Agenda ALV 17 maart 2016. Aanvang 19.45 uur 1. Opening 2. Goedkeuring verslag Algemene Ledenvergadering van 19 maart 2015 (bijlage 1) 3. Mededelingen en ingekomen stukken 4. Behandeling bestuursverslag 2015 en vaststelling jaarrekening 2015 a. Bestuursverslag 2015 (bijlage 2) b. Financiële rekening en verantwoording door het bestuur aan de leden en voorstel tot vaststelling van de jaarrekening 2015 van Coöperatie Niscoo u.a. (bijlage 3) c. Het verlenen van decharge aan het bestuur voor het in 2015 gevoerde beleid 5. Bespreking begroting Coöperatie Niscoo 6. Voorstel aanpassing beleggingsstatuut Ter vergadering is mevr. Liesbeth Rutgers van Capital Counsel aanwezig voor een toelichting op het vermogensbeheer van Niscoo en de wijziging van het beleggingsstatuut. (bijlage 4) 7. Bestuursverkiezing Aftredend en niet herkiesbaar is dhr. Jacob van der Wal. Het bestuur stelt voor dhr. Piet Jan Thibaudier in zijn plaats als lid te benoemen. Piet Jan is melkveehouder in Lemmer. In bijlage 5 stelt hij zich verder aan u voor. 8. Vooruitblik seizoen 2016-2017 9. Rondvraag PAUZE 10. 21.15 uur: Inleiding door dhr. Jan van der Zee. ‘Time management in het boerenleven: je kunt het leren’ Nuttige tips voor ondernemers en hun partners! 11.
Sluiting
Bijlagen
Notulen van Algemene Ledenvergadering van Coöperatie Niscoo u.a., op donderdag 19 maart 2015 in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen Aanwezig: • • • • • • •
Bestuur: C.P. van Burgsteden (voorzitter), K. Hoekstra (vicevoorzitter), A. Jensma (lid), D. Kraak (penningmeester) J. van der Wal (secretaris) en J. Langhout (nieuw bestuurslid) Adviseur: H. Westerhof Adviseur vermogensbeheer L. Rutgers Accountants: C. van Buiten en N. Keizer Gastspreker: M. Lettinga. Deelnemers: 32 deelnemers Notulist V. Lettinga
1. Opening De voorzitter opent de vergadering. 2. Goedkeuring verslag Algemene Ledenvergadering van 20 maart 2014 Het verslag wordt vastgesteld. 3. Mededelingen en ingekomen stukken Er zijn geen mededelingen of ingekomen stukken. De voorzitter licht de activiteiten van 2014 en begin 2015 toe. Thema-avonden eind seizoen 2013-2014 •
20 januari 2014: Nieuw Zeeland: Ondernemen in het Zuivelparadijs? met Leonie Guiney
•
12 maart 2014: Geld verdienen met de Kringloopwijzer! met Andries Jan de Boer (3D Agro advies)
1
Thema-avonden seizoen 2014-2015 Het thema voor het seizoen 2014-2015 was: ‘Het nieuwe werken’. Binnen dit thema is veel aandacht besteed aan de rol van nieuwe technologie en de invloed hiervan op de bedrijfsvoering. • 27 oktober 2014: Smart Dairy Farming in de praktijk, met Bart Jan Wulfse, Martin de Boer en Jan van Weperen. • 19 november 2014: De toekomst van de arbeidsvoorziening, met Frank Booij, Pieter van der Valk en Rob Polinder. •
4 februari 2015: Smart Farming Akkerbouw, met Jacob van den Borne en Derk Gesink.
•
11 februari 2015: Liquiditeitsbeheer, Geert Kuipers.
Bestuurdersbijeenkomsten • 4 februari 2014: Workshop ‘Vragen stellen’ met Marlies Bosker • 13 januari 2015: De toekomst van de Coöperatie, met Arjen van Nuland. • 5 februari 2015: Digitale ledenbetrokkenheid, de toekomst?, met Peter Otto. • 5 maart 2015: De jaarrekening van uw coöperatie door de ogen van een vermogensbeheerder, met Corné Aben. Niscoo projectenfonds Coöperatie Niscoo ondersteunt met het Niscoo projectenfonds kansrijke nieuwe initiatieven. Dit zijn projecten die zonder een extra financiële ondersteuning niet van de grond komen. De projecten die Niscoo in 2014 ondersteunde zijn o.a.: • Agrarische Jongeren Friesland. • Pootaardappel academie (toezegging bijdrage voor drie jaar). • Voorlichtingsfilm over de ontwikkelingen rond ruilverkavelingen. Niscoo Sprekersfonds Het Niscoo Sprekersfonds is nieuw dit jaar. Het sprekersfonds is ingesteld om de drempel te verlagen voor het uitnodigen van goede onafhankelijke sprekers door studiegroepen, VVb’s etc. Vraag/opmerking uit de zaal: Niscoo moet geen weggeeffonds worden. De voorzitter geeft aan dat de kernactiviteit van Niscoo het delen van kennis is en hierop altijd de nadruk ligt. De fondsen zijn juist in het leven geroepen om een impuls te geven aan het delen van die kennis.
2
4. Behandeling bestuursverslag 2014 en vaststelling jaarrekening 2014 a. Bestuursverslag 2014 Het verslag wordt ter kennisgeving aangenomen. b. Financiële rekening en verantwoording door het bestuur aan de leden en voorstel tot vaststelling van de jaarrekening 2014 van Coöperatie Niscoo u.a. De heer Chris van Buiten van accon avm licht de jaarrekening toe. De netto-omzet in het boekjaar 2014, groot € 205.109, bestaat voor €185.721 uit rente op deposito’s. Het restant betreft van € 19.388 betreft ontvangen contributies en entreegelden van nieuwe leden. De kosten ten behoeve van de ledenactiviteiten, groot € 54.878 betreffen kortingen aan de leden, te weten € 18.056, en kosten ten behoeve van de uitvoering en organisatie van ledenactiviteiten, groot €36.822. Er is in boekjaar 2014 een bijdrage geleverd van € 26.405 uit het Niscoo Fonds. De overige bedrijfskosten, groot €70.019 bestaan voornamelijk uit kosten voor bestuurvoering, algemene kosten, secretariële kosten, accountants- en administratiekosten en de kosten voor het vermogensbeheer. Het resultaat na belastingen van Coöperatie Niscoo bedraagt € 41.667 positief en is vooruitlopend op het besluit van de algemene ledenvergadering toegevoegd aan de algemene reserve. Tevens is er vennootschapsbelasting betaald, dit is inherent aan de coöperatie-structuur. Vraag/ opmerking vanuit de zaal: Er worden een aantal vragen gesteld over enkele specifieke posten uit het jaarverslag. De voorzitter vraagt of de leden ermee akkoord gaan om het resultaten toe te voegen aan het vermogen. De leden stemmen hiermee in. c. Het verlenen van decharge aan het bestuur voor het in 2014 gevoerde beleid. De leden stemmen in.
3
5. Bespreking begroting Coöperatie Niscoo De heer D. Kraak, penningmeester, licht de begroting van 2015 toe. In de begroting is een bedrag van € 50.000 opgenomen voor uit te keren ledenkortingen. Het is de ambitie van het bestuur en Niscoo om dit bedrag hier voor in te zetten en daar een programma bij te bieden. Voor het Niscoo sprekersfonds is een bedrag van €10.000 opgenomen. Voor het Niscoo projectenfonds is dit een bedrag van € 25.000. De begroting wordt geaccordeerd. 6. Ontwikkeling vermogensbeheer Ter vergadering is mevrouw L. Rutgers van ISIS Capital Counsel aanwezig voor een toelichting op het vermogensbeheer van Niscoo. Vraag/ opmerking vanuit de zaal: Er worden een enkele vragen gesteld over het vermogensbeheer.
7. Bestuursverkiezing Aftredend en niet verkiesbaar is de heer Cees Pieter van Burgsteden. Het bestuur stelt voor om mevrouw Jos Langhout-Beemer in zijn plaats als lid te benoemen. Mevrouw Langhout is biologisch melkveehouder in Jelsum. De leden stemmen in met het nieuwe lid. De heer Klaas Hoekstra volgt de heer van Burgsteden op als voorzitter.
8. Vooruitblik seizoen 2015-2016 Voor het volgende seizoen wordt er door het bestuur weer gewerkt aan het samenstellen van interessante programma’s en thema’s. Verder volgen wederom een aantal bestuurdersbijeenkomsten. Daarnaast wordt ook het ondernemerspakket geactualiseerd. 9. Rondvraag Geen punten PAUZE Na de pauze was het de beurt aan Gastspreker Minne Lettinga. De heer Lettinga is al jaren actief in de agrarische sector in o.a. Roemenië. Hij vertelde ons na de pauze vol elan over ‘Bjuorkje sunder grinzen’: zijn ervaringen met het ondernemen in Oost Europa. 4
Sluiting Tot slot bedankt de nieuwe voorzitter Klaas Hoekstra iedereen voor zijn of haar aanwezigheid en sluit de vergadering.
Aldus vastgesteld en goedgekeurd in de algemene ledenvergadering van 17 maart 2016 Voor akkoord getekend door:
Voorzitter:
Secretaris:
K. Hoekstra
J. van der Wal
5
Bestuursverslag Coöperatie Niscoo 2015 Leden en bestuur Niscoo heeft op 31 december 2015 847 leden. Dit is een afname van 34 leden. De bestuurssamenstelling per 19 maart 2015 is volgt: Voorzitter: Klaas Hoekstra Vice- voorzitter/ penningmeester: Doeke Kraak Secretaris: Jacob van der Wal Lid: Andries Jensma Lid: Jos Langhout-Beemer
Finkum
herkiesbaar 2017
Langelille Indijk Oude Bildtzijl Jelsum
aftredend 2018 aftredend 2016 herkiesbaar 2017 herkiesbaar 2019
Het bestuur is in 2015 elf keer bij elkaar geweest op 16 januari, 13 februari, 6 maart, 10 april, 8 mei, 26 juni, 27 augustus, 11 september, 23 oktober, 20 november en 18 december 2015. De financiële positie van Niscoo Het bestuur heeft overleg gehad met de accountant met betrekking tot de jaarcijfers en voor wat betreft de beleggingen met de toezichthouder en vermogensbeheerder. Tijdens de algemene ledenvergadering van 19 maart 2015 is het jaarverslag door de aanwezige leden goedgekeurd. Voor meer informatie over de financiële positie verwijzen wij u naar de jaarrekening 2014. Themabijeenkomsten 4 februari 2015: Smart Farming Akkerbouw, met Jacob van den Borne (van der Borne aardappelen) Jacob van den Borne is een akkerbouwer met ca. 400 ha frites aardappelen uit Reusel en een gedreven pionier bij het gebruik van precisielandbouw als ondersteuning voor betere kwaliteit en opbrengsten. Derk Gesink is één van de akkerbouwers in Groningen die onderzoekt of precisielandbouw ook op de kleigrond in het Noord Groningse goed kan werken. Niscoo steunt dit initiatief. 11 februari 2015: Liquiditeitsbeheer, Op deze bijeenkomst gaf Geert Kuipers (Countus) zijn visie op liquiditeitsbeheer. Ook de kostprijs van melk kwam ter sprake. De prikkelende uitspraken van de spreker zorgden voor een levendige discussie en heeft wellicht wel een aantal aanwezigen aan het denken gezet. 15 december 2015: De smartphone als verlengstuk van uw bedrijfsvoering, met Bart Hellinga(Agrifirm) en Corné Braber (AppsforAgri). De conclusie van deze bijeenkomst was dat de ontwikkeling van app’s nog maar aan het begin staat, maar dat dit nu al tot grote veranderingen in de agrarische sector leidt. Met name de grote hoeveelheid aan data, afkomstig uit sensoren, zal in de toekomst onze dagelijkse bedrijfsvoering aanzienlijk veranderen. Bestuurdersbijeenkomsten 13 januari 2015: De toekomst van de Coöperatie, met Arjen van Nuland (Directeur NCR) Veel van ‘onze’ coöperaties bestaan al meer dan 100 jaar en hebben zich ontwikkeld tot sterke bedrijven. Aan de andere kant worden er ieder jaar weer nieuwe coöperaties opgericht, waarbij de oprichters vanuit overtuiging voor de coöperatievorm kiezen. Het is een uitdaging om ook bij onze ‘oude’ coöperaties het karakter ervan vast te houden. Een belangrijke taak voor de ledenraad! 5 februari 2015: Digitale ledenbetrokkenheid, de toekomst?, met Peter Otto (FloraHolland) Dhr. Peter Otto van Flora Holland ging met de aanwezige bestuurders de discussie aan over digitale ledenbetrokkenheid. Flora Holland is een coöperatie met ca. 5.000 leden, waarvan een deel van de 1
leden in het buitenland is gevestigd (o.a. Ethiopië, Kenia en Israël). Bij de ledenbetrokkenheid experimenteert deze coöperatie met moderne media, o.a. bij hun ALV. Uit deze ervaringen is ook voor andere coöperaties veel te leren. 5 maart 2015: De jaarrekening van uw coöperatie door de ogen van een vermogensbeheerder, met Corné Aben (Optimix). Dhr. Aben is een specialist in het analyseren van jaarrekeningen voor lange termijn beleggers en heeft op ons verzoek de jaarrekeningen van 3 grote coöperaties geanalyseerd als ware het beursgenoteerde ondernemingen. Dit leverde diverse bijzondere conclusies op, waarover hij met de aanwezigen in gesprek ging. 3 december 2015: Wat te doen met het vermogen van uw coöperatie? Met prof.dr.mr. Ruud C.J. Galle.(hoogleraar Ondernemingsrecht en oud directeur van de NCR). Dhr. Galle gaf een inleiding over het ontstaan en de financiering van de coöperaties. Hij ging hierbij in op de dilemma’s die hierbij spelen, zoals de relatie tussen zeggenschap en vermogen. De aanwezigen gingen naar huis met veel informatie. Wellicht een onderwerp om in een later stadium nog eens verder te bediscussiëren. Algemene ledenvergadering De algemene ledenvergadering vond plaats op donderdag 19 maart 2015 in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen. In het formele deel, met de vaststelling van de jaarrekening en de bespreking van de begroting 2015, geeft mevrouw Liesbeth Rutgers van Capital Counsel een toelichting op het vermogensbeheer van Niscoo. Ook is er een bestuurswisseling. Dhr. Cees Pieter van Burgsteden is aftredend. In zijn plaats wordt mevrouw Jos Langhout-Beemer benoemd. De heer Klaas Hoekstra neemt de voorzittersrol over van Cees Pieter van Burgsteden. Na de pauze was het de beurt aan Gastspreker Minne Lettinga. De heer Lettinga is al jaren actief in de agrarische sector in o.a. Roemenië. Hij vertelde ons na de pauze vol elan over ‘Bjuorkje sunder grinzen’: zijn ervaringen met het ondernemen in Oost Europa. Ondernemerspakket Niscoo verstrekt haar leden subsidie op bepaalde producten die bij de kennispartners kunnen worden afgenomen. Het bestuur heeft de lijst met subsidiabele activiteiten aangepast. Belangrijke onderdelen als de Kringloopwijzer en Veldleeuwerik zijn gebleven. Voor beide zijn nu ook de vervolgjaren subsidiabel. Er loopt momenteel een proef met een groepsgewijze declaratie voor studiegroepen Kringloopwijzer. Het pakket is dynamisch. De meest actuele versie kunt u op onze site www.niscoo.nl vinden. Hier zijn ook de exacte voorwaarden en subsidiebedragen vermeld. Coopkracht De editie 2015 van de nieuwsbrief Coopkracht van Niscoo is verschenen in november 2015. Niscoo projectenfonds Naast de producten voor de leden ondersteunt coöperatie Niscoo ook kansrijke nieuwe initiatieven. Dit zijn projecten die zonder een extra financiële ondersteuning niet van de grond komen. De projecten die Niscoo in 2015 ondersteunde zijn o.a.: Agrarische Jongeren Friesland Pootgoedgoedacademie (toezegging bijdrage voor drie jaar) Veldleeuwerik Stichting de boer op (documentaire) Jeugddag Vogelwacht Joure 2
Project O&O Ganzendrone Niscoo Sprekerfonds Via het Niscoo sprekersfonds kunnen verenigingen of studiegroepen een bijdrage ontvangen voor de kosten van een externe, onafhankelijke spreker. In 2015 ondersteunde Niscoo de volgende bijeenkomsten: Koe Signalen GLB-vergroening en kwelderbeheer Veevoeding in de stal of achter de laptop? Munt uit melk Risicomanagement op het melkveehouderijbedrijf Vruchtbaarheidsverbetering melkvee Verandering binnen de agrarische sector Rendement ook bij een lage(re) melkprijs
3
Bijlage 4 ALV 17 maart 2016: Voorstel aanpassing middelenverdeling Beleggingsstatuut
Tijdens de bestuursvergadering van 19 februari is de huidige middelenverdeling in relatie tot de beweeglijkheid van de financiële markten te sprake gekomen. Het bestuur vraagt zich af of de huidige middelenverdeling nog in lijn is met het gewenste risicoprofiel van Niscoo. Belangrijk bespreekpunt is de lage stand van de rente. Het effectief rendement (verwacht totaal rendement) op obligaties is negatief voor kortlopende leningen en voor obligaties met een looptijd van 10 jaar slechts 0,5%. Een risico is dat bij een stijging van de rente de koersen van de obligatieleningen zullen dalen, wat in een vermogensverlies resulteert. De algehele marktverwachting is dat de kans op een stijging van de rente op de middellange termijn klein is, als gevolg van het beleid van de ECB. Maar hoewel op korte termijn geen (majeure) rentestijging wordt verwacht, omvat het minimale belang van 40% in obligaties, zoals opgenomen in het beleggingsstatuut, toch een mogelijk risico. Wanneer de rente gaat stijgen zou een lager belang misschien wenselijk zijn zodat meer vermogen (tijdelijk) in liquiditeiten of deposito kan worden aangehouden. Daarom stellen wij de volgende aanpassing voor: - de strategische (lange termijn) middelenverdeling blijft ongewijzigd - het minimaal belang in obligaties van 40% wordt gewijzigd in 0% - Het maximale belang in zakelijke waarden en complementaire beleggingen wordt 50% - hierdoor is het maximaal toegestaan belang in liquiditeiten automatisch 90% Dit geeft meer flexibiliteit. De middelen verdeling in het beleggingsstatuut wordt dan als volgt: Strategische
Tactische
Nieuw Tactische
bandbreedte
bandbreedte
bandbreedte
Aandelen
35%
10 - 40% *
10 – 40% *
Obligaties & vastrentende waarden
63%
40 - 80%
0 – 80%
Complementaire beleggingen
0%
0 - 15% *
0 -15% *
Liquiditeiten
2%
0 - 50%
0 -90%
*Het maximaal belang in zakelijke waarden en complementaire beleggingen is 50%
Tijdens het ALV zal deze wijziging nader worden toegelicht.
Capital Counsel B.V. +31 20 3707331
Van Baerlestraat 3-I 1071 AL Amsterdam
[email protected] www.capitalcounsel.nl
KVK: 55 623 735 IBAN:NL56ABNA0482491035
Bijlage 5: Even voorstellen Mijn naam is Piet Jan Thibaudier en ik ben dertig jaar jong en woonachtig in de Brekkenpolder nabij Lemmer. Samen met mijn vriendin en ouders runnen wij een melkveebedrijf met 150 melkkoeien, 110 stuks jongvee op 80 ha grasland. Na mijn studie ben ik in 2005 naar Denemarken gegaan om daar te werken bij grotere melkveebedrijven. Door deze periode in het buitenland heb ik ervaring gekregen in koe- en koppelmanagement en het werken voor verschillende werkgevers. Na twee mooie jaren in Denemarken ben ik thuisgekomen en ben ik toegetreden tot de firma met mijn ouders. Momenteel worden er ook hier stappen gezet richting de bedrijfsovername. Van 2010 tot 2014 ben ik bestuurlijk actief geweest binnen de Agrarische Jongeren Friesland. Hierbij heb ik veel bestuurlijke ervaring opgedaan en met name in de belangenbehartiging, zowel provinciaal als landelijk bij het NAJK. Op dit moment ben ik bezig met precisielandbouw in de grasteelt. Ik wil hiermee de productie van en de mineralenmanagement op grasteelt naar een hoger plan tillen. Ik ben door het bestuur gevraagd om hen te komen versterken. Mijn doel is om meer jongeren geïnteresseerd te maken voor de activiteiten van Niscoo en een nieuwe dynamiek binnen de huidige agrarische sector te creëren.
