Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem. Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 14001:2004

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 14001:2004

MJA2 en Energiezorg Energiezorg zorgt voor een blijvende verlaging van het energiegebruik, en daarmee voor een beperking van de CO2-uitstoot. Een beperking die noodzakelijk is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Ervaringen in het verleden

INHOUD

hebben geleerd dat zonder structurele aandacht voor energiegebruik, de effecten van

E N E R G I E Z O R G I N R E L AT I E T O T

besparingsmaatregelen na verloop van tijd

UW ZORGSYSTEEM

wegebben. Dat is de reden dat Energiezorg een verplicht onderdeel is van de tweede generatie

3

Andere zorgsystemen

meerjarenafspraken (MJA).

4

De Referentie Energiezorg en het ISO 14001:2004-systeem

6

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 14001:2004

Naast kostenbesparing en een verhoging van de doelmatigheid, draagt Energiezorg bij aan een beter imago. Daarmee vergroten bedrijven en organisaties de continuïteit en zekerheid van hun bedrijfsvoering.

Juni 2006

Andere zorgsystemen

de meest vóórkomende systemen: milieuzorg volgens ISO 14001:2004, het kwaliteitszorgsysteem ISO 9001:2000 en het voedselveiligheidssysteem HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points).

Als u Energiezorg integreert in de dagelijkse praktijk van uw

Hieruit zijn drie tabellen voortgekomen, die

organisatie, beschikt u over een instrument voor voortdurende

aangeven welke verbanden er zijn tussen elk van

verbetering van de energie-efficiency. De integratie van dit instrument

deze zorgsystemen en de Referentie Energiezorg

in de dagelijkse praktijk verloopt het best als u daarbij uitgaat van de

en hoe u Energiezorg kunt integreren in elk van deze systemen. Deze tabellen worden aangeduid

Referentie Energiezorg met Leidraad en de BasisCheck Energiezorg.

als ‘Linking Lists’ en u kunt ze gebruiken als

Dit Energiezorgsysteem is de invulling van het aspect energie in het

hulpmiddel bij het integreren van Energiezorg in

ISO 14001:2004-milieuzorgsysteem. Voor bedrijven en organisaties die

uw eigen zorgsysteem.

meedoen aan de tweede ronde meerjarenafspraken (MJA2) is

Gebruik van Linking Lists

ingebruikname van een dergelijk Energiezorgsysteem verplicht. Na

Kies de Linking List van de norm waarin u

twee en drie jaar moeten zij bovendien aan verschillende minimale

Energiezorg wilt integreren. Indien u reeds een zorgsysteem heeft geïntegreerd, kies dan de Linking

eisen voldoen.

List van de norm die als basis is gebruikt voor dat zorg- of managementsysteem. In veel gevallen zal dit de ISO 14001:2004 of de ISO 9001:2000 zijn, maar Bij instellingen en bedrijven zijn diverse zorg-

het is ook mogelijk vanuit HACCP te werken.

systemen in gebruik. Het is zinvol om Energiezorg

U vindt de Linking List voor ISO 14001:2004 hierna.

- waar mogelijk - in een dergelijk bestaand systeem

Hanteer voor eventuele onderdelen die niet zijn

op te nemen. Meerdere zorgsystemen naast elkaar

ingevuld door uw basisnorm steeds de Referentie

in stand houden is minder efficiënt dan de

Energiezorg met Leidraad. Als u nog geen zorg- of

systemen integreren tot één systeem.

managementsysteem heeft, kunt u het best

SenterNovem heeft daarom voor haar Referentie

rechtstreeks volgens de Referentie Energiezorg

Energiezorg de link laten uitwerken naar drie van

werken.

GRAFIEK Energie Efficiency Index (EEI)

105

van een bedrijf.

100

EE-Index in %

95 geen Energiezorg = verlies 90 85 80 75 70 Energiezorg = winst 65 1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

3

De Referentie Energiezorg en het ISO 14001:2004systeem

U kunt ze bestellen bij het Frontoffice SenterNovem, tel. 030 – 239 35 33, e-mail [email protected]. U kunt de brochures en de spreadsheet ook downloaden als pdf via www.senternovem.nl/Energiezorg.

Indeling van de tabel In de eerste kolom van de lijst (‘Referentie Energiezorg’) vindt u steeds de letterlijke tekst van

In dit hoofdstuk vindt u de Linking List tussen de Referentie en het

de Referentie Energiezorg weergegeven, die de

ISO 14001:2004-systeem. De Linking List geeft aan welke verbanden er

basis moet vormen van uw Energiezorgsysteem.

zijn tussen de Referentie Energiezorg en het ISO 14001:2004-systeem

Er is een onderscheid gemaakt tussen voor het systeem noodzakelijke (‘verplichte’) onderdelen en

en dient als hulpmiddel bij het inpassen van Energiezorg in het

voor het systeem wenselijke (‘vrijwillige’)

ISO 14001:2004-systeem.

onderdelen. De wenselijke elementen zijn facultatief en hier cursief weergegeven.

Voor de tweede generatie MJA-bedrijven geldt dat

Kolom twee (‘Milieuzorgsysteem-eisen

hun Energiezorgsysteem moet voldoen aan de

ISO14001:2004’) geeft aan welke paragraaf van

Referentie Energiezorg van SenterNovem. De

ISO 14001:2004 een vergelijkbare eis behandelt of

basisdocumenten voor de invoering van

het beste bij de Referentie aansluit. Tussen haakjes

Energiezorg blijven daarom te allen tijde de

vindt u steeds een verwijzing naar het resultaat dat

Referentie Energiezorg met Leidraad en de

u krijgt als u voldoet aan deze ISO 14001:2004-

BasisCheck Energiezorg. Houdt deze documenten

paragraaf.

(op papier of elektronisch) tijdens het gebruik van deze Linking List daarom steeds bij de hand!

4

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem

Kolom drie (‘Vragen uit BasisCheck’) beschrijft de

Heeft u een gecertificeerd ISO 14001:2004-

minimale eisen waaraan uw organisatie volgens de

systeem, dan zult u in het kader van de certificatie

meerjarenafspraken moet voldoen. Voor meer

alle elementen van de Referentie moeten

informatie: zie de BasisCheck Energiezorg.

implementeren. Indien energie in uw ISO 14001:2004-systeem als relevant milieuaspect

In de vierde en laatste kolom (‘Aanpassingsadvies

is aangemerkt, zal het systeem in principe voldoen

ISO14001:2004’) staat een advies hoe u uw

aan de Referentie Energiezorg.

milieuzorg-systeem kunt aanpassen zodat het voldoet aan de Referentie Energiezorg.

Gebruik van de Linking List: –> Loop de tabel punt voor punt door. –> In de eerste kolom vindt u wat de Referentie Energiezorg van u vraagt. Raadpleeg zo nodig de ‘Referentie Energiezorg met Leidraad’ voor verduidelijking. –> Lees de tweede kolom en zoek het daar genoemde betrokken document in uw eigen managementsysteem erbij. –> Lees de derde kolom met de minimale eisen voor Energiezorg. Treft u hier geen beschrijving aan, dan is dat element voor het Milieuzorgsysteem niet verplicht. –> Wijzig uw systeem volgens de aanwijzingen in de vierde kolom en integreer deze aanpassing in uw bedrijfsvoering. Het is sterk aan te bevelen niet alleen de aanwijzingen voor de verplichte elementen door te voeren, maar ook de niet-verplichte.

Let wel: Indien u zich beperkt tot de verplichte elementen, heeft u daarmee nog geen volledig Energiezorgsysteem ingevoerd. U voldoet dan slechts aan de minimale eisen die gelden na toetreding tot de MJA2! Voor een volledig en goed werkend Energiezorgsysteem moet u alle onderdelen van de Referentie Energiezorg doorvoeren.

5

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 14001:2004 Referentie Energiezorg

Milieuzorgsysteem - eisen ISO 14001:2004

Vragen uit BasisCheck

Aanpassingsadvies ISO 14001:2004

1.1.1 De organisatie heeft energie expliciet genoemd als belangrijk onderdeel van het (milieu)beleid. Het energiebeleid past bij de milieueffecten van het bedrijf.

4.2 a+e) Milieubeleid

(14) Heeft de onderneming energiebeleid dat wordt onderschreven door het hoogste leidinggevende (operationele) niveau?

Het energiebeleid kan opgenomen worden in het milieubeleid. Geef daarbij de relatie weer tussen de bedrijfsactiviteiten en het energiegebruik.

1.1.2 De organisatie heeft expliciet vastgelegd dat weten regelgeving, een eventuele MJA of de energieaspecten van een milieuconvenant zullen worden nagekomen.

4.2 c) Milieubeleid

(15a) Is in de beleidsverklaring opgenomen dat de organisatie: • Voldoet aan relevante wetten, regels, andere onderschreven afspraken?

Leg in de beleidsverklaring vast dat weten regelgeving, een MJA of de energieaspecten van een milieuconvenant worden nagekomen.

1.1.3 De organisatie heeft haar commitment tot continue verbetering van de energieefficiency en preventie van onnodig energiegebruik vastgelegd.

4.2 b) Milieubeleid

(15b) Is in de beleidsverklaring opgenomen dat de organisatie: • Streeft naar continue verbetering van de energieprestaties en preventie van energiegebruik?

Zorg ervoor dat commitment tot continue verbetering van de energie-efficiency en preventie van onnodig energiegebruik in het beleid worden vastgelegd.

1.1.4 Het energiebeleid is bekend gemaakt bij alle medewerkers.

4.2 f ) Milieubeleid

(6a) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden dat: • Het energiebeleid bekend is bij alle relevante medewerkers en er naar wordt gestreefd?

Communiceer over het energiebeleid op vergelijkbare wijze als over het milieubeleid.

1.1.5 Het energiebeleid is beschikbaar voor het publiek.

4.2 g) Milieubeleid

(13) Is het energiebeleid beschikbaar voor externe belanghebbenden?

Indien niet gewenst is dat het gehele beleid beschikbaar is voor het publiek, zorg er dan voor dat het energiebeleid als apart onderdeel kan worden gepubliceerd. Bepaal hoe en bij wie het (energie)beleid aangevraagd kan worden en leg dit vast.

1 Energiebeleid 1.1 Energiebeleidsverklaring

6


Referentie Energiezorg




2.1.1 De belangrijkste energieaspecten van de organisatie zijn geïnventariseerd en worden regelmatig geactualiseerd.

4.3.1 Milieuaspecten

(1) Zijn de energiegebruiken bekend Neem de inventarisatie en en beschikbaar (bijvoorbeeld in het actualisatie van energieaspecten EBP of uit uw monitoringinformatie)? op in de milieuaspectenprocedure (zie definitie energieaspect). (2) Heeft de organisatie op basis van de energiegebruiken de belangrijke Zorg dat bij nieuwe activiteiten, energieaspecten bepaald (zie producten en diensten een bovenstaande definitie) en heeft inventarisatie van energieaspecten plaatsvindt. men dit up-to-date gehouden?

2.1.2 Er is een duidelijke relatie tussen de geïnventariseerde energieaspecten en de energiedoelstellingen.

4.3.1 Milieuaspecten

2 Planning 2.1 Energieaspecten

De binnen de MJA omschreven energieaspecten moeten in het milieuaspectenregister worden opgenomen.

2.2 Wettelijke en andere eisen 2.2.1 Relevante wettelijke en overige eisen die betrekking hebben op de processen, producten en diensten van de organisatie zijn geïdentificeerd (o.a. Wm en MJA/ milieuconvenanten).

4.3.2 Wettelijke en andere eisen

(17a) Worden, bij het opstellen en beoordelen van doelstellingen, de volgende zaken in acht genomen: • De wettelijke en andere eisen?

Neem alle relevante energie weten regelgeving en andere eisen op in het (milieu) register van weten regelgeving en andere eisen. Beschouw daarbij energieaspecten als milieuaspecten.

2.3 Doel- en taakstellingen 2.3.1 De organisatie heeft energiedoelstellingen geformuleerd voor de middellange termijn (bijv. 4 jaar of de duur van een vergunning of MJA) en energietaakstellingen voor de korte termijn (kleiner of gelijk aan 1 jaar).

4.3.3 Doelstellingen, taakstellingen en programma’s

2.3.2 De organisatie heeft bij het vaststellen van de doelstellingen rekening gehouden met: • wettelijke en overige regelgeving; • significante energieaspecten; • stand der techniek; • financiële, zakelijke en operationele vereisten; • visie van belanghebbende derden.


Stel energiedoelstellingen en daaruit voortvloeiende taakstellingen op. De genoemde termijnen kunnen in het milieuprogramma worden opgenomen.

(17 Worden, bij het opstellen en beoordelen van de doelstellingen, de volgende zaken in acht genomen: • De wettelijke en andere eisen? • De belangrijke energieaspecten? • De beste beschikbare technieken? • De verbetering van de indirecte energie-effecten, zoals die veroorzaakt worden door bv materiaalkeuze, transporteurs en/ of toeleveranciers? • Het tijdpad waarbinnen ze gerealiseerd moet worden?

Werk de doelstellingen uit en houdt rekening met de genoemde zaken hiernaast.

7




2.3.3 De doelstellingen van de 4.3.3 Doelstellingen, taakstellingen organisatie zijn in overeenstemming en programma’s met het geformuleerde energiebeleid (o.a. continue verbetering).



(16) Is er een plan van aanpak om de energieprestatie te verbeteren, in overeenstemming met het beleid?

Zorg dat de doelstellingen in over eenstemming zijn met het geformuleerde energiebeleid; verwoord in de doelstellingen ook intenties tot verbetering.

2.4 Energiezorgprogramma 2.4.1 De verantwoordelijkheden inzake het bereiken van de energiedoelstellingen en energietaakstellingen zijn vastgelegd.


(3) Zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgesteld voor medewerkers betrokken bij energiezorg (bv doelstellingen)?

Leg taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vast. Dit kan eventueel op vergelijkbare wijze als bij milieuzorg.

2.4.2 De organisatie beschikt over een overzicht van activiteiten uitgezet in de tijd om de energiedoelstellingen en energietaakstellingen te verwezenlijken.


(16) Is er een plan van aanpak om de energieprestatie te verbeteren, in overeenstemming met het beleid?

Stel een planning op voor de realisatie van de doel- en taakstellingen (projectplanning).

2.4.3 Energieaspecten worden bij belangrijke beslissingen zoals investeringen en productontwikkeling meegenomen.


(6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik?

Zorg dat energiezorg bij beslissingen ten aanzien van nieuwe activiteiten en investeringen aan de orde komt.

2.4.4 De voortgang van activiteiten wordt bewaakt.

4.5.1 Monitoring en meting

(6b) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Monitoringinformatie wordt gebruikt om het energiegebruik van processen te beheersen en te verbeteren.

Stel een aantoonbare voortgangsbewaking vast voor de vastgelegde energiedoelstellingen. Zie eventueel hiervoor de afspraken in het Plan van Aanpak/EBP. Opvolging kan bijvoorbeeld in vergaderingen of werkgroepen. (7) Wordt van de belangrijkste Ook hier geldt dat de systematiek energiegebruikers (energieaspecten) voor wat betreft milieuhet gebruik regelmatig gemeten, management uitkomst kan bieden. geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd? Vindt analyse plaats in relatie tot productieprocessen (monitoring)? (8) Bevat de hiervoor genoemde monitoring bevat: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële- of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse?

8






4.4.1 Middelen, taakverdeling, verantwoordelijkheid en bevoegdheid.

(3) Zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgesteld voor medewerkers betrokken bij energiezorg (bv doelstellingen)?

Leg de (taken,) verantwoordelijkheden en bevoegdheden vast conform de structuur van het bestaande milieuzorgsysteem (bijvoorbeeld in functiebeschrijvingen en/of procedures/ werkinstructies e.d.).

3 Implementatie en uitvoering 3.1 Structuur en verantwoordelijkheid 3.1.1 Op verschillende niveaus in de organisatie zijn de taken en verantwoordelijkheden zodanig vastgelegd dat de doel- en taakstellingen op het terrein van energie kunnen worden gerealiseerd. Een directievertegenwoordiger is aangewezen als eindverantwoordelijke.

Voeg de verantwoordelijkheden ten aanzien van energie toe aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de (milieu-) directievertegenwoordiger (dit mag ook een ander zijn). 3.1.2 Er zijn voldoende middelen 4.4.1 Middelen, taakverdeling, beschikbaar gesteld voor invoering verantwoordelijkheid en en onderhoud van het energiezorg- bevoegdheid. systeem (zoals competent personeel, technische en financiële middelen).

(4) Worden afdoende financiële middelen ter beschikking gesteld, voor het beheersen en verbeteren van de energieprestatie?

De organisatie dient middelen beschikbaar te stellen om het energiebeleid in de organisatie te implementeren en te onderhouden. De middelen moeten de medewerkers in staat stellen de taken uit te voeren.

(10) Is de noodzakelijke kennis en informatie op gebied van efficiënt energiegebruik bekend en zijn de medewerkers die het energiegebruik kunnen beïnvloeden geïnstrueerd en/of opgeleid?

Bepaal of specifieke taken in de organisatie opleiding vragen en documenteer dit. Meer algemene kennis kan worden gecommuniceerd via intern overleg, intranet of nieuwsbrief.

3.2 Opleiding en bewustwording 3.2.1 De opleidingsbehoefte is geïnventariseerd van de werknemers waarvan de werkzaamheden een belangrijk effect op het energieverbruik kunnen hebben.

4.4.2 Bekwaamheid, training en bewustzijn

3.2.2 Er is een overzicht van de relevante kennis en ervaring van individuele werknemers.


3.2.3 Er wordt regelmatig aandacht besteed aan de bewustwording van de werknemers.


(11) Wordt intern regelmatig over energieprestatie en energiezorg gesproken op uitvoerend en management niveau?

Communiceer via intern overleg, intranet of nieuwsbrief over beleid, de uitvoering en de resultaten van energiezorg.

4.4.3 a) Communicatie

(11) Wordt intern regelmatig over energieprestatie en energiezorg gesproken op uitvoerend en management niveau?

Communiceer via intern overleg, intranet of nieuwsbrief over de uitvoering en de resultaten van energiezorg. Leg hiervoor een procedure vast.

Neem kwalificaties van medewerkers op in een overzicht of in het dossier van de medewerker.

3.3 Communicatie 3.3.1 Intern wordt regelmatig over de voortgang van het energiezorgprogramma gecommuniceerd.

9






3 3.2 Extern wordt, indien gewenst of verplicht, regelmatig over de voortgang van het energiebeleid en/of het energiezorgprogramma gecommuniceerd.

4.4.3 b) Communicatie

(12) Is afgesproken hoe en aan wie de energieprestaties bekend worden gemaakt?

4.4.4 Documentatie

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of elektronisch) hoe energiezorg werkt en wordt een relatie gelegd naar relevante instructies en procedures?

3.5.1 De gebruikte wijze van documentenbeheer ligt procedureel vast.

4.4.5 Beheersing van documentatie

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of Zorg dat de (algemene) procedure elektronisch) hoe energiezorg werkt ook geldt voor energie. en wordt een relatie gelegd naar relevante instructies en procedures?

3.5.2 Alle aan het zorgsysteem verbonden documenten worden ordelijk en toegankelijk bewaard.



3.5.3 Alle aan het zorgsysteem verbonden documenten worden periodiek beoordeeld, eventueel herzien en goedgekeurd door bevoegde medewerkers.



3.6.1 Er bestaat aantoonbaar inzicht in het energieverbruik van de belangrijkste energieverbruikers alsmede de mechanismen, organisatie, gedrag en/of techniek met welke zij worden beheerst.

4.4.6 Beheersing van werkzaamheden

(5) Is afgesproken hoe het energiegebruik van de bedrijfsactiviteiten wordt beheerst?

3.6.2 Significante energieaspecten van ingekochte diensten en goederen worden beoordeeld.

4.4.6 c) Beheersing van werkzaamheden

Neem communicatie over energie op in de procedures voor externe communicatie; onderwerp, frequentie en verantwoordelijk(13) Is het energiebeleid beschikbaar heden. voor externe belanghebbenden?

3.4 Documentatie energiezorgsysteem 3.4.1 De elementen van het energiezorg-systeem zijn beschreven evenals de relatie met andere documentatie.

Leg in de documentatie van het milieuzorgsysteem vast dat energiezorg onderdeel is van milieumanagement en dat ook wat betreft energieaspecten volgens dit managementsysteem wordt gewerkt.

3.5 Documentenbeheer

3.6 Beheersing van de werkzaamheden

10

(6b) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Monitoringsinformatie wordt gebruikt om het energiegebruik van processen te beheersen en te verbeteren? (6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik?

Plan de activiteiten met energieaspecten zodat voldaan wordt aan het beleid, wet en MJA. Vertaal deze eisen naar de afdelingen en verantwoordelijkheden als onderdeel van de uitvoering van de werkzaamheden.

Neem bepalingen op over energie bij ingekochte diensten goederen die belangrijke energieaspecten met zich mee brengen.



Milieuzorgsysteem - eisen ISO14001:2004


Aanpassingsadvies ISO14001:2004

3.6.3 Derden worden geïnstrueerd en voorge-licht (o.a. toeleveranciers en aannemers).

4.4.6 c) Beheersing van werkzaamheden

(6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik (indien relevant krijgen toeleveranciers, aannemers en derden instructies m.b.t. energiegebruik)?

Bepaal wie verantwoordelijk is voor instructie, voorlichting en opnemen van contractuele eisen aan genoemde zaken.


(1) Zijn de energiegebruiken bekend Neem energieaspecten op in de en beschikbaar (bijvoorbeeld in het monitoring van de milieuprestaties. EBP of uit uw monitoringinformatie)? Zorg dat deze getallen worden (7) Wordt van de belangrijkste gerelateerd aan branchegegevens energiegebruikers (energieaspecten) of andere informatie. het gebruik regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en Leg vast wie deze taak moet gerapporteerd? Vindt analyse plaats uitvoeren. in relatie tot productieprocessen (monitoring)?

4 Controle en corrigerende maatregelen 4.1 Controle en meting 4.1.1 Het energiegebruik van relevante bedrijfsactiviteiten wordt regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd.

(8) De hiervoor genoemde monitoring bevat: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële- of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse? 4.1.2 De organisatie beschikt over een voortgangsrapportage en evaluatie met betrekking tot de energiedoel- en taakstellingen.


(7) Van de belangrijkste energiegebruikers (energieaspecten) wordt het gebruik regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd? Vindt analyse plaats in relatie tot productieprocessen (monitoring)?

Rapporteer conform de monitoring- of communicatieprocedure over energieprestaties, zowel over beheersing van de betrokken werkzaamheden als over de mate waarin doelstellingen worden gehaald.

(8) Bevat de hiervoor genoemde monitoring: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële- of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse?

11






4.1.3 Periodiek wordt geëvalueerd of eisen met betrekking tot energie in wettelijke en overige regelgeving worden nageleefd.

4.5.2 Beoordeling van de naleving

(24d) Wordt als voorbereiding van de evaluatie, minimaal de volgende informatie verzameld: • De evaluatie van de naleving van wettelijke en andere afspraken (MJA) m.b.t. energie.

Neem evaluatie van energie-eisen op in de procedure evaluatie naleving wetgeving en andere eisen, die in deze paragraaf van ISO14001:2004 wordt aangeduid.

4.1.4 Meet- en registratieapparatuur worden regelmatig onderhouden en gekalibreerd.


(9) Worden relevante meters naar behoren onderhouden en indien nodig gekalibreerd?

Bepaal behoefte en uitvoering van onderhoud en kalibratie van apparatuur die betrokken is bij energiezorg en leg dit vast.

4.2.1 De verantwoordelijkheid voor het onderzoeken en behandelen van afwijkingen en het nemen van maatregelen om afwijkingen in het gebruik van energie te corrigeren en te voorkomen is vastgelegd.

4.5.3 Afwijkingen en corrigerende en preventieve maatregelen

(22) Wordt bij afwijkingen de oorzaak onderzocht en correctieve en of preventieve maatregelen genomen om herhaling te voorkomen?

Zorg dat de (algemene) procedure van toepassing is op energieaspecten en energiezorg.

4.2.2 De uitvoering, juistheid en effectiviteit van de getroffen maatregelen wordt regelmatig gecontroleerd.

4.5.3 Afwijkingen en corrigerende en preventieve maatregelen

4.2 Afwijkingen corrigerende en preventieve maatregelen

Zorg dat de (algemene) procedure van toepassing is op energieaspecten en energiezorg.

4.3 Registraties 4.3.1 Registraties van het energiezorgsysteem worden geïdentificeerd, vastgelegd, opgeslagen en indien nodig verwijderd uit een (energie)register.

4.5.4 Beheersing van registraties

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of elektronisch) hoe energiezorg werkt en wordt een relatie gelegd naar relevante instructies en procedures?

Zorg dat de (algemene) procedure van toepassing is op energieaspecten. Stel eventueel een index op met de energieregistraties. Leg vaste hoe lang registraties moeten worden bewaard.

4.3.2 De registraties zijn leesbaar, identificeer- en herleidbaar tot de betrokken activiteit, product of dienst.

4.5.4 Beheersing van registraties

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of Zorg dat de (algemene) procedure elektronisch) hoe energiezorg werkt van toepassing is voor en wordt een relatie gelegd naar energieaspecten. relevante instructies en procedures?

4.5.5 Interne Audit

(19) Wordt minimaal één keer per jaar een interne audit van het energiezorgsysteem uitgevoerd en wordt over de werking gerapporteerd aan het management?

4.4 Energiezorgaudits Output: document en registraties 4.4.1 Er worden regelmatig, maar minimaal eens per jaar, interne audits uitgevoerd met betrekking tot het aspect energie zoals verwoord in deze specificatie, (kan onderdeel zijn van andere zorgsystemen) om de werking van het systeem te controleren.

12

Zorg dat de (algemene) procedure van toepassing is op energieaspecten. Leg in de procedures voor milieuzorgaudits ook vast dat op de energiereferentie moet worden geaudit. (20) Wordt in de energiezorgaudits Pas het auditprogramma aan zodat bepaald of medewerkers of medede tijdsbesteding ook gebaseerd is werkers de ten aanzien van energie- op de belangrijke energieaspecten. gebruik vastgestelde werkwijzen volgen en afspraken nakomen?



Milieuzorgsysteem - eisen ISO14001:2004


Aanpassingsadvies ISO14001:2004

(21) Wordt in de energiezorgaudits bepaald of de activiteiten op het gebied van beheersing van energiegebruik voldoen aan het energiezorgprogramma van de organisatie? 4.4.2 De resultaten van de audit worden gerapporteerd aan het management.

4.5.5 Interne Audit

(19) Wordt minimaal één keer per jaar een interne audit van het energiezorgsysteem uitgevoerd en wordt over de werking gerapporteerd aan het management?

Leg vast dat de rapportage aan het management over de audit ook de energieaspecten behandelt.

4.6 Directiebeoordeling

(23) Wordt de evaluatie van het energiezorgsysteem minimaal één keer per jaar door het management uitgevoerd?

Bepaal of het energie- en milieumanagementsysteem in staat is het beleid te realiseren, stuur eventueel bij. Leg de uitkomst vast.

5 Betrokkenheid directie 5.1 Evaluatie Output: document 5.1.1 Het energiezorgsysteem of het energieaspect binnen een ander zorgsysteem wordt periodiek, maar minimaal jaarlijks, beoordeeld door de directie op toepasselijkheid, adequaatheid en effectiviteit.

(24) Wordt, als voorbereiding van de evaluatie, minimaal de volgende informatie verzameld: • De nieuwe energieaspecten die zijn bastgesteld? • De energieprestatie aan de hand van monitoringinformatie? • Een toetsing van meetregistraties aan de branche/proceskentallen en/of ratio’s (indien relevant)? • De evaluatie van de naleving van wettelijke en andere afspraken (MJA) m.b.t. energie? (25) Wordt, tijdens de evaluatie, de doeltreffendheid van het systeem om het beleid en de doelstellingen te realiseren beoordeeld (26) Wordt, tijdens de evaluatie, besproken of het beleid en doelstellingen moeten worden bijgesteld als gevolg van veranderende omstandigheden en de verplichting tot continue verbetering van de prestatie?

13


14


Meer weten over Energiezorg?

SenterNovem stimuleert duurzame ontwikkeling en innovatie door een brug te slaan tussen markt en overheid. Op professionele wijze voert SenterNovem overheidsbeleid uit rond innovatie, energie & klimaat en milieu & leefomgeving. Bedrijven, instellingen en overheden kunnen bij SenterNovem terecht voor het realiseren van maatschappelijke

Deze brochure maakt onderdeel uit van een serie

doelstellingen op deze terreinen, nationaal en internationaal.

brochures over Energiezorg:

SenterNovem is een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken. Meer informatie: www.senternovem.nl.

1. Energiezorg: hét middel voor structurele aandacht voor energie-efficiency 2. Referentie Energiezorg met Leidraad

Catharijnesingel 59

Swentiboldstraat 21

3. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

Postbus 8242

Postbus 17

Linking List tussen de Referentie Energiezorg

3503 RE Utrecht

6130 AA Sittard

en ISO 14001:2004

Telefoon 030 239 34 93

Telefoon 046 420 22 02

Telefax

Telefax

4. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

030 231 64 91

046 452 82 60

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000 5. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

www.senternovem.nl [email protected]

Linking List tussen de Referentie Energiezorg Publicatienummer

en HACCP

2MJAF0626

Naast deze brochures bestaat nog de spreadsheet BasisCheck Energiezorg.

De brochures kunt u bestellen bij het Frontoffice SenterNovem, tel. 030 - 239 35 33, e-mail [email protected]. U kunt de brochures en de spreadsheet ook downloaden als pdf via www.senternovem.nl/Energiezorg. Hier vindt u nog meer informatie over Energiezorg.

Meer informatie over het MJA-programma vindt u op www.senternovem.nl/mja

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

16

Deze brochure is geproduceerd in het kader van het programma MJA-facilitering,

Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt

dat SenterNovem uitvoert in opdracht van de ministeries van Economische

dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand

Zaken en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

van de officiële publicatie van het besluit in de staatscourant.

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem. Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 14001:2004

Recommend Documents