activeren
DecanenNet DecanenNet biedt vele mogelijkheden voor de decaan en de mentor. Op de volgende pagina’s leest u wat u als decaan en mentor met DecanenNet kunt doen. Sommige onderdelen zijn alleen toegankelijk voor de decaan. Dat wordt aangegeven met het symbool:
D
Tijdens deze stap kunt u de EntryCardCode direct activeren. Deze heeft u ontvangen van Qompas of van de decaan. U bent nu klaar om te werken met Qompas ProfielKeuze, Qompas StudieKeuze en Decanennet.
2
Mogelijkheden van uw gebruikersaccount
DecanenNet
Gebruikersaccount voor Qompas
Met uw account (gebruikersnaam en wachtwoord) heeft u toegang tot een aantal onderdelen van Qompas:
• Qompas ProfielKeuze: Dit is het programma voor de onderbouw. U kunt het hele programma als leerling doorlopen.
• Qompas StudieKeuze: Dit is het programma voor de bovenbouw. U kunt ook dit programma als leerling doorlopen.
Door zelf ook het hele programma te doorlopen, weet u precies wat de leerlingen tegenkomen en bent u voorbereid op hun vragen. Leg ook een eigen dossier aan en maak de tests, zodat u uw eigen dossier als voorbeeld kunt gebruiken in de les.
Hoe kom ik in DecanenNet? U gaat naar www.qompas.nl en klikt op de link DecanenNet. U kunt ook direct naar DecanenNet via http://decanennet.qompas.nl. Om gebruik te kunnen maken van DecanenNet moet u zijn ingelogd. Vul uw gebruikersnaam en wachtwoord in in de menubalk. Bent u nog niet geregistreerd? Volg dan de instructies op pagina 7 op.
Wat moet ik doen als ik mijn gebruikersnaam en wachtwoord kwijt ben? Vul uw e-mailadres in en klik op ‘Wachtwoord wijzigen’. U ontvangt een e-mail van Qompas met daarin een link waarmee u een nieuw wachtwoord kunt aanvragen.
Waar kan ik zien welke licenties ik heb bij Qompas en wanneer ze aflopen? Ga naar het onderdeel ‘Home’ en klik op het tabblad ‘Licenties’. Hier ziet u een overzicht van de lopende licenties van de school.
• Qompas DecanenNet
Waar kan ik de algemene schoolgegevens wijzigen?
Dit is het leerlingvolgsysteem van Qompas dat hoort bij Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze. Op de vol- gende pagina’s leest u welke mogelijkheden DecanenNet biedt. U kunt vanuit DecanenNet snel naar Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze door in de menubalk bovenin beeld te klikken op één van de twee links.
Klik in het onderdeel ‘Home’ op het tabblad ‘Schoolgegevens’ en pas de contactgegevens van de school aan.
Hoe lang kunnen leerlingen met het programma werken, nadat ze de EntryCardCode geactiveerd hebben? Zodra de leerling de EntryCardCode voor Qompas ProfielKeuze geactiveerd heeft, is deze twee schooljaren lang geldig. Bij Qompas StudieKeuze is dat zelfs drie schooljaren. Gedurende deze periode kunnen de leerlingen alle tests en opdrachten maken. Daarna kan de informatie alleen ingezien worden.
Heeft u problemen met registreren of heeft u een vraag over uw account, stuur dan een e-mail naar de helpdesk,
[email protected] en vermeld duidelijk uw naam en de vraag die u hebt. U kunt de helpdesk ook dagelijks van 9:00 uur tot 16:00 uur telefonisch bereiken via 071-5815581. Dit nummer is alleen voor decanen en mentoren, niet voor leerlingen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
8
Als u uw gegevens, zoals uw e-mailadres, gebruikersnaam of wachtwoord, wilt wijzigen, ga dan naar www.qompas.nl, klik door naar DecanenNet en log in. Klik vervolgens op uw gebruikersnaam bovenin beeld en klik op het tabblad ‘Mijn gegevens’.
De EntryCardCode moet altijd geactiveerd worden in het betreffende schooljaar. Daarna is de EntryCardCode niet meer te gebruiken.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
9
DecanenNet
Hoe kan ik collega’s uitnodigen zich te registreren voor DecanenNet?
D
Ga naar ‘Decanen en mentoren’ en klik op uitnodigen. Klik achter de juiste code op ‘uitnodigen via e-mail’. Vul de naam en het e-mailadres in van de persoon die u wilt uitnodigen. Deze persoon ontvangt een e-mail met een EntryCardCode en uitleg om zich bij Qompas voor DecanenNet te registreren. Let goed op, u kunt collega’s uitnodigen met een decanencode of een mentorcode.
Hoe kan ik zien welke collega’s al een account hebben bij Qompas? Klik op ‘Decanen en mentoren’. Hier kunt u de namen en e-mailadressen zien van de collega’s die zich hebben geregistreerd bij DecanenNet en aan welke klas(sen) ze gekoppeld zijn. Collega’s die u hier niet ziet staan, kunt u alsnog uitnodigen zich te registreren. Hoe u dit kunt doen, leest u hierboven.
Hoe kan ik de inzagerechten van de mentoren beperken of verruimen?
D
Klik op ‘Decanen en mentoren’. Standaard hebben zowel decanen als mentoren volledige inzage in de vorderingen van alle klassen en leerlingen. U kunt er ook voor kiezen de mentoren alleen inzage te geven in hun eigen mentorklas.
Moet/kan ik mentoren verwijderen die dit jaar geen mentor zijn?
D
Wij adviseren u deze mentor(en) in het systeem te laten staan, tenzij u wilt dat deze mentor in de toekomst geen inzage meer heeft in het systeem. Wilt u de mentor(en) toch verwijderen, dan gaat u naar het onderdeel ‘Decanen en mentoren’ en zet een vinkje achter de naam van de mentor(en) die u wilt verwijderen. Klik op de knop ‘Verwijderen’.
Ik wil mijn persoonlijke instellingen veranderen. Wat zijn de mogelijkheden? Klik in het onderdeel ‘Decanen en mentoren’ op het tabblad ‘Persoonlijke instellingen’. U kunt hier aangeven welke pagina u standaard wilt openen als u DecanenNet opent. Ook kunt u aangeven welk overzicht u als eerste wilt zien in het onderdeel ‘Voortgang’.
Hoe kan ik de rol aanpassen van mentor naar decaan of andersom?
D
Ga naar het onderdeel ‘Decanen en mentoren’. Zet een vinkje achter de naam van de collega waarvan u de rol wilt aanpassen en klik op de knop ‘Rol aanpassen’. Wijzig de rol en klik op de knop ‘Aanpassen’.
Wat moet ik doen als ik per ongeluk een verkeerde mentor verwijderd heb? Neem contact op met de helpdesk: 071 - 581 55 81
DecanenNet
Hoe maak ik een nieuwe klas aan en koppel ik direct de juiste mentor aan de klas? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en klik op ‘Nieuwe klas aanmaken’. Vul de gegevens in en vink de juiste mentor aan (de mentor moet wel een account hebben). Klik op ‘Maak deze klas aan’.
Hoe kan ik achteraf een mentor inzage geven in de vorderingen van een klas? De mentor moet aan de klas gekoppeld worden via het onderdeel ‘Klassenbeheer’ op het tabblad Klassen door te klikken op de naam van de klas en vervolgens op de link ‘Mentoren’. Vink de juiste mentor aan. (De klas moet wel al aangemaakt zijn).
Hoe melden de leerlingen zich aan voor de klas? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en bekijk het overzicht waarin de klassen zichtbaar zijn. Bij elke klas staat een KlasCode van acht tekens. Geef deze code aan de leerlingen van de klas door. Met deze code kunnen zij zich tijdens het registratieproces eenmalig voor de klas aanmelden. Dit staat ook in de Lesbrief voor leerlingen uitgelegd.
Waar vind ik de KlasCode? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en klik op het tabje ‘Klassen’. Onder de klasnaam staat de KlasCode.
Waar kan ik een overzicht zien van alle klassen en leerlingen? In het onderdeel ‘Klassenbeheer’. Afhankelijk van de instellingen ziet de mentor alleen de eigen klas(sen) of alle klassen.
Hoe kan ik snel zoeken naar een leerling of klas? Klik in het onderdeel ‘Klassenbeheer’ bij het tabje ‘Leerlingen’ op de link ‘Zoekopties’. Geef aan in welk jaar u zoekt, vul de naam in en klik op ‘Zoek’.
Hoe kan ik een leerling verplaatsen naar een andere klas? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en klik op het tabje ‘Leerlingen’. Zet een vinkje achter de naam van de leerling(en) die u wilt verplaatsen. Klik vervolgens op ‘Naar klas verplaatsen’. Nu kunt u aangeven naar welke klas deze leerling(en) verplaatst moet(en) worden. Let daarbij op het juiste schooljaar. Deze klas moet al wel aangemaakt zijn in DecanenNet.
U kunt er ook voor kiezen dat de leerlingen zichzelf verplaatsen naar de juiste klas door middel van het invoeren van een nieuwe KlasCode. Dit kan door naar de startpagina te gaan en te klikken op de naam van de klas en de nieuwe KlasCode in te voeren.
Hoe kan ik het juiste stappenplan activeren voor mijn leerlingen? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en klik op het tabje ‘Klassen’. U kunt hier per klas het juiste stappenplan instellen. Bij het tabje ‘Leerlingen’ kunt u per leerling een stappenplan instellen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
10
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
11
DecanenNet
DecanenNet
Hoe ga ik om met doubleurs?
Wat doe ik met leerlingen die naar een andere school zijn gegaan?
Leerlingen die zijn blijven zitten, verplaatst u naar de juiste klas. Vervolgens kunt u kiezen uit de volgende mogelijkheden: • U kunt de leerling de opdracht geven de tests opnieuw te maken en/of ontbrekende antwoorden in te vullen van opdrachten. • U kunt de leerling hun dossier laten wissen en hen de opdracht geven helemaal opnieuw te beginnen. Zie pagina 14. • U kunt het Basis stappenplan voor de leerling activeren. Zie pagina 36 en 60.
Leerlingen die naar een andere school gaan, verwijdert u uit Qompas DecanenNet, zodat de decaan van de andere school de leerling weer kan toevoegen aan zijn eigen klas. Gegevens van de leerling blijven behouden. U kunt de leerling alleen niet meer volgen.
Hoe kan ik een leerling, die van een andere school komt, volgen? Laat de leerling de KlasCode van de juiste klas invoeren op de startpagina.
Hoe kan ik leerlingen en klassen verwijderen? Klik op het tabblad ‘Leerlingen’ en sorteer op de gewenste kolom door daarop te klikken. Selecteer één of meerdere leerlingen door op hun naam te klikken en klik op de knop ‘Verwijderen’ bovenin beeld. U kunt ook de knop ‘Zoekopties’ gebruiken om bijvoorbeeld te zoeken naar leerlingen uit een specifieke klas of jaar.
Moeten oude klassen en leerlingen verwijderd worden? Het is belangrijk de klassen en leerlingen regelmatig op te schonen. Verwijder alle leerlingen die u niet meer wilt volgen en verwijder daarna ook klassen waar geen leerlingen meer in zitten. Oud-leerlingen die u nog wilt mailen kunt u laten staan, eventueel in een klas met de naam ‘Oud-leerlingen’.
Ik kan mijn leerling niet vinden, hoe kan dat? Als u een leerling niet terugvindt in het overzicht bij ‘Klassenbeheer’ of ‘Voortgang’, kan dit twee dingen betekenen: 1. De leerling heeft nog geen account aangemaakt en ook nog geen KlasCode ingevuld. Deze leerling moet zich regi- streren met behulp van een EntryCardCode en tijdens de registratie de KlasCode invullen. 2. De leerling heeft al wel een account aangemaakt, maar nog geen KlasCode ingevuld. Deze leerling kan al wel met het programma werken, maar de vorderingen zijn voor u niet zichtbaar. Deze leerling kan op de startpagina van Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze alsnog de KlasCode invullen. Hiervoor moet deze leerling wel ingelogd zijn. U vindt de KlasCode onder de naam van de klas bij het icoon ‘Klassenbeheer’.
Mijn leerlingen hebben al een account aangemaakt voor Qompas ProfielKeuze. Hoe kunnen zij aan de slag met Qompas StudieKeuze? U maakt een nieuwe klas aan en verplaatst de leerlingen van de 3e klas naar de huidige klas. Laat de leerlingen inloggen met hun gebruikersnaam en wachtwoord van Qompas ProfielKeuze. Wanneer zij deze gegevens niet meer weten, zie dan de vraag en het antwoord op pagina 16 en 18. Op de startpagina van Qompas StudieKeuze vullen zij vervolgens de EntryCardCode van Qompas StudieKeuze LOB editie in (die zij van u hebben gekregen). Eventueel kunnen zij nu ook de nieuwe KlasCode invoeren, waarmee zij zichzelf naar de nieuwe klas verplaatsen.
Hoe kan ik zien of alle leerlingen zich hebben aangemeld? Ga naar het onderdeel ‘Klassenbeheer’ en klik op het tabje ‘Klassen’. Achter iedere klas aan de rechterkant van de pagina ziet u hoeveel leerlingen er in die klas zijn aangemeld. 1/30 betekent dat één leerling zich heeft aangemeld in deze klas. Aan het eind van de les kunt u het scherm verversen (drukken op de functietoets F5) om te zien of er 30/30 staat. Uiteraard is het belangrijk dat het leerlingaantal goed ingevuld is. Vult u zelf geen KlasCode in, want dan klopt het aantal niet meer. Klik op de knop ‘Leerlingen’ om te zien welke leerlingen zich hebben aangemeld.
Hoe kan ik de schoolvakken vragenlijsten op Qompas ProfielKeuze aanpassen aan de schoolsituatie? Klik in het Onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ op het tabje ‘Schoolspecifieke vakken’ en kies voor ‘Havo onderbouw vakken aanpassen’ of ‘Vwo onderbouw vakken aanpassen’. U ziet een lijst met vakken die weergegeven kunnen worden in de ‘Schoolvakken capaciteitenvragenlijst’ en de ‘Schoolvakken belangstellingsvragenlijst’ op Qompas ProfielKeuze. Geef aan welke vakken u wilt weergeven in de vragenlijsten voor de leerlingen. Uw wijzigingen worden automatisch opgeslagen.
Hoe kan ik aangeven welke vakken onze school aanbiedt in de tweede fase en de inhoud van de vakken aanpassen? Klik in het Onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ op het tabje ‘Schoolspecifieke vakken’ en kies voor ‘Havo bovenbouw vakken aanpassen’ of ‘Vwo bovenbouw vakken aanpassen’. Hier kunt u aangeven welke vakken aangeboden worden op school. Ook kunt u de beschrijvingen van de vakken aanpassen.
Hoe kan ik een extra opdracht toewijzen aan of verwijderen bij een klas? Standaard staan alle extra opdrachten in het dossier van de leerling. Ga naar het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ en klik op het tabblad ‘Extra opdrachten’. Kies voor Qompas ProfielKeuze of voor Qompas StudieKeuze om hierin wijzigingen aan te brengen. In de les of door middel van een e-mail kunt u de leerlingen op de hoogte brengen van de extra opdrachten die zij moeten doen.
Hoe kan ik een eigen opdracht toevoegen aan het dossier van de leerling? Ga naar het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ en klik op het tabblad ‘Extra opdrachten’. Kies voor Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze en klik op de knop ‘Opdracht toevoegen’. Vul de gegevens van de opdracht in, geef aan voor welke klas(sen) de opdracht bedoeld is, upload eventueel het bijbehorende formulier en klik op ‘Opslaan en sluiten’. De extra opdracht verschijnt bij de leerling in het onderdeel ‘Mijn dossier’ op het tabblad ‘Extra opdrachten’. Door middel van een e-mail kunt u de leerlingen op de hoogte brengen van de extra opdrachten die zij moeten doen.
Hoe kan ik het profielkeuzeformulier van onze school uploaden naar Qompas? Klik in het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ op het tabje ‘Schoolspecifieke vakken’. Op deze pagina heeft u de mogelijkheid het profielkeuzeformulier van de school te uploaden. Het bestand verschijnt op de pagina ‘Speel met je profiel’. Leerlingen moeten wel ingelogd zijn om het formulier te kunnen zien.
U kunt het beste uw profielkeuzeformulier als pdf-file opslaan en uploaden. Leerlingen kunnen het bestand dan alleen bekijken en printen en niet per ongeluk wijzigen. U vindt de KlasCode altijd onder de naam van de klas. Schrijf de KlasCode duidelijk op het bord. Het maakt niet uit of leerlingen kleine letters of hoofdletters invullen. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
12
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
13
DecanenNet
DecanenNet
Hoe kan ik een overzicht op het scherm krijgen met daarop de voorgenomen profielkeuze of studiekeuze van iedere leerling van een klas? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en bekijk het overzicht met de klassen. Achter iedere klas die gevuld is met leerlingen ziet u de knop ‘Leerlingen’. Als u hierop klikt, krijgt u van elke leerling te zien hoe ver deze is met het stappenplan. Wanneer de leerling al een keuze voor een profiel of studie heeft gemaakt in het einddossier, dan wordt deze keuze hier weergegeven.
Hoe kan ik het persoonlijke dossier van een individuele leerling bekijken? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en bekijk het overzicht met de leerlingen. Klik op ‘Leerlingen’ en klik vervolgens op de naam van een leerling. U kunt hier de verschillende onderdelen van het persoonlijke dossier van de leerling bekijken, zoals de bewaarmap, het ingevulde stappenplan, de extra opdrachten en het einddossier.
Hoe kan ik snel zoeken naar een leerling of klas? In het onderdeel ‘Voortgang’ kunt u zoeken naar een klas door op de link ‘Zoekopties’ te klikken. Vink het juiste jaar aan en typ de naam van de klas en klik op ‘Zoek’.
Hoe kan ik voortgangsinformatie uit de dossiers van leerlingen exporteren naar Excel? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en klik op de knop ‘Leerlingen’ achter een klas waarvan u gegevens wilt exporteren naar Excel. U ziet het icoon van het programma Excel. Door hierop te klikken, worden gegevens geëxporteerd naar Excel voor verder gebruik.
U kunt op verschillende manieren communiceren met uw leerlingen. 1. U kunt een bericht plaatsen. Dit bericht verschijnt op de startpagina van Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze, zodra de leerling inlogt. 2. U kunt een e-mail sturen. Het e-mailbericht wordt verstuurd naar het e-mailadres dat de leerling heeft gebruikt bij aanmaken van de account.
Hoe kan ik een algemeen intern bericht plaatsen voor alle Qompas gebruikers van de school, een hele klas of een leerling? Klik in het onderdeel ‘Berichten en e-mail’. U heeft hier de keuze uit het plaatsen van een bericht voor: 1. Alle leerlingen die met Qompas ProfielKeuze werken 2. Alle leerlingen die met Qompas StudieKeuze werken 3. Eén of meerdere klassen 4. Eén of meerdere leerlingen Typ een bericht in het berichtenveld. Het bericht wordt automatisch opgeslagen en getoond op de startpagina van Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze als de leerling heeft ingelogd.
Hoe kan ik aan alle leerlingen een e-mail sturen?
Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’. Achter iedere klas die gevuld is met leerlingen ziet u de knop ‘Leerlingen’. Klik hierop en u ziet van iedere leerling of deze al begonnen is en hoe ver hij/zij is met het stappenplan.
Ga naar het onderdeel ‘Berichten en e-mail’ en klik op de link ‘Leerlingen e-mailen’. Selecteer alle leerlingen door één vinkje rechtsboven te plaatsen. Klik vervolgens op de knop ‘Een e-mail sturen’. Er verschijnt een berichtenveld waarin u de e-mail kunt schrijven en verzenden. U ontvangt zelf automatisch een kopie van deze mail in uw mailbox. Ook kunt u de verstuurde mails terugvinden onder het tabblad ‘Verstuurde e-mails’.
Hoe kan ik het dossier van een leerling (zittenblijver) helemaal wissen?
Hoe kan ik aan de leerlingen van één klas een e-mail sturen?
Alleen een leerling zelf kan z’n dossier wissen en ervoor kiezen helemaal opnieuw te beginnen met het stappenplan. Na inloggen op Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze gaat de leerling naar het onderdeel ‘Mijn dossier’, het tabblad ‘Lesbrief’ om daar vervolgens te klikken op ’Ik wil opnieuw beginnen met het Stappenplan’. Let op: Alle gegevens inclusief testresultaten worden definitief gewist!
Ga naar het onderdeel ‘Berichten en e-mail’ en klik op de link ‘Leerlingen e-mailen’. Klik op de naam van een klas, zodat alle leerlingen uit die klas geselecteerd worden en klik op ‘Een e-mail sturen’. Er verschijnt een berichtenveld waarin u de e-mail kunt schrijven en verzenden. U ontvangt zelf automatisch een kopie van deze e-mail in uw mailbox. Ook kunt u de verstuurde e-mails terugvinden onder het tabblad ‘Verstuurde e-mails’.
Hoe kan ik de voortgang van alle leerlingen van een klas bekijken?
Hoe kan ik één of enkele leerlingen een e-mail sturen? Ga naar het onderdeel ‘Berichten en e-mail’ en klik op de link ‘Leerlingen e-mailen’. Vink alleen die leerlingen aan die u een e-mail wilt sturen en klik op ‘Een e-mail sturen’. Er verschijnt een berichtenveld waarin u de e-mail kunt schrijven en verzenden. U ontvangt zelf automatisch een kopie van deze e-mail in uw mailbox. Ook kunt u de verstuurde e-mails terugvinden onder het tabblad ‘Verstuurde e-mails’.
Hoe weet ik welk e-mailadres de leerlingen gebruikt hebben bij aanmaken van de account? Ga naar het onderdeel ‘Berichten en e-mail’ en klik op de link ‘Leerlingen e-mailen’. Wijs met de muis de naam van de leerling aan waarvan u het e-mailadres wilt weten.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
14
Leerlingen die niet werken via het stappenplan kunt u erop wijzen (bijvoorbeeld via een e-mail) dat zij dat alsnog moeten doen. Het stappenplan staat bij ‘Mijn dossier’ op het tabblad ‘Stappenplan’. De testresultaten, opgeslagen items en ingevulde antwoorden blijven evengoed behouden.
Hoe kan ik een e-mail sturen naar mijn collega’s die een account hebben binnen Qompas? Ga naar het onderdeel ‘Berichten en e-mail’ en bekijk het overzicht ‘Decanen en mentoren’. Selecteer de collega’s die u een mail wilt sturen en klik op de knop ‘Een e-mail sturen’.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
15
NIEUW
De definitieve profielkeuze in Qompas
Voorafgaand aan dit onderdeel moet u eerst het vakkenaanbod school specifiek maken. Dit doet u in het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ op het tabblad ‘School specifieke vakken’ (zie pagina 13).
Klik op het onderdeel ‘Documenten’. Hier vindt u allerlei handige documenten, zoals:
Doorstroommogelijkheden Hbo/Wo studies Hier vindt u de doorstroommogelijkheden voor het hbo en wo in pdf samengesteld door het CFI.
Handleiding voor decaan en mentor Deze bevat uitgebreide uitleg over de werking van DecanenNet. Daarnaast wordt beschreven hoe u de leerlingen kunt begeleiden bij het werken met zowel Qompas ProfielKeuze als Qompas StudieKeuze.
Quick Start Qompas ProfielKeuze
Hoe kan ik de profielkeuzemogelijkheden van de school invoeren? • • • •
Klik in het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ op het tabje ‘Profielkeuze’. Kies voor havo, vwo of gymnasium. Klik op het profiel dat u wilt aanpassen. U ziet een standaard invulling van het profiel. Pas het profiel aan door vakken te verwijderen (groene symbool) of vakken toe te voegen. Dit laatste kunt u doen door vakken te slepen vanuit de rechterkant naar de juiste plek. Dit vak wordt altijd onderaan toegevoegd. De vakken en keuzeonderdelen kunnen vervolgens gesorteerd worden door ze naar de juiste plek te slepen. Met ‘Regels’ kunt u uitzonderingen toevoegen. Alle wijzigingen in de drie onderdelen: ‘Gemeenschappelijk deel’, ‘Profielvakken’ en ‘Vrije keuze’ worden pas opgeslagen wanneer u klikt op één van de knoppen ‘Wijzigingen opslaan’.
In deze verkorte handleiding leest u snel hoe u aan de slag kunt met de leerlingen.
Quick Start Qompas StudieKeuze In deze verkorte handleiding leest u snel hoe u aan de slag kunt met de leerlingen.
Evaluatieformulieren leerlingen Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze Wilt u Qompas ProfielKeuze en/of Qompas StudieKeuze evalueren bij uw leerlingen? Qompas heeft voor beide methodes een evaluatieformulier voor u ontwikkeld.
Evaluatieformulieren mentoren Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze Wilt u Qompas ProfielKeuze en/of Qompas StudieKeuze evalueren bij de mentoren? Qompas heeft voor beide methodes een evaluatieformulier ontwikkeld.
LOB planning Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze Met deze documenten kan de decaan eenvoudig een schoolspecifieke LOB planning met Qompas maken. Vul in welke activiteiten gedaan worden, wanneer ze gedaan worden en wie er voor verantwoordelijk is. Afspraken tussen decaan en mentoren worden zo duidelijk vastgelegd.
Ouderavond presentatie Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze Wilt u Qompas presenteren aan de ouders tijdens een ouderavond? Deze presentatie bevat de belangrijkste informatie over Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze. De inhoud van deze presentaties kunt u toevoegen aan uw eigen presentatie.
Ouderavondbrief Deze brief kunt u aanpassen naar uw eigen wensen en meegeven aan ouders tijdens een ouderavond, zodat ook zij weten waar hun kind mee bezig is en wat hun actieve rol kan zijn.
Waar kunnen leerlingen hun definitieve profielkeuze invoeren?
Lesbrief Qompas ProfielKeuze
In het onderdeel ‘Mijn dossier’ binnen Qompas ProfielKeuze. De leerlingen kunnen via het tabje ‘Profielkeuze’ het profiel selecteren dat ze willen kiezen. Vervolgens krijgen ze de mogelijkheid de juiste vakken te kiezen.
De definitieve profielkeuze
DecanenNet
De Lesbrief voor leerlingen bevat onder andere uitleg over de testresultaten en het einddossier, veelgestelde vragen en tips en een aparte ouderbijlage. Daarnaast bevat de Lesbrief ook extra opdrachten die leerlingen tijdens de mentorles, zonder computer, kunnen maken.
Lesbrief Qompas StudieKeuze
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
16
De Lesbrief voor leerlingen bevat onder andere uitleg over de testresultaten en het einddossier, veelgestelde vragen en tips en een aparte ouderbijlage. Daarnaast bevat de Lesbrief ook extra opdrachten die leerlingen tijdens de mentorles, zonder computer, kunnen maken.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
17
De definitieve profielkeuze in Qompas
De definitieve profielkeuze in Qompas
Waar kan ik de definitieve profielkeuze van de leerlingen zien? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en klik op de knop ‘Leerlingen’ bij de betreffende klas.
Hoe kan ik het invoeren van de definitieve profielkeuze ‘dicht’ zetten? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’. U kunt daar per klas/leerling klikken op ‘Sluiten’. Leerlingen kunnen dan niets meer invoeren/wijzigen op het tabblad ‘Profielkeuze’.
Hoe kan ik de definitieve profielkeuzes exporteren? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en klik op de knop Exporteren bovenaan in het scherm. U kunt vervolgens kiezen welke klassen u wilt exporteren en naar welk programma (bijvoorbeeld Excel, Som, Magister).
Hoe kunnen leerlingen hun definitieve profielkeuze wijzigen? Na het dicht zetten van het profielkeuzeformulier kunnen leerlingen zelf niets meer invoeren/wijzigen in hun profielkeuze. Om hun definitieve profielkeuze te wijzigen, moeten ze een afspraak maken bij de decaan.
Hoe kan ik als decaan /mentor de definitieve profielkeuze wijzigen? Ga naar het onderdeel ‘Voortgang’ en klik op de knop ‘Leerlingen’ bij de betreffende klas. Klik op ‘Wijzig keuze’ bij de juiste leerling en voer de wijzigingen door.
Hoe kan de leerling zijn definitieve profielkeuze printen en laten ondertekenen? De leerling kan vanuit het onderdeel ‘Mijn dossier’ klikken op het tabje ‘Einddossier’. Van daaruit kan het einddossier geprint worden. Daarin staat ook de definitieve profielkeuze. Dit formulier kan ondertekend worden door de ouder(s).
Wat gebeurt er als ik de definitieve profielkeuze niet wil laten invoeren in Qompas? Dan nemen leerlingen vanuit het stappenplan alleen hun voorlopige profielkeuze op in hun einddossier.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
18
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
19
Veelgestelde vragen
Veelgestelde vragen door leerlingen Ik weet mijn gebruikersnaam en/of wachtwoord niet meer Het komt regelmatig voor dat een leerling de gebruikersnaam en/of het wachtwoord niet meer weet. Laat de leerling een nieuw wachtwoord aanvragen: • • • •
Ga naar www.qompas.nl en klik door naar Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze. Klik rechts bovenin beeld op de link ‘Wachtwoord kwijt?’ Vul het e-mailadres in op basis waarvan de account is aangemaakt en klik op ‘Wachtwoord wijzigen’. De leerling ontvangt op het opgegeven e-mailadres een e-mail met daarin een link waarmee hij een nieuw wacht- woord kan aanvragen.
Ik kan niet inloggen
Ik krijg de melding: ‘Deze EntryCardCode is al in gebruik’ Iedere EntryCardCode kan maar één keer worden geactiveerd. Het komt voor dat leerlingen twee keer een account aanmaken met verschillende e-mailadressen. Ze proberen dan dezelfde EntryCardCode twee keer te activeren. Dit lukt niet. Als dit gebeurt, kunnen leerlingen contact opnemen met de helpdesk door middel van het sturen van een e-mail naar
[email protected] of u kunt direct bellen met de helpdesk van Qompas: 071-581 55 81.
Hoe kan ik helemaal opnieuw beginnen met mijn stappenplan?
Als een leerling niet kan inloggen, is er nog geen account aangemaakt of de inloggegevens zijn niet correct. Laat de leerling zich registreren of wijs op de mogelijkheid een wachtwoordherinnering op te vragen via de link ‘Wachtwoord kwijt?’.
Waar kan ik de EntryCardCode invoeren?
Het programma zegt dat mijn e-mailadres al geregistreerd staat bij Qompas
• • •
De leerling krijgt de mogelijkheid het e-mailadres toch te gebruiken en gaat verder met het registreren. Ook kan de leerling ervoor kiezen om een ander e-mailadres te gebruiken. Het is hierbij wel belangrijk dat de leerling de EntryCardCode nog heeft en deze nog niet bij het andere e-mailadres geactiveerd heeft.
Tijdens stap 8 van het registreren, of Als je vergeten bent tijdens het registreren een EntryCarCode in te vullen, kun je dat alsnog doen, nadat je ingelogd bent, op de startpagina, of Klik, nadat je ingelogd bent, op je inlognaam en activeer je EntryCardCode bij het tabje ‘Mijn EntryCards”.
Ik heb geen EntryCardCode De leerling ontvangt de EntryCardCode van de decaan of mentor. Deze code staat in de EntryCard die u via Qompas besteld heeft. Zonder EntryCardCode kan de leerlingen geen dossier opbouwen, geen tests maken en geen gebruik maken van het stappenplan. Komt u EntryCardCodes tekort? Bel met één van onze adviseurs: 071-5815581. Heeft de leerling vorig jaar gewerkt met Qompas ProfielKeuze? Laat de leerling inloggen met de gegevens van vorig jaar (via ‘Wachtwoord kwijt’ kunnen zij eventueel een nieuw wachtwoord opvragen). Laat hen de EntryCardCode voor Qompas StudieKeuze invullen. De leerling kan dan direct aan de slag met het stappenplan.
Ik wil mijn e-mailadres, gebruikersnaam of wachtwoord wijzigen Elke leerling heeft de mogelijkheid zijn accountgegevens te wijzigen: • Ga naar www.qompas.nl en klik op Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze. • Log in met gebruikersnaam en wachtwoord. • Klik op je gebruikersnaam. • Klik op het tabblad ‘Mijn gegevens’ en voer de wijzigingen door.
Ik ga aan de slag met Qompas StudieKeuze en heb al met Qompas ProfielKeuze gewerkt. Moet ik nu een nieuw account aanmaken? Nee, je maakt in Qompas maar één account aan. Als je al een account hebt aangemaakt voor Qompas ProfielKeuze log je in met die gegevens. Daarna voer je op de startpagina van Qompas Studiekeuze de EntryCardCode in.
Ik kan de tests niet maken en/of geen gebruik maken van het stappenplan
Waarom moet ik Qompas ProfielKeuze /Qompas StudieKeuze doen? Ik weet al lang wat ik wil
De leerling heeft zich niet geregistreerd en/of heeft (niet de juiste) EntryCardCode geactiveerd. Laat de leerling zich registreren en/of de EntryCardCode activeren.
Voor leerlingen die al denken te weten wat ze willen, is het toch goed om met Qompas te werken. Het werken met Qompas dient dan als bevestiging. Klopt het beeld dat de leerling heeft wel met de werkelijkheid? Tegelijkertijd kan het programma de leerling tot nieuwe inzichten brengen.
Het kan voorkomen dat leerlingen niet meteen een wachtwoord via e-mail ontvangen. Normaal gesproken ontvangen leerlingen hun inloggegevens direct, maar soms duurt het enkele minuten. Ook komt het voor dat de mailprovider de mail van Qompas direct in de ‘spam’ of ‘ongewenste berichten’ plaatst. Laat de leerling deze map checken. Als de leerling na een paar minuten nog niets heeft ontvangen, heeft de leerling mogelijk een fout gemaakt tijdens het invullen van het e-mailadres. De leerling moet dan het programma sluiten en opnieuw beginnen met registreren met het juiste e-mailadres.
Ik heb een typefout gemaakt in mijn e-mailadres bij het registreren De leerling moet dan het programma sluiten en opnieuw beginnen met registreren met het juiste e-mailadres.
Ik moet me aanmelden voor een klas met een KlasCode. Hoe kom ik daaraan?
20
Als de leerling wel een account heeft, maar nog geen KlasCode heeft ingevuld, kan (na inloggen) de KlasCode alsnog ingevuld worden op de startpagina van Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze.
Als een leerling opnieuw wil/moet beginnen met zijn stappenplan kan dat door te gaan naar het onderdeel ‘Mijn dossier’, het tabblad ‘Lesbrief’. Hier kan de leerling klikken op ‘Ik wil opnieuw beginnen met het Stappenplan’. Let op: Alle gegevens inclusief testresultaten worden definitief gewist! Alleen de leerling zelf kan deze actie uitvoeren.
Ik heb geen wachtwoord ontvangen
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
Veelgestelde vragen door leerlingen
Tijdens het registreren krijgt de leerling bij stap 9 de vraag een KlasCode in te voeren. Door het invoeren van een KlasCode kunt u de vorderingen van de leerlingen volgen binnen DecanenNet, een bericht plaatsen op de startpagina en hen een e-mail sturen. De KlasCode staat onder de naam van de betreffende klas in het onderdeel ‘Klassenbeheer’ op DecanenNet.
De leerling geeft aan dat de testuitslagen niet volgens verwachting zijn. Hoe kunt u hiermee omgaan? Leerlingen hechten heel veel waarde aan de uitslag van een test. Deze moeten echter op de juiste manier geïnterpreteerd worden. Daarin speelt u als mentor/decaan een belangrijke rol. Om u te helpen bij het interpreteren van de testuitslagen vindt u hierover per test een uitleg in deze handleiding vanaf pagina 20.
Heeft u een andere vraag? Bel of mail met onze helpdesk. De helpdesk is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 09.00 tot 16.00 uur op 071-5815581 of via e-mail op helpdesk@ qompas.nl
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
21
Uitleg tests
Uitleg tests Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze bevatten een onderdeel met verschillende tests (het onderdeel ‘Test jezelf’). De methode is zo opgezet dat de tests op een voor de leerling logisch moment aan bod komen. Het invullen van tests is iets wat leerlingen graag doen. Bovendien hechten zij erg veel waarde aan de uitslag van een test. In dit gedeelte vindt u per test een uitleg over de betreffende test en hoe de uitslag geïnterpreteerd moet worden. Dit kan u helpen bij het begeleiden van de leerlingen naar hun profiel- en/of studiekeuze.
Qompas ProfielKeuze
Qompas ProfielKeuze bevat vijf tests: de schoolvakken capaciteitenvragenlijst, de schoolvakken belangstellingsvragenlijst, de interessetest, de profielkeuzetest en de competentietest. Iedere test kan altijd tussendoor gestopt worden om deze vervolgens later af te maken, aangezien het programma onthoudt waar de leerling gebleven is. Na het beëindigen van de test komen de resultaten direct in het einddossier van de leerling te staan. Het is altijd mogelijk de test nog een keer te maken, maar in het einddossier worden de oude resultaten vervangen door de nieuwe.
De schoolvakken capaciteitenvragenlijst en de schoolvakken belangstellingsvragenlijst De twee schoolvakkenvragenlijsten zijn zelfbeoordelinglijsten. In de vragenlijsten beoordeelt de leerling zijn interesse in de huidige vakken en blikt vast vooruit naar de vakken in de Tweede Fase. Daarnaast wordt op basis van cijfers, eventueel aangevuld met het docentenoordeel gekeken of de leerling voldoende capaciteiten heeft voor de vakken binnen een profiel.
Uitleg tests • • •
Het kan zijn dat de vragenlijst geen zaken bevat die de leerling aanspreekt. In dat geval moet nagegaan worden wat de leerling dan wél aanspreekt en op basis daarvan moet een profiel gekozen worden. Het kan ook zijn dat de leerling misschien te kritisch is en al heel snel iets niet zo leuk vindt. Laat de test dan nog maals maken met de opmerking dat de leerling misschien iets minder kritisch moet zijn. De leerling heeft de vragenlijst niet erg serieus ingevuld en maar lukraak antwoorden gegeven. Dit leidt tot een vaag resultaat.
De profielkeuzetest De profielkeuzetest bestaat uit 48 stellingen. De stellingen hebben betrekking op de houding, de capaciteiten en de interesses van de leerling. Op elke stelling kan een antwoord worden gegeven binnen een 4-punts schaal (helemaal mee eens, mee eens, mee oneens, helemaal mee oneens). Het resultaat bestaat uit een advies over het best passende profiel, gesorteerd van best passend tot minst passend. De basis voor de uitslag wordt gevormd door meer dan zestig criteria. De leerling krijgt verschillende stellingen die gelijktijdig meerdere criteria beïnvloeden. Een criterium zal ook door meerdere stellingen worden beïnvloed. Hierdoor is het ‘gericht’ invullen van de test bijna niet mogelijk. De uitslag van de profielkeuzetest staat in één overzicht met de resultaten van de twee schoolvakkenvragenlijsten. Hierdoor krijgt de leerling makkelijk overzicht van zijn score op de verschillende profielen.
Iedere beoordeling van een vak wordt verwerkt in een advies over het best passende profiel. Het profiel dat het best past bij de vakkenbeoordeling door de leerling staat bovenaan, het minst passende profiel onderaan. In het resultaat worden bovendien per profiel de voor dat profiel bepalende vakken en hun beoordeling weergegeven. Het overzicht geeft (meestal) een duidelijke voorkeur voor een stroom (de natuur- of maatschappijstroom) aan, de definitieve keuze echter is een complexer geheel en zal worden gemaakt met behulp van de overige tests en de opdrachten.
De interessevragenlijst De interessevragenlijst is een hulpmiddel om de interesse voor beroepen in kaart te brengen. Dit is van belang bij het maken van een profielkeuze. De uitslag van de interessevragenlijst laat zien hoe ver een leerling is in het bepalen van de interesse voor de verschillende beroepensectoren. De interessevragenlijst bestaat uit 77 activiteiten, waarvan de leerling aangeeft in hoeverre het bij zijn interesse past. Hij hoeft daarbij niet te kijken naar zijn capaciteiten, het gaat alleen om interesse. Het resultaat bestaat uit een staafdiagram met elf beroepensectoren, in volgorde van best naar minst passend. Deze zijn gecategoriseerd in vijf schalen van ‘+ +’ tot ‘− −’. Van iedere beroepensector is uitgebreide informatie opgenomen. Deze informatie bevat, naast een algemene beschrijving, een lijst met aan de beroepensector gerelateerde onderwerpen. Bovendien is een lijst met bijpassende beroepen opgenomen, welke ook weer voorzien zijn van uitgebreide beschrijvingen. Om het voor leerlingen te verduidelijken worden zowel bij de beroepensector als de beroepen de best bijpassende profielen en studierichtingen genoemd.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
22
Bij het bekijken van de resultaten kunnen de volgende situaties zich voordoen: 1. Er is sprake van één of enkele sterke interesses en de rest van de interessesectoren heeft een gemiddelde of lage score. In dit geval kun je spreken van een duidelijk interessepatroon. Het kan zijn dat de leerling meerdere sterke interessesectoren heeft, die om een ander vakkenprofiel vragen. In dat geval is het belangrijk goed uit te zoeken welke interessesector voor de leerling het belangrijkst is. 2. De leerling heeft in de uitslag meer dan drie, à vier sterke interesses. Het kan zijn dat de leerling in het algemeen voor veel zaken belangstelling heeft en nog niet toe is aan een duidelijke keuze. In dat geval is het beste advies de leerling zo goed mogelijk te informeren over de verschillende sectoren (bijvoorbeeld over de verschillende beroepen binnen de sector, de arbeidsomstandigheden en de mate van persoonlijke ontwikkeling in de sector). 3. Het is ook mogelijk dat de uitslag van de interessevragenlijst alleen gemiddelde en/of lage scores te zien geeft. Hiervoor zijn de volgende verklaringen mogelijk:
De competentietest De competentietest bestaat uit 110 stellingen, die verdeeld zijn in twee categorieën: ‘Wie ben ik?’ (66 stellingen) en ‘Wat kan ik?’(44 stellingen). Op elke stelling kan een antwoord worden gegeven binnen een 4-punts schaal (helemaal mee eens, mee eens, mee oneens, helemaal mee oneens). Het resultaat van de test laat de vijf best passende persoonstypes zien. Deze persoonstypes zijn afgeleid van veertig bekende beroepen. Enkele voorbeelden van types zijn: type ‘notaris’, type ‘onderzoeker’ en type ‘journalist’. Ieder persoonstype bestaat uit een algemene omschrijving, aangevuld met de belangrijkste competenties en valkuilen die het type kenmerken. Ook worden passende profielen en vakken aangegeven en worden suggesties gedaan voor studierichtingen en beroepen. Hierdoor gaat het resultaat voor leerlingen echt leven. Er worden meer dan zestig criteria gebruikt waarop een leerling kan scoren. Interesses (studie en beroep), competenties en persoonskenmerken vormen de basis voor deze criteria. De leerling krijgt verschillende vragen die gelijktijdig meerdere criteria beïnvloeden. Een criterium zal ook door meerdere vragen worden beïnvloed. De resultaten worden uiteindelijk gepresenteerd in volgorde van waarschijnlijkheid. Ter illustratie twee voorbeelden: 1. Een leerling heeft bij het best passende type een score van 84% staan. Dat betekent dat dit type, met de bijbehorende competenties en valkuilen, met grote zekerheid bij de leerling past. 2. Een leerling heeft bij het best passende type een score van 51% staan. Dat betekent dat dit type, met de bijbehorende competenties en valkuilen, nog steeds als beste bij de leerling past. De zekerheid hierover is echter wel kleiner. Het kan zijn dat die leerling een brede interesse heeft of meerdere richtingen interessant vindt. Een interessant onderdeel is de 360˚-feedback, waarmee een leerling de mogelijkheid heeft om de test ook door anderen (vrienden, ouders, docenten) te laten invullen. Het vergelijken van de antwoorden zal de leerling uitdagen nog beter na te denken over de uitslag. Door de eventuele discussie die ontstaat, komt de leerling erachter wat nu echt bij hem past.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
23
Uitleg tests
Uitleg tests
Qompas StudieKeuze
Qompas StudieKeuze bevat vier tests: de interessetest, de studiekeuzetest, de competentietest en beroepentest. Iedere test kan altijd tussendoor gestopt worden om deze vervolgens later af te maken, aangezien het programma onthoudt waar de leerling gebleven is. Na het beëindigen van de test komen de resultaten direct in het einddossier van de leerling te staan. Het is altijd mogelijk de test nog een keer te maken, maar in het einddossier worden de oude resultaten vervangen door de nieuwe.
De interessetest De interessetest helpt de leerling om de interesse voor beroepen in kaart te brengen. Dit is van belang bij het maken van een studiekeuze. De uitslag van de interessetest laat zien hoe ver een leerling is in het bepalen van de interesse voor de verschillende beroepensectoren. De interessetest bestaat uit minmaal 56 opgaven. De leerling moet telkens uit drie verschillende activiteiten de meest aantrekkelijke kiezen. De verschillende activiteiten komen meerdere keren terug in verschillende samenstellingen. Op die manier wordt een weging gemaakt in de mate van interesse van de leerling. Als resultaat krijgt de leerling een staafdiagram met beroepensectoren. De best scorende beroepensector staat bovenaan, de minder scorende beroepensectoren staan onderaan. Per sector is een beschrijving opgenomen en wordt bovendien een overzicht gegeven van bepalende beroepen binnen de sector. Veel van deze beroepen worden ook beschreven. Dankzij de uitgebreide informatie krijgt de leerling goed inzicht in de resultaten. Bij het bekijken van de resultaten kunnen de volgende situaties zich voordoen: 1. Er is sprake van één of enkele sterke interesses en de rest van de beroepensectoren heeft een gemiddelde of lage score. In dit geval kun je spreken van een duidelijk voorkeur en kan de leerling nagaan welke studie hij kan kiezen. Het kan zijn dat de uitslag meerdere sterke beroepensectoren laat zien. In dat geval doet de leerling er goed aan uit te zoeken welke beroepensector voor hem het belangrijkst is. Hiervoor kan de leerling natuurlijk de hulp inschakelen van ouder(s) en decaan/mentor. 2. De leerling heeft in de uitslag meer dan drie, à vier sterke interesses. Het kan zijn dat de leerling in het algemeen voor veel zaken interesse heeft en nog niet toe is aan een duidelijke keuze. In dat geval is het beste advies de leerling zo goed mogelijk te informeren over de verschillende sectoren (bijvoorbeeld over de verschillende beroepen binnen de sector, de arbeidsomstandigheden en de mate van persoonlijke ontwikkeling in de sector). 3. Het is ook mogelijk dat de uitslag van de Interessevragenlijst alleen gemiddelde en/of lage scores te zien geeft. Hiervoor zijn de volgende verklaringen mogelijk: • Het kan zijn dat de vragenlijst geen zaken bevat die de leerling aanspreekt. In dat geval moet nagegaan worden wat de leerling dan wél aanspreekt en op basis daarvan moet een studie gekozen worden. • Het kan ook zijn dat de leerling misschien te kritisch is en al heel snel iets niet zo leuk vindt. Laat de test dan nog- maals maken met de opmerking dat de leerling misschien iets minder kritisch moet zijn. • De leerling heeft de vragenlijst niet erg serieus ingevuld en maar lukraak antwoorden gegeven. Dit leidt tot een vaag resultaat.
Elke stelling kan betrekking hebben op meer dan zestig criteria, waarop het resultaat wordt samengesteld. De criteria die gebruikt worden zijn voornamelijk afgeleid uit toelatingseisen en kenmerken van opleidingen, studies en beroepen. Verschillende vragen kunnen gelijktijdig meerdere criteria beïnvloeden. Het resultatenscherm van de studiekeuzetest is verdeeld in twee onderdelen: een overzicht van de twintig hoogst scorende studies (links) en een overzicht van alle studies in Nederland (rechts). Links worden de twintig hoogst scorende studies getoond. Deze top-20 geeft in veel gevallen richting aan het studiekeuzeproces van de leerling. Zit de leerling bijvoorbeeld duidelijk in de alfa-hoek of toch meer bij de economische opleidingen. Ook kan uit het resultaat worden gehaald of er een duidelijke focus is voor HBO of WO. De percentages achter de studie geven een maat aan voor de zekerheid. Een hoog percentage (boven de 75%) wijst op een grote mate van zekerheid. Als de bovenste studies niet hoger scoren dan 65%, dan wil dat niet zeggen dat de getoonde studies niet voldoen, maar het betekent wel dat het moeilijker was een goede volgorde aan te brengen. Het kan zijn dat de studiekiezer een brede interesse heeft of meerdere richtingen interessant vindt. Rechts staan alle studies in Nederland, weergegeven in een studieboom, onderverdeeld in HBO en WO. Deze studieboom bestaat uit hoofdgroepen, studierichtingen en studies. Allereerst ziet een leerling de hoofdgroepen. Deze worden, op basis van gemiddelde scores, getoond van best passend naar minst passend. Binnen iedere hoofdgroep vindt de leerling een overzicht van de bijbehorende studierichtingen, en daar binnen weer een overzicht van de bijbehorende studies. De gemiddelde score van een richting wordt aangegeven door middel van een gekleurde balk, de hoogste score binnen de richting wordt weergegeven met het gekleurde bolletje. Studiekiezers krijgen op die manier inzicht in de indeling van de verschillende studies in relatie tot hun score. Daardoor zien ze ook direct dat er binnen de verschillende studierichtingen studies zijn die de moeite van een verdere oriëntatie waard zijn.
De uitleg van de testresultaten staat ook in de lesbrief voor de leerling op pagina 18.
De studiekeuzetest Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
24
De studiekeuzetest bestaat uit 105 stellingen. Aan de hand van deze stellingen worden interesses, competenties en persoonskenmerken van de leerling gemeten. Op elke stelling kan volgens een 4-punt schaal worden geantwoord (helemaal mee eens, mee eens, mee oneens, helemaal mee oneens).
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
25
Uitleg tests
Uitleg tests
De competentietest:
De beroepentest:
De competentietest bestaat uit 110 stellingen, die verdeeld zijn in twee categorieën: ‘Wie ben ik?’ (66 stellingen) en ‘Wat kan ik?’ (44 stellingen). Op elke stelling kan een antwoord worden gegeven binnen een 4-punts schaal (helemaal mee eens, mee eens, mee oneens, helemaal mee oneens).
De Qompas beroepentest bestaat uit 110 vragen. Er zijn 34 vragen waarbij de leerling telkens uit drie alternatieven een volgorde van best passend naar minst passend moet aangeven. Die alternatieven bestaan uit bijvoorbeeld drie beroepen of drie competenties/vaardigheden waaruit gekozen moet worden. Het kan voorkomen dat geen van de alternatieven de leerling aanspreekt of dat de leerling alle drie de alternatieven leuk vindt. Dan toch moet een volgorde worden aangeven. De andere 76 vragen zijn stellingen die de leerling kan beantwoorden met helemaal eens, grotendeels eens, grotendeels oneens of helemaal mee oneens.
Met de Competentietest worden de volgende drie onderwerpen gemeten: 1. De algemene oriëntatie (wetenschappelijk of beroepsgericht) 2. De persoonlijke eigenschappen en vaardigheden 3. De interesses Deze worden in het resultaat gematcht met studies. Interesses, competenties en persoonskenmerken vormen de basis voor meer dan zestig verschillende criteria (drijfveren) met verschillende weging waarop het resultaat wordt gemaakt. De criteria die gebruikt worden zijn afgeleid uit toelatingseisen en kenmerken van opleidingen, studies en beroepen. De leerling krijgt verschillende vragen die gelijktijdig meerdere criteria beïnvloeden. Een criterium zal ook door meerdere vragen worden beïnvloed. De resultaten worden uiteindelijk gepresenteerd in volgorde van waarschijnlijkheid.
Als resultaat van de test verschijnen de 15 best passende beroepen. Dankzij de uitgebreide beschrijvingen krijgt de leerling meer inzicht in deze beroepen. Herkent de leerling zichzelf in de beroepen die de beroepentest als meest passend beoordeelt en waarom wel of waarom niet? Het is belangrijk de leerling verschillen en overeenkomsten tussen de beroepen te laten ontdekken en een beeld te laten krijgen bij de marktkansen van zo’n beroep. Ook het bekijken van passende studies bij een beroep geeft de leerling inzicht.
De resultaten van deze test geven meer inzicht in de oriëntatie van de leerling, dankzij de splitsing in vier categorieën: oriëntaties, interesses, competenties en studies. Het onderdeel oriëntaties geeft weer of de leerling hbo of wo georiënteerd is en daarnaast of de leerling alfa, bèta of gamma georiënteerd is. Het onderdeel interesses geeft de beroepsinteresses van de leerling weer. Het onderdeel competenties laat zien welke vaardigheden van de leerling goed of minder goed ontwikkeld zijn. Het onderdeel studies is een resultaat zoals de studiekeuzetest, waarin studies staan die goed passen bij de resultaten van de competentietest.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
26
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
27
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
28
Ondersteunen van mentoren tijdens het werken met Qompas
Het is belangrijk dat mentoren goed voorbereid zijn op de lessen met Qompas en weten waar ze terecht kunnen voor een stukje ondersteuning. Hieronder een aantal tips. • • • • •
U kunt vooraf een training organiseren, zodat iedereen goed voorbereid is op de lessen met Qompas. In overleg met een adviseur van Qompas kunt u een training/bijeenkomst afspreken. Tijdens deze bijeenkomst krijgt ieder een uitleg over het doel en de werking van Qompas. Tevens wordt aandacht besteed aan de jaarplanning. Voor het creëren van draagvlak is de aanwezigheid van een teamleider/afdelingsleider gewenst. Een goede en haalbare planning is prettig voor iedereen. In overleg met de mentoren kunt u een planning opstellen waarin u alle LOB-activiteiten en tussentijdse controlemomenten voor Qompas opneemt. Wanneer moet welke stap af zijn en welke extra opdrachten worden gedaan? Welk deel doen ze thuis en welk deel op school? Vanuit deze planning kunt u ook verwijzingen opnemen naar de lesbrief en de handleiding. Hierin kunt u ook opnemen bij wie mentoren terecht kunnen met vragen. Er staat een voorbeeldplanning op DecanenNet. Deze vindt u bij het icoon ‘Documenten’. Sommige mentoren vinden het prettig ondersteuning te krijgen tijdens de lessen met Qompas zelf. Is er een decaanassistent/stagiaire die ingezet kan worden voor de lessen met Qompas? Op een aantal scholen wordt ervoor gekozen dat de decaan zelf één of meerdere lessen begeleidt indien wenselijk en mogelijk. Ook kunt u een adviseur van Qompas inhuren voor het verzorgen van een introductieles. Als het mogelijk is, kunt u, tijdens de periode dat met Qompas gewerkt wordt, iedere drie of vier weken een korte bijeenkomst organiseren om te bespreken hoe het gaat en om vragen te beantwoorden. Het is leuk om tijdens zo’n bijeenkomst een ervaren mentor aan het woord te laten, zodat anderen ook geïnspireerd raken. Eventueel kunt u ook voor deze bijeenkomst weer een teamleider/afdelingsleider uitnodigen. Als het niet mogelijk is een aparte bijeenkomst te organiseren, kunt u vanuit DecanenNet een mail sturen aan de mentoren met daarin opmerkingen en suggesties. Uiteraard kunt u ook met al uw vragen terecht bij de helpdesk van Qompas. Deze is gratis en de hele week bereik- baar. Ook kunt u bellen met één van onze adviseurs voor inhoudelijk advies: 071-581 55 81.
De evaluatie
Het is zinvol om na afloop van het werken met Qompas samen met de mentoren te evalueren en opmerkingen en ervaringen zo concreet mogelijk te noteren en deze door te geven aan Qompas. U kunt ook een van de Qompas adviseurs uitnodigen om deze evaluatie bij te wonen. Daarnaast vinden we het erg belangrijk om te weten wat leerlingen van Qompas vonden. Een evaluatieformulier voor de leerlingen vindt u op DecanenNet bij het icoon Documenten. In de lesbrief voor de leerlingen (Qompas ProfielKeuze vanaf pagina 24 en Qompas StudieKeuze vanaf pagina 26) staat uitgelegd hoe het einddossier gebruikt kan worden tijdens het gesprek met mentor/decaan.
NIEUW
Online OuderModule
Uit onderzoek blijkt dat wanneer ouders betrokken worden bij de keuze van hun kind, dit positieve invloed heeft op de studie- en beroepskeuze. De Qompas OuderModule biedt een effectieve manier om leerlingen vanuit een andere hoek te motiveren. Verder geeft de Qompas OuderModule antwoord op de vraag; hoe kunt u ouders actiever betrekken bij het LOB-proces van de school en het keuzeproces van het kind? De voordelen van de Qompas OuderModule:
Informatie over LOB
Wat betekent het kiezen van het juiste profiel of de juiste studie? Waarom is dat zo’n belangrijke keuze? En welke rol kunnen ouders spelen in dit proces? Ouders krijgen binnen de OuderModule op deze en vele andere vragen antwoord. De Qompas OuderModule betrekt ouders daarmee echt bij het keuzeproces!
Ouders aan de slag
Voor veel ouders is het lastig gerichte vragen te stellen. De Qompas OuderModule bestaat uit een aantal eigen opdrachten zoals het invullen van de Competentietest over hun kind. De uitkomst van deze test laat helder de overeenkomsten en verschillen in gemaakte keuzes zien. Dat biedt handvatten waarmee ouders op een gestructureerde manier de keuze met hun kind kunnen bespreken.
Periodieke voortgang
Periodiek ontvangen ouders een rapportage per e-mail van Qompas met een voortgangsoverzicht. Zo kunnen ouders precies zien waar hun kind zich in het keuzeproces bevindt en daar op inspringen. Voor decanen/mentoren is er het “digiprikbord” waarmee ouders geïnformeerd worden over de LOB-activiteiten van de school en de mogelijkheden van de methode van Qompas.
Interesse?
De Qompas OuderModule is op twee manieren aan te schaffen. Via een prepaid variant, waarbij u als school de bestelling doet. De OuderModule is dan meteen klaar voor gebruik. De non-prepaid variant kunt u als school gratis aanvragen, maar kan pas gebruikt worden na betaling via iDEAL. Prepaid kaart
€ 6,00 per stuk Betaald door school
Non-Prepaid kaart
€ 7,50 per stuk Betaald door ouder, via iDEAL
Alle bedragen zijn inclusief BTW.
Qompas oudermodule
Ondersteunen van mentoren
Ondersteunen van mentoren
Een éénmalig betaalde Qompas OuderModule is na activatie gedurende de hele LOB-fase geldig: van ProfielKeuze t/m StudieKeuze. In de lesbrief voor de leerlingen (Qompas ProfielKeuze vanaf pagina 24 en Qompas StudieKeuze vanaf pagina 26) staat uitgelegd hoe het einddossier gebruikt kan worden tijdens het gesprek met mentor/decaan.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
29
B
Aan de slag met Qompas ProfielKeuze
In dit katern:
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
30
Pagina 32
Rondleiding door Qompas ProfielKeuze
Pagina 34
Aan de slag met leerlingen
Pagina 36
Planning Qompas ProfielKeuze
Pagina 37
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Pagina 40
Extra opdrachten bij Qompas ProfielKeuze
Aan de slag
Aan de slag met Qompas ProfielKeuze
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
31
Rondleiding
Rondleiding door Qompas ProfielKeuze De methode Qompas ProfielKeuze bestaat uit een online programma in combinatie met het stappenplan (online) en aanvullende extra opdrachten (in de lesbrief en deels online). Qompas ProfielKeuze bestaat uit acht modules (hoofdonderdelen), die onderling samenwerken. De modules sluiten volledig op elkaar aan en zijn voor leerlingen doorklikbaar, waardoor zij inzicht krijgen in de relatie profielkeuze-studiekeuze- beroepskeuze. Voer de onderstaande opdrachten achter een computer uit om kennis te maken met de mogelijkheden van Qompas ProfielKeuze voor de leerlingen.
Rondleiding door Qompas ProfielKeuze Onderwijsinstellingen 1 Klik op ‘Onderwijsinstellingen’. 2 Klik een onderwijsinstelling naar keuze aan. 3 Bekijk het opleidingenaanbod en sla de onderwijsinstelling op in de bewaarmap.
Beroepen
Profielen en vakken 1 2 3 4 5
Ga op het internet naar www.qompas.nl en klik op Qompas ProfielKeuze. Log in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Klik op ‘Profielen en vakken’. Klik één van de profielen open en bekijk de informatie. Sla het profiel op in de bewaarmap. Klik op een vak en lees de beschrijving.
Test jezelf 1 2
Klik op ‘Test jezelf’. Kies één van de vijf tests en beantwoord een aantal vragen. U hoeft de test niet in één keer te voltooien, u kunt op elk gewenst moment stoppen door op een ander onderdeel te klikken. De voortgang wordt automatisch opgeslagen. De volgende keer dat u inlogt, kunt u verder gaan waar u gebleven bent.
1 2 3 4
Klik op ‘Beroepen’. Klik op een beroepensector naar keuze. Bekijk de informatie. Klik op ‘Bijbehorende beroepen’ en klik verder naar een beroep naar keuze. Sla het beroep op in de bewaarmap.
Mijn dossier 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Klik op ‘Mijn dossier’. Bekijk de bewaarde items in de bewaarmap. Geef per item uw waardering aan door op de plussen of minnen te klikken. Maak ook een notitie in het gele opmerkingenveld. Plaats een item uit de bewaarmap in het einddossier. Klik op het tabblad ‘Stappenplan’. Klik op de eerste stap ‘Introductie’ en doorloop deze opdracht. Klik op ‘Extra opdrachten’. Bekijk een aantal extra opdrachten en vul eventueel iets in. Klik op het tabblad ‘Einddossier’. Bekijk de onderdelen van het einddossier.
Speel met je profiel 1 2 3 4
Klik op ‘Speel met je profiel’. Kies een profiel en vink daaronder één of meer vakken aan. Bekijk welke hbo studies en wo studies mogelijk zijn. Herhaal bovenstaande acties met andere vakken en vergelijk het resultaat.
Studies 1 2 3 4 5. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
32
Klik op ‘Studies’. Klik op een hoofdgroep. Klik op een bijbehorende studierichting. Klik op een bijbehorende studie. Bekijk de algemene studie-informatie en sla de studie op in de bewaarmap. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
33
Aan de slag
Aan de slag met leerlingen
De eerste les met de leerlingen
Zorg dat het lesmateriaal voor uw leerlingen klaar ligt. Iedere leerling heeft nodig: 1 Online EntryCard Qompas ProfielKeuze 1 Lesbrief Qompas ProfielKeuze 1 Klascode
Jouw persoonlijke account
Heb je de EntryCardCode geactiveerd? Dan kun jij vanaf nu inloggen op Qompas ProfielKeuze met jouw persoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord. Ben je je wachtwoord vergeten? Via de site kun je eenvoudig een wachtwoordherinnering opvragen. Vul je e-mailadres in en je ontvangt direct een
Straks een goede studiekeuze maken? Heb je de juiste profielkeuze al gemaakt en wil je je gaan oriënteren op de keuze voor een vervolgopleiding? Dat kan met Qompas StudieKeuze, het vervolg op Qompas ProfielKeuze. Met de LOB-editie van Qompas StudieKeuze heb je o.a. de volgende mogelijkheden: • Informatie over álle studies in Nederland, zowel op hbo- als op wo-niveau • StudieKeuzetest, interessetest, competentietest en beroepentest • Persoonlijk online dossier met stappenplan, bewaarmap en einddossier • Open dagen kalender Meer weten? Neem contact op met je decaan of stuur een e-mail naar
[email protected]
Tips bij de eerste les
• • • •
Voordat de leerlingen allemaal een account gaan aanmaken, kunt u als voorbeeld een leerling via de beamer een account laten aanmaken. Daarna krijgen de leerlingen hun lesbrief en EntryCardCode en gaat iedereen aan de slag. Het is erg handig tijdens de computerlessen zelf ook in te loggen op Qompas. Zo kunt u namelijk direct zien of iedereen zich heeft aangemeld voor de klas en kunt u de voortgang bijhouden. Ververs regelmatig uw scherm (door op de functietoets F5 te drukken) om de actuele voortgang van uw klas te zien. Zie ook pagina 14 van de handleiding. Laat leerlingen bij het aanmaken van de account een e-mailadres gebruiken waar ze veel gebruik van maken. Moeten ze het e-mailadres van school gebruiken of juist niet? Mag het ook een hotmail-adres zijn? Is Hotmail geblokkeerd door de school? Het is handig aan het eind van de les aan te geven wat ze af moeten hebben voor de volgende keer. Leerlingen die achter lopen, kunnen thuis verder aan de slag. U kunt een bericht met de planning op de startpagina plaatsen of de leerlingen dit mailen vanuit DecanenNet. Zie ook pagina 15 van de handleiding.
bericht van Qompas, met daarin jouw wachtwoord en gebruikersnaam. Vul dus hieronder de gebruikersnaam en het e-mailadres in, waarmee je bent geregistreerd. Bewaar het kaartje goed, zodat je altijd jouw wachtwoord opnieuw via de site kunt aanvragen.
Wat kunt u doen om optimaal gebruik te maken van Qompas?
www.qompas.nl
Naam
Gebruikersnaam
Qompas BV E-mailadres
Postbus 1100 2302 BC Leiden E-mail:
[email protected]
KlasCode
3 havo/3 (4) vwo www.qompas.nl
site voor studiekeuze, carrière en LesbriefDé2012/2013 persoonlijke ontwikkeling
Qompas ProfielKeuze
en, len, vakk • Profie en beroepen ssier studies line do onlijk on de • Perso rschillen • Vijf vetests
EntryCard 2011-2012 Qompas ProfielKeuze
Dé online gids voor profielkeuze en Qompas loopbaanoriëntatie ProfielKeuze is een uitgave van:
Dé online gids voor profielkeuze en loopbaanoriëntatie
www.qompas.nl
www.qompas.nl
www.qompas.nl
Qompas BV Postbus 1100 2302 BC Leiden
[email protected] www.qompas.nl
Inhoud lesbrief • Voorbereiding • Aan de slag • Stappen binnen Qompas ProfielKeuze • Veelgestelde vragen en tips
Uitleg symbolen
3
Voorbereiding
4
Maak een account aan Achteraf een EntryCardCode activeren Achteraf een KlasCode invoeren
Aan de slag Kennismaken met Qompas ProfielKeuze
Stappen binnen Qompas ProfielKeuze Veelgestelde vragen en tips
• Interview • Extra opdrachten • Ouderbijlage
Instructie
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
34
4 6 6
7 7
12 14
Uitleg testresultaten
18
Over het einddossier
24
Extra opdrachten
30
1 De profielen en vakken
• Uitleg testresultaten • Over het einddossier
2
Voorwoord
32
2 Nieuwe vakken
35
3 Universiteit of hogeschool?
36
4 Het decanaat
37
5 Gesprek met een bovenbouwleerling
39
6 Profielen en beroepen
39
7 Termen in de Tweede Fase
39
8 Mijn hobby’s etc.
43
9 Mijn ouders/verzorgers 10 Een vacature goed bekijken
47 49 49
13 Test nabespreken
49
14 Ik over twintig jaar
49
15 De reünie ‘Klasgenoten’
50
16 Mijn carrière
50
17 Mijn toekomstige beroep?
51
18 Droomberoepen
52
Colofon Extra: Bijlage voor ouders (zie het midden van de lesbrief)
• • •
Het werkt goed om bij het begin van iedere computerles aan te geven wat de leerlingen die les moeten doen en ook nog even te laten zien waar ze moeten beginnen (werken via het stappenplan). Ook helpt het als er een voorbeeld getoond wordt van één of meerdere leerlingen die goed op weg zijn en die de bewaarmap en even- tueel het einddossier gevuld hebben. Het is essentieel om regelmatig te checken hoever alle leerlingen zijn. Deze voortgangsmomenten kunnen opgenomen worden in uw eigen planning. Het is handig aan het eind van de les aan te geven wat ze af moeten hebben voor de volgende keer. Leerlingen die achter lopen, kunnen thuis verder aan de slag. U kunt een bericht met de planning op de startpagina plaatsen of de leerlingen dit mailen vanuit DecanenNet. U kunt een deel van het stappenplan ook thuis laten doen. Hoe u leerlingen kunt mailen, leest u op pagina 15 van de handleiding. Wissel computerlessen en extra opdrachten zoveel mogelijk met elkaar af. Plan extra opdrachten in die een relatie hebben met het stappenplan. Zie als voorbeeld bijlage 1 op pagina 89. Natuurlijk kunt u ook zelf opdrachten toevoegen. Naast het doorlopen van de stappen in Qompas op de computer is het voor leerlingen erg belangrijk ook te praten over allerlei zaken rondom de profielkeuze en in praktijk te ervaren wat bijvoorbeeld een beroep inhoudt. U kunt daarvoor ook de extra opdrachten gebruiken die u vindt op pagina 41.
45
11 Schrijf je eigen advertentie 12 Test voorbereiden
Tot slot
Inhoudsopgave
uitgave van:
Aan de slag met leerlingen
Hoe kunt u uw leerlingen motiveren?
53 54 Qompas ProfielKeuze Lesbrief 2012-2013
1
• Geef een korte uitleg over de werking van Qompas en het belang van het programma voor de leerling. • Deel het lesmateriaal uit. • De leerlingen loggen in op de computer en gaan naar www.qompas.nl. Daar klikken zij op Qompas ProfielKeuze. • Laat de leerlingen pagina 4 van de Lesbrief openslaan. • Laat de leerlingen de instructie uit de Lesbrief volgen. Zij krijgen de volgende opdrachten: a. Aanmaken van de gebruikersaccount en activeren van de EntryCardCode. b. Aanmelden voor de klas door middel van de KlasCode. c. Maken van opdracht ‘Aan de slag’ op pagina 7 van de lesbrief. Aan de hand van een aantal opdrachten maken de leerlingen kennis met de mogelijkheden van het programma. De antwoorden verwerken de leerlingen op pagina 7 van de lesbrief. Een antwoordenmodel vindt u op pagina 80 van de handleiding. d. Starten met het stappenplan.
• • • • • •
Laat een bovenbouwleerling aan het woord. Zie ook extra opdracht opdracht 5 op pagina 45. Hierdoor zien leer- lingen in wat voor gevolgen het kiezen van een profiel voor hen heeft. Bij een aantal scholen moeten leerlingen een aantal slu’s besteden aan Qompas en/of studiepunten verzamelen. U kunt punten geven voor bepaalde activiteiten, bijvoorbeeld als het einddossier is ingevuld of als de leerling het einddossier geprint bij u heeft ingeleverd met handtekening van de ouders. Op een aantal scholen wordt het werken met Qompas opgenomen in een handelingsdeel (PTA). Daardoor krijgt Qompas een meer verplicht karakter. Als leerlingen een gesprek willen met de mentor/decaan moeten ze in ieder geval ook eerst de (meeste) stappen van Qompas gedaan hebben, zodat het einddossier van Qompas leidraad kan vormen voor het gesprek. Op een aantal scholen wordt een profielkeuzeweek georganiseerd waarin allerlei LOB-activiteiten voorkomen. Voordat de profielkeuzeweek start, moeten de leerlingen (een groot deel van) hun stappenplan hebben afge- rond. Op die manier zijn leerlingen beter voorbereid op de informatie die ze krijgen en kunnen ze gerichter vragen stellen. Laat leerlingen in groepjes zelf de presentatie voorbereiden voor de ouderavond over profielen en vakken in de tweede fase. De stappen binnen Qompas kunnen dan ter voorbereiding dienen. De website van Qompas kan tijdens die ouderavond ook gebruikt worden om een en ander toe te lichten. U kunt gebruik maken van de ouderavondpresentatie, deze is te vinden op DecanenNet in het onderdeel ‘Documenten’.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
35
Als leerlingen een stroom moeten kiezen in de derde klas in plaats van een profiel kunnen zij evengoed alle stappen van het stappenplan doorlopen. Zij nemen dan beide N of M profielen op in hun einddossier. Daarnaast kunt u ook hen een aantal extra opdrachten laten maken van pagina 39 en verder. In de vierde klas kunt u de leerlingen de tests opnieuw laten maken en weer een aantal extra opdrachten laten maken. Op basis daarvan kunnen de leerlingen een definitief profiel in hun einddossier plaatsen.
Zelfstandig op de computer Iedere leerling doorloopt een aantal stappen Stappen staan beschreven in de lesbrief op pagina 12 Door het doorlopen van de stappen ontstaat een einddossier Zowel thuis als op school uitvoerbaar
De stappen binnen Qompas ProfielKeuze
Hieronder staan de stappen beschreven die de leerlingen kunnen tegenkomen. Welke stappen de leerlingen maken is afhankelijk van het stappenplan dat u voor de leerlingen instelt.
Stap ‘Introductie’ Binnen deze stap geef je aan of je al een idee hebt over het profiel dat je wilt kiezen en waarover je meer te weten wilt komen.
Tijdsbesteding Qompas
Stap ‘Oriëntatie op studies’
• Standaard stappenplan: 8½ lesuren van 50 minuten • Compact stappenplan: 7½ lesuren van 50 minuten • Basis stappenplan: 4 lesuren van 50 minuten
Stap ‘Oriëntatie op onderwijsinstellingen’
Afhankelijk van het stappenplan dat u voor de leerlingen activeert, zijn leerlingen een aantal uur bezig op de computer met het afronden van de stappen:
Leerlingen kunnen het online stappenplan thuis of op school maken. Daarnaast kunt u het stappenplan uitbreiden met extra opdrachten (zie pagina 39) die niet op de computer uitgevoerd hoeven te worden. U kunt zelf bepalen welke extra opdrachten u de leerlingen laat doen. Uiteraard kunt u ook nog eigen opdrachten toevoegen aan de planning. Op de meeste scholen wordt gedurende 3 maanden met Qompas ProfielKeuze gewerkt. Aan het eind van deze periode moet het stappenplan afgerond zijn en moeten leerlingen hun voorlopige profielkeuze gemaakt hebben. Na die tijd kunnen leerlingen natuurlijk ook nog verder werken aan de extra opdrachten of opdrachten die u zelf heeft bedacht. Eventueel kunnen ook de tests nogmaals gemaakt worden.
1 lesuur
Planning voor leerlingen met stroomkeuze
• • • • •
1 lesuur
Extra opdrachten die geschikt zijn voor leerlingen die snel klaar zijn: 2, 3, 7, 8, (10), 11, 14, 17, 18.
1
Het online stappenplan
In deze stap maak je kennis met verschillende studierichtingen en studies.
In deze stap kijk je vast naar onderwijsinstellingen en de kennismakingsdagen die zij organiseren.
Stap ‘Oriëntatie op profielen en vakken’ Welke profielen zijn er en hoe zit elk profiel in elkaar? Ook maak je kennis met de inhoud van de vakken.
Stap ‘Speel met je profiel’ Kies een profiel en vakken en ontdek wat jouw studiemogelijkheden zijn, op basis van toelatingseisen.
Stap ‘Test jezelf’ In deze stap maak je een aantal tests, die je helpen bij het kiezen van het best bij jou passende profiel.
1 lesuur
Stap ‘Oriëntatie op beroepen’ In deze stap maak je kennis met verschillende beroepensectoren en bijbehorende beroepen.
Stap ‘Het einddossier opstellen’ Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
36
1 lesuur
Leerlingen hebben allemaal een verschillend tempo. Als leerlingen klaar zijn met hun online stappenplan kunt u checken via het onderdeel ‘Voortgang’ op Qompas DecanenNet of de leerling het stappenplan goed heeft ingevuld. Als dat het geval is, kunt u de leerling bijvoorbeeld aan de slag zetten met de extra opdrachten op pagina 39 en verder. Deze opdrachten zijn goed zelfstandig te maken en kosten u weinig voorbereidingstijd.
Qompas ProfielKeuze is ontwikkeld voor 3 havo en 3 (4) vwo. Het programma bestaat uit twee soorten opdrachten: het online stappenplan en de ‘Extra opdrachten’.
1 lesuur
Extra opdrachten voor leerlingen die eerder klaar zijn
Opdrachten binnen Qompas ProfielKeuze
½ lesuur
Op Qompas DecanenNet in het onderdeel ‘Documenten’ staat een voorbeeldplanning die u kunt gebruiken om uw eigen planning te maken. Deze planning bestaat uit een combinatie van online opdrachten (stappen, zie pagina 37), extra opdrachten (zie pagina 39), uw eigen opdrachten en evaluatiemomenten. U kunt de planning, bijvoorbeeld tijdens de training voorafgaand aan Qompas, uitdelen aan de mentoren en kort toelichten.
2 lesuren
De planning
Opdrachten
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Je stelt je einddossier samen. Ook staan je testresultaten in dit dossier. Deze bespreek je met je decaan, mentor en ouder(s).
1 lesuur
Planning
Planning Qompas ProfielKeuze
1 lesuur = 50 minuten
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
37
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
De stappenplannen
Qompas ProfielKeuze beschikt over meerdere stappenplannen. U bepaalt welk stappenplan uw leerlingen doorlopen. U heeft de beschikking over drie stappenplannen: 1. Standaard stappenplan (8 stappen: introductie, test jezelf, oriëntatie op beroepen, oriëntatie op studies, oriëntatie op onderwijsinstellingen, speel met je profiel, oriëntatie op profielen en vakken, einddossier opstellen) 2. Compact stappenplan (7 stappen: oriëntatie op onderwijsinstellingen (inclusief bezoek een profielkeuzedag) is weggelaten) 3. Basis stappenplan (3 stappen: introductiestap, test jezelf, einddossier opstellen)
Instellen stappenplan
Dit doet u door te gaan naar Qompas DecanenNet en te klikken op het onderdeel ‘Klassenbeheer’ het tabblad ‘Klassen’. U kunt hier per klas instellen welk stappenplan uw leerlingen moeten doorlopen. Als u op leerling-niveau wilt instellen welk stappenplan de leerlingen doorlopen, klikt u op het tabblad ‘Leerlingen’.
Standaard staat voor elke leerling het ‘Standaard stappenplan’ ingesteld. Als uw leerlingen dit stappenplan moeten doorlopen, hoeft u niets te wijzigen.
Voor leerlingen die zijn blijven zitten, kunt u ook het ‘Basis stappenplan’ instellen. De testresultaten en bewaarde items van vorig jaar blijven bewaard, maar de leerlingen krijgen de mogelijkheid een aantal stappen opnieuw te doorlopen. Het opnieuw maken van de tests en opdrachten geeft weer nieuwe inzichten en zorgt voor een actueel einddossier.
Indelen in een groep
Qompas ProfielKeuze houdt rekening met de beginsituatie van de leerling door het doorlopen van onderstaande wizard. De wizard bepaalt in welke groep de leerling terecht komt en in welke volgorde de stappen doorlopen worden. Dit geldt alleen voor stappenplan 1 (Standaard) en 2 (Compact). Zie schema pagina 39.
START
Weet je al welk profiel je wilt kiezen?
Ja
Je bent ingedeeld in Groep 3: ‘Ik weet al welk profiel ik wil kiezen’ Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
38
Nee
Weet je al wat je wilt studeren?
Ja
Je bent ingedeeld in Groep 2: ‘Ik weet wat ik wil gaan studeren’
Nee
Weet je al wat je wilt worden?
Ja
Nee
Je bent ingedeeld in Groep 4: ‘Ik weet al wat ik later wil worden’
Je bent ingedeeld in Groep 1: Ik weet nog niet welk profiel ik wil kiezen’
De vier groepen binnen Qompas ProfielKeuze
Bij het stappenplan 1 (standaard) en Stappenplan 2 (Compact) volgen de leerlingen een van de volgende vier trajecten, afgestemd op hun beginsituatie. Daarbij komen ze vanzelf langs diverse onderdelen van de site.
1
Ik weet nog niet welk profiel ik wil kiezen
2
Ik weet wat ik wil gaan studeren
3
Ik weet welk profiel ik wil kiezen
4
Ik weet wat ik later wil worden
Aan de slag
Kennismaking met de mogelijkheden van Qompas ProfielKeuze aan de hand van een aantal opdrachten. Verwerking in de lesbrief op pagina 7.
Stap 1
Introductie*
Introductie*
Introductie*
Introductie*
Stap 2
Test jezelf
Oriëntatie op studies
Oriëntatie op profielen en vakken
Oriëntatie op beroepen
Stap 3
Oriëntatie op beroepen Oriëntatie op Test jezelf onderwijsinstellingen**
Oriëntatie op studies
Stap 4
Oriëntatie op studies
Oriëntatie op onderwijsinstellingen**
Stap 5
Oriëntatie op Speel met je profiel onderwijsinstellingen**
Oriëntatie op Test jezelf onderwijsinstellingen**
Stap 6
Oriëntatie op profielen en vakken
Test jezelf
Speel met je profiel
Stap 7
Speel met je profiel
Oriëntatie op beroepen Oriëntatie op beroepen Speel met je profiel
Stap 8
Het einddossier opstellen*
Het einddossier opstellen*
* **
Oriëntatie op profielen en vakken
Oriëntatie op studies
Het einddossier opstellen*
Oriëntatie op profielen en vakken Het einddossier opstellen*
Deze stap moeten leerlingen printen, met hun ouders/verzorgers bespreken en ondertekend inleveren bij de decaan of mentor. Na de laatste stap volgt een bespreking met de decaan of mentor en wordt de definitieve profielkeuze vastgesteld. Deze stap komt alleen voor bij het ‘Standaard stappenplan’.
Het is belangrijk het werken via het stappenplan te stimuleren. De leerlingen komen bij het stappenplan via ‘Mijn dossier ‘ > ‘Stappenplan’. Gedurende het werken aan het stappenplan moeten leerlingen voortdurend items in hun bewaarmap opslaan. Aan het einde van het stappenplan nemen de leerlingen vanuit deze bewaarmap hun eindfavorieten op in het einddossier. Benadruk het belang hiervan, zodat het einddossier kan dienen als leidraad voor een gesprek met de mentor/decaan.
Het einddossier
Door het doorlopen van de stappen ontstaat een einddossier. Dit dossier bevat opgeslagen items (beroepen, studies etc) die de leerling positief of negatief gewaardeerd heeft, antwoorden op vragen en testresultaten. Dit dossier vormt de leidraad voor een gesprek met ouder(s), decaan en mentor. Hoe het einddossier kan dienen als hulpmiddel bij het voeren van een gesprek en het maken van de profielkeuze staat op pagina 24 en verder van de lesbrief.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
39
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
2
De extra opdrachten • • • • •
Klassikaal Op papier of online Als aanvulling op het online stappenplan (niet verplicht) De docent maakt zelf een keuze uit de opdrachten van Qompas op pagina 41 en verder van de handleiding. U kunt eventueel ook zelf opdrachten toevoegen aan het dossier van de leerling Verwerking van de opdrachten in de Lesbrief vanaf pagina 33 of online
Als aanvulling op het individuele stappenplan kunt u een keuze maken uit de extra opdrachten op pagina 41, 42 en 43. Bij een aantal extra opdrachten kunnen antwoorden en verslagen online verwerkt worden. Juist door ook in gesprek te gaan met leerlingen en hen een aantal praktijkopdrachten te laten doen, wordt het keuzeproces op gang gebracht. U bepaalt via DecanenNet (Onderdeel ‘Opdrachten en vakken’) welke extra opdrachten u met de leerlingen doet en of deze op papier of online verwerkt moeten worden. De extra opdrachten zijn geschreven voor lesuren van 50 minuten. De leerlingen vinden een speciaal katern met daarin de extra opdrachten vanaf pagina 32 van de Lesbrief.
Standaard staan alle extra opdrachten in het dossier van de leerling. Ga naar het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ en klik op het tabblad ‘Extra opdrachten’. Kies voor Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze om hierin wijzigingen aan te brengen. In ditzelfde onderdeel kunt u ook eigen extra opdrachten toevoegen. Klik op de knop ‘Extra opdracht toevoegen’. Vul de gegevens van de opdracht in, geef aan voor welke klas(sen) de opdracht bedoeld is en klik op ‘Opslaan en sluiten’. Via e-mail kunt u de leerlingen op de hoogte brengen van de extra opdrachten die zij moeten doen.
Opdrachten Qompas ProfielKeuze Opdrachten waar een
voor staat, kunnen ook online verwerkt worden.
1 De profielen en vakken
Pagina handleiding
Pagina lesbrief
44
32
44
35
44
36
45
37
45
38
46
39
46
40
47
43
47
45
De leerlingen brengen de schoolspecifieke keuzemogelijkheden op het gebied van profielen en vakken in beeld in een handig schema. 1 lesuur
2 Nieuwe vakken In de Tweede Fase krijg je ook vakken die je nog niet kent. Daar gaat deze opdracht over. 1 lesuur
3 Universiteit of hogeschool? Leerlingen maken kennis met de verschillen tussen deze twee onderwijsvormen. 1 lesuur
4 Het decanaat Leerlingen maken in de derde klas vaak voor het eerst kennis met de decaan en het decanaat. Ze brengen in groepjes een bezoek aan het decanaat en beantwoorden daarover enkele vragen. 1 lesuur
5 Gesprek met een bovenbouwleerling Om een idee te krijgen van wat hen in de bovenbouw te wachten staat,stellen de leerlingen vragen aan één of meer bovenbouwleerlingen. Ze bereiden vragen voor en verwerken de antwoorden in een verslag. 2 lesuren
6 Profielen en beroepen Leerlingen brainstormen met elkaar over de beroepsmogelijkheden bij ieder profiel. 1 lesuur
7 Termen in de Tweede Fase Leerlingen maken kennis met de termen in de Tweede Fase en onderzoeken hoe deze bij hun op school worden ingevuld. 1 lesuur
8 Mijn hobby’s en bijbaantjes Leerlingen gaan op zoek naar hun persoonlijke eigenschappen en vaardigheden aan de hand van hun huidige hobby’s en bijbaantjes. Ze denken na over de beroepsmogelijkheden met deze eigenschappen. 1 lesuur
9 Mijn ouders/verzorgers
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
40
Ouders/verzorgers geven hun visie op de toekomstmogelijkheden van hun kind aan de hand van een aantal vragen. 1 lesuur
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
41
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
10 Een vacature goed bekijken
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Pagina handleiding
Pagina lesbrief
48
47
20 Een beroepenmarkt 48
48
53
53
1 dagdeel
21 Excursie naar een bedrijf
De leerlingen maken een advertentie voor een baan waarop zij later graag zouden willen reageren. Daarin geven zij aan wat zij later in hun werk belangrijk vinden. 1 lesuur
12 Test voorbereiden
19 Voorlichtingsactiviteit op hogeschool of universiteit 1 dag of dagdeel
Aan de hand van een vacature onderzoeken de leerlingen welke eisen toekomstige werkgevers aan sollicitanten stellen. 1 lesuur
11 Schrijf je eigen advertentie
Extra activiteiten bij Qompas ProfielKeuze (deze opdrachten staan niet in de Lesbrief voor leerlingen)
53
1 dagdeel
48
49
49
49
49
49
50
50
50
50
51
51
52
52
22 Meelopen met een beroepsbeoefenaar
53
1 dag of dagdeel
Een klassikale voorbereiding op het maken van de tests op Qompas ProfielKeuze. 1 lesuur
13 Test nabespreken Leerlingen hechten veel waarde aan het resultaat van een test. Leg tijdens een individuele of klassikale bespreking uit hoe leerlingen de resultaten kunnen interpreteren. 1 lesuur
14 Ik over twintig jaar Leerlingen dromen over de toekomst en werken deze uit in een collage of verhaal. 1 lesuur
15 De reünie ‘klasgenoten’ Om zich in te leven in hun toekomst speelt uw klas een aflevering van ‘klasgenoten’ na. 1 lesuur
16 Mijn carrière Tijdens deze les discussiëren de leerlingen over de voor- en nadelen van een echte carrière. 1 lesuur
17 Mijn toekomstig beroep? In tweetallen bereiden de leerlingen een presentatie voor of maken een poster over hun favoriete beroep Afhankelijk van groepsgrootte
18 Droomberoepen Een droomberoep lijkt alleen maar mooie kanten te hebben. Maar is dat echt zo? Daarover gaat het in de deze les. 1 lesuur
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
42
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
43
1 De profielen en vakken
Opdrachten Qompas ProfielKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
C Wat denk ik nu? Tot slot gaan de leerlingen na of deze meningen overeenkomen met hun verwachtingen en of hun eerste verwachting daardoor is veranderd. Ook dit verwerken ze schriftelijk in de Lesbrief.
Opdrachten voor leerlingen
2 Nieuwe vakken
1 lesuur
A Hoe zit het bij jou op school? De invulling van de profielen verschilt per school. Na de uitleg over de keuzes die bij u op school gemaakt kunnen worden, vullen de leerlingen deze keuzemogelijkheden in in een handig schema in de Lesbrief. B Belangrijke data De leerlingen vullen vervolgens in wanneer zij hun voorlopige profielkeuze en hun definitieve profielkeuze moeten inleveren. Zij schrijven dit ook in hun agenda.
Voorbereiding decaan/mentor
Opdrachten voor leerlingen
1 lesuur
A & B Nieuwe vakken Leerlingen vullen drie vakken in, die nieuw voor ze zijn. In overleg met hun buurman/vrouw zoeken ze uit, wat deze vakken inhouden en of deze vakken ze aanspreken.
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen maken kennis met het verschil tussen een opleiding aan een hogeschool en een opleiding aan een universiteit. Het is leuk als u hen iets uit uw eigen ervaring kunt vertellen. Vervolgens denken ze na over welke opleidingsvorm het beste bij hen past. Opdracht A en B kunt u ook als huiswerk opgeven. Leerlingen ondervragen dan niet hun klasgenoten, maar hun ouders en/of een goede vriend of vriendin.
Opdrachten voor leerlingen
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
44
Voorbereiding decaan/mentor
In het derde leerjaar maken leerlingen vaak voor de eerste keer kennis met de decaan. Leerlingen zoeken tijdens deze les uit, wat de decaan doet en voor welke zaken ze bij de decaan terecht kunnen. Spreek voorafgaand aan deze opdracht met de decaan af op welk tijdstip u met de leerlingen langs kunt komen op het decanaat. U kunt leerlingen in groepen indelen die elk een deel van de les het decanaat bezoeken. Daarna beantwoorden de leerlingen de vragen.
Opdrachten voor leerlingen A Bezoek het decanaat De leerlingen krijgen een korte rondleiding op het decanaat. B Beantwoord vragen De leerlingen beantwoorden enkele vragen over het decanaat.
5 Gesprek met een bovenbouwleerling
In deze opdracht bekijken de leerlingen de inhoud van nieuwe vakken in de Tweede Fase. Zorg er voor dat u goed weet welke vakken aangeboden worden in de Tweede Fase en dat u goed op de hoogte bent van de inhoud van deze vakken, zodat u de vragen van leerlingen kunt beantwoorden. U kunt voor deze les ook de decaan of een docent uitnodigen, om meer te komen vertellen over de vakken in de Tweede fase.
3 Universiteit of hogeschool?
4 Het decanaat
A Wat past bij mij? Leerlingen zoeken uit wat het verschil is tussen een wo-bachelor en een hbo-bachelor. Ze lezen de tekst daarover op de website bij het onderdeel ’Studies’ en gaan na welke opleidingsvorm ze het beste bij zichzelf vinden passen. B Wat vinden anderen? Vervolgens vragen ze aan drie klasgenoten welke opleidingsvorm zij het beste bij deze leerling vinden passen. Hierbij moet ook een reden gegegeven worden. De leerlingen vullen de mening van de anderen in in hun Lesbrief.
1 lesuur
In deze opdracht brengen de leerlingen de profielen en vakken bij hen op school in kaart. Zorg er voor dat u goed op de hoogte bent van de profielkeuzemogelijkheden bij u op school, zodat u de vragen van leerlingen kunt beantwoorden. U kunt voor deze les ook de decaan uitnodigen, om meer te komen vertellen over de profielkeuze op school. Wanneer de school een informatiebrochure over de profielkeuze uitgeeft, kunt u die tijdens deze les uitdelen.
1 lesuur
Voorbereiding decaan/mentor
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen uit de bovenbouw hebben al een keuze gemaakt voor een profiel en kunnen hierover vertellen aan leerlingen uit de derde klas. Nodig één of meer leerlingen uit de bovenbouw uit en laat ze iets meer vertellen over de overgang van onder- naar bovenbouw. U kunt bijvoorbeeld vier leerlingen uitnodigen, van elk profiel één. De leerlingen moeten vragen aan hen stellen en na afloop een verslag schrijven.
Opdrachten voor leerlingen A Vragen bedenken Tijdens de les die voorafgaat aan het bezoek van de bovenbouwleerling(en), bedenken de leerlingen vragen die zij aan de bovenbouwleerling(en) willen stellen. Zij kunnen deze vragen opschrijven in hun Lesbrief op pagina 40. B Het interview De tweede les bestaat uit het bezoek van de bovenbouwleerling(en). De leerlingen stellen tijdens het bezoek één voor één hun vragen. Het is belangrijk dat de leerlingen naar de vragen van klasgenoten luisteren. Ze maken tijdens deze les aantekeningen van wat er gezegd wordt, zodat ze dit in een verslag kunnen uitwerken. C Verslag schrijven Vervolgens schrijven de leerlingen thuis of in de les een verslag van 300 woorden naar aanleiding van het vraaggesprek met de bovenbouwleerling. Zij verwerken in dit verslag de antwoorden op de vragen die ze hebben gesteld. Dit verslag kan worden ingetypt in het online dossier van de leerling onder het tabblad ´Extra opdrachten´.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
45
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen willen vaak weten wat de beroepsmogelijkheden van een profiel zijn. Tijdens deze les denken de leerlingen na over de vier profielen en de beroepen die daarbij kunnen aansluiten. Neem voor deze opdracht voldoende lege vellen A4 en lege vellen A3 of groter mee naar de les.
Opdrachten voor leerlingen A Brainstormen in een groep De leerlingen vormen groepjes van vier. Geef ieder groepje vier vellen A4-papier, voor elk profiel één. Met elkaar schrijven de leerlingen op elk vel een lijst van tien beroepen die zij bij een profiel vinden passen. Help de leerlingen met brainstormen. Geef hen tien minuten om dit onderdeel af te ronden. B Discussie per profiel Neem de vellen in en maak vier stapels, gesorteerd per profiel. Verdeel de klas in vier nieuwe groepen. Elke groep staat voor een profiel. Per groep deelt u de vellen met beroepen uit. Deze groepen bekijken de beroepenlijsten en stellen een definitieve lijst van beroepen, die zij bij het profiel vinden passen, samen op A3 papier. Hiervoor gaan ze met elkaar in discussie. Er kunnen uiteraard beroepen afvallen of bijkomen. C Presentatie Tot slot presenteert iedere groep de definitieve lijst van bij het profiel passende beroepen. Eén van de groepsleden treedt hierbij als woordvoerder op. Mocht er niet genoeg tijd zijn, dan kunt u de leerlingen de lijsten laten ophangen in de klas. U kunt er dan eventueel op terugkomen in een volgende les.
7 Termen in de Tweede Fase
1 lesuur
Op Qompas ProfielKeuze kunnen de leerlingen zien welke beroepen aansluiten op de vier profielen. Uiteraard zijn er meer beroepen te bedenken.
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen worden dit jaar geconfronteerd met een flink aantal nieuwe termen. Tijdens deze opdracht zoeken ze uit wat al die nieuwe termen betekenen en hoe de Tweede Fase er voor hen uitziet. Zorg ervoor dat u zelf goed op de hoogte bent van de situatie in de Tweede Fase bij u op school.
Opdrachten voor leerlingen A Termen in de Tweede Fase De leerlingen zoeken uit wat onderstaande termen inhouden, en hoe deze zaken op hun school geregeld zijn.
PTA, zelfwerkzaamheiduren, studiewijzer, mediatheek, stilteruimte, decaan, mentor, slu’s, profielwerkstuk, overig.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
46
B Mijn planning Leerlingen denken na over hun planningsvaardigheden. Die spelen in de Tweede Fase een belangrijke rol. C Verslag schrijven Leerlingen vergelijken hun antwoorden bij vraag B in tweetallen. Op die manier kunnen zij iets van elkaar leren over plannen en zelfstandig werken. Ook kunt u hierbij uitleggen welke mate van zelfstandigheid er in de Tweede Fase van leerlingen verwacht wordt.
1 lesuur
8 Mijn hobby’s en bijbaantjes
Voorbereiding decaan/mentor
De vrijetijdsbesteding van een leerling zegt vaak iets over de leerling als persoon. De ervaringen die zij opdoen tijdens sport- of muziekactiviteiten en bijbaantjes komen vaak van pas bij hun latere studie en beroep. Bij deze opdracht kan het voor de leerlingen verhelderend werken om veel voorbeelden te geven van beroepen en bijbehorende eigenschappen. U kunt uzelf of iemand uit uw omgeving als voorbeeld noemen. Ook kunnen leerlingen personen uit hun eigen omgeving gebruiken als voorbeeld.
Opdrachten voor leerlingen A Mijn hobby’s en/of bijbaantjes De leerlingen noteren hun hobby’s/bijbaantjes en bedenken de eigenschappen die ze daarbij benutten. B Beroepen en eigenschappen Vervolgens schrijven de leerlingen vier beroepen op (die ze leuk vinden, of het beroep van hun ouders) met de eigenschappen die ze daarvoor denken nodig te hebben. C Welk beroep past bij mijn eigenschappen? Leerlingen vormen groepjes van vier. Ze kijken of hun persoonlijke eigenschappen van opdracht A bij de beroepen van opdracht B passen. Zij doen dit aan de hand van enkele vragen en mogen hierbij overleggen.
9 Mijn ouders/verzorgers
1 lesuur
6 Profielen en beroepen
Opdrachten Qompas ProfielKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Ouders of verzorgers vinden het vaak belangrijk om bij de keuzes van hun kinderen betrokken te worden. Leerlingen vragen bij deze opdracht aan hun ouders/verzorgers om de toekomstmogelijkheden van hun zoon of dochter te beschrijven.
Opdrachten voor leerlingen Leerlingen nemen de Lesbrief mee naar huis en laten hun ouders/verzorgers de opdracht maken. Ouders moeten hun kind beschrijven aan de hand van de volgende vragen: a Welke persoonlijke eigenschappen waardeert u het meest in uw zoon/dochter? b Over welke specifieke vaardigheden beschikt hij/zij? c Welke vaardigheden zou uw zoon/dochter kunnen verbeteren? d Welk profiel vindt u bij uw kind passen? Waarom? e Welk type vervolgopleiding vindt u bij uw kind passen? Waarom? f In welk beroep zal uw kind met veel plezier en succes werkzaam kunnen zijn? Waarom denkt u dat? g Welke tip zou u aan uw zoon/dochter mee willen geven als het gaat om het maken van goede keuzes voor de toekomst? Spreek met de leerlingen af wanneer zij de Lesbrief weer mee naar school moeten nemen. De beschrijvingen zijn vooral interessant voor de leerling zelf. U kunt er echter wel voor kiezen om er in de les op terug te komen, door de leerlingen in groepjes te zetten en ze de beschrijvingen met elkaar te laten bespreken. De leerlingen vertellen in hoeverre zij zichzelf in de beschrijving herkennen, en reageren op de beschrijvingen van de anderen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
47
Voorbereiding decaan/mentor
In vacatures wordt vaak gevraagd naar specifieke eigenschappen/vaardigheden van een sollicitant. Leerlingen ontdekken met deze opdracht wat er zoal gevraagd wordt en in hoeverre dit hen aanspreekt of bij ze past. Leerlingen moeten zelf vacatures meenemen, maar u kunt ze helpen door er zelf een aantal uit de krant te knippen en te kopiëren. Deze opdracht is goed te combineren met opdracht 11.
Opdrachten voor leerlingen
11 Schrijf je eigen advertentie
1 lesuur
A Zoek vacatures Ter voorbereiding zoeken de leerlingen in de zaterdagbijlage van de krant of op internet naar minimaal drie vacatureteksten. U kunt dit als opdracht mee naar huis geven, maar u kunt ook een les in een computerlokaal plannen en de leerlingen op vacaturesites op internet laten zoeken. B Analyse van de vacatures De leerlingen kiezen één vacature uit en analyseren deze aan de hand van een aantal vragen. Ze ontdekken dat er voor verschillende banen ook verschillende persoonlijke eigenschappen gevraagd worden. Ze bedenken of zij over die eigenschappen beschikken.
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen hebben bij opdracht 10 gezien welke informatie een personeelsadvertentie kan bevatten. Ze gaan nu een eigen advertentie maken, voor een functie waarop zij wel zouden willen reageren. Voor deze opdracht hebben de leerlingen (gekleurd) papier en kleurpotloden of stiften nodig.
Opdrachten voor leerlingen
12 Test voorbereiden
Voorbereiding decaan/mentor
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
48
1 lesuur
A Maak een eigen advertentie De leerlingen maken zelf een advertentie voor een vacature. Hiervoor moeten ze dus nadenken over wat ze later belangrijk vinden in hun werk. Werken ze liever alleen of met anderen? Zitten ze graag aan een computer of werken ze liever in de buitenlucht? En hoe willen ze werk en vrije tijd gaan combineren? Daarnaast komen hier de persoonlijke eigenschappen van de leerling weer in beeld. Bij het opstellen van de advertentie kunnen zij de gevonden vacatures van opdracht 10 als voorbeeld gebruiken. B Bekijk de advertenties van anderen De leerlingen hangen hun advertentie aan het eind van de les in het lokaal op, zodat ze elkaars advertenties kunnen bekijken.
Welk stappenplan de leerlingen ook kiezen, ze zullen allemaal een keer langs het onderdeel ‘Test jezelf’ komen en de vijf tests moeten maken. Deze tests kunnen de leerlingen zelfstandig maken en het kan helpen om de leerlingen er op voor te bereiden. Hiervoor maakt u in ieder geval de tests zelf een keer. Noteer voor uzelf zaken waarvan u denkt dat het voor leerlingen moeilijkheden zou kunnen opleveren. De woordenschat van de ene leerling is immers groter dan die van de andere. Noteer eventuele lastige woorden op een blad papier en bespreek met de leerlingen of zij deze begrijpen en licht ze toe. U vindt een toelichting op de resultaten van de tests op pagina 20 en verder.
1 lesuur
13 Test nabespreken
Voorbereiding decaan/mentor
Leerlingen hechten vaak veel waarde aan de uitslag van een test. Komt de uitslag niet overeen met wat ze hadden verwacht, dan zullen ze het al snel als een niet kloppend resultaat beschouwen. Bespreek daarom de testresultaten met leerlingen, individueel of klassikaal, en wijs hen op informatie die zij uit de resultaten kunnen halen. Veel leerlingen kijken bijvoorbeeld alleen naar het resultaat dat op de eerste plaats staat. Laat ze naar de eerste tien resultaten kijken en vraag of daar iets bij zit waar ze zichzelf in herkennen. Uit een test kan bovendien ook duidelijk naar voren komen wat een leerling niet wil. Leg uit dat dit ook heel waardevolle informatie kan zijn. U kunt de resultaten met leerlingen individueel bespreken, terwijl u achter een pc zit. U kunt ook alle leerlingen uit uw klas de resultaten van hun tests laten uitprinten en meenemen naar de les voor een klassikale bespreking. U vindt een toelichting op de resultaten van de tests op pagina 20 en verder van de handleiding.
De uitleg over de testresultaten staat ook in de lesbrief op pagina 18 en verder.
14 Ik over twintig jaar
1 lesuur
10 Een vacature goed bekijken
Opdrachten Qompas ProfielKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Iedereen droomt wel eens over de toekomst. Niet alleen over opleiding en baan, maar ook over gezin, huis en hobby’s. Leerlingen zetten in deze opdracht hun dromen op papier. Het is belangrijk dat de leerlingen echt van hun droom uitgaan, zonder stil te staan bij hun mogelijkheden of beperkingen. De leerlingen vinden deze opdracht op pagina 83 van hun Lesbrief. Bij deze opdracht hebben de leerlingen losse vellen (gekleurd) papier, stiften, kleurpotloden en bijvoorbeeld tijdschriften nodig.
Opdrachten voor leerlingen Leerlingen kunnen bij deze opdracht kiezen uit de volgende twee werkvormen. 1 De schrijfopdracht: beschrijf een dag uit je leven over twintig jaar in maximaal één A4. 2 De collageopdracht: maak een collage van jouw leven over twintig jaar. Hierbij mogen leerlingen knippen, plakken, tekenen, schrijven. Bij beide werkvormen moeten leerlingen duidelijk maken hoe zij hun leven over twintig jaar voor zich zien. Wat voor soort werk doen ze dan? Is dit een voltijd- of een deeltijdbaan? Hoe is hun gezinssituatie dan? Wat voor vrijetijdsbesteding hebben zij? Hebben zij een beeld van de verdeling werk/vrije tijd? Hoe is hun woonsituatie? Uiteraard kunnen ook andere vragen aan bod komen. De leerlingen die hebben gekozen voor de collageopdracht hangen hun collage aan het einde van de les op in het lokaal. Alle andere leerlingen kunnen deze dan bekijken. Eventueel is deze opdracht met een extra les uit te breiden. In deze les bespreekt u dan de verhalen van de leerlingen die hebben gekozen voor de schrijfopdracht.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
49
15 De reünie ‘klasgenoten’
Opdrachten Qompas ProfielKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Deze opdracht vormt een aanvulling op opdracht 14. In opdracht 14 hebben de leerlingen hun eigen toekomstdromen verkend, deze kunnen zij gebruiken voor deze reünieopdracht. Het thema gaat echt leven als u ter voorbereiding een aflevering van ‘Klasgenoten’ (of een variant daarop) opneemt en tijdens de les met de leerlingen bekijkt.
Opdrachten voor leerlingen A Leef je in Als u een opname heeft gemaakt van ‘Klasgenoten’ bekijkt u eerst een fragment tijdens de les. Daarna leven de leerlingen zich in hun toekomstige rol in. Wie zijn ze? Wat doen ze? En wat hebben ze bereikt? Leerlingen kunnen hiervoor het eindproduct van opdracht 14 gebruiken.
16 Mijn carrière
1 lesuur
B De reünie Speel met de leerlingen een aflevering van ‘Klasgenoten’. U bent zelf de presentator. Vraag aan verschillende leerlingen wat voor opleiding ze hebben gevolgd, wat voor werk ze nu doen en hoe hun privéleven er uit ziet. Laat leerlingen ook op elkaar reageren.
Voorbereiding decaan/mentor
Om leerlingen bewust te maken van de balans tussen werk en vrije tijd discussiëren ze in deze les over de voor- en nadelen van een carrière. Ze worden zich bewust van het feit, dat keuzes die ze maken in hun werk consequenties hebben voor hun privéleven. En andersom, als ze kiezen voor een gezin, dat dat gevolgen kan hebben voor hun carrièremogelijkheden. Om het onderwerp voor de leerlingen te laten leven kunt u eerst klassikaal met de leerlingen van gedachten wisselen over dit onderwerp. U kunt iets over uw eigen situatie vertellen, en de leerlingen vragen om de situatie bij hen thuis (ouders, oudere broers/zussen) te beschrijven.
Opdrachten voor leerlingen A Stellingen bedenken Verdeel de klas in groepjes van vier leerlingen. Ieder groepje bedenkt stellingen voor een debat. Dit moeten prikkelende stellingen zijn die te maken hebben met de balans tussen werk enerzijds en vrije tijd anderzijds. Geef hen ongeveer vijftien minuten de tijd om deze stellingen te bedenken. B Discussie Verzamel de stellingen. Lees een stelling voor en discussieer hier met de leerlingen over. Behandel diverse stellingen en laat de stellingen die u behandelt zoveel mogelijk uiteen lopen, zodat de leerlingen worden gedwongen over diverse aspecten na te denken.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
50
17 Mijn Toekomstig beroep?
Voorbereiding decaan/mentor
Afhankelijk van groepsgrootte
Om ze op een creatieve manier met beroepen kennis te laten maken, bereiden de leerlingen een presentatie voor over hun favoriete beroep of ze maken een beroepenposter. Bij de beroepenposter brengen de leerlingen met behulp van plaatjes, tekeningen en tekst hun favoriete beroep in beeld. Voor de beroepenposter hebben leerlingen vellen papier, stiften of kleurpotloden en bijvoorbeeld tijdschriften nodig.
Beroepenposter Opdrachten voor leerlingen A Informatie verzamelen Laat de leerlingen tweetallen vormen. Met zijn tweeën kiezen de leerlingen een beroep uit dat hen aanspreekt. Voor de voorbereiding kan deze eerste les gebruikt worden. Leerlingen zoeken in de mediatheek of op het decanaat, op internet of in brochures en magazines naar informatie over dit beroep. U kunt dit ook als huiswerkopdracht meegeven. B Poster maken De tweede les bestaat uit het maken van de poster. C Postersessie Aan het eind van de tweede les organiseert u een postersessie, waarin de leerlingen de posters ophangen en aan elkaar presenteren. OF
Beroepspresentatie Opdrachten voor leerlingen A Informatie verzamelen Laat de leerlingen tweetallen vormen. Met zijn tweeën kiezen zij een beroep dat hen aanspreekt. Over dit beroep bereiden zij een presentatie voor van ongeveer vijftien minuten. Spreek met de leerlingen af op welke datum zij hun presentatie geven. Om te voorkomen dat alle leerlingen hetzelfde beroep presenteren, geven ze van tevoren op welk beroep ze kiezen. Voor de voorbereiding kan deze eerste les gebruikt worden. Leerlingen zoeken in de mediatheek of op het decanaat, op internet of in brochures en magazines naar informatie over dit beroep. U kunt dit ook als huiswerkopdracht meegeven. B Presentatie De volgende lessen bestaan uit de presentaties van de leerlingen. Plan voldoende tijd in voor de presentaties en houd er ook rekening mee dat er achteraf vragen kunnen worden gesteld. Als de leerlingen tijdens hun presentatie gebruik willen maken van Powerpoint, zorg dan dat u in het lokaal de beschikking heeft over een computer en een beamer.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
51
18 Droomberoepen
Opdrachten Qompas ProfielKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas ProfielKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Iedereen kent wel een paar droomberoepen. Jonge kinderen willen bijvoorbeeld vaak brandweerman, piloot of verpleegster worden. In deze les praat u met de leerlingen over hun droomberoepen. Dit hoeven geen haalbare beroepen te zijn, maar zijn voorbeelden van beroepen waarvan leerlingen een romantisch beeld hebben.
Opdrachten voor leerlingen A Wat is jouw droomberoep? Iedere leerling bedenkt minimaal drie droomberoepen en noteert deze op een blaadje. Verzamel deze blaadjes. B Praten over droomberoepen Zet de leerlingen in groepjes van vier. Geef ze een aantal blaadjes en laat ze aan de hand van de volgende vragen over deze droomberoepen praten. • Waarom wordt dit als een droomberoep gezien? • Heeft het beroep misschien ook nadelen, waar je niet zo snel bij stilstaat? • Lijkt het beroep jou wat in de toekomst? Waarom wel/niet? Sluit de les af met een klassikale bespreking van enkele droomberoepen.
Extra activiteiten bij Qompas ProfielKeuze Hieronder volgen enkele suggesties voor activiteiten die u kunt ondernemen in de aanloop naar de profielkeuze. Omdat de aanpak van deze activiteiten wat meer voorbereidingstijd vereist en afhankelijk is van de beschikbare tijd en de mogelijkheden van de decanen en mentoren kunt u zelf bepalen of en in welke mate u met deze activiteiten aan de slag gaat.
19 Profielvoorlichtingsdag op hogeschool of universiteit Veel hogescholen en universiteiten organiseren speciale profielvoorlichtingsactiviteiten voor leerlingen uit klas 3 havo/vwo. Leerlingen kunnen kiezen uit een programma voor de Natuurprofielen of de Maatschappijprofielen. Tijdens deze activiteit worden leerlingen voorgelicht over de studiemogelijkheden met deze profielen. Zoek uit of een onderwijsinstelling bij u in de buurt een dergelijke voorlichtingsdag organiseert en ga er met uw klas(sen) naar toe.
20 Profielvoorlichtingsdag op hogeschool of universiteit Nodig verschillende beroepsbeoefenaars uit en laat hen een presentatie geven over hun beroep. Vaak zijn ouders van leerlingen van uw school zeer bereid om een keer iets te komen vertellen. Voor de leerlingen is het interessant om te horen welke profielen en studies tot dit beroep opleiden, welke werkzaamheden bij het beroep horen en wat de carrièremogelijkheden van het beroep zijn. U kunt deze markt zo groot of zo klein maken als u zelf wilt. Het is natuurlijk wel zo leuk als er veel verschillende beroepen vertegenwoordigd zijn. U kunt leerlingen uit klas 3 h/v t/m 6v aan deze beroepenmarkt laten deelnemen.
21 Excursie naar een bedrijf Benader geschikte bedrijven in de buurt van de school en vraag of u een keer met uw leerlingen kunt langskomen voor een rondleiding. Laat de leerlingen voorafgaand aan de excursie vragen bedenken die ze willen stellen tijdens het bezoek. Na afloop kunt u er in de mentorles over napraten of ze een verslag laten schrijven over hun ervaringen. Deze activiteit is zowel geschikt voor profielkeuzeleerlingen als voor studiekeuzeleerlingen.
22 Meelopen met een beroepsbeoefenaar Laat de leerlingen een dag of een dagdeel meelopen bij een bedrijf of een beroepsbeoefenaar. De contacten hiervoor kunt u de leerlingen zelf laten leggen. Ze kunnen in hun familie- en vriendenkring op zoek gaan naar iemand met een bepaald beroep en zelf regelen dat ze daar een dag of dagdeel kunnen meelopen. Na afloop kunt u er in de mentorles over napraten of de leerlingen een verslag laten schrijven over hun ervaringen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
52
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
53
Aan de slag met Qompas StudieKeuze
Aan de slag
C
Aan de slag met Qompas StudieKeuze
In dit katern:
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
54
Pagina 56
Rondleiding door Qompas StudieKeuze
Pagina 58
Aan de slag met leerlingen
Pagina 60
Planning Qompas StudieKeuze
Pagina 61
Opdrachten Qompas StudieKeuze
Pagina 63
Extra opdrachten bij Qompas StudieKeuze
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
55
Rondleiding
Rondleiding door Qompas StudieKeuze De methode Qompas StudieKeuze bestaat uit een programma met een online stappenplan in combinatie met extra opdrachten (in de lesbrief en deels online). Leerlingen kunnen zich uitgebreid oriënteren op studies, beroepen, onderwijsinstellingen en open dagen. Ze kunnen tests maken en opdrachten uitvoeren. Daarnaast vinden zij veel extra informatie rond het thema ‘gaan studeren’. Voer de onderstaande opdrachten achter een computer uit om kennis te maken met de mogelijkheden van Qompas StudieKeuze voor de leerlingen.
Rondleiding door Qompas StudieKeuze Test jezelf 1 2
Startpagina 1 3 4 5
Ga op het internet naar www.qompas.nl en klik op Qompas StudieKeuze. Log in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Zoek naar studie door een trefwoord in te vullen. Klik op ‘Zoek’. Bekijk het resultaat en klik op een studie naar keuze. Bekijk de pagina van de studie en sla de studie op in de bewaarmap.
Onderwijsinstellingen 1 Klik op ‘Onderwijsinstellingen’. 2 Klik een onderwijsinstelling naar keuze aan. 3 Bekijk het opleidingenaanbod van deze onderwijsinstelling en sla de onderwijsinstelling op in de bewaarmap.
Beroepen
Studies 1 2 3 4 5
Klik op ‘Studies’. Klik op een hoofdgroep. Klik op een bijbehorende studierichting. Klik op een bijbehorende studie. Bekijk de algemene studie-informatie en sla de studie op in de bewaarmap.
Klik op ‘Test jezelf’. Kies een test uit en begin met de test. U hoeft de test niet in één keer te voltooien, u kunt op elk gewenst moment stoppen door op een ander onderdeel te klikken. De voortgang wordt automatisch opgeslagen. De vol- gende keer dat u inlogt, kunt u verder gaan waar u gebleven bent.
1. 2. 3. 4.
Klik op ‘Beroepen’. Klik een beroepsgroep open en klik op een bijbehorend beroep. Rechts in beeld wordt informatie over dit beroep getoond. Klik op ‘Meer info’. Bekijk de informatie over het beroep en sla het beroep op in de bewaarmap.
Mijn dossier Open dagen 1 2 3 4
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
56
Klik op ‘Open dagen’. Klik door naar de open dagen kalender en sla een open dag naar keuze op in de bewaarmap. Klik door naar ‘Mijn open dagen’ en voeg een activiteit toe. Bekijk op dit tabblad ook de mogelijkheden om een open dag voor te bereiden en achteraf een vragenlijst in te vullen en een verslag te maken.
1 2 3 4 5 6
Klik op ‘Mijn dossier’. Bekijk de items in de bewaarmap. Geef per item uw waardering aan door op de plussen of minnen te klikken. Maak ook een notitie in het gele opmerkingenveld. Klik op het tabblad ‘Stappenplan’. Bekijk de stappen en klik op Stap 1. Beantwoord de vragen. Klik op ‘Stap 1 afronden’. Klik op ‘Extra opdrachten’. Bekijk een aantal extra opdrachten en vul eventueel iets in. Klik op het tabblad ‘Einddossier’. Bekijk de onderdelen van het einddossier.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
57
Aan de slag
Aan de slag met leerlingen
dieKeuze is een uitgave van:
Qompas BV Postbus 1100 2302 BC Leiden E-mail:
[email protected]
Aan de slag met leerlingen
De eerste les met de leerlingen
Zorg dat het lesmateriaal voor uw leerlingen klaar ligt. Iedere leerling heeft nodig: 1 Online EntryCard Qompas StudieKeuze LOB editie 1 Lesbrief Qompas StudieKeuze 1 Klascode
Jouw persoonlijke account Heb je de EntryCardCode geactiveerd? Dan kun jij vanaf nu inloggen op Qompas StudieKeuze met jouw persoonlijke gebruikersnaam en wachtwoord.
een wachtwoordherinnering opvragen. Vul je e-mailadres in en
Voordat de leerlingen allemaal een account gaan aanmaken, kunt u als voorbeeld een leerling via de beamer een account laten aanmaken. Daarna krijgen de leerlingen hun lesbrief en EntryCardCode en gaat iedereen aan de slag. Het is erg handig tijdens de computerlessen zelf ook in te loggen op Qompas. Zo kunt u namelijk direct zien of iedereen zich heeft aangemeld voor de klas en kunt u de voortgang bijhouden. Ververs regelmatig uw scherm (door op de functietoets F5 te drukken) om de actuele voortgang van uw klas te zien. Zie ook pagina 14 van de handleiding. Laat leerlingen bij het aanmaken van het account een e-mailadres gebruiken waar ze veel gebruik van maken. Moeten ze het e-mailadres van school gebruiken of juist niet? Mag het ook een hotmail-adres zijn? Is Hotmail geblokkeerd door de school? Het is handig aan het eind van de les aan te geven wat ze af moeten hebben voor de volgende keer. Leerlingen die achter lopen, kunnen thuis verder aan de slag. U kunt een bericht met de planning op de startpagina plaatsen of de leerlingen dit mailen vanuit DecanenNet. Hoe u leerlingen kunt mailen, leest u op pagina 15 van de handleiding.
Wat kunt u doen om optimaal gebruik te maken van Qompas?
je ontvangt direct een bericht van Qompas, met daarin jouw wachtwoord en gebruikersnaam. Vul dus hieronder de gebruikersnaam en het e-mailadres in, waarmee je bent geregistreerd. Bewaar het kaartje goed, zodat je altijd jouw wachtwoord opnieuw via de site kunt aanvragen.
www.qompas.nl
4,5 havo/(4) 5,6 vwo
Naam/Gebruikersnaam
Lesbrief 2012/2013
E-mailadres
EntryCard 2011-2012
KlasCode
Qompas StudieKeuze
Qompas StudieKeuze
e tests hillend 4 versc nplan Stappe er nn gen Pla Da ssier en Op nlijk do Persoo eoverzicht t studi Complee
Dé online gids voor studiekeuze en loopbaanoriëntatie
Dé online gids voor studiekeuze en loopbaanoriëntatie
www.qompas.nl
www.qompas.nl
LOB editie
• Voorbereiding
Uitleg symbolen
• Aan de slag
3
Voorbereiding
4
Maak een account aan Achteraf een EntryCardCode activeren Achteraf een KlasCode invoeren
Aan de slag
• Stappen binnen Qompas StudieKeuze • Veelgestelde vragen en tips
Kennismaken met Qompas ProfielKeuze
Stappen binnen Qompas ProfielKeuze Veelgestelde vragen en tips
• Studiekeuzegesprekken • Extra opdrachten • Ouderbijlage
4 6 6
7 7
12 14
Uitleg testresultaten
18
Over het einddossier
24
Extra opdrachten
30
1 De profielen en vakken
• Uitleg testresultaten • Over het einddossier
2
Voorwoord
32
2 Nieuwe vakken
35
3 Universiteit of hogeschool?
36
4 Het decanaat
37
5 Gesprek met een bovenbouwleerling
39
6 Profielen en beroepen
39
7 Termen in de Tweede Fase
39
8 Mijn hobby’s etc. 9 Mijn ouders/verzorgers
43 45
10 Een vacature goed bekijken
47
11 Schrijf je eigen advertentie
49
12 Test voorbereiden
49
13 Test nabespreken
49
14 Ik over twintig jaar
49
15 De reünie ‘Klasgenoten’
50
16 Mijn carrière 17 Mijn toekomstige beroep? 18 Droomberoepen
Tot slot Colofon Extra: Bijlage voor ouders (zie het midden van de lesbrief)
Inhoudsopgave
Inhoud lesbrief
50 51 52
53 54 Qompas ProfielKeuze Lesbrief 2012-2013
1
Let op: leerlingen die met Qompas ProfielKeuze hebben gewerkt en nu verder gaan met Qompas StudieKeuze loggen in met hun oude account en voeren alleen een nieuwe EntryCardCode en KlasCode in (zie lesbrief Qompas StudieKeuze pagina 4).
58
• • • •
Ben je je wachtwoord vergeten? Via de site kun je eenvoudig
www.qompas.nl
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
Tips bij de eerste les
• • •
Het werkt goed om bij het begin van iedere computerles aan te geven wat de leerlingen die les moeten doen en ook nog even te laten zien waar ze moeten beginnen (werken via het stappenplan). Ook helpt het als er een voorbeeld getoond wordt van één of meerdere leerlingen die goed op weg zijn en die de bewaarmap en even- tueel het einddossier gevuld hebben. Het is essentieel om regelmatig te checken hoever alle leerlingen zijn. Deze voortgangsmomenten kunnen opgenomen worden in uw eigen planning. Het is handig aan het eind van de les aan te geven wat ze af moeten hebben voor de volgende keer. Leerlingen die achter lopen, kunnen thuis verder aan de slag. U kunt een bericht met de planning op de startpagina plaatsen of de leerlingen dit mailen vanuit Decanen-Net. U kunt een deel van het stappenplan ook thuis laten doen. Hoe u leerlingen kunt mailen, leest u op pagina 15 van de handleiding. Wissel computerlessen en extra opdrachten zoveel mogelijk met elkaar af. Plan extra opdrachten in die een relatie hebben met het stappenplan. Naast het doorlopen van de stappen in Qompas op de computer is het voor leerlingen erg belangrijk ook te praten over allerlei zaken rondom de studiekeuze en in praktijk te ervaren wat bijvoorbeeld een studie inhoudt. U kunt daarvoor ook de extra opdrachten gebruiken die u vindt op pagina 61.
Hoe kunt u uw leerlingen motiveren? • • • • • •
Nodig verschillende oud-leerlingen uit voor een studievoorlichting. Zie ook de extra activiteit 16 op pagina 73. Hierdoor krijgen leerlingen een beeld van deze studies. Bij een aantal scholen moeten leerlingen een aantal slu’s besteden aan Qompas en/of studiepunten verzamelen. U kunt punten geven voor bepaalde activiteiten, bijvoorbeeld als een leerling een open dag bezocht heeft of heeft deelgenomen aan een voorlichtingsactiviteit. Ook het ingevulde einddossier kan punten opleveren. Denkt u bijvoorbeeld ook aan de betrokkenheid van ouders. Een ouderbijlage is opgenomen in de lesbrief. Op een aantal scholen wordt het werken met Qompas opgenomen in een handelingsdeel (PTA). Daardoor krijgt Qompas een meer verplicht karakter. Maak eventueel een aantal stappen verplicht, voordat leerlingen naar een Open Dag mogen. U kunt checken welke stappen de leerlingen gedaan hebben en hoeveel open dagen de leerlingen gepland hebben via Decanen Net. Pas daarna krijgen ze vrij om naar de Open dag te gaan. Als leerlingen een gesprek willen met de mentor/decaan moeten ze in ieder geval ook eerst de (meeste) stappen van Qompas gedaan hebben, zodat het einddossier van Qompas leidraad kan vormen voor het gesprek. Op een aantal scholen wordt een beroepenmarkt georganiseerd. Voordat deze beroepenmarkt start, moeten de leerlingen (een deel van) hun stappenplan hebben afgerond. Op die manier zijn leerlingen beter voorbereid op de informatie die ze krijgen en kunnen ze gerichter vragen stellen. Zie voor het organiseren van een beroepenmarkt ook extra activiteit 15 op pagina 73. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
59
Op Qompas DecanenNet in het onderdeel ‘Documenten’ staat een voorbeeldplanning die u kunt gebruiken om uw eigen planning te maken. Deze planning bestaat uit een combinatie van online opdrachten (stappen, zie pagina 59), extra opdrachten (zie pagina 61), uw eigen opdrachten en evaluatiemomenten. U kunt de planning, bijvoorbeeld tijdens de training voorafgaand aan Qompas, uitdelen aan de mentoren en kort toelichten.
Inzetten van Qompas StudieKeuze
Qompas StudieKeuze is met name geschikt om in te zetten in het voorexamen- en het examenjaar. Sommige scholen kiezen er echter bewust voor om al in 4 vwo te beginnen. Uiteraard is de keuze aan u.
1
Qompas StudieKeuze is ontwikkeld voor 4 en 5 havo en 5 en 6 vwo. Het programma bestaat uit twee soorten opdrachten: het online stappenplan en de ‘Extra opdrachten’.
1 Het online stappenplan • • • • •
Zelfstandig op de computer Iedere leerling doorloopt een aantal stappen Stappen staan beschreven in de lesbrief op pagina 14 Door het doorlopen van de stappen ontstaat een einddossier Zowel thuis als op school uitvoerbaar
Start Qompas StudieKeuze in 4 havo / 5 vwo
Afhankelijk van het stappenplan dat u voor de leerlingen activeert, zijn leerlingen een aantal uur op de computer bezig met het afronden van de stappen: • Standaard stappenplan: 11 lesuren van 50 minuten • Compact stappenplan: 8½ lesuren van 50 minuten • Basis stappenplan: 5 lesuren van 50 minuten Leerlingen kunnen het online stappenplan thuis of op school maken. Het online stappenplan is uit te breiden met extra opdrachten (zie pagina 61) die niet op de computer uitgevoerd hoeven te worden. U kunt zelf bepalen welke extra opdrachten u de leerlingen laat doen. In de handleiding vindt u 14 opdrachten waar u uit kunt kiezen, uiteraard kunt u ook eigen opdrachten toevoegen aan de planning. De meeste scholen werken gedurende een afgebakende periode met Qompas StudieKeuze. Aan het eind van deze periode moeten de leerlingen de stappen hebben afgerond. Na die tijd kunnen leerlingen uiteraard nog verder werken aan de extra opdrachten of opdrachten die u zelf heeft bedacht. Eventueel kunnen ook de tests nogmaals gemaakt worden.
Stap ‘Test jezelf’ In deze stap maak je een aantal tests, die je helpen bij het kiezen van de best bij jou passende studie.
Stap ‘Oriëntatie op beroepen’ In deze stap maak je kennis met verschillende beroepensectoren en bijbehorende beroepen.
Stap ‘Welke studies passen nog meer bij mij?’ Op basis van persoonskenmerken en je gekozen profielen en vakken ga je zoeken naar studies die ook bij jou zouden kunnen passen.
Stap ‘Maak jouw top-3 van studies’ Met behulp van informatie over toelatingseisen, numerus fixus en jouw favoriete vakken maak je een top-3 van studies.
Stap ‘Waar ga ik studeren? Ontdek waar je jouw favoriete studies kunt studeren en maak een keuze voor een stad en onderwijsinstelling.
2 lesuren
Binnen deze stap geef je aan of je al een idee hebt over de studie die je wilt kiezen en waarover je meer te weten wilt komen. Ook maak je kennis met de verschillen tussen hbo en wo en leer je meer over het bachelor-mastersysteem.
1 lesuur
Stap ‘Bepaal je situatie’
1 lesuur
Hieronder staan de stappen beschreven die de leerlingen kunnen tegenkomen. Welke stappen de leerlingen maken, is afhankelijk van het stappenplan dat u voor de leerlingen instelt.
½ lesuur
Tijdsbesteding Qompas StudieKeuze
De stappen binnen Qompas StudieKeuze
1 lesuur
Als u met Qompas StudieKeuze wilt starten in 4 havo / 5 vwo zou u in het eerste jaar kunnen beginnen in september/ oktober en de leerlingen de stappen laten maken tot en met de stap ‘Open dagen bezoeken’. Omdat er in november vaak veel open dagen worden georganiseerd, is het aan te raden de leerlingen de stap ‘Test jezelf’ in elk geval voor november te laten maken. Dan hebben zij een beeld van de studies en beroepen die bij hen passen en kunnen zij een gerichtere keuze maken uit de open dagen die ze gaan bezoeken. In 5 havo / 6vwo gaan de leerlingen zich verdiepen in hun studiekeuze. Zij ronden dit jaar het stappenplan af. Eventueel kunnen de tests ook opnieuw gemaakt worden. De opdrachten uit het stappenplan kunnen aangevuld worden met de extra opdrachten (zie daarvoor pagina 61) of met uw eigen opdrachten/activiteiten.
Als u Qompas StudieKeuze over drie jaar wilt verdelen, zou u in 4 vwo kunnen beginnen in januari en de leerlingen de stappen laten maken tot en met de stap ‘Test jezelf’ (ongeacht het stappenplan dat u hen laat volgen). Hierdoor krijgen de leerlingen alvast een beeld welke studie bij hen zou kunnen passen. Ook kunt u de leerlingen alvast een extra opdracht laten doen die u vindt vanaf pagina 61. Bijvoorbeeld extra opdracht 1. ‘Wie ben ik’, 3. ‘Posterpresentatie beroepensectoren’, 5. ‘Interview met een beroepsbeoefenaar’, 11. ‘Test voorbereiden’ en 12. ‘Test nabespreken’. In 5 vwo kunt u het beste starten in september. De leerlingen gaan dan verder met hun oriëntatie en werken toe naar het bezoeken van open dagen. Afhankelijk van welk stappenplan u kiest voor de leerlingen, maken zij kennis met studies, beroepen en het studentenleven. In 6 vwo gaan ze de knoop doorhakken en zich inschrijven voor hun gekozen opleiding. Aangezien de inschrijving voor een opleiding binnen een bepaalde termijn moet gebeuren, kunt u ook de laatste stappen het beste aan het begin van het jaar laten doen. In deze twee jaar kunt u het online stappenplan uitbreiden met de extra opdrachten van Qompas of met uw eigen opdrachten/activiteiten.
60
Opdrachten binnen Qompas StudieKeuze
Opdrachten
De planning
Start Qompas StudieKeuze in 4 vwo
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
Opdrachten Qompas StudieKeuze
1 lesuur
Planning
Planning Qompas StudieKeuze
1 lesuur = 50 minuten Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
61
Opdrachten Qompas StudieKeuze
In deze stap maak je kennis met het leven als student en kom je meer te weten over jouw studentenstad, op kamers gaan, financiën en studentenverenigingen.
Stap ´Bezoek een meeloopdag´ Tijdens een meeloopdag loop je een dagje met een student van een opleiding mee om te ervaren hoe het is om student te zijn. Gebruik deze stap als voorbereiding op deze meeloopdag. Na afloop kun je hier een verslag schrijven.
Stap ´De knoop doorhakken’ Je stelt je einddossier samen. Ook staan je testresultaten in dit dossier. Deze bespreek je met je decaan, mentor en ouder(s).
1½ lesuur exclusief het bezoeken van open dagen
1 lesuur = 50 minuten
De stappenplannen
Qompas StudieKeuze beschikt over meerdere stappenplannen. U bepaalt welke stappen uw leerlingen doorlopen. U heeft de beschikking over 3 stappenplannen: 1. Standaard stappenplan (10 stappen: bepaal je situatie, test jezelf, oriëntatie op beroepen, welke studies passen nog meer bij mij?, maak jouw top-3 van studies, waar ga ik studeren?, open dagen bezoeken, het leven als student, bezoek een meeloopdag, de knoop doorhakken). 2. Compact stappenplan (7 stappen: bepaal je situatie, test jezelf, maak jouw top-3 van studies, waar ga ik stude- ren?, open dagen bezoeken, bezoek een meeloopdag, de knoop doorhakken). 3. Basis stappenplan (4 stappen: bepaal je situatie, test jezelf, open dagen bezoeken, de knoop doorhakken). De stappen ‘bepaal je situatie’, ‘maak jouw top-3 van studies’ en ‘de knoop doorhakken’ kunnen door de leerlingen geprint worden, zodat zij deze kunnen bespreken met hun ouders/verzorgers, waarna het ondertekend ingeleverd wordt bij de decaan of mentor.
Instellen stappenplan
Dit doet u door te gaan naar Qompas DecanenNet en te klikken op het onderdeel ‘Klassenbeheer’ het tabblad ‘Klassen’. U kunt hier per klas instellen welk stappenplan uw leerlingen moeten doorlopen. Als u op leerling-niveau wilt instellen welk stappenplan de leerlingen doorlopen, klikt u op het tabblad ‘Leerlingen’.
Standaard staat voor elke leerling het ‘Standaard stappenplan’ ingesteld. Als uw leerlingen dit stappenplan moeten doorlopen, hoeft u niets te wijzigen. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
62
Het is belangrijk het werken via het stappenplan te stimuleren. De leerlingen komen bij het stappenplan via ‘Mijn dossier > Stappenplan’. Gedurende het werken aan het stappenplan moeten leerlingen voortdurend items in hun bewaarmap opslaan. Benadruk het belang hiervan, zodat leerlingen niet vast lopen tijdens het werken aan het stappenplan. Het einddossier dat de leerlingen op die manier opbouwen kan dienen als leidraad voor een gesprek met mentor/decaan.
1 lesuur
Stap ‘Het leven als student´
exclusief het bezoeken van open dagen
1½ lesuur
Bezoek een aantal open dagen om een goed beeld te krijgen van de opleiding en de onderwijsinstelling. Deze stap dient als voorbereiding op jouw open dagen en kun je ook gebruiken om, na afloop, een verslag te schrijven.
Voor leerlingen die zijn blijven zitten, kunt u ook het ‘Basis stappenplan’ instellen. De testresultaten en bewaarde items van vorig jaar blijven bewaard, maar de leerlingen krijgen de mogelijkheid een aantal stappen opnieuw te doorlopen. Het opnieuw maken van de tests en opdrachten geeft weer nieuwe inzichten en zorgt voor een actueel einddossier.
Het einddossier
Door het doorlopen van de stappen ontstaat een einddossier. Dit dossier bevat opgeslagen items (beroepen, studies, etc) die de leerling positief of negatief gewaardeerd heeft, antwoorden op vragen en testresultaten. Ook bevat het einddossier het risicoprofiel, waarmee de kans op studieswitch in beeld wordt gebracht.Dit dossier vormt de leidraad voor een gesprek met ouder(s), decaan en mentor. Hoe het einddossier kan dienen als hulpmiddel bij het voeren van een gesprek en het maken van de studiekeuze staat op pagina 26 en verder van de lesbrief.
½ lesuur
Stap ‘Open dagen bezoeken’
Opdrachten Qompas StudieKeuze
2
De Extra opdrachten • • • • •
Klassikaal Op papier of online Als aanvulling op het online stappenplan (niet verplicht) De docent maakt zelf een keuze uit de opdrachten van Qompas op pagina 61 van de handleiding. U kunt eventueel ook zelf opdrachten toevoegen aan het dossier van de leerling Verwerking van de opdrachten in de Lesbrief vanaf pagina 32 of online
Standaard staan alle extra opdrachten in het dossier van de leerling. Ga naar het onderdeel ‘Opdrachten en vakken’ en klik op het tabblad ‘Extra opdrachten’. Kies voor Qompas StudieKeuze om hierin wijzigingen aan te brengen. Juist door ook in gesprek te gaan met leerlingen en hen een aantal praktijkopdrachten te laten doen, wordt het keuzeproces op gang gebracht. U bepaalt via DecanenNet (Onderdeel ‘Opdrachten en vakken’) welke extra opdrachten u met de leerlingen doet, en of deze op papier of online verwerkt moeten worden. Voor de extra opdrachten hebben de leerlingen geen computer nodig. Bij een aantal extra opdrachten kunnen antwoorden en verslagen wél online verwerkt worden. Dit kunnen de leerlingen doen op Qompas StudieKeuze in het onderdeel ‘Mijn dossier’ onder het tabblad ‘Extra opdrachten’. U kunt deze verslagen en antwoorden ook inzien. Hoe dit in zijn werk gaat, leest u op pagina 14. De lessen zijn geschreven voor lesuren van 50 minuten. De leerlingen vinden een speciaal katern met daarin de extra opdrachten vanaf pagina 32 van de Lesbrief.
In ditzelfde onderdeel kunt u ook eigen extra opdrachten toevoegen. Klik op de knop ‘Extra opdracht toevoegen’. Vul de gegevens van de opdracht in, geef aan voor welke klas(sen) de opdracht bedoeld is, upload eventueel het bijbehorende formulier en klik op ‘Opslaan en sluiten’. In de les of door middel van een e-mail kunt u de leerlingen op de hoogte brengen van de extra opdrachten die zij moeten doen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
63
Opdrachten Qompas StudieKeuze Opdrachten waar een
Opdrachten Qompas StudieKeuze Pagina Handleiding
Pagina Lesbrief
11 Test voorbereiden
72
49
12 Test nabespreken
72
49
13 Powerpoint-presentatie studiekeuze
73
49
14 Studiekeuzegesprekken
74
50
75
54
voor staat, kunnen ook online verwerkt worden.
1 Wie ben ik?
Pagina Handleiding
Pagina Lesbrief
66
34
Door dit spel leren leerlingen meer over hun persoonlijke eigenschappen en de rol van deze eigenschappen bij het kiezen van een vervolgopleiding. 1 lesuur
2 Studievaardigheden
66
36
Bij deze oefening worden leerlingen bewust van de studievaardigheden die ze al beheersen, en de studievaardigheden die noodzakelijk zijn voor het volgen van een opleiding in het hoger onderwijs. 1 lesuur
3 Posterpresentatie beroepensectoren
67
38
Leerlingen brengen hun favoriete beroepensector in beeld door er een poster of een powerpoint-presentatie van te maken. 2 lesuren
4 Opleiding en beroep
68
39
Leerlingen bekijken actuele vacatures en ontdekken welke opleidingen en vaardigheden werkgevers van sollicitanten verwachten. 2 lesuren
5 Interview met een beroepsbeoefenaar
68
41
Maak een presentatie in Powerpoint over hoe ver je bent in het maken van je studiekeuze. 2 lesuren Aan de hand van verschillende opdrachten kunnen de leerlingen zich voorbereiden op een studiekeuzegesprek. 2 lesuren
15 Schipbreuk
Extra activiteiten bij Qompas StudieKeuze (niet in lesbrief). Pagina Handleiding
69
42
Leerlingen maken kennis met het curriculum vitae en stellen hun droom-cv op. 1 lesuur
7 De sollicitatiebrief
Leerlingen hechten veel waarde aan het resultaat van een test. Leg tijdens een individuele of klassikale bespreking uit hoe leerlingen de resultaten kunnen interpreteren. 1 lesuur
Met deze opdracht komen leerlingen erachter hoe zij keuzes maken. 2 lesuren
Om uit te vinden wat het uitoefenen van een bepaald beroep nu echt inhoudt, interviewen de leerlingen iemand uit hun omgeving met dit beroep. Ze werken dit interview uit in een verslag. 2 lesuren
6 Het curriculum vitae
Een klassikale voorbereiding op het maken van de tests op Qompas StudieKeuze. 1 lesuur
69
44
Een goede brief opent deuren. Leerlingen oefenen met het schrijven van een sollicitatiebrief en bereiden ook een sollicitatiegesprek voor. 1 lesuur
16 Organiseer een beroepenmarkt
76
17 Oud-leerlingen
76
18 Excursie naar een bedrijf
76
19 Meelopen met een beroepsbeoefenaar
76
1 dagdeel
1 lesuur
1 dagdeel
8 Universiteit of hogeschool?
71
45
9 De keuze uitstellen
71
47
72
48
Leerlingen maken kennis met de belangrijkste verschillen tussen een universiteit en een hogeschool en gaan na wat het beste bij hen past. 1 lesuur
1 dag of 1 dagdeel
Sommige leerlingen kunnen (nog) geen keuze maken, maar willen uiteindelijk wel verder studeren. Tijdens deze les worden de alternatieven besproken. 1 lesuur
10 Het studentenleven Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
64
Gaan studeren gaat verder dan alleen je opleiding; studenten zetten de eerste stappen naar een zelfstandig leven. Leerlingen discussiëren over verschillende aspecten van het studentenleven. 1 lesuur
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
65
Opdrachten Qompas StudieKeuze
1 Wie ben ik? Voorbereiding decaan/mentor
Persoonlijke eigenschappen zijn belangrijk bij het kiezen van de juiste opleiding. Tijdens dit spel worden leerlingen bewust van de persoonlijke eigenschappen die bij hen horen. Vervolgens beschrijven ze wat deze persoonlijke eigenschappen voor hun studiekeuze en loopbaan betekenen.
Opdrachten voor leerlingen A Eigenschappen bedenken Zet de leerlingen in groepjes van vier. Laat ze minimaal 25 persoonlijke eigenschappen bedenken. Soms vinden leerlingen het moeilijk deze te bedenken. In hun Lesbrief op pagina 76 vinden de leerlingen een lijst van persoonlijke eigenschappen die ze kunnen gebruiken. Deel stevig papier uit en laat de leerlingen daarvan kaartjes maken met daarop de persoonlijke eigenschappen. B Speel het spel De leerlingen leggen de stapel kaartjes met de tekst naar beneden in het midden van de tafel. Ze pakken om de beurt een kaartje van de stapel en geven het kaartje aan degene bij wie ze de eigenschap het beste vinden passen. Daarbij leggen ze uit waarom ze dat vinden. Ze mogen het kaartje niet aan zichzelf geven. Als alle kaartjes op zijn, maken de leerlingen opdracht C. C Wie ben ik? Leerlingen beantwoorden nu voor zichzelf de volgende vragen: 1 Je hebt net verschillende kaartjes met eigenschappen gekregen. Welke vijf vind je het meest op jezelf van toepassing? 2 Welke eigenschap zat er niet bij, maar vind je wel heel belangrijk voor jezelf? Beschrijf deze. 3 Kijk nog eens goed naar de bovenstaande eigenschappen en bedenk voor elke eigenschap een (beroeps)situ- atie waarin je deze eigenschap goed kunt inzetten. 4 Kijk nog eens naar vraag 3. Zit er een beroep bij dat je later graag zou willen uitoefenen? Welk?
5 Stel, je hebt over drie weken een belangrijke toets voor wiskunde. Hoe pak je dat aan? a. Wanneer begin je? b. Welke stappen zet je? 6 Stel je moet voor ANW een werkstuk maken, samen met een klasgenoot. a. Hoe regel je de samenwerking? b. Hoe gaan jullie te werk? 7 Stel, je moet een boekpresentatie geven voor het vak Engels. a. Wanneer begin je met je voorbereiding? b. Welke stappen zet je? 8 Wat doe je als je voor één van bovenstaande opdrachten een slecht cijfer hebt gehaald? 9 Hoe denk je dat je zult moeten plannen tijdens je vervolgopleiding? 10 Hoe denk je dat je zult moeten plannen als je een baan hebt? B Uitwisseling Stel bovenstaande vragen vervolgens aan een aantal leerlingen tijdens een klassikaal gesprek. Probeer alle leerlingen aan het woord te laten komen. Laat leerlingen reageren op de antwoorden van anderen. Gebruik het bord voor aantekeningen en tips.
3 Posterpresentatie beroepensectoren
2 lesuren
1 lesuur
Opdrachten Qompas StudieKeuze
De Interessetest op Qompas StudieKeuze gaat in op de beroepensectoren. Leerlingen zien in het resultaat welke beroepensectoren bij ze passen. Om ze op een creatieve manier meer te weten te laten komen over hun favoriete beroepensector, maken ze een posterpresentatie. Indien de leerlingen de beschikking hebben over een computer, kunnen zij ook een presentatie in PowerPoint maken.
Voorbereiding decaan/mentor
Zorg voor voldoende grote vellen papier, stiften/kleurpotloden en bijvoorbeeld tijdschriften. Dit kunt u de leerlingen ook zelf laten meenemen.
2 Studievaardigheden
1 lesuur
In plaats van persoonlijke eigenschappen kunnen de leerlingen ook beroepen of studies op de kaartjes zetten. Voor de rest verloopt het spel dan hetzelfde als hierboven beschreven.
Voorbereiding decaan/mentor
In de Tweede Fase wordt van leerlingen verwacht dat ze zelfstandig kunnen werken en plannen. Dit is immers in het hoger onderwijs ook van belang. Deze opdracht gaat over studievaardigheden. Leerlingen worden bewust van hun studievaardigheden en denken na hoe ze deze vaardigheden kunnen aanleren en gebruiken.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
66
A Inventarisatie 1 Plan jij je schoolwerk? Zo ja, hoe? 2 Hoe combineer je je schoolwerk met je andere bezigheden? (hobby’s, bijbaantjes, sociale contacten) 3 Wat vind je het voordeel van plannen? 4 Wat vind je het nadeel van plannen?
Opdrachten voor leerlingen A Informatie verzamelen Leerlingen vormen groepjes van twee of drie. Iedere groep kiest een beroepensector die hen aanspreekt. Leerlingen geven aan u door welke beroepensector zij gaan presenteren, zodat niet iedereen hetzelfde onderwerp kiest. Let op: een beroepensector omvat meerdere beroepen. Leerlingen gaan op zoek naar tekst- en beeldmateriaal voor hun poster. Dit kunnen zij doen in de mediatheek, op internet of in brochures. Ook kunnen ze contact leggen met beroepsverenigingen of beroepsbeoefenaars. Deze voorbereiding kan ook (deels) buiten de les gebeuren. B Maak de poster Leerlingen maken de poster (of de presentatie in PowerPoint) tijdens de tweede les met behulp van de informatie en het materiaal dat ze hebben verzameld. In de poster of presentatie moet in ieder geval de volgende informatie verwerkt zijn: • Beroepen in deze sector • Voorbeelden van bedrijven die actief zijn in deze beroepensector • Eigenschappen die belangrijk zijn om in deze beroepensector te werken • Opleidingen die opleiden voor een baan in deze beroepensector • Kenmerken van deze beroepensector die de leerlingen aanspreken C Posterpresentatie De leerlingen hangen de poster op in het lokaal. Ze geven uitleg bij hun eigen poster, en bekijken de posters van hun klasgenoten.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
67
Aan de hand van echte vacatures onderzoeken leerlingen het verband tussen opleiding en beroep in de praktijk. Bij sommige opleidingen is het verband heel duidelijk. Bijvoorbeeld: een studie Geneeskunde leidt op tot arts. Soms is het echter helemaal niet zo duidelijk en kun je met een opleiding meer kanten op. Bijvoorbeeld: met een studie Geschiedenis kun je in een museum gaan werken, bij de overheid of in de journalistiek. Als voorbereiding kunt u zelf enkele vacatureteksten zoeken en meenemen naar de les.
Opdrachten voor leerlingen A Zoek vijf vacatures De leerlingen zoeken naar vacatures die hen aanspreken. Bijvoorbeeld in de zaterdagbijlage van de krant en/of op internet. De leerlingen nemen elk minimaal vijf vacatureteksten mee naar de les. B Analyseer de vacatures De leerlingen kiezen één vacature uit die zij gaan analyseren. Dit doen ze aan de hand van de volgende vragen, die beschreven staan in de Lesbrief. 1 Voor welke functie is de vacature? Wat houdt deze in? 2 Welke opleiding moet je hebben gevolgd om te kunnen solliciteren? 3 Wordt er een algemene studierichting gevraagd, of een specifieke opleiding? Waarom is dat, denk je? 4 Hoeveel jaar ervaring moet je hebben voor deze baan? Waarom is dat, denk je? 5 Over welke persoonlijke eigenschappen moet de sollicitant beschikken om voor deze vacature in aanmerking te komen? Waarom is dat denk je? 6 Worden er nog andere eisen aan de sollicitant gesteld (bijvoorbeeld een rijbewijs)? 7 Denk je dat jij geschikt zou zijn voor de functie? Leg uit waarom je dat denkt. C Bespreking in groepjes In groepjes van vier bespreken de leerlingen hun antwoorden. Ze kijken of er grote verschillen bestaan tussen de eisen die in vacatures gesteld worden. Ze proberen er met elkaar achter te komen waar deze verschillen mee samenhangen.
5 Interview met een beroepsbeoefenaar
2 lesuren
D Discussie Als er tijd over is kunt u met de hele klas discussiëren over de volgende stelling: “Met de keuze voor een opleiding leg je al precies vast welk beroep je later gaat uitoefenen.”
Voorbereiding decaan/mentor
Om een beter beeld te krijgen van de dagelijkse werkzaamheden van iemand met een bepaald beroep, interviewen de leerlingen in tweetallen een beroepsbeoefenaar. Zij werken het interview uit in een verslag.
Opdrachten voor leerlingen
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
68
A Vragen bedenken De leerlingen vormen tweetallen. Samen benaderen zij een beroepsbeoefenaar uit hun omgeving, het liefst iemand met een beroep waarvoor zij ook belangstelling hebben. Tijdens de les stellen ze een lijst met interviewvragen op.
B Het interview De leerlingen nemen het interview buiten de les af. Ze maken aantekeningen of nemen het gesprek - indien mogelijk - met hun mp3speler op. C Het verslag De leerlingen verwerken het interview in een verslag. Zij plaatsen dit verslag op Qompas StudieKeuze in het onderdeel ‘Mijn dossier’ in het tabblad ‘Extra opdrachten’.
6 Het curriculum vitae
2 lesuren
Voorbereiding decaan/mentor
Voorbeelden van vragen zijn: • Welke opleiding heeft u gedaan? • Waarom hebt u voor dit beroep gekozen? • Hoe ziet een gemiddelde werkdag er voor u uit? • Wat zijn de leuke kanten van uw beroep? • Wat zijn de minder leuke kanten van uw beroep? • Wat moet je vooral kunnen bij uw beroep? (Welke vaardigheden zijn belangrijk?) • Hoe zijn de kansen op de arbeidsmarkt voor uw beroep?
Voorbereiding decaan/mentor
Hoe wil de leerling dat zijn/haar cv er over twintig jaar uit ziet? Tijdens deze les stellen de leerlingen hun meest ideale cv op.
Opdrachten voor leerlingen A Maak je ideale cv In de Lesbrief vinden de leerlingen een opzet voor een cv. Neem deze opzet met ze door en leg uit welke zaken in het cv thuishoren. De leerlingen vullen het cv zo in, zoals zij zouden willen dat het er over twintig jaar uit ziet. Ze mogen best een beetje fantaseren. B Bespreking met een klasgenoot Als de cv’s af zijn, vergelijken de leerlingen de cv’s in tweetallen. Ze leggen aan elkaar uit welke keuzes ze gemaakt hebben en waarom. Wanneer er nog tijd over is kunt u tot slot een aantal leerlingen hun cv klassikaal laten toelichten.
7 De sollicitatiebrief
2 lesuren
4 Opleiding en beroep
Opdrachten Qompas StudieKeuze 2 lesuren
Opdrachten Qompas StudieKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Deze opdracht sluit goed aan bij opdracht 4 en opdracht 6. Leerlingen schrijven een sollicitatiebrief als reactie op de vacature die ze in opdracht 4 hebben gevonden. Ze nemen het cv uit opdracht 6 als uitgangspunt. In de brief leggen ze uit waarom zij de meest geschikte kandidaat voor deze baan zijn. Ze benadrukken hun specifieke kennis, ervaring en eigenschappen die aansluiten bij de eisen uit de vacature..
Opdrachten voor leerlingen A Schrijf een sollicitatiebrief De leerlingen nemen de vacatures mee naar de les. Iedere leerling kiest één vacature uit en schrijft een sollicitatiebrief. Daarbij nemen ze het cv uit opdracht 6 als uitgangspunt.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
69
B Sollicitatiegesprek oefenen Als de brieven af zijn, vormen de leerlingen tweetallen. Ze lezen elkaars brief en spelen vervolgens twee keer een sollicitatiegesprek. Eén leerling speelt de sollicitant en één leerling de personeelsfunctionaris. Daarna wisselen de leerlingen de rollen om.
CURRICULUM VITAE (voorbeeld) Persoonlijke gegevens
Opdrachten Qompas StudieKeuze 8 Universiteit of hogeschool?
8 lesuren
Opdrachten Qompas StudieKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Met deze opdracht verdiepen leerlingen zich in het verschil tussen een opleiding aan een hogeschool en een opleiding aan een universiteit. Ze bedenken vervolgens welke opleidingsvorm ze bij zichzelf vinden passen. Ze vragen ook de mening van klasgenoten.
Opdrachten voor leerlingen A Wat is het verschil? Leerlingen lezen de tekst over het verschil tussen wo-bachelor en een hbo-bachelor goed door. Vervolgens beantwoorden ze de bijbehorende vragen. Er zijn verschillende vragen voor leerlingen die nu een havo-opleiding doen en leerlingen die nu een vwo- of gymnasiumopleiding doen.
Naam Adres Postcode en woonplaats Geboortedatum Geboorteplaats Burgerlijke staat Opleiding Periode
Opleiding (+bijzonderheden)
20 . . – 20 . .
B Welke opleidingsvorm past bij wie? De leerlingen vormen groepjes van zes. Ze schrijven van hun groepsgenoten op of ze denken dat deze geschikt zijn voor een opleiding aan een hogeschool of universiteit. Ze moeten daarvoor ook concrete redenen noemen.
20 . . – 20 . . 20 . . – 20 . .
Wanneer u het verschil tussen hbo en wo nog concreter wilt maken voor de leerlingen, kunt u ook iets uit uw eigen ervaring vertellen over dit verschil. Een andere mogelijkheid om deze opdracht meer te laten leven is het uitnodigen van een wo-student en een hbo-student (bijvoorbeeld oud-leerlingen) die iets vertellen over de gang van zaken op de universiteit en de hogeschool.
Havo / vwo / gymnasium (schoolnaam)
C Bespreking De leerlingen bespreken per persoon met elkaar wat ze hebben opgeschreven en waarom.
Functie; bedrijf; (korte) omschrijving werkzaamheden
9 De keuze uitstellen
Profiel:
Werkervaring Periode 20 . . – nu
Voorbereiding decaan/mentor
20 . . – 20 . .
Sommige leerlingen blijven het moeilijk vinden om een vervolgopleiding te kiezen. Voor hen is een overbruggingsjaar misschien een goed idee. Er zijn verschillende invullingen te bedenken van een dergelijk tussenjaar. Een jaar naar het buitenland voor werk of studie of een oriëntatiejaar aan een hogeschool of universiteit. Tijdens deze les denken leerlingen na over de voor- en nadelen van een uitgestelde keuze. Op de startpagina van Qompas StudieKeuze staat een informatieblokje over de mogelijkheden voor een jaartje buitenland..
20 . . – 20 . .
Computervaardigheden MS Word
MS PowerPoint
MS Excel
…….
……
…….
Talenkennis Nederlands
Uitstekend / goed / redelijk / matig
Engels
Uitstekend / goed / redelijk / matig
Duits
Uitstekend / goed / redelijk / matig
Frans
Uitstekend / goed / redelijk / matig
Vrije tijd Hobby’s, sport, vrijwilligerswerk, bijzondere interesses etc. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
70
1 lesuur
Extra vakken:
Opdrachten voor leerlingen A Beantwoord de volgende vragen 1 Wat zijn volgens jou de voordelen van een overbruggingsjaar? (bijvoorbeeld: nog geen keuze hoeven maken, meer tijd om na te denken, ervaring opdoen en jezelf beter leren kennen). 2 Wat zijn volgens jou de nadelen van een overbruggingsjaar? (bijvoorbeeld: je ‘verliest’ een jaar, van uitstel komt afstel). 3 Zou een overbruggingsjaar wat voor jou zijn? 4 Leg uit waarom niet of waarom wel? Leg ook uit hoe je zo’n jaar zou willen invullen. B Discussie De leerlingen discussiëren over de stelling: “Voor leerlingen die nog niet precies weten welke opleiding ze willen gaan volgen, is een overbruggingsjaar een goed alternatief.”
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
71
Voorbereiding decaan/mentor
Voor leerlingen betekent gaan studeren veel meer dan alleen de keuze voor een opleiding. Leerlingen worden zelfstandig, maken nieuwe vrienden en ontwikkelen zich als persoon. Ze gaan misschien op kamers worden, worden lid van een studie- of studentenvereniging en/of gaan een jaartje naar het buitenland. Leerlingen vinden het soms lastig om zich hier een voorstelling van te maken. Tijdens deze opdacht staan ze stil bij het feit dat ze veel nevenactiviteiten zullen ontwikkelen, waarbij ze ook nog eens vaardigheden opdoen, die bij de opleiding niet aan de orde komen.
Opdrachten voor leerlingen A Stellingen bedenken Leerlingen vormen groepjes van vier en bedenken prikkelende stellingen bij een aantal onderwerpen die met het studentenleven te maken hebben. Voorbeelden van onderwerpen zijn: • Op kamers gaan • Lid worden van een studentenvereniging • Een jaar studeren in het buitenland • Actief aan sport doen tijdens je studententijd • Een bijbaantje nemen om het studentenleven te bekostigen B Discussie Verzamel de stellingen en kies er een aantal uit waarover de leerlingen gaan discussiëren.
1 lesuur
Voorbereiding decaan/mentor
Voorbereiding decaan/mentor Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
72
1 lesuur
Welk stappenplan de leerlingen ook kiezen, ze zullen allemaal een keer langs het onderdeel ‘Test jezelf’ komen en de tests moeten maken. Deze tests kunnen de leerlingen zelfstandig maken en het kan helpen om de leerlingen er op voor te bereiden. Hiervoor maakt u in ieder geval de tests zelf een keer. Noteer voor uzelf zaken waarvan u denkt dat het voor leerlingen moeilijkheden zou kunnen opleveren. De woordenschat van de ene leerling is immers groter dan die van de andere. Noteer eventuele lastige woorden op een blad papier en bespreek met de leerlingen of zij deze begrijpen en licht ze toe. U vindt een toelichting op de resultaten van de test op pagina 22.
12 Test nabespreken
13 Maak een presentatie in Powerpoint over je studiekeuze Voorbereiding decaan/mentor
Tijdstip: Deze opdracht is vooral zinvol om te doen halverwege of op twee derde deel van het studiekeuzeproces. Leerlingen maken een presentatie over hun studiekeuze en lichten hun presentatie tijdens de mentorles toe, zodat alle leerlingen aangespoord worden actief met hun studiekeuze bezig te zijn/blijven. U spreekt met de leerlingen af welke zaken er in de presentatie naar voren moeten komen en in welke vorm en wanneer de leerlingen hun presentatie moeten geven. Naar aanleiding van de presentatie kunnen afspraken gemaakt worden over eventuele vervolgacties. Voor u als mentor/decaan is dit de ideale gelegenheid om bepaalde zaken weer eens onder de aandacht te brengen en te inventariseren hoe ver iedereen is en welke vragen er leven.
Opdrachten voor leerlingen
Deze opdracht kunt u vaker herhalen. Er zijn immers meer onderwerpen te bedenken, en bij elk onderwerp zijn verschillende stellingen te bedenken. Het gaat er vooral om dat de leerlingen een beeld krijgen van het leven dat ze straks gaan leiden en de keuzes die ze daarin kunnen maken.
11 Test voorbereiden
wat een leerling niet wil. Leg uit dat dit ook heel waardevolle informatie kan zijn. U kunt de resultaten met leerlingen individueel bespreken, terwijl u achter een pc zit. U kunt ook alle leerlingen uit uw klas de resultaten van hun tests laten uitprinten en meenemen naar de les voor een klassikale bespreking. U vindt een toelichting op de resultaten van de tests op pagina 22 en verder.
2 lesuren
10 Het studentenleven
Opdrachten Qompas StudieKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas StudieKeuze
Leerlingen hechten vaak veel waarde aan de uitslag van een test. Komt de uitslag niet overeen met wat ze hadden verwacht, dan zullen ze het al snel als een niet kloppend resultaat beschouwen. Bespreek daarom de testresultaten met leerlingen, individueel of klassikaal, en wijs hen op informatie die zij uit de resultaten kunnen halen. Veel leerlingen kijken bijvoorbeeld alleen naar het resultaat dat op de eerste plaats staat. Laat ze naar de eerste tien resultaten kijken en vraag of daar iets bij zit waar ze zichzelf in herkennen. Uit een test kan bovendien ook duidelijk naar voren komen
De leerlingen verwerken in hun presentatie antwoorden op de volgende vragen: Wat heb ik al gedaan? (Geef bij al je antwoorden kort aan wat je eraan gehad hebt.) • Wanneer ben je begonnen met nadenken over je studiekeuze? Had je op dat moment al enig idee over je studie- keuze? Zo ja, welke studie(s) had je in gedachten? • Welke open dagen of meeloopdagen heb je bezocht of ga je nog bezoeken? • Welke brochures heb je aangevraagd? • Welke beroepsbeoefenaars heb je gesproken? • Welke voorlichtingsavonden of beroepenmarkten heb je bezocht? • Heb je gesproken met oud-leerlingen/studenten? • Hoe vaak heb je met je ouder(s)/verzorger(s) gesproken over je studiekeuze? • Met welke medeleerlingen heb je gesproken? • Welke opdrachten en tests van Qompas heb je gemaakt? • Welke andere websites of tests heb je gemaakt? Wat ga ik nog doen? • Wat ga je nog doen om tot een definitieve studiekeuze te komen? Vul dit aan met ideeën van je mentor/decaan/ klasgenoten. Conclusie? • Welk idee over je studiekeuze heb je nu en waar wil je gaan studeren? Wat weet je allemaal over deze studie (toelatingseisen,competenties, lotingstudie etcetera). • Wat is de belangrijkste reden om voor deze studie te kiezen? Vragen aan mentor/decaan/medeleerling? • Noteer hier vragen die je nu nog hebt en aan wie je die wilt stellen. • Een jaar studeren in het buitenland • Actief aan sport doen tijdens je studententijd • Een bijbaantje nemen om het studentenleven te bekostigen
Laat eerst leerlingen een presentatie geven waarvan u weet dat ze al een eind op weg zijn in hun studiekeuze en die de rest van de groep kunnen motiveren/op ideeën kunnen brengen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
73
Voorbereiding decaan/mentor
Deze opdracht is vooral geschikt om te doen in het eindexamenjaar, nadat Qompas StudieKeuze door de leerlingen is afgerond. Sinds een paar jaar voeren studieloopbaanbegeleiders van een aantal bacheloropleidingen studiekeuzegesprekken met nieuwe studenten. De hogescholen en universiteiten willen graag dat aankomend studenten een bewuste studiekeuze maken. Door het werken aan Qompas StudieKeuze hebben de leerlingen serieus over hun studiekeuze nagedacht. Denk bijvoorbeeld aan de testresultaten die in een bepaalde richting wijzen, de open dagen die zij hebben bezocht en de verslagen die daar over gemaakt zijn. Iedere opdracht rondom studiekeuze is een goede voorbereiding op een vervolgstudie. Nadat de leerling alle opdrachten volledig heeft ingevuld, heeft hij automatisch een gevuld einddossier dat hij kan gebruiken als voorbereiding op het gesprek. De leerling kan het dossier printen en meenemen naar het studiekeuzegesprek. Aan de hand van deze opdracht kunnen de leerlingen zich goed voorbereiden op hun studiekeuzegesprek.
Opdrachten voor leerlingen A. Het Qompas dossier als voorbereiding op het studiekeuzegesprek Aan de hand van hun samengestelde einddossier en de voorbeeldvragen in deze opdracht, bereiden de leerlingen zich voor op een studiekeuzegesprek. In de Lesbrief voor leerlingen staan op pagina 50 de volgende voorbeeldvragen. 1. Waarom heb je deze studie gekozen? 2. Welke competentie(s) denk je dat je voor deze studie nodig hebt? Beschik je over die competentie(s)? 3. Waarom heb je voor deze onderwijsinstelling gekozen? 4. Welke andere studies heb je overwogen? 5. Wat verwacht je van deze studie? 6. Hoe heb je je georiënteerd? 7. Welke invloed had jouw omgeving (familie/vrienden/partner) op jouw keuze? 8. Welk beroep/baan zou je willen hebben na je studie? 9. Welke doelen wil je in het eerste jaar bereiken? Denk bijvoorbeeld aan: lid worden van een studentenvereni ging, op kamer gaan of studieresultaten. Gebruik deze vragen als opstart en bedenk samen met de leerlingen nog andere vragen, die gesteld kunnen worden tijdens het studiekeuzegesprek. Noteer deze vragen op het bord.
15 Schipbreuk
2 lesuren
14 Studiekeuzegesprekken
Opdrachten Qompas StudieKeuze 1 lesuur
Opdrachten Qompas StudieKeuze
Voorbereiding decaan/mentor
Deze opdracht kan zowel in het voorexamenjaar als het examenjaar gedaan worden. Het is voor leerlingen lastig om keuzes te maken. Door middel van deze opdracht komen leerlingen erachter op welke manier je keuzes maakt en welke factoren die keuzes beïnvloeden. Laat de leerling zich erg beïnvloeden door anderen? Weet de leerling anderen te overtuigen? Heeft de leerling veel of weinig invloed op het besluitvormingsproces? Vraagt de leerling anderen om advies? Deze kennis kan de leerling weer meenemen bij het maken van een studiekeuze.
Opdrachten voor leerlingen A. Lees de tekst door In de lesbrief staat een korte tekst over een schipbreuk. De leerlingen lezen deze tekst individueel door. B. Maak een persoonlijke lijst Alle leerlingen vullen in de lesbrief voor zichzelf een lijst in met uitrustingsspullen die overboord gaan voor het geval dat nodig is. Het stuk dat het eerst overboord gaat, komt bovenaan de lijst te staan. C.
Maak een groepslijst Vervolgens gaan de leerlingen in groepjes bij elkaar zitten (zes leerlingen) waarbij ze met elkaar een lijst gaan samenstellen. De groep moet het eens zijn met elkaar of elkaar proberen te overtuigen. Via stemming tot een besluit komen dient als uiterste middel te worden gezien.
D. Reken het afwijkingscijfer uit Iedere leerling rekent nu z’n eigen afwijkingscijfer uit door de eigen lijst te vergelijken met de lijst van de groep. E.
Overleg met de groep over de afwijkingscijfers Tijdens dit overleg komen de leerlingen erachter of ze weinig of veel invloed op de besluitvorming hebben gehad. Hebben de leerlingen tijdens het groepsoverleg vaak argumenten gehoord die ze overtuigden? Is er een verband tussen de verschillende afwijkingscijfers in de groep en het gedrag/de houding van de klasgenoten?
F. De leerling vult de besluitvormingsvragenlijst in Iedere leerling beantwoordt een aantal vragen over zichzelf naar aanleiding van deze opdracht. De opgedane kennis over zichzelf kan meegenomen worden bij het maken van een studiekeuze.
B. Rollenspel studiekeuzegesprek De leerlingen gaan nu het studiekeuzegesprek oefenen door een rollenspel te spelen. Deze opdracht kan met een groepje van drie leerlingen gedaan worden. Leerling 1 speelt de studieloopbaanbegeleider die het studiekeuzegesprek afneemt, leerling 2 speelt de leerling en leerling 3 kijkt toe en beoordeelt hoe het gesprek verloopt. De leerling die de rol van toehoorder heeft, noteert in de Lesbrief zaken die opvielen tijdens het gesprek. Laat de leerlingen drie keer van rol wissen. Na afloop bespreken zij hun bevindingen met elkaar. C. Motivatie schrijven Op basis van de antwoorden van opdracht A en de bevindingen bij opdracht B schrijft de leerling een motivatie. Hij/zij legt daarin uit waarom juist die opleiding goed bij hem/haar past.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
74
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
75
Opdrachten Qompas StudieKeuze Extra activiteiten bij Qompas StudieKeuze
16 Organiseer een beroepenmarkt
dag/ dagdeel
Hieronder volgen enkele suggesties voor activiteiten die u kunt ondernemen in de aanloop naar de studiekeuze. Omdat de aanpak van deze activiteiten wat meer voorbereidingstijd vereist en afhankelijk is van de beschikbare tijd en de mogelijkheden van de decanen en mentoren kunt u zelf bepalen of en in welke mate u met deze activiteiten aan de slag gaat.
17 Oud-leerlingen
1 lesuur
Nodig verschillende beroepsbeoefenaars uit en laat hen een presentatie geven over hun beroep. Vaak zijn ouders van leerlingen van uw school zeer bereid om een keer iets te komen vertellen. Voor de leerlingen is het interessant om te horen welke profielen en studies tot dit beroep opleiden, welke werkzaamheden bij het beroep horen en wat de carrièremogelijkheden van het beroep zijn. U kunt deze markt zo groot of zo klein maken als u zelf wilt. Het is natuurlijk wel zo leuk als er veel verschillende beroepen vertegenwoordigd zijn. U kunt leerlingen uit klas 3 h/v t/m 6v aan deze beroepenmarkt laten deelnemen.
18 Excursie naar een bedrijf
dag/ dagdeel
Nodig enkele oud-leerlingen van de school uit en vraag ze in de mentorles iets te vertellen over wat zij na hun middelbare schooltijd zijn gaan doen. Laat ze iets vertellen over hun keuze voor een vervolgopleiding en hoe ze daar nu op terugkijken.
19 Meelopen met een beroepsbeoefenaar
dag/ dagdeel
Benader geschikte bedrijven in de buurt van de school en vraag of u een keer met uw leerlingen kunt langskomen voor een rondleiding. Laat de leerlingen voorafgaand aan de excursie vragen bedenken die ze willen stellen tijdens het bezoek. Na afloop kunt u er in de mentorles over napraten of ze een verslag laten schrijven over hun ervaringen. Deze activiteit is zowel geschikt voor profielkeuzeleerlingen als voor studiekeuzeleerlingen.
Laat de leerlingen een dag of een dagdeel meelopen bij een bedrijf of een beroepsbeoefenaar. De contacten hiervoor kunt u de leerlingen zelf laten leggen. Ze kunnen in hun familie- en vriendenkring op zoek gaan naar iemand met een bepaald beroep en zelf regelen dat ze daar een dag of dagdeel kunnen meelopen. Na afloop kunt u er in de mentorles over napraten of de leerlingen een verslag laten schrijven over hun ervaringen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
76
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
77
D
Tot slot
Tot slot
Tot slot
In dit katern:
Pagina 80 Antwoordmodel ‘Aan de slag’
Qompas ProfielKeuze
Pagina 85 Antwoordmodel ‘Aan de slag’
Qompas StudieKeuze
Pagina 89 Bijlage 1 Qompas ProfielKeuze Pagina 90 Helpdesk Pagina 91 Colofon
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
78
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
79
Aan de slag Antwoordmodel
Aan de slag Antwoordmodel Qompas ProfielKeuze
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
80
Kennismaken met Qompas Profielkeuze
Voordat leerlingen starten met het stappenplan maken ze eerst de opdracht ‘Aan de slag’ > ‘Kennismaken met Qompas ProfielKeuze’ vanaf pagina 7 van de lesbrief. Door middel van deze opdrachten leren ze op een snelle manier de site kennen.
Opdracht 1 - Profielen en vakken Ga naar het onderdeel ‘Profielen en vakken’ a Welke vier profielen zijn er? • Natuur en techniek • Natuur en gezondheid • Cultuur en maatschappij • Economie en maatschappij b Uit welke vijf onderdelen bestaat een profiel? Geef per onderdeel een korte beschrijving. • Gemeenschappelijk deel: voor iedereen hetzelfde • Profieldeel: de vaste vakken in een profiel • Profielkeuzevakken: keuzevakken binnen het profiel • Vrije ruimte: keuzevakken buiten het profiel • Profielwerkstuk: een werkstuk over een onderwerp binnen je profiel c Wat zijn de profielvakken in het profiel ‘Economie & Maatschappij’ op de havo/vwo? • Geschiedenis • Wiskunde A (mag vervangen worden door Wiskunde B) • Economie d Hoe kun je een profiel opslaan in jouw bewaarmap? • Door bovenaan de pagina op de knop ‘Opslaan in bewaarmap’ te klikken e Onderaan iedere pagina over een profiel vind je een aantal links. Klik in de pagina over het profiel ‘Natuur & Gezondheid’ bij havo of vwo op de link ‘Wat kan ik met dit profiel worden?’. Noem drie beroepensectoren die goed passen bij het profiel ‘Natuur & Gezondheid’.
f
Aan de slag Antwoordmodel Qompas ProfielKeuze
• • • • • •
HBO Studierichting: Agrarisch HBO Studierichting: Bedrijfskundig WO Studierichting: Kunst, taal en cultuur WO Studierichting: Recht WO Studierichting: Westerse talen en culturen WO Studierichting: Algemene taal en cultuur
g Ga weer terug naar ‘Profielen en vakken’. Ga opnieuw naar het profiel (havo óf vwo) ‘Economie & Maatschappij’ en klik onderaan de pagina op de link ‘Past dit profiel bij mij?’ Wat gebeurt er? • Je komt bij de pagina ‘Test jezelf’ terecht. Daar kun je de tests maken of resultaten van tests die je al gemaakt hebt, bekijken. h Klik op het icoon ‘Profielen en vakken’ en vervolgens op het tabblad ‘Vakken’ en op havo óf vwo. Klik op het vak ‘Natuur, Leven en Technologie’. Beschrijf in het kort hoe het vak ‘Natuur, Leven en Technologie (NLT)’ wordt ingevuld. De lessen zijn ingedeeld aan de hand van modules. Dat betekent dat je een aantal weken bezig bent met één onderwerp en er alles over leert. Daarna ga je verder met de volgende module. De thema’s lopen uiteen van forensische technieken tot navigatie, effecten van alcohol, energiezuinige woningen, aërosolen en vuile lucht. Kenmerkend voor de modules is dat ze nooit bij één schoolvak horen. Het zijn altijd combinaties, zoals natuurkunde en biologie, scheikunde en wiskunde. De werkvormen zijn heel afwisselend. Veel onderwerpen zullen worden uitgelegd aan de hand van een filmpje of presentatie. Daarna ga je zelf aan de slag met het beantwoorden van vragen en het maken van praktische opdrachten.
Opdracht 2 - Test jezelf
Ga naar het onderdeel ‘Test jezelf’. a Welke vijf tests kun je vinden op Qompas ProfielKeuze? • Schoolvakken capaciteiten vragenlijst • Schoolvakken belangstellingsvragenlijst • Interessetest • ProfielKeuzetest • Competentietest
Beroepensectoren die 100% matchen bij het profiel ‘Natuur & Gezondheid’: • Beroepensector: Chemie en laboratorium • Beroepensector: Gezondheidszorg medisch • Beroepensector: Sport • Beroepensector: Agrarisch • Beroepensector: Natuur en milieu NB: namen van beroepensectoren kunnen gewijzigd zijn in schooljaar 2011-2012
b Bij welke test kun je een ander uitnodigen de test over jou te maken? • Competentietest
Klik weer op het icoon ‘Profielen en vakken’. Ga naar het profiel (havo f vwo) ‘Economie & Maatschappij’ en klik onderaan de pagina op de link ‘Welke studierichtingen horen bij dit profiel’? Noem drie studierichtingen die goed passen bij dit profiel.
a Wat kun je in dit onderdeel doen? • Je kunt in dit onderdeel zien wat de invloed is van keuzevakken op aansluitende studiemogelijkheden. Door bij één profiel keuzevakken toe te voegen en weg te halen kun je snel zien wat dit voor gevolgen heeft voor de doorstroommogelijkheden.
Deze studierichtingen hebben een 100% match: • HBO Studierichting: Kunst en cultuur • HBO Studierichting: Onderwijs • HBO Studierichting: Non-materiële expressie (dans, toneel, muziek) • HBO Studierichting: Materiële expressie (film/foto, vormgeving)
Opdracht 3 - Speel met je profiel Ga naar het onderdeel ‘Speel met je profiel’.
b Probeer dit onderdeel uit door een profiel, profielkeuzevaken en vrije keuzevakken te selecteren. Noteer welke keuzes je hebt gemaakt en welke studiemogelijkheden je nu hebt. • Meerdere antwoorden mogelijk.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
81
Aan de slag Antwoordmodel Qompas ProfielKeuze Opdracht 4 - Studies Ga naar het onderdeel ‘Studies’.
Aan de slag Antwoordmodel Qompas ProfielKeuze Opdracht 6 - Beroepen
Ga naar het onderdeel ‘Beroepen’.
a Waar staat de afkorting hbo voor? • Hoger beroepsonderwijs
a Kies een beroepensector. Bekijk de pagina. Noem drie bijpassende onderwerpen van deze beroepensector. • Afhankelijk van de gekozen beroepensector.
b Waar staat de afkorting wo voor? • Wetenschappelijk onderwijs
b Welke beroepen vallen onder de beroepensector die je gekozen hebt? • Afhankelijk van de gekozen beroepensector.
c Hoeveel studierichtingen vallen er onder de hoofdgroep ‘Sociaal, gedrag en maatschappij’? Kijk bij hbo óf wo. • Vijf
c
d Bekijk de hoofdgroep ‘Sociaal, gedrag en maatschappij’ bij hbo of wo. Klik op de studierichting ‘Bestuur en beleid’ en klik op de studie ‘Bestuurskunde/overheidsmanagement’. Met welke profiel(en) kun je deze studie gaan doen? • • • •
Havo/Vwo: Cultuur en Maatschappij met economie Havo/Vwo : Economie en Maatschappij Havo/Vwo : Natuur en Gezondheid met economie Havo/Vwo : Natuur en Techniek met economie
e Bekijk opnieuw de hoofdgroep ‘Sociaal, gedrag en maatschappij’ bij hbo óf wo. Klik op de studierichting ‘Bestuur en beleid’ en klik op de studie ‘Bestuurskunde’. Hoe kun je deze studie opslaan in je bewaarmap? • Door te klikken op ‘Opslaan in bewaarmap’.
Opdracht 5 - Onderwijsinstellingen
Welke informatie vind je over elk beroep? • Taken • Waar werkt een …..? • Extra informatie
d Sla dit beroep op in jouw bewaarmap. Hoe kun je dit doen en hoe kun je zien dat het beroep in jouw bewaarmap zit? • Door bovenaan het scherm op de knop ‘ Opslaan in bewaarmap’ te klikken. • Door te gaan naar ‘Bewaarmap’ in ‘Mijn dossier’. Daar staat een 1 achter ’Beroepen’. e Onderaan iedere pagina over een beroepensector vind je een aantal links. Klik onderaan de pagina van een beroepensector op de link ‘Welke profielen passen hierbij?’. Noem de profielen die het beste passen bij deze beroepensector. • Afhankelijk van de gekozen beroepensector. f Klik onderaan de pagina van een beroepensector op de link ‘Welke studierichtingen passen hierbij?’. Noem twee studierichtingen die het beste passen bij deze beroepensector. • Afhankelijk van gekozen beroepensector.
Ga naar het onderdeel ‘Onderwijsinstellingen’. a Kies twee hogescholen uit de lijst en noteer deze hieronder. • Verschillende antwoorden mogelijk b Kies twee universiteiten uit de lijst en noteer deze hieronder. • Verschillende antwoorden mogelijk c Klik op één van de onderwijsinstellingen. Welke tabbladen kun je per onderwijsinstelling vinden? • Algemeen • Opleidingen • Open dagen • Contact d Hoe kun je een onderwijsinstelling opslaan in jouw bewaarmap? • Door bovenaan het scherm op de knop ‘ Opslaan in bewaarmap’ te klikken
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
82
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
83
Opdracht 7 - Mijn dossier Ga naar het onderdeel ‘Mijn dossier’ a Uit welke tabbladen bestaat ‘Mijn dossier’? • Bewaarmap • Lesbrief • Stappenplan • Extra opdrachten • Einddossier b Klik op het tabblad ‘Bewaarmap’. Klik op Beroepen. Je ziet nu je opgeslagen beroep ‘Bewegingswetenschapper’. Hoe kun je een opmerking plaatsen bij dit beroep in jouw bewaarmap? Plaats een opmerking. • Door op het gele opmerkingenveld te klikken en daar iets in te schrijven c Hoe kun je jouw waardering aan een bewaarde favoriet geven? • Door op de plussen of de minnen te klikken d Hoe kun je een bewaarde favoriet verwijderen? • Door de favoriet te selecteren en te klikken op ‘Geselecteerde items verwijderen’. e Straks ga je echt beginnen met het stappenplan van Qompas. Waar kun je dit stappenplan vinden en altijd zien waar je bent gebleven? • In ‘Mijn dossier’ bij het tabblad ‘Stappenplan’. Ook het voortgangsbalkje bovenin beeld laat zien hoe ver je bent.
Aan de slag Antwoordmodel Qompas StudieKeuze Kennismaken met Qompas StudieKeuze
Voordat leerlingen starten met het stappenplan maken ze eerst de opdracht ‘Aan de slag’ > ‘Kennismaken met Qompas StudieKeuze’ vanaf pagina 7 van de lesbrief. Door middel van deze opdrachten leren ze op een snelle manier de site kennen.
Opdracht 1 - De startpagina a Welke extra informatie over studeren kun je op de startpagina vinden? Noem minstens vier dingen. 1 Informatie Beheer Groep (studiefinanciering) 2 Informatie over studentenverenigingen 3 Jaartje buitenland 4 Scholieren TV 5 Informatie over beroepsgroepen (accountancy) 6 Meest bekeken opleidingen 7 Nieuws b Als je bent ingelogd zie je jouw persoonlijke box. Wat staat daar allemaal in? 1 Je gebruikersnaam 2 je schoolnaam en klas 3 De berichten van de decaan en mentor 4 Het aantal opgeslagen items in de bewaarmap 5 De voortgang van het stappenplan 6 een link naar je account 7 een link naar je dossier c Je kunt ook gebruik maken van ‘Zoeken’. Probeer uit wat de zoekmogelijkheden zijn.
Opdracht 2 - Studies a Klik diverse hoofdgroepen open en bekijk welke studierichtingen en studies daaronder vallen. Zie je nu al een studie die je interessant vindt? Sla deze studie op in je bewaarmap. • Meerdere antwoorden mogelijk. b Waar kun je de toelatingseisen vinden die horen bij de studie? • Bij het tabblad ‘Toelating’.
Aan de slag Antwoordmodel
Aan de slag Antwoordmodel Qompas ProfielKeuze
c Welke informatie kun je nog meer vinden over een studie op Qompas StudieKeuze? • Bijvoorbeeld: vergelijkbare studies en waar je de studie kunt studeren. d Wat is op Qompas Studiekeuze het verschil tussen een studie en een opleiding? • Op Qompas StudieKeuze kun je van één studie verschillende opleidingen vinden. De studie ‘Bestuurskunde’ wordt bijvoorbeeld aan zeven onderwijsinstellingen aangeboden. Dat noemen we opleidingen.
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
84
e Bekijk van de studie die je hebt opgeslagen in je bewaarmap waar je deze studie kunt studeren. Nu wordt gesproken over een opleiding. Sla deze opleiding op in je bewaarmap
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
85
Aan de slag Antwoordmodel Qompas StudieKeuze Opdracht 3 - Open dagen
Opdracht 5 - Onderwijsinstellingen
a. Hoe kun je erachter komen wanneer er open dagen zijn? Via de open dagen kalender en via het onderdeel ‘Zoeken’.
a
b. Kun je hier alle open dagen vinden? Nee, alleen de open dagen die bij Qompas bekend zijn.
86
Welke onderwijsinstellingen zijn er in Leiden? 1 Universiteit Leiden 2 Hogeschool Leiden 3 Webster University
c. Hoe kun je zelf een open dag toevoegen aan je bewaarmap? Door te klikken op ‘Zelf een open dag toevoegen’
b Wat zijn op het eerste gezicht twee belangrijke verschillen tussen deze drie onderwijsinstellingen? 1 De onderwijsvorm (universiteit en hogeschool) 2 Het aantal opleidingen (de universiteit biedt meer opleidingen aan dan de hogeschool)
Opdracht 4 - Test jezelf
Opdracht 6 - Beroepen
a Welke vier tests kun je maken op Qompas StudieKeuze? 1 De Interessetest 2 De StudieKeuzetest 3 De Competentietest 4 De Beroepentest
a.
b Bij welke test kun je een ander uitnodigen de test over jou te maken? De Competentietest
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
Aan de slag Antwoordmodel Qompas StudieKeuze
Kies een beroep uit. Welke informatie kun je over een beroep vinden? • Algemene informatie • Informatie over aansluitende studies • Informatie over de arbeidsmarkt • Aanverwante beroepen • Interesses en competenties • Informatie over de werkplek
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
87
Opdracht 7 - Mijn dossier a Noem drie onderdelen die je tegenkomt in je dossier. • Bewaarmap • Stappenplan • Einddossier • Extra opdrachten b Uit welke onderdelen bestaat de bewaarmap? • Onderwijsinstellingen • Opleidingen • Studies • Open dagen c Bekijk in je bewaarmap de opleiding die je hebt opgeslagen. Hoe kun je aangeven dat je deze opleiding heel erg leuk vindt? • Door op één of meer plussen te klikken d Hoe kun je aangeven dat je deze opleiding helemaal niet leuk vindt? • Door op één of meer minnen te klikken
Bijlage 1 Qompas Profielkeuze Bijlage 1 Qompas ProfielKeuze
Suggestie voor de combinatie van het standaard stappenplan en extra opdrachten. Voor de extra opdrachten is geen computer nodig. De antwoorden van (een deel van) de extra opdrachten kunnen achteraf online verwerkt worden. De meeste opdrachten kunnen binnen 1 lesuur (van 50 minuten) gedaan worden. Zie ook pagina 38 en verder van de handleiding.
Moment
Groep 1
Groep 2
Groep 3
Groep 4
Vooraf
Algemene introductie en belang Qompas, account aanmaken, introductieopdracht Taak W.1
Bijlage 1
Aan de slag Antwoordmodel Qompas StudieKeuze
Extra opdrachten 1 en 3 Na stap 2 *
12 **
6 of 7
4, 5 of 13
16, 17 of 18
Na stap 4 *
16, 17 of 18
4, 5 of 13
12**
6 of 7
Na stap 6 *
4, 5 of 13
12**
6 of 7
12**
Na stap 7 *
6 of 7
16, 17 of 18
16, 17 of 18
4, 5 of 13
Na stap 8
Evaluatie van het geheel: • Zijn alle einddossiers gevuld? • Afgesproken slu’s gehaald?
e Hoe kun je een opmerking plaatsen over deze opleiding? • Door op het gele opmerkingenveld te klikken en daar iets in te schrijven
• Wat doet u met leerlingen die stappen niet af hebben?
f Verwijder de opgeslagen opleiding en studie uit je bewaarmap. Zijn gekozen profiel en vakken opgenomen in einddossier? Dit is belangrijk i.v.m. het kunnen exporteren van de gekozen profielen en vakken naar Excel.
g Wat kun je doen op het tabblad ‘Stappenplan’? • Het stappenplan volgens het stappenplan maken h Wat kun je doen in het tabblad ‘Extra opdrachten’? • Verslagen schrijven die voortkomen uit een opdracht in het onderdeel ‘Extra opdrachten’ in de Lesbrief. Ook kunnen hier verslagen van andere activiteiten geplaatst worden. i
Waar kun je verslagen van open dagen intypen? • Dat kan in het tabblad ‘Mijn open dagen’. Dit tabblad zit zowel in het onderdeel ‘Open dagen’ als ook in de bewaarmap in het onderdeel ‘Mijn dossier’
j
Welke onderdelen komen uiteindelijk in je einddossier? • De resultaten van de interessetest, de studieKeuzetest, de competentietest en de beroepentest • Overzicht van je stappenplan • De gekozen opleidingen
*
Aan het eind van iedere les kan één leerling uit een groep een korte presentatie geven over wat ze gedaan heb- ben. Gezien de tijd kan dit waarschijnlijk maar één korte presentatie per keer zijn. Vaak werkt het goed voor de motivatie als leerlingen pas aan het eind van de les weten wie iets moet presenteren.
** Zie pagina 20 voor uitleg van de tests. Het is handig als leerlingen de testresultaten geprint hebben en deze meenemen. Stuur deze groep eventueel een e-mail vanuit DecanenNet. U kunt de leerlingen uitleggen aan de hand van uw eigen testresultaten hoe ze de testuitslagen moeten interpreteren. U kunt de leerlingen die opdracht 12 gedaan hebben, wijzen op de mogelijkheid een ander uit te nodigen de competentietest over hen te maken. Dat kunnen ze doen door in te loggen op Qompas ProfielKeuze en naar de pagina ‘Test jezelf’ te gaan. Daarna klikken ze onderaan de pagina van de competentietest op de knop ‘Anderen uitnodigen’.
De rol van de mentor/decaan tijdens deze groepslessen
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
88
Vooral de groep die de testuitslagen aan het bekijken is, zal wat extra begeleiding nodig hebben. U kunt deze leerlingen uitleggen (eventueel aan de hand van uw eigen testuitslagen) hoe ze de testuitslagen moeten interpreteren. Leerlingen kunnen daarna ook in duo’s bekijken wat ze van elkaars uitslagen vinden. Waarom vinden ze iets wel of niet kloppen?
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
89
Colofon
Wanneer u naar aanleiding van het werken met Qompas ProfielKeuze of Qompas StudieKeuze nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de helpdesk. De helpdesk is op werkdagen bereikbaar van 09.00 tot 16.00 uur.
De ‘Handleiding voor decaan en mentor 2012/2013’ is een uitgave behorende bij Qompas ProfielKeuze en Qompas StudieKeuze.
Telefonisch:
Uitgever: Qompas B.V. Postbus 1100, 2302 BC Leiden Tel: 071 581 55 81 Fax: 071 581 55 85
[email protected] www.qompas.nl
071 581 55 81 (Dit nummer is alleen voor decanen en mentoren, niet voor individuele leerlingen)
E-mail:
[email protected] Vermeld bij uw vraag de volgende gegevens: - Gebruikersnaam - Wachtwoord - E-mailadres - Schoolgegevens - EntryCardgegevens (optioneel)
Redactie: Vormgeving: Fotografie:
Cindy Beemsterboer, Karen Jukes Rob Bosboom Rob Bosboom
Colofon
Helpdesk
Helpdesk
Met speciale dank aan de leerlingen en docenten van De Goudse Waarden sector Lyceum & Havo in Gouda en het Altena College in Sleeuwijk die hebben meegewerkt aan de fotoreportage. Qompas is uitgever van Decision Tools, digitale media op het gebied van studiekeuze en loopbaanoriëntatie. Met de huidige vijf tools dekt Qompas de belangrijkste keuzemomenten af: • Qompas ProfielKeuze (keuze van het eindexamenprofiel in 3 havo en 3/4 vwo) • Qompas StudieKeuze (keuze van een bacheloropleiding aan hogeschool of universiteit) • Qompas Masters (keuze van een initiële masteropleiding) • Qompas CarrièreStart (keuze van een eerste werkgever) • Qompas TopDegree (keuze van een MBA of post-initiële (master)opleiding) Uniek in al deze uitgaven is het zoeksysteem Ask & Match, waarmee de grote hoeveelheid informatie snel en effectief toegankelijk wordt gemaakt. Voor meer informatie over Qompas en de Decision Tools kijk op www.qompas.nl.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
90
© 2012 Qompas, Leiden
Handleiding voor decaan en mentor 2012-2013
91
Qompas StudieKeuze en Qompas ProfielKeuze is een uitgave van:
Qompas BV Postbus 1100 2302 BC Leiden E-mail:
[email protected] www.qompas.nl