:: Energiezorg in scholen

::

Energiezorg in scholen

www.cenergie.be

Daisy Dierickx ([email protected] ) Cenergie, productmanager energie-audits Johan Coolen ([email protected]) Cenergie, productmanager onderzoek en beleid

:: Inhoud Energiezorg: wat en waarom? 5 taken Inventariseren gebouwen Energieboekhouding Bestaande gebouwen optimaliseren Duurzaam bouwen en renoveren Energiezorgsysteem

:: Energiezorg: wat? Het op een structurele en economisch verantwoorde wijze uitvoeren van: - organisatorische maatregelen - technische maatregelen - gedragsmaatregelen .... om het gebruik van energie te minimaliseren.

:: Energiezorg: wat? Act

Plan Energiezorgsysteem

Verbeteracties Finetunen

Meer met minder energie

Metingen Energieboekhouding Factuurcontrole

Check

Energie-audits DoBesparingsmaatregelen

:: Energiezorg: waarom? Substantiële besparing Besparing behouden gedurende langere tijd Hoger comfort en tevredenheid gebruikers Positieve maatschappelijke uitstraling Beter inzicht in beheer gebouwenpark

::

Inventariseren gebouwen: wat?

Taak 1: energiezorgsysteem realiseren

Taak 2: inventariseren gebouwen

Taak 3: energieboekhouding opstarten en opvolgen

Taak 4: bestaande gebouwen energetisch optimaliseren

Taak 5: duurzaam bouwen en renoveren

Inventariseren gebouwen: wat? Bij inventariseren ‘benchmarking’ via eenvoudige kengetallenmethode: brandstofverbruik in kWh/m2

Thema-audit verwarming prioritair aangewezen 1.600 1.400 1.200 1.000

kWh / m2

::

800 600 400 200 0

Sporthal Sporthal School 1 School Brandw. Admin. Sporthal Zwemba Koningsla Slachthui Vest 13 kazerne centrum Boutem d an s straat Streekba

Werkelijk

213

110

206

885

82

137

204

500

Vlaanderen hoog

223

306

271

271

271

271

364

1.468

Vlaanderen gemiddeld

145

187

184

184

184

184

237

1.023

Vlaanderen laag

68

67

97

97

97

97

110

579

Inventariseren gebouwen: wat? Voorzichtig zijn bij benchmarking via kengetallen, bijvoorbeeld aardgasverbruik lagere- en kleuterschool... 300

278

250

200 kWh / m²

::

193 150

132

100 eBench Kengetal

50

0 0 Type 1 Basis Géén elektr. verwarming m² per leerling+FTE Enkel glas

20 0%

Type 2 20 0%

Type 3 5 0%

Type 4 5 100%

Inventariseren gebouwen: wat? Brandstofverbruik bij schoolgebouwen <1990, enkel glas en zonder elektrische verwarming 450 400 kWh brandstof per m²

::

350 300 250 200 150

Grote spreiding bij gelijkaardige gebouwen -> groot besparingspotentieel

100 50 0 0,000

0,050

0,100

0,150

0,200

0,250

ll+VTE per 1000 m² Bron: ErbisWeb, eBench en berekeningen Cenergie

0,300

0,350

0,400

::

Inventariseren gebouwen: wat?

Overzicht gebouwen via eBench: ABC-analyse elektriciteitsverbruik

::

Inventariseren gebouwen: wat? Gemiddelde cijfers 116 Vlaamse scholen (t.o.v. kantoren) Bezetting: Enkel glas Bouwjaar: vóór 1970: 1970-1989: 1990-nu:

156 ll+VTE/ 1000 m2 25 VTE/1000 m2 bij kantoren 37% 21% bij kantoren 69% 25% 6%

48% bij kantoren 28% bij kantoren 24% bij kantoren

::

Inventariseren gebouwen: wat? Gemiddelde cijfers 116 Vlaamse scholen (t.o.v. kantoren) Verbruiken: brandstof: 183 kWh per m2 134 bij kantoren elektriciteit: 33 kWh per m2 67 bij kantoren water: 0,303 m3 per m2 0,217 bij kantoren 8% elektrische verwarming, bijna uitsluitend in basis- en kleuterscholen

::

Inventariseren gebouwen: waarom?

Rationeel toewijzen energie-audits aan scholen Responsabilisering individuele schooldirecties Sensibiliseren beslissingnemers via duidelijke grafieken Noodzakelijk voor Europese richtlijn voor energieprestaties in gebouwen

:: Energieboekhouding: wat? Taak 1: energiezorgsysteem realiseren





:: Energieboekhouding: wat? Het verzamelen, verwerken, analyseren en rapporteren van energie-verbruiksgegevens Basisinstrument voor energiezorg-beleid Vergelijken verbruiken met verwacht verbruik Bewaking en bijsturing Vanaf 2007 hoe dan ook noodzakelijk voor Energieprestatiecertificaat

Kost per gebouw Investering vanaf 220 EUR (*)/gebouw Jaarlijks vanaf 220 EUR/gebouw Subsidies: ingetekend voor september 2006 -> gratis NU -> subsidies voor telemetrie, meetsystemen,... door sommige netbeheerders (*) Alle prijzen in deze presentatie steeds incl. BTW

Detecteren en vervolgens tenietdoen van meerverbruik veroorzaakt door waterlekken 700 650 600

Autospoeling urinoirs defect

550 500 450

Water (m3)

::

Energieboekhouding: waarom?

400 350 300 250 200 150 100 50 0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

1999 2000

sep

okt

nov

dec

::

Energieboekhouding: waarom? Detecteren en vervolgens tenietdoen van meerverbruik veroorzaakt door slechte regeling Aardgasverbruik ligt hoger dan verwacht

14 13 12 11 10

8 7 6 5 4 3 2 1

,850 ,800 1 feb ,750

0 28 jan 2006

29 jan

30 jan Werkelijk

31 jan

,700

Verw acht

,650

Verloop per dag

Cenergie

,600 ,550 Aardgas (m3)

Aardgas (m3)

9

Verwarming blijft ‘s nachts doordraaien

,500 ,450 ,400 ,350 ,300 ,250 ,200 ,150 ,100 ,050 ,000 0:00 30 jan 2006

2:00

4:00

6:00

8:00

10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00

0:00 31 jan

2:00

4:00

6:00

8:00

10:00 12:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00

Werkelijk Cenergie

Verloop per uur

waarom? :: Energieboekhouding: Aantonen van besparing 6.500

Renovatie stookplaats

6.000 5.500 5.000 4.500

Aardgas (m3)

4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 jan 1999

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan 2000

feb

Werkelijk

mrt Streef

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat?






::


Soorten audits: grondige energieaudit met o.a. meetcampagne gedurende 2 weken van temperaturen, gedetailleerde energiebalans naar drager en naar toepassing, evaluatie regeling verwarming, REG-actieplan en KB-analyse van maatregelen

kost: gemiddeld 5000 EUR(*) en 1000-2000 EUR na subsidie snelle energieaudit met o.a. energieverbruik naar drager, eerste opsomming mogelijke maatregelen en ruwe indicatie besparingspotentieel;

kost: gemiddeld 1500 EUR en 1200 EUR na subsidie één-thema-audit analoog aan grondige audit maar dan m.b.t. één thema, bijvoorbeeld verwarming of gebouwschil

kost: gemiddeld 3300 EUR en 1200 EUR na subsidie (*) Prijzen steeds inclusief BTW

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat? Soorten audits: analyse stroomverbruik: registratie elektriciteit gedurende twee weken, auditverslag en de aanduiding belangrijkste besparingsmogelijkheden

kost: gemiddeld 3000 EUR en 2300 EUR na subsidie afstellen verwarmingsinstallatie

subsidie: 100% en maximaal 250 EUR per vestiging

(*) Prijzen steeds inclusief BTW

::

Temperatuur in °C

zondag 31/12/00 00:00

zondag 31/12/00 12:00

Klas I Anja

maandag 01/01/01 00:00

maandag 01/01/01 12:00

dinsdag 02/01/01 00:00


Retour

zaterdag 30/12/00 12:00

Energie-audits: meetcampagne schoolgebouw Vlaams-Brabant

zaterdag 30/12/00 00:00

70

vrijdag 29/12/00 12:00

65

Aanvoer

vrijdag 29/12/00 00:00

60

donderdag 28/12/00 12:00

55

donderdag 28/12/00 00:00

50

woensdag 27/12/00 12:00

Verwarming constant aan: dag, nacht, weekend,... zelfs tijdens Kersperiode -> regeling thermostaat correct instellen (>30% besparing op aardgas)

Buitentemp

woensdag 27/12/00 00:00

45

dinsdag 26/12/00 12:00

40

35

30

25

20

15

10

5

0

-5

dinsdag 26/12/00 00:00

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat? Energie-audits: meetcampagne

100

90

Oplossing: CV inregelen + vandalisme bestendige kranen niet manipuleerbaar door leerlingen

80

60

50

Verwarming constant aan: dag, nacht, weekend,...

Hoge binnentemperatuur: gebouwgebruikers openen ramen...

40

30

20

10

maandag 20/jan/03 12:00

maandag 20/jan/03 0:00

zondag 19/jan/03 12:00

zondag 19/jan/03 0:00

zaterdag 18/jan/03 12:00

zaterdag 18/jan/03 0:00

vrijdag 17/jan/03 12:00

vrijdag 17/jan/03 0:00

donderdag 16/jan/03 12:00

donderdag 16/jan/03 0:00

woensdag 15/jan/03 12:00

woensdag 15/jan/03 0:00

dinsdag 14/jan/03 12:00

0 dinsdag 14/jan/03 0:00

Temperatuur in °C

70

Tijdstip Buitentemp

Kring convectoren zuid retour

Kring convectoren zuid vertrek

Temp 3V zuid

Temp 2V zuid

Temp 1V zuid

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat? Energie-audits: energiebalans elektriciteit school Vlaams-Brabant

HVAC 25%

Apparaten 15%

Verlichting 60%

Hoogste besparingspotentieel elektriciteit wellicht mogelijk via verlichting -> meer toelichting in presentatie Ecolux ‘Goed energiezuinig verlichten’

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat? Beheer gebouwen, aandachtspunten indien onderhoudsfirma: overweeg energieprestatieclausule indien energieprestatieclausule... besteed meerdere scholen tegelijkertijd uit voorzie steeds eigen energieboekhouding

::

Bestaande gebouwen optimaliseren: wat? Energie-audits: aandachtspunten Niet teveel energie-audits tegelijkertijd focus in eerste instantie op ... gebouwen met maximaal besparingspotentieel onderdelen van gebouw met maximaal besparingspotentieel (vb. thema-audit verwarming) low cost maatregelen op basis van ervaring eerste audits kan tweede reeks van audits doelgerichter Voorzie begeleiding implementeren maatregelen Snelle implementatie aantal maatregelen met aantoonbare besparingen -> motivatie

::

Duurzaam bouwen en renoveren: wat?






::

Duurzaam bouwen en renoveren: wat? diverse soorten advies, onder meer advies energiezuinig bouwen/renoveren door onafhankelijk energie adviesbureau uitgangspunt = bestaande lastenboeken concrete maatregelen met indicatie van besparingspotentieel en TVT

kost: gemiddeld 3300 EUR en 2200 EUR na subsidie ontwerp duurzaam bouwen waarbij energie adviesbureau in bouwteam energie advies vanaf schetsontwerp tot oplevering zie ook volgende presentatie “20 tips voor een energiezuinige school”

:: Energiezorgsysteem: wat? Taak 1: energiezorgsysteem realiseren





:: Energiezorgsysteem: wat? Managementgedeelte van energiezorg, onder meer: 1. 2. 3. 4.

energiezorgplan realiseren beleidsverklaring ondertekenen vastleggen verantwoordelijkheden diensten en personeel betrekken

:: Energiezorgsysteem: wat? 1. Energiezorgplan realiseren Analyse bestaande situatie: inventaris gebouwen (zie vroeger) Planning in tijd vb. planning REG-maatregelen Planning financieel investeringsbudget voorzien ook al zijn maatregelen nog niet bekend : 5% van totale jaarlijkse energiekost door goede financiële planning tijdspanne beperkt tot 0,5 à 1 jaar i.p.v. gebruikelijke 1 à 2 jaar

:: Energiezorgsysteem: wat? 1. Energiezorgplan realiseren Planning financieel: subsidies zie onder meer www.energiesparen.be/subsidies/scholen.php

:: Energiezorgsysteem: wat? 2) Beleidsverklaring ondertekenen 3) Vastleggen verantwoordelijkheden: energiecoördinator Energiecoördinator verantwoordelijk voor coördinatie energiezorgtaken. Zijn verantwoordelijkheid laten bevestigen door management omdat... motivatie kan effectief tot actie overgaan. Energiecoördinator werkt bij voorkeur voor de technische dienst (TD), en niet andere diensten (vb. milieudienst bij gemeenten) omdat...: TD realiseert maatregelen -> intensieve communicatie en goede samenwerking van de energiecoördinator met TD noodzakelijk vermijden dat acties van buiten aan TD opgedrongen

:: Energiezorgsysteem: wat? 4) Diensten en personeel betrekken

E=KxA E: effectiviteit van energiezorg activiteit K: kwaliteit van de activiteit A: acceptatie van de activiteit

Noodzaak van A gewoonlijk onderschat. Realiseren via beleidsverklaring en de betrokkenheid van de diensten en het personeel verhogen.

:: Energiezorgsysteem: wat? 4) Diensten en personeel betrekken Focus op diensten met óf grote invloed op energieverbruik (vb. technische dienst) óf zelf groot energieverbruik (vb. grootste scholen en/of scholen met hoog kengetal) Maximaal inspelen op bestaande ideeën en mensen zelf acties laten formuleren opgedrongen acties mislukken. Responsabilisering: laat verschillende scholen, of groepen van scholen, ook eigen energiekosten betalen

:: Vragen?

:: Energiezorg in scholen

Recommend Documents