Hierna volgen de 3 presentaties van de beleggingsavond van 13/11/2012 "Macro-economische context voor beleggers"
De uitweg uit de draaideurcrisis Peter DE KEYZER Chief Economist November 2012atum 2012
Peter DE KEYZER Chief Economist datum 2012
Verdeling van de problemen
Institutional Demographic
Fiscal
2
Schuld te hoog
Source: IMF 3
…gat in de begroting Budget deficit (as % of GDP) 4
2
0
-2
-4
-6 Eurozone US -8
Japan
-10
-12
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
-14
4
Eurozone
5
Fors overgewicht en uit vorm
Source: Boston Consulting Group, January 2012
6
Wat is het alternatief? 10Y Government Bonds: Interest rate spread with German Bund 10Y (in bp)
10Y Government Bonds: Interest rate spread with German Bund 10Y (in bp)
4000
4000
3500
3500
3000
3000 Belgium
2500
2500 Greece
Belgium Greece Italy
2000
Italy
2000
1500
Spain
1500
Portugal
1000
France
Portugal 1000 France 500
Ireland
0 01/00 01/01 01/02 01/03 01/04 01/05 01/06
Spain
Ireland 500 0 01/07
01/08
01/09
01/10
01/11
01/12 7
Grote Europese divergentie Growth Outlook 2013 1.5 1 0.5 0 -0.5 -1 -1.5 -2
Greece
Portugal
Spain
Italy
Netherlands
Eurozone
Belgium
France
Germany
-3
Finland
-2.5
8
De onheilige drievuldigheid Financial institutions
Governments
The economy
9
Onvoorwaardelijke steun ECB Purchases of Government Bonds (Outstanding Amount, Billion EUR) 250
200
150
100
50
fe b/ 20 12
no v/ 20 11
au g/ 20 11
m ei /2 01 1
fe b/ 20 11
no v/ 20 10
au g/ 20 10
m ei /2 01 0
0
10
…en voorwaardelijke steun 10Y Government Bonds: Interest rate spread with German Bund 10Y (in bp) 1600 1400 1200
Draghi: "the ECB is ready to do whatever it takes to preserve the euro. And believe me, it will be enough." (26/07/2012)
1000 Belgium 800 600
Italy Spain Portugal
400
Ireland
200 0 01/07
01/08
01/09
01/10
01/11
01/12 11
Het Grote Plan Liquiditeit
Lagere LT rentes
Lagere KT rentes
Solvabiliteit
Concurrentiekracht
Geloofwaardigheid
Meer Europa…
Hervormingen
Overheidsbudget
12
|
27 Sep 2012
|
Economic Research 13
Conclusie
14
Waar kunnen we groei vinden? 1. Meer vertrouwen 2. Lagere kortetermijnrentes 3. Lagere langetermijnrentes 4. Budgettaire stimulus 5. Betere concurrentiekracht 6. Structurele hervormingen
15
Conclusie •
Groei => zwakker door onzekerheid en saneringen…
•
Schuld => schuldafbouw in moielijke omstandigheden
•
Saneringen => ongelijke vooruitgang
•
Hervormingen => de echte uitdaging
•
Rentes => heel lang heel laag
•
De oplossing? => Liquiditeit – Solvabiliteit – Geloofwaardigheid
• Quid geloofwaardigheid ECB?
16
17
Want to know more? http://peterdekeyzer.bnpparibasfortis.be
Follow @DeKeyzerP_nl Follow @DeKeyzerP_fr
|
27 Sep 2012
|
Economic Research 18 18
Het tijdperk van de trage groei Peter Vanden Houte Chief Economist ING Belgium
Wat is de grootste kopzorg voor de financiële markten?
Source:BofA Merrill Lynch Institutional Investor Survey
2
Afbouw schuldenberg beperkt groei
120 100 80 2008 2012
60 40 20 0 OESO
Groeilanden
Schuld in %BBP 3
Amerikaanse economie verbetert fundamenteel...
VS wekelijkse werkloosheidsaanvragen (inverse schaal)
250
20
300
15
350
10
400 5 450 0 500
-5 550 -10
600
-15
650 VS Case-Shiller huizenprijs joj% 700
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
-20
4
De “Fiscal cliff”: een herhaling van augustus 2011? • Als er op politiek vlak geen compromis wordt gesloten, betekent de “fiscal cliff” een budgettaire verstrakking van 536 miljard $ • Dit zou een 6.2% daling van het netto-inkomen impliceren voor de gemiddelde Amerikaan 10Y Treasury yield & VIX Index
S&P500 & USD Index (1 Apr = 100) 110
S&P: AAA ve outlook
110
S&P: Cut to AA+
105
3.50
50 Budget Ctrl Act 2011
105
10Y yield VIX (rhs)
3.00
100 95
Debt ceiling hit
95
Budget Ctrl Act 2011
90
40 S&P: AAA -ve outlook
100
35
2.50
30 25
90 2.00
85 80 Apr11
20
85 DXY May11
Jun11
Jul11
Aug11
Sep11
1.50 Apr11
S&P: Cut to AA+
Debt ceiling hit
S&P 80 Oct11
45
May11
Jun11
15 10
Jul11
Aug11
Sep11
Oct11
5
Chinese economie bodemt uit 65
50 Chinese PMI: bestellingen
40
60
30 55
Cargo joj % 20
50 10 45 0 Elektriciteitsproductie joj %
40
35
2008
2009
2010
2011
2012
-10
-20
6
EMU in recessie, maar een heropleving mogelijk in Q2 2013
16
3.00 EMU BBP groei in %
14
2.50
12
2.00
10 1.50 8 1.00 6
M1-groei in % (1jr vooroplopend) 0.50
4
0
2
Recessie 0
2010
2011
2012
2013
-0.50
7
Economische divergentie binnen EMU groot… Conjunctuurbarometer (Afwijking van LT-gemiddelde) 0 -5 -10
-15 -20 -25
PT
EL
IT
ES
LU
EMU
NL
FR
AT
BE
FI
DE
-30
8
Divergentie wordt gevaarlijk 30
ES
GR Werkloosheidsgraad
25 20
PT
15
IE
FR
EMU
IT 10
BE
FI 5
DE
AT
Kern
NL
0
-10
-5
0
5
10
Lopende balans in % BBP 9
Wat met de inflatie?
10
Inflatie voornamelijk een ingevoerd probleem
Olieprijs joj %
120
6
100
5
80
Belgische inflatie
4
60 3
40 20
2
0
1
EMU inflatie -20
0 -40 -1
-60
-80
2008
2009
2010
2011
2012
-2
11
Kerninflatie lijkt eerder te dalen
-10
2.20
0
2.00
10
1.80
20
1.60
30
1.40
40
1.20
EMU kerninflatie 50 60 70
1.00 EMU inschatting werkloosheid 1 jaar vooroplopend (inverse schaal) 2007
2008
2009
0.80
2010
2011
2012
2013
0.60
12
ECB zal het nodige doen om de euro te bewaren
“The euro is irreversible” 13
Monetaire politiek • Zwakke groei + lage inflatie + budgettaire verstrakking = lage rente • Fed gaat rente tot zeker midden 2015 rond de 0% houden en gaat verder activa opkopen • ECB heeft beloofd eventueel obligaties van perifere landen op te kopen als ze voldoen aan bepaalde voorwaarden • ECB kan rente nog naar 0.50% verlagen. Rente blijft laag in de komende drie jaar (sinds 1995 bedraagt Japanse korte rente minder dan 1%)
14
Korte rente kan lange tijd laag blijven 9
9
Japanse 3m rente 1986-2000
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2 EUR 3m rente
1
1
0
0 03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
15
Hoe beleggen?
16
De moeilijke beleggingskeuze
10
Rente op BBB ondernemingsobligatie
10
9
9
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2 1 0
2
Dividendrendement Europese beurs 5yr OLO rente
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
1
0
17
Risicozin (-1 = totale risico aversie) 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 -0.2 -0.4 -0.6 -0.8 -1 Jan-09
Jul-09
Jan-10
Jul-10
Jan-11
Jul-11
Jan-12
Jul-12
Jan-13
18
Beleggen in baksteen
19
Wat vindt de Belg van de woningprijzen?
Vindt u de woning prijze n duur of g oe dkoop in uw g e m e e nte ? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
S V
a C
an
ad
li ë Au s
tr a
pa ro
er
Eu
la n
d
ië ed N
Ro e
m
la ui ts D
Duur
en
nd
K V
ki je Tu r
le n
kr an
Po
ij k
e nj Fr
Sp a
nr te os
Be lg ië
i jk
li ë Ita O
Lu x
em
bu rg
0%
Goed koop
20
Goudprijs en reële rente-evolutie
-10
50
-8
40
-6
30
-4
20 -2
10 0 0
2 4
Goudprijs joj %
-20
6 8
-10
joj-verandering reële rente in VS en Europa (inverse schaal) 2007 2008 2009 2010 2011 2012
-30
21
Besluit • Wereldwijde vertraging met recessie in de Eurozone, zwak herstel in 2013 • Moeilijkheden in de Eurozone zijn nog niet opgelost, maar break-up onwaarschijnlijk • Inflatiegevaar voorlopig beperkt • De rente blijft nog lange tijd op een historisch laag peil staan • Aandelen interessant op lange termijn, maar niet overhaast instappen • Alternatieven (bv. vastgoed) houden ook gevaren in
22
Het langetermijnperspectief Deflatie of inflatie ?
November 2012 Edwin De Boeck Chief Economist KBC Groep
Terugblik Inflatie tijdens de voorbije eeuw Consumptieprijsinflatie (in %) 30 25 20 15 10 5 0 -5 VS West-Europa
-10 -15
2
14/11/2012
Terugblik Inflatie tijdens de voorbije eeuw Hyperinflatie Duitsland
Consumptieprijsinflatie (in %)
30 25 20
Stagflatie
15
Kruipende inflatie
10
Desinflatie
5 0 Ineenstorting Bretton Woods (1971)
-5 -10 Deflatie Grote Depressie
-15
3
14/11/2012
VS West-Europa
Laag en stabiele inflatie
Terugblik Inflatie en werkloosheid (VS) 25
25
20
20
15
15
10 10 5 5 0 0
-5 Inflatie (in %)
-10
-5
Werkloosheidsgraad (in %) -15
4
-10
14/11/2012
Terugblik Inflatie en werkloosheid (VS) 25
25
20
20
15
15
10 10 5 5 0 0
-5 Inflatie (in %)
-10 Grote Depressie -15
5
-5
Werkloosheidsgraad (in %) -10
14/11/2012
Terugblik Inflatie en werkloosheid (VS) 25
25
20
20
15
15
10 10 5 5 0 Stagflatie
-5
Inflatie (in %)
-10
0 -5
Werkloosheidsgraad (in %) -15
6
-10
14/11/2012
Terugblik Inflatie en werkloosheid (VS) 25
Oriëntatie monetaire politiek Keynesiaans Monetaristisch
20 15
25 20 15
10 10 5 5 0 0
-5 Inflatie (in %)
-10
-5
Werkloosheidsgraad (in %) -15
7
-10
14/11/2012
Terugblik Inflatie en werkloosheid (VS) 25
Oriëntatie monetaire politiek Keynesiaans Monetaristisch
20 15
25 20 15
10 10 5 5 0 0
-5 Inflatie (in %)
-10
-5
Werkloosheidsgraad (in %) -15
8
-10
14/11/2012
Terugblik 30 jaar dalende obligatierentes 10-jaars overheidsobligatierente (in %) Oriëntatie monetaire politiek Keynesiaans Monetaristisch 14
12 10 8 6 4
VS Duitsland
2 0
9
14/11/2012
Terugblik 30 jaar dalende obligatierentes Uitzonderlijk obligatieklimaat sinds jaren’80... (België, gemiddeld reële 10-jaarsrendement, in %)
...leidt nu tot negatieve reële rentes 10 Duitsland
8
8
6 6 4 4 2 2 0
0 -2
10
10-jaars rente
-4 -6 -8 -10
België
8 VS België
6 4 2 0
Inflatie
Terugblik ..en dalende monetaire beleidsrentes
18
Volcker’s renteverhoging (1979)
VS
16
14
Start EMS (1979)
Duitse eenmaking/ Akoord over EMU (1990)
12
14 10
12 8
10 8
6
6
4
4 2
2 0
0
-2
-2
Inflatie (in %) 11
14/11/2012
Duitsland/EMU
Beleidsrente(in %)
Beleidswending centrale bankiers Inflatiezaad ? Opgezwollen centrale banken
Lessen uit de jaren 30 (VS)
(balansvolume, jan. 2007=100) 145
400
QE3
Fed
350
135
Grote Depressie (M2) 125
ECB
Grote Depressie (CPI) Huidige crisis (CPI) Huidige crisis (M2)
300
115 105
250
QE2
95
200 85
QE1 150
75 65
100
55 50
12
14/11/2012
Beleidswending centrale bankiers Inflatiezaad ? Opgezwollen centrale banken (balansvolume, jan. 2007=100)
400
350
Fed
ECB als behoeder van eurostabiliteit
ECB Outright Monetary Transactions (OMT)
300
Ongelimiteerd, voorwaardelijk
In EUR mld.
250
Long-term Refinancing Operations (LTRO)
200
1.058
150
100
Securities market programme (SMP)
50
13
14/11/2012
210
Geldmultiplicator ...is fors gedaald Geldmultiplicator
Japan is voorgegaan…?
(verhouding M2/M0 (=basisgeld), Jan. 2007 = 100)
(Jan. 1990=100)
110
400 Escalatie eurocrisis
100
110 105
350
100
90
300
95
80
90
250
85
70
200
80
60
Lehman schok VS
40
70 100
EMU 50
30
14
75
150
50
14/11/2012
Balansvolume Bank of Japan (links) Geldmultiplicator (rechts)
65 60
Japan-scenario Blijven rentes nog lang zeer laag ? Rendement 10-jaar overheidsobligaties (in %) 10,000
8
9,000
7
VS Duitsland Japan
8,000 7,000
6 5
6,000
4
5,000
3
4,000
2
3,000
1
2,000
0 -1
1,000
Nominaal 0,000
15
Reëel -2
Japan-scenario
…met lage groei, deflatie …en dalende aandelen ? Japan - Inflatie, groei en overheidsschuld sinds 1990 125
Japan - Rente en aandelenmarkt 225
40000
9
205
35000
8
120 185 115
30000
165
Nikkei 225 (links) Beleidsrente (in %, rechts) 10-jaars overheidsrente (in %, rechts)
7 6
25000 145 110
5 20000
125
4 15000
105
105
CPI-index (Q1 1990=100, links)
85
3 10000
2
100 Nominaal BBP (Q1 1990=100, links)
65
5000
1
45
0
0
Bruto-overheidsschuld (in % v. BBP, rechts)
95
16
Of toch eerder inflatiescenario ? Als hefboom van “deleveraging” ?
VS- Overheidsschuld en inflatie sinds de jaren’50 16
90
14 80 12
Inflatie (in %, links) Bruto-overheidsschuld (in % v. BBP, rechts)
10 70 8 6
60
4 50 2 0 40 -2
-4
17
14/11/2012
30
