10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS
Connecties maken (historische lessen voor de toekomst van Curaçao? S.M. de Sola 5 juni, 2015 Santa Barbara Resort Curaçao
“We can almost say, without exaggerating, that our history consists of a single search for the perfect answer to the question: ‘What do you do with an island that has been tagged as -------- useless?’” Charles Gomes Casseres Uit:”Roots of our future”, Linda M. Rupert, 1999
Van 1499 tot 1648 Ø
Vóór 1499: Caiquetios: regionale handel met Aruba, Bonaire en Venezuela
Ø
1499: Spanjaarden ontdekken Curaçao (en Aruba en Bonaire) en vinden geen natuurlijke bronnen en metalen: “Islas Inútiles”;
Ø
Rond 1520 tot 1634: handelscentrum voor “rode slaven” en veehouderij met export van huiden, wol en kaas: een soort “rancho”.
Ø
1634: Nederlanders veroveren Curaçao op de Spanjaarden. Curaçao vooral als strategische militaire post tussen kolonies in Brazilië en oostkust van Noord Amerika. - WIC kreeg monopolie op alle Nederlandse handel en scheepvaart Atlantische zijde en exclusieve verantwoordelijkheid voor Curaçao
aan de
Van 1648 tot 1790 Ø 1648: Einde 80-jarige oorlog. - Curaçao kreeg een belangrijke rol in de “driehoekshandel”. - Bloei WIC van 1690 tot 1719, m.n. in slavenhandel en daarna van 1740-1758 in smokkel met Spaanse kolonies (kust Zuid-Amerika). - Onafhankelijke Nederlandse en Joodse handelaren die gebruik maakten van het eiland en hun eigen internationale (familie) netwerken, ook na opheffing WIC in 1792. Ø 1675: Curaçao verklaard tot “vrijhaven” (free port); - Economie Willemstad gebaseerd op handel (en niet een “plantage economie”): opslag, overslag, scheepvaart: Handelskade! Ø Curaçaosche onafhankelijke handelaren: creatief en flexibel gedurende de 18de eeuw: handel in goederen, wapens, suiker, cacao, tabak etc., afhankelijk van de marktvraag veelal met eigen schepen.
Van 1790 tot 1915 Ø 19e eeuw: Vooral armoede en malaise Ø Externe veranderingen en onrust: effect op Curaçao als handelscentrum - Emigratie van deel van de bevolking: 19.544 in 1789 en maar 14.094 in 1817 (- 28%!) - Eind 19e eeuw: opkomst stoomschepen -> lokale scheepvaart verdwijnt Ø Interne veranderingen: - 1 juli 1863: afschaffing slavernij Connecties (intern) voor “moderne” tijd: - 1861-’66: stadswallen Punda afgebroken & Waaigat gedempt - 1883 & 1888 bruggen gebouwd: Punda-Scharloo & Otrobanda - 1883: eerste telefoonlijnen - 1885: onderzeesche telegraaf kabels - 1908: draadloze communicatietorens te Riffort
Van 1915 tot heden (1) Ø 1915: Komst olieraffinaderij: groot economisch contrast met eerdere periode (disruptive force!) - Olie uit Venezuela, hier geraffineerd voor export: connecties! Grote interne veranderingen: - Werkgelegenheid, inkomen, koopkracht, deviezen en belasting - Bevolkingsgroei: 32.959 in 1914 naar 134.250 1965, ca. 150.000 nu - Nieuwe migranten: Ned; Regio; Port.; Leb.; Syr.; Ind.; Chi. - Groei haven door overslag en bunkering: overheid - Grote investeringen in telecommunicatie: overheid - Eerste vliegverbindingen (SCADTA) - Nieuwe bedrijvigheid door komst olie industrie: lokale handel, o.a. winkels, bank (1916 J), (wegen)bouw, utiliteiten
Ø Private sector werd vooral intern gericht! GEVAAR voor de TOEKOMST?
Van 1915 tot heden (2) Ø 1928: Radio telegrafie met NL en New York Ø 1931: Opening Hato luchthaven! Pan American & KLM (1934) Ø 1964: Associatie met EEG/EU: export lokaal toegevoegde waarde naar EU -> had niet het verwachte effect! (waren wij al té intern gekeerd?) Gedurende 20e eeuw uitbreiding en upgrading van infrastructuur, luchthaven, Nieuwe haven (1954) en Dokmaatschappij Ø Vanaf 1940: Nieuwe naar “buiten” gerichte sectoren: werkgelegenheid & deviezen 1. Internationale en financiële dienstverlening 2. Toerisme (vanaf jaren ’60: internationale hotelketens): meer nadruk na vertrek Shell in 1985
Historische lessen Ø Grootste economische groei tijdens periodes die wij naar “buiten” gericht waren met competitieve internationaal georiënteerde bedrijvigheid door de private sector! (WIC, onafhankelijke handelaren, Shell, offshore, hotels) Ø De publieke sector heeft (vooral in de 20e eeuw) de rol op zich genomen om de benodigde infrastructuur te verzorgen. Ø Belangrijkste economische sectoren waren (vgl. met de 11 sectoren van CINEX): 1. Internationale handel 2. Opslag en overslag via de haven(s) 3. Olie industrie 4. International en financiële dienstverlening 5. Toerisme
Conclusies Ø Wat te doen met dit “nutteloos eiland”? Ø Curaçao dient haar vroegere rol veel meer dan nu het geval is te (her)ontdekken met activiteiten gericht op het maken van connecties met het buitenland. Ø Hierin is de cruciale rol weggelegd voor het (Curaçaosche) bedrijfsleven!
Ø De rol van de publieke sector is om beleid te bepalen (niet managen) voor de 3 meest essentiële “facilitatoren” voor het maken van die connecties: 1. 2. 3.
Haven(s) en aanverwante diensten en industrieën; Luchthaven en bijbehorende diensten Telecommunicatie en digitalisatie
We wonen op een eiland, maar mogen nimmer geïsoleerd denken en doen!
Dank u!
