jaargang 29 • nummer 1 • februari 2015
Uitnodiging Algemene Ledenvergadering op 5 maart 2015 ogelwerkgro v n e is r a t e r c v a n je u g d , s e ja a rv e r s l ag e n
Jubileumboom Jonagold voor Vlindertuin in Riethoven
Instituut voor natuur educatie & duurzaamheid
ep
colofon
voorwoord
Instituut voor natuur educatie & duurzaamheid
bestuur Voorzitter en PR Hans van Nunen Churchilllaan 34 5571 AB Bergeijk (0497) 84 03 25 Secretaris Ruud Kox Fr. van Nunenstraat 36 5524 AV Steensel (0497) 51 68 96 secretaris@ ivnbergeijkeersel.nl Penningmeester Dinie van Rooij (0497) 53 40 94 Hees 32 5521 NV Eersel penningmeester@ ivnbergeijkeersel.nl Leden Agnes Bartholomeus Kortkruisdijk 23 5521 SW Eersel (0497) 51 87 81
Wout Couwenberg (0497) 51 42 33 Mortel 85 5521 TP Eersel
Instituut voor natuur educatie & duurzaamheid
door de voorzitter
Ereleden Johan Biemans Wil van Herk Albert Klomp
Vogelwerkgroep Koos Slenders (0497) 57 28 82 Midakker 11 5571 PP Bergeijk
natuurtuin 't loo
werkgroepen
Wildeplantentuin Natuurtuin ‘t Loo Leen Verhoeven (0497) 57 17 64 Bergerdreef 14 5571 AK Bergeijk
internet
Vlinders en libellen Wil van Herk (0497) 51 64 02 Laaghuizerweg 5 5521 LB Eersel Inventarisatie Werkgroep (IWG) voor flora en fauna Frans Groenen (0497) 54 21 53 Dorpstraat 171 5575 AG Luijksgestel Gidsencoördinatie Lia van Herk (0497) 51 64 02 Laaghuizerweg 5 5521 LB Eersel Jeugd-IVN Wil van Herk (0497) 51 64 02 Laaghuizerweg 5 5521 LB Eersel
Ruimtelijke ontwikkeling Albert Klomp (0497) 57 21 31 Mr. Pankenstraat 3 5571 CP Bergeijk Opleidingen Wil van Herk (0497) 51 64 02 Laaghuizerweg 5 5521 LB Eersel Coördinator Boomfeestdag Kees Beljaars (0497) 57 30 50 St. Victor 35 5571 PL Bergeijk
[email protected]
“De Wingerd” Terlostraat 4 Bergeijk (0497) 55 53 60
Wim Wouters (0497) 51 80 57 Steenstraat 95 5521 KR Eersel
www.ivnbergeijkeersel.nl
[email protected]
Beste IVN-ers, Het jaar 2014 is maar net achter de rug en de 1e editie van ons Sleutelblad van 2015 is er alweer. Het was een bewogen en fantastisch (50-jarig jubileum)jaar.
sleutelblad Redactie Wout Couwenberg (0497) 51 42 33 Mortel 85 5521 TP Eersel
[email protected]
Kopij inleveren: voor 01-08-2015
editie in kleur
Landelijk lid : € 18,00 Donateur : € 11,00 Huisgenootleden : € 4,00 Jeugdleden : € 14,00
Het sleutelblad in kleur op de website bekijken? Scan dan deze QR-code:
Voor dit prille nieuwe jaar 2015 staan er enkele veranderingen aan te komen. Samengaan van IVN en KNNV(Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging)? Invoeren van het VOG(Verklaring omtrent gedrag). Hieronder wat uitleg. Belangrijke ontwikkelingen zijn dat IVN met KNNV samen aan tafel zitten om te kijken hoe een samenwerking tot stand zou kunnen komen. De mogelijkheid dat IVN en KNNV zullen gaan samensmelten is zeer groot. Het IVN- bestuur is er op de achtergrond al een drie jaar mee bezig. Men vindt het uitermate belangrijk om als één grote en opvallende vrijwilligersorganisatie naar buiten te kunnen optreden. Motivatie: het tilt de bewustwording van omgang met natuur binnen het leven van de mensen naar een hoger niveau. Op 6 juni zal dit onderwerp in de Landelijke Raad tot stemming worden gebracht. Daarna zien we wel hoe deze samenwerking voor onze afdeling gestalte zou kunnen gaan krijgen, als het door gaat. In het programma 2015 is ook opgenomen dat er een veilige omgeving gewaarborgd moet worden jegens ongewenste omgangsvormen naar kinderen en andere kwetsbare groepen. Veel verenigingen eisen nu al een VOG om activiteiten te mogen uitvoeren. Daarvoor wordt door IVN een format ontwikkeld dat voor elke afdeling toepasbaar zal zijn. Het onderwerp ligt wat gevoelig, want er gebeurt toch niets: we kennen onze mensen. Maar in de praktijk blijkt het soms anders te lopen: het kan ook van een ander uit komen! Het bestuur zal hier met extra aandacht naar kijken en ik hoop in de volgende Algemene Ledenvergadering daar dieper op in te kunnen gaan. Ook vraag ik jullie aandacht voor de ledendag 2015. De uitstap gaat dit jaar naar het Leudal gelegen tussen Roggel en Haelen, hier komen de Roggelse Beek en Leubeek samen. Noteer deze datum zaterdag 6 juni alvast in je agenda.
Vormgeving en DTP Nicole Couwenberg www.tjintjilla.com
contributie
In de speciale jubileumuitgave van 2014 kunnen we alles nog eens rustig in ons opnemen. De jubileumdag en de ledendag zijn goed bezocht en ook prima verlopen, we hebben er een goeie herinnering aan. Ook de activiteiten die we in de loop van het jaar een extra tintje hebben gegeven zijn bij het publiek zeer positief ontvangen.
Nog een opmerking over cursussen. Sinds een jaartje worden er binnen de Regio De Kempen steeds intensiever cursussen gegeven. De afdelingen werken hierbij steeds meer samen. Er blijkt bij het publiek en ivn-ers veel belangstellig voor te zijn. Ik wijs je er nogmaals op dat je een cursus natuurlijk ook bij een andere afdeling kunt volgen. Voor meer informatie kun je het best op de websites van desbetreffende afdelingen zoeken. Verder nodig ik jullie ook uit voor de Algemene Ledenvergadering van onze afdeling IVN Bergeijk-Eersel. Deze wordt gehouden in “De Wingerd” van Natuurtuin ’t Loo op donderdag 5 maart a.s. en begint om 20.00 uur. Je bent van harte welkom.
IBAN nummer: NL30RABO0106393480 t.n.v. IVN afdeling Bergeijk-Eersel te Eersel.
En voor iedereen nog een gezond 2015 met veel natuurbeleving! Hans van nunen - voorzitter
2
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
3
02 Colofon
18 Vogelcursus voor beginnende vogelaars
03 Voorwoord door de voorzitter
19 Jubileumboom voor Vlindertuin in Riethoven
04 Welkom nieuwe leden/huisgenootleden/donateurs in 2014
20 Terugblik op de maandelijkse vogelwandelingen in de Maaij 2014
05 Uitnodiging ALV donderdag 05 maart 2015
22 Matches Beursvloer Eersel november 2014
06 Notulen ALV van 13 maart 2014
22 Waarom bevriezen vogelpoten niet?
08 Jaarverslag 2014 jeugd IVN
23 Mooie waarneming
10 Jaarverslag 2014 door de secretaris
24 Nieuws uit Amsterdam
12 Hoi Koos
25 Niet meer van deze tijd
12 Ledenwandeling naar het Leudal op zaterdag 6 juni 2015
25 Huismus weer meest gezien bij telling
13 Schelgeevie 14 Jaarverslag vogelwerkgroep 2014 16 Onderzoek naar werving en actieve leden 18 Vogelfluisteraar redt het vuurgoudhaantje
01 Opening door de voorzitter 02 Mededelingen, ingekomen stukken en vaststellen agenda 03 Vaststellen notulen algemene ledenvergadering van 13 maart 2014 04 Jaaroverzicht 2014 door de secretaris 05 Financieel jaarverslag 2014 door de penningmeester 06 Verslag kascommissie 07 Verkiezing kascommissie 08 Algemene zaken 09 Programma 2015
26 Populatie dassen niet eerder zo gegroeid 26 Glasvezel en wijzigen van e-mailadres
13 Unnen Brabander
uitnodiging
i nhoud
Algemene Ledenvergadering: Donderdag 5 maart 2015 Aanvang: 20.00 uur - In 'De Wingerd' van Natuurtuin 't Loo: Terlostraat 4, Bergeijk, Tel. (0497) 55 53 60
26 Zoekt u mee? 27 Puzzelpagina 28 Excursie- en activiteitenprogramma IVN Bergeijk-Eersel 2015
10 Rondvraag 11 Sluiting Na afsluiting van de vergadering blijven we nog even gezellig samen onder het genot van een drankje en hapje.
welkom
nieuwe leden/huisgenootleden/donateurs in 2014 ● Toon Brugman ● Johan Kole ● Grete Polak ● Berti Parqui ● Huub van Aken ● Saron van Dijk ● Anne Marie de Lange
Eersel Valkenswaard Eersel (was al donateur) Bergeijk Bergeijk Eersel Riethoven
Het IVN Bergeijk-Eersel heet jullie van harte welkom en zien jullie graag aanwezig bij een van onze activiteiten. Als belangstelling bestaat voor een van de werkgroepen, neem dan contact op met de desbetreffende coördinator (zie de colofon op blz. 2), hij zal je zeker verder helpen. Heb je vragen over wat dan ook: neem contact op met een van de bestuursleden. De Redactie
4
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
5
IVN afd. Bergeijk/Eersel Notulen Algemene ledenvergadering gehouden op 13 maart 2014 punt 01 > Opening door de voorzitter
De voorzitter heet iedereen welkom: Afwezig met kennisgeving: Lothar Rutten, Fred van Hoof, Bert Leenaars, Francien Hebing, Mai v.d. Heijden, Afke Schoo en Minie v.d. Oever.
punt 02 > Mededelingen, ingekomen stukken en vaststellen agenda • • •
Bericht ontvangen over de Rabo Clubkascampagne. Deze actie heeft het IVN vorig jaar bijna € 400,-- opgebracht. De pot is nu nog groter maar het aantal verenigingen dat hierop een beroep kan doen is ook toegenomen. Gevraagd wordt aan de leden om op het IVN te stemmen. Hierover ontvangen de leden nog apart een mail. De campagne start 16 april. Van IVN Nederland hebben we bericht ontvangen dat de landelijk voorzitter de heer P. Visser ermee stopt vanwege gezondheidsredenen. De heer J. Hermans neemt hem waar en zal ook aanwezig zijn bij de jubileumviering van 25 mei a.s. Stichting Natuurtuin ’t Loo heeft contact gezocht met de gebruikers om de doel-
stellingen nog eens te beoordelen. Er komt nog een vervolgvergadering waarbij de 3 verenigingen worden uit genodigd. Er wordt voor de stichting een nieuwe voorzitter en penningmeester gezocht. • Het agendapunt contributie en leden beleid wordt aan de agenda toegevoegd.
punt 03 > Vaststellen notulen Algemene ledenvergadering (ALV) van 7 maart 2013
De notulen worden zonder opmerkingen vastgesteld.
punt 04 > Jaaroverzicht 2013 door de secretaris
Voor het jaaroverzicht van de secretaris wordt verwezen naar het Sleutelblad nr 1, februari 2014.
punt 05 > Financieel jaarverslag 2013 door penningmeester
“Financieel gaat het nog steeds goed met IVN Bergeijk-Eersel. De liquide middelen zijn met € 1.793,00 toegenomen. Dit is mede te danken aan opheffing van IVN District Noord-Brabant, waardoor wij € 675,00 hebben ontvangen. Ook hebben we van de
Gemeente Bergeijk € 440,00 en Gemeente Eersel € 176,00 subsidie ontvangen. Verder bestaat ons bezit uit instrumenten, die grotendeels zijn afgeschreven. Voor vervanging hiervan is een bedrag gereserveerd van € 5.106,00. Zoals jullie weten is dit jaar ons jubileumjaar. We bestaan reeds 50 jaar. Daarvoor hebben we al een flink bedrag gereserveerd n.l. € 2.850,00. De begroting voor de feestactiviteiten zijn echter begroot op ruim € 4.050,00. We hebben een toezegging gekregen van Stichting Welzijnswerk Eersel dat we voor ons jubileum t.b.v. Natuurleerpad Jeugd incl. het vlinderinformatiepaneel een bedrag van € 450,00 zullen krijgen. Ook hoop ik dat jullie, wat jullie ook afgelopen jaar hebben gedaan, allen zullen stemmen op onze vereniging bij de Rabo Clubkascampagne, die binnenkort (op 16 april) van start zal gaan. De leden krijgen hierover nog een mail, wanneer deze actie speelt. Wij hopen daarbij een bedrag van ongeveer € 400,00 op te halen. Verder hebben we een post algemene reserve van € 3.700,00. Het kapitaal van de vereniging, bezittingen- schulden is € 2.204,00.” Dinie van Rooij, penningmeester.
punt 06 beleid
> Contributie/leden-
Het aantal leden is met circa 170 ongeveer gelijk gebleven. De vergadering gaat akkoord met het verhogen van alle contributies met € 0,50 per 2015. Het aanvragen van een gidsenwandeling wordt in 2015 € 45,00. Ten aanzien van het landelijk ledenbeleid is afgesproken dat voor leden € 8,65 wordt afgedragen en voor huisgenootleden € 1,25. Het aantal donateurs is wel aan IVN Nederland doorgegeven maar daar hoeft geen afdracht voor plaats te vinden. Er wordt gesproken over uniforme contributie en afdracht voor alle IVN leden in Nederland maar dit is nog onderwerp van overleg. Zaterdag 15 maart is er weer een Landelijke vergadering.
6
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
punt 07
> Verslag kascommissie
Wil van Herk en Ton Laans hebben de kascontrole op 10 februari uitgevoerd en alles in orde bevonden en verlenen de penningmeester decharge.
punt 08 > Verkiezing Kascommissie
Wil van Herk is aftredend, Ton Laans blijft nog aan voor het volgend jaar. De kascommissie wordt aangevuld met Jos van Beers en Piet d’Haens.
punt 09
> Bestuursverkiezing
Niet van toepassing.
punt 10 > Onkostenvergoeding vrijwilligers
De jubileumdag wordt gevierd op 25 mei. Alle leden en donateurs worden uitgenodigd met partner. Ontvangst is om 13.30 uur en om 14.00 uur start het officiële gedeelte. Er komt ook een jubileumuitgave van het Sleutelblad. Gevraagd wordt aan IVN leden met een speld om deze te dragen. Ook wordt gevraagd om voortaan een badge te dragen met het nieuwe logo. Er zijn dan ook twee jubilarissen, Johan Biemans en Leen Verhoeven. Gevraagd wordt wie op deze dag hand- en spandiensten kunnen verrichten. De volgende leden geven zich hiervoor op: Leen Verhoeven, Wout Couwenberg, Albert en Henny van Kessel, Lia en Wil van Herk, Frank Rodrigues de Miranda en Koos Slenders. Hans meldt dat er een aantal nieuwe fleece jassen zullen worden besteld voor de actieve gidsen. Ook zullen een paar extra jassen worden besteld die kunnen rouleren. Op 21 juni is de jubileum ledendag bij Frank Schilders. Ook hiervoor worden de leden, donateurs met partners uitgenodigd. Voor 1 juni graag opgeven wie hieraan wil deelnemen.
punt 11
> Programma 2014
De libellencursus 2013 door Mark Scheepers wordt in 2014 herhaald (buitenactiviteit). In regioverband wordt de cursus “met de jeugd de natuur in” gegeven. Hiervoor ebben 32 cursisten zich opgegeven, waarvan 8 van onze vereniging. Alle activiteiten vinden buiten plaats, de theorie wordt per mail verspreid. Er vindt een inventarisatie plaats, hiervoor kan men zich opgeven bij Frans Groenen (lichtkasteel Bergeijk). Er loopt een zwaluwproject hieraan nemen Koos en Ben deel. Op 24 april is de themaavond zwaluwen. De jaarfolder wordt tijdens de vergadering uitgedeeld. Het IVN heeft als cadeau aan de Wingerd een bijdrage van € 400,00 gedaan voor een nieuw projectiescherm. Ook kan gestart worden met het terugzetten/ inrichten van de zolder, het laatste deel is voor de IVN gereserveerd. Wil, Lia en Frank zeggen toe te willen helpen bij het inrichten van de zolder. Wil en Lia nemen de spullen van de jeugd-IVN eerst mee naar huis om uit te zoeken.
punt 12
> Rondvraag
punt 13
> Sluiting
• Hans deelt mee dat er een werkgroep is van Natuurmonumenten waarbij op woensdagmorgen werkzaamheden worden uitgevoerd. Geïnteresseerden kunnen dit doorgeven aan Hans. • Wil vraagt suggesties hoe we De Wingerd zo goed mogelijk kunnen ge bruiken. Gedacht wordt aan educatie en cursussen en workshops. Bijvoorbeeld over de inrichting van tuinen of ge meentegronden. Gemeenten vragen de burgers steeds meer om groenvoor zieningen mee te onderhouden. Een lezing over de Keersop of andere beekjes in de buurt. Een vogelcursus. De gebiedsimpuls vanwege de N69. • Sjors geeft aan dat hij weinig IVN’ers ziet als vrijwilliger op de zaterdagochtend. • Jos vraagt of het niet mogelijk is om dmv automatische incasso de contributie te betalen. Hierover wordt nagedacht. • Op 27 april wordt De Wingerd officieel geopend. Hans sluit de vergadering en nodigt iedereen uit voor een hapje en een drankje.
van: Ruud kox - secretaris
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
7
25 mei > Jubileumviering 50 jaar IVN Bergeijk/Eersel
JAARVERSLAG 2014 jeugd IVN Het jaar 2014, het 31e jaar van de Natuurvrienden afgesloten en alles loopt nog steeds gesmeerd. Per 31 december hadden we 20 kinderen, waarmee we spannende en leuke dingen in de natuur hebben beleefd. Onderstaand een beknopt overzicht van onze activiteiten in 2014.
18 januari > Bezoek tentoonstelling ‘De beek natuurverbinder’
De tentoonstelling is verdeeld in vier thema’s. 1. De geschiedenis van het beeklandschap: het beeklandschap in de loop der tijden. 2. Het landschap van de beek: dit thema laat een beek zien zoals we die graag zien in de natuur om ons heen. 3. Water op reis: de algemene kringloop van het water. 4. Het reconstructiespel: als er tijd over is kan dit rollenspel gespeeld worden. Het geeft inzicht in het proces, dat voor afgaat aan de herinrichting van een beek.
29 maart kinderen
> Proefjes voor
lichamen nagebootst worden. Het planetarium telt ruim 5000 sterren. Ook zijn er drie van de negen planeten te zien namelijk Venus, Mercurius en Mars. Tenslotte draaiden ze de koepel open met de bedoeling om de sterrenhemel te bewonderen door de grote kijker in de koepel. Helaas, helaas het weer werkte niet mee. Wel werd nog uitleg gegeven over de aanwezige apparatuur. Al met al een zeer leuke en leerzame avond.
Juli en augustus waren de vakantiemaanden 27 september > Onze jaardag bezoek aan het watermuseum in Arnhem
Mensen laten sporen achter zoals voetafdrukken en vingerafdrukken. Dieren laten ook verschillende sporen achter, niet alleen afdrukken van hun poten maar ook andere. Diersporen vertellen welk dier hier was, wat het deed, wat het eet, hoe het woont en leeft. Tijdens deze winterwandeling hebben we naar sporen gezocht en ook gevonden.
Ook dit jaar hebben we met groot enthousiasme maar met minder natuurvrienden mee geholpen om een heideterrein op de Plateaux op te schonen.
vogels werd iets ‘lekkers’ gemaakt, zodat ze deze de winter goed door kunnen komen. En er was tijd voor een spelletje. Na deze knutselinspanningen hebben we onder het genot van een hapje en een drankje naar een natuurfilm gekeken. Als definitieve afsluiting hebben we nog de Rrreenn juhhh rot! natuurquiz gespeeld.
Helaas hebben we deze activiteit wegens te weinig deelnemers moeten annuleren.
12 april > Op bezoek bij Jan Paagman Sterrenwacht in Asten
16 februari > Sporenwandeling bij de trimbaan in Eersel Spijkertse Heide
> Water en waterleven
Een jaarlijks terugkerende ontdekkingstocht. Deze keer naar het industrieterrein in Hapert. We zijn gaan ontdekken wat er allemaal leeft in het water. Gewapend met een schepnet en zoekkaart. Veel libellenlarven gevonden dit jaar.
1 november > Mee helpen tijdens de Natuurwerkdag
Proefjes doen is niet alleen leuk, maar ook leerzaam. Bij een proefjesochtend hoort daarom ook een aantal lesdoelen. • De natuurvrienden maken kennis met onderwerpen uit de natuurkunde, schei kunde en biologie. • Ze leren zelfstandig een proefje uit te voeren aan de hand van een stappenplan. • Ze leren bij een proefje voorspellen, verslagleggen en verklaren.
Vorig jaar bezochten we de sterrenwacht in Eindhoven. Er is altijd hoop dat we dan een heldere sterrenhemel hebben, jammer we hadden geen geluk. De sterrenwacht in Asten heeft een programma dat uit drie delen bestaat: we begonnen met een presentatie in de filmzaal. Daarna volgde een voorstelling in het fameuze Pieterse planetarium. Hier kunnen met een projectiemethode de bewegingen van de hemel-
28 juni
25 oktober Nacht 25 mei > Jubileumviering 50 jaar IVN Bergeijk/Eersel
Op deze dag waren de natuurvrienden uitgenodigd om ons jubileum mee te vieren. De kinderen werden vooraf geschminkt. In 2015 gaan we speciaal aandacht schenken aan de vlinders in de natuurtuin met de gerealiseerde vlinderspeurtocht.
> Nacht van de
Deze activiteit was speciaal voor de jonge natuurvrienden, maar ouders, broers, zusjes opa’s, oma’s en vriendjes waren ook van harte welkom. We wilden toch nog iets speciaals doen in ons jubileumjaar. Een zeer geslaagde activiteit met een grote opkomst. In het donker, met weinig licht proefden we de sfeer en hoorden we de geluiden van het nachtelijke bos. Nachtvlinders bekeken. Daarnaast werden in het donker andere zintuigen gebruikt dan overdag. Afgesloten met een leuk kampvuur met natuurlijk warme chocomel of iets anders.
22 november pluizen
> Uienballen
Wat eet een uil, om dat te weten te komen zijn we op zoek gegaan naar prooiresten in de braakbal van de uil. En wat is er nou leuker dan een voormiddag braakballen pluizen? Tijdens deze morgen, heeft uilenkenner Hans van Nunen de leiding van de natuurvrienden geholpen bij het uitpluizen van een hele bak met braakballen en met behulp van identificatiekaarten geprobeerd zoveel mogelijk soorten muizen en andere beestjes vast te stellen!
13 december
> Jaarafsluiting
Tijdens deze ochtend hebben we een eetbare sneeuwpop geknutseld. Ook voor de
De leiding 2014 bestond uit:
Peter Lemmens (Bergeijk), Wil van Herk, Saron van Dijk, (Eersel), Marianne Plasmans (Duizel), Berno Nieuwenhuizen, Suzan van Dongen en Frank de Miranda (Luyksgestel).
Namens de jeugdleiding : Wil van Herk
8
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
9
jaarverslag 2014
Ledenwandeling "Cartierheide" met koffietafel
door de secretaris
Algemene ledenvergadering
De Algemene Ledenvergadering werd gehouden op 13 maart 2014 en vond zoals gewoonlijk plaats in De Wingerd in Natuurtuin ‘t Loo. De vergadering werd bijgewoond door 26 personen, inclusief bestuur. Belangrijk onderwerp was het 50 jarig jubileum van IVN Bergeijk-Eersel.
Bestuur
Het bestuur in 2014 wordt gevormd door: Hans van Nunen (voorzitter), Ruud Kox (secretaris), Dinie van Rooy (penningmeester), Agnes Bartholomeus en Wout Couwenberg. Wout en Hans zijn als bestuurder in hun functie in hun 2e termijn.
Bestuursaangelegenheden
Het bestuur is in 2014 6 maal als bestuur bijeengekomen. Veel aangelegenheden worden via mailing behandeld. De belangrijkste onderwerpen waren: • Regio-overleg i.v.m. toekomstvisie cursus sen en samenwerking afdelingen • Regio indelingen en Landelijke Raad • Voorbereidingen 50 jarig jubileum en ledendag IVN Bergeijk-Eersel • Evaluatie 50 jarig jubileum en ledendag • Verbouwing van De Wingerd
Ledenbestand
Het ledenbestand heeft het afgelopen jaar een flinke daling doorgemaakt zoals te zien is op de onderstaande grafiek.
Ontwikkelingen IVN Regio De Kempen
Noord-Brabant telt 6 regio’s. Onze regio De Kempen bestaat dan weer uit 5 afdelingen met name: Cranendonck, Bergeijk-Eersel, Kempenland-West, Veld-
10
hoven-Eindhoven-Vessem, en Valkenswaard-Waalre. Samenwerking vooral voor cursussen heeft hierbij een hoge prioriteit. Daar het voorzitterschap van dit Regiooverleg door de 5 afdelingen zal worden gerouleerd, is onze voorzitter afgelopen jaar tevens voorzitter van dit overleg. Daaruit voorvloeiend is hij dan ook automatisch lid van de Landelijke Raad geworden. Hier heeft hij het daarbij behorende stemrecht voor onze Regio gekregen. Het ledenbeleid is een veelbesproken onderwerp in deze overleggen en zal komende tijd in de LR verder worden uitgewerkt.
Overzicht van Activiteiten 2014 Thema-avonden
• Op 21 januari is een avond gehouden met als thema “Verhalen, Sagen en Legenden”. Deze lezing werd verzorgd door Rini Kerstens. • Op 24 april werd door Will van Berkel een lezing gehouden over “Onze zwa luwen”. • Op 18 september werd een lezing verzorgd door Wil van Herk en Hans van Nunen met als thema “Natuur rond Bergeijk en Eersel”. • Op 27 november was er een druk be zochte lezing verzorgd door Staats bosbeheer met als thema “Wilde Zwijnen”.
Wandelingen en excursies
• 16 februari, Speuren naar sporen bij ’t Schut Bergeijk • 7-8 maart, Sterrenkijk avonden in de Natuurtuin • 27 april, Vogels rondom de Liskes Bergeijk • 19 juni, Nachtzwaluw wandeling op Stevensbergen
Ledenbestand
Landelijk lid
Huisgenoot lid
Donateur lid
Jeugd lid
Optelling leden
31-12-2013
89
25
27
29
170
Bij
6
1
0
7
14
Af
7
3
3
16
29
31-12-2014
88
23
24
20
155
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
• 3 augustus, landelijke dagvlindertelling • 3 augustus, Heidewandeling Cartierheide • 29 augustus, Nacht van de Vleermuis Patersbos • 19 oktober, Paddenstoelenwandeling bij het Jachthuis • 26 december, Traditionele Kerstwande ling Cartierheide
Natuurmarkten
De jaarlijkse Natuurmarkt in Natuurtuin ’t Loo in Bergeijk, was dit jaar op 29 juni vanwege het uitstekende weer een grote publiekstrekker. Ook wij hebben ons daar wederom goed geprofileerd.
voorzitter van IVN Nederland, de heer Jan Hermans, Johan Biemans en burgemeester Van de Vondervoort van Bergeijk en burgemeester Thijs-Rademakers van Eersel een toespraak hielden. Ook was er een jubileum voor onze leden Leen Verhoeven, 25 jaar, en Johan Biemans, 50 jaar. Johan werd samen met Albert Klomp ook als erelid benoemd. Bij zijn toespraak werd door Johan Biemans zijn nieuw verschenen boek “De vogels van Kempenland” overhandigd aan het IVN.
Voor de derde maal hebben wij ons op uitnodiging van Streekmuseum De Acht Zaligheden in Eersel op 5 oktober gepresenteerd. Ook deze markt werd door vele bezoekers bezocht. Het uitgezette Kabouterpad was een groot succes. Beide markten zullen volgend jaar weer op ons programma voorkomen.
Jeugd IVN
Zie elders in dit blad.
Beursvloer Eersel Zie elders in dit blad.
Boomfeestdag
Vond plaats op 12 maart met als thema “Kiezen voor bomen”.
Opening De Wingerd
Deze feestelijke opening vond plaats op 27 april. Het was een geslaagd feest. Door het werk van veel vrijwilligers beschikken we nu met de drie verenigingen over een schitterend complex.
Jubileumdag 50 jarig jubileum IVN Bergeijk-Eersel.
Deze geslaagde dag werd georganiseerd op 25 mei 2014. De dag begon met een informele ontvangst met koffie en cake. Daarop volgde een officieel gedeelte waarbij onze voorzitter Hans van Nunen, de plv.
met daarna een gezellig samenzijn tijdens de koffietafel. Deze koffietafel vond plaats bij SBP-outdoor en was uitstekend verzorgd.
Cursussen
Vanwege alle feestelijkheden zijn er binnen onze afdeling dit jaar geen cursussen gegeven. In Regio-verband is er een eerste samenwerking tot stand gekomen met de cursus “Met jeugd de natuur in”.
Natuurtuin ‘t Loo
Als grote verrassing werd Wil van Herk voor al zijn vrijwilligerswerk ook Koninklijk onderscheiden tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Als laatste officiële handeling werd door de burgemeesters van Bergeijk en Eersel gezamenlijk het Vlinderpaneel officieel onthuld. Daarna konden alle aanwezigen genieten van de natuurtuin met daarbij een hapje en een drankje.
Ledenwandeling "Cartierheide" met koffietafel
Deze jaarlijkse ledenwandeling stond geheel in het teken van het jubileum. Ieder lid en donateur was samen met partner uitgenodigd voor deze wandeling met uitgebreide koffietafel. Gelukkig hadden we goed weer en veel leden hadden zich hiervoor aangemeld. Het was een interessante wandeling
Er vonden diverse activiteiten plaats. Een korte opsomming: • Tijdens de zomermaanden hebben in 2014 27 rondleidingen plaatsgevonden met een aantal deelnemers van 683 personen. In voorgaande jaren bedroeg het aantal deelnemers rond de 500. • 7-8 maart, Sterrenkijkavonden • Overleg met de gemeente met betrek king tot waterberging in de natuurtuin • 12 maart, Nationale Boomfeestdag • 13 april, opening van het nieuwe seizoen met verkoop van biologische planten en kruiden. • 24 april, lezing ‘onze zwaluwen’ • 27 april, feestelijke opening van de nieuwe Wingerd • 25 mei, viering 50 jarig jubileum IVN Bergeijk-Eersel • In de maanden mei, juni en juli op de zondagen open tuindagen • 1 juni, honing slingeren en open tuindag VELT • 29 juni, eco - natuurmarkt • 26 november, najaarsoverleg • 2 oktober, dierendag: 9.00 - 15.00 uur
• Overlijden Ingrid van den Putte en Jan Rooijakkers • Elke eerste vrijdag van de maand de eco proeverij. Het bestuur van de natuurtuin werd in 2014 gevormd door; Ton Peek (ambtelijk voorzitter), Petra Speelman (secretaris), Ineke Kea (penningmeester), Jos v.d. Putte (voorzitter a.i.) , Kees Beljaars en Ernst Reedijk.
Werkgroepen overleg
Op 24 oktober 2014 heeft het werkgroepenoverleg plaatsgevonden, daarbij waren 18 personen aanwezig. Belangrijkste onderwerpen van gesprek waren: • 50 jarig jubileum • Regio-overleg • Ledenwerving, Suzan van Dongen is bezig voor haar studie te onderzoeken hoe actieve leden kunnen worden ge worven (zie elders in dit Sleutelblad) • Aanpassing Natuurtuin • Vernieuwing site • Niet doorgaan Kempensafari
Gidsenoverleg
Op 20 november vond een vergadering plaats over de excursies en activiteiten voor 2015. De belangrijkste onderwerp waren: • Invulling programma 2015 • Wandelingen met gidsen • Thema avonden • Vogelcursus • Ledenuitstap
Sleutelblad
Het Sleutelblad is in 2014 3 maal uitgebracht, waarvan een jubileumuitgave in kleur een speciale vermelding verdient.
Namens het bestuur : ruud kox, secretaris
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
11
SCHELGEEVIE
hoi koos Met maagpijnklachten is Koos in november vorig jaar naar de huisarts gestapt, maar met de maag bleek niets mis te zijn. Toch stuurde de huisarts hem voor alle zekerheid naar de cardioloog en deze constateerde aanvankelijk geen problemen, maar na een “fietstest” bleken er bij drie slagaders vernauwingen te zijn opgetreden. Dit betekende natuurlijk dat ingrijpen noodzakelijk was. Op 23-12-14 heeft de operatie plaatsgehad en omdat bij Koos deze vernauwingen in een vroeg stadium zijn vastgesteld heeft zijn hart geen beschadiging opgelopen. Het gaat met hem boven verwachting
het allerbeste! het bestuur
As ’t skô weer is dan wandele wijlie nog wel ’s nèffen dä revierke – de Kirsop - d’r wijlie äs kijnder vruger gonge pôtjebaoje. Zwemme kosde’r eigelijk nie, want d’r wos’t nie diejp genôg vur. En zwemme, och dä zoo’n wijlie toch nie gemaggen hebbe. Onze vaoder zee ältij: “Zwemme…, dä is vur de visse, vliejge…, dä is vur de vogels en loapen op de grond…, dä is vur ons.” Zodoende hebbe wijlie gin van allen ôit lere zwemme. Trouwes, wijlie hon nummers ôk gin zwembroek. Dä zaot ‘r ôk nie aon, mee aacht kijnder. En visse, diej hebben ummers ôk gin zwembroek nôdig. ’t Zoo ôk gi gezicht zèn.
goed. Eigenlijk zo goed dat we hem geen beterschap hoeven te wensen, maar laten we dat toch maar wel doen. Koos het allerbeste!
LEDENWANDELING naar “LEUDAL” Voor onze leden van IVN Bergeijk-Eersel is op zaterdag 6 juni a.s. een wandeling voorbereid naar het natuurgebied “Leudal” tussen Haelen en Roggel. Dit gebied bestaat uit de beekdalen van 2 stroomgebieden die hier bijeenkomen, n.l. de Zelsterbeek en de Leubeek. Het water heeft in eeuwen tijd de dalen zo diep uitgesleten, dat ze op ravijnen lijken. Van hoog naar laag lopen de “holle wegen”. Langs het restaurant “Elisabet’s hof” loopt ook nog de Tungelroysebeek. In de beek zijn vispassages aangelegd, hierdoor kunnen de vissen hun paaiplaats nog bereiken. Midden in het gebied ligt Sint Ursula de oude Leumolen. Dit is een waterradmolen en staat aan de Leubeek. Deze molen werd gebruikt als graan- en oliemolen. De Leumolen is te bezoeken en ook werkend te zien voor het malen van graan. In het voorjaar bloeien op de oevers een tapijt van bosanemonen, dalkruid en lelietjes-van-dalen.
Johan Biemans
Wa ge tegeworrig ôk nie mir zie, dä zèn diej waoterspinnen en diej … Och, hoew hiejten diej toch ôk wir. Och wor dä vèrske van is, dä van Gezelle. O Krinklende winklende waterding met 't zwarte kabotseken aan, wat zien ik toch geren uw kopke flink al schrijven op 't waterke gaan! Och, pedomme… Nou weet ik ’t wir… ’t Skrééverke. Ja, zo hiejt ‘t, dä vèrske. Dä ik dä nou toch nog weet! ’t Is toch kollossaol! Nee, diej skrééverkes, diej ziede ôk al lank nie mir. Ik weet nie wor diej gebleve zèn. As ge geluk het, dan ziede op den bojem van dä revierke meskien nog wel zo’ klèi viske, zo’n donker bisje, mee zo’ne snor. Hier zeggen ze: ‘nne schelgeevie. Schelgeevie = Bermpke = Barbatula barbatula (Linnaeus 1798).
Unnen Brabander Unnen Brabander da worde nie, da bende, of da bende nie. ’t Zit in oew gene en oew bloed, ’t is gemoedelijk en goed ….mee unne zachte G. Unne Brabander kunde nie worre al doede nog zo goewd oew best.
Het programma ziet er als volgt uit:
8.30 uur vertrek vanaf “Gemeentehuis Eersel, Dijk 15” met eigen vervoer*. 9.30 uur aankomst Leudal in Limburg (Roggelseweg 56, Haelen). 9.45 uur start wandeling met plaatselijke gids die ons zal rondleiden. 12.45 uur einde wandeling en rustpunt bij restaurant Elisabeth’s hof. Hier kunt u nagenieten en uitrusten van de wandeling met een door IVN Bergeijk-Eersel aangeboden kop koffie, gebak of andere consumptie. Tevens wordt u in de gelegenheid gesteld het naastgelegen museum te bezoeken. 13.45 uur aanvang terugreis. 14.45 uur aankomst in Eersel.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
het bestuur
• • • • • •
Deelname is gratis, maar de chauffeurs die rijden ontvangen een vergoeding van € 8,- van elke meerijder (carpoolen!). Verplicht aanmelden dat je mee gaat en/of je wilt rijden bij onze secretaris tel 0497-516896, of per mail:
[email protected]. Dus tot zaterdag 6 juni 2015 om 8.30 uur bij het Gemeentehuis in Eersel! 12
Mär, wa ik woo zegge… In dä revierke heb ik kort nä den ôrlog nog ‘s ‘ne keer ‘ne vètte polling gevange. Diej wos in ’n zjerriekan gekrope, wor beziene ingezeten hoj. En diej de Engelse s’ldaote wellicht in dä revierke gekiept hon. En mee m’nen hengel heb ik ‘r dikzat bliekskes gevange. Mee stèkaos, dä’k urst op den bojem van dä revierke bé-j-in gezocht hoj. Dä wos toch ‘nne skônnen tééd. Mär tegeworrig ziej ik daor gin bliekskes mir. Dä zèn e sôrt voorentjes, mee zillevere
skubben en wa oranje aon diej vinnen en aon dieje start. As de zon d’r op skeen, dan zaogde ze blinken en dan wiste krèk wor dä ge ’t beste plèksken hodt um daor oewen hengel en ‘w skepnet ùit te pakke.
Zonder dattie er erg in hi onderscheidt ie zijn eige van de rest. Ge hoeft ut echt niet te probere Want ge kunt ut nergens lere. En kreijgt ut nooit onder de knie, Want unnen Brabander da bende, of…..ge bent ut nie.
(bron onbekend)
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
13
jaarverslag 2014
kievit
Zilvermeeuw
Stormmeeuw
kokmeeuw
zwarte kraai
roek
kauw
ekster
0 255 119 0 47 0 0 0 0 0 53
0 2 1 0 0 1 0 0 0 0 0
330 226 187 22 168 189 240 164 118 251 67
817 412 501 668 1026 1116 981 1752 413 1734 310
568 492 455 423 507 479 502 561 507 409 392
998 542 413 407 511 530 473 404 314 204 300
646 505 433 495 470 713 727 495 629 574 319
66 48 33 40 28 49 28 64 30 43 38
blauwe kiek
bruine kiek
sperwer
buizerd
torenvalk
smelleken
Deze wandeling is het afgelopen jaar 12 keer gehouden en is over het algemeen goed bezocht. Voor verdere informatie kun je elders in dit blad terecht onder de rubriek “Terugblik maandelijkse vogelwandeling”.
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
blauwe reiger
Maandelijkse Vogelwandeling.
jaar
De vogelwerkgroep heeft het afgelopen jaar weer allerlei activiteiten ondernomen, zoals in onderstaand overzicht te zien is. • Maandelijkse vogelwandeling (elke 2e zaterdag van de maand). • Wintertelling. • Ganzentocht naar Zeeland. • Inventarisatie luchtkasteel. • Vroege vogelwandeling. • Bezoek andere vogelgebieden in en buiten de Kempen. • Natuurmarkt zowel in de natuurtuin als bij het Streekmuseum. • Inventarisatie nachtzwaluw. • Bezoek Lauwersmeer en Schiermonnikoog. • Beheerwerken Liskes (Snoeien). • Nestkasten natuurtuin reinigen en herstellen.
jaar
vogelwerkgroep
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
8 6 8 16 17 4 1 11 10 22 10
1 0 0 0 0 1 1 1 0 2 0
0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 0
0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 3
25 23 39 17 22 13 30 38 14 23 33
6 1 6 4 1 2 6 2 0 5 3
0 1 0 1 1 1 0 0 1 0 0
Wintertelling
Het afgelopen jaar hebben we weer een wintertelling gedaan in de periode 12-18-19 jan, in het buitengebied van de gemeente Bergeijk, dat 3000 ha groot is. In de tabellen hiernaast zijn de resultaten van de afgelopen 11 jaar weergegeven.
Ganzentocht
Op 1 feb. zijn we met 18 vogelliefhebbers op ganzentocht naar Brabant, Zeeland en Zuid-Holland geweest. Op deze dag was er in het begin lichte regen tot ongeveer 11.30 uur daarna vrijwel droog weer. Er werden 81 soorten vogels waargenomen waaronder o.a.; 40 flamingo’s, 6 grote zilverreigers, 1 kleine zilverreiger.
Vroege vogelwandeling
Op 27 april is er een vroege vogel wandeling in de Liskes geweest. Deze wandeling is redelijk goed bezocht, er waren 19 wandelaars, die totaal 53 soorten vogels gespot hebben.
14
Bezoek vogelgebieden in de Kempen
Ook zijn er bij de telling in 2014 , 9 Nijlganzen en 7 Gr. Zilverreigers geteld.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Regelmatig worden er gebieden in en buiten de Kempen bezocht waar nogal veel vogels zich gehuisvest hebben o.a.: Plateaux, Diessensbroek, Grijze Steen, Landschotse Heide, Patersgronden, Sahara, Beleven, Jachthuis, Cartierheide, Koningsteen en Tiengemeten. In al deze gebied zijn in totaal 151 soorten vogels waargenomen.
Natuurmarkten
Ook in 2013 heeft de Vogelwerkgroep deel genomen aan de Natuurmarkt in zowel de Natuurtuin als ook bij het streekmuseum in Eersel. Bij beide markten was er weer behoorlijk veel interesse in de uitgestalde spullen van het I.V.N.
Nachtzwaluw excursie en telling
De nachtzwaluwwandeling is door 30 belangstellenden bezocht. Door de zang van deze vogel, die met een C.D.-speler werd gelokt, was deze mysterieuze vogel weer duidelijk te zien in de schemering.In de maanden juni en juli hebben we het nachtzwaluwonderzoek in Bergeijk afgerond, door de telling op de Witrijt, toe te voegen aan de telling van vorig jaar. Het totaal aantal Nachtzwaluwen territoria dat is vastgesteld komt hiermee op 48! Bezoek Lauwersmeer en Schiermonnikoog. Begin oktober zijn we met 6 vogelaars naar Lauwersmeer en Schiermonnikoog afgereisd. Bij prachtig weer hebben we 91 soorten vogels gezien, met ondermeer: Zeearend, Ooievaar, Kleine Zilverreiger, Zilver- en Goudplevier, Slechtvalk, Ruigpootbuizerd, heel veel Brandganzen, Eidereend en Paarse strandloper.
Inventarisatie luchtkasteel
In het voorjaar heeft de Vogelwerkgroep het gebied “het Luchtkasteel” op broedvogels onderzocht (dit gebied is gelegen tegen de Keersop en nabij het helofytenfilter). De resultaten van dit onderzoek zijn in onderstaand tabel weergegeven. Aantal vastgestelde territoria “luchtkasteel”
Wilde eend Fazant Waterhoen Meerkoet Houtduif Winterkoning Roodborst Merel Zanglijster Bosrietzanger
1 1 1 1 1 3 1 3 1 2
Kleine Karekiet Spotvogel Grasmus Tuinfluiter Zwartkop Tjiftjaf Koolmees Boomklever Vink Rietgors
2 1 1 1 3 6 1 1 4 1
In totaal zijn er 20 soorten vastgesteld, die samen 36 territoria bezet hebben.
Nestkasten Natuurtuin
De nestkasten in de Natuurtuin zijn op de valreep van het jaar nog nagekeken en gereinigd. Van de 21 kasten die er nog hangen, waren er 11 bezet geweest door Kool- en Pimpelmees. Bij 1 kast werd een muizennest gevonden bovenop een koolmeesnest en in 1 kast werd een dode koolmees aangetroffen, die nog maar kort was overleden.
Overzicht van de geplande activiteiten in 2015
• Wintertelling. • Ganzentocht. • Beheerwerken Liskes. • Vogelwandelingen 2e zaterdag van de maand. • Broedvogelonderzoek • Vroege vogelwandeling. • Bezoek vogelgebieden elders oa: Diessens Broek, Koningsteen, Zuid-Limburg, enz. • Nachtzwaluw excursie. • Gierzwaluwtelling. • Stand bij de Natuurmarkten. • Bezoek Lauwersmeer en Schiermonnikoog. • Nestkasten reinigen en vervangen.
Beheerwerken Liskes
Zoals elk jaar hebben we in 2014 ook weer snoeiwerk verricht op de Liskes, vooral rond de Vogelkijkhut hebben we weer voor meer uitzicht gezorgd door de wilgen flink terug te snoeien. Namens de Vogelwerkgroep : Koos Slenders
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
15
onderzoek naar de werving van nieuwe én actieve leden Uit onderzoek van Movisie komt naar voren dat een derde van de vrijwilligersorganisaties een tekort heeft aan vrijwilligers. Er is daarbij vooral een tekort aan vrijwilligers voor het begeleiden en uitvoeren van activiteiten en in mindere mate een tekort aan bestuursleden. Dit geldt ook voor IVN Bergeijk-Eersel. Ik ben Suzan van Dongen, een tweedejaars student aan de opleiding Toegepaste Psychologie van Fontys Hogescholen Eindhoven en leidster bij het jeugd-IVN van IVN Bergeijk-Eersel. Voor een studieopdracht heb ik in opdracht van IVN Bergeijk-Eersel onderzoek gedaan naar de werving van nieuwe leden en het activeren van de leden. Vanuit mijn opleiding heb ik gezocht naar psychologische factoren die beïnvloed kunnen worden ten gunste van de ledenwerving. Dit artikel vormt een beknopte samenvatting van mijn onderzoek en advies.
Huidige situatie leden van IVN Bergeijk-Eersel
Methode
Voor dit onderzoek heb ik twee verschillende methoden gebruikt om tot een antwoord te komen op de hoofdvraag. De eerste methode bestond uit verschillende gesprekken met betrokkenen binnen IVN Bergeijk-Eersel. Met behulp van deze gesprekken heb ik geprobeerd een zo correct en compleet mogelijk beeld te schetsen van de huidige situatie van IVN Bergeijk-Eersel. De daaropvolgende methode bestond uit een literatuuronderzoek naar psychologische verschijnselen en theorieën die spelen en beïnvloed kunnen worden in deze situatie.
Het totaal aantal leden van IVN BergeijkEersel is op dit moment redelijk stabiel (±170), maar het aantal actieve leden neemt af. Met actieve leden worden leden bedoeld die zich actief inzetten voor de organisatie d.m.v. bijvoorbeeld het uitvoeren van bestuurstaken of het begeleiden van activiteiten. IVN Bergeijk-Eersel worstelt met de vraag hoe ze nieuwe leden kunnen werven en ervoor kunnen zorgen dat een deel van deze leden zich ook actief inzet voor de organisatie. Het is van belang om antwoord te krijgen op deze vraag, omdat dit de voortzetting van de organisatie kan waarborgen. Immers, zonder de inzet van vrijwilligers kan IVN Bergeijk-Eersel niet bestaan. Voor dit onderzoek heb ik in overleg de volgende hoofdvraag opgesteld:
Hoofdvraag: ‘Hoe kunnen we nieuwe leden werven die actief zijn en blijven?’
16
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Belangrijkste resultaten
In de gevoerde gesprekken kwamen enkele mogelijke oorzaken naar voren voor het dalende aantal actieve leden. Er treedt vergrijzing op bij de huidige actieve leden, de naamsbekendheid van IVN BergeijkEersel is niet optimaal en er is een gebrek aan kennis over IVN Bergeijk-Eersel bij de menigte. Voorkomende vragen zijn bijvoorbeeld: wat houdt IVN Bergeijk-Eersel in? Wat doen ze? Wat hebben ze mij te bieden? Een ander beeld dat geschetst wordt door een huidig lid van IVN Bergeijk-Eersel is dat het op dit moment ‘veel brengen, weinig halen’ is. Het aanbod van cursussen is bijvoorbeeld niet optimaal. Uit het literatuuronderzoek blijken vervolgens verschillende psychologische verschijnselen en theorieën te spelen in deze situatie. De belangrijkste daarvan zijn intrinsieke motivatie en de theorie van gepland gedrag. Korte toelichting van de theorieën, Intrinsieke motivatie is de motivatie ‘van binnenuit’ die ontstaat wanneer een activiteit
aansluit bij jouw eigen normen, waarden en doelen. Bijvoorbeeld: wanneer jouw doel kennisoverdracht over de natuur is, zal je uit jezelf gemotiveerd raken om mee te doen aan een activiteit van IVN Bergeijk-Eersel. Het aanspreken van deze intrinsieke motivatie is zeer belangrijk om mensen te motiveren zich in te zetten als vrijwilliger. Daarnaast is de theorie van gepland gedrag erg belangrijk. Deze theorie laat zien hoe men tot de intentie komt om bepaald gedrag uit te voeren. In deze situatie is het gedrag de inzet als vrijwilliger bij IVN BergeijkEersel. Deze intentie is o.a. afhankelijk van de houding die je ten opzichte hebt van IVN Bergeijk-Eersel en de mate waarin je denkt in staat te zijn je in te zetten als vrijwilliger bij IVN Bergeijk-Eersel. Het is dus belangrijk dat er een positief en compleet beeld over IVN Bergeijk-Eersel is en dat er voldoende kennis is over de benodigde vaardigheden als vrijwilliger en of je daarover beschikt of kunt beschikken. De intrinsieke motivatie en het proces naar de intentie om vrijwilliger te worden blijken belangrijke beïnvloedbare factoren te zijn.
Conclusie van het onderzoek
Het doel van het onderzoek was het onderzoeken van psychologische factoren die beïnvloed kunnen worden ten gunste van de werving en het behouden van leden. De conclusie uit het onderzoek is dat de intrinsieke motivatie, de houding ten opzichte van IVN Bergeijk-Eersel en de mate waarin er behoefte is om bij IVN Bergeijk-Eersel te
horen de factoren zijn die beïnvloed kunnen worden om de intentie om lid te worden van IVN Bergeijk-Eersel te verhogen.
Het advies
Op basis van deze resultaten zijn er verschillende aanbevelingen gedaan. De belangrijkste aanbeveling bestaat uit het uitvoeren van verder onderzoek naar de behoeften en de intrinsieke motivatie van de huidige en toekomstige leden. Bij dit onderzoek kan er gekeken worden naar de behoeften van de (nieuwe) leden. Is er bijvoorbeeld meer behoefte aan cursussen of activiteiten? Wat willen leden uit het lidmaatschap van IVN Bergeijk-Eersel halen? Met behulp van een dergelijk onderzoek kan er tot een betere afstemming gekomen worden tussen het aanbod van IVN Bergeijk-Eersel en de behoeften van de leden. Waar heeft u als lid van IVN Bergeijk-Eersel behoefte aan?
Noot redactie
Je kunt er niet omheen: de hele maatschappij en samenleving is in een snel tempo aan het veranderen, maar we moeten met z’n allen als vereniging op allerlei manieren naar buiten beter gaan uitstralen dat “we van het IVN zijn en ook waaróm dat zo is”. Dus er is werk aan de winkel.
Dit is een zeer beknopte samenvatting van mijn onderzoek. Het onderzoek heb ik met veel plezier uitgevoerd en ik hoop dat er meer mensen, net zoals u en ik, plezier kunnen gaan beleven aan de natuur! Suzan van Dongen
Een dier heeft geen woorden nodig. Het is toch niet van plan om te liegen. Gelijk hebben hangt niet af van een luide stem.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
17
Vogelfluisteraar redt het vuurgoudhaantje Ik zat aan mijn werktafel en hoorde een tik tegen het raam. Ik keek direct op en zag een vogeltje ook nog tegen een ander raam aanvliegen. Ach, wat is dit nu toch? Ik rende naar het terras en daar lag een piepklein vogeltje, prachtig van kleur en met z’n snaveltje open. Ik pakte het kleine schatje op en hield hem warm met mijn handen en drukte hem zachtjes tegen mijn lichaam. Ik sprak lieve woordjes en haalde een beetje water uit de vijverbak. Zo’n klein vogeltje had ik nog nooit gezien. Was het een jong vogeltje of toch al een volwassen exemplaar?
Hij past in het kuiltje van mijn hand. Ik heb zo een poosje met hem gezeten en tegen hem gepraat. Een minuut of vijf later voelde ik dat het vogeltje iets meer wilde gaan bewegen. Ik deed mijn hand langzaam open, en even later trippelde het heel voorzichtig naar mijn pols. Hij heeft me nog een poosje zoet gehouden door op mijn arm te blijven zitten. Toen ik weer aan mijn werktafel zat, heb ik direct het vogelboek gepakt om te kijken welk vogeltje ik had gered. Het bleek een vuurgoudhaantje, een mannetje, en hij weegt 5 à 6 gram. Ik vind het een wonder dat het vuurgoudhaantje het heeft gered. Want als je zo klein en teer bent, valt dat echt niet mee. Dan heb je een “vogelfluisteraar” nodig, en ik prijs me gelukkig dat ik dat ben.
Uit: ED door Marijke Starrenburg-Bloemendaal, Bladel.
Noot van de redactie
Het verschil tussen man en vrouw vuurgoudhaan: de man heeft duidelijk veel oranje op de kruin en bij het vrouwtje is geen of zeer weinig oranje zichtbaar. De “vogelfluisteraar” heeft dus kennelijk erg goed opgelet.
Vogelcursus voor de beginnende vogelaars IVN Bergeijk-Eersel start op woensdag 25-02-2015 met een vogelcursus voor vogelliefhebbers die graag naar vogels kijken, het vogelgedrag interessant vinden, met plezier naar vogelgeluiden luisteren, maar vooral graag in de natuur zijn. De cursus heeft als doelstelling dat men ná de gevolgde lessen nog enthousiaster over vogels is geworden, maar ook dat een aantal vogels kan worden herkend aan de hand van zang, gedrag en biotoop. Er zijn veel boeken geschreven over vogels (zeer belangrijk natuurlijk), maar het is nog altijd zo dat de praktijk in deze het belangrijkste is. Theorie en praktijk gaan dus in deze cursus samen. We willen met een groep van maximaal 25 personen van start gaan. Dus: wie het eerst komt, het eerst maalt. De theoretische lessen worden steeds gegeven op woensdagavond van 20.00 tot 22.00 uur in De Wingerd te Bergeijk (Natuurtuin ’t Loo) op de navolgende data:
18
Jubileumboom
voor Vlindertuin in Riethoven Zaterdag 15 november 2014 heeft het IVN Bergeijk-Eersel in verband met haar 50-jarig bestaan een jubileumboom geschonken aan de Vlindertuin in Riethoven. De appelboom, een Jonagold (Malus Domestica), is ter afsluiting van dit jubileum met een feestelijk tintje geplant. Wethouder Thomas van Hulsel van de gemeente Bergeijk, voorzitter van de Stichting Kernraad Riethoven, Matt Stultiëns, en Hans van Nunen, voorzitter van het IVN Bergeijk-Eersel, namen de spade ter hand om het plantgat (80x80x70) te dichten. Jan Das, voorzitter van de vrijwilligerswerkgroep Vlindertuin Riethoven, bedankte de IVN-afdeling voor de schenking van de boom en onthulde samen met Hans van Nunen het naambordje. Daarna werden de aanwezigen uitgenodigd voor een kopje koffie/thee en een stukje cake. De Vlindertuin Riethoven heeft in de loop van 2014 een flinke opknapbeurt gekregen
tijdens de Boomfeestdag. Op 12 maart 2014 is door de vrijwiligers en groep 8 van de Willibrordusschool in Riethoven de gehele tuin opgeschoond en zijn er singels aangebracht met struiken, geleverd door de gemeente Bergeijk. Het insectenhotel en de insectenmuur zijn in ere hersteld en de poel is opnieuw aangelegd, zodat het insectenleven weer zijn gang kan gaan. In het verleden heeft het IVN BergeijkEersel met haar 25-jarig jubileum een “boterlinde” geschonken aan de gemeente Bergeijk en met haar 40-jarig jubileum een ”moseik”aan de gemeente Eersel. Nu was Riethoven aan de beurt.
Mahonie (cultivar); winterbloeier
25 februari, 25 maart, 22 april en 27 mei. Op de zaterdag nà elk gevolgde theorieles, trekken we met z’n allen het veld in van 09.00 tot circa 11.00 uur. We gaan dan in kleine groepjes onder leiding van een ervaren vogelaar naar vogels kijken en luisteren.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
De kosten - inclusief lesmateriaal en koffie tijdens de lessen - bedragen € 40,00. U kunt zich opgeven voor deze cursus en/of nadere informatie inwinnen bij:
• Ben Geraerts (0497) 57 38 23 /
[email protected] • Wout Couwenberg (0497) 51 42 33 /
[email protected]
Aan het werk!
Koffie met cake na gedane arbeid! Uit: De Kempenaer door Hans van Nunen
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
19
WEET JE WEETJE
Terugblik op de
maandelijkse vogelwandelingen
Welke vogel wordt bedoeld met het onderstaand verhaal?
in de Maaij 2014
zijn gehouden bedraagt 162, dat is een gemiddelde van ruim 13 deelnemers per wandeling. De best bezochte wandelingen waren die van januari, maart en april, deze werden door 20 vogelaars per wandeling bezocht. Ga zo door. Bij deze wandelingen zijn in totaal 546 vogels waargenomen. Dat zijn iets meer dan 45 soorten per wandeling en 5 meer dan het jaar er voor. Het hoogst aantal waarnemingen is gedaan in de maand juni, namelijk 56 verschillende soorten vogels. De laagste waarneming was in de maand februari met storm en regenachtig weer werden er niet meer dan 30 soorten waargenomen. De hoogste en laagste waarnemingen vanaf 2004 zijn in de hieronder staande tabellen weergegeven.
tueel zou hebben kunnen broeden bedraagt 82 en dat is 5 meer dan vorig jaar. Buiten de maandelijkse wandelingen, zijn er nog 9 soorten meer waargenomen, waarvan 5 mogelijke broedvogel. Hieruit kunnen we wel concluderen dat 2014 een heel goed vogeljaar is geweest. In de tabel op de pagina hiernaast zijn de waargenomen soorten sedert 2004 weergegeven.
Aantal Soorten
• •
Het aantal soorten dat over alle 12 wandelingen in 2014 is waargenomen bedraagt 102. Dat zijn er 10 meer dan in 2013. En het aantal vogels dat in het wandelgebied even-
Opmerkelijke en/of interessante zaken en waarnemingen.
De eerste vinkenslag werd het afgelopen jaar al op 9 feb. gehoord. Op 17 feb. werd er op de Liskes een fluitende zanglijster en een roepende havik waargenomen.
hoogste waarneming Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 20
Aantal 51 soorten 57 soorten 60 soorten 58 soorten 53 soorten 53 soorten 59 soorten 56 soorten 55 soorten 63 soorten 56 soorten
Datum 10 april & 8 mei 14 mei & 11 juni 13 mei 12 mei 12 april 9 mei 8 mei 12 maart 12 mei 8 juni 14 juni
• Een koppel pijlstaarten heeft ruim een week de Liskes (23/3 tot 31/3) bezocht. • Het ijsvogeltje is weer helemaal terug, gezien zijn veelvuldige aanwezigheid. • De eerste zang van de tjiftjaf werd al op 28 feb. waargenomen. Zie voor de eerste zang van de tjiftjaf, de tabel hiernaast vanaf 2004. • Ook de zwartkop was al heel vroeg aan wezig namelijk op 24 maart. • De roerdomp heeft ook al roepend zijn aanwezigheid kenbaar gemaakt. • Op 30 maart is de fluitende fitis ook weer waargenomen. • Op 12 april werd de eerste blauwborst en tuinfluiter weer gespot. • Ook werd er op die dag een goudvink en een gekraagde roodstaart gezien. • De knobbelzwanen hadden maar een jong groot gebracht en die is helaas begin december dood aangetroffen. • De wielewaal heeft het afgelopen jaar ook weer de toppen van de populieren gevonden. • Dat het slecht gaat met de zomertortel is ons nu wel duidelijk, voor het 2e jaar heeft deze zomergast verstek laten gaan. • De spotvogel en de bosrietzanger zijn
LAAGSTE waarneming Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Aantal 29 soorten 25 soorten 34 soorten 35 soorten 29 soorten 28 soorten 18 soorten 27 soorten 31 soorten 22 soorten 30 soorten
Datum 11 september 12 feb. & 11 dec. 12 augustus 9 juni & 11 aug. 13 december 10 januari 9 januari 8 januari 11 februari 14 september 8 februari
Zang een korte eenvoudige strofe, bestaande uit enkele in laag tempo voorgedragen, duidelijk van elkaar gescheiden, scherpe rollende noten, eindigend met een paar snellere noten of korte triller, sripp,sripp,sria,srisrisirr. Maakt een groot nest van gras, zegge en andere stengels gevoerd met wortels en haren op of dicht bij de grond in dicht struikgewas; 4-5 eieren; 2 legsels; april- juni.
Deze vogel heeft een kleine en donkere Welke vogel wordt hierbij bedoeld. snavel, in N-Europa en grote, dikke Denk je de oplossing te weten, laat even snavel in Z-Europa. Verenkleed groten- iets van je horen. deels bruin en beige wit met donkere strepen en witte staartzijden. In de zomer De oplossing van vorig raadsel van is het mannetje makkelijk te herkennen 'Welke vogel wordt hierbij bedoeld': aan zwarte kop en keel met zuiver witte Veldleeuwerik halsband en smalle witte snorstreep. • • •
wel aanwezig geweest maar niet zo uitbundig als in 2013. In de maanden november en december is de klapekster bij elk bezoek wel een keer gezien. Als de aanwas van de grauwe gans zich in dit tempo voortzet wordt dit een grote ramp. Het aantal grauwe ganzen bedraagt nu al meer dan 180 exemplaren. Tot slot nog enkele bijzondere vogels die gespot zijn op onze maandelijkse wandelingen: grote zilverreigers, nijlganzen, mandarijn eend, bruine kiekendief, waterral, watersnip, tureluur, witgatje, appelvink, kleine plevier, gele kwikstaart en kruisbek.
klapekster met prooi
Oproep voor beginnende of geïnteresseerde vogelaars
Hebt u interesse in het leren herkennen van vogels in hun leefgebied door o.a. vogelzang en om eventueel mee te willen inventariseren, kom dan op de 2e zaterdag van de maand naar de vogelwandeling einde Bredasedijk in Bergeijk. Er wordt daar om 08.00 uur vertrokken voor een vogelwandeling in de gebieden Woeste polder, 3ha, Liskes en bosgebied de Maaij. Voor verdere inlichtingen kun je terecht op de website van het I.V.N. en bij Koos Slenders tel. (0497) 57 28 82, E-mail
[email protected].
Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Aantal 94 soorten 94 soorten 95 soorten 93 soorten 89 soorten 86 soorten 91 soorten 93 soorten 93 soorten 93 soorten 102 soorten
als mogelijke broedvogel Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Aantal 79 soorten 80 soorten 78 soorten 74 soorten 74 soorten 72 soorten 77 soorten 79 soorten 79 soorten 77 soorten 82 soorten
Namens de vogelwerkgroep - Koos Slenders
Het aantal deelnemers tijdens de 12 wandelingen die het afgelopen jaar
Deze vogel broedt in rietvelden, hoge biezen en struiken op vochtige bodem en aan oevers van meren; ook op drogere plaatsen (jonge aanplant van naaldbomen, bepaalde akkers, etc). Het mannetje is makkelijk te zien in broedtijd, zingend vanaf rietstengel of top van een struik, maar verder nogal onopvallend; vliegt weg in springerige, enigszins onstabiele vlucht met rukkende bewegingen, snel dekking zoekend in vegetatie.
waargenomen soorten
eerste zang van tjiftjaf Jaar 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Datum zang 14 maart 17 maart 24 maart 10 maart 05 maart 14 maart 18 maart 12 maart 13 maart 18 maart 28 februari
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
21
Matches Beursvloer Eersel november 2014
7
All Color: ontwikkelt en drukt een flyer voor IVN Bergeijk-Eersel. IVN organiseert een natuurexcursie voor het bedrijf: ca 2e kwartaal 2015.
25
32
28
Kempisch Inloophuis: IVN verzorgt een wandeling voor het Kempisch Inloophuis en zij zorgen voor naamsbekendheid, eventueel website. Voor 1-3-2015.
Zonnebloem: IVN Bergeijk-Eersel biedt voorlichtingsmiddag aan voor de gasten van de Zonnebloem bij een inloopmiddag en de Zonnebloem zorgt voor naamsbekendheid van het IVN. Voor 1-2-2014.
RSZK: IVN gaat een lezing/presentatie voor de cliënten & mantelzorgers van de RSZK geven. RSZK zorgt voor promotie van het IVN. Ca eind januari 2015
waarom bevriezen vogelpoten niet? op de bevroren grond. Maar blijk-
Vernuftige mechanismen zorgen ervoor dat ze niet bevriezen. Om te beginnen zijn vogeltenen bedekt met schubben. Die zijn gemaakt van keratine - net als haren - en die stof bevriest niet.
baar gaat dat goed.
Pezig
Die dunne vogelpootjes zien er zo kwetsbaar uit, zo zonder veren,
Verder bevat de naakte vogelpoot geen spieren, alleen pezen. Daarom is er weinig energie nodig in de poot. Als het koud is, blijft de bloedtoevoer beperkt tot wat nodig is voor vervanging en groei van huid en nagels.
mooie waarneming biologisch moment
Warmtewisselaar
Daarnaast maken veel vogelsoorten zoals de wilde eend gebruik van een soort 'warmtewisselaar'. In de winter wordt een te groot warmteverlies door de poten voorkomen door een tegenstroomprincipe, dat zo vernuftig is dat het vanouds rete mirabilis (wondernet) wordt genoemd. Dit wondernet komt hier op neer; het warme bloed dat naar beneden wordt gepompt, stroomt in de poten vlak langs het koude bloed dat op de terugweg is naar het hart. Zo wordt dat 'koudepotenbloed' voorverwarmd voordat het weer het lijf instroomt en blijft het lichaam warm. En het 'warmelijfbloed' dat naar de poten stroomt koelt vast een beetje af, zodat via de poten niet te veel warmte verloren gaat. Al met al houden de poten net voldoende warmte vast om niet te bevriezen.
Toch vastvriezen
Je denkt dat je van je vrouw houdt omdat ze mooi is, Maar in feite is ze mooi, omdat je van haar houdt. 22
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Fred van Hoof
Toch lopen vogels, zoals eenden en meeuwen, wel degelijk kans vast te vriezen wanneer ze lang op het ijs staan. Meestal gaan de vogels dan ook op hun buik liggen en trekken de poten op tussen de buikveren. Een andere methode, waar bijvoorbeeld ooievaars gebruik van maken, is op één poot staan en de andere poot tegen het warme lijf houden.
In het voorjaar, na een paar maanden hard werken, besloten we om een weekendje te gaan ontspannen op het Drentse platteland. Na een mooie fietstocht te hebben uitgezet door prachtige bossen en heidevelden en prachtige landerijen, kwamen we merkwaardige kevers tegen. Het waren er heel veel en het was midden op het fietspad. Natuurlijk wilde ik daar meer van weten en stapte van mijn stalen ros om de zaak eens goed te bekijken. Mijn reukorgaan merkte een penetrante geur op, ronduit gezegd het stonk er vreselijk; het was een grote hondendrol. Die kevers hadden schijnbaar geen last van die vieze geur en maakte er allemaal kleine bolletjes van. Ik zag allemaal kleine gaatjes in de grond in en rondom de drol waar ze de bolletjes poep in trokken. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en daar wilde ik meer van weten. Mijn medefietsers waren , i.v.m. de stank, al een eind weg en riepen dat ik op moest schieten want ze lusten wel koffie met gebak. Nou ik niet meer want de rest van de dag bleef die geur mij bij. Ik heb toen snel een paar foto`s gemaakt en ben op mijn stalen ros naar de rest van het peloton gefietst met de gedachte, dat zoek ik straks wel uit.
dat doen, het is enkel en alleen om deze keversoort in stand te houden.
Terug in ons hotel in de boeken opgezocht wat voor soort kevers dit moesten zijn (de boeken reizen altijd mee). Het waren mestkevers ook wel in de volksmond strontkevers genoemd. Een aantal vragen kwamen bij mij op, waarom zo massaal, was er niet genoeg poep in de omgeving, of was er een hele grote populatie van deze keversoort dit jaar? Ik zal het waarschijnlijk nooit weten. Maar zoveel mestkevers had ik nog nooit bij elkaar gezien. Ik weet nu wel waarom de kevers
De poep van het larfje dat achterblijft in de grond is zo fijn geworden dat het makkelijk opgenomen kan worden door allerlei organisme, denk aan bacteriën en wortelstelsels van allerlei planten en bomen zodat zij ook voedingstoffen binnen krijgen. Zo zie je maar hoe belangrijk zo`n kevertje kan zijn in de natuur. Blijft de vraag nog, waarom zoveel mestkevers op één hondendrol.
Hoe gaat dat dan in zijn werk? De kevervrouwtjes maken van poep een prachtig rond bolletje en maken een gat in de grond vlak bij het gemaakt bolletje en trekken het bolletje poep naar beneden, ze leggen er vervolgens een eitje in en maken het gat dicht. Dit kan ze meerdere keren herhalen. Uit het eitje wordt al vrij snel een larfje geboren dat zich in leven moet houden met de poep die haar moeder daar achtergelaten heeft. Het larfje heeft dus geen keuze uit hondenpoep, paardenpoep of andere poepsoorten. Het larfje groeit en na een paar vervellingen wordt deze larf een pop om in de lente een jaar later als kever weer uit de grond te kruipen en de cyclus weer opnieuw kan beginnen.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
23
Niet meer van deze tijd In het verslag van de op 24-10-2014 gehouden Werkgroepenoverleg wordt over het Sleutelblad de vraag gesteld of de “huidige kwaliteit nog wel van deze tijd is (kopieën) en of een hogere drukkwaliteit mogelijk is”. Nader onderzoek hieromtrent heeft het volgende opgeleverd:
Bedrijf Editoo
NIEUWS uit amsterdam Beste IVN’ers,
Rien Cardol Verenigingssecretaris IVN
Houd je van kamperen? Van reizen? En van de natuur? Het aantrekkelijke reis- en kampeerprogramma van KNNV staat open voor IVN’ers. Samen op excursie, maar ook met alle ruimte om zelf dingen te ondernemen. Het kan!
Kamperen samen in de natuur
Vind je het leuk om met andere mensen op excursie te gaan? Overweeg dan eens mee te gaan met een kampeervakantie, georganiseerd door een aantal enthousiaste leden van de KNNV. Je kiest voor een vakantie in een mooi natuurgebied in Europa en kampeert in een tent, caravan, camper of verblijft in een huisje of appartement in de buurt van de camping. Ieder jaar zijn er ongeveer 15 bestemmingen. Variërend van een paar dagen tot twee weken. In Nederland, Frankrijk of elders in Europa. Altijd in een schitterend gebied. Je reist er zelf heen en zorgt voor je eigen eten en drinken. Met iedere dag de mogelijkheid mee te gaan met een (deel van de) groep en te kiezen uit één van de wandel- of fietsexcursies in de omgeving. Je kunt je wensen voor het programma ‘s avonds bij de gezamenlijke koffie of chocolademelk kenbaar maken.
Kamperen is een goedkope manier van vakantievieren, dicht bij de natuur. Omdat de kampeervakanties voor en door leden van KNNV en IVN worden georganiseerd kunnen we de inschrijfkosten beperken tot een paar tientjes. Daarvoor krijg je de gezelligheid en kennis van de andere deelnemers. Kijk eens op: www.knnv.nl/ kampeervakanties. Daar zijn ook de e-mailadressen en telefoonnummers te vinden waar je met vragen terecht kunt.
Mooie natuurbestemmingen wereldwijd
Je kunt ook kiezen voor een hotelreis. De Algemene Reiscommissie (ARC) van KNNV organiseert reizen naar prachtige natuurbestemmingen wereldwijd. Het vervoer naar en op de plaats van bestemming is geregeld. Je maakt - als je wilt - samen excursies in de omgeving van het verblijf of reist door een land. Er is altijd een KNNV reisleider en als dat nodig is een goede plaatselijke gids. De meeste reizen gaan naar plaatsen binnen Europa, maar er zijn ook altijd enkele reizen binnen Nederland en buiten Europa. Alle reizen zijn volledig inclusief. De ARC van KNNV doet niet aan ‘prijzen vanaf’. Voor het reisprogramma kun je terecht op: www.knnv.nl/arc.
de redactie
Sinds twee jaar geleden het reis- en kampeerprogramma van KNNV is opengesteld voor IVN’ers groeit het aantal IVN deelnemers gestaag. Helaas kennen veel IVN’ers de mogelijkheden nog niet. Misschien is het een idee om bijgaand artikel op te nemen in jullie afdelingsblad of nieuwsbrief.
Samen op vakantie in de natuur
• 175 ex., 32 pagina’s, waarvan 4 in kleur); offerte € 265,00 • Dezelfde oplage, maar dan de helft in kleur; offerte € 351,00 • Dezelfde oplage, maar dan alles in kleur; offerte € 465,00 Belangrijke aanvulling hierbij: als er slechts één editie op jaarbasis uitkomt, moet toch betaling volgen alsof er minimaal twee edities zijn uitgekomen. Het teveel betaalde bedrag kan dan wel worden gebruikt/verrekend met eventueel te bestellen ander materiaal (folders enz.). De afgelopen 6 jaar is het twee keer voorgekomen dat één
editie van het Sleutelblad is uitgekomen. Ter vergelijking: de huidige gemiddelde drukkosten voor één editie van het Sleutelblad bedragen circa € 150,00.
all color
• 175 ex., 32 pagina’s, waarvan 4 in kleur; offerte € 280,00 Bij dit bedrijf nader geïnformeerd naar “dezelfde oplage, maar dan de helft in kleur”, maar na vier e-mails en een telefoontje om een reactie op het ingediende verzoek, nog steeds geen antwoord ontvangen.
Voorlopige conclusie
Een hogere kwaliteit is zeker mogelijk, maar er hangt in alle gevallen een duidelijk prijskaartje aan. Er kan ook nog worden geïnformeerd bij andere bedrijven, maar vermoedelijk zal het prijskaartje niet veel anders zijn.
Huismus weer meest gezien bij telling Net als voorgaande jaren staat de huismus weer op de eerste plaats van de Nationale Tuinvogeltelling, aldus de Vogelbescherming. Ongeveer 45.000 mensen telden afgelopen weekeinde ruim 775.000 vogels in 35.000 tuinen. De huismus staat op 1 omdat die vogel in grote groepen leeft. De koolmees staat op de tweede plaats, gevolgd door de merel. De spreeuw eindigde dit jaar nipt op de tiende plaats. De laatste dertig jaar is het aantal spreeuwen met 60% afgenomen. Er is een record aantal tjiftjaffen geturfd. Deze soort zakt bij kouder weer af naar het zuiden van Europa, maar uit de telling blijkt dat een groot deel dit jaar de winter in de Nederlandse tuinen doorbrengt. De organisatoren vroegen de vogelliefhebbers een half uur lang vogels te tellen en de resultaten door te geven via Tuinvogeltelling.nl Ui: ED van 19-01-2015
24
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
25
puzzelpagina populatie dassen niet eerder zo gegroeid
De dassenpopulatie in Brabant groeide het afgelopen jaar als nooit tevoren. Het dassenvolk nam naar schatting met 32 exemplaren toe. Het is de grootste toename sinds de uitzetting van dassen in 1999. Volgens de Dassenwerkgroep Brabant wonwn zo’n 144 exemplaren in of in de buurt van Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Het gaat daarbij om 51 burchten, waarvan het hele jaar bewoond zijn door evenzoveel families. Vorig jaar namen die families met tien toe. Nieuwe dassenfamilies vestigden zich op de Distelberg, het Hengsteven, Hooge Heide en Hoornmanken Tiend in Haaren, De Maas in Tilburg, Klokkenlaan, IJsbaan en Huis ter Heide in Loon op Zand, het Vlijmens Ven in Heusden en de Vughtse Gement.
Tegenover de ongekende aanwas in 2014 staan nog altijd zestien gesneuvelden in datzelfde jaar. Nooit legden zoveel dassen het loodje in deze provincie. Van die zestien gesneuvelden kwamen vijftien om in het verkeer. Het grondgebied van de gemeente Loon op Zand spant daarbij de kroon met zeven dode exemplaren. Sinds 1999 telt Haaren met een aantal van 33 de meeste verongelukte dassen van heel Brabant. In Haaren laten veel dassen het leven op de Heikant. De gemeente had daarin een dassentunnel willen graven, maar de onderhandelingen met de terreineigenaar liepen op niets uit. Tilburg was de afgelopen jaren hard bezig de koppositie van Loon op Zand op dit vlak over te nemen, maar door allerlei maatregelen als faunatunnels en rasters lijkt deze opmars gestopt.
Uit: ED van 06-01-2015 door Frans van Halder.
Glasvezel en wijzigen van e-mailadres In de gemeente Eersel is men momenteel druk bezig met het aanleggen van glasvezel. Dit zal/kan voor een aantal IVN-ers betekenen dat het e-mailadres wordt of reeds is gewijzigd. Ook als om andere reden het e-mailadres is veranderd het vriendelijk verzoek om dit z.s.m. door te geven aan onze penningmeester.
Dinie van Rooij:
[email protected]
26
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Zoekt u mee? Om onze vereniging goed op koers te houden zijn we op zoek naar IVN-ers die - naast het gewone “werk” - ook op bestuurlijk niveau willen meedenken/meewerken om zo een bijdrage te leveren aan onze vereniging. Zie het vooral als iets positiefs als hierom wordt gevraagd! Natuurlijk weet iedereen dat je niet zonder een bestuur kunt, dat hoef je aan niemand uit te leggen. Maar om ja te zeggen? Eén zekerheid heb je alvast: we zullen je enthousiast ontvangen, vervolgens koesteren en daarna met gepaste liefde behandelen. Het bestuur het bestuur
Jeugd is een voorschot, ouderdom is de afrekening.
ADVIES
MEERLINGEN
ARTS
OUDERENBUS
BABYMASSAGE
PRIK
BEGELEIDING
SERVICE
CONSULENT
SPREEKKAMER
CURSUS
UITLEEN
FYSIOTHERAPEUT
VERZORGEN
GEBOORTE
WELZIJN
GEZIN
ZALF
GEZONDHEID
ZIEK
HULPVERLENING
ZORGDOSSIER
KRAAMPAKKET
ZORGLIJN
LEVENSLUSTIG
ZWANGERSCHAP
Als het niet kan zoals het moet, Dan moet het maar zoals het kan.
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
27
Excursie- en activiteitenprogramma
IVN
IVN Bergeijk-Eersel 2015
Maand Januari Februari
29 - donderdag 20.00 uur Johan Biemans • Hans Wingerd Natuurtuin ’t Loo
Lezing “Van Eicha tot Bergeijk”
22 - zondag
13.30 uur Wil • Fred • Hans
Het Schut Parkeerplaats Beekloop a.d. Fressevenweg Bergeijk
“Speuren naar sporen”
natuur- en milieueducatie van
Maart
5 - donderdag
20.00 uur Bestuur • Leden
De Wingerd Natuurtuin 't Loo
Algemene Leden Vergadering
vrijwilligers en beroeps-krachten
18 - woensdag
-
Natuurtuin 't Loo
27 - vrijdag & 28 - zaterdag
19.00 Albert • Yvonne • Hans Plaatsen i.o.m. Gemeente Bergeijk 22.00 uur
Boomfeestdag: “Bomen en Water!” 39e Landelijke Sterrenkijkavond
april
26 - zondag
08.00 uur Koos • Fred • Ton
Einde Bredasedijk Bergeijk
Vogelwandeling “Vogels rondom de Liskes”
Mei
17 - zondag
13.30 uur Fred • Hans
Parkeerplaats NM Burgm. Aartslaan
Lentewandeling de Maaij/ Pastoorsweijer
21 - donderdag 20.00 uur Claud Biemans • Hans
Natuurtuin ’t Loo
Lezing “Bloemen van de Maaij”
6 - zaterdag
Vertrek vanaf Kattendans Bergeijk met eigen vervoer carpoolen
Ledendag naar het Leudal
18 - donderdag 21.45 uur Koos • Paul
Vertrek vanaf kiosk te Luyksgestel
Nachtzwaluw Stevensbergen
26 - vrijdag
19.30 ??? uur
n.t.b.
Kempensafari
28 - zondag
12.00 uur Hans • Koos • Ton
Natuurtuin 't Loo
Natuurmarkt
5 - zondag
13.30 uur Wil • Lothar
’t Heike Dommelen, start einde Damianusdreef Dommelen bij plattegrond Dommelen
Zomerwandeling op ‘T Heike
10 - vrijdag
22.00 uur Ben • Fred • Ton
Parkeerplaats Kattendans Patersbos Bergeijk Vleermuisexcursie
2 - zondag
13.30 uur Wil • Lothar
Natuurtuin ’t Loo
Dagvlindertelling
30 - zondag
13.30 uur Wout • Fred
Parkeerplaats SBB hoek Postelseweg Bredasebaan
Heidewandeling Cartierheide
20.30 uur Wil • Lothar • Hans
Natuurtuin 't Loo
Nationale NachtvlinderNacht
17 - donderdag 20.00 uur Gerard Compiet • Hans
Wingerd Natuurtuin ’t Loo
Lezing “De kevers van ons land”
4 - zondag
11.00 uur Hans • ?
Streekmuseum De Acht Zaligheden Eersel
Natuurmarkt Eersel
18 - zondag
13.30 uur Wil • Wout • Anny
Jachthuis, Witrijt 20, Bergeijk (verlengde van Postelseweg Eersel)
Paddenstoelenexcursie
22 - donderdag 20.00 uur Werkgroepen
De Wingerd Natuurtuin 't Loo
Werkgroepenoverleg
24 - zaterdag
19.00 uur Wil • Hans • Lothar • Albert
SBP
Nacht van de Nacht (Inschrijven!)
7 - zaterdag
n.t.b.
Lokatie n.t.b.
Natuurwerkdag
12 - donderdag 20.00 uur Gidsen
De Wingerd Natuurtuin 't Loo
Gidsenoverleg
19 - donderdag 20.00 uur Rini Kerstens • Hans
De Wingerd Natuurtuin 't Loo
Lezing “Windbestuiving en toch insecten”
26 - donderdag 13.30 uur Wil • Hans
Parkeerplaats SBB hoek Postelseweg/ Bredasebaan
Kerstwandeling met koffie
Juni
Juli Augustus
Datum
September 11 - vrijdag
Oktober
November
December
Tijd
Gids
Team Boomfeestdag
08.30 uur Gids • Lothar
NM • SBB • GB • IVN ?
Hans
Plaats
Instituut voor natuur educatie en duurzaamheid
Thema
Het IVN is een vereniging voor
die streeft naar meer natuur en een betere kwaliteit voor het milieu, opgericht in 1960. Verspreid over Nederland heeft het IVN 180 lokale afdelingen. Ongeveer 22.000 leden zetten zich in voor natuur en milieu. De beroepsorganisatie van het IVN, met een landelijk bureau in Amsterdam en 11 provinciale consulentschappen, ondersteunt en adviseert allen die - vrijwillig of beroepsmatig actief zijn op het gebied van educatie, voorlichting en communicatie over natuur, milieu, duurzaamheid en leefbaarheid.
IVN Bergeijk-Eersel is opgericht op 26 mei 1964 en telt circa 175 leden en donateurs.
Doelstellingen
Door middel van allerlei voorlichtende en educatieve activiteiten willen wij er toe bijdragen dat de bevolking (en met name de jeugd) zich bewust wordt van de relaties tussen de mens, zijn cultuur en de levende en niet levende omgeving. Mogelijkheden scheppen voor het totstandkomen van deze bewustwording, via zelf beleven, zelf ontdekken en kennis verrijken. Een bijdrage te leveren tot hun ontwikkeling voor natuur- en milieubesef, hetgeen wil zeggen dat de mensen zich mede verantwoordelijk voelen voor, en in harmonie wensen te leven met andere levende wezens en de stoffelijke wereld.Deze doelen willen we bereiken door het organiseren van allerlei educatieve activiteiten waardoor de bevolking in het werkgebied bereikt wordt.
Het ondersteunen van het werk van het onderwijzend personeel van scholen, gevestigd in ons werkgebied. Hiertoe zijn diverse werkgroepen actief.: • Werkgroep wandelingen en excursies • Werkgroep voorlichting- en dia-avonden • Werkgroep scholenwerk ad hoc • Werkgroep jeugd IVN • Werkgroep wilde plantentuin • Werkgroep cursussen • Werkgroep onderhoud en instandhouding van Natuurtuin ’t Loo mede t.b.v. educatie • Werkgroep vogels • Werkgroep inventarisatie voor Flora en Fauna • Werkgroep vlinders en libellen
Lid worden?
Interesses
Naam:..................................................................Voorletters:........................ Adres:............................................................................................................. ....................................................................................................................... Telefoon: ( ) - .................................................................................... Email:.............................................................................................................
Mijn interesse gaat uit naar:
Wenst lid te worden van IVN Bergeijk/Eersel als: Landelijk lid € 18,00
(Als landelijk lid ontvangt u ook vier maal per jaar 'Mens en Natuur')
Donateur € 11,00 Huisgenootlid € 4,00 € 14,00 Jeugdlid
Jeugd - IVN Vogels Zoogdieren Vlinders-Libellen Paddestoelen Insecten algemeen Wilde planten Fotografie Anders, nl: ................................. ....................................................... ....................................................... ........................................................
Thema-avonden entree €5,- (incl.koffie) voor niet-leden • Aangevraagde wandelingen 2015 € 45,- per gids(incl reisk.) 28
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
Het Sleutelblad • februari 2015 • IVN Bergeijk-Eersel • jaargang 29 • nummer 1
29
Het sleutelblad in kleur op de website bekijken? Scan deze QR-code:
Indien onbestelbaar retour aan: Dinie van Rooy Hees 32 5521 NV Eersel