Leuker kunnen we het niet maken… Belastingen: blij met een blauwe envelop?
De beruchte blauwe envelop… belastingaangifte!
De overheid heeft het recht om heffingen aan burgers op te leggen om inkomsten te verkrijgen en daarmee de uitgaven te betalen. De belangrijkste heffing die de overheid oplegt, is belasting. Met het belastinggeld dat de overheid ontvangt, kan de overheid zorgen voor collectieve goederen en diensten voor de burgers.
Opdracht 1 Bestudeer het bovenstaande diagram over de Rijksinkomsten van de overheid in 2006. a Hoeveel ontvangt de overheid in 2006 aan loon- en inkomstenbelasting? b Bereken hoeveel procent van de rijksinkomsten bestaan uit kostprijsverhogende belastingen. Rond je antwoord af op hele procenten.
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
1
Je hebt in het Pincode-theorieboek al kunnen lezen dat je belastingen kunt verdelen in directe belastingen en indirecte belastingen. Eén van de belangrijkste belastingen waar vrijwel iedereen in Nederland mee te maken krijgt, is de inkomstenbelasting. Opdracht 2 Behoort de inkomstenbelasting tot de directe of de indirecte belastingen? Verklaar je antwoord.
Bij belastingheffing op inkomen gaat de overheid uit van het draagkrachtbeginsel. Opdracht 3 Omschrijf in je eigen woorden wat er volgens jou wordt bedoeld met het draagkrachtbeginsel. Maak daarbij eventueel gebruik van het online-woordenboek op www.vandale.nl
Als je werkgever het loon uitbetaalt, dan is hij verplicht op jouw loon (iedere maand) loonheffing in te houden en af te dragen aan de belastingdienst. Eigenlijk is dit een soort voorheffing. Daarmee wordt voorkomen dat je aan het eind van het jaar in één keer een groot bedrag aan belasting moet betalen. Na afloop van het jaar vul je de belastingaangifte in. Soms heb je teveel belasting betaald. Je krijgt dan nog geld terug. Het kan ook zijn dat je juist te weinig belasting hebt betaald. Uiteraard moet je dan nog bijbetalen. Box 1 gaat over inkomen uit werk en woning. Als je in loondienst bent, is je inkomen uit werk je loon. Als je een eigen zaak hebt, is dat je nettowinst. Op je inkomen mag je bepaalde kosten in mindering brengen, zodat je minder belasting hoeft te betalen. Je noemt dit aftrekposten. Voorbeelden hiervan zijn reiskosten met openbaar vervoer of kosten voor kinderopvang.
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
2
TARIEF BOX 1 (BELASTBAAR INKOMEN UIT WERK EN WONING) tarief Belastbaar inkomen meer dan doch niet meer dan
€ 17.046 € 30.631 € 52.228
€ 17.046 € 30.631 € 52.228
34,15% 41,45% 42% 52%
heffing over totaal van de schijven € 5.821 € 11.451 € 20.521
In box 1 bereken je de belasting met een schijventarief (zie hierboven). Als je belastbaar inkomen niet hoger is dan € 17.046, dan betaal je het tarief van 34,15%. Als je inkomen hoger is, moet je het verdelen. Over het inkomen dat in schijf 1 valt, betaal je 34,15%, over het gedeelte dat in schijf 2 valt 41,45%, enzovoorts. De tarieven kunnen elk jaar veranderen.
Dewi
↑
Belastbaar inkomen € 80.000
Schijf 4 52% € 52.228 Schijf 3
Chris Belastbaar inkomen € 45.000
42%
€ 30.631 Schijf 2
Brenda Belastbaar inkomen € 26.000
41,45%
€ 17.046 Schijf 1
Alfred Belastbaar inkomen € 15.000
34,15%
€0
Veranderingen vinden altijd plaats in de top van je inkomen. Als het belastbaar inkomen van Chris € 5.000 hoger was, zou dat bedrag nog helemaal in de derde schijf vallen. Chris zou daarover dus 42% belasting moeten betalen.
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
3
Opdracht 4 Jannie Hogeveen werkt als supermarktmanager bij een middelgrote Albert Heijn in Tilburg. Ze heeft in 2006 een belastbaar inkomen van € 38.000. Bereken met behulp van de tabel en het schema hierboven hoeveel belasting Jannie over het jaar 2006 moet betalen. Schrijf je berekening op. Als huiseigenaar betaal je ook belasting over je woning.
Als huiseigenaar moet je een bepaald bedrag bij je inkomen optellen. Dit heet het eigenwoningforfait. Het is een percentage van de waarde van de woning volgens de WOZ (Wet Onroerende Zaken). Daar staat tegenover dat je de betaalde hypotheekrente van het inkomen mag aftrekken. Eigenwoningforfait 2006 WOZ-Waarde van de woning meer dan niet meer dan € 12.500 € 12.500 € 25.000 € 25.000 € 50.000 € 50.000 € 75.000 € 75.000 -
Forfait 0% 0,20% 0,35% 0,45% 0,60% (max. € 8.900)
Opdracht 5 Els Bosman heeft een appartement met een WOZ-waarde van € 185.000. Over de hypotheek van € 150.000 betaalde Els in 2005 4,5% rente. a Bereken met behulp van de tabel het eigenwoningforfait van Jan en Els. b Bereken hoeveel hypotheekrente in euro’s Els in 2005 moest betalen. c Met welk bedrag wordt het belastbaar inkomen van Els uiteindelijk hoger of lager omdat ze een eigen appartement heeft? Schrijf je berekening op.
Ook over spaargeld of beleggingstegoeden betaal je belasting.
Box 3 gaat over inkomen uit vermogen. Vermogen kan bijvoorbeeld zijn: spaargeld, beleggingen (bijvoorbeeld in aandelen) of een tweede huis. Schulden
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
4
gaan daar vanaf. Of je nu veel of weinig verdient aan je vermogen, maakt voor de belasting niet uit. Je moet altijd rekenen met een fictieve opbrengst van 4% over het gemiddelde van je vermogen op 1 januari en 31 december. Over die fictieve opbrengst bereken je 30% belasting in box 3. Het eerste deel van je vermogen wordt niet belast. Dit noem je het heffingsvrije vermogen. Voor 2006 is dat een bedrag van € 19.698 per belastingplichtige. Voor partners (gehuwd of geregistreerd partnerschap) geldt het dubbele bedrag aan heffingsvrij vermogen. Hierboven zijn Box 1 en Box 3 beschreven. Box 2 is niet aan de orde geweest. Omdat Box 2 alleen geldt voor mensen die meer dan 5% van de aandelen van een B.V. (Besloten Vennootschap) of N.V. (Naamloze Vennootschap) bezitten, laten we deze Box verder buiten beschouwing.
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
5
Zelf belastingaangifte doen
Met de voorkennis die je nu hebt ga je in de volgende opdracht zelf belastingaangifte doen. Gelukkig hoef je daarvoor verder niets uit te rekenen zoals je dat bij de opdrachten hierboven soms wel hebt moeten doen. De Belastingdienst heeft een handig aangifteprogramma, dat voor jou precies uitrekent hoeveel belasting je moet betalen (of terugkrijgt). Je moet zelf natuurlijk wel gegevens invullen over je inkomsten, eigen woning en spaargeld.
De opdracht Lees de hele opdracht eerst goed door. Stel je voor: je bent een jaar of 10 ouder dan nu. Na je vervolgopleiding vond je meteen een leuke baan. Je hebt het goed naar je zin, en verdient intussen een aardig salaris. Aan het eind van het jaar heb je een overzicht van je inkomsten ontvangen. Hieronder zie je de belangrijkste gegevens:
Jaaropgave 2005 Loon Ingehouden loonheffing: Verrekende arbeidskorting:
€ 29.137 € 7.651 € 1.287
Werkgever: The Music Factory in Bussum Met de liefde wil het nog niet zo vlotten. Je bent nog vrijgezel, maar je hebt wel een eigen appartement gekocht met een WOZ-waarde van € 120.000. Je hebt een hypothecaire lening lopen bij de Rabobank. Omdat je een beleggingshypotheek hebt, los je tussentijds verder niets af. Je betaalt alleen rente over de lening. Het afgelopen jaar betaalde je over de lening € 6.480 aan rente. Naast je werk bij TMF heb je het afgelopen jaar in je vrije tijd training gegeven op je sportvereniging. Je kreeg hiervoor € 17,50 per uur betaald. In totaal heb je 80 uur training gegeven. Dit valt onder freelance werkzaamheden. Je moet deze inkomsten nog opgeven aan de Belastingdienst.
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
6
Het afgelopen jaar heb je behoorlijk wat kunnen sparen. Op 1 januari was je spaarsaldo nog € 16.000, maar op 31 december van dat jaar had je € 24.500 op je bankrekening staan. Je hebt verder geen andere schulden. Beleggen doe je ook (nog) niet. Je kunt nu aangifte voor de belasting gaan doen. Surf daarvoor naar de website van de belastingdienst. Ga vervolgens naar particulieren Æ aangifte doen Æ aangifte 2005 Æ aangifteprogramma (Windows) DOWNLOADEN. Volg de aanwijzingen op en start het programma op (even geduld). Vul je persoonlijke gegevens in. Je Burger Service Nummer (vroeger heette dit je Sofinummer) is: 0235.47.844. Bij het invullen van je geboortedatum houd je er rekening mee dat je ongeveer 10 jaar ouder bent dan nu. Vul stap voor stap alle benodigde gegevens in over je inkomen en je vermogen. Als er gevraagd wordt naar zaken die op jou niet van toepassing zijn, sla je die over. Druk onderaan de pagina op akkoord . In een enkel geval merk je vanzelf als je toch iets had moeten invullen. Als je niet zeker weet of je ergens iets moet invullen, dan schakel je natuurlijk even de hulp in van een van je klasgenoten of je docent. Als je alle benodigde gegevens hebt ingevuld, verschijnt er een overzicht van je aangifte. Kies dan voor: printen Æ printen naar bestand, onder de naam: IB [je eigen naam]. Start WORD op. Kies voor: openen bestand Æ C-schijf Æ Bdienst Æ 2005 Æ dubbelklik op IB [je eigen naam] . Sla het bestand daarna meteen als WORD-document op onder je eigen domein.
Nadat het overzicht van je aangifte is verschenen, beantwoord je nog de volgende vragen: 1 2 3 4
Hoeveel is je belastbaar inkomen in Box 1? Hoeveel is je belastbaar vermogen in Box 3? Hoeveel is de verschuldigde inkomstenbelasting over het afgelopen jaar? Hoeveel moet je nog bijbetalen / krijg je nog terug?
Pincode 4 vmbo kgt Lesbrief Leuker kunnen we het niet maken
©Wolters-Noordhoff
7
