1918 - 2018 100 jaar geleden werd Els Janssen op de De Keyserlei geboren. Tekst bij de genealogische wandeling op de De Keyserlei en door Borgerhout.
1 2 3 4 5
De Keyserlei 20 Drukkerij Janssens Langstraat 15 Sint Maria Instituut De Keyserlei 21
1
De Keyserlei 20 Café “Vlaamsch Huis”
o
o
o
o
o o o
1836 : spoorlijn Mechelen - Antwerpen in gebruik. Buiten de Spaanse Vesten een klein houten stationsgebouwtje, de “Gare de Borgerhout”. Vanaf de Kipdorppoort loopt een weg over de vestingen naar dit station. Rond 1855 : lijn doorgetrokken tot op de Oude Leeuwenrui. Bouw Felixpakhuis. Reizigersstation “Gare de l’Est” krijgt een nieuw houten stationsgebouw. Vanaf 1860 : de Spaanse Vesten verdwijnen. Plannen voor een groot stenen station met een verhoogde bedding voor de treinen. 1895-1898 : grote metalen stationshal. 1900-1905 : imposante “Middenstatie”. 1865 : Spaanse vesten worden brede boulevards (Boulevard du Commerce, Boulevard des Arts, …) - de huidige Leien. Naar de Middenstatie, in de verlenging van de Meir en Leysstraat, een brede Avenue. Tenierslei is klaar in 1867. Eerste huizen gebouwd in 1868-1869. Tegen de hoek met de Quellinstraat: nummers 16-18-20 als één geheel in 1869 gebouwd. 1880-1885 : Tenierslei wordt Wapperslei. 1893 : Wapperslei wordt De Keyserlei. Straat loopt nu tot de Middenstatie. Straat genoemd naar kunstschilder en academie-directeur “Nicaise De Keyser”.
Begin van de genealogische wandeling op de hoek van de De Keyserlei en de Quellinstraat.
Josephus Petrus Janssen (°1807), landbouwer in Tessenderlo, overlijdt in augustus 1868. Zijn vrouw, Rosina Put (°1813 in Paal), komt een maand later met 8 van haar 9 kinderen naar Antwerpen, naar de Vrijdagmarkt. Gust Janssen (°1848), zesde kind op rij, is er niet bij. Twee jaar later, in 1870, zien we hem volgens de bevolkingsregisters wel op de Vrijdagmarkt toekomen. Gust is 2 jaar ingeschreven geweest in Tongeren maar hij vertoefde meestal in Keulen. Hij heeft als beeldhouwer (steenkapper) meegewerkt aan de bouw van de torens van de Dom van Keulen die tussen 1864 en 1880 werden afgewerkt. Gust is dan 20-22 jaar oud. In 1876 huwt de 28-jarige Gust Janssen de 20-jarige Philomena Van Hove. Philomène Van Hove (°1856) is geboren in Antwerpen. Van haar moeder Elisabeth Dijck heeft ze de genen “Dijck” uit Berlaar en Putte, “Zust” uit Altdorf (Zwitserland) en “Houtman” uit Eindhoven (Nederland) meegekregen. Langs de kant van vader komen haar genen “Van Hove” uit Werchter, “Joosten” uit Turnhout en zijn er echte Antwerpse genen “Ballieu”, “Christijn” en “Kinjet”. Van de tak Ballieu hebben we een rechtstreekse lijn kunnen terugvinden tot in de gouden 16de eeuw, tot ene Anna Baliu die op 4 januari 1571 in de St Walburgiskerk gedoopt werd.
Gust Janssen is in 1875 (27 jaar oud) met zijn moeder en 3 broers en zussen van op de Vrijdagmarkt naar de nieuwe Vestingsstraat nabij het station komen wonen. Philomène Van Hove is geboren in de Steenbergstraat in de 4de wijk (St Andrieskwartier) en, via 8 andere adressen daar, begin 1876 (20 jaar oud) met haar moeder en 2 zussen en broers ook naar de nieuwe wijk buiten de oude vesten in de Victoriestraat (nu Gemeentestraat) komen wonen, een paar honderd meter van de Vestingstraat... Gust Janssen en Philomène Van Hove huwen dus in oktober 1876. Ze wonen drie jaar in de buurt (Van Straelenstraat en Terliststraat) en vestigen zich dan in oktober 1879 op de Tenierslei 18 (later Wapperslei, nog later De Keyserlei) waar ze een “estaminet” (een café) gaan uitbaten.
1879 : Gust en Philomène baten een estaminet uit op de Tenierslei 18, het huis naast de hoek met de Quellinstraat. Het adres wordt begin 80-er jaren Wapperslei 18. Hier worden de 3 kinderen geboren: Bertha (°1878), Gust (°1880) en Leonard (°1886). 1886 : 22 juli → geboorte van Julius Leonard Janssen. 1888 : Verhuis naar het aanpalende hoekhuis Wapperslei 20. Het adres wordt in 1893 De Keyserlei 20. (Het hoekhuis zal na enige tijd nummer 22 krijgen maar is nu terug nummer 20 – we noemen het daarom gewoon altijd nummer 20).
1897 : De naam van het café geeft het duidelijk aan: Gust Janssen is sterk Vlaamsgezind. In zijn café “het Vlaamsch Huis” komen dan ook heel wat andere Vlaamse activisten over de vloer. Eén van hen is de drukker-uitgever Gust Janssens. Hij leert er Bertha, de dochter van Gust Janssen, kennen. In 1897 komt het tot een huwelijk. Gust Janssens (24 jaar) en Bertha Janssen (19 jaar) blijven bij inwonen op de De Keyserlei 20. Schoonzoon Gust Janssens staat in de bevolkingsregisters naast drukker-uitgever ook als herbergier ingeschreven. 1 en 4 jaar later worden er hun zoon Gust en dochter Bertha geboren.
Ondertussen is de De Keyserlei volledig volgebouwd. Er staan veel cafés en hotels, sommige zeer luxueus. Veel van die instellingen zijn eigendom van Duitsers. In Antwerpen is er een belangrijke Duitse aanwezigheid. Tenminste toch tot september 1914… Ook op de Boulevards is er niet veel open ruimte meer. Een paar gebouwen worden zelfs na enkele jaren al terug afgebroken om plaats te maken voor meer prestigieuze projecten. De metalen markthal “de Crié” (omdat er bij de verkoop veel geroepen werd) maakt plaats voor de Opera en het “Panorama Verlat” ruimt de baan voor het 5-sterren Hotel Weber. Tussen afbraak en opbouw, speelt Leonard Janssen op de braakliggende gronden samen met zijn vrienden de “Boerenkrijg” na. Het boek van Hendrik Conscience is immens populair.
1909 : Grote veranderingen in de De Keyserlei 20. Dochter Bertha Janssen & schoonzoon Gust Janssens met de 2 kinderen verhuizen naar de Constitutiestraat, dicht bij de drukkerij. Zoon Gust Janssen huwt Julia Oyen en verhuist naar de Kasteelpleinstraat. Alleen vader Gust, moeder Philomène en de jongste zoon Leonard blijven nog boven café het Vlaamsch Huis wonen. 1910 : Van december 1910 tot april 1911 verblijven de drie 1 maand in de Wetstraat en 3 maand in de Handelssteeg. Er gebeuren verbouwingswerken in en boven het café. Wellicht met het oog op een verandering van uitbater. 1911 : Gust Janssen (63 jaar) & Philomène Van Hove (55 jaar) met zoon Leonard (25 jaar) verhuizen naar de overkant van de straat, dichter bij het station, naar nummer 21, juist naast café Hulstkamp. Ze zetten een punt achter het café dat ze 32 jaar lang uitgebaat hebben aan de even zijde van de straat en hun zoon gaat nu de touwtjes in handen nemen aan de oneven zijde. Leonard Janssen wordt uitbater van het café op de De Keyserlei 21 dat de naam “De Vlaamsche Leeuw” krijgt.
2
Kerkstraat 9 Drukkerij Gust Janssens
o
Leonard Janssen (°1886) heeft dus een broer Gust (°1883) en een zus Bertha (°1878) :
o
Gust Janssen studeert voor apotheker - trouwt in 1909 met Julia Oyen – wonen aanvankelijk in de Kasteelpleinstraat (op de plaats van het latere St Lievenscollege) daarna een eigen apotheek op de Dianalaan in Berchem. Gust heeft met Julia 4 kinderen: Gust - Philomena - Bertha en Julienne, neef en nichten van Els Janssen. Oudste zoon Gust volgt hem op in de apotheek.
o
Bertha Janssen trouwt in 1897 met Gust Janssens, zoon van Lodewijk Janssens (°1842), bekende, sterk Vlaamsgezinde beeldhouwer, volksschrijver, redacteur, boekhandelaar in de Kerkstraat en oprichter van een drukkerij in de Carnotstraat. Drukkerij “Lodewijk Janssens” wordt “Lodewijk Janssens en zonen” en na zijn overlijden in 1896 drukkerij “Lodewijk Janssens’ Zonen”. De drie zonen zetten na de dood van vader het bedrijf 15 jaar samen voort. In 1911 wordt Gust beheerder van de drukkerij-uitgeverij, die dan drukkerij “Gust Janssens” gaat heten, begint broer Jef een toneel-, boek- en muziekhandel in de Jezusstraat en broer Emiel een papier- en kantoor-boekhandel in de Carnotstraat. De drukkerij “Gust Janssens” is dan gevestigd in de Kerkstraat 13. Na huwelijk in 1897: Bertha Janssen en Gust Janssens wonen 12 jaar in op de De Keyserlei 20 (waar Gust ook ingeschreven staat als herbergier). In 1909 verhuis naar de Constitutiestraat en na de oorlog, in 1919, bouw van het grote huis in de Kerkstraat nr 9 (op de vroegere nummers 7-9-11), waar vanaf dan woning en drukkerij-uitgeverij gevestigd zijn.
o
o
Vandaag : o
o
De papier- en kantoorboekhandel van Emiel Janssens wordt in 1914 overgenomen door zijn zoon Ernest en in 1950 door diens zoon Emiel. Bij de verbreding van de Carnotstraat in de zestiger jaren, wordt achter de oude winkel een nieuw appartementsgebouw opgetrokken met op het gelijkvloers de nieuwe, ruime winkel en wordt de oude winkel afgebroken. In 1974 neemt Emiel’s zoon Geert de zaak over. Ergens in de negentiger jaren verhuist de papierhandel en is momenteel gevestigd aan de Leopold de Waelstraat. De drukkerij “Gust Janssens” wordt na de dood van Gust in 1924 voortgezet door zijn zoon Gust Janssens junior. In 1962 zet diens zoon Ernest Janssens de drukkerij nog 10 jaar voort tot ze in 1972 wordt gesloten.
De 4 hoofden : o De drukkerij wordt vooral gekenmerkt door de 4 hoofden bovenaan onder de dakrand. Gust Janssens liet hier de voor hem 4 “belangrijkste drukkers aller tijden” afbeelden:
Dirk Martens ▼
Johannes Gutenberg ▼
Christoffel Plantijn ▼
Aalst 1447 – 1534
Mainz 1397 – 1468
Tours → Antwerpen 1520 – 1589
Vlaamse drukker-uitgever
uitvinder van de boekdrukkunst
drukkerij Plantijn 1555 - 16 persen
Gust Janssens …
o
Drukkerij Janssens is ook uitgever van de krant “De Schelde”, een veelgelezen, vlaamsgezind dagblad.
o
Gust Janssens doet goede zaken. Dat mag blijken uit het grote huis dat hij voor de drukkerij laat bouwen en hij rijdt ook rond in een echte Minerva! Gust Janssens en Bertha Janssen hebben ook een buitenverblijf in Wuustwezel, waar de hele familie altijd welkom is. Els Janssen gaat er elk jaar met de stoomtram naartoe en brengt er bij haar nonkel en tante een deel van de vakantie door. Samen met haar nichtjes Julienne en Bé en haar neef Gustje is het er een zalige tijd! Julienne herinnert zich op haar 93 jaar nog altijd het hoogtepunt van deze vakanties: “een ritje met de Minerva van nonkel Gust door het dorp” …
o
o
1853
o
Borgerhout : ontstaan en gegroeid langs de steenweg naar Turnhout en naar Herentals. Half 19de eeuw : ook bewoning langs de Kroonstraat, die de Turnhoutse Baan verbindt met de “Bleekhof”, en de Molenstraat, die naar de molen loopt.
o
De zuidelijke gemeentegrens met Berchem : “Herentalse Vaart”, het smalle kanaal dat sinds 1486 zuiver water uit de bovenloop van de Grote Schijn naar de brouwerijen in Antwerpen aanvoert.
o
Ook de Blekerij haalt zuiver water uit de vaart en voert het vervuilde water af via de Potvliet, die daarom ook de “Vuilbeek” genoemd wordt, en die de westelijke grens met Antwerpen vormt.
o
De Potvliet loopt nu volledig ondergronds. De Herentalse Vaart loopt nog steeds als een open waterloop door het Rivierenhof en gaat dan overdekt langs de Stenen Brug (!) - Luitenant Lippenslaan - onder de Ring door - Plantijn en Moretuslei Blauwtorenplein - Wapper naar de Meir.
o
Tot aan de bouw van de Noord-Zuid treinverbinding voedde de Vaart de grote vijver van het stadspark. Nu is de vaart ter hoogte van de spoorweg onderbroken en wordt de vijver gevoed door het regenwater dat op de daken en op de grote koepel van het Centraal Station wordt opgevangen.
o
Bleekhof uit 1699 op het einde van de Kroonstraat : hier werd gewassen en werd het witgoed op de grasvlakten in de zon te bleken gelegd. De blekerij verdween na de eerste wereldoorlog. Alleen de straatnaam “Bleekhofstraat” herinnert nog aan deze wasserij/blekerij.
[ Het verdwijnen van de Bleekhof ► opstarten wasserij Van Everbroeck] o Ten oosten van de Blekerij, ook aan de Herentalse Vaart, de kaarsenfabriek “de Roubaix-Oedenkoven”, gekend als “den Bougie”. In 1934 werd de fabriek vernield door een spectaculaire brand maar ze werd terug opgebouwd. Na de grote brand van 1956 verdween den Bougie uit Borgerhout. o
Ook aan de Vaart, maar dan buiten de Brialmontomwalling, lag de ververij en chemische blekerij “Phoenix & Glenmore”, opgericht rond 1820 door de Engelse ingenieur William Wood en daarom in Borgerhout gekend als de “fabriek van Wood”. Ook deze fabriek verdween tussen de oorlogen uit het stadsbeeld. Ook hier blijven alleen de straatnamen “William Woodstraat” en “Weversfabriekstraat” als enige herinnering over. [ Jan van Everbroeck werkt een tijd als bleker in de fabriek van Wood]
o
Op het einde van de 19de eeuw en in het begint van de 20ste eeuw groeit het inwonersaantal van Borgerhout zeer snel door immigratie uit vooral de Kempen en Limburg. Overal worden nieuwe straten getrokken, die snel volgebouwd raken. Zo ook de Langstraat, een “lange” straat die min of meer parallel loopt met de Turnhoutse Baan.
3
Langstraat 15 “Dé Langstraat”
Jan Van Everbroeck is in 1863 in Broechem geboren. Zijn voorouders zijn afkomstig uit de streek ten noorden van Aarschot. Carolina Verheyen is ook in 1863 geboren in Wijnegem. Haar voorouders zijn afkomstig uit Westmalle en Oelegem. Volgens de bevolkingsregisters in het Felixarchief, komt Jan Van Everbroeck in 1887 vanuit Massenhoven naar Antwerpen. Hij gaat in de Schoenstraat 9 in Borgerhout wonen. Caroline Verheyen is met haar zus Philomena vanuit Wijnegem naar Borgerhout gemigreerd.
1887 : Jan Van Everbroeck en Caroline Verheyen leren elkaar kennen in Borgerhout en huwen er op 19 november 1887. Caroline is dan 7 maand zwanger. Ze wonen in de Molenstraat 31. 1889 : Op 28 januari wordt Elisabeth Van Everbroeck geboren (ze groeit op als enige van vijf. De andere 4 kinderen sterven bij de geboorte of na 3 maand).
1893 : De familie Van Everbroeck – Verheyen (vader, moeder en dochtertje Elisabeth van 4 jaar) verhuist naar de Schoenstraat 73 en een jaar later naar de Schildstraat 15. Daar blijven ze 12 jaar wonen, daar groeit Elisabeth op. Jan Van Everbroeck staat dan in de bevolkingregisters ingeschreven als metser. 1906 : Op 13 januari verhuizen Jan, Caroline en dochter Elisabeth (17 jaar) naar de Langstraat 15. Jan Van Everbroeck gaat nu werken bij de fabriek van Wood. Er werken daar “appreteurs” en “blanchisseurs”. Jan staat er op van “bleker” genoemd te worden want die functie heeft meer aanzien dan die van een appreteerder. Volgens het bevolkingsregister wordt hij zelfs “Bleekersbaas”.
Na de sluiting van de grote Blekerij aan de Herentalse Vaart, zijn er heel wat gegoede families, cafés en restaurants, … op zoek naar andere mogelijkheden om hun was te laten doen. Caroline springt op die mogelijkheid en opent een eigen (kleinschalige) wasserij. Achter het huis in de Langstraat 15 wordt een ruimte aangebouwd waar was en strijk plaatsvinden. De wasserij wordt gerund door Caroline maar ze staat in de Ratinckx-gids op naam van Jan. Caroline’s zus, Philomena Verheyen, die met haar man Alfons Van Beylen ook in Borgerhout woont, werkt mee in de wasserij. Ze staat in het bevolkingsregister ingeschreven als “strijkster”. In de wasserij hebben ze voor verschillende klanten afzonderlijke maatstokken. Zo kan de was mooi op maat van hun kasten opgevouwen worden…
Ook mijnheer pastoor is klant bij de wasserij. Afkomstig uit de kasten van Elisabeth, bestaat er nog altijd een heel groot tafelkleed met ingeweven letters AM, dat bij nader inzien een altaarkleed blijkt te zijn. Waarom het nooit werd afgehaald is niet bekend. Ook een tafelkleed met Joodse sterren lag nog in die kasten. De wasserij heeft ook een paar hotels en cafés van de De Keyserlei onder haar klanten, zoals het café “De Vlaamsche Leeuw” in nummer 21. ’s Zondags gaat moeder Caroline met dochter Elisabeth soms naar de mis in de Sint Jozefkerk aan het stadspark om daarna te gaan flaneren over de De Keyserlei. Ze gaan dan iets drinken bij die klant in nummer 21 om hem “de penning te gunnen”.
1915 : Elisabeth (26 jaar) wordt verliefd op de jonge waard van café De Vlaamsche Leeuw, een zekere Leonard. Maar Alice’s wereld stort in als moeder Caroline zegt: “die jongen heeft een baard, die gaat missionaris worden” … Gelukkig heeft die baard een heel andere reden: Leonard wil er nog een tweede baan bijnemen als agent voor de invoerder van een Engelse brouwerij. Maar de invoerder vindt Leonard er nog te jong uitzien om geloofwaardig bij klanten over te komen en raadt hem daarom aan om een baard te laten groeien. Dat het goed komt tussen Elisabeth Van Everbroeck en Leonard Janssen, weten we ondertussen al wel… 1916 : 22 november ► huwelijk van Elisabeth Van Everbroeck (27 jaar) uit de Langstraat 15 en Leonard Janssen (30 jaar) uit de De Keyserlei 21. Elisabeth Van Everbroeck gaat voor 5 jaar bij Leonard Janssen mee inwonen in de De Keyserlei 21 bij de ouders van Leonard, Gust Janssen (68 jaar) en Philomène Van Hove (60 jaar). 1918 : Anderhalf jaar later, op 10 juni 1918, wordt daar aan de De Keyserlei dochtertje Elisabeth Carolina Maria Augusta Janssen geboren, Els Janssen dus. 1921 : Als Els 3 jaar oud is, sterven de ouders van Leonard, Gust op 21 februari, Philomène op 16 juni. De uitbating van Café De Vlaamsche Leeuw wordt stopgezet en de familie Janssen – Van Everbroeck verhuist naar de Langstraat 15 waar ze bij de ouders van Elisabeth gaan wonen. Elisabeth is terug thuis maar nu met dochtertje Els.
Leonard zal jarenlang een baan hebben als klerk bij wijninvoerder Vinoherck in de Kapucinessenstraat. Hij is ook heel muzikaal en een knappe pianist. Hij is eerst pianist en later dirigent bij het Symfonieorkest “Onder Ons” van de Heilige Drievuldigheidparochie in Borgerhout/Berchem. Ook dochter Els zal muziekschool volgen, cello leren spelen en een tijd lid zijn van het symfonieorkest van haar vader.
1947 : Els Janssen (29 jaar) trouwt op 28 mei met Albert Barentsen (32 jaar) en ruilt de Langstraat 15, waar ze 26 jaar gewoond heeft, voor de Lange Lozanastraat 213. Haar ouders zullen haar zes jaar later, in 1953, naar de Lange Lozanastraat volgen. Einde van 47 jaar Van Everbroeck – Janssen – geschiedenis in de Langstraat 15.
We lopen nu verder de Langstraat in en nemen de tweede zijstraat links, de Sergeyselsstraat, die naar het Moorkensplein voert. Hier staat het gemeentehuis (nu districtshuis) van Borgerhout uit 1889 waar in 1947 Els Janssen en Albert Barentsen “in de echt verbonden werden”: Langs de Eliaertsstraat draaien we dan linksaf de Turnhoutse Baan op en nemen de eerste straat rechts naar het Laar. Op de Turnhoutse Baan bemerken we het “Reuzenhuis” met de “Reuzenpoort”, het oudste gemeentehuis van Borgerhout, dat later nog dienst heeft gedaan als muziekschool. Links lopen we nu de Lammekensstraat helemaal door, steken aan de St Willibrorduskerk de Kerkstraat over naar onze volgende halte: de St Willibrordusstraat waar Els Janssen’s school- en beroepsleven zich afspeelde.
4
St Willibrordusstraat Sint Maria Instituut
Na de lagere- en lager middenbare school, volgt Els aan het St Maria Instituut 3 jaar normaalschool richting “decoratieve kunsten”. Na nog eens 2 jaar proeftijd voor de klas, behaalt ze, 20 jaar oud, het diploma. Els kan in het St Maria Instituut aan de slag als lerares Kunstgeschiedenis aan regentaatsleerlingen. Ze zal haar hele loopbaan blijven lesgeven in de school waar ze zelf ook les volgde. De eerste schooljaren volgt ze daarbij ook 3 jaar avondschool aan het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde in de Academie in Antwerpen. Daarna volgt ze, 26 jaar oud, nog een jaar les aan het Kunsthistorisch Instituut van Antwerpen en behaalt er het graduaat. Beide diploma’s werden behaald met grote onderscheiding... In het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde zit Els samen in lessen van het 2de en 3de jaar met een zekere Albert Barentsen. Albert is architect en Els vindt hem toch maar een beetje een rare… Er ontstaat een vriendenkring in het Instituut en na het laatste jaar blijven een aantal mensen elkaar regelmatig ontmoeten. Ze maken ook samen allerlei uitstappen. Tijdens die uitstappen in 1945-46 slaat de “vonk” tussen Els Janssen en Albert Barentsen wel over… In mei 1947 zullen ze trouwen. Al was het helemaal niet zeker dat Els op St Maria een hele loopbaan zou kunnen blijven lesgeven. Als getrouwde vrouw mocht je toen in het Katholiek onderwijs niet voor de klas staan. Normaal gezien had Els dus in mei 1947 ontslag moeten krijgen. Maar de directrice vond geen vervangster voor Els. Daarom zette ze Els onder druk om haar geplande huwelijk uit te stellen. Minstens tot de zomer van 1948. Els en Albert huwden toch, de directrice vond voor het volgende schooljaar geen vervangster, Els bleef als gehuwde vrouw lesgeven in St Maria… Het schooljaar daarop werd die regel in het Katholiek onderwijs afgeschaft en konden gehuwde vrouwen blijven lesgeven. Maar Els was toch een absolute pionier op dat vlak!
Langs de Lange Beeldekensstraat en Offerandestraat keren we terug naar de De Keyserlei voor de laatste stop aan het nummer 21 daar : het geboortehuis van Els Janssen, 100 jaar geleden.
5
De Keyserlei 21 “De Vlaamsche Leeuw”
1911 : Gust Janssen (63 jaar) & Philomène Van Hove (55 jaar) met zoon Leonard Janssen (25 jaar) verhuizen van nummer 20 (hoek Quellinstraat) naar nummer 21 (naast café Hulstkamp) waar Leonard uitbater wordt van het café dat de naam “De Vlaamsche Leeuw” krijgt.
Voor ze in december 1911 naar hier verhuisden, werd in de zomer het café intern veranderd en kreeg het een geheel nieuwe gevel.
Leonard heeft ook een tweede baan. Terwijl de diensters de klanten bedienen en de ouders achter de toog staan, gaat Leonard langs de Antwerpse cafés als “agent” (vertegenwoordiger) van de Engelse brouwerij “Ind, Coope & Co”, die een vestiging heeft aan de Zuiderdokken. De verdeler van het “Ind, Coope & Co” - bier, vindt dat Leonard nog wat te jong lijkt om als een betrouwbare, ervaren agent over te komen bij de klanten. Hij adviseert Leonard om een baard te kweken…
1914 : Madame van de wasserij “Blanchisserie Van Everbroeck” in de Langstraat 15, komt samen met haar dochter Elisabeth Van Everbroeck regelmatig ‘s zondags over de De Keyserlei flaneren en ze gaan dan altijd iets drinken in het café De Vlaamsche Leeuw.
1915 : Leonard merkt Elisabeth daar wel op en vice versa… Maar Elisabeth’s wereld stort in als haar moeder met stellige zekerheid vertelt: “Die jongen heeft een baard, die gaat missionaris worden”… 1916 : Toch komt het goed en op 22 november 1916 trouwt Elisabeth Van Everbroeck met herbergier en bierhandelaar Leonard Janssen. Elisabeth Janssen komt bij in de De Keyserlei 21 wonen.
In de Hulstkamp kwamen heel wat - vaak flamboyante - kunstenaars over de vloer. Wellicht waren Gust (als beeldhouwer) en Philomène ook regelmatige klanten bij hun buren…? Dan zou Elisabeth’s verhaal dat, toen ze haar toekomstige schoonmoeder Philomène voor het eerst zag, die groen haar had, wel mooi in dit plaatje passen … !?
1918 : op 10 juni wordt in de De Keyserlei 21 Els Janssen geboren. 1921 : Gust Janssen en Philomène Van Hove overlijden. Gust op 21 februari, 73 jaar oud, Philomène op 16 juni, 65 jaar.
De uitbating van Café De Vlaamsche Leeuw wordt stopgezet en de familie Janssen – Van Everbroeck (Leonard - 35 jaar, Elisabeth - 32 jaar & Els - 3 jaar) verhuist naar de Langstraat 15 waar ze bij de ouders van Elisabeth gaan wonen. Elisabeth is na 5 jaar in de De Keyserlei terug thuis maar nu met echtgenoot en dochtertje. Leonard wordt voltijds agent voor de Engelse brouwerij en zal na enige tijd van job wisselen en klerk worden op het bureau van wijninvoerder Vinoherck in de Kapucinessenstraat. Einde van 42 jaar Janssen-geschiedenis op de De Keyserlei…
o
Na 1921 gaat nummer 21 “Café Campina” heten en zullen er op dezelfde plaats nog meerdere horeca-instellingen uitgebaat worden. De huisgevel van 1ste en 2de verdieping verandert nauwelijks, alleen en nieuwe pleisterlaag, de café-gevel op het gelijkvloers verandert onherkenbaar…
o
Momenteel bevindt er zich op de De Keyserlei 21 een hamburgerzaak. Ook de eerste verdieping vooraan werd als restaurant ingericht… Juist op de plaats waar de woonkamer van Gust, Philomène, Leonard en Elisabeth zich bevond! Snel naar boven dus. Een hamburger bestellen en opeten in de woonkamer van de familie Janssen!
En hier is dus Els Janssen 100 jaar geleden geboren ! Hier stond haar wiegje. Hier leerde ze lopen en praten. Hier bracht ze haar eerste 3 levensjaren door!
Aan het venster van de 1ste verdieping, sta je op exact dezelfde plaats als waar Leonard Janssen 100 jaar geleden een foto nam van de besneeuwde en verlaten De Keyserlei met aan de overzijde het hoekhuis met de Appelmansstraat…
Frank Barentsen - maart 2015
