1/06/15
Hoe kunnen we ac+viteiten meer betekenisvol maken voor de oudere? Vernieuwend werken in bestaande ac+viteiten Oefening in crea+ef denken Valerie Desmet en Elise Cornelis
2
(Bete)ken(n)is maken… § Wie ben je? § Waar werk je? § Welke func>e? § Welke ac>viteit was betekenisvol voor jou? Waarom?
3
4
Doel van deze workshop § Crea>eve denkvaardigheden op>maal benuDen § Divergerende fase is een veelheid aan ideeën genereren § Convergerende fase is de meest passende selecteren … Om zo vernieuwend te werken in bestaande ac>viteiten … Om zo tot meer betekenisvolle ac>viteiten te komen
5
INLEIDING OP CREATIEF DENKEN…
6
1
1/06/15
Wat is crea+viteit?
Het vermogen om iets te maken wat nieuw en passend is en/of nut heeft.
Sternberg R., 1999
Fasen in het crea+ef denken § Fase 1: starQase – probleemdefini>e § Formuleer de vraag concreet en uitdagend § Voorbeeld: Hoe kunnen we…? Bedenk manier om…
§ Fase 2: divergen>efase – veel ideeën bedenken § Fase 3: convergen>efase – ideeën kiezen en bewerken § Fase 4: uitvoerende fase – ac>veren 9
10
Crea+eve basisvaardigheden 1. 2. 3. 4. 5.
Crea+ef waarnemen q Bewust worden eigen waarnemingspatronen. q Herkennen van dominante patronen. q Loskomen van dominante patronen. q Hoe kan ik hier anders naar kijken?
Crea>ef waarnemen Uitstel van oordeel Flexibel associëren Divergeren Verbeeldingskracht ontwikkelen
12
2
1/06/15
Oordeel uitstellen
Flexibel associëren q Snel schakelen tussen verschillende verbanden die je kan leggen
q Belangrijke a[tude. q Nieuwe ideeën passen per defini>e niet in bestaande.
q Drie overheersende patronen: TOS q Tegenstellingen : zwart/wit, groot/klein, chaos/ orde, destruc>e/herstel.. q Overeenkomsten : zwart/nacht, groot/berg, spijker/nietje q Samenhang : berg/Mont Blanc, hamer/spijker
q Hersenen hebben >jd nodig om aan een nieuw idee te wennen.
13
14
Divergeren
q Zo veel mogelijk alterna>eve oplossingen bedenken. q Stop niet na de drie of vier eerste ideeën. q De reflex om steeds verder zoeken naar alterna>even is cruciaal bij brainstorm en is te oefenen.
Verbeeldings-‐ kracht ontwikkelen
Inbeelden = in je gedachten een voorstelling maken van iets dat bestaat, waarbij je dus beelden oproept. q De kracht om, iets dat nog niet bestaat, te verbeelden. q Door een idee zo gedetailleerd mogelijk te verbeelden. q Door jezelf vragen te stellen als “hoe werkt het?” of “hoe dan?”.
15
19-‐8-‐2014
Brainstorm AA in WZC
16
Kenmerken
Situa+es voor crea+ef denken § Als onze vooroordelen niet blijken te kloppen… § Als nergens in een handboek staat hoe we met een bepaalde situa>e moeten omgaan… § Als we in veranderen situa>es niet verder geraken met bestaan oplossingen… § Als we een situa>e willen verbeteren… § Als we zoeken naar nieuwe kansen… § Als we iets niet willen bedenken/maken…
DIVERGEREN
CONVERGEREN
kwan>teit
kwaliteit
verbeelding
logica
intuï>e
oordeel
wild
systema>sch
diversiteit
consistent
18
3
1/06/15
Idea killers • • • • • • • • • • 19
ja, maar … dat bestaat al … dat hebben we toch al eens geprobeerd … dat vindt de oudere toch niks … dat accepteert de direc>e toch niet … daar hebben we geen geld voor … die verandering is veel te groot … dat is veel te risicovol … daar zijn we toch veel te klein voor … dat had zelfs mijn zoontje van drie kunnen verzinnen …
20
Denk aan een oudere die je gisteren zag
DE OUDERE
21
Inleefoefening ac+viteit
22
Basale ADL
Zich wassen
Zich binnenshuis verplaatsen
Eten
Toiletbezoek Zich kleden 23
4
1/06/15
Instrumentele ADL
Geavanceerde ADL
Telefoneren Maal>jden bereiden
Boodschappen Moderne technologie
Geldbeheer Kleine klusjes
Zich verplaatsen Was doen
Hobby’s
Zorgen voor…
Medica>egebruik Huishouden
Spelregels van deze oefening § UITSTEL VAN OORDEEL à ROL ZWARTE KAART! § Lim mee op ideeën
DEEL 1: OEFENING DIVERGEREN
§ 1 idee per post-‐it § Wees concreet
27
28
Brainstormoefening
Een idee per post-‐it
Hoe kan ik ac>viteiten meer betekenisvol maken voor die oudere? § Betekenisvolle ac>viteiten? § Wat roept dat bij jou op?
29
30
5
1/06/15
Treintje van post-‐its
Een idee per post-‐it
Doorgeven en aanvullen
§ Wat zijn betekenisvolle ac>viteiten voor jouw vader of moeder?
31
32
Analogie met de natuur
Een idee per post-‐it
§ Welke elementen uit de natuur zouden ac>viteiten meer betekenisvol kunnen maken?
§ Hoe zou superman ac>viteiten meer betekenisvol maken voor die oudere?
33
34
Een idee per post-‐it
Een idee per post-‐it § Wie of wat kan mij helpen om nieuwe betekenisvolle ac>viteiten te vinden? § Contacteer iemand en bevraag betekenisvolle ac>viteit.
35
§ Zoek foto’s of >tels waarin je nieuwe passende zaken ziet
36
6
1/06/15
Sorteren § Ideeën overlopen en groeperen per rubriek § Bij meer dan 4 dezelfde is dit een aanname of vooronderstelling
DEEL 2: OEFENING CONVERGEREN
37
38
Kies 3 nieuwe ideeën per rubriek
Kies!
§ Maak een mindmap per groep § Belangrijkste ideeën groeperen
§ Kies een paar ideeën en formuleer anders en uitdagend
Concreet project uit denken
Concreet project uit denken
§ Verschillende ideeën combineren § Durven dromen
§ Stappenplan die voor ons haalbaar is § In elkaar geloven
39
41
40
42
7
1/06/15
Concreet project § Formulier
Voorstelling resultaten
IDEEFORMULIER* * * TITEL+IDEE:+__________________________________________________________________+ + + + Definitie*idee* Beschrijf+hier+wat+het+idee+juist+inhoudt.+ + + + + + + + + + + + + Voordelen* Beschrijf+wat+je+meer,+beter,+sneller,+goedkoper,+leuker+kan+met+dit+idee,…+ + + + + + + + + + + Nadelen* Oplossingen* Valkuilen+of+belemmeringen+ Welke+oplossingen+zie+je+ervoor+ * + * + * + * + * + * + * + * * * * *
Impact* Beschrijf+wat+er+op+het+eerste+zicht+zou+(moeten)+veranderen.+ + + + + + + + + + + Nodige*partijen* Maak+een+lijstje+van+alle+mensen+of+organisaties+die+nodig+zijn+voor+de+realisatie.+ + + + + + + + + + ! ! ACTIEPLAN* * Actie* Wie* Wanneer* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Ideeformulier+brainstorm+
Ideeformulier+brainstorm+
+
1+van+2+
+
§ Ieder groepje stelt zijn ideeformulier voor…
2+van+2+
43
Uitvoerende fase
44
Evalua+e
§ Wat neem ik mee? § Het is nu aan jou… § Ga ervoor!
45
Zijn er vragen?
§ Wat vonden jullie van de brainstorm? § Wat vonden jullie van (elkaars) resultaten?
46
Bronnen en literatuur § Koot-‐Fokkink, A. (2004). Aroma-‐ac*viteiten met ouderen. Baarn, HB uitgevers (ISBN 9055744271) § Beernink, A. (1998). Natuurlijk groen. Baarn, Uitgeverij Intro (ISBN 9055741132) § Savonije, G. (2010). Met de seizoenen mee. Ac*viteiten met ouderen. Houtem, Bonn Stafleu van Loghum (ISBN 9789031383375) § www.bsl.nl/pasklaar. § Bytebier, I. (2002 ) Crea*viteit. Hoe? Zo! Uitgeverij Lannoo (ISBN 9020950177)
47
8
1/06/15
Literatuur ed.
Contact
[email protected] [email protected] www.arteveldehogeschool.be/zorginnova>e DANK VOOR JULLIE AANDACHT!
49
50
9
