,
.......
\t-\..
#
\
.-- .."..--... --
( ... ) I 6.3. bouwprogramma I Het bouwprogramma valt uiteen in een publiek en een niet-publiek gedeelte. Deze opdeling moet ontwerpmatig gerespecteerd worden. Elk programmapunt is wenselijk, maar kan vanuit het architectuurontwerp een andere bestemming of richting krijgen. Nieuwe programmapunten kunnen eventueel in het ontwerp opgenomen worden, indien zij binnen de logica van het gepresenteerde ontwerp passen, en beargumenteerd worden. I De vormgeving van de permanente tentoonstelling zal het voorwerp vormen van een aparte opdracht/toewijzing. I In de ontwerpfase zal de laureaat van de tweede fase rekening moeten houden met het decreet betreffende de integratie van kunstwerken in gebouwen van openbare diensten (decreet van 23.1 0.1986, gewijzigd bij decreet van 12.05.1998). De keuze van ontwerp en kunstenaar kan onderdeel uitmaken van een aparte wedstrijd. I De verschillende deelprogramma's zijn gedefinieerd aan de hand van oppervlaktes. Onderlinge verbanden tussen deelprogramma's, hun noodzakelijke nabijheid, schake ling, enzovoort, zijn mogelijke ontwerpkeuzes. De vooropgestelde oppervlaktes zijn niet bindend, maar richtinggevend. De maximale oppervlakte van het museum valt daarentegen wel Le r·especleren, en bedraagt 12.000m2. I 6.4. eisen i.v.m. museumconcept I Het museum moet aansluiten bij de grootstedelijke leefwereld en mentaliteit. Het moet doorzichtig, uitnodigend en kosmopolitisch zijn. Het moet een open gebouw zijn dat het publiek uitnodigt om binnen te komen. I De aanwezigheid van het omringende water - dokken, Schelde - moet esthetisch en functioneel ingeschakeld worden. I De architectuur moet voldoende ademruimte laten om de meest uiteenlopende objecten (naar betekenis, afmetingen, materiaal, kunstwaarde, vorm) te exposeren. Ze moet flexibele opstellingen mogelijk maken en toelaten de tentoonstellingen op gestelde tijdstippen volledig her in te richten. I De gebruikte materialen moeten tijdloosheid uitstralen omwi lle van het feit dat het museum het verhaal brengt van een stad vanaf het ontstaan tot in de toekomst. ( ... ) Museum Aan de Stroom I M.A.S. Antwerpen architectuurwedstrijd Iste fase [oktober 1999]. wedstrijddossier
Museum Aan de Stroom I M.A.S. Antwerpen architectuurwedstrijd I ste fase [oktober 1999]. deelnemende teams
-----------------
ARCHITECTEN SCHWEGER +PARTNER [Hamburg] ARCHITECTENATELIER VAN ZUNDERT BVBA [Brecht] ARCH ITECTENBUREAU CLAUDEVASCONI [Parijs] I ATELIER DE BONDT [Antwerpen] ARCH ITECTEN BUREAU E.J. DE JONG [Den Haag] ARCH ITECTEN GROEP T EEMA [Schoten] I ARCHITEQ [Antwerpen] ARCH ITEKTURBURO WALTER VON LORN & PARTNER GBR [Keulen] ATELIER D'URBAN ISME, D'ARCHITECTURE ET D'INFORMATIQUE SPRL LUCIEN KROlL [Brussel] B.E. GREISCH [Brussel] B-ARCHITECTEN [Antwerpen] BASSI AND MAGNANI ARCHITETII [Bologna] BENSON & FORSYTH [Londen] BERNARDTSCHUMI ARCHITECTS [NewYork] CHARLES VANDENHOVE & ASSOCIES [Luik] DE ARCH ITECTEN CIE [Amsterdam] DRIESEN - MEERSMAN - THOMAES ARCHITECTEN [Antwerpen] I CHRISTIAN KIECKENS ARCHITECTS [Aalst] EEA, ERICKVAN EGERAAT ASSOCIATED ARCHITECTS [Rotterdam] EISENMAN ARCHITECTS [New York] I FDA ARCHITECTEN & INGENIEURS [Antwerpen] FLUMEN STUDIO ASSOCIATO [Turijn] FUTURE SYSTEMS LONDON LTD. [Londen] GRAFTON ARCHITECTS [Dublin ] HENEGHAN - PENG - ARCHITECTS [NewYork]
*
*
IBOS - VITAR·T [Parijs] JO CREPAIN ARCHITECT NV [Antwerpen] KATERINA TSIGARIDA ARCHITECTS [Thessaloniki] KONSTRUKTOR DD [ZagrebJ . LABORATORIUM VOOR ARCHITECTUUR [Midde~burg] MACKEN & MACKEN ARCHITECTEN [Aarschot]
Museum Aan de Stroom I M.A.S. Antwerpen architectuurwedstrijd I ste fase [oktober 1999]. inleiding Enkele Antwerpse musea - het Vleeshuis, het Volkskundemuseum en het Scheepvaartmuseum - ziJn te klein gehu1svest en de oude gebouwen voldoen niet meer aan de hedendaagse verwachtingen en opvattingen met betrekking tot het tentoonstellen van historisch erfgoed. De oude Hanzestedenplaats werd gekozen als vestigingsplaats voor een nieuw gebouw dat de collecties van de drie musea en depotstukken zou verzamelen, in een museum voor de geschiedeniS van stad en haven. Met het oog op de realisatie van een internationaal belangwekkend museumgebouw werd er voor het nieuwe 'Museum Aan de Stroom - MAS' een architectuurwedstrijd uitgeschreven. 55 nationale en internationale ontwerpteams hebben een ontwerp ingediend. Op basis van de kracht van het ontwerpvoorstel en de aangetoonde deskundigheid van het ontwerpteam, koos de jury op 23 oktober 1999 vijf laureaten die gevraagd werden hun ontwerp uit te werken. Op 18 juni heeft de jury het ontwerp van het bureau Neutelings/Riedijk Architecten als winnaar aangeduid. Deze publicatie, die een gelijknamige tentoonstelling in het Hessenhuis begeleidt, documenteert de eerste fase van deze architectuurwedstnjd. De tentoonstelling en de publicatie beogen, voor nu en later; de eerste schetsen en concepten voor het MAS publiek te maken en te bewaren. Niet enkel het museum dat gebouwd zal worden, maar ook ideeën en suggesties hebben hun belang en hun werkelijkheid. Het materiaal voor de tentoonstelling en de publicatie is gekozen uit de projectdossier·s. De architecten hebben elk maximaal vijf schetsen en een conceptnota ingediend, en vijf referentiewerken waaruit de kwaliteit en de deskundigheid van de deelnemers kon blijken. De select1e van de documentatie en van de beelden voor de tentoonstelling en de publicatie is gemaakt door de respectievelijke samenstellers. Deze publicatie citeert passages uit de wedstrijdopgave en bevat 55 fiches die, telkens in één beeld, de ontwerpen van de deelnemende teams presenteren. Elkeen kan hiermee naar eigen inzicht de projecten ordenen, confronteren, selecteren, of tonen ...
MASSIMILIANO FUKSAS ARCHITETIO [Rome] MOH AND ASSOCIATES INC. [Taiwan] MVRDV ARCHITECTEN [Rotterdam] NEUTELINGS-RIEDIJK ARCHITECTEN BV [Rotterdam] ODILE DECQ - BENOIT CORN ETIE [Parijs] I HUGH DUTION ASSOCIES [Parijs] ONTWERPTEAM TOM VERCAM MEN, GERD CRIJ NS & STUDIEGROEP OMGEVING [Antwerpen] ONTWERPTEAM UMI [Mechelen] GOSTERHUIS ASSOCIATES & ARCHITEKTENBURO STORMEVAN RANST [Antwerpen] OT - J-P.LX-DESVIGNE-WIEERS-TUINSTRA-STARKE DIEKSTRA ONTWERPTEAM [Antwerpen] PAWSON WILLIAMS ARCHITECTS [Londen] PETER MEACOCK CENTRAL WORKSHOP [Bristol] PICH-AGUILERA ARCHITECTS [Barcelona] PROJECTIEAM META [Antwerpen] RAFAEL VINO LY ARCHITECTS PC [NewYork] S & AA I SORIANO & ASOCIADOS ARQUITECTOS [Madrid] SABRINA GARGANO ARCHITECTE [Napels] STIJN PEETERS & PARTNERS BVBA [Lier] STUDIO ANDREA BRANZI [Milaan] I STUDIO ZINI [Modena] STUDIO CAUVIN [Milaan] TV. COOPMAN [Gent] TADAO ANDO ARCHITECTS & ASSOCIATES [Osaka] TEAM THIERS,THIERS & DE LAET [Schoten] TIJDELIJKEVERENIGING POPONCINI & LOOTENS IR.ARCHITECTEN BVBA [Antwerpen] I ARCHITECTENBUREAU CHRISTINE CO NIX BVBA [Antwerpen] TO(O)MAS ONTWERPCOLLECTIEF [Antwerpen] TOP. COMB. [Roosendaal] VOON WONG ARCHITECTS [Londen] WERKTEAM FRANK DELMULLE [oudenaarde] XAVEER DE GEYTER ARCH ITECTENBUREAU BVBA [Antwerpen]
**
*
*
* laureaten Iste fase [oktober 1999)
* * wtnnaar wedstn1d Ount 2000)
Museum Aan de Stroom I M.A.S. Antwerpen architectuurwedstrijd. juryleden Stemgerechtigde leden : bOb Van Reeth, voorzitter Eric Antonis Georges Baines Christopher Brown Tuur Ceuppens René Daniels Catherine David Jan Debbaut Leo Delwaide Paul De Loose Ivan Harbour Armande Nauwelaerts Erwin Pairon Michèle Périssière Gerda Van Hove Hugo Schiltz
Waarnemers: Wouter Davidts Veronique Degroote Pieter Soete
Verslaggevers: jan Rombouts, secretaris Maud Coppenrath
TV COOPMAN [Gent] Dirk Coopman
\
Museum Aan de Stroom I M.A.S. Antwerpen architectuurwedstrijd Iste fase [oktober 1999].
Artikel 6. visie bouwheer: uitgangspunten I 6.1. uitgangspunten voor het MAS I De huidige musea het Vleeshuis, het Volkskundemuseum en het Scheepvaartmuseum zijn te klein gehuisvest en de oude gebouwen voldoen niet meer aan de hedendaagse behoeften en opvattingen m.b.t. het tentoonstellen van het historisch, kunsth istorisch en industrieel archeologisch erfgoed. Daarenboven wenst men de collecties van deze drie musea en andere museumstukken uit diverse depots samen te brengen. I Om deze doelstelling te kunnen realiseren werd besloten tot de oprichting van een nieuw museum( ... ). I 6.2. visie m.b.t. de rol van het museum in zij n stedel ijke omgeving I Het nieuwe museum vormt door zijn unieke en centrale ligging op de Hanzestedenplaats de schakel tussen stad en haven.Tegelijkertijd kan het MAS een impuls betekenen voor de verdere ontwikkelingen van dit stadsdeel, het Eilandje ( ... ). I Bij het ontwerp van het MAS zal dan ook een duidelijk standpunt ingenomen moeten worden t.o.v. volgende punten:- het Museum aan de Stroom als definitieve huisvesting van de collecties van het Nationaal Scheepvaartmuseum, het Volkskundemuseum, het Vleeshuis en de collectie industrieel erfgoed en andere voorwerpen verspreid over andere depots; - verwijsfunctie naar de andere stede Iijke musea ( ... );-haar inplanting op het kruispunt van twee assen, nl. de cu lturele noord-zuid-as en de visuele oost-westas (transparantie), en inpassing en integratie in de site ( . . .);-st edenbouwkundige en architecturale positie binnen de morfologie van het Eilandje. I In het ontwerp wordt een commerciële functie voorzien die ru imte geeft aan gespecialiseerde kleinhandelszaken gericht naar de jachthaven in het W illemdok. Deze handelszaken verkopen allerlei producten die direct of ondirect met het maritieme gebeuren van de jachthaven te maken hebben (o.a. voedingswaren, kleding, klein materiaal voor scheepsherstelling, ...). I Dit kleinschalig winkelgebeuren richt zich in hoofdzaak naar de onmiddellijke omgeving en eist in geen geval een grote autotoegankelijkheid I De functie wijst op de speciflteit van de havensite en sluit perfect aan bij de te versterken commerciële ontwikkeling Van Schoonbekeplein-Nassaustraat. I Er dient gestreefd naar een optimale int egratie in het totaalproject waarbij het nabuurschap met de andere functies geen noemenswaardige problemen mag op l eve ,~e n . I Daarenboven wil men in de toekomst bij de, noordel ij k gelegen, droogdokken een 'marit iem park' uitbouwen. Op die plaats zal dan een deel van de collectie van het N ationaal Scheepvaartmuseu m worden tentoongest eld.
