Aan de leden van de raad
Raamsdonksveer, Ons kenmerk Onderwerp
: ADV/MvB/15 : Raadsinformatiebrief: Decembercirculaire gemeentefonds 2014.
Geachte leden van de raad, Bij deze informeren wij u over de gevolgen van de onlangs ontvangen zgn. “Decembercirculaire gemeentefonds 2014”. Wij menen u deze aan te moeten bieden omdat deze circulaire o.a. een doorkijk geeft naar latere jaren dat van belang is voor onze Kadernota 2016. Inleiding Regelmatig ontvangen wij circulaires van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de rijksuitkeringen aan onze gemeente van het gemeentefonds. Het zwaartepunt van de besluitvorming over de uitkeringen uit het gemeentefonds ligt bij de jaarlijkse Mei- en Septembercirculaires. Tussentijds worden circulaires ontvangen die op enkele onderdelen van deze uitkeringen nadere informatie geven. Thans is de zgn. "Decembercirculaire gemeentefonds 2014" ontvangen. Van de circulaires heeft de decembercirculaire doorgaans een beperkte strekking. Het gaat primair om onderwerpen die vóór het einde van het jaar geregeld dienen te zijn met het oog op de jaarafsluiting door het Rijk en de gemeenten. De decembercirculaire 2014 is de eerstvolgende na de septembercirculaire 2014. Van deze laatstgenoemde circulaire heeft u via het raadsvoorstel d.d. 28 oktober 2014 in uw vergadering van 30 oktober 2014 reeds kennis genomen en tevens besloten de structurele financiële gevolgen voor 2015 e.v. jaren te verwerken in de 1e wijziging van de programmabegroting 2015. Decembercirculaire 2014 Gevolgen voor 2014 De accresraming (groei) 2014 blijft in deze circulaire ongewijzigd. Het accres wordt in beginsel driemaal per jaar door het rijk geraamd, te weten naar aanleiding van de Voorjaarsnota, de Miljoenennota en het Financieel Jaarverslag van het Rijk. Bij wijze van uitzondering bevatten de vorige twee decembercirculaires wel mededelingen over het accres, in verband met het nieuwe regeerakkoord in 2012 en het begrotingsakkoord in 2013. Het definitieve accres 2014 wordt gemeld in de meicirculaire 2015 en verwerkt in het uitkeringsjaar 2015. Ten behoeve van onze jaarafsluiting 2014 is het accres zoals gemeld in de septembercirculaire 2014 de laatst gemelde stand.
Ons kenmerk : ADV/MvB/15 Onderwerp : Raadsinformatiebrief: Decembercirculaire gemeentefonds 2014.
De informatie uit deze decembercirculaire betekent dat de uitkering 2014 uiteindelijk € 12.000 hoger zal uitvallen dan bij de Tussenrapportage 2014 is geraamd. In de Tussenrapportage is de meicirculaire 2014 verwerkt zodat de navolgende verschillen voor 2014 ook veroorzaakt worden door aanpassingen in de septembercirculaire 2014. De navolgende 3 aanpassingen zijn voor 2014 van belang: 1. De decentralisatie-uitkering Wmo-Huishoudelijke verzorging valt € 73.000 lager uit dan in de Tussenrapportage verwerkt. 2. Extra is een éénmalige decentralisatie-uitkering “Koopkrachttegemoetkoming” ter grootte van € 60.000 toegekend. Volledigheidshalve wordt u medegedeeld dat hiertegenover ook een bedrag van ongeveer € 33.000 aan lasten dient te worden verantwoord vanwege betalingen aan huishoudens met een laag inkomen. Het restant is vrij besteedbaar en o.a. ook bedoeld om de uitvoeringslasten (ad + € 10.000) te dekken. 3. Het restant (ad € 25.000 positief) betreft geringe aanpassingen o.a. € 13.000 extra door het aanpassen van de verdeelreserve. Daarnaast zijn er enkele correcties van het rijk van uitkeringen over 2012 en 2013 van in totaliteit € 50.000 negatief die ook in de jaarrekening 2014 dienen te worden verwerkt. In totaliteit zal in de gemeentelijke jaarrekening 2014 per saldo een bedrag van € 38.000 negatief worden verwerkt. Overigens is dit een voorlopige einduitkomst omdat naast deze correctie nog aanpassingen in de maatstaven in de jaarrekening 2014 verwerkt dienen te worden. Dit betreft bv. aantallen bijstandsontvangers, woz-waarden van woningen/bedrijven enz. op grond van een nadere of definitieve vaststelling door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Gevolgen voor 2015 e.v. jaren Hierbij geven wij u een cijfermatig overzicht van de financiële gevolgen voor onze gemeente.
Verwerkt in begroting 2015 (incl. 1e wijziging inzake september-circulaire 2014) Mutaties decembercirculaire 2014: a. Uitkeringsfactor (Accres) b. Maatstaven (inwoners < 20 jaar, lage inkomens etc.). c. Vervallen uitkering Centra voor jeugd en gezin d. Suppletie regeling groot onderhoud verdeelstelsel Subtotaal Nieuwe stand na december-circulaire 2014
2015 € 27.155.000
€
0
2016 € 27.166.000
€
0
2017 € 26.752.000
€
0
2018 € 26.485.000
€
0
€
418.000
€
419.000
€
418.000
€
422.000
-€
438.000
-€
438.000
-€
438.000
-€
438.000
€
14.000
- € 6.000 € 27.149.000
- € 19.000 € 27.147.000
- € 20.000 € 26.732.000
- € 16.000 € 26.469.000
Voor de verklaring van dit meerjarenbeeld zijn een 2-tal ontwikkelingen van belang.
Ons kenmerk : ADV/MvB/15 Onderwerp : Raadsinformatiebrief: Decembercirculaire gemeentefonds 2014.
Allereerst worden met ingang van 2015 de middelen van de decentralisatie-uitkering Centra voor Jeugd en Gezin overgeheveld naar de algemene uitkering. De verdeelwijze blijft nagenoeg ongewijzigd zodat maar in beperkte mate herverdeeleffecten optreden. Daarnaast is de 1e fase van het groot onderhoud aan het totale verdeelstelsel bijgesteld. In de meicirculaire 2014 is gemeld dat wij € 2 per inwoner zouden gaan inleveren met ingang van 2015, thans is gebleken dat dit € 3 per inwoner zal gaan worden. Wel krijgen wij daardoor nog éénmalig voor 2015 een extra bedrag van € 14.000 vanwege de overgangstermijn van 2 jaren. Tenslotte wordt ook medegedeeld dat de 2 e fase van de nieuwe verdeling van het gemeentefonds volgens schema vanaf 2016 ingaat. Nadere berekeningen daarvan zullen in de meicirculaire 2015 worden bekend gemaakt. Volledigheidshalve kan ook worden vermeld dat thans voor het sociaal domein geen nieuwe cijfers bekend gemaakt zijn (zie ook hierna onder de kop Integratie-uitkering Sociaal domein). Alle reeksen hebben direct financiële gevolgen en beïnvloeden het saldo van de begroting 2015 t/m 2018. De gevolgen voor het jaar 2015 kunnen in de Tussenrapportage 2015 worden verwerkt en voor de jaren vanaf 2016 in de integrale afweging van de Kadernota 2016. Integratie-uitkering Sociaal domein a. Inleiding Het jaar 2014 heeft in het teken gestaan van de definitieve voorbereiding van de decentralisaties op de terreinen van de jeugd, participatie en langdurige zorg. De Jeugdwet is aangenomen, alsmede de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015. De bedragen voor 2015 ondergaan op dit moment ten opzichte van de septembercirculaire 2014 geen wijziging. Zij zijn echter niet definitief. Hierna volgen de redenen waarom dat het geval is m.n. die welke voor onze gemeente van toepassing zijn. Daarna volgt informatie die verband houdt met de invoering van objectieve verdeelmodellen. In de meicirculaire 2015 zullen de bedragen daadwerkelijk worden aangepast. b. Ontwikkelingen in de macrobedragen Wlz-indiceerbaren Besluitvorming in het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz) heeft tot gevolg dat sommige cliënten niet onder de Wmo 2015 en onder de Jeugdwet maar onder de Wlz zullen vallen. In verband hiermee zal de integratie-uitkering Sociaal domein vanaf het jaar 2015 worden verlaagd. Het gaat om een bedrag van maximaal € 134 miljoen (€ 25 miljoen Wmo 2015 en € 109 miljoen Jeugdwet). De omvang van de correctie per gemeente kan in het 1e kwartaal 2015 worden bepaald op basis van de realisatiegegevens over de overgang van Wlzindiceerbaren naar de Wlz. Deze gegevens komen (per gemeente gespecificeerd) beschikbaar via het Ministerie van VWS. Uitvoeringskosten pgb-trekkingsrecht Bij de meicirculaire 2014 is aangekondigd dat met betrekking tot het pgb-trekkingsrecht met de VNG nog afspraken gemaakt moesten worden over de dienstverlening van de SVB en de bijbehorende kosten. Met de VNG is inmiddels de bestuurlijke afspraak gemaakt dat het Ministerie van VWS voor 2015 zowel de ontwikkelingskosten als de uitvoeringskosten SVB pgb-trekkingsrecht voor gemeenten voor zijn rekening neemt. Met ingang van 2016 komt dit voor rekening van gemeenten. Zij zullen dan ook sturing krijgen over deze taak van de SVB. Jeugdhulp In bestuurlijke afspraken met de VNG en de branches gespecialiseerde zorg voor Jeugd (bovenregionale jeugdhulp) is vastgelegd dat er onderzoek plaatsvindt naar de uitgaven in de jeugd-ggz en naar de toepassing van het woonplaatsbeginsel voor gemeenten met zeer veel residentiële jeugdhulpcapaciteit. Dit moet inzicht verschaffen in de vraag of moet worden besloten tot een aanpassing van het macrobudget en de verdeling voor 2015. Naast deze bestuurlijke afspraken is een ander punt naar voren gekomen dat mogelijk het budget voor gemeenten beïnvloedt. Dit betreft een extra toevoeging en verdeling van het budget voor de zorg die kinderartsen in het kader van medisch specialistische zorg leveren
Ons kenmerk : ADV/MvB/15 Onderwerp : Raadsinformatiebrief: Decembercirculaire gemeentefonds 2014.
aan jeugdigen bij ADHD. Het betreft een overheveling van de Zorgverzekeringswet naar het macrobudget (ter grootte van € 10 miljoen). Het bedrag wordt vanaf 2016 aan het macrokader toegevoegd. Voor 2015 wordt door zorgverzekeraars, de VNG en VWS gezamenlijk een oplossing uitgewerkt voor de inkoop en financiering van deze jeugdhulp. Nominale indexatie Het Rijk besluit in principe in het voorjaar van 2015 over het al dan niet toekennen van de rijksbrede compensatie voor loon- en prijsontwikkeling (nominale indexatie). Als het Rijk besluit om de middelen voor de nominale indexatie uit te keren zullen deze ook aan de integratie-uitkering worden toegekend. Als onderdeel van de (voorjaars)besluitvorming vindt er een wegingsmoment plaats. Hierbij kunnen de vakdepartementen onder regie van de fondsbeheerders de afweging maken om de nominale indexatie in bijzondere gevallen voor specifieke knelpunten aan te wenden, echter altijd binnen het sociaal domein. c. Invoering objectieve verdeelmodellen in 2016 Objectief verdeelmodel Wmo 2015 Bij de publicatie van het onderzoek naar het verdeelmodel Wmo 2015 in augustus 2014 zijn de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) en de VNG om advies gevraagd over zowel het model als het ingroeipad. Op basis van diverse bijeenkomsten in het land, gesprekken met gemeenten en de adviezen van de Rfv en de VNG is bestuurlijk met de VNG overeengekomen dat het objectieve verdeelmodel voor alle gemeenten vanaf 2016 wordt ingevoerd. Het objectief verdeelmodel kan niet worden ingevoerd zonder een goede overgangsregeling. Objectief verdeelmodel jeugd In de meicirculaire 2014 is de verdeling van het macrobudget Jeugdwet voor het jaar 2015 over de gemeenten opgenomen. Die verdeling is gebaseerd op historisch zorggebruik (basisjaar 2012). Met ingang van 2016 zullen de middelen voor jeugdhulp verdeeld worden middels een objectief verdeelmodel. Dit zal geleidelijk plaatsvinden, middels een nog te ontwikkelen ingroeipad. Een objectief verdeelmodel voorspelt de verwachte uitgaven aan jeugdhulp per gemeente op basis van structuurkenmerken. Het onderzoek naar het objectief verdeelmodel is afgerond en heeft geleid tot rapporten van het SCP en Cebeon. Het model kent nog een conceptstatus, aangezien de Raad voor de financiële verhoudingen en de VNG gevraagd zijn advies te geven over dit model. In het voorjaar van 2015 zal het objectief verdeelmodel definitief vastgesteld worden. Sociale werkvoorziening Voor het onderdeel Wsw van het participatiebudget in de integratie-uitkering is uitgegaan van de taakstelling 2014 als basis, maar dit onderdeel van de budgettoekenning zal conform de bestuurlijke afspraak van het Ministerie van SZW en de VNG voor 2015 worden herzien op basis van het aantal gerealiseerde Wsw-arbeidsplaatsen in standaardeenheden in 2014. d. Overgangsregeling integratie-uitkering Sociaal domein Nu de ontwikkeling van de objectieve verdeelmodellen jeugd en Wmo 2015 is afgerond gaat de aandacht uit naar het ontwikkelen van een goede overgangsregeling. Door de regeling worden de herverdeeleffecten die bij de overgang op de objectieve verdeling optreden in een nader te bepalen tempo geëffectueerd. Er liggen hier enkele complexe vraagstukken. Deze wil het Rijk samen met de VNG en de gemeenten oplossen. Het Rijk zal hiertoe het initiatief nemen en een werkgroep instellen. e. Informatievoorziening sociaal domein De eerste fase van de inrichting van de informatievoorziening in het sociaal domein is per 1 juli 2014 afgerond. Op die datum heeft de Ministeriële Commissie Decentralisaties (MCD) akkoord gegeven op het tussen het Rijk, de VNG en de gemeenten overeengekomen ontwerp voor de inrichting van de informatievoorziening sociaal domein. In het ontwerp is gezocht naar een zo scherp mogelijke aansluiting tussen de informatiebehoefte van de gemeenten en die van het Rijk. Daarbij is enkelvoudige uitvraag en meervoudig gebruik van informatie, waarbij het CBS het gegevensverzamelpunt vormt, het uitgangspunt. Voor gemeenten wordt informatie ontsloten middels de door de VNG en KING ontwikkelde “gemeentelijke monitor sociaal domein” via waarstaatjegemeente.nl. De VNG heeft een gegevensset vastgesteld die daarvoor wordt gebruikt. Het gaat om gegevens gerelateerd aan
Ons kenmerk : ADV/MvB/15 Onderwerp : Raadsinformatiebrief: Decembercirculaire gemeentefonds 2014.
early warning items, het wijkprofiel, het gebruik van sociale voorzieningen en cliëntervaring en toegankelijkheid. Het Rijk ontsluit informatie via de zogenaamde “overall monitor sociaal domein”. Deze monitor is in samenhang met de gemeentelijke monitor sociaal domein ontwikkeld. De overall monitor brengt de uitkomsten van de monitoring gerelateerd aan de drie decentralisatiewetten samenvattend bij elkaar en voegt daar de uitkomsten van de bestuurlijke monitoring en de zogenaamde “sociaal domein index” aan toe. In de bestuurlijke monitoring staat centraal hoe gemeenten bestuurlijk en organisatorisch omgaan met de decentralisaties. De sociaal domein index gaat in op de effecten van de decentralisaties voor (kwetsbare) burgers. Met behulp van de overall monitor sociaal domein wordt inzicht gegeven in het functioneren van het systeem van het gedecentraliseerde sociaal domein op onderdelen en als geheel. Vervolgproces Op dit moment wordt door het Ministerie van BZK gewerkt aan de operationalisering van de overall monitor sociaal domein. In mei 2016 ontvangt de Tweede Kamer een eerste rapportage in het kader van de overall monitor sociaal domein. Verder zet het Ministerie van BZK in op de doorontwikkeling van de inrichting van de informatievoorziening. Dat houdt in dat de informatievoorziening stapsgewijs verder wordt geïntegreerd, aangescherpt en waar mogelijk vereenvoudigd. Daarbij zal er aandacht zijn voor de relatie met die beleidsterreinen die grenzen aan de decentralisaties in het sociaal domein. f. Huishoudelijke Hulp Toelage Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat in de decembercirculaire 2014 geen melding wordt gemaakt van ons toekomende gelden voor het stimuleren van de vraag naar huishoudelijke hulp (zgn. HHT, Huishoudelijke Hulp Toelage). De verdeling over de gemeenten zal in de meicirculaire 2015 worden opgenomen. Vooruitlopend hierop zijn wij bij schrijven d.d. 7 januari 2015 van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport al wel in kennis gesteld van de beslissing van het rijk om onze gemeente zowel in 2015 als in 2016 een bedrag toe te kennen voor deze taak van € 98.000 per jaar. Door aanbieding van de gegevens uit de December-circulaire gemeentefonds 2014 nemen wij aan u op dit moment voldoende te hebben bericht. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Geertruidenberg, de secretaris, de burgemeester,
R.C.J. Nagtzaam
drs. W. van Hees
