Jaarverslag 2013
Inhoudsopgave
01. Voorwoord
04
02. Doelstelling
06
03. Stand van zaken exploitatie
07
3.1
07
3.2 Havenontwikkeling
07
3.3 Technisch Beheer
07
Regulier gebruik van de haven
04. Belangrijkste ontwikkelingen, risico’s en consequenties
08
4.1 Algemeen
08
4.2 Fiscale aspecten
08
4.3 Blik naar de toekomst
08
4.4 projecten
09
4.5 Financiën
09
4.6 Samenwerken
09
05. Samenwerking met andere partijen
10
5.1 Koninklijke Marine
10
5.2 Regionaal Haven gebonden Bedrijventerrein Kooyhaven
10
06. BERICHT VAN DE Raad van Commissarissen
11
07. Financiën
13
7.1 Algemeen
13
7.2 Projecten
13
7.3 Solvabiliteitsratio
13
7.4 Financiering
13
7.5 Vrijstelling overdrachtsbelasting
13
03
TITEL
03 01
VOORWOORD Stand van zaken exploitatie
Voor u ligt het Jaarverslag van het eerste boekjaar van NV Port of Den Helder. Een jaar met veel veranderingen voor de verzelfstandigde organisatie in een nieuwe samenstelling én voor haar omgeving. Kwartiermaker Martin Bosch heeft de ontvlechting en opstart begeleid, een woord van dank voor zijn inzet is hier zeker op zijn plaats. Per 1 juli heeft PietHein Kolff het roer overgenomen en is gestart met de doorontwikkeling en de positionering van de organisatie. Een jaar waarin op basis van oriëntatie, positie is gekozen en “tijdens de verbouwing” een bescheiden resultaat is bereikt. In deze fase van ontwikkeling van de jonge organisatie kan slechts een sobere versie gepresenteerd worden, gebaseerd op continuering van de bedrijfsvoering vanuit en ten tijde van transitie. De Raad van Commissarissen en een aantal partners zijn betrokken geweest bij het opstellen van het Businessplan 2014-2018 en hebben hiermee ingestemd. Dit plan biedt kaders waarop in de komende jaren kan worden gerapporteerd.
De offshore-energy markt is bepalend voor het resultaat van Port of Den Helder. Olie en gas zullen de komende decennia nog volop gewonnen worden, dit zal vervolgens overgaan in een fase van demobilisatie en duurzame recycling. Dit laatste zal tientallen jaren in beslag nemen. Daarnaast heeft het energie akkoord (2013) de start ingeleid van de totstandkoming van offshore “windfarms” waar vervolgens ook tientallen jaren service en onderhoud nodig is. Den Helder was vroeger een klein vissersdorp aan het Marsdiep, sinds de tijd van Napoleon heeft de Koninklijke Marine Den Helder als thuisbasis. Beide bepalen naast de offshore de kleur in de haven. Op 1 januari 2013 is vanuit een gemeentelijke organisatie het verzelfstandigde havenbedrijf opgericht en gestart met het bouwen aan Port of Den Helder. Het eerste jaar heeft veel tijd en aandacht gevraagd voor de ontvlechting, oriëntatie en herschikking van de bedrijfsvoering en dit is nog in volle gang. Deze fase hoort bij de ontwikkeling van het bedrijf en is van belang om tot een gedegen basis te komen. Ik kan u melden dat we evenveel schepen hebben ontvangen als in het topjaar 2012, dit ondanks de organisatorische verbouwing en het feit dat het eerste half jaar de Visserijkade werd verbouwd. Een resultaat van betrokken medewerkers en goede samenwerking met alle partners. De branche is geïnteresseerd in de ontwikkelingen in de haven van Den Helder en bezoekt in grote getalen onze evenementen, zoals o.a. de havenbijeenkomsten. Naast het behalen van een positief financieel resultaat is er een forse doorbraak in de samenwerking met de Koninklijke Marine. De gezamenlijke planningscel is eind 2013 opgericht en maakt het mogelijk om civiele schepen af te meren en te servicen in de marinehaven. Er is een gezamenlijk project gestart om een kade en kavels op marineterrein te ontwikkelen voor civiel medegebruik. Dit vergroot onze capaciteit aanmerkelijk en maakt het mogelijk om op de stijgende vraag en mogelijkheden naar kavels en kaderuimte aan diepwater in te spelen. Wij registreren een grote vraag aan capaciteit in de diepe zeehaven, die een aanzuigend effect heeft op toeleveranciers en warehouses op de bedrijventerreinen achter de sluis. De uitgifte van gronden op Kooypunt fase IIIa loopt achter op schema, dit als gevolg van vertraging in de bestemmingsplanprocedure. Dit zelfde geldt ook voor het Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein Kooyhaven. Deze vertraging is van invloed op de liquiditeitspositie van de organisatie. Het “van de wal komen” van de nieuwe organisatie is spannend, vraagt om vertrouwen, ruimte en tegelijk betrokkenheid. Na het moment van onthechting is nazorg nodig en ook steun voor de nieuwe koers. Mijn grote waardering gaat daarom uit naar de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Den Helder, die deze moedige stap hebben gezet en hun steun hebben gegeven aan het proces van transitie vanuit de rol van eigenaar/nu aandeelhouder. Dit geldt ook voor de ambtelijke organisatie, die met constructieve inzet heeft bijgedragen. Als directeur/bestuurder ben ik dank verschuldigd aan de Raad van Commissarissen, die vanuit een gezond kritische houding mij van feedback hebben voorzien en ten alle tijden voor mij ter beschikking zijn als er zaken te bespreken zijn. Bovenal waardering voor alle medewerkers, hun enthousiaste inzet heeft ons stappen voorwaarts doen gaan in onze samenwerking en professionalisering. Port of Den Helder heeft haar eerste stappen gezet en de markt begint de nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Deze concrete belangstelling vraagt om slagvaardig en beheerst handelen. Het is van belang dat het momentum wordt benut! Navolgend de koers die wij dit jaar hebben gevaren,
Piet-Hein Kolff (directeur)
05
VOORWOORD
02
DOELSTELLING
03
3.1 Regulier gebruik van de haven
Port of Den Helder faciliteert en stimuleert economische groei in de haven voor bedrijven in de offshore industrie (olie, gas en hernieuwbare energie), defensie-industrie, visserij, maritieme kennisindustrie en opleidingen. Door regulering van het gebruik van de haven, het steeds verder optimaliseren van de dienstverlening aan gebruikers van de haven, door technisch beheer en door ontwikkeling van de haven. Wij spreken deze ambitie uit: “Port of Den Helder is dé logistieke kennis- en service hub aan zee”. Port of Den Helder is een professionele, zelfbewuste en lerende organisatie met ruimte voor inbreng, een eigen verantwoordelijkheid, als betrouwbare partner, vanuit wederzijdse afhankelijkheid en met oog voor duurzaamheid. Binnen deze context is Port of Den Helder een commercieel bedrijf zodat bij de uitoefening van haar taken de economische principes van toepassing zijn.
“Port of Den Helder is dé logistieke kennis- en service hub aan zee”
06
Doelstelling
Stand van zaken exploitatie
Door de ingebruikname van de Visserijkade ontstaat meer capaciteit in de haven.
De exploitatie heeft in hoofdzaak betrekking op het nautische deel binnen Port of Den Helder. Ondanks het feit dat de Visserijkade werd omgebouwd tot een multipurpose kade en hierdoor het eerste half jaar buiten gebruik was, hebben nagenoeg evenveel schepen de haven bezocht als in het record jaar 2012. We hebben 2.500 portcall’s kunnen noteren. Wij zien een toename in de omvang van de schepen, dit betekent veelal een hogere inname voor haven- en kadegelden en dit vraagt om meer kadelengte. De branche is zeer geïnteresseerd in de ontwikkelingen in Den Helder, onze beide havenbijeenkomsten, het IRO-congres (branchevereniging offshore) zoals ook het jaarlijks havenmeesterscongres, waarbij wij gastheer mochten zijn, waren uitstekend bezocht.
3.2 Havenontwikkeling Een belangrijk onderdeel op dit terrein is acquisitie voor het werven van nieuwe bedrijven. Voor en tijdens de verzelfstandiging van de haven is dit onderdeel wat achtergebleven doch sinds medio maart is deze functie tijdelijk gevuld, terwijl in mei definitieve invulling heeft plaatsgevonden. De offshorebeurs in Aberdeen is bezocht, op de Offshore Energy beurs in Amsterdam was een gezamenlijke “Port of Den Helder stand” met havenondernemers en Den Helder Airport en in Frankfurt is deelgenomen aan de Europese EWEA Windenergie beurs in het “Holland Paviljoen”. De deelname aan deze beurzen heeft ruim 200 nieuwe contacten opgeleverd, waaruit voor de korte en middellange termijn zeker 10 nieuwe leads kunnen worden genoteerd. Inmiddels is de lijst van mogelijke bedrijven geactualiseerd en wordt gesproken met nieuwe kandidaten die geïnteresseerd zijn in vestiging op één van de bedrijventerreinen.
07
Stand van zaken exploitatie
Met betrekking tot het bedrijventerrein Kooypunt is de exploitatie van de gemeente overgenomen en hebben de eerste uitgiftes in erfpacht c.q. verkoop van grond in de tweede helft van 2013 plaatsgevonden. Belangrijke ontwikkelingen zijn behaald in de civiel militaire samenwerking, meer hierover onder 5.1.
3.3 Technisch Beheer Bij de haven (nautisch deel) is in het eerste halfjaar de aanleg van de verbrede Visserijkade afgerond en is deze kade tijdens Sail 2013 officieel geopend en in gebruik genomen. Meteen na Sail 2013 is gestart met de aanleg van de vingerpieren bij zowel de Moormanbrug als bij de CIV ten behoeve van de visserij zodat ook op dat terrein invulling wordt gegeven aan de gemaakte afspraken. De werkzaamheden zijn afgerond. Door realisatie van deze laatste schakel heeft Port of Den Helder voor de Moormanbrug de beschikking over moderne kades en worden de gebruikers van de haven op een goed niveau gefaciliteerd. Door de ingebruikname van de Visserijkade ontstaat meer capaciteit in de haven. In verband met de geconstateerde bacteriologische corrosie bij de Paleiskade is in april opdracht gegeven voor het aanbrengen van een coating op de damwand. Het betreffende bedrijf garandeert dat daardoor de afname van het staal tot stilstand wordt gebracht voor een periode van minimaal 30 jaar. Dit betekent dat door deze beschermende maatregelen de gecalculeerde levensduur zal worden gerealiseerd. Deze werkzaamheden zijn in uitvoering en zijn begin 2014 afgerond. Port of Den Helder is voornemens zich te laten certificeren als “ecoport”, de voorbereidingen zijn hiervoor in gang gezet en dit zal worden gerealiseerd in 2014.
04
Belangrijkste ontwikkelingen, risico’s en consequenties 4.1 Algemeen
4.4 projecten
Op 27 maart 2013 heeft de ondertekening van de contracten tussen Port of Den Helder en het personeel van de gemeente, dat overgaat naar de NV plaatsgevonden, waarbij namens de gemeente ook wethouder, mevrouw Den Dulk, personeelszaken, de gemeentesecretaris en de heer Diepenveen aanwezig waren.
De gebiedsontwikkeling is van groot belang voor de economische groei in de haven. Er zijn op dit moment drie projecten opgestart, te weten de Kooypunt fase IIIa, RHB Kooyhaven en de inbreiding in de haven van de Koninklijke Marine. Deze drie projecten doorlopen de procedure voor ruimtelijke ordening en de uitkomst hiervan is maatgevend voor het vervolg.
Door de notaris, de heer G. Duel, is op 28 juni 2013 de akte gepasseerd, waarbij alle eigendommen c.a. vanuit de gemeente zijn ingebracht in Port of Den Helder. Daarmee is het administratieve deel van de oprichting van de NV Port of Den Helder afgerond. Daarnaast is per 1 juli 2013 de nieuwe directeur van Port of Den Helder, de heer Piet-Hein Kolff, met zijn werkzaamheden gestart. Met zowel de inbreng als de start van de nieuwe directeur heeft de slagkracht van Port of Den Helder een nieuwe extra impuls gekregen.
4.5 Financiën
4.2 Fiscale aspecten Omdat er enige onduidelijkheid is ontstaan over de inbreng van de debiteuren en de toegepaste verrekening is door Port of Den Helder opnieuw overleg opgestart met de Inspecteur der Belastingen. Inmiddels is schriftelijke goedkeuring ontvangen van de Inspecteur der Belastingen.
Zoals in het hoofdstuk financiën is aangegeven is de verhouding eigen vermogen versus vreemd vermogen nog niet optimaal voor een organisatie in ontwikkeling. Dit heeft tot gevolg dat Port of Den Helder partners nodig heeft om de beoogde ontwikkelingen mogelijk te maken.
4.6 Samenwerken Port of Den Helder is door de verzelfstandiging in 2013 los gekomen van de gemeentelijke organisatie. Dit maakt het mogelijk om slagvaardig op te treden, tegelijk is de Gemeente eigenaar en partner in ontwikkelingen en is het van belang goed samen te werken.
Port of Den Helder heeft een nieuwe, extra impuls gekregen.
4.3 Blik naar de toekomst Binnen Port of Den Helder is momenteel de eerste fase afgerond om te komen tot een Businessplan. Dit is tot stand gekomen onder brede deelname van de eigen organisatie en door externe oriëntatie. Bestemming en koers zijn krachtig verwoord. Dit geeft kaders om de eigen organisatie scherper te positioneren en structuur te geven. Dit is de basis om extern te komen tot een gewenste dienstverlening en doorontwikkeling van Port of Den Helder en haar organisatie. Eind 2013 was dit plan in concept gereed en is inmiddels omarmd door de Raad van Commissarissen.
08
Belangrijkste ontwikkelingen, risico’s en consequenties
09
Belangrijkste ontwikkelingen, risico’s en consequenties
05
Samenwerking met andere partijen
5.1 Koninklijke Marine De samenwerking met de Koninklijke Marine heeft in 2013 meer vaste vorm gekregen. Tijdens de IRO conferentie in Den Helder is een overeenkomst gesloten tussen de Koninklijke Marine en Port of Den Helder, waarin het gezamenlijke medegebruik van beide havens is geregeld. Hiermee is een gezamenlijke planningscel opgericht, die het mogelijk maakt om civiele schepen af te meren en te servicen in de Marinehaven en theoretisch ook omgekeerd. De toewijzing van ligplaatsen en afhandeling in de beide havens zal door één autoriteit plaatsvinden. Daarnaast is in het laatste TOP-overleg (Tripartite Overleg Port of Den Helder) overeenstemming bereikt tussen: Koninklijke Marine, Provincie Noord-Holland, Gemeente Den Helder en Port of Den Helder om het plan voor gebiedsontwikkeling op Marine-terrein uit te werken (de Rijkswaterstaatlocatie + parkeerplaats), voor civiel medegebruik, met de ambitie om dit in 2015 opgeleverd te hebben. Daarnaast wordt er overleg gevoerd over de invulling van onder meer het complex “Buitenveld” en het medegebruik van ander terreinen en faciliteiten binnen het Marinecomplex.
5.2 Regionaal Haven gebonden Bedrijventerrein Kooyhaven Het Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein is een ontwikkeling door een consortium van drie ontwikkelende bedrijven, op grondgebied van buurgemeente Hollands Kroon, waar Port of Den Helder het voornemen heeft om de ontwikkelde kavels en kades gefaseerd af te nemen in de komende jaren. Met het consortium zijn afspraken gemaakt over de wijze van invulling, de fasering met betrekking tot de aanleg en de afnamegaranties. Het bestuurlijke besluitvormingstraject binnen de gemeente Hollands Kroon heeft plaatsgevonden. Het bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen. De procedure wacht op de afhandeling van de zienswijzen en op het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan.
06
Bericht van de Raad van Commissarissen
Het toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken bij Port of Den Helder wordt uitgeoefend door de Raad van Commissarissen (de raad). De raad staat de directie met advies ter zijde. Deze structuur wordt aangeduid als een ‘two-tier‘ corporate bestuur, waarbij de raad onafhankelijk is van het bestuur. Deze onafhankelijkheid komt eveneens tot uitdrukking in de samenstelling van de raad. De drie leden zijn onafhankelijk ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook. De raad heeft er voor gekozen, gelet op haar omvang en het stadium van ontwikkeling van de organisatie, geen commissies in te stellen die besluitvorming in de raad voorbereidt. In het verslagjaar 2013 is er sprake geweest van een actieve betrokkenheid van de raad uit verschillende overwegingen. In de eerste plaats heeft de raad na haar benoeming door de aandeelhouder en de definitieve besluitvorming over de verzelfstandiging van Port of Den Helder eind 2012 de eerste helft van 2013 intensief gezocht naar een opvolger voor Martin Bosch, die ad interim vorm heeft gegeven aan de organisatie van Port of Den Helder en die wij zeer erkentelijk zijn voor zijn inzet. Met de benoeming van Piet-Hein Kolff per 1 juli 2013 is definitief in de vacature directeur / bestuurder van Port of Den Helder voorzien. In de tweede plaats vergt introductie van een nieuwe governance structuur in een organisatie veel tijd en aandacht, zeker als, zoals dat bij Port of Den Helder het geval is, het gaat om het ‘omzetten‘ van een gemeentelijke organisatie in een ‘verbonden partij‘, die privaat wordt georganiseerd. De raad heeft daarover intensieve contacten met de directie en met de aandeelhouder om een en ander op een goede manier te laten begeleiden. In 2013 is de raad in vier reguliere vergaderingen bijeen geweest en heeft er daarnaast nog een tweetal informele bijeenkomsten plaats gevonden met de directie, waarbij het vooral ging over de strategie en de inrichting van Port of Den Helder. De raad is twee keer bijeen geweest zonder directie om haar eigen functioneren te bespreken en de voortgang van de introductie van de nieuwe governance structuur. De raad, in aanwezigheid van de directie, heeft bestuurlijk overleg gevoerd met de burgemeester en verantwoordelijk portefeuillehouder van Gemeente Den Helder.
10
Samenwerking met andere partijen
11
Bericht van de Raad van Commissarissen
07
In april besprak de raad het jaarlijkse accountantsverslag, waarna in de maand mei het bestuursverslag, de jaarrekening en de winstbestemming werd goedgekeurd. De voltallige raad heeft op 14 mei 2014 de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bijgewoond, waarin de aandeelhouder de jaarrekening over het verslagjaar 2013 heeft vastgesteld. De raad dankt directie en medewerkers voor de in 2013 geleverde inzet. De raad is zich er van bewust dat een structuuraanpassing van een organisatie altijd gepaard gaat met onzekerheid over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en stelt vast dat met grote inzet van medewerkers en betrokkenheid van de aandeelhouder een belangrijke stap is gezet op weg naar een verdere groei van de haven. Voor de economische ontwikkeling van de kop van Noord-Holland is dat van grote betekenis.
Drs. B.J. Klerk, voorzitter Dr. A.B.M. Hoff, vice – voorzitter Drs. I.L.M. Weekenborg, lid
“Een belangrijke stap is gezet op weg naar een verdere groei van de haven”
Financiën
7.1 Algemeen Het verlengde boekjaar van 23 oktober 2012 tot en met 31 december 2013 is afgesloten met een positief resultaat van € 805.491,--. De netto omzet bedraagt € 6.475.655,--. De bedrijfslasten inclusief financieel resultaat in 2013 bedragen € 5.670.164,--. Het resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve, en dus wordt het eigen vermogen verhoogd. Aangezien dit het eerste jaar is als verzelfstandigd bedrijf, is het niet mogelijk om deze cijfers te vergelijken met het verleden. Door de Gemeente Den Helder gezien als basis van de verzelfstandiging van de haven, kan het MTBS-rapport gebruikt worden om het resultaat te vergelijken met de verwachtingen. Afwijkingen ten opzichte van de raming vloeien voort uit de hogere uitgaven als gevolg van het opstarten van Port of Den Helder, de lagere opbrengsten van haven- en kadegelden in verband met het slechts beperkt beschikbaar hebben van de Visserijkade, verschil van uitgangspunten tussen de raming en de werkelijkheid en het ontvlechten van projecten(resultaten) uit de exploitatie.
7.2 Projecten Het Project Kooypunt loopt achter op schema als gevolg van vertraging in de vaststelling van het bestemmingsplan. Resultaten van de grondverkoop van het Project Kooypunt waren jaarlijks meegenomen in de raming van het MTBS-rapport. Port of Den Helder heeft echter een projectadministratie, zodat het resultaat binnen het project blijft totdat het afgesloten is, met een optie voor tussentijdse winstopname. Projectinitiatieven worden binnen de exploitatie verantwoord. Zodra de business cases goedgekeurd zijn, worden ze buiten de exploitatie geadministreerd.
7.3 Solvabiliteitsratio De solvabiliteitsratio (eigen vermogen ten opzichte van vreemd vermogen) is 3,40%. Volgens de statuten van Port of Den Helder (artikel 23) staat de winst ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De AVA zal bij de besluitvorming aangaande uitkeringen van winst een zodanig dividendbeleid voeren, dat ten gevolge van dividenduitkering(en) Port of Den Helder, dit zal voldoen aan tenminste een solvabiliteitsratio van 30%. De huidige solvabiliteit, mede als gevolg van de inbreng van relatief weinig eigen vermogen in Port of Den Helder en de bovengenoemde vertraging in de grondverkoop Project Kooypunt, is voorlopig te laag om dividend te kunnen uitkeren.
7.4 Financiering Nog een consequentie van de lage solvabiliteitsratio is het moeilijk aantrekken van vreemd vermogen. Volgens de meerjaren liquiditeitsbegroting bestaan er, vanwege verschillende investeringen, financieringsbehoeftes. Er moet worden gekeken wat de mogelijkheden voor financiering zijn (bank, overheidsfinanciering, participatie) en dit moet verder worden besproken met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
7.5 Vrijstelling overdrachtsbelasting Op 28 juni 2013 is de Akte van Inbreng opgemaakt. Het betreft de inbreng van het economisch eigendom van 133 nader benoemde onroerende zaken. In de akte is een beroep gedaan op vrijstelling van artikel 15, lid 1, letter e Wet op Belastingen van Rechtsverkeer (vrijstelling overdrachtsbelasting). Op 17 januari 2014 heeft de Belastingdienst haar besluit medegedeeld dat zij kwijtschelding verleent van overdrachtsbelasting.
12
Bericht van de Raad van Commissarissen
13
Financiën
NV PORT OF DEN HELDER Het Nieuwe Diep 33 1781 AD Den Helder P.O. Box 4058 1780 HB Den Helder T. +31 223 61 84 81
[email protected] www.portofdenhelder.eu
