Een toekomst voor de parochiekerken – Instrumentarium 4 Uitschrijven pastorale planning en organisatie
Dit instrumentarium helpt u bij het opstellen van een pastorale planning en organisatie. De delen 1 en 2 helpen u om een overzicht te maken van de huidige pastorale situatie en deze te evalueren. Misschien hebt u door uw informatiebundel pastorale zorg of door uw informatiebrochure voor de federatie of door folders of verslagen of … reeds een goed overzicht van hetgeen zich aan pastoraal afspeelt in uw federatie. In dat geval – na evaluatie van wat u zeker wel wil behouden - kunt u overgaan tot deel 3. Deel 3 van dit instrumentarium bevat een aantal richtvragen die helpen bij het formuleren van uw pastorale activiteiten in de toekomst.
1. Een overzicht van de huidige pastorale situatie. Nodig: Een kopie per deelnemer van het blad ’Pastorale activiteiten in onze federatie’ (zie blz. 3 en 4). Vergadervoorzitter. Verslaggever. Inleiding “De overheid vraagt ons vandaag terecht om actief na te denken over de betekenis en ook over het gebruik van onze kerkgebouwen. We zullen dit rustig, planmatig en met vertrouwen moeten doen, en in een positief elan.” Zo moedigt bisschop Patrick ons aan om goed om te gaan met het schrijven van Vlaams minister G. Bourgeois over de toekomst voor de Vlaamse parochiekerken. Voor het hele dossier parochiekerkenplan geldt: de pastorale insteek komt eerst. Dat wil zeggen dat we eerst gaan nadenken en opschrijven wat we willen doen in onze geloofsgemeenschappen. Daarvoor gaan we nu eerst kijken wat er aan pastorale activiteiten gebeurt in onze parochies. We gaan met behulp van het overzicht ‘Pastorale activiteiten in onze federatie’ eerst per twee een inventaris maken. Daarna leggen we die samen. Werken per twee De deelnemers maken gedurende ongeveer 20’ opdracht 1. Plenair moment Pastoraal terrein per pastoraal terrein overlopen we het overzicht en vullen aan waar nodig. De verslaggever maakt een verslag door alle gegevens te bundelen.
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
1/10
2. Evalueren van de huidige pastorale situatie. Nodig:
De deelnemers gebruiken opnieuw het overzicht ‘Pastorale activiteiten in onze federatie’. Vergadervoorzitter. Verslaggever.
Inleiding Vorige keer maakten we een inventaris van alle pastorale activiteiten in onze federatie. Vandaag bekijken we of die acties goed zijn voor de komende jaren (bv. tot 2020). Per twee overwegen we o de activiteiten die goed gaan en die we zeker willen behouden naar de toekomst toe: zet hierbij een + o de activiteiten die redelijk goed gaan en die we (anders) willen behouden over 5 jaar, bv. op een ander niveau (bv. beter dekenaal of federatief dan parochiaal, of vice versa) of op een andere wijze: zet hierbij een ? o de activiteiten die niet zo goed gaan en die we naar de toekomst toe willen verbeteren of veranderen naar de toekomst toe of waarbij we ons de vraag moeten stellen of we ze moeten/kunnen we ze behouden: zet hierbij een
-
Werken per twee De deelnemers maken gedurende ongeveer 20’ opdracht 2. Plenair moment Pastoraal terrein per pastoraal terrein overlopen we het blad en vullen aan waar nodig. De verslaggever maakt een verslag door alle gegevens te bundelen.
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
2/10
Pastorale activiteiten in onze federatie Opdracht 1: Vul zo nodig de onderstaande activiteitenlijst aan. Duid aan de activiteiten: o met een P: op parochieel vlak, o met een F: op federatief vlak, o met een D: op dekenaal vlak. NB: Het kan dat sommige activiteiten op federatief niveau georganiseerd worden, maar plaatselijk uitgevoerd. Teken dan een huisje rond de letter waar het uitgevoerd wordt. Opdracht 2: Duid aan in de laatste kolom: o bij de activiteiten die goed gaan en die we zo zeker willen behouden naar de toekomst toe: + o voor de activiteiten die goed gaan en die we (anders) willen behouden over 5 jaar, bv. op een ander niveau (bv. beter dekenaal dan parochiaal, of vice versa) of op een andere wijze: ? o voor de activiteiten die niet zo goed gaan: -
Liturgie
Pastoraal beleid
P
F
D
+/?/-
Structuur Federatieteam Federatieraad Parochieteam (parochieraad) Communicatie Kerk+Leven Website Secretariaat ... Weekendvieringen Vieringen in de week (dagelijkse) Eucharistie Gebedsviering Uitvaart Vieringen in de Goede week Doopsel Eerste communieviering Vormsel Biecht Huwelijk Ziekenzalving, ziekencommunie Speciale vieringen (bv patroonsfeest, herdenking) ...
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
3/10
Diaconie
Catechese
P
F
D
+/?/-
Voor kinderen Doopsel Eerste communie Vormsel Geloofsverdiepende catechese (bv. kleutercatechese) Contacten met school ... Voor jongeren Plusserswerking Misdienaarswerking Contacten met school ... Voor volwassenen Doopsel Eerste communie Vormsel Huwelijk Geloofsverdiepende catechese (bv. geloofsavonden, WeG) ... Voor individuen Voor groepen Jeugdbewegingen Volwassenenbewegingen Rouwenden nabij Zieken Verbonden aan een caritatieve instelling (BD, Welzijnszorg, Kerk in Nood, ...) Missiewerking …
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
4/10
3. Pastorale planning en organisatie uitschrijven. Nodig: Verslagen van vorige bijeenkomsten rond het PKP. Vragen op volgende bladzijden. Vergadervoorzitter. Verslaggever. Inleiding We hebben nu voldoende nagedacht over hoe de huidige pastorale situatie is en wat we willen behouden. Nu komt de stap om in een ruwe schets uit te schrijven wat we de komende jaren van plan zijn. De vragen op de volgende bladzijden zullen daarbij een leidraad zijn. Methode Maak een keuze tussen de volgende mogelijkheden: Mogelijkheid 1: verdelend groepswerk (bv. in een klein federatieteam). a. Het federatieteam verdeelt zich in groepen (bv. 4 groepen). Elke groep schrijft een voorstel uit van één pastoraal terrein. b. De groepen presenteren hun werk aan elkaar en verfijnen het. Mogelijkheid 2: voorwerk van enkelen (bv. in een groot federatieteam). a. Enkelen maken een voorontwerp van een pastoraal planning en organisatie. b. Zij presenteren hun werk aan de andere leden van het federatieteam en verfijnen het.
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
5/10
Een reeks vragen per onderdeel voor de bespreking van een pastorale planning en organisatie. Uitgangspunten 1. Pastorale uitgangspunten. Welke zijn de principes van waaruit jullie pastorale keuzes maken? Voor wie willen jullie een missionaire gemeenschap zijn? (zie Blikopener 1ste en 2de poort) Denk hierbij aan de opdrachtsverklaring bij de aanstelling van jullie federatieteam. 2.
Organisatorische uitgangspunten
Welke zijn de principes van waaruit jullie organisatorische keuzes maken? Welke structuur hebben jullie voor bovenstaande nodig? (zie Blikopener 3de poort) Denk hierbij aan de opdrachtsverklaring bij de aanstelling van jullie federatieteam.
Beleid en organisatie 1. Welke organisatiestructuur verkiezen jullie? Bv. federatieteam en parochieteams (-raden). Bv. federatieteam en geregeld federatief beraad. Bv. federatieve werking op een aantal terreinen, parochiale werking op andere. Waar gaan de vergaderingen door? 2. Hoe verloopt de communicatie? Bv. K+L en/of website en/of mededelingen en/of flyers en/of … Bv. federatiesecretariaat en/of spreekuur en/of … Waar is de eventuele werkruimte? Waar gaan de eventuele vergaderingen door?
Liturgie 1.
Weekendvieringen
o Wanneer en waar gaan de komende jaren de weekendvieringen door? o Welke zijn de criteria bij eventuele wijziging van bovenstaande? Hoe zal de verandering er dan uitzien?
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
6/10
2.
Vieringen in de week
a. Eucharistieviering in de week: Geven jullie de parochianen de mogelijkheid om tijdens de weekdagen deel te nemen aan de eucharistieviering? Zo ja, waar zal die dan doorgaan? Zo ja, wie zal daarin voorgaan? Bv. op één centrale plek. Bv. in elke parochie één viering. Bv. in het rusthuis, het ziekenhuis, het klooster van … b. Gebedsvieringen in de week Zorgen jullie als federatieteam ervoor dat de parochianen tijdens de weekdagen samen geroepen worden voor een gebedsviering? Of bevestigen we parochianen die met zulk initiatief beg(o)innen? Over welke initiatieven gaat het? Of … Waar zal dat doorgaan? Bv. op één centrale plek. Bv. in elke parochie één viering. Bv. in het rusthuis, het ziekenhuis, het klooster van … 3.
Uitvaarten
o Wie draagt zorg voor de goede organisatie van de uitvaartliturgie en- pastoraal? o Wie leidt de gebedswake op de vooravond? Wie leidt de uitvaartliturgie op de dag van de uitvaart? o Waar gaat de gebedswake door op de vooravond? Waar gaat de uitvaartliturgie door op de dag van de uitvaart? 4.
Doopsels
Wanneer en waar wordt het kinderdoopsel toegediend? Wie draagt hiervoor zorg? Welke zijn de voorafgaande contacten met de ouders? 5.
Vieringen n.a.v. eerste communie
Wanneer en waar zijn er eerste communievieringen? Wie draagt hiervoor zorg? Hoe worden de kinderen hierop voorbereid? 6.
Vieringen n.a.v. vormsel
Wanneer en waar zijn er vormselvieringen? Wie draagt hiervoor zorg? Hoe worden de kinderen hierop voorbereid?
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
7/10
7.
Biecht
Wanneer en waar zijn er biechtvieringen? Wanneer en waar is er gelegenheid tot persoonlijke biecht? Hoe worden de gelovigen hierop voorbereid? 8.
Ziekenzalving
Wanneer en waar wordt de ziekenzalving toegediend? Welke zijn de voorafgaande contacten met de zieken? 9.
Vieringen in de Goede week
Wanneer en waar wordt er gevierd tijdens het triduüm? Wie draagt hiervoor zorg? 10. Speciale vieringen Wanneer en waar zijn er speciale vieringen? Bv. meiviering bij een kapel. Bv. 50 jarig jubileum. Wie draagt hiervoor zorg?
Catechese 1.
Voor kinderen. a. Naar aanleiding van de eerste communie: Op welke wijze krijgen kinderen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? b. Naar aanleiding van het vormsel: Op welke wijze krijgen kinderen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? c. Geloofsverdiepende initiatieven (op school, kleutercatechese, Club van Kobe, …): Op welke wijze krijgen kinderen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan?
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
8/10
2.
Voor volwassenen. a. Naar aanleiding van het doopsel van hun kind: Op welke wijze krijgen volwassenen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? b. Naar aanleiding van de eerste communie van hun kind: Op welke wijze krijgen volwassenen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? c. Naar aanleiding van het vormsel van hun kind: Op welke wijze krijgen volwassenen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? d. Naar aanleiding van hun huwelijk: Op welke wijze krijgen volwassenen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? e. Geloofsverdiepende initiatieven: (WeG-traject, Bijbelgroep, geloofsavonden, …) Op welke wijze krijgen volwassenen de kans hun geloof te vormen? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan?
Diaconie 1. Algemeen Op welke wijze willen jullie in de federatie parochianen oproepen tot de diaconale opdracht van ons geloof? Wie draagt hiervoor zorg? Waar kan dit doorgaan? 2.
Pastorale zorg voor het individu
Op welke wijze willen jullie in de federatie parochianen de kans geven om persoonlijke vragen te bespreken? Waar kan dit doorgaan?
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
9/10
3.
Pastorale zorg met groepen
a. Kinder- en jongerenpastoraal: Op welke wijze willen jullie in de federatie kinderen/jongeren de kans geven tot onderlinge ontmoeting en geloofsgroei? Bv. kinderclub, misdienaarswerking, jongerenwerking, ondersteuning van IJD-initiatieven, jeugdbewegingen. Waar kan dit doorgaan? b.
Contacten met verenigingen: Op welke wijze willen jullie contacten hebben met socioculturele verenigingen? Bv. KVLV, OKRA, KWB, … Waar kan dit doorgaan?
c.
Contacten met (groepen) geëngageerde christenen: Op welke wijze willen jullie contacten hebben met de werkgroep Pax Christi, de schrijfgroep Amnesty International, de St.-Vincentiusvereniging, … Waar kan dit doorgaan?
d.
Contacten met andersgelovigen en andere culturen: Zullen jullie in de komende jaren oecumenische contacten of contacten met andere godsdiensten, andere culturen, … hebben? Zo ja, hoe zal dit verlopen? Bv. ontmoetingen, vieringen. Waar kan dit doorgaan?
Werkdocument voor het opstellen van een pastorale planning en organisatie
10/10