03/07/15'
Programma
ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee?
Grenzen tussen gezond of ADHD, ODD, CD? Hoe kom je aan ADHD? Hoe kom je aan ODD/CD?
Woensdag 29 oktober P. Deschamps
Hoe kom je ervan af?
Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD
Begripsbepaling: Agressie
Disruptive Behavior Disorders (DBD), Disruptieve Gedragsstoornissen – Oppositional Defiant Disorder (ODD), OppositioneelOpstandige Gedragsstoornis – Conduct Disorder (CD), Antisociale Gedragsstoornis
taal vorm: wat? fysiek relationeel
Agressie
Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD), Aandachtstekort/Hyperactiviteits-stoornis
Normale of verstoorde ontwikkeling?
motivatie: waarom?
proactief reactief
Normale of verstoorde ontwikkeling?
Concentratie – Impulsief + Druk +
Concentratie +++ Impulsief Druk -
ADHD
1'
03/07/15'
Dimensies van ADHD
Dimensies van ODD/CD
Aandacht richten en vasthouden
Prikkelbaar, snel boos, geirriteerd Bepalend, uitdagend
Eerst denken, dan doen
Kwetsend, wraakzuchtig
Stoppen Beurt afwachten Stil zitten
Dimensies ADHD ODD CD
Take home 1
Planning, organisatie, timing, werkgeheugen Beloningsgevoeligheid Empathie, schuld, spijt
Aandacht en impulscontrole zijn normaal en normaal verdeelde eigenschappen. Net als agressie, beloningsgevoeligheid en empathie. Probeer kinderen met gedragsproblemen te herkennen en te begrijpen door naar deze dimensies te kijken.
Programma
ADHD/variatie hoe kom je eraan
Grenzen tussen gezond of ADHD, ODD, CD?
Aandacht en impulscontrole ~ hersenfuncties
Hoe kom je aan ADHD?
~ bouw
sMRI
~ werking
fMRI electrofysiologie neurotransmitters
~ oorzaken
genetica omgeving gene-environment
Hoe kom je aan ODD/CD? Hoe kom je ervan af?
2'
03/07/15'
ADHD: erfelijkheid
ADHD: hersenontwikkeling
80
Filmpje hersenontwikkeling (Shaw et al., 2007)
70 60
60 50 40 30
24
20
15
10
3
6
0 Shaw et al., 2007
ADHD hoe kom je eraan Vroege omgeving
population
2e-gr
1e-gr
1e-gr DZ
MZ
Take home 2 1. Bouw en functie van bepaalde hersengebieden zorgen voor controle over je eigen gedrag
Opvoeding – PASSIEF: ouder met ADHD voedt je anders op – REACTIEF: je roept negatieve reacties op
2. Bij sommige mensen zijn die later/minder goed ontwikkeld 3. Daarbij speelt een combinatie van erfelijkheid en omgeving een rol
– ACTIEF: je zoekt een risicovolle omgeving op
Programma
ODD en CD: Hoe kom je eraan - risico?
Grenzen tussen gezond of ADHD, ODD, CD? school
Hoe kom je aan ADHD? ouders
Hoe kom je aan ODD/CD? Hoe kom je ervan af?
kind
Leeftijdsgenoten
3'
03/07/15'
ODD en CD: Kindfactoren
ODD en CD: Kindfactoren
1. Informatie en opdrachten niet goed verwerken, te snel reageren
2. Andere emotionele reacties
• Impulsiviteit en aandachtsproblemen (60% ADHD) • Intelligentie en overzichtsproblemen • Taalontwikkeling (begrip en expressie)
• Meer sensation seeking • Lagere stressreactie, angst • Minder prosociale emoties en empathie
Lagere reactie op straf, meer op beloning
< Presentatietitel invullen > 03/07/15
- # 19
< Presentatietitel invullen > 03/07/15
Table 1. The classic reward/penalty schedule of the Iowa Gambling Task [36] for 10 successive card selections from the risky/disadvantageous decks A and B, and the safe/advantageous decks C and D.
ADHD/DBD
- # 20
ODD en CD: Ouders en gezin 1. Onduidelijke instructies 2. Te weinig belonen gewenst gedrag Inconsequent omgaan met ongewenst gedrag Te hard straffen Te weinig toezicht > omgeving is niet goed aangepast aan kind
Groen Y, Gaastra GF, Lewis-Evans B, Tucha O (2013) Risky Behavior in Gambling Tasks in Individuals with ADHD – A Systematic Literature Review. PLoS ONE 8(9): e74909. doi:10.1371/journal.pone.0074909 http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0074909 < Presentatietitel invullen > 03/07/15
Take home 3
- # 22
Programma Grenzen tussen gezond of ADHD, ODD, CD?
Ook bij ODD/CD spelen Kindfactoren (meer belonging nodig) Omgevingsfactoren (meer straffen) De samenhang tussen beiden Een rol bij ontstaan en onderhoud
Hoe kom je aan ADHD? Hoe kom je aan ODD/CD? Hoe kom je ervan af?
4'
03/07/15'
Mogelijke lange termijn gevolgen
Kan het ook goed aflopen? ODD 30-60% na 1-12 jaar geen diagnose ODD
Justitie: delinquentie straffen
Psychiatrie: depressie angst verslaving
Werk: wisselingen conflict werkloos
Relatie: scheiding zwanger
ODD Gezondheid: ziekenhuis ongevallen
40-60% adolescentie nooit CD CD 30-60% volwassene geen antisociale PS
Kan het ook goed aflopen?
Kan het ook goed aflopen? Kindfactoren Sociale competentie school
Positieve coping
ouders
Intelligentie
kind
Leeftijds-
Hechtingsmogelijkheden
genoten
< Presentatietitel invullen > 03/07/15
- # 28
Kan het ook goed aflopen? Omgeving
Kan het ook goed aflopen? Behandeling
Sterke band met school en familie
Kind ADHD Stemmingsproblemen
Rolmodel van hetzelfde geslacht Goede relatie met minstens één volwassene Steunend systeem
Ouders en school Overvraging beperken en duidelijke instructies geven Consequent belonen en straffen Voldoende toezicht maar ook niet teveel
< Presentatietitel invullen > 03/07/15
- # 29
5'
03/07/15'
Take home 4
Take Home Ontwikkeling van kenmerken van belang bij ADHD en ODD is normaal verdeeld
De ontwikkeling is risicovol maar kan ook goed aflopen. Goede behandeling en begeleiding is niet alleen een zaak van de dokter
Bij ADHD en ODD/CD spelen kind en omgeving en de interactie een rol De ontwikkeling is risicovol maar kan ook goed aflopen. Goede behandeling en begeleiding is niet alleen een zaak van de dokter.
Dank voor uw aandacht
Bezoekadres: Heidelberglaan 100 3584 CX UTRECHT
Postadres: Postbus 85500 3508 GA UTRECHT
T. 088 75 595 93 E.
[email protected]
www.umcutrecht.nl/hersencentrum
6'
