Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem. Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000

MJA2 en Energiezorg Energiezorg zorgt voor een blijvende verlaging van het energiegebruik, en daarmee voor een beperking van de CO2-uitstoot. Een beperking die noodzakelijk is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Ervaringen in het verleden

INHOUD

hebben geleerd dat zonder structurele aandacht voor energiegebruik, de effecten van

E N E R G I E Z O R G I N R E L AT I E T O T

besparingsmaatregelen na verloop van tijd

UW ZORGSYSTEEM

wegebben. Dat is de reden dat Energiezorg een verplicht onderdeel is van de tweede generatie

3

Andere zorgsystemen

meerjarenafspraken (MJA).

4

De Referentie Energiezorg en het ISO 9001:2000-systeem

6

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000

Naast kostenbesparing en een verhoging van de doelmatigheid, draagt Energiezorg bij aan een beter imago. Daarmee vergroten bedrijven en organisaties de continuïteit en zekerheid van hun bedrijfsvoering.

Juni 2006

Andere zorgsystemen

de meest vóórkomende systemen: milieuzorg volgens ISO 14001:2004, het kwaliteitszorgsysteem ISO 9001:2000 en het voedselveiligheidssysteem HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points).

Als u Energiezorg integreert in de dagelijkse praktijk van uw

Hieruit zijn drie tabellen voortgekomen, die

organisatie, beschikt u over een instrument voor voortdurende

aangeven welke verbanden er zijn tussen elk van

verbetering van uw energie-efficiency. De integratie van dit instrument

deze zorgsystemen en de Referentie Energiezorg

in de dagelijkse praktijk verloopt het best als u daarbij uitgaat van de

en hoe u Energiezorg kunt integreren in elk van deze systemen. Deze tabellen worden aangeduid

Referentie Energiezorg met Leidraad en de BasisCheck Energiezorg.

als ‘Linking Lists’ en u kunt ze gebruiken als

Dit Energiezorgsysteem is de invulling van het aspect energie in het

hulpmiddel bij het integreren van Energiezorg in

ISO 14001:2004-milieuzorgsysteem. Voor bedrijven en organisaties die

uw eigen zorgsysteem.

meedoen aan de tweede ronde meerjarenafspraken (MJA2) is

Gebruik van Linking Lists

ingebruikname van een dergelijk Energiezorgsysteem verplicht.

Kies de Linking List van de norm waarin u

Na twee en drie jaar moeten zij bovendien aan verschillende minimale

Energiezorg wilt integreren. Indien u reeds een zorgsysteem heeft geïntegreerd, kies dan de Linking

eisen voldoen.

List van de norm die als basis is gebruikt voor dat zorg- of managementsysteem. In veel gevallen zal dit de ISO 14001:2004 of de ISO 9001:2000 zijn, Bij instellingen en bedrijven zijn diverse zorg-

maar het is ook mogelijk vanuit HACCP te werken.

systemen in gebruik. Het is zinvol om Energiezorg

U vindt de Linking List voor ISO 9001:2000 hierna.

– waar mogelijk – in een dergelijk bestaand

Hanteer voor eventuele onderdelen die niet zijn

systeem op te nemen. Meerdere zorgsystemen

ingevuld door uw basisnorm steeds de Referentie

naast elkaar in stand houden is minder efficiënt

Energiezorg met Leidraad. Als u nog geen zorg- of

dan de systemen integreren tot één systeem.

managementsysteem heeft, kunt u het best

SenterNovem heeft daarom voor haar Referentie

rechtstreeks volgens de Referentie Energiezorg

Energiezorg de link laten uitwerken naar drie van

werken.

GRAFIEK Energie Efficiency Index (EEI) 105

van een bedrijf. 100

EE-Index in %

95 geen Energiezorg = verlies 90 85 80 75 70 Energiezorg = winst 65 1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

3

De Referentie Energiezorg en het ISO 9001: 2000-systeem

U kunt ze bestellen bij het Frontoffice SenterNovem, tel. 030 – 239 35 33, e-mail [email protected]. U kunt de brochures en de spreadsheet ook downloaden als pdf via www.senternovem.nl/Energiezorg.

Indeling van de tabel In de eerste kolom van de lijst (‘Referentie Energiezorg’) vindt u steeds de letterlijke tekst van

In dit hoofdstuk vindt u de Linking List tussen de Referentie en het

de Referentie Energiezorg weergegeven, die de basis moet vormen van uw Energiezorgsysteem.

ISO 9001:2000-systeem. De Linking List geeft aan welke verbanden

Er is een onderscheid gemaakt tussen voor het

er zijn tussen de Referentie Energiezorg en het ISO 9001:2000-systeem

systeem noodzakelijke (‘verplichte’) onderdelen en

en dient als hulpmiddel bij het inpassen van Energiezorg in het

voor het systeem wenselijke (‘vrijwillige’) onderdelen. De wenselijke elementen zijn

ISO 9001:2000-systeem.

facultatief en hier cursief weergegeven.

Voor de tweede generatie MJA-bedrijven geldt dat

Kolom twee (‘Kwaliteitszorgsysteem – eisen

hun Energiezorgsysteem moet voldoen aan de

ISO 9001:2000’) geeft aan welke paragraaf van

Referentie Energiezorg van SenterNovem.

ISO 9001:2000 een vergelijkbare eis behandelt of

De basisdocumenten voor de invoering van

het beste bij de Referentie aansluit.

Energiezorg blijven daarom te allen tijde de

Tussen haakjes vindt u steeds een verwijzing naar

Referentie Energiezorg met Leidraad en de

het resultaat dat u krijgt als u voldoet aan deze

BasisCheck Energiezorg. Houdt deze documenten

ISO 9001:2000-paragraaf.

(op papier of elektronisch) tijdens het gebruik van deze Linking List daarom steeds bij de hand!

4

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem

Kolom drie (‘Vragen uit BasisCheck’) beschrijft de minimale eisen waaraan uw organisatie volgens de meerjarenafspraken moet voldoen. Voor meer informatie: zie de BasisCheck Energiezorg.

In de vierde en laatste kolom (‘Aanpassingsadvies ISO 9001:2000’) staat een advies hoe u uw ISO 9001:2000-systeem kunt aanpassen zodat het voldoet aan de Referentie Energiezorg.

Gebruik van de Linking List: –> Loop de tabel punt voor punt door. In de eerste kolom vindt u wat de Referentie Energiezorg van u vraagt. Raadpleeg zo nodig de ‘Referentie Energiezorg met Leidraad’ voor verduidelijking. –> Lees de tweede kolom en zoek het daar genoemde betrokken document in uw eigen managementsysteem erbij. –> Lees de derde kolom met de minimale eisen voor Energiezorg. Treft u hier geen beschrijving aan, dan is dat element voor het Kwaliteitszorgsysteem niet verplicht. –> Wijzig uw systeem volgens de aanwijzingen in de vierde kolom en integreer deze aanpassing in uw bedrijfsvoering. Het is sterk aan te bevelen niet alleen de aanwijzingen voor de verplichte elementen door te voeren, maar ook de nietverplichte.

Let wel: Indien u zich beperkt tot de verplichte elementen, heeft u daarmee nog geen volledig Energiezorgsysteem ingevoerd. U voldoet dan slechts aan de minimale eisen die gelden na toetreding tot de MJA2! Voor een volledig en goed werkend Energiezorgsysteem moet u alle onderdelen van de Referentie Energiezorg doorvoeren.

5

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000 Referentie Energiezorg

Kwaliteitszorgsysteem - eisen ISO 9001:2000

Vragen uit BasisCheck

Aanpassingsadvies ISO 9001:2000

1.1.1 De organisatie heeft energie expliciet genoemd als belangrijk onderdeel van het (milieu)beleid. Het energiebeleid past bij de milieueffecten van het bedrijf.

5.1 Betrokkenheid directie

(14) Heeft de onderneming energiebeleid dat wordt onderschreven door het hoogste leidinggevende (operationele) niveau?

Het energiebeleid kan opgenomen worden in de beleidsverklaring of – indien aanwezig – in het arbo- of milieubeleid.

1.1.2 De organisatie heeft expliciet vastgelegd dat weten regelgeving, een eventuele MJA of de energieaspecten van een milieuconvenant zullen worden nagekomen.

5.1.a) Betrokkenheid directie

(15a) Is in de beleidsverklaring opgenomen dat de organisatie: • Voldoet aan relevante wetten, regels, andere onderschreven afspraken?

Leg in de beleidsverklaring vast dat weten regelgeving, een eventuele MJA of de energieaspecten van een milieuconvenant worden nagekomen.

1.1.3 De organisatie heeft haar commitment tot continue verbetering van de energieefficiency en preventie van onnodig energiegebruik vastgelegd.

5.3 Kwaliteitsbeleid

(15b) Is in de beleidsverklaring opgenomen dat de organisatie: • Streeft naar continue verbetering van de energieprestaties en preventie van energiegebruik?

Zorg ervoor dat commitment tot continue verbetering van de energie-efficiency en preventie van onnodig energiegebruik in het beleid worden vastgelegd.

1.1.4 Het energiebeleid is bekend gemaakt bij alle medewerkers.

5.3.d) Kwaliteitsbeleid

(6a) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden dat: • Het energiebeleid bekend is bij alle relevante medewerkers en er naar wordt gestreefd?

Communiceer over het energiebeleid op vergelijkbare wijze als over het kwaliteitsbeleid.

(13) Is het energiebeleid beschikbaar voor externe belanghebbenden?

Indien niet gewenst is dat het gehele beleid beschikbaar is voor het publiek, zorg er dan voor dat het energiebeleid als apart onderdeel kan worden gepubliceerd.

1 Energiebeleid 1.1 Energiebeleidsverklaring

1.1. 5 Het energiebeleid is beschikbaar voor het publiek.

6

5.3 Kwaliteitsbeleid


Referentie Energiezorg




4.1 a+b) Algemene eisen

(1) Zijn de energiegebruiken bekend en beschikbaar (bijvoorbeeld in het EBP of uit uw monitoringinformatie)?

Beschrijf hoe identificatie van processen en energieaspecten plaatsvindt. Breid de doorlichting uit, naast die van producten en diensten, met energieaspecten.

2 Planning 2.1 Energieaspecten 2.1.1 De belangrijkste energieaspecten van de organisatie zijn geïnventariseerd en worden regelmatig geactualiseerd.

7.1 Planning van het realiseren van het product (inleiding)

7.3.1 Planning van ontwerp en ontwikkeling.

2.1.2 Er is een duidelijke relatie tussen de geïnventariseerde energieaspecten en de energiedoelstellingen.

(2) Heeft de organisatie op basis van de energiegebruiken de belangrijke energieaspecten bepaald (zie bovenstaande definitie) en heeft men dit up-to-date gehouden?

5.4.1 Kwaliteitsdoelstellingen

Zorg dat informatie over reductie van energiegebruik wordt bijgehouden in lijn met de eisen uit de Basischeck Energiezorg.

2.2 Wettelijke en andere eisen 2.2.1 Relevante wettelijke en overige eisen die betrekking hebben op de processen, producten en diensten van de organisatie zijn geïdentificeerd (o.a. Wm en MJA/ milieuconvenanten).

1.1 Algemeen; klanteisen en weten regelgeving 5.2 Klantgerichtheid 7.2.1 Bepaling van de producteisen

(17a) Worden bij het opstellen en beoordelen van doelstellingen worden de volgende zaken in acht genomen: • De wettelijke en andere eisen?

Pas eventueel de bestaande documenten/procedures zodanig aan dat energie weten regelgeving worden meegenomen. In de praktijk is het beter hiervoor een aparte methodiek vast te stellen (zie Leidraad Energiezorg).

7.3.2 Input voor ontwerp en ontwikkeling 2.3 Doel- en taakstellingen 2.3.1 De organisatie heeft energiedoelstellingen geformuleerd voor de middellange termijn (bijv. 4 jaar of de duur van een vergunning of MJA) en energietaakstellingen voor de korte termijn (kleiner of gelijk aan 1 jaar).

5.4.1 Kwaliteitsdoelstellingen 5.4.2 Planning van het kwaliteitsmanagementsysteem

Het energiebeleid dient te worden vertaald naar meetbare doelstellingen voor de korte en middellange termijn die zijn gekoppeld aan relevante functies en niveaus binnen de organisatie; eventueel op dezelfde wijze als bij kwaliteitsmanagement.

7






2.3.2 De organisatie heeft bij het vaststellen van de doelstellingen rekening gehouden met: • wettelijke en overige regelgeving; • significante energieaspecten; • stand der techniek; • financiële, zakelijke en operationele vereisten; • visie van belanghebbende derden. veroorzaakt worden door bv

1.1. Algemeen

(17 Worden bij het opstellen en beoordelenvan de doelstellingen worden de volgende zaken in acht genomen: • De wettelijke en andere eisen? • De belangrijke energieaspecten? • De beste beschikbare technieken? • De verbetering van de indirecte energie-effecten, zoals die materiaalkeuze, transporteurs en/of toeleveranciers? • Het tijdpad waarbinnen ze gerealiseerd moeten worden?

Werk de doelstellingen uit en houd rekening met de genoemde zaken hiernaast.

2.3.3 De doelstellingen van de organisatie zijn in overeenstemming met het geformuleerde energiebeleid (o.a. continue verbetering).


(16) Is er een plan van aanpak om de energieprestatie te verbeteren, in overeenstemming met het beleid?

Zorg dat er een aantoonbare relatie is tussen energiebeleid en –doelstellingen.


(3) Zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgesteld voor medewerkers betrokken bij energiezorg (bv doelstellingen)?

Leg taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vast ten aanzien van de uitvoering van de energiedoelstellingen. Dit kan eventueel op vergelijkbare wijze als bij kwaliteitsdoelstellingen.


2.4 Energiezorgprogramma 2.4.1 De verantwoordelijkheden inzake het bereiken van de energiedoelstellingen en energietaakstellingen zijn vastgelegd.

5.4.2 Planning van het kwaliteitsmanagementsysteem 5.5.1 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden.

2.4.2 De organisatie beschikt over een overzicht van activiteiten uitgezet in de tijd om de energiedoelstellingen en energietaakstellingen te verwezenlijken.

5.4.2 a) Planning van het kwaliteits-managementsysteem

(16) Is er een plan van aanpak om de Stel een tijdspad op voor de energieprestatie te verbeteren, in realisatie van de doelstellingen overeenstemming met het beleid? inclusief te nemen acties, evaluatiemomenten en, indien van toepassing, benodigde middelen.

2.4.3 Energieaspecten worden bij belangrijke beslissingen zoals investeringen en productontwikkeling meegenomen.

5.4.2 b) Planning van het kwaliteits managementsysteem.

(6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: - Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik?

7.3.2 Input voor ontwerp en ontwikkeling 7.4 Inkoop

8

Zorg dat energiezorg bij beslissingen ten aanzien van nieuwe activiteiten en investeringen aan de orde komt. Pas eventueel bestaande procedures aan, waarin dit wordt vastgelegd.





2.4.4 De voortgang van activiteiten wordt bewaakt.

5.4.2.a) Planning van het kwaliteitsmanagementsysteem

(6b) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Monitoringinformatie wordt gebruikt om het energiegebruik van processen te beheersen en te verbeteren?

8.2.3 Bewaking en meting van processen 8.2.4 Bewaking en meting van producten


Stel een aantoonbare voortgangsbewaking vast voor de vastgelegde energiedoelstellingen. Zie eventueel hiervoor de afspraken in het Plan van Aanpak. Bespreking van de voortgang kan bijvoorbeeld plaatsvinden in (7) Wordt van de belangrijkste vergaderingen of werkgroepen. energiegebruikers (energieaspecten) Ook hier geldt dat de systematiek wordthet gebruik regelmatig voor wat betreft kwaliteits gemeten, geregistreerd, management uitkomst kan bieden. geanalyseerd en gerapporteerd? Vindt analyse plaats in relatie tot productieprocessen (monitoring). (8) Bevat de hiervoor genoemde monitoring: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële- of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse?

3 Implementatie en uitvoering 3.1 Structuur en verantwoordelijkheid 3.1.1 Op verschillende niveaus in de organisatie zijn de taken en verantwoordelijkheden zodanig vastgelegd dat de doel- en taakstellingen op het terrein van energie kunnen worden gerealiseerd. Een directievertegenwoordiger is aangewezen als eindverantwoordelijke.

5.5.1 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden

3.1.2 Er zijn voldoende middelen beschikbaar gesteld voor invoering en onderhoud van het energiezorgsysteem (zoals competent personeel, technische en financiële middelen).

6.1 Beschikbaar stellen van middelen

5.5.2 Directievertegenwoordiger

(3) Zijn taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastgesteld voor medewerkers betrokken bij energiezorg (bv doelstellingen)?

Leg de (taken,) verantwoordelijkheden en bevoegdheden vast conform de structuur van het bestaande kwaliteitszorgsysteem (bijvoorbeeld in functiebeschrijvingen en/of procedures/ werkinstructies e.d.). Voeg de verantwoordelijkheden ten aanzien van energie toe aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de (kwaliteits-) directievertegenwoordiger (dit mag ook een ander zijn).

6.3 Infrastructuur

(4) Worden afdoende financiële middelen ter beschikking gesteld, voor het beheersen en verbeteren van de energieprestatie?

De organisatie dient middelen beschikbaar te stellen om het energiebeleid in de organisatie te implementeren en te onderhouden. De middelen moeten de medewerkers in staat stellen de taken uit te voeren.

9






6.2.1 (Personeel) Algemeen

(10) Is de noodzakelijke kennis en informatie op gebied van efficiënt energiegebruik bekend en zijn de medewerkers die het energiegebruik kunnen beïnvloeden geïnstrueerd en/of opgeleid?

Leg de opleidingsbehoefte(n) van de werknemers vast die van invloed kunnen zijn op het energieverbruik, bijvoorbeeld in het bestaande opleidingsplan.

3.2 Opleiding en bewustwording 3.2.1 De opleidingsbehoefte is geïnventariseerd van de werknemers waarvan de werkzaamheden een belangrijk effect op het energieverbruik kunnen hebben.

6.2.2 a, b, c) Bekwaamheid, bewustzijn en training

3.2.2 Er is een overzicht van de relevante kennis en ervaring van individuele werknemers.

6.2.2 e) Bekwaamheid, bewustzijn en training

Zorg ervoor dat aan het bestaande overzicht van bekwaamheid, bewustzijn en training een overzicht van relevante kennis en ervaring op het gebied van energie wordt toegevoegd.

3.2.3 Er wordt regelmatig aandacht besteed aan de bewustwording van de werknemers.

6.2.2 d) Bekwaamheid, bewustzijn en training

(11) Wordt intern regelmatig over energieprestatie en energiezorg gesproken op uitvoerend en management niveau?

De bewustwording ten aanzien van energiezorg moet een aandachtspunt zijn in de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld in bestaande inwerkprogramma’s, functioneringsgesprekken en interne communicatie (bijvoorbeeld werkoverleg).

3.3.1 Intern wordt regelmatig over de voortgang van het energiezorgprogramma gecommuniceerd.

5.5.3 Interne communicatie

(11) Wordt intern regelmatig over energieprestatie en energiezorg gesproken op uitvoerend en management niveau?

Documenteer waar en hoe energiezorg aan de orde dient te komen; dit kan bijvoorbeeld als onderdeel van het reeds bestaande overzicht (kwaliteits-)werkoverleg, intranet, publicaties.

3 3.2 Extern wordt, indien gewenst of verplicht, regelmatig over de voortgang van het energiebeleid en/of het energiezorgprogramma gecommuniceerd.

7.2.3 Communicatie met de klant

(12) Is afgesproken hoe en aan wie de energieprestaties bekend worden gemaakt?

Vaststellen en documenteren externe communicatie over energie; onderwerp, frequentie en verantwoordelijkheden.

3.3 Communicatie

(13) Is het energiebeleid beschikbaar voor externe belanghebbenden?

3.4 Documentatie energiezorgsysteem 3.4.1 De elementen van het energiezorgsysteem zijn beschreven, evenals de relatie met andere documentatie.

4.2.1 Algemeen 4.2.2 Kwaliteitshandboek

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of elektronisch) hoe energiezorg werkt en wordt een relatie gelegd naar relevante instructies en procedures?

Neem energiezorg op in het bestaande kwaliteitsmanagementsysteem. Zorg dat de relatie tussen de systeemelementen duidelijk wordt beschreven.

3.5 Documentenbeheer 3.5.1 De gebruikte wijze van documentenbeheer ligt procedureel vast.

10

4.2.3 Beheersing van documentatie

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of Zorg dat de (algemene) procedure elektronisch) hoe energiezorg werkt ook voor het energiezorgsysteem en wordt een relatie gelegd naar van toepassing is. relevante instructies en procedures?






3.5.2 Alle aan het zorgsysteem verbonden documenten worden ordelijk en toegankelijk bewaard.

4.2.3 Beheersing van documentatie


3.5.3 Alle aan het zorgsysteem verbonden documenten worden periodiek beoordeeld, eventueel herzien en goedgekeurd door bevoegde medewerkers.

4.2.3.b) Beheersing van documentatie


7.1 Planning van het realiseren van het product

(5) Is afgesproken hoe het energiegebruik van de bedrijfsactiviteiten wordt beheerst?

3.6 Beheersing van de werkzaamheden 3.6.1 Er bestaat aantoonbaar inzicht in het energieverbruik van de belangrijkste energieverbruikers alsmede de mechanismen, organisatie, gedrag en/of techniek met welke zij worden beheerst.

7.2.1 Bepaling van de producteisen 7.2.2 Beoordeling van de producteisen 7.3 Ontwerp en ontwikkeling

(6b) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Monitoringinformatie wordt gebruikt om het energiegebruik van processen te beheersen en te verbeteren?

Met betrekking tot deze zaken moeten normen en beheersmaatregelen zijn vastgelegd, welke kunnen dienen als sturingsinstrument. Vervolgens moet dit geheel in de organisatie geïmplementeerd worden door planning of procedures. Van het energiegebruik dienen registraties te worden bijgehouden.

7.4 Inkoop 7.5.1 Beheersing van productie en het leveren van diensten 7.5.2 Geldigverklaring van processen voor productie en het leveren van diensten 7.5.5 Instandhouding van het product 3.6.2 Significante energieaspecten van ingekochte diensten en goederen worden beoordeeld.

7.4 Inkoop

(6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik?

Neem eisen ten aanzien van energieaspecten op als inkoopspecificatie en neem deze eisen mee in de beoordeling.

3.6.3 Derden worden geïnstrueerd en voorge-licht (o.a. toeleveranciers en aannemers).

7.4 Inkoop

(6c) Geldt bij de uitvoering van de werkzaamheden: • Bij de inkoop van goederen en diensten wordt gekeken naar de consequentie voor het energiegebruik (indien relevant krijgen toeleveranciers, aannemers en derden instructies m.b.t. energiegebruik)?

Zorg dat u, waar relevant, een verantwoordelijke instructie en voorlichting aan derden geeft. Dit kan eventueel opgenomen worden in bestaande inkoop- en productieprocedures.

11






8.1 (Meting, analyse en verbetering) Algemeen

(1) Zijn de energiegebruiken bekend en beschikbaar (bijvoorbeeld in het EBP of uit uw monitoringinformatie)?

Voeg de monitoring op energiegebruik en -aspecten toe aan het bestaande monitoringsysteem.

(7) Wordt van de belangrijkste energiegebruikers (energieaspecten) het gebruik regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd? Vindt analyse plaats in relatie tot productieprocessen (monitoring)?

Bepaal kengetallen om toetsing mogelijk te maken. De getallen kunnen worden gerelateerd aan branchegegevens.

maatregelen 4.1 Controle en meting 4.1.1 Het energiegebruik van relevante bedrijfsactiviteiten wordt regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd.

8.2.3 Bewaking en meting van processen 8.2.4 Bewaking en meting van producten 8.4 Analyse van gegevens

(8) Bevat de hiervoor genoemde monitoring: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse? 4.1.2 De organisatie beschikt over een voortgangsrapportage en evaluatie met betrekking tot de energiedoel- en taakstellingen.

5.4.2 Planning van het kwaliteitsmanagementsysteem 8.1 (Meting, analyse en verbetering) Algemeen 8.2.3 Bewaking en meting van processen 8.2.4 Bewaking en meting van producten 8.4 Analyse van gegevens

4.1.3 Periodiek wordt geëvalueerd of eisen met betrekking tot energie in wettelijke en overige regelgeving worden nageleefd.

5.6 Directiebeoordeling 8.2.3 Bewaking en meting van processen 8.2.4 Bewaking en meting van producten

4.1.4 Meet- en registratieapparatuur worden regelmatig onderhouden en gekalibreerd.

12

7.6 Beheersing van bewakingsen meetapparatuur

(7) Wordt van de belangrijkste energiegebruikers (energieaspecten) het gebruik regelmatig gemeten, geregistreerd, geanalyseerd en gerapporteerd? Vindt analyse plaats in relatie tot productieprocessen (monitoring)? (8) Bevat de hiervoor genoemde monitoring: • Energiegebruik per afdeling of proces? • Financiële of gebruikskentallen? • Streefgebruiken? • Energiegebruik projecten? • (Grafische) Trendanalyse?

Stel een aantoonbare voortgangsbewaking vast voor de vastgelegde energiedoel- en taakstellingen. Zie hiervoor eventueel het plan van aanpak. Opvolging kan ook geschieden overeenkomstig met het kwaliteitssysteem, bijvoorbeeld in reguliere vergaderingen, werkgroepen en directiebeoordeling. Hierover dienen afspraken gemaakt te worden.

(24d) Wordt, als voorbereiding van de evaluatie, minimaal de volgende informatie verzameld: • De evaluatie van de naleving van wettelijke en andere afspraken (MJA) m.b.t. energie.

Beoordeel jaarlijks tijdens de verificatie van het systeem (directiebeoordeling) de naleving van weten regelgeving op het gebied van energie. Ook de ontwerpers en ontwikkelaars dienen regelmatig te verifiëren met welke weten regelgeving (toekomstige) producten te maken krijgen.

(9) Worden relevante meters naar behoren onderhouden en indien nodig gekalibreerd?

Neem in het bestaande kalibratieplan de energiemeet- en registratieapparatuur op.






8.3 Beheersing van afwijkende producten

(22) Wordt bij afwijkingen de oorzaak onderzocht en correctieve en/of preventieve maatregelen genomen om herhaling te voorkomen?

Zorg dat de (algemene) procedures van toepassing is op energieaspecten. Wijs verantwoordelijken aan voor de activiteiten.

4.2 Afwijkingen corrigerende en preventieve maatregelen 4.2.1 De verantwoordelijkheid voor het onderzoeken en behandelen van afwijkingen en het nemen van maatregelen om afwijkingen in het gebruik van energie te corrigeren en te voorkomen is vastgelegd.

8.4 Analyse van gegevens 8.5.2 Corrigerende maatregelen 8.5.3 Preventieve maatregelen

4.2.2 De uitvoering, juistheid en effectiviteit van de getroffen maatregelen wordt regelmatig gecontroleerd.

8.3 Afwijkende producten

Pas de bestaande procedures voor afwijkingen, corrigerende- en preventieve maatregelen toe op energie gerelateerde maatregelen.

8.4 Analyse van gegevens 8.5.2 f ) Corrigerende maatregelen 8.5.3 e) Preventieve maatregelen

4.3 Registraties 4.3.1 Registraties van het energiezorgsysteem worden geïdentificeerd, vastgelegd, opgeslagen en indien nodig verwijderd uit een (energie) register.

4.2.4 Kwaliteitsregistraties

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of elektronisch) hoe energiezorg werkt en wordt een relatie gelegd naar relevante instructies en procedures?

Neem de registraties van het energiezorgsysteem op in de bestaande werkwijze. Stel eventueel een index op met de energieregistraties.

4.3.2 De registraties zijn leesbaar, identificeer- en herleidbaar tot de betrokken activiteit, product of dienst.

4.2.4 Kwaliteitsregistraties

(18) Is vastgelegd (schriftelijk of Neem de registraties van het elektronisch) hoe energiezorg werkt energiezorgsysteem op in de en wordt een relatie gelegd naar bestaande werkwijze. relevante instructies en procedures?

8.2.2 Interne Audit

(19) Wordt minimaal één keer per jaar een interne audit van het energiezorgsysteem uitgevoerd en wordt over de werking gerapporteerd aan het management?

4.4 Energiezorgaudits 4.4.1 Er worden regelmatig, maar minimaal eens per jaar, interne audits uitgevoerd met betrekking tot het aspect energie zoals verwoord in deze specificatie, (kan onderdeel zijn van andere zorgsystemen) om de werking van het systeem te controleren.

(20) Wordt in de energiezorgaudits bepaald of medewerkers of medewerkers de ten aanzien van energiegebruik vastgestelde werkwijzen volgen en afspraken nakomen?

Neem de energieaspecten op als onderdeel van de interne (kwaliteits)audits. Leg duidelijk vast dat ook op de energiereferentie moet worden geaudit. Pas het auditprogramma aan zodat de meeste tijd wordt besteed aan de belangrijkste energieaspecten.

(21) Wordt in de energiezorgaudits bepaald of de activiteiten op het gebied van beheersing van energiegebruik voldoen aan het energiezorgprogramma van de organisatie?

13






4.4.2 De resultaten van de audit worden gerapporteerd aan het management.

8.2.2 Interne Audit

(19) Wordt minimaal één keer per jaar een interne audit van het energiezorgsysteem uitgevoerd en wordt over de werking gerapporteerd aan het management?

Rapporteer over het functioneren van het energiezorgprogramma. Dezelfde methoden als bij kwaliteitsmanagement kunnen gebruikt worden; reguliere communicatie (bv werkoverleggen, rapportages) en directiebeoordeling.

5.6 Directiebeoordeling

(23) Wordt de evaluatie van het energiezorgsysteem wordt minimaal één keer per jaar door het management uitgevoerd?

5 Betrokkenheid directie 5.1 Evaluatie 5.1.1 Het energiezorgsysteem of het energieaspect binnen een ander zorgsysteem wordt periodiek, maar minimaal jaarlijks, beoordeeld door de directie op toepasselijkheid, adequaatheid en effectiviteit.

(24) Wordt, als voorbereiding van de evaluatie, minimaal de volgende informatie verzameld: • De nieuwe energieaspecten die zijn vastgesteld; • De energieprestatie aan de hand van monitoringinformatie; • Een toetsing van meetregistraties aan de branche/proceskentallen en/of ratio’s (indien relevant); • De evaluatie van de naleving van wettelijke en andere afspraken (MJA) m.b.t. energie. (25) Wordt, tijdens de evaluatie, de doeltreffendheid van het systeem om het beleid en de doelstellingen te realiseren beoordeeld? (26) Wordt, tijdens de evaluatie besproken of het beleid en doelstellingen moeten worden bijgesteld als gevolg van veranderende omstandigheden en de verplichting tot continue verbetering van de prestatie? Neem in de directiebeoordeling ook het energiezorgsysteem op.

14


Meer weten over Energiezorg?

SenterNovem stimuleert duurzame ontwikkeling en innovatie door een brug te slaan tussen markt en overheid. Op professionele wijze voert SenterNovem overheidsbeleid uit rond innovatie, energie & klimaat en milieu & leefomgeving. Bedrijven, instellingen en overheden kunnen bij SenterNovem terecht voor het realiseren van maatschappelijke

Deze brochure maakt onderdeel uit van een serie

doelstellingen op deze terreinen, nationaal en internationaal.

brochures over Energiezorg:

SenterNovem is een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken. Meer informatie: www.senternovem.nl.

1. Energiezorg: hét middel voor structurele aandacht voor energie-efficiency 2. Referentie Energiezorg met Leidraad

Catharijnesingel 59

Swentiboldstraat 21

3. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

Postbus 8242

Postbus 17

Linking List tussen de Referentie Energiezorg

3503 RE Utrecht

6130 AA Sittard

en ISO 14001:2004

Telefoon 030 239 34 93

Telefoon 046 420 22 02

Telefax

Telefax

4. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

030 231 64 91

046 452 82 60

Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000 5. Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem -

www.senternovem.nl [email protected]

Linking List tussen de Referentie Energiezorg Publicatienummer

en HACCP

2MJAF0625

Naast deze brochures bestaat nog de spreadsheet BasisCheck Energiezorg.

De brochures kunt u bestellen bij het Frontoffice SenterNovem, tel. 030 - 239 35 33, e-mail [email protected]. U kunt de brochures en de spreadsheet ook downloaden als pdf via www.senternovem.nl/Energiezorg. Hier vindt u nog meer informatie over Energiezorg.

Meer informatie over het MJA-programma vindt u op www.senternovem.nl/mja

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

16

Deze brochure is geproduceerd in het kader van het programma MJA-facilitering,

Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt

dat SenterNovem uitvoert in opdracht van de ministeries van Economische

dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand

Zaken en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

van de officiële publicatie van het besluit in de staatscourant.

Energiezorg in relatie tot uw zorgsysteem. Linking List tussen de Referentie Energiezorg en ISO 9001:2000

Recommend Documents