April/Mei 2014 nr165 P708338 Frankrijk/België/Nederland/Luxemburg 7,70 e / Duitsland/Spanje/Italië 11,55 e / Switzerland 13,3 CHF / Canada 13,3 $ / USA 10 $ / AFS 38,5 / Australië 11 $
TWEEMAANDELIJKS - 7,70c
Wijntoerisme
Côtes du Rhône
Millesima 2012 Bordeaux 2013 in Primeur (1) Elzas Pinot Gris : Lieux-Dits •• Wit uit Campania, van gerst en water, Bubbles, Les Blancs de Campanie, Malt : De l’orge et lievelingswijnen, MénTrida, de l’eau, Bubbles,Encruzado, Nouveautés, Encruzado, Wijn & kunstArt : Mahler Mendrida, Vin : Malher
Editoriaal
inhoud
‘Challenging wines’ Wat zeg je tegen een wijnbouwer die vriendelijk komt vragen wat je van zijn wijn vindt maar wanneer die echt nergens op slaat of gewoonweg niet de zuipen valt? Het liefst van al zouden we willen zwijgen of zeggen dat we geen officiële mening hebben (wat ook zo is, wanneer het over een regio gaat die we voor het eerst ontdekken). Maar de wijnbouwer staat daar, een en al oor, en verwacht een antwoord. Nee, zo gemakkelijk komen we er niet vanaf. Tijdens een recente persreis zochten collega’s Luzia Schrampf (Oostenrijk), Nathan Wesley (Verenigde Staten) en Peter McCrombie (Nieuw-Zeeland) samen met mij naar de ‘juiste woorden om het te zeggen’, wat allesbehalve eenvoudig was. Eerst adviseerde ik het openhartige: ‘Ik vraag me af of er geen probleem is met de rijpheid van de tannines.’ Maar ik testte deze methode twee keer op dezelfde avond, helaas met een zeer matig succes ... Bepaalde wijnbouwers houden wel van eerlijke commentaren, maar vooral wanneer ze positief zijn. Luzia koos voor een andere benadering, meer consensusgericht, door te zeggen: ‘Het is een interessante wijn.’ Goed gezien. Klassiek maar doeltreffend. Ook dacht ik aan iets anders, in het genre van : ‘Echt een druivenras met potentieel.’ Peter overtrof dit genre, iets waar Engelstaligen nu eenmaal een patent op hebben, door te zeggen: ‘It’s beyond words.’ In puur New Yorkse stijl kwam Nathan nog met iets krachtiger op de proppen: ‘I’m blown away.’ Andere mogelijke formuleringen waren: ‘Dit doet me denken aan een Yougouvalaakse wijn op basis van krzbrazché’ (wel opletten dat je hier een oord en een druif kiest die de wijnbouwer hoogstwaarschijnlijk niet kent). Ook mogelijk was: ‘This wine is a class of its own’, wat vrij kan vertaald worden door ‘dat lijkt nergens op’. Waaruit blijkt dat op gebied van schijnheiligheid zowat alles kan gezegd worden, op voorwaarde dat het vleiend overkomt. Maar het was Peter, denk ik, die met de beste formulering voor de dag kwam: ‘This is a very challenging wine.’ Een zin die niet in dovemansoren is gevallen. Het woord ‘challenging’ vind ik er interessant in. De uitdaging van wijncritici bestaat er inderdaad uit een mening te geven die verder gaat dan: ‘daar hou ik van of daar hou ik niet van’. Maar bij sommige wijnen is dat gewoonweg niet mogelijk, wijnen die door en door slecht gemaakt zijn, vies smaken of totaal oninteressant zijn. In dat geval kun je een vervelende situatie uit de weg gaan met deze zin, waarmee je ook beleefd blijft tegen de producent (die wij de les niet hoeven te spellen), terwijl het de enige mogelijke uitweg is. Wat een beroep, wijncriticus! Hervé Lalau
n Redactie - Administratie - Abonnement : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tel: +32(0)2.375.44.44 - Fax: +32(0)2.375.52.51 n Banque : 210.0461297-17 -
[email protected] n hoofdredacteur : Philippe Stuyck n Redactiesecretaris : Hervé Lalau n Publiciteit : A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België - Tel: +32(0)2.375.44.44 - Fax: +32(0)2.375.52.51 n Bank: 210.0461297-17 -
[email protected] n verantwoordelijke uitgever: Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel n journalisten I.V.V: Bernard Arnould, Fabian Barnes, Johan De Groef, Gérard Devos, Hervé Lalau, Daniel Marcil, Youri Sokolow, Philippe Stuyck, Marc Vanhellemont, Jérôme Van der putt, Ann Van Steenbergen, Julie Verbeke
Millésima, Bordeaux 2012 een jaar later Bordeaux 2013 in primeur (1) Wijntoerisme: Côtes du Rhône IVV Tasting: Van gerst en water Pinots gris van lieux-dits in de Elzas Bubbles Lievelingswijnen Wit uit Campania Vergeten druivenrassen: Encruzado Barst! Extreme wijngaarden: Méntrida Wijn & Kunst: Mahler
2-3 4-6 7-10 11-13 14-17 18 19 20-22 23 24 25 26
Cover : Vacqueyras - © Christophe Grilhé
IN VINO VERITAS, PROBABLY THE MOST MODEST WINE MAGAZINE IN BELGIUM.
APRIL/MEI 2014 nr165 www.invinoveritas.apic.be • http://ivv-vl.skynetblogs.be/
Onze Neuzen
Verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingen verbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557
1
evenement
BORDEAUX 2012, EEN JAAR LATER Eerste afspraak van de primeurdegustaties : de ‘retrospectieve’ van Millésima, zij die elk jaar een grote degustatie organiseren van het vorige wijnjaar.
B
ordeaux 2012 kreeg in het algemeen bakken negatieve kritiek over zich heen. Maar op het moment dat 2013 zowat als rampzalig wordt bestempeld, krijgt 2012 opnieuw meer krediet.
Terug naar de feiten Op ongeveer hetzelfde moment vorig jaar schreven we in IVV : ‘Voor het klimaat van 2012 hoeven we niet tussen de regels te kunnen
lezen. Het was gewoon overduidelijk dat er aan de ellende niet te ontsnappen viel.’ Iets wat ook beaamd werd door de faculteit œnologie van Bordeaux : ‘De vijf condities voor een groot wijnjaar in Bordeaux waren in 2012 niet allemaal aanwezig. De weersomstandigheden in de lente lieten het afweten, wat belangrijk is voor de eerste twee condities: de bloesem en het verloop van deze bloeiperiode die de uiteindelijke verkleuring (véraison) zal bepalen. 2012 beantwoordde slechts gedeeltelijk aan de derde conditie, waarbij de groei van de wijnstok weliswaar vertraagde vóór de verkleuring (véraison) maar pas definitief stopte rond de ‘mi-véraison’ (wanneer meer dan de helft van de bessen verkleurd zijn). Aan de vierde conditie werd in 2012 prima voldaan: een trage rijping in een droge en warme maand augustus. Aan de vijfde en laatste conditie daarentegen voldeden enkel de witte druiven en merlot (...). Veel cabernets hadden best wat langer willen rijpen om hun vegetale smaak te verliezen, maar de regen van oktober liet dat niet toe.’
Lievelingswijnen In Castillon-Côtes de Bordeaux onderscheidt Denis Durantou, beroemd om zijn Château l’Eglise Clinet in Pomerol, zich opnieuw met deze Château Montlandrie, opmerkelijk in zijn evenwicht. (Complexiteit 14+/20 Plezier: 16+/20)
2 April/Mei 2014
In Moulis was Château Poujeaux tijdens de primeurs een harde noot om te kraken, waardoor ik veel twijfels had. Vandaag is het eerder een volle wijn met een prima evenwicht, heel fris ook. Een wijn om zeker te onthouden. (Complexiteit: 14+/20 Plezier: 16+/20) Pessac-Léognan was in 2012 zonder twijfel de meest geslaagde appellation. Château La Tour Martillac is vandaag heel prettig om drinken, mooi vlezig, goed evenwichtig en zacht. (Complexiteit 15-/20 Plezier 16+/20) Château Haut-Bailly verdient het om aangehaald te worden, ondanks zijn uitdrogend puntje in de finale. Elegant en prettig om drinken. (Complexiteit 15/20 Plezier 17-/20) Château Smith Haut Lafitte, die vorig jaar deel uitmaakte van de allerbeste bordeauxwijnen, stelt ook vandaag niet teleur. Echt een grote 2012 met een prachtig evenwicht, heel elegant, klassewijn. (Complexiteit 15+/20 Plezier 18/20) Tot slot is er de schitterende Château La Mission Haut Brion: rechtlijnig, elegant en puur. (Complexiteit 16/20 Plezier 18/20) Naar Pomerol werd heel erg uitgekeken. Merlot en Graves, het ideale koppel van 2012. Wanneer ik tijdens de primeurdegustaties vond dat deze appellatie in zijn geheel zeer geslaagd was, was ik tegelijk ook minder en-
thousiast over de frisheid en de smakelijkheid ervan. Deze degustatie, een jaar later, bevestigde het succes van de pomerolwijnen. En wat het plezier betreft, moet ik toegeven dat de wijnen gedurende een jaar uitstekend verder rijpten en vandaag een stuk charmanter zijn. Château La Cabanne bezit klasse en elegantie, met een onovertroffen prijs-kwaliteitverhouding. (Complexiteit 14/20 Plezier 17/20) Clos René, reeds aangehaald als een van de meest charmante wijnen, zit vol fruit en smaakt fris. Een smakelijke wijn die ronduit heerlijk is. (Complexiteit 14/20 Plezier 18/20) Château La Conseillante doet het vandaag beter dan tijdens de primeurs. Een grote wijn, fris en boordevol fruit, met een nerveus kantje dat hem typeert. (Complexiteit 15+/20 Plezier 17/20) Château Petit-Village, een van de grootste wijnen in primeur, houdt zich aan zijn woord. Ontzettend veel fruit, met een smakelijke vlezigheid en veel bite, super! (Complexiteit 15+/20 Plezier 17+/20) Tot slot, Château l’Evangile: een grote klassewijn, elegant, schitterend, welbespraakt. Zeer fraaie pomerol. (Complexiteit 15+/20 Plezier 18/20) Saint-Emilion bevestigde de hoge kwaliteit … van zijn beste wijnen. Château Villemaurine schittert door zijn aangenaam karakter. Fris met het evenwicht van een grote wijn. (Complexiteit 14+/20 Plezier 16/20) Château Canon Lagaffelière is ‘very punchy’ en zit boordevol fruit. (Complexiteit 14+/20 Plezier 16/20) La Mondotte is ‘full bodied’, zoals de Amerikanen zeggen. Een krachtige wijn, groot in zijn genre. Niet onmiddellijk mijn stijl, maar wel heel goed gemaakt. (Complexiteit 15-/20 Plezier 16/20) Château Trottevieille staat qua elegantie op de eerste rij. Hij mist echter wat smakelijkheid, jammer. (Complexiteit 15/20 Plezier 16/20) Château Canon zette alles in op evenwicht en elegantie, en verbeterde nog na rijping. (Complexiteit 15/20 Plezier 16+/20) Clos Fourtet houdt perfect stand, een compositie in het teken van elegantie, frisheid en fruit. (Complexiteit 15/20 Plezier 16+/20) Château Larcis Ducasse is eerlijk aan zichzelf, in zuidelijke stijl, met fruit, fruit en nog eens fruit, evenwichtig en fris. (Complexiteit 15/20 Plezier 17/20) Tot slot, Château Pavie Macquin: mooi rechtlijnig, fris, fruitig, goed gebouwd en klassevol. (Complexiteit 15+/20 Plezier 17/20) Margaux was een van de appellations in Médoc die me tijdens de primeurs het meest teleurstelde. Enkele wijnen doen het echter prima na hun opvoeding en verdienen het om geciteerd te worden.
Château d’Issan is ondanks zijn vegetaal puntje toch goed evenwichtig, fris en fruitig, met een zekere elegantie. (Complexiteit 14+/20 Plezier 16/20) Château Lascombes, steeds goed in het vlees voor een margaux, toont evenwicht en finesse, ondanks zijn iets te veel hout. (Complexiteit 14+/20 Plezier 16/20) Château Malescot Saint-Exupery blijkt ondanks zijn ietwat strenge finale een zeer fijne margaux, met sappig fruit en een elegante expressie. (Complexiteit 15-/20 Plezier 17/20) Tot slot is er Château Palmer, een grote en klassieke wijn, elegant ook, zelfs al mist hij een beetje diepte voor zijn gestalte. (Complexiteit 15+/20 Plezier 17+/20) Saint-Julien maakte tijdens de primeurs geen deel uit van mijn topselectie, toch pikte ik er een jaar later enkele wijnen uit. Château Beychevelle genoot een prima opvoeding en is vandaag fijn en elegant. (Complexiteit 14+/20 Plezier 16+/20) Hetzelfde geldt voor Château Léoville Poyferré, heel goed opgevoed, met een prima evenwicht, fijn en elegant, fruitig en sappig. (Complexiteit 15/20 Plezier 17+/20) Pauillac was helaas opnieuw een teleurstelling, waarbij er toch drie wijnen uitsprongen. Château Pichon Baron presenteert bij gebrek aan diepte toch een mooi evenwicht, soepel en fijn. (Complexiteit 15-/20 Plezier 16+/20) Pichon Comtesse, zijn buur, slaagde erin fruit te bewaren in een elegante expressie. (Complexiteit 15/20 Plezier 17+/20) Tot slot zorgde Château Pontet Canet voor de verrassing.
Doordat dit wijnjaar in Médoc zeer middelmatig was, nam ik niet de moeite om naar het kasteel af te zakken en te proeven. Ik had ongelijk. Vandaag is dit de meest ongelooflijke wijn van dat wijnjaar. Een monster van fruit en elegantie, ronduit fantastisch! (Complexiteit 16+/20 Plezier 19/20) Saint-Estèphe kan voor 2012 van echte ambassadeurs spreken. Château Haut-Marbuzet is een prachtige wijn met fruit, bite, diepte en elegantie. Hou ik van. (Complexiteit 15/20 Plezier 18/20) Château Montrose is heel serieus, zelfs streng, heel krachtig, misschien zelfs een beetje te, maar heel goed gemaakt. (Complexiteit 15+/20 Plezier 16+/20) Château Cos d’Estournel is een mooie wijn, krachtig, met veel fruit … en veel hout! Hoort uiteraard bij de beste wijnen van 2012, behalve misschien omwille van zijn prijs-kwaliteitverhouding. (Complexiteit 15+/20 Plezier 17+/20) Fabian Barnes
3
evenement
BORDEAUX 2013
in primeur, aflevering 1 Niet evident voor wijnmagazines en andere media die van wijn houden, zijn producenten, en die daarvan moeten leven, om een hele regio en een heel wijnjaar neer te sabelen. Maar gelukkig is er In Vino Veritas om de bittere pil van 2013 te verzachten. Andere schaven de scherpe kanten er vanaf, wij niet, omdat we eerst en vooral aan onze lezers denken. En ja, ook in een barslecht wijnjaar zijn er uitzonderingen. Precies daar willen we het over hebben.
L
aten we duidelijk zijn: Bordeaux 2013 is de grootste wijncatastrofe die ik persoonlijk ooit moest becommentariëren, toch wat de kwaliteit betreft. Qua volume was het nauwelijks beter: 4 miljoen hectoliter (gewoonlijk zijn dat er 6). Zelfs het zwaar afgekraakte 1992 was naar mijn mening beter. Een bloesem dat er geen was, hagel, rot. Noch de lente, noch de zomer waren vergevensgezind om op z’n minst eenvoudige maar evenwichtige wijnen voort te brengen. Sommige domeinen besloten om geen wijn te maken, terwijl andere gewoonweg zelfs de keuze niet hadden. Sommige besloten enkel rosé te produceren ...
De stal Derenoncourt Bij het plannen van de ‘en primeur’ marathondegustaties beginnen we altijd met de wijnen rond het team van Stéphane Derenoncourt. Hierdoor kunnen we ons reeds een vrij scherpe mening vormen over het wijnjaar. Enerzijds omdat de domeinen zowat verspreid liggen over heel Bordeaux, anderzijds omdat we er jaar na jaar ongeveer altijd de beste wijnen in terugvinden. Welnu, beste vrienden, ondanks of dankzij dat alles worden we er dit jaar niet vrolijk van! Stéphane Derenoncourt zei het zelf al: ‘2013
is een gebrekkig wijnjaar, zonder bewaarpotentieel, van een doorsnee kwaliteit die soms ronduit middelmatig is. Tegen nukkige weersomstandigheden, een tsunami, hagel, een verschrikkelijke lente en een gebrek aan rijpheid kunnen we niets doen. De natuur is noch aardig, noch vergevensgezind. Ons beroep is dat te begrijpen en deze valstrikken slimmer af te zijn. Maar soms is de natuur veel te sterk en kunnen we niets anders doen dan lijdzaam ondergaan. 2013 is een jaar van nederigheid.’ (Le Figaro 6/02/2014). Je ziet, er zijn er nog die zeggen dat 2013 een ware ramp is.
Degustatie
nChâteau Haut-Bailly
4 April/Mei 2014
Die ochtend van 19 maart stonden er een 40-tal rode wijnen op de proeftafel, terwijl dat er in voorgaande jaren rond de 70 waren. Of wijnbouwers hadden doodeenvoudig geen wijn gemaakt of wilden hem niet voorstellen, dat zegt genoeg! Omdat ik het allemaal van dichtbij meemaakte, de vreselijke seizoenen en de troosteloze oogst, was ik goed gewapend en zou ik mijn uiterste best doen om eventuele verborgen kwaliteiten in de wijnen terug te vinden. Helaas was ik reeds snel ontwapend. Zelfs de wijnen onder bescherming van Stéphane Derenoncourt brachten weinig soelaas. Vorig jaar kwamen er vanuit zijn stal bijna veertien lievelingswijnen. Dit jaar heb ik er amper tien.
‘Saving Privat 2013’ Toen Stéphane Derenoncourt de balans van 2013 opmaakte, stapten sommigen naar hem toe om hem duidelijk te maken dat hij niet in de hand moet bijten die hem voedt. Zei hij overigens niet dat het een ‘gebrekkig’ wijnjaar was? Deel een van het verhaal: daarin gaat het over benaderingen, over onterechte algemeenheden. ‘Niet alles is slecht’, wordt er verklaard. Nog zo’n paar semantische verdraaiingen en er wordt gezegd dat 2013 zwaar onderschat wordt. Deel twee: we komen bij de aanvang van de primeurs, waar sommige critici zonder aarzelen toch bepaalde charmes aan wijnjaar 2013 koppelen. Diezelfde proevers overigens die aan de proeftafel tegenover collega’s moeite hebben een goed woord neer te pennen over het merendeel van de wijnen, maar eens buiten toch de nodige inspiratie vinden. Binnenkort lezen we ongetwijfeld hun mooie versregels, gedrukt op gekleurd en misschien zelfs geparfumeerd papier. Iets wat tegelijk weerzinwekkend maar ook begrijpelijk is: ‘Saving Privat 2013’, weet je nog? Niet deze arme soldaat natuurlijk, maar de business. De zachtmoedigheid en de empathie van sommige critici levert hen misschien niet alleen eeuwige erkenning op in een moeilijk jaar als 2013, maar misschien ook nog andere dingen. Voor niets gaat de zon op, toch? Deze kritieken bedriegen de lezer, inderdaad, maar wat doet het ertoe? Is het doel niet vooral een aantal rijke investeerders een reeks dure wijnen aan te smeren en zaken te doen? Wie interesseert er zich in het wijnjaar? De kleine Europese consument? Hoe ziet de toekomstige markt er trouwens uit? Zijn we er nog wanneer de koper zijn fles opent? Het voordeel is dat met zogeheten bewaarwijnen, zelfs in kleine wijnjaren, dat we er nog op kunnen terugkomen. En ja, er zijn aangename verrassingen. Zoals in elk slecht wijnjaar zijn er wijnen die door de mazen van het net glipten. Hoewel ze niet talrijk zijn. En ook die wijnen kunnen niet voor mirakels zorgen. Hun 2013 zal nooit het niveau van hun 2005 halen of van hun 2009. Voor ons, bij IVV, zijn die uitzonderingen de enige reden om een artikel aan de primeurs van 2013 te wijden. Maar alsjeblief, laat je er vooral niet door misleiden! Opnieuw over naar Stéphane Derenoncourt, hij die de moed had datgene luidop te zeggen wat iedereen wist en weet in Bordeaux, wat iedereen ook zien aankomen heeft. Vanuit zijn standpunt gezien is het ook heel verdienstelijk dat hij dit durft te zeggen, want hij heeft heel wat te verliezen. Maar de waarheid mag en moet gezegd worden. Oké, ‘Saving Privat 2013’ in Bordeaux, daar zijn we in mislukt, maar we kunnen jullie tenminste recht in de ogen kijken. En er zijn nog andere wijnjaren, gelukkig maar.
H. Lalau
5
nevenement
Château Guadet (Saint-Emilion Grand Cru), geproefd terwijl de malo nog niet voltooid was, belooft door zijn vlezigheid, fruit en evenwicht, waardoor hij bij de betere kan gerekend worden. Complexiteit van 13/20 Château Poujeaux (Moulis) bezit een goed evenwicht, is vlezig en fruitig. Complexiteit van 12/20 Château La Rousselle (Fronsac) is lang niet slecht, vlezig met een zekere kracht en een vegetaal puntje. Château Magdelaine Bouhou (Blaye) komt er heel goed uit, rechtlijnig, gestoeld op fruit en met een charmant evenwicht. nchâteau Pontet-canet
Dit jaar geen ‘schitterende’ wijnen, geen ‘excellente’, geen ‘zeer goede’ maar slechts een paar ‘goede’ wijnen. Complexiteit van 14/20 Carmes Haut Brion (Pessac-Léognan) vond de juiste toon en is eerder klassevol, fris en fruitig. Complexiteit van 13+/20 Château La Tour Figeac (Saint Emilion Grand Cru Classé) kan er fier op zijn een hele mooie wijn gemaakt te hebben. Château Rol Valentin (Saint-Emilion Grand Cru) verijdelde de moeilijke omstandigheden en produceerde een wijn boordevol fruit in het elegante genre waar niets de bovenhand neemt.
6 April/Mei 2014
Nog in het genre ‘plezierwijnen’ Château Claud Bellevue (Puisseguin-Saint-Emilion) is fris, fruitig, vrij rechtlijnig en goed samenhangend. Château d’Hanteillan (Haut-Médoc) is goed evenwichtig met zuivere tannines. Château Jean Faux (Bordeaux) wordt een prettige drinkwijn, boordevol fruit. Vier wijnen die een tweede opinie verdienen, vooral na hun volledige houtopvoeding: Château Petit Village (Pomerol) (Complexiteit: 13+/20) Château Moulinet (Pomerol) (Complexiteit: 13/20) Château Godeau (Saint-Emilion Grand Cru) (Complexiteit: 12/20) Château Saint Pierre de Corbian (Saint-Estèphe) (Complexiteit: 12/20) Fabian Barnes
Wijntoerisme
Nationale 7 De familie Vanwijn op reis. Papa en fervent wijnliefhebber heeft een idee dat ook mama geniaal vindt, op vakantie naar het zuiden langs de N7. Met het succesnummer van Charles Trenet in de aanslag, en weg zijn we.
© Christophe Grilhé
G
elukkig zijn er oortjes. En in ‘high definition’ zijn de woorden van Le Fou Chantant net iets duidelijker. Ja, ik weet het, voor mijn leeftijd ben ik erg begaan met woordenschat en cultuur. Niet zoals mijn zus, de sportieve. Maar ook voor onze hond Djibou zijn die oortjes een zegen. Hij houdt niet zo van de tremolo’s in vooroorlogse Franse liedjes.
Kilometervreter Nog voor dag en dauw vertrokken vanuit ons vlakke land, zitten we reeds ten zuiden van Lyon. Ik bespaar je de discussies van vóór het vertrek. Zo houdt mama van kamperen, terwijl papa dat haat en liever een hotel neemt. Als compromis wordt het een chambre d’hôtes. Onze mening daarentegen ... Juist, niet dus. Nog een uur en we zitten in Pierrelatte, onze eerste pitsstop. Het oude dorp behield zijn fraai middeleeuws karakter, maar het is vooral de ligging die de doorslag geeft. Op het kruispunt van de Drôme, Ardèche, Gard en Vaucluse is het een regio die bij iedereen in de smaak valt. Perfect als vertrekpunt voor allerlei excursies, de ene keer wijnrelateerd, de andere keer sportief, gastronomisch of cultureel, voor elk wat wils. Morgen gaat het richting Saint-Marcel d’Ardèche en Domaine Saladin.
Saladin sisters ‘Per El, zou ik alles doen, en zonder Tralala’, grinnikt mijn vader, tevreden over zijn geweldige mop. Op de achterbank kijken mijn zus en ik elkaar bedremmeld aan. Als we zo gaan beginnen, gaat de dag nog lang duren ... pffft. Maar het zijn de namen van twee wijnen van het domein. De eerste is een witte op basis van clairette rose, marsanne, grenache blanc, viognier en bourboulenc. Een wijn die speciaal door de vader van de zussen Saladin, Elisabeth en Marie-Laurence, voor hun moeder Annick werd gemaakt, een dame die fantastisch vis kan klaarmaken. Hij heeft zijn eigen wijn, Loï voor Louis, een karaktervolle rode wijn van hoofdzakelijk grenache. Het bezoek is leuk, zo klimt Elisabeth op een foeder om ons de Paul te laten proeven van de oudste druivenstokken van het domein die de oom aan de twee zussen naliet. De grenache die iets lichter werd gemaakt met 10% clairette, en samen staan aangeplant, valt in de smaak door zijn ruwe kant, zijn imposant karakter en zijn fluwelige tannines met fruitig sap.
kant. Vervolgens gaan we de Rhône stroomopwaarts voor een afdaling met de kayak. En dat met heel de familie, een unicum! Het is prachtig weer en wat beweging zal ons goed doen. Het vertrek is in Salavas, een klein stukje verder stroomopwaarts van Pont d’Arc. Het decor is fantastisch en de zon brandt. Twee uur op het water, heerlijk. Vooral wanneer mijn zus, de sportieve, een verkeerde bewe-
Aan de waterkant Maar het is tijd om Saint-Marcel d’Ardêche te verlaten en te gaan picknicken aan de water-
7
nWijntoerisme
Een heerlijke trektocht
© Lionel Moulet
ging maakt en in het water tuimelt. Mijn dag kan niet meer stuk.
Ondergrondse wereld Op het programma staan ruige neushoorns, reuzenherten en oerossen. Na de zomerwarmte, de koude grot van Chauvet ... als die er tenminste in 2015 uitziet zoals die van Lascaux. Nog nooit werd de grot voor het publiek opengesteld. Dus voor een bezoek aan de Exposition de la Grotte in Vallon-Pont d’Arc heb je geen wollen trui nodig, maar na een virtueel bezoek op YouTube en de website www.culture.gouv.fr/fr/arcnat/ chauvet/fr/ heb je alvast een idee.
Zijn bite is super bij de entrecote en maakt de groenteratatouille nog smakelijker. De krekels geven het stilaan op, net zoals wij na zo’n drukke dag. Morgen platte rust met andere projecten in het vooruitzicht. Zwemmen, nietsdoen, wandelen, lezen … zo gaan er enkele dagen voorbij voor we naar het zuidoosten trekken en de smeltkroes van Plan de Dieu bezoeken. Papa heeft ondertussen een oord gevonden dat ons wel wat lijkt: Patio des Vignes, net onder Séguret. Het uitzicht is adembenemend en papa belooft ons iets heel speciaal vanavond (we houden ons hart vast), maar we zien het wel: www.patiosdesvignes.com
Je kunt niet over de N7 rijden, zonder het museum te bezoeken dat eraan gewijd is. Te vinden aan de ingang van Château Simian (waar we tussendoor enkele wijnen proeven), ligt het nog steeds in Piolenc maar langsheen de National 7: www.memoirenationale7.fr Ondertussen denken we allemaal hetzelfde: destijds moet een reis naar het zuiden een heuse expeditie geweest zijn! Die oude rammelkasten mogen er dan vrij fragiel uitzien, maar de omstandigheden van deze grote trektocht naar het zuiden moeten topzwaar geweest zijn. We gaan verder richting Rochegude en passeren het Massif d’Uchaux. Ideaal om dat met de fiets te doen, met z’n bewegwijzerde parcours. Maar wij laten het deze keer voor wat het is, kwestie van het traject in te korten, de poten van Djibou te sparen en onze energie voor een bezoek aan Isabel Fromont van Domaine des 5 Sens, te vinden op het plateau van dit massief, met enkele hectare wijngaarden in Uchaux. Op de weg vol scherpe en kalkachtige keien – onze banden moeten er haast aan geloven - die tot aan de percelen grenache en syrah loopt, zorgt een zachte wind voor verfrissing. ‘Ik wilde graag een eigen domein hebben. Oorspronkelijk kom ik uit Bourgogne en mijn man en ik runnen samen een wijnhandelshuis, maar daarnaast bezitten we sedert 2006 ook Domaine du Grand Ribe. In 2010 kocht ik Domaine Capoton maar herdoopte het in Domaine des 5 Sens. Ik zoek elegantie gekoppeld aan structuur en het Massif d’Uchaux, of de percelen van Rochgude, geven me dat. Het is in Chablis, in de familie, dat ik wijn leerde maken. Maar hier in Côtes du Rhône heb ik de
8
Deze avond wordt rustig, met salades en een stukje vlees. Een manier om de twee flessen te proeven die we bij Raphael Pommier van Domaine Notre Dame de Cousignac kochten. Een smakelijke rosé, met opvallend veel rozenblaadjes in de florale en fruitige neus die perfect is voor het aperitief. Zijn frisheid doet het uitstekend bij salades en charcuterie. Vooral bij de caillette ardéchoise, een soort van grote gehaktbal van spek, magere varkensnek en lever vermengd met molsla, spinazie, knoflook en tijm, gevat in een varkensnetje. ‘Mmm, lekker! Is er nog worst over? Ik heb honger als een paard. Voor mij nog wat rosé graag, vooraleer jullie naar rood overgaan’, schreeuwt mijn zus. Na de Parcelle Nord 2013 rosé Vivarais AOP, bijna dezelfde wijn maar in het rood, de Parcelle Sud 2012 Côtes du Rhône. Een smakelijke wijn, fris en fruitig, elegantie gekoppeld aan kracht van de ondergrond van mergel en rolkeien. April/Mei 2014
© Jérôme Ubassy
Grill en barbecue
Moeilijk ontwaken
© Christophe Grilhé
indruk een parfumeur te zijn die aroma’s moet samenstellen om een mooie en evenwichtige wijn te creëren: grenache, syrah, carignan, zonder mourvèdre te vergeten, fantastisch! We leggen fietsen in mijn 4x4 en gaan proeven in de kelder, zegt jullie dat wat?’, stelt Isabel voor. Absoluut, dat betekent minder afzien en valpartijen vermijden. Het gamma is bijzonder aantrekkelijk met etiketten die naar onze zintuigen refereren. De Massif d’Uchaux 2012, een fruitige wijn ondersteund door mineralen, staat voor het zicht. De Côtes du Rhône blanc voor de geur. Voor het gehoor is er de Rochegude 2012, geurend naar viooltjes en smakend naar sleepruimen met een zilte toets die het frisse versterkt.
nraphael pommier
Zwembad en cultuur Na deze sportieve dag staat er een verdiende dag rust mét zwembad op het programma. Papa vergat zelfs zijn mysterieuze degustatie, wat ook niet voor morgen zal zijn want dan gaan we naar het zomers operafestival Chorégies. In het Romeins theater van Oranges wordt Carmina Burana van Carl Orff opgevoerd: www.choregies.fr. Ik weet niet waarom maar deze profane liederen geven zin om te toosten. Oké, een beetje moeilijk op de tribunes van dit amfitheater, maar dat halen we wel in. We maken een kleine omweg via Clos des Mourres dat zich vlak bij Ouvèze bevindt, op de weg van Vaison. Ze maken wijnen op basis van cairanne en hun Côtes du Rhône Villages Cairanne 2012 valt ontzettend in de smaak. Papa wordt er zelfs lyrisch van: ‘Je moet zien hoe deze paarsrode wijn zacht in zijn kristallen drinkbeker loopt, karmijnrood als het fruit dat hij uitademt, vermengd met bessen die voor een heuse hoorn des overvloeds zorgen en onze reukzin betoveren met delicate parfums van aardbeien, kersen en aardbeiboomvruchten. Een fruitig boeket dat zich tooit met een blaadje laurier en een takje salie. Qua smaak worden onze verwachtingen volledig ingelost, fris en op minerale basis, met fruit dat heel precies wordt weergegeven, geaccentueerd door een streepje zoethout en donkere cacao. De fijnkorrelige tannines omwikkelen elk aroma, wat voor extra reliëf zorgt en waardoor je er bijna niet van kunt afblijven.’ Mijn vader moest schrijver geworden zijn, maar hij houdt het liever bij foto’s (die vaak mislukken).
Het was laat gisteren. Vandaag gaan we naar Roaix, een appellation Côtes du Rhône Villages die weinig gekend is. Papa zit reeds op de fiets, wij hebben de moed niet en treuzelen. Maar daar is Olivier Tropet , onze redder die ons meeneemt in zijn pick-up. Zonder vragen springt Djibou in de laadbak, mijn zus en ik volgen hem. Het landschap is schitterend. Roaix ligt op het einde van een lange heuvelrug die start in Cairanne, verdergaat in Rasteau en eindigt in Roaix, grofweg geschetst. We komen te voet terug en passeren Domaine Pique Basse dat meerdere percelen bezit, gaande van wijngaarden met een kleibodem op de hoogst gelegen delen, over kalkpuin in het midden, tot zanderige en vaste mergel of safres tegen de openbare weg. Een wandeling in het teken van wijn én natuur, met heerlijke geuren van muskaatnoot, wilde tijm en brem. Ook de wijnen die we nadien in de kelder proeven, bezitten deze fraaie aroma’s. Mama heeft een boon voor de L’As du Pique 2011 Roaix, smakelijk als rijpe kers gekruid met garrigue, zacht en pittig met een zoete indruk die de zijdezachte tannines onweerstaanbaar maken.
Sculpturen en botanische pracht In de namiddag rijden we tot Gigondas. Op het uur van de siesta zijn de stadspleinen nog rustig. De smalle straten zorgen voor schaduw tot aan het oude Hospices met zijn feodale allures. Maar tussen de muurtjes en hoge muren, daar waar het enigzins kan, zien we moderne kunstwerken, soms monumentaal, als verrezen uit een verre toekomst, althans met vergelijkbare dimensies. Ze maken van deze magische plek een droom. Djibou houdt het voor bekeken en rukt ons weg uit onze gedachtenwereld, richting een botanisch pad dat start op een tiental meter van het kasteel. Langsheen de ongelijke treden staan allerlei planten en kruiden waardoor we kennismaken met tal van mediterrrane geuren. Cistus, goudscherm, jasmijn, jeneverbes, pistache, hysop en andere aromatische planten verrijken zo ons geurenpalet. We keren terug naar het plein voor de Caveau de Gigondas waar we bijna alle wijnen van alle domeinen binnen de appellation terugvinden. Handig en snel: www.caveaudugigondas.com Ook vanavond komen we terug want we reserveerden bij l’Oustalet, een restaurant dat gereputeerd is voor zijn menu en zijn wijnkaart met daarop de beste wijnen uit de regio: www.loustalet-gigondas.com
Klassiek of jazz, kaas of gekonfijt fruit ? Zelf had ik graag rock gehad in de wijngaarden, maar niet gevonden. Gekonfijt fruit is
9
nWijntoerisme
2013 van Domaine du Palon in Gigondas. Zijn pittig karakter is verrassend met zijn gele fruitaroma’s die ons volledig inpakken. Hij zorgt voor de verbinding tussen dag en nacht, tussen hemel en aarde, met lichte en fruitige geuren, strakke minerale toetsen en een accent van garrigue. Het roze wordt dieper van kleur, donkerrood met een laatste paarse schijn die de Vacqueyras 2011 van Domaine d’Ouréa begeleidt, paars met daarop de duisternis geborduurd, met heerlijke geuren die ons verwarmen. De wijn loopt heerlijk naar binnen, schitterend als de eerste ster aan de horizon. Tegelijk krachtig en elegant, onvermurwbaar en hemels, terwijl we genieten van het allerlaatste streepje zon. Het is donker, de koele nacht neemt het over. Morgen de RN7 of de A7? Tot gauw! Marc Vanhellemont © Christophe Grilhé
eerder iets voor oma, maar kaas is alvast voor vanavond, vóór en na het concert. Optredens genoeg in de buurt van ons verblijf, zelfs in Séguret: www.musiquesdanslesvignes.com en www.jazzdanslesvignes.fr. De kaas komt van La Fromagerie du Comtat in Carpentras waar Claudine Vigier ons laat meegenieten van haar voorliefde voor kleine geitenkaasjes, zoals Brousse de Roves, aangevuld met andere kaassoorten die mama snel in de koelbox stopt vooraleer ze door ons gejat worden. Bij Jouvaud www.patisserie-jouvaud. com halen we een assortiment gekonfijt fruit dat we bij de kazen eten. Voor het uitstalraam met gebak is het moeilijk kiezen. We zouden
nclaudine vigier
10 April/Mei 2014
een paar dingen willen kopen voor tijdens het concert. Het wordt een zak minicroissants met pijnboompitten en een andere waarin zandkoekjes met frambozenvulling zitten. Bij onze kaasschotel testen we een witte wijn, die van Domaine de l’Amauve, de La Daurèle 2012: fris en floraal met een gracieus bitter van citroenschil, afgerond door zijn smeuïge textuur. Super in combinatie met de geitenkaas, maar ook met de andere kazen doet hij het uitstekend.
Laatste dag, chromatische degustatie Na tal van ontmoetingen met wijnbouwers en ambachtslui, maar ook met andere vakantiegangers met wie we samen een paar flessen kraakten, had ieder van ons zijn persoonlijke voorkeuren. Net vooraleer we opnieuw naar huis vertrekken stelt papa nog een fantasmagorie voor: een chromatische degustatie. Vroeg op de avond installeren we ons op het terras van de Patio des Vignes met drie flessen en enkele glazen. Wanneer de zon stilaan ondergaat en de horizon goud en groen kleurt, opent hij de Sablet blanc 2012 van Domaine Chamfort, wat recentelijk werd overgenomen door Vasco Perdigão. Een prachtig goudgeel wordt gemixt met de kleur van de ondergaande zon, terwijl de honingachtige geuren doen denken aan de vele bloemen rondom ons. De smaak is zacht, net zoals de zon die nog wat warmte geeft. Het frisse refereert naar wat later, als de zon volledig onder is. De lucht wordt intenser, vermiljoenrood gemixt met goud die naderhand voor zalmroze strepen op een blauwe achtergrond zorgen. In onze glazen komt de Côtes du Rhône rosé
Gegevens • Amauve - Sobelvin - Agence Vinicole Expertises(Ch) Caveau du Prieur/Awwijn(Nl) www.domainedelamauve.fr • Chamfort - Maag Vins/Caves de Rochefort www.domaine-chamfort.fr • Clos de Mourres - Fruits de la Passion*/ Vin Amor Essence/Vandenbussche http://closdesmourres.fr • Notre Dame de Cousignac www.ndcousignacvillegiature.fr • Ourea - Cave des Oblats*/Mostade Hennebert www.domainedourea.fr • Palon - Cellier Jocunditas - www.domainepalon.fr • Pique Basse - Autrement Dit www.pique-basse.com • Saladin - Jacques Delire/Patrick Branellec Cave de Bordeaux/Le Bouchon et l’Assiette Cellier Importation(Ch) www.domaine-saladin.com • 5 Sens +33 475 51 23 72
IVV Tasting
Van gerst
en water
Mijn laatste artikel voor In Vino Veritas dateert van een tiental jaar geleden, net voor ik naar de Roussillon vertrok. Als wijnbouwer, want dat was mijn doel, leek het me onmogelijk om daarna objectief te zijn over het werk van collega’s en door te gaan met onomwonden mijn mening te spuien. Maar een persoonlijke opinie over sterke dranken kon (en kan) ik daarentegen wel hebben! Met veel plezier becommentarieerde ik dus de degustatie van 15 single malts die Diageo aan het proefpanel van IVV voorstelde.
E
erst moeten we weten waarover het gaat. Meer en meer landen produceren whisky, maar alleen whisky die in Schotland geproduceerd wordt mag Scotch whisky genoemd worden. Wanneer hij voor 100% gedistilleerd wordt van een vloeistof, enkel en alleen van vergiste gerst, dan noemen we het een malt whisky. En wanneer die whisky slechts door één distilleerderij geproduceerd wordt, dan is het een single malt.
Wat is er nodig om van mout/malt whisky te maken? Drie essentiële zaken: water, gerst en gist. Ik ben geneigd om daar een vierde aan toe te voegen: romantiek. Maar dat ingrediënt komen we beslist tegen wanneer we de whisky’s omschrijven. De gerst die nodig is voor whisky wordt voor een klein deel verbouwd in het Verenigd Koninkrijk en voor het overgrote deel in het oosten van de Europese Unie, alsook in Rus-
land en Oekraïne. Maar ook in Argentinië, die het op zijn beurt exporteert. Momenteel gaat de mondiale productie van deze graansoort ietwat achteruit.
Van gerst tot mout Alles begint met de gerst te bevochtigen, waardoor hij gaat kiemen: het mouten. Tijdens dat proces worden de ‘dikke’ suikers (= zetmeel) in glucose omgezet. Vervolgens wordt die substantie gedroogd, wel of niet met turf in de brandstof, en grof gemaald. Aan dit soort van bloem wordt vervolgens water en gist toegevoegd, om een vergiste vloeistof te bekomen die op bier gelijkt, met ongeveer 8 graden alcoholvolume. En precies dat ‘bier’ wordt gedistilleerd. Nadien gaat deze sterke drank (die meestal tussen 50 en 60% alcoholvolume bezit) in houten vaten van diverse origines. Bovendien wordt er soms ook gewisseld van vaten. Deze introductie verdient eigenlijk een heel boek. Maar omdat de lezer van IVV intelligent is, weet hij of zij natuurlijk dat er oneindig veel factoren een rol spelen die het afgewerkt product beïnvloeden. Het is de enorme rijkdom van whisky die ervoor zorgt dat deze sterke drank ontelbare liefhebbers kent. Maar in de ogen van sommigen is dat ook zijn zwakte, want het is een product dat uitermate ‘bewerkt’ wordt en waar de tussenkomst van de mens doorslaggevend is.
11
nIVV Tasting
De degustatie Ik koos ervoor om de whisky’s in dezelfde volgorde aan te halen zoals ze geproefd werden en probeerde evenveel rekening te houden met de opmerkingen van de andere proevers. Toch waren mijn persoonlijke voorkeuren soms zodanig uitgesproken dat het risico erin bestond dat ze de neutraliteit van de omschrijving uitwisten, iets wat ik dus heb proberen vermijden. Nvdr: alle malt whisky’s werden blind geproefd: eerst puur (enkel voor de geur) en vervolgens aangelengd met water (voor de geur en de smaak). Knockando, 2000 Deze single malt waar de distilleerder een jaartal op kleefde en die in de blend van J&B terechtkomt, blijkt altijd licht te zijn. Deze vormt geen uitzondering op de regel. Marc Vanhellemont (MVH) vond hem, net zoals ik, licht karamelachtig. Cragganmore, 12 years old Deze malt ontdekte ik lang geleden tijdens een verblijf op de Shetlandeilanden en representeert vrij goed de elegantie van de whisky’s van Spey Valley. MVH vond er gelei van mispels in terug, terwijl Hervé Lalau (HL) er venkel en peer in herkende. Cardhu, 15 years old Deze malt maakt deel uit van het frame van de Johnnie Walker-blends en heeft iets van cacao, is licht vegetaal en eindigt met een ronde en uiterst beschaafde finale. Glen Elgin, 12 years old Deze whisky vinden we terug in de blend van White Horse. De distilleerderij maakt deel uit van een kleine tien whiskybedrijven aan de oevers van de Lossie. Een whisky met florale aroma’s (acacia en witte bloemen) en een hint van karamel.
12 April/Mei 2014
Royal Lochnagar, 2000 Royal, want niet ver van Balmoral Castle in Aberdeenshire en nabij de rivier Dee. Nog koninklijk omdat, zo wordt gezegd, de nicht van onze koning Leopold I, koningin Victoria herself, haar bordeauxwijn met deze whisky versneed! We vinden hem terug in de blend VAT 69. De whisky rijpte in vaten waar voorheen muskaatwijn in zat, waardoor hij toetsen van abrikoos, rozijnen en engelwortel (MVH) bezit. Singleton, 12 en 18 years old Het merk verscheen pas in 1986, samen met de revival van malt whisky’s. De distilleerderij, nabij de Mulbenrivier, geniet van bijzonder zacht water. De jongste whisky is dan ook heel ‘soft’, terwijl de oudere complexer is. Dalwhinnie 1990, gebotteld op 14 jaar Een opmerkelijke ligging op meer dan 300 meter hoogte op het einde van de Atholl Woods, een woud dat daarlangs golft, met aan de voet van de heuvel een wit gebouw met een leien dak dat reeds van ver te zien is. Complex met hints van vanille is dit een malt whisky die in twee verschillende vaten rijpte (double wood aging): bourbon en daarna oloroso. Super interessant. Ook zit hij in de blends van Buchanan. Oban, 14 years old en Edition 1998 Bonnie Oban Bay is een van die Schotse walsen, gecreëerd door Neil McLean, waar inheemse romantici ongetwijfeld een traan bij laten. De eerste malt, de traditionele versie, is vrij eenvoudig en kunnen we samenvatten door fenegriek en gember (MVH en ik) met een droge finale. We vinden hem terug in de blends van Old Mull en Dewar’s. Zijn oudere broer zat op het einde van zijn leven in vaten van fino en komt heel wat krachtiger uit de hoek; concentratie met de leeftijd.
Talisker, 10 years old en Port Ruighe Isle of Skye, dat vandaag door een brug met de rest van Schotland is verbonden en voor grote ecologische opschudding zorgde, komt voor de dag met een heel persoonlijke single malt, peperig. Onze vriend Daneil Marcel (hik!), de uitstekende sommelier die momenteel in verwenopa gemuteerd is, identificeerde hem onmiddellijk! Het is het land van de Cuillin Hills, van de prachtige kliffen van Kilt Rock met zijn vogels, van de clan MacLeod (Dunvegan Castle) en de MacDonald-clans. Ooit heb ik er de slechtste fish and chips gegeten, gewikkeld in een naar vis stinkende krant, op een kaai van Kyle of Lochalsh, ergens in 1983, maar ik wijk af. Terug over naar de whisky! De tweede versie rijpte in een pipe van rode port en bezit een oxidatieve kant en een duidelijke hint van rancio. MVH ontdekte er Chinese champignons in. Je kunt hem misschien met stokjes drinken ... als je wilt. Caol Ila, 12 years old en Distiller’s Edition 2001 Thuis heb ik altijd een ‘coûl illa’ openstaan en gebruik hem ook om cocktailsauzen wat meer pit te geven. De basisversie is reeds complex, extreem turfachtig: of je bent onmiddellijk wild enthousiast ... of vindt het afschuwelijk, wanneer je niet van malt whisky van de eilanden houdt. HL was er meteen voor gewonnen en duidde, gelijk had hij, op het gebruik van vaten die een ‘second refill’ kennen en zodoende de sterke drank veel minder markeren, waardoor de whisky zelf meer uitgesproken wordt. MVH haalde zowat alle impressies aan van gerookt, jodium, turf, gevolgd door zoethout en gentiaan, en ook hij had gelijk. De tweede versie rijpte deels op vaten waar voorheen moscatel in zat, met duidelijke hints van sinaasappelmarmelade, mirabellen en amandelspijs. Lagavullin, 16 years old Deze distilleerderij verkoopt zelden aan onafhankelijke bottelaars en is sterk gefocust
op zijn eigen productie. De ‘normale’ versie, waarover het hier gaat, is een uiterst geslaagde malt: tussen gebrande tonen en menthol, tussen zwavelig en jodium. De beek die van de hoger gelegen Solan Lochs komt en hier met alle kracht te midden van het gebouw uitmondt; de pier waar de vaten liggen te wachten, gehard door weer en wind; de hoge schoorsteenpijp die de zee uitdaagt, als een scheepsmast of een obelisk ... fantastisch! Zijn vrij ‘droge’ kant, die ook MVH erin herkende, valt gewoonlijk ook in de smaak bij liefhebbers van op hout gerijpte fijne eaux-de-vie op basis van wijn (Charentes, Armagnac, Côte d’Or, Penedès) en zelfs bij fans van oude amberkleurige rum. Het is moeilijk om in enkele regels de complexiteit van deze eeuwenoude drank te vertalen. Ik heb enkel het aromatisch gedeelte aangehaald, dat nauwelijks getemperd werd tijdens het proeven, waarna we de alcohol een klein beetje afzwakten met zuiver water. Hoe dan ook hoop ik dat deze single malt tasting de aanzet is voor een volgende ervaring. Luc Charlier • www.diageo.com
13
Ontdekking
pinots gris
van lieux-dits in de Elzas Wanneer de Elzas risico’s zou nemen en de hiërarchie van zijn terroirs en appellations echt ter harte zou nemen, dan zouden wijnen uit lieux-dits Premiers Crus worden, zoals dat in Bourgogne het geval is. In dat perspectief zijn de door ons geselecteerde pinot gris daar overigens schoolvoorbeelden van, zonder overdreven suikergehaltes en alcoholvolumes.
P
inot gris, of beurot in Bourgogne en waar hij oorspronkelijk vandaan komt, is een druivenras dat weinig aromatisch is, maar dat om zich te uiten veel zuurstof nodig heeft. Vandaar ook dat er vaak voor een opvoeding in houten vaten wordt gekozen. Maar in tegenstelling met de aromatische riesling vermoeit de zuurstof vrij snel bij pinot gris, waardoor de wijnen in sommige gevallen zelfs ronduit flauw worden. Zo lieten we de pafferige pinot gris aan ons voorbijgaan, plomp door de onevenwichtige suikers tegenover de zuren, en kozen we voor harmonieuze wijnen, weliswaar breed en eigen aan pinot, maar met elan en spanning, droog of niet.
nfelix meyer
14 April/Mei 2014
ndomein dirler-cadé
Wijnjaren 2009 tot 2012
Onze selectie
Voor het overgrote deel komen de wijnen uit 2012 en 2011, aangevuld met drie wijnen uit 2010 en twee uit 2009. Voor meer uitleg over de jongste wijnjaren, en vooral over 2012, laten we de grote wijnbouwer André Ostertag aan het woord: ‘Er zijn wijnjaren die heel voorspelbaar zijn, die de normale lijn volgen en zonder veel problemen goed eindigen. 2012 was allesbehalve dat! Het overleefde zowat alles, slecht en goed, hagel en wanhoop, zon en verlichting. 2012 maakte ongeveer alles mee: een droge lente, sneeuw in oktober, een bloesem die tegenwerkte en een heuse zondvloed tijdens de oogst. Maar 2012 overleefde en is vandaag een bijzonder hoopvol jaar. De opbrengst mocht dan klein zijn, maar oversteeg al onze verwachtingen. En bovendien hadden we te maken met topkwaliteit. Vandaag smaken de wijnen uitstekend, vol en diepgaand. Persoonlijk vind ik dat 2012 ergens tussen de wijnjaren 2010 en 2011 zit. Zo kende de hele wijncyclus van 2012 dezefde jaartemperaturen als in 2011 en bijna dezelfde hoeveelheid regen als in 2010. Zaken waardoor ik denk dat 2012 het extravert karakter bezit van 2011 en de structuur van 2010, wat het een wijnjaar maakt ergens tussen Aarde en Vuur. Vandaag, na tal van beproevingen en twijfels, ben ik er stellig van overtuigd dat de wijnen van 2012 een fraaie toekomst tegemoet gaan.’
Van de 41 geproefde wijnen uit lieux-dits, selecteerden we er 10. De wijnen van 2012 deden het opmerkelijk beter dan die van 2011. Bijna elke wijn werd door de wijnbouwer voorzien van een technische fiche, met daarop de hoeveelheid restsuiker per liter. Deze complete informatie mag dan interessant zijn, toch ligt de essentie in het proeven van de wijnen en of ze harmonisch zijn, wat veel belangrijker is dan het aantal gram suiker.
De cuvées *** Domaine André Ostertag, in Epfig Zellberg 2012 (6 g/l restsuiker). Zellberg is een zuidoostelijke helling in het dorp Nothalten, op de eerste heuvels aan de voet van de Vogezen. De wijngaard wordt biodynamisch bewerkt en bezit een ondergrond van klei, zandsteen en kalk. Enkel pinot gris zorgt hier voor een terroirwijn. En inderdaad, van in de geur valt het terroir op: gracieus maar ook pittig, waar fijne minerale impressies vermengd worden met toetsen van mango en bittere sinaasappel. Zellberg staat voor een vette en complexe wijn, dankzij het vlezige van de klei, met een dierlijke toets van de kalk en met een fonkelende structuur van de silica (zandsteen). €24.50
14 Pinot Gris in Grand Cru Sommige wijnbouwers verstuurden ook hun Pinot Gris van Grand Cru-wijngaarden. Deze wijnen mogen dan buiten het thema van de degustatie vallen, maar de kwaliteit van de terroirexpressie die we erin tegenkwamen konden we niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Van de 14 geproefde Grands Crus, selecteerden we er 9. *** A360P Muenchberg 2012, A. Ostertag: schitterende en diepgaande structuur, droog van smaak, een wijn waar de rijkdom gelinkt wordt aan de minerale expressie en het droogextract. Uitstekend bewaarpotentieel. €39.50 Mambourg 2010, M. Deiss: alle pinots door elkaar aangeplant, wat voor een volle wijn zorgt, breed en strak, droog van smaak, met momenteel nog veel hout. Nog minstens vijf jaar wachten. €62.00* ** Brand 2012, A. Boxler: kracht, restsuiker en frisheid voor een sappige wijn met een strakke finale. €30.00 Brand 2011, Josmeyer: droog van smaak, vol, heel mineraal, gerookt, citrusfrisheid, nog wachten. €30.80* Zinnkoepflé 2012, A.Bursin: elegant, subtiele geur, vol en fris, minerale materie. €15.80* * Clos Saint Landelin 2011, Muré: peer, kaneel, sappige likeur waar suikers en zuren in evenwicht komen. €21.00* Sonnenglanz 2011, Bott Geyl: veelbelovende materie waar suikers en zuren nog moeten versmelten. €23.50* Osterberg 2011, Agapé: elegante neus, volume en frisheid die voor een vlezige en pittige wijn zorgen. €22.00* Sommerberg 2012, A. Boxler: zuren en fijne minerale tonen brengen de suikers ongetwijfeld binnen 3 of 4 jaar in evenwicht. B.Arnould Domaine Marcel Deiss, in Bergheim Rotenberg 2012 (31 gr/l restsuiker). De filosofie van dit domein steunt op druivenrassen die door elkaar staan aangeplant (complantation) op lieux-dits en Grand Cru-wijngaarden, dus strikt genomen kunnen we deze wijn niet selecteren. Maar
gezien de kwaliteit zou dat jammer geweest zijn, onjuist zelfs. Deel uitmakend van de eerste kalkplaat van het grote oölietgesteente, hellend naar het oosten, als een soort schildwacht gericht naar het zuiden en de vlakte, is Rotenberg het terroir dat het eerste rijp is van heel Bergheim. Op deze roodkleurige
bodem, gekenmerkt door het ijzer, met diepe kalklagen en vele uren zon, staat riesling en pinot gris aangeplant, biodynamisch bewerkt, met een elegante en volle expressie. Deze Rotenberg is reeds een genot om nu te drinken, fris en licht, met frisse citroenzuren, impressies van witte perzik, gekonfijte sinaasappelschil, maar ook met een zoetje dat perfect gebeiteld zit in deze pakkende en licht ronde materie. €32.00* Domaine Marc Tempé, in Zellenberg Zellenberg 2010 De wijnstokken die zich rondom een kleine heuvel van kalkachtige zandsteen scharen en waarop het dorp ligt, staan aangeplant op een ondergrond van klei en mergel, opgebouwd uit schistachtige grijze mergel met fijne, witte kalkaders. Gewürztraminer en pinot gris kunnen het daar uitstekend vinden en zorgen voor brede en fruitige wijnen met wat restsuiker. In de neus herkennen we rozijnen, gerookte peer en mandarijn, waarna de smaak ongelooflijk fris overkomt, zeker na deze rijkdom in de geur. De structuur is vol, krachtig en sterk, maar ook harmonieus met aroma’s die lang standhouden. €15.90* Domaine Zind-Humbrecht, in Turckheim Rotenberg 2012 (4 g/l restsuiker). De heuvel van Rotenberg kijkt uit op de Grand Cru Hengst en gaat van west naar noord. Op het klein gedeelte dat west-noordwest is gericht, is de bodem rijk aan ijzer. Door het nabijgelegen woud, de hoogte (300 m) en het aantal uren minder zon zijn de klimatologische omstandigheden er een pak frisser. Pinot is het best geschikt voor dit arm en kalkachtig terroir. Een vrij krachtige wijn is het, vol en nog wat gesloten, typisch voor een kalkachtige bodem, wat extra duidelijk wordt door de beendroge finale die weliswaar zeer harmonieus is met een fraaie ziltigheid. €36.20*
15
nOntdekking
Domaine Loew, in Westhoffen - Cormier 2012 (34,5 g/l restsuiker). De wijnbouwer speelt open kaart en vermeldt op het rugetiket : ‘Deze wijn die in de schaduw van een peervormige lijsterbes (cormier) groeit, is een wijn voor onmiddellijk drinkplezier.’ Deze wijn mag dan relatief eenvoudig zijn, maar zijn frisheid en fruitige aroma’s maken hem bijzonder aangenaam. Met zijn aroma’s van sinaasappel, peer, perzik en kandijduiker, aangevuld met een fijn bittertje dat tegengewicht biedt voor het zoete, is dit een charmante aperitiefwijn. €10.20* Bernard Arnould
Fraaie combinaties rond Pinot Gris
De cuvées ** Domaine Vincent Stoeffler, in Barr Salzhof 2011 Dit klei-kalkachtig terroir van Salzhof ligt boven dat van Kirchberg de Barr. Van in de geur kondigt de wijn zich heel droog aan met impressies van steenfruit, peper en kandij. Ook de smaak is droog met aroma’s van gedroogd fruit en licht gerookte minerale tonen. Een strakke wijn, mineraal en zilt, maar ook best pittig. Een aangenaam sappige wijn met een mooie finale en lange afdronk. Een uiterst geslaagde wijn voor dit jaartal. €10.60* Domaine Paul Ginglinger, in Eguisheim Cuvée des Prélats 2012 Bij het ruiken van deze wijn met zijn geuren van rijpe citrusvruchten, peer en fijne minerale tonen, verwachten we ons aan een wijn met duidelijk merkbaar restsuiker. Maar neen, de wijn smaakt droog, is strak van materie, evenwichtig en met een interessante concentratie. Fris en sappig, of een mooie illustratie van pinot gris en zijn expressie op diverse percelen. Elk perceel
ndomein jean marc bernhard
16 April/Mei 2014
zorgt deels voor het complexe van deze wijn, delicaat fruitig en zich uitstrekkend rondom een zeer lichte en ronde smaak.€13.00* Domaine Dirler-Cadé, in Bergholtz - Lieu-dit Bux (25 g/l restsuiker). Deze pinot gris voelt zich bllijkbaar goed op dit terroir van klei, mergel en zandsteen in Guebwiller. Eerst ruiken we witte bloemen, daarna fruitige aroma’s met een discrete toets van vuursteen. Van bij aanvang hebben we te maken met een prima samenhang tussen een vrij goede breedte, restsuiker en een mooie knapperigheid. Ook nadien blijft hij evenwichtig, waarbij hij in kracht toeneemt door hints van Poire William en amandel. In de finale ervaren sommigen een lichte alcoholtoets, terwijl anderen enkel het minerale onthouden. €13.00*
Pinot gris is allesbehalve grijs … Oké, de start is niet altijd gemakkelijk maar het is wel ontzettend leuk! Hoe uitgesprokener het gerecht en hoe groter de wijnkeuze, hoe meer we onze verbeelding moeten aanspreken. Pure hersengymnastiek! Fraaie combinaties tussen wijn en gerecht vinden is vooral veel proeven, opnieuw en opnieuw, het gerecht en de wijn. Een tip: gooi alle klassieke vooroordelen overboord en graaf in je smaakervaringen uit het verleden. Wanneer smaakperfectie, en dus wijn-spijscombinaties, een van de meest subjectieve percepties is, is het belangrijk dat het geheel smakelijk blijft, aangevuld met suggesties die net voor dat ietsje meer zorgen. Dat geldt uiteraard ook voor pinot gris. Maak de slapende sommelier in je wakker en laat je leiden door een Elzasser die medeplichtig wordt aan het omgooien van al die vastgeroeste ideeën.
De cuvées *
Bitter als oriëntatiepunt
Domaine Jean Marc Bernhard, in Katzenthal Terrasses Hinderburg 2012 Deze wijn komt van een granietrijke helling gericht naar het oosten, heel steil, waardoor men genoodzaakt wordt om op terrassen te werken. De geur mag dan charmeren door zijn exotisch fruit, zijn zoete tonen van peer en vanille, toch wordt het restsuiker goed in evenwicht gehouden door de mooie minerale impressies die voor pit zorgen. Zo erg zelfs dat van in het midden de materie extra pittig wordt en eindigt met een bijzonder aangename finale. €9.00* Domaine Meyer-Fonné, in Katzenthal Hinterburg de Katzenthal 2012 (55 g/l restsuiker). Komt van dezelfde helling als de vorige wijn, maar is helemaal anders. Hij is veel rijker en bezit aroma’s van boter, sinaasappel, citroengelei en zoethout. Qua smaak valt het zoete heel erg op, maar de zuren en de lichte toets van CO2 zorgen voor voldoende frisheid in deze brede wijn. In de finale krijgen we een licht bittertje dat ervoor zorgt dat de wijn niet zwaar wordt. €13.90*
Het startschot wordt gegeven met een licht bitter gerecht: carpaccio van sint-jakobsvrucht gemarineerd in walnotenolie op een lauw bedje van gebakken witloof met soja. In het glas komt de Pinot Gris Rotenberg 2012 van Zind-Humbrecht in Turckheim. Een verfijnde combinatie dankzij de karaktervolle expressie van deze druif, wat extra tot uiting komt door het zachte en het licht bittere in dit gerecht.
Love and spice Zie je het zitten, een nage van rivierkreeft? De bouillon die rijk is aan groenten en extra op smaak werd gebracht met gember en citroengras, vraagt om de Pinot Gris ‘Bux’ van Dirler-Cadé in Bergholtz. Pure magie: het vlees van de Astacus astacus, afgewerkt met de specerijen, vindt in deze pittige wijn een uitstekende partner die voor harmonie zorgt.
Frisse spanning Classicisme in het kwadraat: kalfsblanquette met enkele witte asperges en een overvloed aan verse kruiden in combinatie met de Pinot Gris
Zellberg van André Ostertag uit Epfig. Het resultaat zorgt voor frisheid en spanning op het bord.
Contact met linzen Linzen uit Le Puy, gegrild buikspek en gepofte kastanjes met compote van eend. Dit krachtig en vrij zwaar gerecht vraagt om een boeiende wijn, een gangmaker. Denkend aan het ziltige van de Pinot Gris Salzhof van Domaine Vincent Stoeffler in Barr moet dit het juiste antwoord zijn. En inderdaad, het contact is er, de smaken vermengen zich perfect. Gewaagd maar geslaagd!
Gepocheerde ganzenlever … en Deiss De ganzenlever maken we klaar in zijn geheel, gepocheerd in een smaakvolle bouillon, koud geserveerd en omwikkeld door een gelei van zwarte peper en tonkabonen, royaal gesneden en vergezeld van grof zout op gegrild boerenbrood dat met gerookt spek werd ingewreven. Zacht van smaak maar ook uitgesproken. De Pinot Gris Rotenberg van Marcel Deiss uit Bergheim combineren we erbij omwille van zijn elegantie, zijn ronde smaak en zijn overrijpe impressies. Als dat geen mooie smaakvooruitzichten zijn. Aan tafel! Jean-Michel Jaeger
Lijst van de verdelers • Agapé - Cave du Sommelier/Soete Huys/Julia 1897 Sélection Widmer(Ch) - Twentsch(Nl) - www.alsaceagape.fr • Bernhard Jean Marc - Recovin/ Wijnen Jacobs Chateauvin/Di Vin/Taziaux Thierry/Christiaens Mathias/Wijnwinkel - Wijnkoperij Robert/De Wijnerie(Nl) - www.jeanmarcbernhard.fr • Bott Geyl - Tricot - www.bott-geyl.com • Boxler A - Melovina/Recovin - www.vinsboxler.fr • Bursin A - Vive le Vin/La Sommelière - Caveau de Bacchus(Ch) -
[email protected] • Deiss Marcel - Vitis Vin*/Wine Not*/Olivier Vins Sobelvin/Portovino - Cave/Passeur de Vins/ Ullrich(Ch) - Verbunt(Nl) - www.marceldeiss.fr • Dirler-Cadé - . Colruyt - Pierre Wyss(CH) Okhuysen(Nl) - www.dirler-cade.com • Ginglinger Paul - www.paul-ginglinger.fr • Josmeyer - VPS - Globus(Ch) - Noordman(Nl) www.josmeyer.com • Loew - Vinolentus/Brunin-Guillier – Scheveningen Winemotions(Nl) - www.domaineloew.fr • Meyer-Fonné - Thorrout/Portovino/Volnaysienne Onsemhoeve - Elliot(Ch) - Léon Colaris Weert Van Der Goot(Nl) - www.meyer-fonne.com • Muré - Pirard - Rulivins(Ch) - Geluksdruif/ Verlinden(Nl) www.mure.com • Ostertag André - Melchior Vins*/Godaert & Van Beneden/Frank Fissette - Cave(Ch).- Sauter(Nl) www.domaine-ostertag.fr • Stoeffler Vincent - France Vineco/Maison des Vins Biobelvin – Creavin(Ch) - Le Vieux Jean Vins(Nl) www.vins-stoeffler.com • Tempé Marc - Vinum Authentis - Vojacek(Nl) www.marctempe.fr • Zind-Humbrecht - Godaert & Van Beneden TG Vins - Ullrich/Wine Cellar International/Cave de Reverolle/Martel/Gazzar/Arvi(Ch) - Verlinden Clos + Crus/Dielen(Nl) - www.zindhumbrecht.fr
Onverwacht maar veelbelovend Een 52ste Grand Cru in de Elzas Onlangs werd er ons een geheim toevertrouwd, dat de Elzas voortaan een 52ste Grand Cru bezit. Ongelooflijk is dat er deze keer geen dorp vragende partij was, maar slechts één wijnbouwer die zodanig overtuigd was van de kwaliteit van zijn terroir en dus ook van zijn wijnen. Nog ongelooflijker is dat deze Grand Cru een assemblagewijn van edele druivenrassen is. Speelde men in op een remake van de toetreding tot de Elzasser elite van de Grands Crus Kaefferkopf in Ammerschwihr en Altenberg in Bergheim? Deze jongste kunnen inderdaad gewurztraminer en riesling samenvoegen, eventueel nog aangevuld met een mindere hoeveelheid pinot gris en muscat, wanneer de producent dat zou wensen. Of zorgde de Sylvaner Grand Cru Zotzenberg in Mittelbergheim, en die hoofdzakelijk slechts door één domein (Boeckel) wordt geproduceerd, voor deze rechtspleging? Hoe dan ook, de waarheid zit in het glas ! Wij proefden deze primeur en constateerden dat de wijn van het uitzonderlijk terroir van Triàrsch, deels op basis van muschelkalk (kalk met schelpen) op een raster van zand en leem, uiterst elegant smaakte. Het overgrote deel riesling leek zich heel gracieus tussen de gewurztraminer en de muscat te bewegen. Heel floraal deed hij denken aan een ochtend in de lente met de geur van witte rozen, mimosa en hyacint. Zijn peperige smaak viel op door zijn ingehouden kracht van zowel gekonfijte citroen als sukade, een fris en licht bitter duo dat voor een heel precies evenwicht zorgde binnen de luchtige structuur van deze cuvée Wunderfutz 2013. Zal de nieuwe Grand Cru Arschloch d’Alti Schaddrul in Bas-Rhin nog andere kandidaatwijnbouwers hebben? We hopen het, gezien de kwaliteit van dit eerste wijnjaar van Domaine Süffloch. Aan de oorsprong van dit initiatief ligt Aloys Süffnas en we raden hem aan nu reeds contact op te nemen met zijn collega’s die niet op de hoogte waren van zijn gedufde stap. Aloys wilde, en we begrijpen hem, eerst het thuisfront verzekeren, vooraleer dit nieuws aan collega’s en in de media te verspreiden. Binnenkort wordt er een nieuwe vereniging opgericht, de Sürkrübrauj, die wijnproducenten bijstaat die minimaal één perceel binnen de Grand Cru Arschloch bezitten. IVV is ontzettend blij deze primeur van de absolute wijntop binnen de Elzas geproefd te hebben en vooral ook dat het dit heuglijke nieuws zo snel mogelijk aan zijn pientere lezers kon verkondigen. ‘Viel gliek’, zoals het in de taal van Albert Schweitzer klinkt, aan Aloys en aan deze nieuwe Grand Cru (met zijn al even onuitspreekbare naam als alle andere). Speciale dank gaat uit naar de auteurs JMJ en MVH voor deze uitzonderlijke primeur. De redactie.
Philippe Schnuyck
Elzasser Lexicon, woordenschat* voor Vlamingen en Nederlanders Alti Schaddrull: oud vel of oude huid. Arschloch: aars, gat, kont, reet, oen, pummel, lul … vul zelf maar aan. Süffloch: letterlijk, een drinkgat (drankzuchtig). Süffnas: letterlijk, een drinkneus (drankzuchtig). Sürkrübrauj: zuurkoolsap. Triàrsch: Elzasser versie van Trias – arsch wil ‘kont’ zeggen, maar het woord zelf wordt ‘triorche’ uitgesproken. Viel Gliek: veel geluk! Wunderfutz: letterlijk, een nieuwsgierig poesje of kutje, maar het wordt ook gebruikt wanneer men het over een mierenneuker of een betweter heeft. *niet voor gevoelige lezers.
17
BuBBlEs
ZACHTE BuBBELS
iN EEN hARDE WERElD Het maakt niet uit waar de bubbels vandaan komen, als het maar kwaliteit is! Dit is meteen ook het onderwerp van deze nieuwe en sprankelende rubriek Inleiding Wijnen van verschillende druivenrassen vergelijken, technieken of regio’s waar ze vandaan komen, doen we deze keer niet. Daarentegen brengen we precies datgene naar voren waarom ze nu net zo interessant zijn. Champagne, Crémant, Prosecco, Cava, Sekt, Mousseux, Spumante, Frizzante, Sparkling, Méthode Traditionnelle of Charmat, brut, sec, doux, sans dosage … ze komen allemaal aan bod. Hier volgt onze eerste selectie voor een extra sprankelende lente. Bernard MaSSard - créMant de LuxeMBourG cuvée de L’ecuSSon - Brut Deze prestigecuvée van het huis, samengesteld uit chardonnay, pinot blanc en riesling met een rijping van 24 maanden, overtuigde ons meteen. Licht van kleur met een groene schijn stijgen er constant talloze fijne belletjes op. De geur is fris en aangenaam, met toetsen van golden appel, amandel, peer en ook witte chocolade. De smaak is explosief fris in het begin en wordt daarna breder. De goed geïntegreerde dosage zorgt over de hele lengte voor een uitstekende rechtlijnigheid met in de afdronk impressies van brioche. Als aperitief, bij hapjes of voorgerechten met schaaldieren, wit vlees of perentaart (tarte bourdaloue), deze crémant doet het er uitstekend bij! En zelfs de prijs-kwaliteitverhouding zit goed. Wanneer Bernard Massard ook niet-Luxemburgse druiven gebruikt voor zijn cuvées, is deze voor 100% Luxemburgs. €12.90 chaMpaGne eric LeGrand - cuvée preStiGe - BLanc de BLancS Brut Zoals de classificatie reeds aantoont, is het druivenras chardonnay. Zijn origine is nochtans niet doorsnee, aangezien het domein in Côte des Bar ligt. In het glas komt een goudgele wijn met fijne en persistente belletjes. De geur doet denken aan golden appel met brioche, gebak, gedroogde abrikoos en gekonfijte citrus. De smaak is bijzonder evenwichtig en laat impressies van sinaasappel vrij, wit fruit en zachte specerijen. Smakelijke combinaties: als aperitief met bladerdeeghapjes of kroketjes, maar ook met kalkoen of Bressekip met bospaddenstoelen. Kortom, een champagne waar je heel veel kanten mee uitkunt. €28,62
chaMpaGne roederer Brut De intens goudgele kleur wordt versierd met een persistent en fijn parelsnoer. De geur is tegelijk vol en complex. Eerst domineren gele vruchten, vooraleer die plaatsmaken voor rijp wit fruit en florale impressies. Van bij het eerste contact wordt de frisse en romige smaak breder om vervolgens heel het palet te vullen. De kracht van pinot noir komt bovendrijven en maakt hem forser. In de verbluffende afdronk proeven en ruiken we een subtiele complexiteit waar rood fruit vermengd wordt met appel en hazelnoot. De secondenlange afdronk verdient onderstreept te worden. Als aperitief doet hij het ronduit schitterend, maar door zijn kracht zijn ook wit vlees en rundergebraad uitstekende partners. €41,90 cava daMia Deze cava uit Alt Penedès is op basis van de drie traditionele druivenrassen (60% xarello, 20% macabeo en 20% parellada) en krijgt een kelderrijping van minimaal 18 maand vooraleer hij de deur uitgaat. Zijn lichte kleur met groene schijn laat genereuze belletjes los en een persistente kraag. De geur is bijzonder complex, een feest voor de wijnliefhebber. Wit fruit, appel en peer, maar ook witte perzik en citrus vermengen zich en worden gesteund door een fraaie minerale basis. De soepele aanzet is bijzonder aangenaam. In het midden wordt hij breder van smaak, met duidelijke minerale impressies en een elegante toets van patisserie, zachte oosterse specerijen en limoen. Ideaal bij sushi, sashimi, riviervis maar ook zeevis. Wel opletten dat je hem niet ijskoud schenkt. €8,70 Gérard Devos
Lijst van de verdelers • Bernard Massard - Vasco* - www.vascogroup.com • Legrand Eric - Vitis - http://champagne-eric-legrand.com • Damia - Buena Vida* • Louis Roederer - De Coninck* - www.louis-roederer.com
18 aPril/MEi 2014
niEuWighEdEn
LIEVELINGSWIJNEN IVV Hieronder volgt een fraaie wijnselectie naar aanleiding van onze jongste degustaties. Douro 2011 «Duas Quintas», Ramos Pinto Portugal Zoals zijn naam reeds doet vermoeden, is deze wijn uit de Douro afkomstig van twee domeinen. Eerst van Quinta de Ervamoira dat met zijn laaggelegen schistachtig terroir, gezien de zeer warme en droge klimatologische omstandigheden, voor zeer rijpe druiven zorgt. Om dat van repliek te dienen worden er druiven gebruikt van Quinta dos Bons Ares, aangeplant op granietrijke bodems die ook hoger liggen (ongeveer 600 meter hoog, dus heel wat frisser), met een oogst die gekenmerkt wordt door krachtige minerale zuren. Buiten deze dubbele afkomst moet ook de grote diversiteit van autochtone druivenrassen in deze assemblage vermeld worden: touriga nacional neemt het grootste deel voor zijn rekening (45%), gevolgd door touriga franca dat iets meer dan een derde uitmaakt, samen met nog zes andere lokale druivenrassen die het (kruidig) recept vervolledigen.
Bij aanvang ontdekken we een heel complete wijn: paarse kleur, mooie mix van garrigue en wilde kruiden, krachtige en weelderige smaken die samensmelten zonder dat ze elkaar sparen. Kersen, bramen en zwarte olijven weten ons te overhalen, met een hint van chocolade die de wijn heerlijk zacht doet binnenlopen. De tannines zijn duidelijk aanwezig maar karaktervol en beschaafd. Deze 2011 is volgens ons een van de meest geslaagde Duas Quintas. €9.90
Château Henri Bonnaud 2010 Palette Granaatrood met een hint van paars bezit deze wijn een geur van elegant fruit met kruidige impressies van zwarte peper, komijn, gemalen korianderzaadjes en een vleugje kardemom. De smaak is monsterlijk fijn, als een smakelijk velours dat charmeert van in het begin. De tannines hebben de textuur van een dik donsbed, opgevuld met frisse fruitspekjes waarvan de zachte smeuïgheid ronduit fantastisch is. Ook heeft hij iets bitter dat aan Zan doet denken, die kleine zoethoutsnoepjes. Deze smakelijke en geraffineerde wijn wordt overigens onderstreept door dit fraai bitter. In tegenstelling tot de noordelijke expositie van Château Simon, kijkt Château Bonnaud richting het zuiden met als achtergrond de Montagne Sainte Victoire. De 14 ha dat dit domein binnen de appellation Palette bezit (en dat in totaal 42 ha telt), heeft een ondergrond van kalkachtig puin op een diepe onderlaag van rode klei, perfect voor de mourvèdre, grenache en oude carignan van deze wijn. Wijnmaker Stéphane Spitzglous ontsteelt de oogst en vinifieert in conische cuves van hout en inox. De vergisting duurt lang, met dagelijkse pigeages (oproeren) en remontages (overpompen) in het vooruitzicht. De opvoeding vindt plaats in foeders en barriques gedurende 18 maanden. De hoogte van de wijngaard, tussen 250 en 270 meter, aangevuld met winden afkomstig van de Sainte Victoire, draagt bij tot de frisheid van deze wijn. €20.50
Orpailleur Dunham, Québec, Vin de Glace 2009 Het domein Orpailleur is een van de pioniers van de wijnbouw in Québec. ‘Mon pays, ce n’est pas un pays, c’est l’hiver’, zong Gilles Vignault, die ook de naam gaf aan het domein. De naam herinnert aan de tijd van de goudzoekers en de winter, zonder dewelke er geen ijswijn zou zijn. De overrijpe bessen van deze oogst werden geplukt in december en januari bij -8 en -12 °C. Abrikoos, sinaasappelschil, mango, rozenwater, venkel en selderij: de aromatische beschrijvingen versmelten zich aan de proeftafel. De smaak is genereus, zonder enig spoor van alcohol (10,5%). De textuur is solide en tegelijk fluwelig, afgewerkt met een zijden kraag. Niets komt zwaar over, dankzij de schitterende zuurgraad. De lengte is fenomenaal. Vignault heeft zich niet vergist, deze wijn is puur vloeibaar goud! €* : prijs op het domein inclusief taksen Hervé Lalau/Marc Vanhellemont Daniel Marcil
Lijst van de verdelers • Bonnaud Henri - Vine Devos/Maga Vins/Toby Vins Restanques de Houx -www.chateau-henri-bonnaud.fr • Duas Quintas - De Coninck* - www.ramospinto.pt/ • Orpailleur - Mas des Tourelles(Fr) http://orpailleur.ca/
19
IVV ontdekking van een wijnstreek
Wit
uit Campania Campania heeft voor de wijnliefhebber tal van aangename verrassingen in petto. Vooral voor de liefhebber van karaktervolle witte wijnen. Verantwoordelijk daarvoor zijn de lavabodems (dankjewel, Vesuvius) en de schitterende lokale druivenrassen die de Romeinen reeds kenden. Napels drinken ... en glunderen!
Van Falernum tot Falanghina Falernische wijn, of Falernum in het Latijn, was dé cultwijn van het oude Rome. ‘De enige wijn die vuur vat’, preciseerde Plinius de Oudere, wat wellicht op zijn concentratie duidde. Voor de inwoners van Campania is falanghina altijd belangrijk geweest. Eén ding is zeker, vandaag is falanghina de meest verspreide druif in heel Campania. Sedert 1989 is er de DOC Falerno del Massico, voor wit op basis van 100% falanghina. Nochtans kende deze druif een lange lijdensweg. Tot de jaren 80 werden de wijnen ervan in bulk verkocht. Ook werd deze druif gebruikt in assemblagewijnen als Castelli Romani, zelfs in Prosecco, of werd de wijn ervan gedistilleerd. In de jaren 90 zorgden enkele gedreven wijnbouwers voor de renaissance van deze druif in twee gebieden: Sannio (in het binnenland, schrijlings van de provincies Benevento en Avellino) en Campi Flegrei (aan de kust, ten westen van Napels). Falanghina, net zoals andere witte wijnen uit de regio, wordt jong gedronken, vaak té jong. Nochtans heeft hij wat tijd nodig om te versmelten.
20
Cecas Vigne Sannite Falanghina del Sannio 2011 Perzik, ananas en aromaten in de neus. Evenwichtige smaak waar de bitters voor een miApril/Mei 2014
nerale dimensie zorgen met een interessante structuur en lengte. 15/20 Vinosia Falanghina Beneventano IGT 2012 Heel fris, kruisbes en citrus in de neus, gekonfijte citroen met een peperig accent dat aan grüner veltliner doet denken. Maar vergelijkingen bewijzen niets! Heel levendige wijn. 14/20 La Rivolta Taburno Falanghina del Sannio 2012 Vrij vol en rond met daaronder zuren. Een gerookte toets en vuursteen. Mooie lengte. 14/20 Villa Matilde Falerno del Massico Bianco 2008 Het bewijs dat goede Falanghina mooi kan verouderen. Deze heeft hout gezien, te merken aan de textuur die vrij rond is, maar met behoud van ultrafijne aroma’s van peer en witte perzik. 14/20
Wie is deze Greco? Het zuiden van Italië werd lange tijd Groot Griekenland genoemd. Niet verwonderlijk dat we er een druivenras tegenkomen dat greco heet. Net zoals vele andere variëteiten uit de regio heeft ook deze witte druif moeten opboksen tegen het offensief van de internationale druivenrassen. Maar greco hield stand in de streek van Tufo, waar hij vandaag beschermd wordt door een DOCG (DOP). ‘Een blauwe druif vermond als witte’, want dat is
het eigenlijk, aangezien hij nogal wat polyfenolen bezit. Ook het sap is niet meteen wit, maar zit ergens tussen geel en bruin. Zelfs de geur doet een beetje aan rood fruit denken. Deze van nature zure druif is vrij polymorf: terroir, rendement, vinificatemethode, opvoeding ... al deze factoren hebben ontzettend veel invloed op het resultaat. Moet je hem jong drinken, gestoeld op het pittige, op de citrustonen? Of ouder en meer bedaard, ingetogen en gestoeld op gedroogd fruit? Moeilijk kiezen. Mastroberardino Greco di Tufo Contrada Marotta 2012 Clementines en sinaasappelschil in de neus. Mooi smaakevenwicht tussen het trio zurenglycerol-alcohol. 15/20 Terredora Dipaolo Greco di Tufo 2012 Opeengestapelde peer en perzik, complexe geur. Niet overdreven rijk, maar mooi ziltig in de finale. 14/20 Di Marzo Scipio Greco di Tufo 2011 Mooi rechtlijnige geur van citrus en gekonfijte sukade. Fraaie en pittige smaak, impressie van vuursteen, zeer lange finale. 14/20 Donnachiara Greco Ostinato 2011 Overrijp, honing, rozijnen, restsuiker: een originele Greco. 14/20
Cantine Dell’Angelo Greco di Tufo 2008 Subtiele kweepeer, champignons, levendigheid ondersteund door materie, reeds geëvolueerd. 14/20 Mastroberardino Greco di Tufo 2008 Ananas, citroen, grapefruit, zuivere neus, pepertoetsen, rozenwater. Aangename smaak, evenwichtig, smaakt jonger dan hij is. 15/20 Traerte Vadiaperti Greco Tornante 2008 Sappig, vol, geëvolueerde tonen, hars. 13,5/20
Een lesje Fiano Stamt fiano echt af van de Romeinse wijn Apianum? Verbluffend dat zoiets na 2000 jaar naar boven komt en bewezen werd door DNAanalyses van druiven die in Pompeï werden gevonden. Hoe dan ook is deze witte druif dé trots van de provincies Salerno en Avellino, die daar een eigen DOC kreeg: Fiano di Avellino. De druif komt ook voor in Argentinië, Californië en Australië. Deze wijn, die vrij aromatisch is in zijn jeugd, met een breed palet van floraal tot fruitig (peer, witte perzik, abrikoos), veroudert ook goed, door de jaren aangevuld met toetsen van honing, kweepeer en walnoot. Hij leent zich uitstekend tot een houtopvoeding, op voorwaarde dat de oxidatie goed in toom gehouden wordt. Zo niet wordt hij lomp en zwaar. Eenvoudig of complex, aromatisch of bijna streng, voor elk wat wils. Fiano ma non troppo… Donnachiara Fiano di Avellino 2012 Vrij evenwichtig, elegant, wit fruit, specerijen, maar dan vloeibaar. 13,5/20 Cantina del Barone Fiano del Avellino ‘Parcella 928’ 2012 Sinaasappelzeste, diepgaand, specerijen, acacia, lang en vet. 15/20
Terre d’Aione Greco di Tufo 2012 Wijnperzik, gedroogde abrikoos, vrij vet van smaak, goede lengte. 14/20 Vigne Guadagno Fiano di Avellino 2012 Mango, gele passievrucht, pittig, lang, kruidig, bijzonder prettig, vol ook. 15/20 Caggiano Fiano di Avellino Béchar 2012 Munt, groene thee, citroen. Elegant van smaak en kruidig. 14/20 Vesevo Fiano di Avellino Vesevo 2012 Explosieve neus van witte perzik en witte aalbes. Krachtige en peperige smaak. 14,5/20
Lacryma Christi del Vesuvio, alias ‘success-scories’ De Vesuvius is de laatste actieve vulkaan van het Europese vasteland, maar was een van de eerste in de geschiedenis waarvan de uitbarsting zo goed omschreven werd. De meest bekende was die van het jaar 79 en de reporter van dienst was Plinius de Jongere. De arme kerel verloor zijn oom tijdens de eruptie, terwijl Rome Pompeï en Herculaneum verloor. Interessant voor de wijnliefhebber is dat dit monster de wijnbouw op de flanken nauwelijks in de weg stond. We hebben het over de Lacryma Christi, refererend naar de lavastromen en de ‘tranen van Christus’. In wit is het belangrijkste druivenras de caprettone, alias coda di volpe. Op dit execptioneel terroir vinden we twee domeinen, vlak naast de vulkaan.
Sorrentino Dit familiedomein van 30 ha bevindt zich op de zuidflank van de Vesuvius, in Boscotrecase, nabij de beroemde villa di Poppea. Wijn en geschiedenis zijn er nauw met elkaar
verbonden, met aan de ene kant zicht op de Golf van Napels en de vlakte van Pompeï en aan de andere kant zicht op de vulkaan. Huisoenoloog Benny Sorrentino zorgt er voor een frisse wind en experimenteert veel, in de mate van het mogelijke weliswaar. Het volstaat hem te volgen, in zijn wijngaarden, om de vulkanische energie te begrijpen waarmee hij rekening moet houden. Wat de bodem betreft, wandel je er over as en puimsteen. Falanghina Versacrum 2012 Fraaie Falanghina, eerder complex, met in de neus peer, ananas en witte bloemen. Qua smaak wat boterachtig, vet, lang en heel levendig met een aangenaam bittertje in de finale. 14/20 Catalò 2012 Mooi muskaatachtig qua geur, een wijn op basis van een uit Catalonië (Spanje) afkomstig druivenras: catalanesca. Vrij volle wijn met veel glycerol en een begin van evolutie, maar eerder aangenaam. In de finale enkele toetsen van kamille. 13,5/20 Lacryma Christi Vina Lapillo 2007 Wat een wijn ! Qua geur kandijsuiker, petroleumtoetsen, mirte, rozemarijn, wat curry, doet aan vin jaune denken. De smaak is tegelijk fris en ziltig, eindigend met een hint van gegrilde amandelen. Coda di volpe en 10% falanghina (lokale kloon). 16/20 Fior di Ginestre Pompeiano Passito 2009 Coda di volpe en catalanesca. Geur van sinaasappel, rozijnen en hints van Grand Marnier. De smaak doet aan peperkoek en kaneel denken. Ontzettend lang en ontzettend breed. 15/20
Feudi San Gregorio Fiano di Avellino Pietracalda 2012 Enkele toetsen van buxus, doet denken aan sauvignon. Brede smaak, licht alcoholrijk, mooie lengte. 13,5/20 Cavalier Pepe Fiano di Avellino Refiano 2012 Munt, peer, rijp van smaak, maar heel vloeibaar. 14/20 Cavalier Pepe Fiano di Avellino Refiano Brancato 2012 Mooie neus van peer en kweepeer met goed geïntegreerd hout. De smaak blijft subtiel. 14,5/20 Colli di Lapio Fiano di Avellino 2012 Citroen, witte bloemen, heel puur, peper, vrij lang, glycerol. 15/20
nabdrea ferraioli (Marisa cuomo)
21
nIVV ontdekking van een wijnstreek
van een heroïsche wijnbouw, zeg maar een acrobatische. Het tweede domein ligt in een kleine vallei.
Marisa Cuomo De wijnen van dit familiedomein behoren in de regio tot een van de meest gewaardeerde. Het terroir is uitzonderlijk omwille van meerdere zaken. Eerst is er de bergachtige inham die de invloed van de zee versterkt en voor een ongewone ligging van de wijngaard zorgt, naar het westen gericht. Dan is er het reliëf, heel steil, tussen 180 en 600 meter boven de zeespiegel. Er is de bodem die niet vulkanisch (zoals rond de Vesuvius) maar kalkachtig is. En tot slot zijn er de druivenrassen: niet zozeer falanghina of greco, maar eerder fanile, ripoli en genestra.
nGaetano Bove (tenuta san francesco)
Casa Setaro In Trecase maken de wijngaarden van Setaro deel uit van het nationaal park dat de zone rondom de vulkaan beschermt (inclusief het vuilnis, blijkbaar). Een familiebedrijf is het. Massimo en Maria Rosaria Setaro hebben er niet alleen hun broodwinning van gemaakt, ook hun levensfilosofie en ankerpunt ligt daar. De wijnstokken ankeren in de lava: grijze kiezel en zwart zand, rijk aan elementen als kalium, fosfor, silicium en ijzer. Staan we er versteld van dat hun wijnen ‘mineraal’ zijn? Zou dit woord dan toch voor één keer zin hebben? Opvallend is overigens het grote bewaarpotentieel van hun wijnen, waar het werk van oenoloog Carmine Valentino wellicht niet vreemd aan is. Lacryma Christi del Vesuvio Bianco 2012 Hele eerlijke neus van sinaasappelzeste, maquiskruiden en brem. Vrij vol van smaak maar fris en met een mooi bitter in de finale. 14,5/20 Lacryma Christi del Vesuvio Bianco 2007 Qua geur denken we aan marsala, met mooie toetsen van walnoot, hooi en kweepeer. Volle smaak van honing en peer, heel rijk, maar met opnieuw die mooie bitters en dat sappige in de finale, waardoor je zin krijgt in een tweede glas. Super! 16/20
Costa d’Amalfi
22
Om te eindigen, twee domeinen aan de prachtige Amalfitaanse kust. Bijzonder is dat ze beide met hele oude pergola-aanplantingen werken, vaak met verschillende druivenrassen door elkaar. Het eerste domein bevindt zich aan het water. We kunnen er spreken April/Mei 2014
Fiorduva 2010 Een opmerkelijk concept: witte druiven van oude pergola-aanplantingen, ongekende variëteiten door elkaar aangeplant op duizelingwekkend steile terrassen die op de zee uitkijken, worden allemaal samen in nieuwe Franse eikenhouten vaten opgevoed. We vrezen het ergste, maar proeven ... een prima wijn! De neus is diep en complex, met geel fruit en koriander, terwijl de smaak mooi kruidig is met een bijzonder lange finale, sappig en ziltig. 15/20 Fiorduva 2011 Ananas en peer in de neus. De smaak is elegant, lang en subtiel, met goed geïntegreerd hout en een fraai bitter in de finale. 15/20
Tenuta San Francesco Hier vinden we een van de oudste wijngaarden ter wereld, een pergola die gespaard bleef van de phylloxera door een laag as. De wijngaard zou meer dan 400 jaar oud zijn, aangeplant met een blauw druivenras. Maar het domein houdt ook van wit, zoals in de Per Eva, een wijn op basis van falanghina, ginestra en pepella. Per Eva DOC Costa d’Amalfi 2012 Heel vleiend met peer en perzik, beetje stijl viognier, maar heel levendig van smaak. 15/20 Per Eva DOC Costa d’Amalfi 2009 Een meer volle kleur met ook fruit dat meer complex is: nog steeds peer maar ook kweepeer, honing en truffel. Diepgaande smaak, vet en boterachtig, met schitterend geïntegreerde zuren, eindigend met een zilte toets waarvan ik niet weet of dat van de zee komt, de bodem, de druivenrassen of van mezelf, verlangend naar een tweede glas ... 16/20 Hervé Lalau
Lijst van de verdelers • Antonio Caggiano - Vincusumano www.cantinecaggiano.it • Cavalier Pepe - Ditta Graceffa - www.tenutapepe.it • Marisa Cuomo - www.marisacuomo.com • Azienda Di Meo - Buensenso - www.dimeo.it • Donnachiara - Caves de France/Lootens/Van Den Bossche/Quality Wines/Xavier Ide Vins/Lelièvre www.donnachiara.it • Feudi di San Gregorio - Licata - www.feudi.it • Mastroberardino - Young Charly/Vinodis www.mastroberardino.com • Tenuta San Francesco www.vinitenutasanfrancesco.it • Setaro Massimo - www.casasetaro.it • Taburno/la Rivolta - Selezione Vini Italiani www.fattorialarivolta.com • Terre d’Aione - Italvin - www.terredaione.it • Traerte/Vadiaperti -
[email protected] • Vesevo/Farnese-Fantini - Le Wine www.farnesevini.it/fantini_farnese_azienda • Villa Matilde - Rossi Srl (Lux)- www.villamatilde.it • Vinosia - Wine Brands Ambassadeurs
[email protected]
Vergeten druivenrassen
Kruistocht voor de
Encruzado Tenzij je een hevige fan van de Dão bent, of een fervent lezer van diepgaande Portugese ampelografische studies, heb je wellicht nog nooit van encruzado gehoord. Maar daar gaan we iets aan doen.
W
anneer we zeggen dat hij silguerinho genoemd wordt, refererend naar Silgueiros, een dorp niet ver van Viseu, ook daar word je niet veel wijzer van. En bovendien blijkt het een wees te zijn, althans dat beweren allerlei studies, ook de meest recente. Geen ouders, zelfs geen verre neven zijn bekend. Nochtans doet zijn naam (de gekruisigde) denken aan een andere geschiedenis, maar goed.
Vandaag Dão, morgen wereldwijd? Hoe dan ook is encruzado een van de vaste waarden in de wijnstreek van de Dão. Het is er het belangrijkste druivenras voor wit, goed voor een aanplant van ongeveer 3000 hectare. En wie weet is het ook een kandidaat voor een nieuwe ‘kruistocht’ met aanplantingen in het Portugese zuiden (Alentejo en Algarve) en zelfs buiten Portugal? Encruzado is vrij productief en werd lange tijd gebruikt in assemblages. Zijn citroenachtige toetsen en goede zuurgraad geven aan sommige wijnen meer pit. Maar meer en meer gaat deze druif op de solotoer. Quinta dos Roques maakt er bijvoorbeeld een uitstekende
branco van. Maar ter illustratie koos ik voor een andere wijn, een die ik recent ter plaatse proefde: die van Quinta dos Carvalhais van het wijnjaar 2010.
Quinta dos Carvalhais Branco Encruzado 2010 Opgelet, want er wachten je een hele reeks sensaties! Eerst ruik je duidelijke impressies van gele passievrucht waar zich hints van acaciahoning aan vastklampen, rozen en een lichte toets van den. De smaak is een en al spanning, alsof opspattend zeewater van de Atlantische Oceaan er wat zout overheen strooit, zonder de mooie frisse zuren te vergeten. En onder deze friszure laag zit een heel mooi vetje (het effect van bâtonnage?). In de finale krijgen we toetsen van anijs en curry, gevolgd door gedroogd fruit, waardoor deze wijn echt in meerdere lagen lijkt te bestaan. Op zijn best is hij wanneer je hem overgiet in een karaf, wat laat verluchten en niet te koud serveert. In Portugal smaakte hij fantastisch bij een gerecht met inktviskroketten (polvo migas de grelos) maar ook bij gegrilde vis, met of zonder saus, moet dat het geval zijn. Ook als aperitief kan deze wijn geschonken worden, mogelijkheden zat dus.
Quinta dos Carvalhais Dit domein van de Sogrape-groep is ook een beetje van ons. Delen van de installaties van dit supermodern wijnbedrijf werden in de jaren 90 gefinancierd door de Europese Unie. Gelukkig werd ons geld deze keer tenminste goed besteed! De naam (de eikenbossen) kan een waarschuwing zijn. Zo wordt vrijwel alles wat hier buitengaat in eikenhout verpakt: Franse eik, om juist te zijn. Als dat geen Europa van de wijn is! De slogan van de Quinta: ‘Een immense kennis, een immense smaak’ is misschien wat overdreven en hoogdravend, maar aan de andere kant moeten we toegeven dat Sogrape inderdaad over een enorme knowhow beschikt en ze een van de weinige wijnholdings zijn die überhaupt experimenteren. Het feit dat ze een wijn maken van 100% encruzado verdient dan ook aandacht en respect. Hervé Lalau
Lijst van de verdelers • Quinta dos Carvalhais - Le Portugal des Saveurs, www.portugaldessaveurs.fr/ - Bexeb(Lux) www.quintadoscarvalhais.eu/intro.htm
23
barst Agenda Proeverijen Belgische Professionals (per chronologische volgorde)
AD BIBENDUM - www.adbibendum.net Lente Proeverij 25/04/2014 - 15.00-21.00u Zaal Barcelona, Antwerpen 26/04/2014 - 13.00-19.00u ad Bibendum Sint Truiden 27/04/2014 - 13.00-19.00u ad Bibendum Sint Truiden 28/04/2014 : 11.00-18.00u ad Bibendum Brussel ANTHOCYANE http://anthocyane.wordpress.com/ 26/04/2014 Festival Pinot Noir (Sancerre, Irancy, Côte Châlonnaise, Alsace en Allemagne) 17/05/2014 Chablis (Domaine Grossot) en Mâconnais (Château de Lavernette & Verget) 14/06/2014 Ventoux (Domaine de Fondrèche) et autres vins du Rhône DESPERT - www.despert.be 25/04/2014 - 19.00-22.00u 26/04/2014 - 14.00-20.00u 27/04/2014 - 14.00-19.00u 28/04/2014 - 14.00-19.00u Opendeurdagen DULST - www.dulst.be 25-26-27/04/2014 Lente opendeurdagen FRUITS DE LA PASSION - www.fruitsdelapassion.be 10-11/05/2014 Birthday 17 years - proeverij met meer dan 20 wijnboeren PUERTA DEL SOL - www.puertadelsol.be 25/04/2014 - 13.00-20.00u 26/04/2014 - 10.00-18.00u 27/04/2014 - 13.00-18.00u 13/06/2014 - 13.00-20.00u 14/06/2014 - 10.00-18.00u 15/06/2014 - 13.00-18.00u Opendeurdagen VITIS VIN - www.vitisvin.be 26-27/04/2014 Gentse Open Deuren WINE NOT - www.wine-not.be 26/04/2014 - 14.00-20.00u 27/04/2014 - 13.30-18.00u Marcel Deiss, Alsace / Pascal Lambert, Chinon/Cauhapé, Jurançon/Mascaronne, Provence / D’Or et de Gueules, Costières de Nîmes/Alain Cavaillès, Limoux Emile et Roses, Pays d’Oc/Ribiera, Coteauxdu Languedoc/Ch Pech Redon, La Clape
Alle zaterdagen
ANGE VIN - www.ange-vin.be: 1ste zaterdag van de maand - 11-17u Leuvensebaan, 261 à 2580 Putte ANTHOCYANE http://anthocyane.wordpress.com/ 10.00-18.00u BASIN & MAROT - www.basin-marot.be: 14-19u en ook op woendag CAVE DES OBLATS - www.cavedesoblats.com CHATEAUX VINI - www.chateauxvini.be: 13-18u DESPERT - www.despert.be - 1ste zaterdag van de maand (uitgezonderd april, juli, augustus en oktober) LEUVIN - www.leuvin.be - 14.00-17.30u Ladeuzeplein 7 Leuven WINE NOT - www.wine-not.be
2015,
A Taste Odyssey Heeft op wijngebied de mens zijn limieten bereikt? ‘Hello, HAL. Do you read me?’ Heb ik een onweerlegbare mening over alles wat met wijn te maken heeft? Natuurlijk niet! Sedert de tijd van de encyclopedisten beheerst niemand nog een volledig domein, over welk thema dan ook. Onze onwetendheid wordt groter met de dag, op het ritme van de ontwikkeling van wetenschap en techniek, razendsnel, in elk geval sneller dan onze kennis kan volgen.
De ijking Ik zal nooit alle wijnen van de wereld kunnen proeven. En zelfs al zou ik dat doen, zal ik er nooit de exacte waarde van kunnen inschatten, door gebrek aan richtpunten, door gebrek aan tijd en door gebrek aan een perfecte ijking van mijn smaakpapillen. Stel je voor dat je gedwongen wordt duizend wijnen te proeven: droge witte wijnen, zoete wijnen, rode wijnen, versterkte wijnen en schuimwijnen, allemaal op één dag. Een beetje zoals tijdens een wijnconcours, maar dan supersonisch.Tijdens Vinalies proefde ik 30 tot 35 wijnen op een voormiddag, wat reeds veel is om de juiste waarde van alle wijnen in te schatten. Ook om enthousiast te blijven, de zaak vol te houden, constant te oordelen ... en dat duizend keer! Zullen mensen op een dag kunnen vervangen worden door machines? Ongetwijfeld. Het komt er enkel op aan ze goed af te stemmen. Wat wij kunnen identificeren aan geuren, smaken en texturen, moeten zij ook kunnen. We zouden er zelfs een extra gevoeligheid aan kunnen koppelen, een machine die bijvoorbeeld proeft zoals Parker dat doet of Bettane, of zoals Suckling of Broadbent. Een machine die het nooit laat afweten, die zich nooit vergist, die nooit zijn ego laat meespreken, zijn idee-fixe, die geen enkel moment kent waar de context de degustatie dreigt te verstoren.
Brave Wine World Ergens tussen ‘2015, A Wine Odyssey’ en ‘Brave Wine World’, het beste van de wereld van het wijnproeven. Nog een stap verder en wijnbouwers worden vervangen door machines. Het volstaat om in het computerprogramma te gaan en naar de verwachtingen van de proefmachines te kijken, om op die manier wijn te maken die daar perfect aan voldoet. De laatste stap is de consumenten formatteren. Het aantal wijnen dat momenteel in omloop is, kan trouwens drastisch worden teruggeschroefd. Want waarom zouden we veel verschillende en uiteenlopende wijnen hebben wanneer de consument tevreden is met slechts een paar smaken? Wereldwijd bestaan er nauwelijks een dertigtal verschillende cola’s, met inbegrip van die zonder suiker, en dat lijkt het overgrote deel van het publiek helemaal niet erg te vinden. Wijn zou een grote schoonmaak kunnen gebruiken en machines kunnen daarvoor zorgen, zonder enig gevoel of emotie. Wat denk je, fictie? Misschien niet zozeer. Maar met al onze gebreken, met al onze subjectiviteit, zijn wij uiteindelijk missschien het slechtste systeem, met uitzondering van alle andere. ‘Yes, I’d like to hear it, HAL. Sing it for me.’ Hervé Lalau
24 Avril/Mai 2014 April/Mei 2014
EXTREME WIJNGAARDEN
Garnacha ultima hoog in Méntrida Tussen Toledo en Madrid, centrum Spanje, verlegt de DO Méntrida de grenzen van grenache. Aangeplant op de flanken van de Sierra de Gredos, kijken de hooggelegen wijngaardan van Jiménez-Landi helemaal beneden uit op de voorbijstromende Taag.
ging Daniel op zoek naar de meest extreme wijngaarden van grenache binnen de regio, terwijl José de toekomst van het familiebedrijf verzekerde.
Steeds hoger
Een oud familiedomein De zeer oude stokken grenache getuigen van de verbondenheid die de familie heeft met deze schrale bodems en dit druivenras. De moeilijke werkomstandigheden in de wijngaard zorgden er echter voor dat de vorige generatie de ondankbare hellingen aan de voet van de Sierra lieten voor wat ze waren en er op die plek enkel nog een vakantiehuis restte. Maar in 2004 besloten José en Daniel, die neven zijn, deze oude wijnpercelen terug nieuw leven in te blazen. Alles werd in het werk gesteld om uiteindelijk slechts te resulteren in een paar flessen, maar wel van topkwaliteit! Er werd aangetoond dat er in Méntrida uitstekende wijnen kunnen geproduceerd worden, ook al ligt de nadruk van de wijnproductie binnen de DO, die 9000 hectare telt, op bulkwijnen. Kwalitatief hoogstaande wijnen maken, dat was het doel. Vervolgens
Daniel komt tijdens zijn zoektocht terecht in El Réal de San Vicente, in Valle del Tiétar, met enkele hectare grenache op een hoogte tussen 700 en 1000 meter. De wijnen die er vandaan komen mogen dan misschien iets lichter zijn van kleur, maar aan kracht of karakter ontbreekt het niet. De kleren maken de man niet, en dat is ook hier het geval. Door de hoogte bezitten de wijnen een aangename frisheid dat het fruit ondersteunt en waardoor deze grenaches iets heel puur krijgen met de allure van nebbiolowijnen. Daniel is absoluut overtuigd van het potentieel: ‘Deze hoog gelegen grenache van Sierra de Gredos zorgt voor meer elegante wijnen, fijnere wijnen ook, misschien wel de fijnste en beste van de wereld ...’ Ook de zandbodem met puin van graniet draagt bij tot deze elegantie.
Las UVAS de la IRA 2012 Vino de Pueblo DO Méntrida De druiven van deze IRA zijn allesbehalve gewelddadig, maar charmeren door hun kleur, ergens tussen vermiljoen en robijnrood. De eerst discrete geur doet daarna denken aan licht gerookte en gekonfijte kers, afgewerkt
met een streep zoethout, een vleug gentiaan en een mespunt peper. In de smaak ervaren we zijdezachte tannines, uitgerold op een fruitig tapijt, volop genietend van vlezige smaken gekoppeld aan het subtiele van rood fruit, een opeenvolging van rode bes, framboos en aardbei die zich aan rijpe kers koppelen. Kruiden doen deze fruitige smaken beter uitkomen en houden ontzettend lang aan. De frisheid, die al even puur is, ondersteunt perfect de lichte structuur van deze hooggelegen wijn. De oogst wordt niet ontsteeld en macereert zonder toevoeging van gisten. De rijping van 10 maanden vindt plaats in verschillende gebruikte vaten, gaande van barriques (225 l) over demi-muids (600 l) tot foeders van 2000 en 3000 liter. De wijngaarden worden biodynamisch bewerkt, we hadden niet anders verwacht. Een verrassende wijn die voor opzien baart in deze weinig gekende denominación. Wanneer hij in het glas loopt, rijst de vraag wat je in hemelsnaam geserveerd krijgt: weinig kleur, niet onmiddellijk expressief in de neus ... maar dan, qua smaak, een revelatie! ¡Revelación de un vino de carácter! €20.77 Marc Vanhellemont Lijst van de verdelers • La Buena Vida* - Cave Michel(Nl) - Cava Hispania(Ch) http://jimenezlandi.com
25
Wijn en kunst
Das Trinklied vom Jammer der Erde
Welkt hin und stirbt die Freude, der Gesang. Dunkel ist das Leben, ist der Tod. Herr dieses Hauses! Dein Keller birgt die Fülle des goldenen Weins! Hier, diese Laute nenn’ich mein! Die Laute schlagen und die Gläser leeren, Das sind die Dinge, die zusammen passen. Ein voller Becher Weins zur rechten Zeit Ist mehr wert, als alle Reiche dieser Erde! Dunkel ist das Leben, ist der Tod.
In de reeks ‘Wijn is een cultuurproduct en indien u dat niet bevalt, drink dan een beker pompelmoessap op mijn gezondheid’, is er ‘Das Lied von der Erde’ van Gustav Mahler. De eerste beweging is getiteld ‘Das Trinklied vom Jammer der Erde’ of het drinklied over het lijden op aarde. Het tekstboek werd geschreven door Hans Bethge en Gustav Mahler zelf en is geïnspireerd op de tekst van de Chinese poëet Li Bai (701-762, of met andere woorden twaalf eeuwen voor Justin Bieber).
And now for something completely different De volgende keer geven we aandacht aan een ander lied: ‘Humpty Dance’ van Digital Underground (1990-1991). «Now gather round, I’m the new fool in town And my sound’s laid down by the Underground I drink up all the Hennessy ya got on ya shelf So just let me introduce myself My name is Humpty, pronounced with a «umpty» Yo ladies, oh how I like to hump thee.» Of misschien toch niet, we zien het wel.
Een componist die het leed kende
26
Mahler componeerde zijn muziek op een moment dat het noodlot hem bijzonder erg trof. Zijn dochtertje van vier stierf aan roodvonk en bij hem werd een ernstige hartkwaal vastgesteld. En of het nog niet voldoende was, werd hij gedwongen zijn post bij de Weense Staatsopera te verlaten, wat hem ontzettend veel antisemitische kritiek van de pers opleverde. Citeren we de opmerking van Rudolf Louis uit München: ‘Indien de muziek van Mahler gewoon joods was, zou ze voor mij alleen maar onbegrijpelijk zijn. Maar ik heb een afkeer van de muziek omdat ze onnoemelijk veel te joods is voor mij. De muziek klinkt Duits, maar met een bepaalde klemtoon. Het geluid en de oosterse gebaren, ze zijn te oosters, te joods.’ Een andere kritiek komt van de dirigent Félix Mottl die aan Cosima Wagner schrijft (Cosima die zelf heel antisemitisch was): ‘De hele wereld beschrijft hem als een getalenteerd man, maar helaas, hij is een jood.’ Graag willen we geloven dat dit de trend van die periode was, maar helaas niet. Dit soort van laagheid en domheden zijn van alle tijden. April/Mei 2014
Mahler is het gewend dat men hem drie nationaliteiten geeft: Tsjech door de Oostenrijkers, Oostenrijker door de Duitsers en jood door de hele wereld. Maar in 1907 komt alles op zijn hoofd terecht en dat was teveel voor één man die eerder een ‘ontaarde jood’ was, zoals men hem in Wenen in het begin van de 20ste eeuw beschreef.
Over wijn, de kat, de tuin der zielen … In de teksten van Li Bai vindt de componist een verwijzing naar de natuur, de eenvoudige gevoelens en het innige ingetogen leed dat tot zijn hart spreekt. Hij laat het hart van de mens zingen, maar het gezang stijgt al snel naar een onuitsprekelijk verdriet. Schon winkt der Wein im gold’nen Pokale, Doch trinkt noch nicht, erst sing’ich euch ein Lied! Das Lied vom Kummer soll auflachend in die Seele euch klingen. Wenn der Kummer naht, liegen wüst die Gärten der Seele,
Hervé Lalau
27 27
Advertentie
Advertentie
28 April/Mei 2014
