Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 1
Partijen beloven meer geld voor onderwijs Pag. 4
WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/
Verzadigd vet is volgens internetexperts héél gezond Pag. 10
‘Ik heb pootafdrukken van leeuwen verzameld.’ Pag. 23
1E JAARGANG/ 7 SEPTEMBER 2006
RESOURCE Pag. 8
‘O JA, DE HOGESCHOOL IS ER OOK NOG’
#02
Resource 0606 Service
05-10-2006
14:27
Pagina 2
2
COLOFON Resource, Weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum, is een onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van Wageningen UR en wordt uitgegeven door Cereales Uitgeverij; ISSN 1389-7756. Redactieadres/ Binnenhaven 1, 6709 PD Wageningen, Postbus 357, 6700 AJ Wageningen, tel. 0317 466666, fax 0317 466667, e-mail
[email protected]; secretariaat Linda Glasmacher en Sandra van den Brink-Vermeulen. Geopend van 8.30 tot 12.30 uur. Redactie/ Korné Versluis (hoofdredacteur, algemeen nieuws), telefoon 0317 466680, e-mail
[email protected]; Lieke de Kwant (eindredactie), telefoon 0317 466685, e-mail
[email protected]; Yvonne de Hilster (eindredactie, studenten), telefoon 0317 466687, e-mail
[email protected]; Gert van Maanen (landbouw, plant, dier), telefoon 0317 466684, e-mail
[email protected]; Sara van Otterloo (eindredactie international pages), telefoon 0317 466691, e-mail
[email protected]; Teun Hofmeijer (algemeen nieuws), telefoon 0317 466690, e-mail
[email protected]; Laurien Holtjer (studenten), telefoon 0317 466689, e-mail
[email protected]; Willem Koert (voeding, biotechnologie), telefoon 0317 466681, e-mail
[email protected]; Koen Moons (Van Hall Larenstein), telefoon 0317 466669, e-mail
[email protected]; Albert Sikkema (Van Hall Larenstein), telefoon 0317 466669, e-mail
[email protected]; Joris Tielens (economie, buitenland), telefoon 0317 466688, e-mail
[email protected]; Martin Woestenburg (groene ruimte), telefoon 0317 466682, e-mail
[email protected]. Landelijk nieuws: Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Foto's/ Guy Ackermans, Bart de Gouw, Martijn Weterings, BvB, Rita van Biesbergen, Ruben Smit, Hoge Noorden, Jurjen Bersee Illustraties/ Henk van Ruitenbeek, Guido de Groot Vormgeving/ Hans Weggen, telefoon 0317 466686, e-mail
[email protected]. Basisvormgeving/ Office for Design, Loek Kemming Druk/ Dijkman Offset BV Directeur Cereales/ Henk Prevaes Abonnementen/ Studenten van Wageningen Universiteit en personeel van Wageningen UR krijgen Resource gratis; anderen kunnen zich abonneren voor E52,50, buitenland E122,50 per jaar. Inlichtingen: telefoon 0317 466666. Advertenties intern/ Onderdelen van Wageningen UR kunnen tegen speciaal tarief adverteren in Resource. Informatie bij het secretariaat. Kleintjes is de rubriek voor niet-commerciële advertenties. Kosten E5 (studenten en medewerkers E3,50) per 30 woorden. Advertenties extern/ Van Vliet, bureau voor media-advies, Passage 13, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023 5714745. Serviceberichten/ Beknopte, zakelijke mededelingen van eenheden van Wageningen UR aan studenten en personeel kunnen gratis in Resource worden geplaatst. Inlichtingen: 0317 466666.
Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 3
3
RESOURCE WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/
#02
1E JAARGANG/ 7 SEPTEMBER 2006
KOERT
BOVEN HET MAAIVELD
Pag. 4 Landelijke primeur: colleges via internet
LEUKE MENSEN ‘Krijg nou wat’, zegt Aalt Dijkhuizen, de leider der leiders. ‘Zeg dat wel’, antwoordt Wiebe Wieling. De oud-directeur van Van Hall Larenstein, de nieuwe tentakel van het kennismonster Wageningen UR, kijkt monter voor zich uit. ‘En dat loopt zomaar onaangekondigd mijn werkkamer in’, zegt Dijkhuizen. ‘Zal ik even met beneden bellen?’, biedt Simon Vink aan, de woordvoerder van het Wageningse bestuur. ‘Mijn goede vriendin Erica Schaper en ik willen een kop koffie gaan drinken’, zegt Wieling. ‘Maar ze accepteren nergens onze muntjes meer.’ Dijkhuizen zoekt in de zakken van zijn jasje. ‘En nu wil je mijn chipknip lenen.’ ‘Niks veranderd’, moppert Vink. ‘Nog altijd een sjacheraar. Je krijgt je knip niet meer terug, Aalt.’ ‘Zwijg stil, o voorlichter met de gespleten tong’, zegt Wieling. ‘Je verwart me met je vriend Bas T.’, zegt Vink. ‘Je eigen oude voorlichter. Hoeveel jaar heeft hij ook alweer gekregen?’ ‘Snedig mopje, Simon Slangentong’, zegt Wieling waarderend. ‘Goedkoop, maar snedig.’ ‘Oplichting is geen misdrijf om grapjes over te maken’, zegt Vink streng. ‘Ik weet wat er nu gaat komen’, zegt Wieling. ‘Net als het liegen over het aantal studenten, en vervolgens frauduleus enkele Haagse miljoenen incasseren’, zegt Dijkhuizen. ‘Ik wist het’, zegt Wieling tevreden. ‘Wees blij dat je nog vrij rondloopt’, voegt Vink Wieling toe. ‘Toen we met jullie samengingen, vonden we jullie nogal provinciaal’, zegt Wieling. ‘Maar, zeiden we tegen elkaar, in Wageningen zitten wel leuke mensen. Leuke mensen die ons een beetje autonomie zullen gunnen. En daarna leerde ik jullie kennen.’ ‘De mooiste dag van je leven’, zegt Dijkhuizen. ‘Weet je, Tijs’, zegt Wieling. ‘Sinds die dag ben ik steeds beter gaan begrijpen waarom de Chinezen jou hebben gevraagd om adviseur te worden’, zegt Wieling. ‘Of all people.’ ‘Het is Dijkhuizen, Wiebe’, zegt Dijkhuizen. ‘Jullie lijken ook allemaal zo verschrikkelijk veel op elkaar’, verontschuldigt Wieling zich. Willem Koert
Pag. 6 ‘Laat boeren in Ethiopië zelf maatregelen tegen erosie verzinnen’
Pag. 21 Eating a Dutch delicacy at the opening of the academic year: raw herring
Pag.13 Otto Pitsch zorgde ervoor dat Warffum UR nooit van de grond kwam
Ruzie over fusie tussen hogeschool en universiteit Wageningen UR is niet het enige voorbeeld van een fusie tussen hbo en universiteit. Ook de Universiteit van Amsterdam doet het samen met een hogeschool. Waar in het Wageningse geval de hogescholen en universiteit tot dusver vredig langs elkaar heen leefden, is dat in Amsterdam echter anders. De fusie leidde daar tot protest van hoogleraren en begin dit jaar zelfs tot een bestuurlijke crisis. De hogeschool en de universiteit delen één college van bestuur. Rob Scheerens, afkomstig van de Hogeschool van Amsterdam moest dit jaar opstappen, net als universiteitsman Sijbold Noorda. Scheerens werd in de gangen van de universiteit Hogeschool-Tokkie genoemd. Noorda werd door de Amsterdamse raad van toezicht gedwongen wat eerder op te stappen dan gepland. De nieuwe bestuursvoorzitter van de universiteit-hogeschool, Karel van der Toorn (foto), blijft ondanks de moeilijkheden hoopvol over de vruchten van de fusie. In de Volkskrant van zaterdag 2 september legt hij uit dat er in het nieuwe bestuur geen bloedgroepen meer zijn. ‘Als dat zo zou zijn, zou je een soort demarcatielijn in het college hebben, Wij zetten in op een intensieve samenwerking en ik ben er van overtuigd dat dat over tien jaar zal leiden tot één instelling.’ / KV
Resource 0602 4-7
06-09-2006
16:09
Pagina 4
7
4
IN ‘T NIEUWS 31 AUG. T/M 6 SEPT. 2006
PARTIJEN STROOIEN MET ONDERWIJSMILJARDEN Evenals de PvdA pleiten GroenLinks, SP en D66 in hun verkiezingsprogramma’s voor forse investeringen in onderwijs en onderzoek. Voormalig regeringspartij D66 wil er 2,5 miljard euro bij, de SP ook. GroenLinks spant de kroon met 3,7 miljard extra. Hoeveel geld er naar het hoger onderwijs als sector gaat, is alleen bij GroenLinks duidelijk: de partij wil de komende jaren 400 miljoen extra steken in onder meer aanvullende studiebeurzen en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Ook de SP vraagt daar meer geld voor en wil bovendien dat er meer promovendi aan de slag gaan in het hoger onderwijs. De partij is voorstander van selectie voor topopleidingen, zolang er maar geen extra collegegeld van de studenten wordt verlangd. D66 wil de hbo-masteropleidingen voortaan door de overheid laten bekostigen en instellingen voortaan strikt financieren voor het aantal studiepunten dat hun studenten halen. / HOP
WERKGEVERS TEGEN BEKOSTIGING HBO-MASTER Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland beschouwen de meeste hbo-masteropleidingen als nascholing. Anders dan de HBO-raad vinden zij daarom dat de overheid deze opleidingen niet hoeft te financieren. Dat staat te lezen in een notitie die werkgeversvoorzitters Wientjes en Hermans vanochtend presenteerden. Ze vrezen een oplopend tekort aan mbo’ers en hbobachelors, en hebben weinig behoefte aan hbo-masters. Ze zien het dan ook met lede ogen aan dat steeds meer hbo-bachelors meteen na afstuderen een hbo-masteropleiding volgen. Uitzonderingen daargelaten - waaronder de hbo-masters in de zorg - zijn die niet vereist als startkwalificatie. / HOP
V
M ke he ka (R
Wouter Bos met bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen tijdens de opening van het academisch jaar. / foto GA
BOS WIL INVESTEREN IN FUNDAMENTEEL ONDERZOEK De PvdA wil vier miljard euro extra in het onderwijs investeren, waaronder 250 miljoen voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. Dat zei partijleider Wouter Bos op 4 september tijdens de opening van het academisch jaar in Wageningen. Verder wil hij overheidsbureaucratie zoals visitaties en inspecties terugdringen. ‘Hoe beter je het doet, hoe minder toezicht en hoe minder regels’, is het uitgangspunt van Bos. Hij wil ook het regelen van verblijfsvergunningen voor buitenlandse studenten vereenvoudigen. ‘Want juist een open, tolerante en gastvrije houding richting buitenlandse studenten en onderzoekers is noodzakelijk voor een bloeiende onderzoeksomgeving en sterke kenniseconomie.’
Daarnaast liet Bos tijdens zijn toespraak weten dat zijn partij fors wil investeren in duurzame energie. Nederland moet in 2020 de schoonste en efficiëntste energievoorziening van Europa hebben, waardoor de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen halveert. Om de nieuwe energietechnologie te realiseren, wil Bos van de aardgasbaten één miljard euro per jaar besteden aan de ontwikkeling van schone energie. De PvdA-leider was zeer te spreken over de nieuwe technologie van het instituut Wetsus van de Wageningse hoogleraar Cees Buisman, om energie op te wekken uit de overgang tussen zoet en zout water. ‘Geen science fiction, maar gewoon hier, bijvoorbeeld tussen IJsselmeer en Waddenzee.’ Deze energievorm zou Nederland 7500 megawatt kunnen opleveren,
evenveel als twintig kerncentrales produceren, stelde Bos. Hij ziet verder kansen voor groene brandstoffen uit biomassa en kijkt uit naar de ontwikkeling van organische zonnecellen. ‘Ik realiseer me dat dit nu nog vergezichten zijn, maar zonder idealen en ambities komen we echt niet verder. No guts, no glory.’ Bos was overigens zeer te spreken over ‘deze prachtige universiteit’. ‘Wageningen is al lang geen landbouwuniversiteit meer. Het is een centrum van expertise op het gebied van ecologie, voedsel, life sciences, groen en nu ook de zee. Dat is van groot belang voor onze kenniseconomie, voor het streven naar een duurzame energievoorziening, en voor het streven naar een duurzame voedselproductie in binnen- en buitenland.’ / AS
Prof. Erik van der Linden wordt geïnterviewd voor aanvang van het eerste vodcast-college, een primeur in Nederland. Studenten die een college hebben gemist of nog eens terug willen kijken, kunnen de presentatie downloaden via eduweb en bekijken op de computer of de iPod. Van der Linden gaf college over Moleculaire gastronomie. Hij is erg enthousiast over de nieuwe technologie. ‘Het is toch geweldig dat dit allemaal kan. Ik verwacht dat het niet alleen voor studenten handig is. Het is ook leuk voor mezelf. Soms heb je een goede vondst tijdens een college, maar die ben je natuurlijk weer vergeten als je hem nodig hebt. Een opname is een geheugensteuntje. Maar ik wilde vooral eens uitproberen wat er allemaal mogelijk is.’ / KV, foto GA
NIEUWE NAAM VOOR MOLECULAIR De opleiding moleculaire wetenschappen van de universiteit krijgt een nieuwe naam: Moleculaire Levenswetenschappen. De opleiding hoopt met de nieuwe naam meer studenten te trekken. Het aantal studenten is de afgelopen jaren flink teruggelopen. Op 1 september stonden er nog maar dertien moleculaire wetenschappers ingeschreven. De Wageningse opleiding ondervond de afgelopen jaren toenemende concurrentie van onder andere de Nijmeegse opleiding moleculaire levenswetenschappen. Marktonderzoek heeft aangetoond dat de term levenwetenschappen meer aanspreekt bij scholieren dan het oude ‘wetenschappen’. / KV
De aa m dr Vo va in nis m an de ‘H he ho en un la
R P
He la in we op
Er ze de ke va ge co re sc st ac kw ‘H st Sc de he dig ee sie
Resource 0602 4-7
06-09-2006
16:09
Pagina 5
7 SEPTEMBER 2006
5
RESOURCE #02
‘Van Ardenne kán de Rawoo niet zomaar afschaffen’
MEER STUDENTEN BIJ UNIVERSITEIT EN HOGESCHOOL Alle vestigingen van Wageningen UR trekken dit jaar meer studenten dan vorig jaar. De hogeschool had op 1 september 1002 studenten ingeschreven, 75 meer dan vorig jaar. De universiteit noteerde 588 eerstejaars voor een BScopleiding, tegen 530 vorig jaar. Bij de universiteit lijkt Voeding en gezondheid de studie Biologie van de troon te stoten als grootste opleiding. Op 1 september stonden er zeventig eerstejaars voedingsstudenten in de database van de universiteit, tegen 69 biologen. Dierwe-
tenschappen is de op twee na grootste opleiding met 64 inschrijvingen. De instroomcijfers van de MSc-opleidingen van de universiteit zijn door een andere inschrijfprocedure niet goed te vergelijken met die van vorig jaar, maar ook daar verwacht de universiteit groei. De universiteit verwacht 345 buitenlandse MSc-studenten, ruim 50 meer dan vorig jaar. Ook bij hogeschool Van Hall Larenstein (VHL) leveren de instroomcijfers vooral goed nieuws op. In Velp maakt de opleiding Tuin- en Landschapsinrichting een grote sprong, van 137 eerstejaars in
2005 naar 170 nu, waarschijnlijk door de nieuwe specialisatie op het gebied van de tuininrichting. Het deel van de hogeschool dat in Wageningen zit (voorheen Deventer) groeit ook: 135 eerstejaars vorig jaar, nu 154. Groei zit vooral bij de opleiding Dier- en veehouderij die een paardenspecialisatie heeft. De opleiding trekt negentig eerstejaars, bijna dertig meer dan in 2005. Dat lijkt vooral te komen door de komst van ongeveer veertig Duitse studentes. Daarmee werpt de wervingscampagne van de hogeschool in Duitsland duidelijk vruchten af.
Ook de hbo-opleiding Diermanagement in Leeuwarden groeit dankzij de komst van meer Duitsers. Het aantal Nederlandse studenten bij Diermanagement daalt, maar de opleiding is daar nog altijd veruit de grootste opleiding met 226 eerstejaars. Verder komt de groei door de stormachtige start van de specialisatie Forensic sciences, onderdeel van de opleiding Biotechnologie. Deze opleiding, die samen met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden wordt aangeboden, trekt 122 studenten. Hiervan staat de helft ingeschreven bij VHL. / AS, KV
VAN ARDENNE WIL ADVIESRAAD OPHEFFEN Minister Agnes van Ardenne van ontwikkelingssamenwerking wil de Raad voor het Wetenschappelijk Onderzoek in het kader van Ontwikkelingssamenwerking (Rawoo) opheffen. De raad is verbolgen.
nen halen. En de minister kán ook de raad niet direct afschaffen, want daarvoor moet de wet aangepast worden.’ Het belang van de Rawoo kwam naar voren in een externe evaluatie van alle wetenschappelijke adviesraden die universiteitshoogleraar prof. Rudy Rabbinge maakte in opdracht van het ministerie van OC&W. Met de Rawoo is niets mis, was de conclusie, maar het ministerie legt die naast zich neer. Rabbinge onderschrijft het belang van de raad. ‘Het is bijzonder belangrijk dat het ministerie, onderzoekers en partners in ontwikkelingslanden bij elkaar komen. De functie van de Rawoo moet wel behouden blijven. Maar de structuur van de organisatie is van secundair belang. Als die niet functioneert, dan moet het anders.’ De adviesraad laat het er niet bij zitten en stapt naar de rechter. De minister kreeg ook al Kamervragen over haar voornemen. / JT
en er.
De Rawoo brengt onafhankelijk advies uit aan de regering over internationale samenwerking. Wageningse onderzoekers dragen nogal eens bij aan de rapporten. Volgend jaar loopt de wettelijke termijn van zes jaar voor de adviesraad af, maar in plaats van dat af te wachten, wil de minister de raad nu voortijdig afschaffen. Ze meent dat die niet functioneert en dat er andere, betere initiatieven zijn die hetzelfde doel dienen. ‘Het is jammer als de Rawoo wordt opgeheven’, zegt prof. Akke van der Zijpp, hoogleraar Dierlijke productiesystemen en lid van de raad. ‘Kennis delen tussen universiteiten en het ministerie is heel belangrijk om de millenniumdoelen te kun-
n , er-
REDDINGSPLAN VOOR OPLEIDING PLATTELANDSVERNIEUWING
-
d-
n. s
en
e en
e-
e-
Het eerste jaar van de opleiding Plattelandsvernieuwing op Van Hall Larenstein in Leeuwarden gaat dit jaar niet van start wegens gebrek aan belangstelling. De opleiding werkt aan een reddingsplan. Erg veel studenten heeft de opleiding in zeven jaar niet getrokken. Meestal bleef de instroom onder de tien steken. Een keer eerder al ging het eerste jaar niet van start. Toen er afgelopen voorjaar nog geen enkele aanmelding was, nam het college van bestuur opnieuw deze maatregel. Onder druk van de medezeggenschapsraad werd later besloten wel instroom toe te laten indien er minimaal acht aanmeldingen zouden komen. Her kwamen er echter maar twee. ‘Het lukt ons gewoon niet voldoende om studenten te interesseren’, zegt Bert Schutte, directeur van de unit Milieukunde waar de opleiding onder valt. ‘Terwijl in het werkveld grote vraag is naar deskundigen plattelandsvernieuwing. Het is ook een prima opleiding. De visitatiecommissie heeft ons het predikaat ‘goed’ gege-
ven en we zijn heel succesvol in projecten. De werkplaats Plattelandsvernieuwing heeft kort geleden nog de HBO Innovatieprijs gewonnen.’ Het bestuur heeft de directie Milieukunde de opdracht gegeven om een plan te maken voor verbreding van de opleiding. ‘We gaan andere elementen inbrengen die waarschijnlijk meer studenten zullen interesseren, zoals economie, ondernemerschap en landschapsinrichting. Ook zullen we meer docenten betrekken uit de units landbouw en bedrijfskunde. En natuurlijk gaan we samen met de afdeling Marketing en communicatie kijken hoe we de werving kunnen verbeteren. Mikken we wel op de juiste doelgroep? Heeft het wel een goede naam? Ik denk persoonlijk dat we een andere naam moeten zoeken. We horen vaak van studenten dat ze voor de opleiding kozen vanwege de inhoud, maar dat de naam ze helemaal niet aansprak.’ Op basis van het plan zal het college van bestuur dit najaar besluiten of de opleiding nog een kans krijgt. / KM, foto GA
CITY OF VLINDERS De tropische kas op De Dreijen maakt zich alvast op voor City of Insects, het insectenfestival dat in de week van 18 tot 24 september wordt gehouden op 25 locaties in Wageningen. ‘We wilden wat extra leven in de kas brengen en hebben daarom tientallen vlindersoorten uitgezet’, zegt curator drs. Wilbert Hetterscheid. ‘We hopen zelfs dat zich een vaste vlinderpopulatie zal vestigen, als dit tenminste niet te veel schade toebrengt aan de plantencollectie. Er zit al een eerste gene-
ratie rupsen op de passiebloemen, dus dat gaat de goede kant uit’, aldus Hetterscheid. De kas is tijdens het festival dagelijks geopend. Onderwijsminister Maria van der Hoeven opent de insectenweek op maandag 18 september en zij krijgt dan het populairwetenschappelijke boek ‘Muggenzifters en Mierenneukers’ aangeboden. Het festival wordt op zaterdag 24 september afgesloten met een publieksdag, met onder meer een insectendefilé en een recordpoging insecten eten. Meer informatie op www.cityofinsects.nl. / GvM, foto GA
Resource 0602 4-7
06-09-2006
16:09
Pagina 6
7
6
UIT ‘T VELD NIEUWS UIT DE WETENSCHAP
STORENDE ELEMENTEN IN ROMMELIG LANDSCHAP
AFWEER KARPER HEEFT MENSELIJKE TREKJES Het afweersysteem van karpers lijkt nog meer op dat van mensen en andere zoogdieren dan wetenschappers al dachten. Bij infecties worden belangrijke afweercellen van de vissen net als bij zoogdieren op twee manieren geactiveerd. Dit blijkt uit promotieonderzoek van ir. Maaike Joerink. Vissen zijn al vroeg tijdens de evolutie, ongeveer 500 miljoen jaar geleden, ontstaan. Daarom kun je met onderzoek aan het afweersysteem van karpers terugkijken in de tijd en er bijvoorbeeld mee bepalen welke onderdelen van het afweersysteem nog actief en dus van essentieel belang zijn. Joerink legde zich toe op macrofagen. Dit zijn cellen die ziektekiemen kunnen herkennen en opeten. Als deze macrofagen vervolgens onderdelen van de ziektekiemen aan andere cellen van het afweersysteem ‘laten zien’ kunnen die tot actie overgaan. Zoogdieren kennen hierbij twee vormen: de klassieke en de alternatieve activering. Van vissen werd aangenomen dat ze alleen over het eerste type beschikken. Joerink toont echter aan dat macrofagen van karpers ook alternatief geactiveerd kunnen worden. Ze infecteerde hiervoor karpers met Trypanoplasma borreli en Trypanosoma carassii. De eerste parasiet activeert macrofagen op klassieke wijze, infectie met T. carassii leidt tot alternatieve activering. / GvM
De aanwezigheid van storende elementen en afwisseling in het landschap bepalen of mensen een landschap als ‘verrommeld’ ervaren. Dat blijkt uit onderzoek van Dr. Frank Veeneklaas van Alterra, in opdracht van Milieu- en Natuurplanbureau (MNP). Andere factoren die in de discussie over verrommeling vaak worden genoemd, blijken nauwelijks van belang. Met deze kennis kunnen potentieel verrommelde gebieden in kaart gebracht worden, al zijn er ook factoren die niet meetbaar zijn. ‘Het blijft een gevoel, waarbij heel erg meespeelt of je invloed hebt op je omgeving’, nuanceert Veeneklaas. ‘Verrommeling is niet alleen een esthetische zaak. Het is ook een gevoel van onverschilligheid bij het beheer van de openbare ruimte. Dat gevoel hangt nauw samen met de vraag of burgers iets over de inrichting van het gebied te zeggen hebben gehad. Mensen moeten betrokken zijn bij hun directe omgeving, zoals dat bij stedelijke ontwikkeling ook het geval is.’ / KM, foto Theo Tangelder
Maaike Joerink promoveert op dinsdag 12 september bij prof. Huub Savelkoul, hoogleraar Celbiologie en immunologie.
VERWEKKER AARDAPPELZIEKTE HAD GROENE VOOROUDER De beruchte ziekteverwekker Phytophthora stamt waarschijnlijk af van groene voorouders die zonlicht als energiebron konden benutten om voedingstoffen te maken. Dat de soorten nu zo goed planten kunnen infecteren danken ze vooral aan de enorme uitbreiding van het eiwitarsenaal dat een rol speelt bij het binnendringen van verschillende plantensoorten. ‘We hebben in Phytophthora een flink aantal genen gevonden die bij planten een functie hebben in bladgroenkorrels, de celonderdelen die een sleutelrol spelen bij de fotosynthese. De ziekteverwekkers blijken die genen al miljoenen jaren geleden te hebben ingelijfd in het genoom van de celkern’, verklaart dr. Francine Govers van de leerstoelgroep Fytopathologie. Govers is, net als haar collega’s dr. Rays Jiang en dr. Harold Meijer, één van de 53 auteurs uit vijf landen die 1 september in Science een genoomanalyse van twee Phytophtora-soorten publiceerden. Het gaat om Phytophthora sojae, die sojaplanten infecteert, en Phytophthora ramo-
rum, die een breed scala aan bomen en struiken aantast. ‘Ramorum is in Amerika hot omdat de ziekte, bekend als Sudden Oak Death, tot een ravage leidt onder eikenbomen in Californië. Voor de wetenschap is het echter een relatief nieuwe, weinig onderzochte soort. Als compromis is toen ook Phytophthora sojae meegenomen, wat wel een modelorganisme is.’ Govers werkt zelf vooral aan Phytophthora infestans, de veroorzaker van de gevreesde aardappelziekte. Toch is ze ook al zeer gelukkig met de ontrafeling van het genoom van de twee verwante broertjes. ‘We kunnen nu al twee genomen vergelijken, en de meest interessante informatie haal je nu eenmaal uit de overeenkomsten en verschillen die je dan vindt.’ Voor ziektebeheersing is vooral de karakterisering van een diverse eiwitfamilie van belang, omdat de eiwitten afweerreacties in planten uitlokken. Het gaat volgens Govers om meer dan zevenhonderd verschillende eiwitten, 350 in iedere soort. Die diversiteit verklaart waarom de oömyceten of waterschimmels zoveel verschillende plantensoorten belagen. / GvM
TRANSGENE TOMAAT SLAAGT VOOR TEST Hij doet het, de transgene tomaat van Plant Research International. Dat blijkt uit proeven die TNO heeft uitgevoerd. De tomaat, die in zijn schil extra veel antioxidanten aanmaakt, lijkt muizen te beschermen tegen hart- en vaatziekten. TNO heeft de tomaten getest in genmuizen die het menselijke ontstekingseiwit CReactive Protein (CRP) waren gaan aanmaken. Mensen met een verhoogde aanmaak van CRP hebben meer kans op hart- en vaarziekten. ‘Als de muizen gewone tomaat door hun voer kregen daalde de concentratie van het CRP’, zegt dr. Arnaud Bovy, projectleider van het tomatenproject. ‘Kregen de muizen gentomaat, dan daalde het CRP nog meer.’ Het onderzoek laat in de eerste plaats zien dat het eten van tomaat gunstige effecten heeft op een aantal merkers voor hart- en vaatziekten. ‘Dit is een eerste indicatie dat gewassen die zijn veredeld op deze inhoudsstoffen een positief gezondheidseffect kunnen hebben’, zegt Bovy. ‘Maar of het zin heeft om meer van dit soort producten te consumeren kunnen
we op basis van zo’n onderzoek natuurlijk nog niet zeggen.’ De transgene tomaat maakt twintig keer meer van de flavonoïde quercetine dan een gewone tomaat. Bovendien produceert de vrucht door de toevoeging van een extra gen ook luteoline, een antioxidante flavonoïde die normaliter niet in tomaten voorkomt. Extra quercetine zit ook in een uienvariant die PRI heeft ontwikkeld. In september verschijnt in de British Journal of Nutrition een studie waarin onderzoekers van de universiteit van Reading, Engeland, die uien hebben getest op mensen. Uiensoep die is gemaakt van de quercetinerijke Wageningse uien remt het ontstaan van bloedstolsels sterker dan soep van witte uien met geringere concentraties quercetine, zo blijkt uit het artikel. De quercetine-ui is overigens gemaakt via klassieke veredeling, niet met gentechnologie. / WK
N
Al no uit W sy de or
He Oe de en no te va ka ze re ni in he pr Op ke ‘W he so jaa
at
n
ijn-
er
, s
n m-
n-
Resource 0602 4-7
06-09-2006
16:09
Pagina 7
7 SEPTEMBER 2006
7
RESOURCE #02
‘Tachtig procent van de noordkrompen die als bijvangst worden gevangen, zijn zodanig stuk dat ze sterven’
NOORDKROMP VERDWIJNT UIT NOORDZEE Als er niets gebeurt dan sterft de noordkromp in de zuidelijke Noordzee uit. Dat stelde dr. Han Lindeboom van Wageningen Imares tijdens het symposium over duurzaam beheer van de Noordzee, dat het nieuwe instituut organiseerde op 5 september. Het gaat slecht met de noordkromp in de Oestergronden en het Friese Front. Uit onderzoek van Rob Witbaard van het NIOZ en Wageningen Imares blijkt dat de noordkromp, een meer dan tien centimeter groot schelpdier, hier nu in dichtheden van maximaal 35 dieren per honderd vierkante meter voorkomt, terwijl in de Oostzee dichtheden voorkomen van 150 dieren per vierkante meter. Uit modelberekeningen blijkt dat als alles blijft zoals nu, er in 2017 nog maar één noordkromp per hectare zal leven. Dan is de noordkromp praktisch uitgestorven. Op de vraag of we ons zorgen moeten maken over de achteruitgang zegt Witbaard: ‘Wereldwijd is er niets aan de hand. Maar het is een indicatiesoort. Als langlevende soort - leeftijden van tachtig tot honderd jaar zijn geen uitzondering - zegt hij iets
De noordkromp, een schelpdier dat tachtig jaar oud kan worden, wordt vooral bedreigd door de boomkorvisserij. over de stabiliteit van het ecosysteem in een gebied.’
Daarnaast is de noordkromp op het Nederlands Continentaal Plat genetisch an-
ders dan andere populaties in de Noordzee. Dat kan volgens Witbaard betekenen dat de populatie zichzelf in stand houdt, en geen zaad ontvangt van andere populaties. Als de dichtheid zo sterk daalt dat de Nederlandse populatie zich niet meer vernieuwt, kan dit genotype daardoor voorgoed verdwijnen. De grootste bedreiging voor de noordkromp is de boomkorvisserij. ‘Tachtig procent van de noordkrompen die als bijvangst worden gevangen, zijn zodanig stuk dat ze sterven’, stelt Witbaard. ‘En ook op de bodem blijven veel dodelijk beschadigde exemplaren achter.’ Witbaard gaat dit jaar opnieuw tellen hoeveel noordkrompen er in de twee onderzochte gebieden leven. Het beste gebied om de noordkromp te beschermen is de Oestergronden, vertelt Witbaard. Dat is echter niet als beschermd gebied aangewezen. Het Friese Front wel, maar zowel Lindeboom als Witbaard verwachten niet dat dat veel zal helpen als het gebied niet ook volledig voor bodemberoerende visserij wordt gesloten. En vooralsnog zit dat niet in de planning. / MW
‘LAAT BOEREN MAATREGELEN TEGEN EROSIE ONTWERPEN’ Om een hongersnood als in de jaren tachtig te voorkomen nam de overheid van Ethiopië veel maatregelen tegen erosie. Boeren bleken echter vaak niet voor te porren voor de maatregelen omdat ze er zelf op de korte termijn geen baat bij hadden. Voortaan moeten ze zelf maatregelen tegen erosie ontwerpen, zegt onderzoeker Aklilu Amsalu Taye.
jk
r
o-
nt
on
ep a-
e-
WK
In Ethiopië stond veertig jaar geleden meer bos en liep minder vee. Maar de bevolking verviervoudigde en veel bos werd gekapt, met erosie en wateroverlast tot gevolg. Na de grote hongersnood door de droogte halverwege de jaren tachtig nam de overheid maatregelen om de bodemvruchtbaarheid beter te conserveren. Er werden in korte tijd veel grote terrassen aangelegd en ontboste gebieden werden beplant met eucalyptus. Amsalu zag dat veel van de terrassen niet meer werden gebruikt omdat ze niet aangepast waren aan de behoeften en bezwaren van boeren. Er bleken bijvoorbeeld tussen de stenen van de dammen veel knaagdieren te nestelen die de oogst opaten. Veel boeren braken daarom de terrassen helemaal af. Ze waren zich wel bewust van de gevaren van erosie, maar hadden op korte termijn meer prangende problemen. Dat gold ook voor de bodemvruchtbaarheid. Door een veefokprogramma dat een nieuwe koeiensoort introduceerde kwamen er meer vee en meer graasland,
Het drogen en verkopen van koemest als brandstof is winstgevend. / foto Aklilu Amsalu Taye maar ook meer mest. Dat bleek een goede inkomensbron, want vooral in de steden was vraag naar gedroogde koemest als brandstof in plaats van het schaars geworden hout. Amsalu ontdekte dat boeren negentig procent van hun mest verkopen in de vorm van gedroogde koeienvlaaien. Dit levert veertig procent van hun inkomen op, maar zorgt ook voor
een daling van de bodemvruchtbaarheid. Volgens Amsalu weten de boeren dat heel goed. ‘Het is geen kwestie van gebrek aan kennis. Boeren hebben geen andere keus omdat ze op korte termijn geld nodig hebben en het zich niet kunnen veroorloven te investeren in de langere termijn.’ Conclusie: boeren moeten niet alleen betrokken worden bij de in-
voering van maatregelen, ze moeten zelf aan de basis van het ontwerp ervan staan. / JT Aklilu Amsalu Taye promoveerde op 5 september bij prof. Leo Stroosnijder, hoogleraar Erosie en bodem- en waterconservering.
Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 8
INTERVIEW
8
DE VERGETEN
HOGESCHOOL
7
D L v d
d
ha ge ko ce ‘Ik re in p ik in B va o sa to af te sc ve be na éé ka he o
‘De integratie, dat was mijn feestje’
O da de w vi si ac vr D st ri st b m d E da to ko p ‘V do pe u
Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 9
7 SEPTEMBER 2006
9
RESOURCE #02
De onderwijssamenwerking tussen Wageningen Universiteit en hogeschool Van Hall Larenstein is de afgelopen jaren nauwelijks uit de verf gekomen. Maar dat gaat veranderen, zegt collegevoorzitter Erica Schaper (40). ‘Langzamerhand ben ik niet meer de enige in de concernraad die hbo-kwesties en onderwijssamenwerking opvoert.’
door ALBERT SIKKEMA, foto GUY ACKERMANS
D
e collegevoorzitter van hogeschool Van Hall Larenstein (VHL) zit veel op de weg. ‘Afgelopen jaar heb ik meer dan 50 duizend kilometer gereden’, vertelt Erica Schaper bij binnenkomst in het bestuurscentrum te Wageningen, na een ritje vanuit Velp. Ze moet haar aandacht verdelen over de vestigingen van de hogeschool in Leeuwarden, Velp en Wageningen (tot voor kort Deventer). Bovendien heeft ze als lid van de concernraad geregeld overleg in Wageningen. ‘Ik wist waar ik aan begon in mei 2004: Van Hall en Larenstein waren net bestuurlijk gefuseerd. Veel reizen is inherent aan deze baan. Ik bel veel in de auto, en ik probeer aaneengesloten dagen in Friesland te zijn. Als ik echt veel moet reizen, huur ik een student-chauffeur in. Het is een fact of life.’ Bij haar start op de hogeschool zag Schaper, afkomstig van het scholingsinstituut FNV Formaat, een duidelijke opdracht: de fusie met Wageningen UR benutten door samen te werken op het gebied van onderwijs. Ze moet toegeven dat die ambitie nog niet is gerealiseerd. De afgelopen jaren stonden vooral in het teken van de interne samenwerking en integratie binnen de hogeschool. Van Hall in Leeuwarden en Larenstein in Deventer en Velp moesten één geheel worden. ‘We hebben de stafafdelingen, zoals Personeelszaken, ICT, Financiën en Communicatie bij elkaar gevoegd onder één leiding. We hebben het opleidingsaanbod bij elkaar gebracht in de vorm van majors en minors. En we hebben een nieuwe gezamenlijke wervingscampagne op poten gezet.’
Kust- en zeemanagement in ontwikkeling. Bij de opleiding Tuin- en landschapsarchitectuur, die al een gemeenschappelijke master heeft, wordt gekeken of verdere samenwerking mogelijk is binnen een expertisecentrum. En de docenten Diermanagement van VHL en de dierwetenschappers in Wageningen denken samen na over een master op het gebied van dierenwelzijn. Het is belangrijk dat we het aanbod aan masteropleidingen verder uitwerken.’
teropleiding Kust- en zeemanagement, waarbij zowel universitaire als hbo-docenten vanaf het begin bij betrokken zijn. ‘Het moet een gezamenlijk streven zijn. Maar dit is een nieuwe opleiding; dat is wat gemakkelijker’, relativeert Schaper. In de onderwijsondersteuning is de samenwerking met Wageningen al verder gevorderd. Ze somt op: ‘Op het gebied van ICT: we zitten sinds kort allemaal op WURnet. Op het gebied van vastgoed: bij de verkoop van ons pand in Deventer hebben we ondersteuning vanuit VALSE START Wageningen gehad. Op het gebied van de studentenNa een valse start. Want van het voornemen van de ho- werving: we organiseren samen decanendagen. En op geschool om haar bestaande masteropleidingen bij de het gebied van de internationale projecten hebben we universiteit onder te brengen, is niets terechtgekomen. gemeenschappelijke voorstellen ingediend en projec‘Larenstein had een master Integraal Waterbeheer, ten binnengehaald die we anders waarschijnlijk niet maar het is niet gelukt deze goed onder te brengen bij hadden gekregen. De combinatie van universitaire rede universiteit. Uiteindelijk heeft de WU een integrale search en institutional capacity building van VHL is master ontwikkeld waarbij VHL nauwelijks is betrokaantrekkelijk.’ ken. Dat leidde in Velp tot een hoop frustratie: ze gaan aan de haal met ons idee.’ Ook de Master of ManageFORENSIC SCIENCES ment in Leeuwarden strandde, na eindeloos praten, Dat betekent niet dat de hogeschool de pijlen exclusief aan de poort van de universiteit. op Wageningen richt. Zo is VHL in Leeuwarden in zee ‘Je kunt bestuurlijk van alles afspreken, maar of het gegaan met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden dan gebeurt…’, zucht Schaper. ‘Ik merk dat we op de (NHL) om drie kleine opleidingen onder te brengen in hogeschool meer sturen dan dat op de universiteit gehet Life Science Cluster. Sindsdien groeit de aanwas beurt, waar je te maken hebt met de academische vrij- van studenten weer, mede vanwege de nieuwe speciaheid van de leerstoelgroepen. Ik vind dat het besluitlisatie Forensic sciences. ‘Onze regionale verbondenvormingproces binnen de universiteit wel wat scherper heid is juist een sterk punt in WUR-verband’, verklaart mag. Aan de andere kant: de onderwijsprofessionals Schaper. ‘Zo kijken we in Velp naar samenwerking met moeten het uiteindelijk doen, en die kun je niet dwinde Hogeschool Arnhem Nijmegen op het gebied van nagen.’ tuur en gezondheid, en met de Hogeschool van Utrecht ‘Ik heb net een MBA-opleiding afgerond met als thesis: op het gebied van bouwkunde. Ook overleggen we met waar zitten de hobbels in veranderingsprocessen? Ob- de agrarische en regionale opleidingscentra over afSANERING jectief heeft de samenwerking tussen universiteit en stemming van het onderwijs.’ Ook het onderwijs op de hogeschool vergde veel aanhogeschool veel potentie, maar bij de realisatie heb je De hogeschool zoekt samenwerkingsverbanden om dacht. ‘De afgelopen jaren is een nieuw onderwijsmote maken met mensen, culturen, betekenis geven aan haar expertise te kunnen verbreden en verdiepen. del geïntroduceerd, het competentiegericht onderwijs, dingen, en leiderschap. Dat regel je niet met een Daarom is de toetreding tot Wageningen UR van blijwat heel veel inzet vergde van de docenten. Er zijn veel blauwdruk. Je moet de docenten verleiden met een vend belang volgens Schaper. ‘Je deelt het kennisdovisitatiecommissies langs geweest. Overigens met powenkend perspectief, en ze in staat stellen zelf de ver- mein. Een mogelijke volgende stap is dat we docenten sitieve resultaten. En VHL heeft een saneringsoperatie bindingen te leggen.’ gaan uitwisselen tussen universiteit en hogeschool.’ achter de rug. In zo’n periode is het moeilijk om energie Dat laatste lijkt nu gelukt bij de realisatie van de masDaarmee dient zich overigens wel een volgende hobbel vrij te maken voor nieuwe initiatieven met anderen.’ aan in de samenwerking: de universiteit krijgt veel Daar kwam bij dat de hogeschool niet op het netvlies meer betaald voor het onderwijs dan de hogeschool. Erica Schaper stond in Wageningen. ‘Aan het eind van een vergadeOok het voorzieningenniveau in Wageningen is hoger. ring in Wageningen hoorde je dan: o ja, Van Hall Laren‘Wij kunnen ons geen WUR-kostenstructuur veroorlo1991 Studie Rurale Sociologie aan de Landbouw stein is er ook nog. De integratie van de hogeschool ven als hogeschool’, zegt Schaper, verwijzend naar onUniversiteit Wageningen binnen Wageningen UR, dat was mijn feestje. Langzader meer de hoge huisvestingslasten. ‘Bij ons is de bomerhand ben ik niet meer de enige in de concernraad dem veel eerder bereikt dan bij de universiteit en de in1991 Beleidsmedewerker bij Sollt, opleidingsfonds die hbo-kwesties en onderwijssamenwerking opvoert. stituten. Wat betreft de hoge kosten en overhead kunleerlingwezen landbouw Er ligt nu een instellingsplan van Wageningen UR, en nen we Wageningen UR dus een spiegel voorhouden.’ daarin staat dat de samenwerking tussen hbo en wo Aan het eind van het gesprek moet er nog een fotoaf1994 Secretaris bij het Nederlands Agrarisch Jontoonaangevend moet worden in Nederland. Er is sinds spraak komen. Schaper is een groot paardenliefhebgeren Kontakt kort een regiegroep ingesteld om daar een nieuwe imber; wil ze op de foto met één van haar paarden in haar 1998 Algemeen directeur van scholingsinstituut puls aan te geven.’ woonplaats Woudenberg? ‘Ja, dat zal Harry leuk vinFNV Formaat ‘Voorbeelden van de samenwerking? We werken aan den.’ Handsome Harry zo heet het dier voluit. ‘Ik heb doorstroom-minors, zodat hogeschoolstudenten soe‘m deze week nog niet gezien, ik heb er weinig tijd voor. 2004 Collegevoorzitter van Van Hall Larenstein pel kunnen instromen in een masteropleiding aan de Maar het is een prettige manier om te ontspannen: lekuniversiteit. Er is een gezamenlijke masteropleiding ker met Harry door het bos scheuren.’ <
Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 10
10
BAAS IN
EIGEN MOND/
7
O g w g
VOORLICHTERS BUITEN SPEL
d
‘Vergeet onverzadigd vet, eet kokosolie’
de ze de le o be H do N ve te ne ve ha o vi O de ve ge be fit b te bo ge Po b W ga d d D va he ee U te Vo d do na de
Eé aa e he in zi
Resource 0602 1, 3, 8-11 med
28-09-2006
12:01
Pagina 11
7 SEPTEMBER 2006
11
RESOURCE #02
Op internet komen ze samen, de leden van de postmoderne stammen die zich hebben geformeerd rond een alternatieve levensstijl of dieet. Ze zijn ervan overtuigd dat ze de weg naar ultieme gezondheid hebben gevonden, en luisteren niet meer naar de gangbare wetenschap. Voedingsvoorlichters hebben het nakijken.
door WILLEM KOERT, foto BART DE GOUW
I
n gespreksgroepen op internet voor aanhangers van het Atkins- of South-Beachdieet is kokosolie al een paar jaar een regelrechte hit. Als je gezondheid je lief is, verzekeren de fanatieke leden van de fora, dan gooi je de olijfolie, de raapzaadolie en de zonnebloemolie de keuken uit, en stap je over op – om maar iets te noemen – de kokosolie van Magic Food. ‘De gezondste olie op deze planeet’, aldus de fabrikant. Met instemming halen de webboards teksten aan van bijvoorbeeld ‘orthomoleculair voedingsdeskundige’ Jetty van der Graaf, die op haar site verkondigt dat ‘roomboter en kokosolie het beste zijn om te bakken en braden’. Het Voedingscentrum zegt iets anders. Gesouffleerd door voedingswetenschappers vertelt het centrum de Nederlandse bevolking dat ze moet letten op het soort vet dat op tafel komt. De verzadigde vetzuren in volvette kaas, volle melk, echte boter, de goedkope margarines en vlees zijn in grote hoeveelheden niet gezond. Ze verzieken de cholesterol en verhogen zo de kans op hart- en vaatziekten. De onverzadigde vetzuren in sojaolie, olijfolie, zonnebloemolie en niet te vergeten vette vis verlagen juist de kans op hart- en vaatziekten. Onzin, vinden de internetgroepen. Op het fornuis veranderen de onverzadigde vetzuren in levensgevaarlijke verbindingen, terwijl ‘de moleculaire structuur van lange verzadigde vetzuurketens stabiel blijft’. Aldus een bezoeker van DutchBodybuilding.com, een forum voor fitnessfanaten en bodybuilders. Als je gaat bakken en braden, dan geldt: hoe meer verzadigd vet, des te beter, luidt de consensus op het forum van de lichaamsbouwers. En niks is gezonder dan kokosolie, waar bijna geen onverzadigd vet meer in zit. Te bestellen via PowerSupplements.com, een sponsor van DutchBodybuilding.com. Wat de boodschappen van het Voedingscentrum aangaat: daar hebben de internetfora lak aan. ‘Het Voedingscentrum is geen onafhankelijke bron van voedingsinformatie’, zegt Espi, de voedingsgoeroe op DutchBodybuilding.com. ‘Bijna alle topmedewerkers van het centrum hebben eerder bij Unilever gewerkt, of hebben na hun afscheid van het centrum bij Unilever een functie aanvaard.’ Unilever, vinden de goeroes op de fora, wil zijn producten met onverzadigde vetzuren pushen, en gebruikt het Voedingscentrum als spreekbuis. Het centrum verkondigt verouderde kennis, omdat het zich laat adviseren door – om het in Espi’s woorden te zeggen - ‘zogenaamde gezondheidsexperts die een stoffig diploma in de la hebben liggen’. HART- EN VAATZIEKTEN Eén van die experts is prof. Evert Schouten, verbonden aan de afdeling Humane Voeding van Wageningen UR en de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA). Schouten heeft tientallen publicaties op zijn naam staan over de invloed van voeding op hart- en bloedvaten, en windt zich niet op over de kokosrage op het web. Kloppen
doen de argumenten van de kokosoliefanaten niet, maar ze hebben wel een kern van waarheid, aldus de hoogleraar. ‘Vroeger schoven we alle vetten op een grote hoop, en zeiden we dat vetten ‘ongezond’ waren’, legt Schouten uit. ‘Nu maken we een onderscheid tussen ‘gezonde’ onverzadigde vetzuren en ‘ongezonde’ verzadigde vetzuren. Als geheel verhogen de verzadigde vetzuren het slechte cholesterol LDL.’ Op dat punt stopt de boodschap van het Voedingscentrum, maar het hele verhaal is dan nog niet verteld. ‘Sommige verzadigde vetzuren verhogen in net zulke hoge mate de tegenhanger van LDL, het goede HDL’, zegt Schouten. ‘Eén van die vetzuren, laurinezuur, is het belangrijkste vetzuur in kokosolie.’ Al met al is het netto-effect van kokosolie op het cholesterol – volgens onderzoekers nog steeds een belangrijke factor in het ontstaan van hart- en vaatziekten – beperkt. LEGE CALORIEËN ‘Ik zeg niet dat je van kokosolie gezonder wordt’, benadrukt de hoogleraar. ‘Dat hangt af van je leefpatroon. Vervang je roomboter door kokosolie, of bakproducten met veel transvetzuren door kokosolie, ja, dan daalt je kans op hart- en vaatziekten. Maar als je olijfolie vervangt door kokosolie, dan draagt dat niet bij aan je gezondheid.’ Prof. Daan Kromhout, nog niet zo lang geleden directeur van de sector Voeding en Consumentenveiligheid van RIVM, en nu vice-voorzitter van de Gezondheidsraad en hoogleraar in Wageningen, is niet te spreken over de opkomende kokosrage. ‘Verzadigde vetzuren hebben geen belangrijke voedingswaarde’, zegt hij. ‘Het zijn uiteindelijk lege calorieën.’ Op internet zien de voorstanders van kokosolie dat anders. De experts en goeroes van de webfora zien de onverzadigde vetzuren in de plantaardige oliën als zonnebloemolie juist als veroorzakers van hart- en vaatziekten, en kunnen die mening onderbouwen met citaten uit de literatuur. Op de webfora staan de wetenschappers in hun hemd. Hun boodschap, verwoord door het Voedingscentrum, dringt hier niet door. De voorlichters zijn geen partij voor de gewiekste goeroes, die in alle uithoeken van het internet de databanken afzoeken naar abstracts en getuigenissen, en niet zelden beschikken over een venijnige pen. En ondertussen groeit het aanbod van kokosolie in winkels en webshops. Voedingshoogleraar prof. Frans Kok van de afdeling Humane Voeding moet zuchten als hij hoort over de kokoshype. ‘Ik zie een parallel met de gezondheidszorg’, zegt hij. ‘Daar heb je een alternatief circuit waarin de behandelaars niet strikt volgens de regels van de logica en de inzichten van de wetenschap te werk gaan. Mensen hebben behoefte aan het metafysische, en de wetenschap kan ze dat niet geven, maar de alternatieve gezondheidszorg wél. In de preventieve gezondheidszorg, waarin gezondheidsfanaten door een gezonde voeding ziekten willen voorkomen, heb je nu kenne-
lijk ook zo’n circuit.’ Kok, die voor de Gezondheidsraad zojuist de nieuwe richtlijnen voor gezonde voeding heeft voltooid, is het met Schouten en Kromhout eens. Met voedingswetenschap heeft de kokoshype weinig te maken. Maar wel met het stammengevoel, stelt consumptiesocioloog dr. Hans Dagevos van het LEI. ‘Mensen vormen groepen rond voeding’, zegt Dagevos. ‘Rond Slow Food en vegetarisme, maar ook rond een dieet als dat van Atkins, ontstaan postmoderne tribes. Hier gebeurt iets nieuws. Je ziet diezelfde sociale processen rond één bepaald product.’ Het populaire Atkinsdieet waar Dagevos het over heeft, was en is omstreden. Artsen meldden opvallend veel nierstenen en hart- en vaatziekten bij Atkins-adepten, al zijn er geen studies met harde bewijzen voor de schadelijkheid van het dieet. Robert Atkins moest in de jaren tachtig getuigen voor een Amerikaanse Senaatscommissie, die zich zorgen maakte over de populariteit van zijn afslankdieet, waarin het accent lag op dierlijke producten met veel eiwit en veel vet. Toen Atkins enkele jaren geleden stierf, lekten verontruste artsen zijn autopsierapport naar de pers. Er zou uit blijken dat Atkins zelf 117 kilo woog. Een aanwijzing dat zijn dieet niet werkte, volgens de artsen. Maar de aanhangers van Atkins geloven dat het autopsierapport is gemanipuleerd. INTERNETEXPERT Dat dogmatisme, het krampachtig buiten de deur houden van alle kritiek, vind je ook in de kokoshype, vermoedt Dagevos. Het komt er samen met een andere maatschappelijke tendens: de opkomst van de internetexpert. ‘Vroeger hadden alleen wetenschappers toegang tot wetenschappelijke literatuur. Maar in het internettijdperk kan iedereen zelf informatie vinden’, zegt Dagevos. ‘Als een prominente figuur of instantie A zegt, dan kun je zelf, als je een beetje moeite doet, informatie vinden die B zegt. Er is altijd wel ergens een studie te vinden die het tegenovergestelde beweert van wat de wetenschap en de overheid als waar aanvaarden.’ Van die mogelijkheid maken veel goeroes van de webgroepen dankbaar gebruik. Of ze altijd alles begrijpen wat ze knippen en plakken kun je betwijfelen, maar ze kunnen de dogma’s van hun tribe verdedigen en binnen de groep een belangrijke positie verwerven. Daarbij hoort het uithalen naar de gevestigde orde van ‘zogenaamde gezondheidsexperts’. Op DutchBodybuilding.com lopen de gemoederen in een discussie zelfs zo hoog op dat een lid gekscherend voorstelt om het Voedingscentrum met een bezoek van ‘de DutchBodybuilding-knokploeg’ te vereren. Dagevos moet er om lachen, maar krijgt er ook een vieze smaak van in zijn mond. ‘Het Voedingscentrum probeert een beetje tegenwicht te bieden aan het reclamebombardement van de voedingsreuzen. Daar mag je toch een beetje voorzichtig mee omgaan?’ <
Resource 0602 12-15
06-09-2006
16:08
Pagina 12
REPORTAGE
12
7
IN BEELD door ALBERT SIKKEMA/ fotografie GUY ACKERMANS In een volle Aula opende bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen op 4 september het academisch jaar. Zijn melding dat Wageningen UR een windmolenpark bouwt bij Lelystad sloot naadloos aan bij het pleidooi van eregast Wouter Bos voor meer duurzame energie. En de
oprichting van Imares paste mooi bij het pleidooi van Eurocommissaris Joe Borg voor een geïntegreerd kust- en zeebeleid. Ook het muzikale intermezzo stond in het teken van de kust: de Thuisband uit Nijmegen speelde covers van Bløf en Acda & De Munnik. De
O
U
d poging van de zanger om de zaal mee te laten zingen mislukte, maar is desondanks voor herhaling vatbaar. Er werd namelijk even lekker gelachen tijdens de plechtigheid.
Ot ee la dr
W
W
H
‘H ve be we Ro Bi da de na vo Bij tijd kin ve he so en er de
Resource 0602 12-15
06-09-2006
16:08
Pagina 13
7 SEPTEMBER 2006
13
RESOURCE #02
OUDE KOEIEN UIT DE ARCHIEVEN VAN WAGENINGEN UR door GERT VAN MAANEN HET HAD OOK WARFFUM UR KUNNEN ZIJN Het Groningse stadje Warffum is er nog steeds een beetje trots op. De daar in 1870 opgerichte landbouwschool was een serieuze concurrent van Wageningen voor de vestiging van de eerste Rijkslandbouwschool in Nederland. Door het wegkapen van enkele prominente leraren en een geoliede lobby kreeg Wageningen in 1876 echter de hoogste vorm van landbouwonderwijs.
Otto Pitsch vlak voor zijn overlijden in 1939. Volgens een In Memoriam uit die tijd was het ‘ondenkbaar een landbouwschool een kans op succes te geven zonder dr. Pitsch’. / foto historische archief FB
De vroege geschiedenis van het Nederlandse landbouwonderwijs is een weinig opwekkend relaas. De meeste pogingen om landbouwscholen op te richten strandden op gebrek aan geschoolde docenten, gekonkel, politiek getouwtrek en – natuurlijk – gebrek aan geld. Bepalend voor de ontwikkeling van het hogere landbouwonderwijs in Nederland waren vooral de geoloog en onderwijsinspecteur dr.Winand Staring (1808-1877) en zijn latere opvolger dr. Matthijs Salverda (1840-1886). Voor de gemeentelijke landbouwschool in Warffum wist Staring in 1870 een Duitse leraar landbouwkunde te ronselen: dr. Otto Pitsch (18421939). Duitsland was in die tijd het Mekka van de landbouwwetenschap en lag mijlenver voor op Nederland.
Als in de staatsbegroting van 1871 voor het eerst wordt gesproken over de oprichting van een Rijkslandbouwschool lijkt Warffum over een ideale uitgangspositie te beschikken. Dan meldt Wageningen zich echter plotseling aan het front: de gemeente wil aan de plaatselijke HBS een landbouwschool oprichten. Ze ontketent een geoliede lobby en weet onder meer de steun van Staring en Salverda te verwerven. Het lukt Wageningen in korte tijd bij het rijk en de provincie geld los te peuteren en op 5 mei 1873 start de landbouwschool, met twee leerlingen. Aan het eind van het jaar zijn dat er dertien. Belangrijker is dat de school Pitsch weet te strikken, de enige in Nederland die gepromoveerd is én een onderwijsbevoegdheid heeft in de landbouwkunde. Het is één van de redenen waarom de Wageningse school in 1876 de status van Rijkslandbouwschool krijgt en zij zich uiteindelijk ontwikkelt tot Landbouwhogeschool (1918) en –universiteit (1986). De voorvechter van het wetenschappelijke landbouwonderwijs Pitsch, is overigens berucht om zijn filosofische beschouwingen. Veel Wageningers lopen dan ook een straatje om als ze de man
WERKPLEK WIE ZIT WAAR EN WAT DOET HIJ DAAR?
HENK WERKT GRAAG BUITEN ‘Het leukst vind ik het werk op de proefvelden. Wind in het gezicht, af en toe een beetje zon. Ik ben ook meer van het handwerk dan van de machines.’ Henk van Roekel, proeftechnisch medewerker van Biologisch Proef- en Leerbedrijf Droevendaal, begon bij het instituut voor rasonderzoek Rivro en werkt ondertussen al bijna 25 jaar voor Wageningen UR en haar voorlopers. Bij regen werkt hij binnen. Daar liggen altijd wel monsters te wachten op verwerking. Henk bepaalt bijvoorbeeld de hoeveelheid droge stof en de opbrengst. Een hele dag computerwerk, zoals ’s winters soms gebeurt, vindt hij minder leuk. Het enige echt vervelende aan het werk is dat er volgend jaar collega’s verdwijnen door de reorganisatie.
Omdat het weer goed is kan Henk vandaag compost strooien op een perceel waar een langjarige bemestingsproef wordt uitgevoerd. Zijn hand graaft in de bak die aan een band om zijn nek hangt, waarna hij compost uitstrooit. Op zijn linker handpalm zit een verweerde blaar, opgelopen bij het uitgraven van de palen die de grenzen van de proefvakken markeren. ‘Het is altijd weer afwachten wat er uit de proeven komt. Vorige week bleef het water staan op een aardappelveld met fytoftora. Het werd een papzooi en dat verstoort de proef.’ Henk is dan ook benieuwd hoe de aardappels er morgen uitkomen in het proefveld in Zeewolde. ‘Mooie klei daar.’ / YdH, foto GA
met zijn karakteristieke wapperende witte baard en grote zwarte hoed zien aankomen. Het arme Warffum werd behalve van Pitsch ook beroofd van de leraren dr. Jan Ritzema Bos en dr. Martinus Beijerinck, de grondleggers van de Nederlandse plantenziektekunde en de microbiologie. Het vertrek van deze docenten leidt het einde in van de Warffumse landbouwschool. Op 1 januari 1875 wordt deze ‘tijdelijk’ opgeheven, om nimmer uit haar slaap te ontwaken. Tijdens het ruim vierjarig bestaan heeft de landbouwtak van de school overigens niet meer dan zeven leerlingen gehad, waarvan slechts vier het einddiploma haalden. Dat Wageningen ook een andere gedoodverfde kandidaat – Utrecht - heeft weten af te troeven, dankt het Rijnstadje vooral aan haar dorpse karakter. De stad is volgens inspecteur Staring niet zo groot ‘dat de landlieden voor eene te sterke ontwikkeling van stadsbegeerten en steedsche neigingen bij hunne zonen hoeven beducht te zijn’. Maar wat dat betreft was Warffum ook niet zo’n slechte keuze geweest.
Resource 0602 12-15
06-09-2006
16:08
Pagina 14
OPINIE
14
7
M.I.
Daar was ie dan ineens, zonder aankondiging vooraf: Resource. Dit nieuwe weekblad voor Wageningen UR heeft een iets andere functie dan voorganger Wb en een eigentijdsere uitstraling. Het is bovendien bedoeld voor de héle organisatie, inclusief hogeschool Van Hall Larenstein. Vernieuwing alom dus. Maar is het ook een verbetering?
WB WAS BETER DAN RESOURCE
‘D o m h
G
door LAURIEN HOLTJER en KOEN MOONS
De to M ve W ku ve we m
‘Het past niet in mijn postvakje’
‘Er moet meer opinie in staan’
V
Pr ni so
Hans van den Dool, docent Milieukunde, Van Hall Larenstein Velp ‘Het is wel een mooie samenvoeging van Lava en Wb. We zijn immers gefuseerd. Als je allemaal je eigen krantje leest, blijf je langs elkaar heen werken. En Lava stelde de laatste jaren niet zo veel meer voor. Ik mis wel de grote wetenschappelijke artikelen die in Wb stonden, dat was juist de kracht van het blad. En het goede aan Wb vond ik dat er veel opinie in stond, ik hoop dat dat in het nieuwe blad ook weer wat meer komt. De scherpe randjes moeten wel blijven. Verder ben ik blij met de internationale pagina’s, al vind ik het nog erg beperkt. We hebben tegenwoordig dertig tot veertig procent studenten die geen Nederlands kunnen lezen. Dan mag het wel iets meer zijn dan twee pagina’s.’
‘De hogeschool is in ieder geval herkenbaar’
Bernard Gildemacher, docent Plantenteelt Van Hall Larenstein Wageningen ‘Hé, verhip, Van Hall Larenstein zit er ook bij. Dat was mijn eerste indruk. We zijn in ieder geval herkenbaar. Maar misschien komt dit ook omdat we in Wageningen nu dichter bij het vuur zitten dan in Deventer. Ik had het in ieder geval niet direct verwacht. Het is toch een Calimero-effect wat we ons eigen hebben gemaakt. Tot nu toe leek er bij Wageningen UR soms weinig te zijn nagedacht over wat het betekent om samen te gaan met de hogeschool.’
‘Jammer dat organisatorisch nieuws alleen op intranet komt’
Nynke van der Laan, penningmeester van de Wageningse studentenbond WSO ‘Wij vinden het jammer dat berichten over organisatorische ontwikkelingen uitsluitend op intranet komen. Op zich juichen we het gebruik van internet als informatievoorziening toe, maar dan moet het wel bereikbaar zijn. Nu is intranet moeilijk te vinden. Daarnaast vragen we ons af of de corporate communicatie, die verantwoordelijk is voor het nieuws op intranet, wel voldoende onafhankelijk en kritisch zal zijn. Als derde punt vinden we het jammer dat studenten in studentenhuizen de krant niet meer automatisch krijgen. Eerder namen ze het Wb nog even snel mee in de trein. Nu moeten ze gaan zoeken.’
Cees Oomen, docent Toegepaste informatiekunde, Wageningen Universiteit ‘Ik vind het formaat veel te groot. Het past niet in standaard postvakjes. Vrijdag puilde het aan alle kanten eruit. Normaal bewaar ik de nummers van het Wb, maar Resource past ook niet in het vakje op mijn bureau. De opmaak vind ik wel mooi. Veel foto’s en kleur. Dat is duidelijk een verbetering. Verder heb ik het nog niet zo uitgebreid gelezen. Zitten de interne vacatures er eigelijk nog wel in? Niet dat ik zoekende ben, maar ik kijk er af en toe wel even naar. Ah, ik heb er overheen gelezen dus. Tja, het is gewoon even wennen. Maar dat is altijd met een nieuwe stijl. Ik vind het qua uiterlijk in elk geval een vooruitgang.’
‘Ik weet wel leukere bladen’
Britt Berlo, tweedejaars student Diermanagement, Van Hall Larenstein Leeuwarden ‘Ik zie het nu voor het eerst. Het is een mooi blad, veel kleurtjes, dat trekt me wel aan. Maar als ik het doorblader dan zie ik wel veel informatie, erg veel informatie. Er staat weinig over de hogescholen in, meer over allerlei andere dingen. M.I. vind ik wel een leuke rubriek. Maar de rest trekt me toch minder aan. Lava ging een beetje over onszelf, dat gevoel heb ik bij dit blad niet. Ik weet niet of ik het volgende keer meteen weer zal pakken. Als ik iets zoek om te lezen, zijn er wel leukere bladen.’
‘Ik heb niet het gevoel dat het nog zo onafhankelijk is’
Herbert ter Maat, onderzoeker Landatmosfeerinteracties, Alterra ‘Resource is een beetje te gelikt. Ik vraag me af of het er zo uit moet zien. Volgens mij gaat er ook meer geld in om. Maar ik snap wel dat het goed is om vernieuwingen uit te proberen. Je ziet ook duidelijk de veranderingen van het Wubje naar Wb en nu naar Resource. Het Wubje draaide volgens mij nog veel meer om studenten. In Resource zijn ze nauwelijks terug te vinden. Ik heb niet het gevoel dat het blad nog zo onafhankelijk is. Misschien is meer controle wel logisch, maar het bestuur moet er niet te dicht op zitten. Ik denk ook dat nieuws op papier de medewerkers beter bereikt. Ik weet niet eens waar het intranet zit. Nu moet ik door het lezen van de opinie er achter komen wat het nieuws is. Overigens vind ik zo’n verhaal over de visteelt te lang. Dat lees ik niet. En de uitkrant vond ik juist weer te kort. Koert vond ik wel een goede binnenkomer. Zijn column geeft een duidelijk beeld vanuit de redactie.’
‘Ev he m let ka ju be M ac se ra de ku Je zo ge m ee m sta ce m ka Pla de Co ge Ha se bo he kr vra Da wi te de ke te uit go wa Ho we de die va zij op de Tra als va vin
W
Resource 0602 12-15
06-09-2006
16:08
Pagina 15
7 SEPTEMBER 2006
15
RESOURCE #02
VISIE
V.D.REDACTIE
‘De regels over openbaarheid moeten op de helling’
DE HOGESCHOOL
n
GENACTIVISTEN Deze zomer sloegen anti-genactivisten toe op proefvelden in Lage Zwaluwe, Meerlo en Nuth. De actievoerders vernielden een vijfde van de planten. Wageningen UR heeft de proeven kunnen afronden, maar de continue vernielingen van proefvelden maakt het werk van de wetenschappers er niet makkelijker op. Hoe moet dat verder?
Prof. Bart Gremmen, de gloednieuwe hoogleraar Ethische en sociale aspecten van genomics: ‘Even voor de goede orde: deze zaak heeft met gemodificeerde organismen te maken, niet met genomics. Je moet er op letten dat je die twee dingen niet met elkaar gelijk stelt. Mijn onderzoek moet er juist toe bijdragen dat dat niet gaat gebeuren. Maar goed, los daarvan vind ik dat deze actievoerders zich buiten de orde plaatsen. Dit zijn die hards: een kleine groep radicalen die niet representatief is voor de milieubeweging, en waarmee je niet kunt praten. Je moet bedenken om wat voor onderzoek het gaat. Op die proefvelden worden geen nieuwe gengewassen uitgetest, maar doen onderzoekers proeven met een al goedgekeurde gemodificeerde maïs. Ze willen achterhalen bij welke afstand tussen een perceel met gemodificeerde maïs en een perceel met niet-gemodificeerde maïs de genmaïs niet meer kan uitkruisen naar de reguliere maïs. Plant Research International voert dat onderzoek uit omdat de partners van het Coëxistentie Convenant hier om hadden gevraagd. Het convenant is een door Den Haag gestimuleerde overeenkomst tussen boeren die gengewassen telen en boeren die dat niet doen. De partners hebben afstanden vastgesteld waarbij uitkruising niet voorkomt, maar het is de vraag of die afstanden afdoende zijn. Dat juist zo’n proef wordt verstoord, bewijst wat ik al langer roep: de weerstand tegen gengewassen bij deze actievoerders heeft weinig met argumenten te maken, en laat zich niet wegnemen met wetenschappelijk onderzoek. Het maakt niet uit hoeveel onderzoek je doet, of hoe goed en zorgvuldig je onderzoek doet, want deze groep is toch tegen. Hoe het verder moet? Ik denk dat we de wet- en regelgeving zullen moeten veranderen. Om precies te zijn: de regelgeving die ervoor heeft gezorgd dat de locaties van genetische veldproeven openbaar zijn. Daardoor kan iedereen op internet opzoeken waar de proefvelden zich bevinden. Transparantie is een goede zaak, maar als een kleine radicale groep er misbruik van maakt, dan moet die wet- en regelgeving maar op de helling.’ Willem Koert
Voordat hogeschool Van Hall Larenstein besloot toe te treden tot Wageningen UR is er drie jaar gepraat over de voors en tegens van een fusie. Uiteindelijk wogen de voordelen zwaarder dan de nadelen: in januari 2004 zetten de bestuurders een handtekening onder een overeenkomst. Bestuursvoorzitter Dijkhuizen waarschuwde toen al dat het nog even zou duren voordat de vruchten van de fusie geplukt konden worden. ‘Ik verwacht dat het implementeren van de plannen ook ongeveer drie jaar nodig zal hebben. Laten we er maar een proces van de lange adem van maken’, zei hij bij de ondertekeningsplechtigheid. Inmiddels zijn die drie jaar zo goed als verstreken, en moet het management van Wageningen UR en de hogeschool constateren dat het nog minder snel gaat dan de voorzichtige prognose van Dijkhuizen.
Geen van de kernbeloften is ingelost. De belangrijkste reden om tegen de universiteit aan te schurken waren destijds de masteropleidingen van de hogeschool. De overheid wilde daarvoor niet betalen en Van Hall Larenstein hoopte de opleidingen toch in de lucht te houden door ze bij de universiteit onder te brengen. Daarvan is niets terecht gekomen. Docenten van de universiteit zagen de masters van de hogeschool vooral als concurrent. Ook van andere beloftes - betere doorstroommogelijkheden voor studenten, carrièrekansen voor personeel, betere faciliteiten, grotere efficiency - is niet veel te merken. Zal dat over nog eens drie jaar anders zijn? Resultaten uit het verleden zijn natuurlijk geen garantie voor de toekomst, maar de voortekenen zijn niet gunstig. Wageningen UR is niet de enige organisatie waar een universiteit samen wil wer-
ken met een hogeschool. Ook de twee Amsterdamse universiteiten doen pogingen. Maar ook daar leiden die plannen bepaald niet tot gejubel. De fysieke afstand tussen Wageningen, Leeuwarden en Velp zal in het geval van Wageningen UR ook zeker niet helpen om echte samenwerking van de grond te krijgen. Van Hall Larenstein laat ondertussen zien dat samenwerking met buurhogescholen wel vruchten afwerpt. Zonder fusiecontracten en grote bestuurlijke rompslomp werkt Van Hall sinds kort samen met buurman de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden aan een opleiding Life sciences. Het aantal studenten groeit dit jaar explosief. Ook bestuurlijk geldt kennelijk de tegeltjeswijsheid. Beter een goede buur dan een verre vriend. Korné Versluis
HR
illustratie Henk van Ruitenbeek
DE HOOG CURSUS TAI CHI Onze Arbo- en Milieudiensten hebben het helemaal begrepen. Eindelijk geldt ook voor de WUR-medewerkers dat een gezonde geest in een gezond lichaam moet zitten. Anders komt er door ziekte en gedoe niets van onze schone toekomstplannen terecht en raken we in 2007 misschien onze eerste plaats in het studententevredenheidsklassement wel kwijt. Aan het tijdperk van de krakkemikkige onderzoeker, de tobbende secretaresse en de sukkelende hoogleraar komt een eind. Onze diensten gaan onze gezondheid via een heleboel cursussen bevorderen. De nog steeds niet erkende ziekte RSI en
de hoge en lage rugklachten worden bestreden met fitness. Dat is goed, want fitness is nooit weg en een cursus fitness is voor de gezondheid misschien wel beter dan de framboos, maar dat moet nog worden uitgezocht. En omdat wij veel oosterlingen en nogal wat zoekenden hebben komt er natuurlijk ook een cursus Tai Chi. Of beter gezegd een cursus Taijiquan, zoals we allen weten een krijgshaftige Chinese bewegingsleer. Dat komt omdat vrijwel alle Chinezen betrekkelijk gezond zijn en het tegenwoordig heel goed doen. En om gezond te blijven binnen ons huidige universitaire bestel hebben we Taijiquan hard
nodig in deze onrustige tijden. Voor degenen die een hogere bewustheidstoestand willen bereiken en bijvoorbeeld in Nature willen publiceren of nog meer mystieke gevoelens voor hun leidinggevenden willen ontwikkelen, is er een cursus Yoga voor beginners. Een hogere bewustheidstoestand is nooit weg en mystieke gevoelens, dat weten we van Iteke en vele oude heiligen, bevorderen de gezondheid zeer. Daarom worden wij ook de eerste van gezondheid blakende universiteit in Nederland. Kees de Hoog
Resource 0602 20-24
06-09-2006
16:07
Pagina 20
INTERNATIONAL
20
7
Hussam Hawwa takes photos and makes films in Lebanon to show the world another side to the war there. Left: ‘Superman clothes market for refugees’ in front of the Snayeh Garden in Beirut, now a refugee camp. Right: ‘Shattered dreams’ in the Dahyeh neighbourhood, Beirut.
FOREIGN INTEREST Things are looking good for KSV International. During the introduction days the student association attracted interest from lots of international students. ‘We collected about 80 e-mail addresses,’ says Annemarie van Vilsteren, president of KSV. In contrast to the Dutch side of the club, there is no special introduction programme for international students, as many do not stay as long in Wageningen as the Dutch students. Activities organised include excursions, parties, meals and drinks. / LH www.ksvinternational.com
OTHER PAGES Pages 16-19 of Resource are the Service pages, and some of the messages are in English. On page 16, Switch lists vacancies at Wageningen UR, and the Agenda lists PhD graduation ceremonies, courses and has a miscellaneous section (Diversen). On page 17, Education gives information on courses, internships, seminars, colloquia, etc.; Verenigingen places information on student associations in Wageningen; Info is for miscellaneous events in Wageningen. W-beetjes on page 18 are small ads for activities and articles for sale, rooms for rent, etc. Uit on page 19 is the What’s on information (see below) in Dutch, but also has the listings for the Heerenstraattheater cinema. / SvO
IN THE NEWS THE MIDDLE EAST 2 Despite an air of despair and optimism about him he manages to smile into the camera. Hussam Hawwa, a MAKS student at Wageningen University, returned just four days ago from his home country of Lebanon, which has been ‘put back twenty years’. Hussam Hawwa had just started fieldwork in a remote village in the north of Lebanon when the war broke out in July. He wanted to do something to help so he went to Beirut and joined a relief centre, where he distributed food and baby milk to refugees from the Israeli attacks. Hussam: ‘Last year was the first that Lebanon had positive economic growth for many years. Now Israel has not only killed a thousand civilians, a third of them children, displaced a quarter of the population and destroyed our tourist industry and infrastructure. It has
ruined our hopes and dreams for a better future.’ It is hard to remain objective when you witness the basic principles of humanity, justice and ethics crashing down around your own people’s heads, says Hawwa. Yet, he believes he is being objective when he says that Hizbullah is an officially recognised Lebanese resistance movement, represented by two ministers in the government and a number of members of parliament. ‘Israel wants everyone to believe that the party falls into the American category of terrorist. If you call it that, then you should also call Israel a terrorist state, and that is a much more worrying prospect to me. Palestine is proof of that.’ Hawwa continues: ‘Israel can’t remove Hizbullah from the country by invading.
Hizbullah was actually created out of the resistance against the Israeli invasion of Lebanon in 1982. Since the 1970s, before Hizbullah was even born, Israel has violated many UN resolutions and killed thousands of civilians, and the most recent war fits this pattern. Israel wanted to crush Hizbullah and perhaps spark off a new civil war through forced migration and the old divide and conquer strategy Israel is notorious for. But they haven’t succeeded.’ Hawwa believes that Hizbullah is even stronger since the war. Nevertheless, Hawwa is not in favour of Iranian or Syrian support for Hizbullah. ‘I do not approve of any foreign intervention in Lebanon. We are not a chessboard where everyone can play war games. Nor do I support Hizbullah in its religious fanaticism, or any kind of war. I do respect the brave resistance of a small army with no fire power against the oppressors.’ Even though Lebanon has been torn by civil war between different religious sects, Hawwa, himself not a religious person, believes that Lebanon can become a symbol of religious harmony. ‘It is a diversified country, in its culture, geography and food as well as its religions. We were on the way to a democratic government which, through internal negotiations, would represent the various communities. Then Israel attacked, backed by the US, which claims to be spreading democracy.’
WHAT’S ON Thursday 7 September Velp / Start party Arboricultura student club. Two live bands Thursday 7 September Wageningen / 22.00 / Brazilian Carnival at SSR-W. Band ‘Outra Vez!’ Free entry with registration card
Three days before the ceasefire, Hawwa went to the south of Lebanon in a civilian convoy bringing aid to victims and refugees. ‘It was dangerous. I didn’t tell my family and girlfriend about it at the time, but it took away some of my anxious guilt of not doing enough. It was what I truly believed in: peaceful civilian resistance.’
Thursday 7 September Wageningen / 23.00 / Kickoff Party Unitas Thursday 7 September Leeuwarden / 21.00/ Caesar’s Toga Party at Osiris student club Saturday 9 September Leeuwarden / Shimmering Saturday. Artists’ presentations and performances
What needs to happen for a better future in the country? ‘Exchange Israeli and Hizbullah prisoners, liberate the Lebanese territory that was occupied before the July war started, and respect the sovereignty of Lebanon and the blue line. The government should be the only governing body and the army the only institution carrying arms, so it can spread its control throughout Lebanon. If these terms were fulfilled, Hizbullah would lay down its arms, as it claims, and become just a political party. If Israel had negotiated, we could have avoided this hellish and unbalanced atrocity. Does justice always have to come too late?’
Saturday 9 September Leeuwarden / 22.00 / Rock n Roll band Rent a Band plays in café Scooters Saturday 9 September Wageningen / 16.00 / Droeffestival with workshops in the afternoon, evening (18.3023.00) performances from Ugly Primates From Hell and The Shenanigans, followed by parties in the barracks Thursday 14 September Wageningen / 20.00/ International kitchen and from 23.00 After AID party at student club KSV St Franciscus Hussam Hawwa/ photo GA
Joris Tielens
Int da no
e f
st d f
Resource 0602 20-24
06-09-2006
16:07
Pagina 21
7 SEPTEMBER 2006
ct h
RESOURCE #02
Modupe Adeyemi Ogunkua from Nigeria, MSc Aquaculture 1995: ‘I still work at the Ondo State Agricultural Development Project in Akure, Nigeria. Currently I’m Zonal Director and coordinate projects. Both my study, with a World Bank scholarship, and my love for biology have stimulated my career. In Wageningen I learned to use the computer, which I then taught others to do at home. I also learned to do things on my own, and I really appreciated the efforts of the women who tried to teach Dutch to us foreign women students. / YdH
PARTY LEADER WOUTER BOS OPENS ACADEMIC YEAR technology in Wageningen, which uses advanced mixing of salt and fresh water to generate energy. This form of energy could provide the Netherlands with 7500 megawatts, equivalent to the energy from twenty nuclear power stations, declared Bos.
With the forthcoming elections in November in mind, Wouter Bos, the leader of the PvdA social democrats, declared that his party would be investing an extra four billion euros in education, including 250 million for fundamental scientific research. Bos was speaking at the opening of the academic year in Wageningen on Monday 4 September.
He also sees opportunities for biofuel production, and hopes that Wageningen UR and Energy Valley in Groningen will collaborate on the subject. He speculated about the development of organic solar cells: ‘I realise that these are future visions, but without ideals and ambitions we will not get any further. No guts, no glory.’
Bos also said that he wants to reduce the government bureaucracy, including the research review committees and education inspections. He also intends to simplify the resident permit procedures for foreign students. According to Bos, an attitude of openness, tolerance and hospitality towards students and researchers is vital for a flourishing research environment and a strong knowledge economy.
on
r
21
Bos went on to say that his party intends to make big investments in sustainable energy. The aim is that the Netherlands has the cleanest and most efficient energy in Europe by 2020, halving dependence on fossil fuels by half. Bos
Two emeritus professors in full academic regalia chat together over a raw herring at the opening of the academic year. Left, Professor Reinder Feddes, right Professor Hans Lyklema. / photo GA intends to invest a billion euros a year in the development of new technology for clean energy.
s,
The leader of the PvdA was impressed by the new technology developed by the Wetsus centre for sustainable water
Bos was full of praise for ‘this wonderful university’, saying that Wageningen has left its agricultural image behind. ‘It has become an expertise centre for ecology, food, life sciences, the green environment and now also the sea. This is of great importance for our knowledge economy, and in the search for renewable energy, and for sustainable food production both at home and abroad.’ / AS
STUDENT ENROLMENT NUMBERS RISE AGAIN
med od
All branches of Wageningen UR are expected to attract more students this year than last. At the start of September there were 1002 students registered at Van Hall Larenstein, 75 more than last year. Wageningen University has had 588 enrolments for BSc degrees, up from 530 last year.
n
n
The enrolment figures for the MSc programmes at Wageningen University are difficult to compare with last year’s figures due to a change in the registration procedure, but the university is expecting an increase in enrolments: 345 foreign MSc students, which is over 50 more than last year.
us
e
At the Van Hall Larenstein (VHL) colleges it is the big influx from Germany that is noticeable. Forty German students have enrolled in Leeuwarden, and the Equine Leisure and Sports programme at Larenstein-Wageningen has also attracted forty German students. VHL ran a recruitment campaign in Germany last year.
d
International and Dutch students at Van Hall Larenstein in Velp had their introduction days last week. One of the activities for the sports day was the sack race, a typically north European event. / photo JB
At Wageningen University it looks as though Nutrition and Health is going to overtake Biology to become the biggest degree course. By 1 September there were 70 first-year nutrition students in the university database, against 69 biolo-
gists. Animal Sciences is in third place with 64 new enrolments. At the VHL university of professional education the enrolment figures are positive as well. The nature and land management programmes in Velp have had 384 enrolments, 25 more than last year. The course on Landscape Architecture has grown considerably, from 137 first-years in 2005 to 170 this year. The growth is believed to be due to the new specialisation on landscape gardening. The Animal Management programme in Leeuwarden has also grown as a result of a late spurt in enrolments in August, including the forty Germans. The number of Dutch student enrolments has fallen, but Animal Management is still the biggest programme at Wageningen UR, with 226 first-year students. The growth in Leeuwarden is also due to the popularity of the new Forensic Sciences specialisation, part of the Biotechnology programme. The programme is jointly run with NHL university in Leeuwarden, and has attracted 122 tudents, half of whom are registered with VHL. / KV
Resource 0602 20-24
06-09-2006
16:07
Pagina 22
STUDENT
>
22
7
‘Verkassen, dat nooit’. De sticker in het fotoboekje ‘Back to the roots’, dat is uitgebracht nu de locatie van Van Hall Larenstein Deventer naar Wageningen is verhuisd, heeft bijna twintig jaar gewerkt. De sticker werd in 1988 gemaakt om een dreigende verplaatsing naar Velp of Wageningen te voorkomen.
Luuk, de bok die jarenlang dienst deed als mascotte van studentenvereniging Osiris uit Leeuwarden, is kreupel en gaat met pensioen. Osiris heeft nu een waardige opvolger: Caesar, vier maandjes jong. Tijdens de introductie was hij regelmatig te zien, maar nu staat hij weer in de wei. ‘Op een geheime locatie’, zegt Femke Roelofsma van de Bokcie. ‘Voor je het weet wordt ie ontvoerd door andere verenigingen.’
St ge dr dr in ho m pr wi dr ga st
KIPPEN HEBBEN NOG STEEDS GEEN RUST Eindelijk, Reintje was bedwongen. De vos die de kippen van studentencomplex Droevendaal al een half jaar teisterde was in de val gelopen. Maar de rust was slechts van korte duur. Begin juli liep de vos in een hinderlaag die de bewoners van Droef hadden opgezet. Maar het beest simpelweg afmaken ging de bewoners te ver. Ze besloten het dier ver weg weer los te laten. Op advies van de mensen van de dierenambulance, die Droef voor hulp had ingeroepen, werd het beest naar de andere kant van de snelweg A12 gebracht, omdat die barrière de vos zou verhinderen terug te keren naar Droef. Maar anderhalve week later leek Reintje toch de weg naar het kippenparadijs terug te hebben gevonden. ‘Ik werd ’s ochtends heel vroeg wakker. De kippen van de overburen gilden moord en brand’, vertelt Merijn Biemans van complex 69. Hij sprong uit zijn bed om de vos weg te jagen. ‘Maar hij was hongerig en kwam steeds weer terug.’ Na lang volhouden vluchtte het beest uiteindelijk toch. Wonderbaarlijk genoeg is er sindsdien geen vos meer gezien. De kip die al was toegetakeld is twee weken later alsnog aan zijn verwondingen overleden. Overigens blijft het de vraag of het wel om
‘ I Bewoners van barak 45 hebben de vos op een nacht betrapt./ foto Nienke Tolsma dezelfde vos gaat. De bewoners vermoeden van wel. Ondanks de afwezigheid van de vos kunnen de kippen nog niet vrij buiten rondscharrelen. Per 1 september is de af-
schermplicht ingegaan vanwege de vogelpest. ‘Belachelijk’, vindt Merijn. ‘Nederland is het enige land met deze plicht. De kans dat de arme kippen het oplopen is zo klein.’ / LH
De Le wi Ha ro or ge te
En he nie ee ke Ee br de ke die sta te ‘Ik jaa se ge sm ov te m vli be
E
De WUR-shop op maandag 4 september rond lunchtijd. Studenten staan in de rij voor boeken en dictaten. / foto Martijn Weterings
Een eerstejaars student van hogeschool Van Hall Larenstein in Velp glijdt over de zeepbaan tijdens Gein op Larenstein, onderdeel van de Velpse introductie. Een regenbui veranderde de baan al snel in een modderbad. Na een tweede wolkbreuk werd de spelmiddag afgelast en konden de eerstejaars in de aula van de hogeschool een dvd’tje kijken. Ondanks het slechte weer sliepen de studenten de hele week in tentjes op Landgoed Larenstein. / KM, foto Jurjen Bersee
foto Guy Ackermans
Wa te m sc na led Ni m de ru kw de nie ‘D zit
ed g gaat
e taat
de
el-
Resource 0602 20-24
06-09-2006
16:07
7 SEPTEMBER 2006
en
ns
23
RESOURCE #02
Op het risico af voor aasgier uitgemaakt te worden wil ik, Gert van Maanen, me graag kandidaat stellen voor de vrijgekomen positie van Crocodile Hunter. Ik heb ervaring in het hanteren van pijlstaartroggen - zoals te zien op de foto - en ben gaarne bereid ervaring op te doen met het vangen van krokodillen en giftige slangen.
Stichting Wakker Dier heeft aangifte gedaan tegen een veehouder die drie dromedarissen wil gaan melken. De dromedaris staat namelijk niet genoemd in de ‘aanwijzing voor productie te houden dieren’ van de dierwelzijnswet en mag dus niet worden gebruikt als productiedier. De dierenbeschermers willen met een beroep voorkomen dat de dromedarissen de struisvogels achterna gaan. Wij zijn ook tegen het melken van struisvogels.
Het koeiendialect waarover verschillende media onlangs berichtten is onzin. Het komkommernieuws was afkomstig van een Brits PR-bureau dat een regionale kaas wilde promoten. De koeien uit West Country zouden niet alleen speciale melk leveren, maar tevens op geheel eigen wijze loeien. Niet dus. Friese koeien praten gewoon hetzelfde taaltje als Amerikaanse Holsteins. / GvM
HET ECHTE WERK
‘IK STINK EEN UUR IN DE WIND’ De kades van de gracht aan de Waag in Leeuwarden zijn gevuld met mensen in witte overalls. De eerstejaars van Van Hall Larenstein lopen er al een week in rond. Vandaag hebben ze van de organisatie ook nog touwen met haken gekregen. Hun taak: fietsen uit de gracht te dreggen.
e
el
Pagina 23
Enigszins ongelovig worden de haken in het water gegooid. Het zal toch zo’n vaart niet lopen met die wrakken? Maar als de eerste fietsen naar boven worden getakeld, klinkt er enthousiast gejoel. Een rondvaartboot verschijnt onder de brug. ‘Daar komt een kantelboot’, roepen de omstanders. De mensen in de boot kijken enigszins angstig naar alle studenten die met haken en touwen langs de kant staan. Maar de boot wordt met rust gelaten. ‘Ik stink een uur in de wind’, zegt eerstejaars Jasper. ‘Maar, ik heb wel al twee fietsen en een winkelwagentje naar boven gehaald’, zegt hij trots. ‘Ik was toch al smerig’, zegt zijn buurvrouw Jainy. Haar overall zit vol met gele vlekken. ‘Ik heb gisteren een currygevecht gehouden met mijn mentor. Hij was beter.’ Een haak vliegt vlak langs het gezicht van Jainy en belandt aan de brugleuning. ‘Ik heb een
brug gevangen!’, schreeuwt Jasper. Verderop hebben ze echt beet. Twee fietsen worden in één keer op de kade getrokken. Maar net als de fietsen de kant raken, vallen ze samen weer naar in het water. Ouderejaars Tjalling kijkt wat versuft naar het tafereel. ‘We zijn een beetje brak met z’n allen’, zegt hij. ‘Veel brakker dan andere jaren. Vanmorgen zaten we met z’n allen in de soos. Het leek wel het verslagen Duitse leger.’ Naast Tjalling staan zijn ‘kinderen’ Jantine en Fokje, eerstejaars Life Sciences. De unit Life Sciences, een samenwerking met Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL), heeft de eerste helft van de introductie apart gehouden op Ameland. ‘Dat was ook ontzettend leuk. Wel raar om nou weer bij allemaal vreemde mensen te komen. Maar het is wel leuk dat wij twee intro’s meemaken.’ Als langzaamaan ook de laatste dreggers het ook voor gezien houden, komt een vrachtwagen van de gemeente Leeuwarden de barrels al ophalen. Tjalling: ‘Het dreggen viel een beetje tegen. Andere jaren visten we veel meer op. Maar nu is deze gracht pas door de gemeente schoongemaakt.’ / KM, foto Hoge Noorden
EEN VERENIGING RIJKER Wageningen heeft er een nieuwe studentenvereniging bij. Nji Sri is afgelopen zomer met de Deventer locatie van hogeschool Van Hall Larenstein meeverhuisd naar Wageningen. Het bestuur en enkele leden hebben voormalig café Peer in de Nieuwstraat grondig onder handen genomen. Vorige week was het gebouw ‘studentwaardig’ en ontving de vereniging ruim honderd eerstejaars die introductie kwamen lopen (foto). De verhuizing heeft de vereniging goed gedaan. Circa vijftig nieuwe leden hebben zich aangemeld. ‘Dit is boven onze verwachting’, zegt voorzitter Tom Wiegmans. / LH, foto GA
LEEUWENPOTEN IN ZUID-AFRIKA Linda van Bommel, student Biologie aan Wageningen Universiteit, volgde leeuwen in Zuid-Afrika om foto’s te kunnen maken van hun pootafdrukken. De resultaten leidden tot een methode om leeuwen te kunnen herkennen aan hun sporen. ‘Ik heb voor mijn kleine afstudeervak eerst pootafdrukken van leeuwen in dierentuinen verzameld, waaronder Artis. De leeuwen daar zijn getraind. Eén voor één werden ze ‘s ochtends losgelaten in het buitenverblijf en weer teruggeroepen door de verzorgers. Ik maakte foto’s van de pootafdrukken en harkte de boel weer aan voor de volgende. Dat was superleuk en ik wilde daarom ook voetsporen van leeuwen in het wild verzamelen. Voor mijn stage reisde ik naar het wildpark Venetia-Limpopo in Zuid-Afrika. Daar lopen leeuwen rond met een radiozender om. Twee studenten trokken er elke dag op uit om ze te vinden. Ik zat achter in de open bak van de auto. Kwamen we onderweg leeuwensporen tegen dan stopten we en maakte ik foto’s van de afdrukken. Door de zenders was bekend welke leeuw op dat moment op die locatie zat. Zo wist ik welke poot bij welke leeuw hoorde. Soms weet je dat een leeuw in de buurt zit, maar zie je hem niet. Dan zit hij vier
meter verderop in de bosjes. Eén keer zochten we een mannetjesleeuw. De student met wie ik op pad was had hem al lang niet gezien. We wisten dat hij dichtbij zat en wilden hem per se vinden. We reden van de weg af om dichterbij te komen. Die student riep nog ‘hij is zo dichtbij, ik rij vast bijna over zijn staart heen’. En toen pang: band kapot. Doorrijden lukte niet, dus er zat niks anders op dan daar snel de band te vervangen. Ik ben op het dak van de auto gaan staan om de omgeving in de gaten te houden. Eenmaal terug in Nederland maakte ik een omtrek van elke pootafdruk. Een vriend van mij is computerprogrammeur en ontwikkelde een programma om van deze omtrekken maten te nemen zoals lengte, breedte, oppervlakte, en hoeken tussen de tenen. In totaal had ik 89 maten. Ik heb hier verschillende analyses op losgelaten, om te kijken welke het beste zou werken. Nu zijn op basis van elf verschillende maten de beesten individueel te herkennen aan de hand van hun pootafdruk. Ik heb een artikel ingezonden voor publicatie en hoop dat er nog twee uit gaan komen. Ik ben nog steeds bezig met de analyse; het is heel veel werk. Maar wel heel leuk.’ Laurien Holtjer
Resource 0602 20-24
06-09-2006
16:07
Pagina 24
STUDENT
RESOURCE #02
24
PRIKBORD VOOR JE MOOISTE FOTO, JE EERSTE VERHAAL, JE EIGEN CARTOON Als je het afgelopen jaar de kroegzaal van KSV St. Franciscus in wilde voor een open feest, kon het zomaar gebeuren dat je stuitte op de brede borst van een beveiligingsbeambte. Niet meer dan 160 mensen mocht hij naar boven laten. ‘Brandveiligheid.’ Maar deze taferelen zijn nu verleden tijd, meldt praeses Annemarie van Vilsteren opgelucht. ‘Donderdag 31 augustus kwam het verlossende woord. Na maanden van deurposten uitbreken, installaties aanleggen en puin ruimen gaf de brandweer die dag het groene licht. Voor ons als vereniging betekent dit dat wij ons hele gebouw, van kelder tot derde verdieping, weer in gebruik kunnen nemen.’ AID-vierders hadden anderhalve week eerder al kunnen merken dat het weer ouderwets vol was tijdens de introductiefeesten. ‘Deze trend gaan we doorzetten en we zijn blij dat we de beveiligingsman niet meer nodig hebben, maar gewoon iedereen weer naar boven kunnen laten’, mailt Van Vilsteren. Ze hoopt op een volle zaal tijdens het After AID Feest van 14 september.
foto Sabine van Ruyven
GESNAPT
M
I
N
A
VRIENDIN
WIE? Wilroy Hoogendijk, student Milieumanagement aan hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. WAAR? Langs de gracht op het Waagplein in Leeuwarden. WAT DOE JE HIER? ‘Ik kom kijken bij het fietsendreggen door eerstejaars. Ik ben voorzitter van studentenvereniging Osiris en als bestuur proberen we zoveel mogelijk activiteiten bij te wonen.’ WAT WAS HET HOOGTEPUNT VAN DE INTRODUCTIE? ‘De inauguratie van 150 nieuwe leden gisteravond en het feest erna. Het is flink laat geworden, ik heb hooguit twee uur geslapen. Vanmorgen vroeg lagen we alweer in het zwembad.’ EN NU? ‘Straks is de afsluiting, dan ga ik even slapen en daarna is het ouwelullenfeest voor oud-leden. Oh nee, we gaan nog eten met de kennismakingsweekcommissie, ik kan helemaal niet slapen. Nou ja, dat komt vannacht dan wel een keer.’/ KM
Ze weet precies wat ze wil: tandheelkunde studeren in Amsterdam, rijk worden en geen kinderen krijgen. Al twaalf jaar zijn we goede vriendinnen. We kennen elkaar door en door, lachen om dezelfde dingen en hebben veel meegemaakt samen. Toch word ik onzeker
van haar. Ze heeft meningen die moeilijk te weerleggen zijn. Soms heb ik het gevoel dat ik mezelf moet bewijzen, alleen maar omdat ik houd van iets wat haar niet aanstaat. Toen ik haar een jaar geleden vertelde dat ik in Wageningen ging studeren, trok ze een vies gezicht. Zij is meer iemand van de grote stad. Daarnaast heeft ze iets tegen studentenverenigingen. Zo zei ze een keer dat mensen gestoord zijn als ze geld betalen om vrienden te maken. Toen ik haar vertelde dat ik lid werd van Ceres keek ze me met afschuw aan. Het vergde dan ook moed om haar uit te nodigen voor een avondje AID. En ik ben een beetje zenuwachtig. Stel dat ze het hier niet leuk vindt en dat ze oordeelt dat
al haar vooroordelen kloppen... Ik neem haar mee naar de verenigingspresentatie van Ceres en ’s avonds nog naar het feest daar. Steeds zie ik haar bedenkelijk kijken naar de verenigingsshirtjes en posters. Ik kan merken dat ze het allemaal overdreven en onzinnig vindt. Als ik haar de volgende ochtend vraag wat ze ervan vond, bereid ik me voor op iets negatiefs. Toch klinkt haar enthousiasme oprecht als ze zegt: ‘Ik heb echt een leuke avond gehad! Ik snap wel dat je het naar je zin hebt hier!’ Bijna ben ik verbaasd dat ze zo positief is. Maar misschien ben ik wel degene die vol vooroordelen zit. Mina Etemad