Zelfevaluatie in scholen Geert Devos Vlerick Leuven Gent Management School
Jef Verhoeven
Centrum voor Onderwijssociologie K.U. Leuven
Zelfevaluatie Startsituatie Taken bij de voorbereiding Voorbereiding van zelfevaluatie Verzamelen van de gegevens en rapportering Bespreken van de resultaten en opstellen van een actieplan
Startsituatie (1) Niveaus
van zelfevaluatie: beschrijving en beoordeling beschrijvende
aanpak: inventariseren van activiteiten of gegevens probleemoplossende aanpak: één of meerdere specifieke problemen beleidsgerichte aanpak globaal schoolgebeuren of aspecten zonder dat er sprake is van een probleem systematisch terugkerend in de tijd
Startsituatie (2) Bevorderende
factoren van zelfevaluatie
duidelijke
schooldoelen democratische leiderschapsstijl open communicatie en vertrouwen Belemmerende een
factoren
overaanbod van vernieuwingen verborgen of open conflicten
Taken bij zelfevaluatie (1) Rol
van de directeur
initiëren middelen
ter beschikking stellen stimuleren en continueren blijven opvolgen Werkgroep keuze
zelfevaluatie
van de leden één coördinator duidelijke doelen en bevoegdheden geen isolement: contact met anderen
Taken bij zelfevaluatie (2) Schoolmedewerkers belang
van zelfevaluatie andere groepen buiten eigen personeel? Externe
deskundigen
afhankelijk
van interne deskundigheid belang van objectieve kijk enkel ondersteuning en advies
Voorbereiding van de zelfstudie (1) Doelstellingen
van de zelfevaluatie
bepalend
voor de keuze van het instrument duidelijk gecommuniceerd naar alle betrokkenen relatie met schooldoelen veranderingsdoel concretiseer in waarneembare resultaten hoe zullen de acties hieraan gekoppeld worden
Voorbereiding van de zelfstudie (2) Inhoud de
Wie
kunst is zich gericht te beperken
bevragen?
van
wie moeten we zeker informatie hebben? wie is op de hoogte? diepgang of representativiteit? Middelen en know-how Systematische communicatie
tijdens de verschillende fasen van het zelfevaluatieproces Wanneer en hoe zullen de resultaten besproken worden?
Voorbereiding van de zelfstudie (3) Hoe
vaak en wanneer evalueren?
drukke
perioden in het schooljaar vermijden hoeveel vernieuwingen zijn er nu aan de gang? zelfevaluatie en feedback moeten zo kort mogelijk op elkaar volgen frequentie (niet op elkaar zonder acties)
Verzamelen gegevens & rapportering (1) Diagnose 1. Het blinde vlekken fenomeen “Wie een hamer heeft, ziet overal nagels.” Wat
tegen te doen?
niet
snel tevreden zijn externe deskundigen betrekken in de diagnose: gezag en vertrouwen is hier heel belangrijk geen diagnose door één persoon twee werkgroepen los van elkaar een diagnose laten maken
Verzamelen gegevens & rapportering (2) bij
directie: laat anderen de diagnose maken iemand moet een kritische rol spelen en daarin ondersteund worden buitenstaanders opnemen in de werkgroep: ouders, CLB-medewerkers, pedagogisch begeleiders, personen van scholen of instellingen waar veel oudleerlingen naar toe komen, … externen
bevragen: ouders hoe doen andere scholen het?
Verzamelen gegevens & rapportering (3) 2. Verduidelijking Welke
vaststellingen moeten verder worden onderzocht?
Vermijd
teveel opeenvolgende schriftelijke bevragingen
Verzamelen gegevens & rapportering (4) Rapportering Eerlijk sterke
én zwakke punten meningen van minderheden Leesbaar
voor alle betrokkenen
overdaad
aan cijfers is niet bevorderlijk klemtoon op bevindingen en aanbevelingen, niet op cijfers visualisering helpt
Verzamelen gegevens & rapportering (5) Mondelinge
communicatie van de directie is
noodzakelijk Let
op presentatievaardigheden en geloofwaardigheid
Actieplan (1) Wat belangrijke
vragen
welke actieplannen zijn eigenlijk geen concrete actiepunten? welke actiepunten dekken eigenlijk geen probleem? welke actiepunten zijn niet controleerbaar of beheersbaar? welke actiepunten vragen te veel inspanningen? welke actiepunten kunnen het snelst gerealiseerd worden? welke actiepunten sluiten aan bij onze huidige prioriteiten?
Actieplan (2) Hoe pedagogische
studiedag voor informatie en
bespreking wat moet de dag concreet opleveren? voorbereiding is belangrijk: concrete bevindingen als vertrekpunt moet de studiedag leiden tot een actieplan? uitnodiging van externe sprekers?
Actieplan (3) Opvolging van het actieplan Spreek
een duidelijke timing af
Voorzie Duid
evaluatiemomenten
een verantwoordelijke aan / rol van de werkgroep
