Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen Astrid Vanoppen Diëtiste Werkgroep Pediatrische Diëtisten

Dr. Cécile Guérin Dienst Jeugdgezondheidszorg KULeuven

Quiz…     

Mag ik voeding voor een hele dag bereiden? Moet ik me strikt houden aan de hoeveelheid maatschepjes? Welk water is geschikt? Hoe kan ik melkvoeding op de juiste temperatuur brengen Mag ik een flesje opnieuw opwarmen? www.kindengezin.be

Kunstvoeding klaarmaken 

Problematiek: ernstige infecties bij zuigelingen veroorzaakt door bacteriën in melkpoeder met de dodelijke afloop (Enterobacter Sakazaki)



Oorzaak van de infectie: Bereiding? Transport? Bewaring?



Reactie van VVK: richtlijnen voor het bereiden van kunstvoeding voor de zuigeling: een Belgische Consensus  verschenen in het Tijdschrift voor Geneeskunde, 59, nr.19, 2003

Hygiëneraadgevingen op de verpakking

Hygiëneraadgevingen op de verpakking  

  

Maak slechts 1 zuigfles klaar en geef ze onmiddellijk Giet restjes van de niet leeggedronken zuigfles zonder aarzelen weg Niet overdoseren, maatjes afstrijken met gesteriliseerd mes Doos goed sluiten en op frisse en droge plaats bewaren Doos binnen de 30 dagen na opening opgebruiken

Richtlijnen voor thuis klaarmaken van kunstvoeding      

Bereidingsinstructies: verpakking navolgen Leidingwater of mineraalwater « geschikt voor het klaarmaken van zuigelingenvoeding » Gebruik gesteriliseerde flessen en spenen «Fles-per-fles » Correcte maatschepje Correcte dosage

Richtlijnen voor thuis klaarmaken van kunstvoeding    

De fles opwarmen in «bain-marie», flessenverwarmer of microgolfoven Niet heropwarmen Restjes weggooien Een geopende doos maximaal 1 maand bewaren op droge plaats

Bereiding van een zuigfles Altijd eerst de handen wassen !  De nodige hoeveelheid water in de gesteriliseerde zuigfles gieten  Al dan niet opwarmen  De nodige afgestreken maatjes kunstvoeding toevoegen  De fles afstoppen  Goed schudden of rollen 

Materiaal Glazen en kunststof flessen  Van 120 tot 350 ml inhoud 

Latex en siliconen spenen  Korte, lange en dentalvorm  Met 1 à 4 openingen 

Stap voor stap

Voedingsstoffen BRANDSTOFFEN energie

vetten (1 gram = 9 Cal) koolhydraten (1 gram = 4 Cal) eiwitten (1 gram = 4 Cal)

BOUWSTOFFEN groei, herstel

eiwitten mineralen water

BESCHERMENDE STOFFEN

mineralen sporenelementen, vitaminen

REINIGENDE STOFFEN

vezels, water

Behoefte aan voedingsstoffen Zuigelingen, jonge kinderen, volwassenen

Voedingsbehoeften Energie   



groei en ontwikkeling Leeftijd individueel aktiviteit wisselend maand verschillend per dag 1

Gewicht (kg)

Energie behoefte

Jongen

Meisje

kcal/kg/dag

4,0

4,0

115

3

6,0

5,5

100

6

8,0

7,5

95

9

9,0

8,5

95

12

10,0

9,5

95

18

11,5

11,0

95

24

12,5

12,0

95

30

14,0

13,0

95

36

15,0

14,0

95

Voedingsbehoeften eiwitten  

Kwaliteit eiwitten is belangrijk Te hoge eiwitinname  Nierfunctie  Aanleiding obesitas op latere leeftijd  Verzadiging

Leeftijd

Gewicht

Aanbevolen

Aanbevolen

kg

g/kg/dag

g/dag

4-6 m

7,5

1,86

14,0

7-9 m

9,0

1,65

15,0

10-12 m

10,0

1,48

15,0

1-1,5 j

11,0

1,26

14,0

1,5-2 j

12,5

1,17

14,5

>10 j

33,0

0,99

32,5

Voedingsbehoeften Vetten    



Volwassenen: 30 % van de energie Moedermelk, kunstvoeding bevatten +/- 50% vet Baby’s : 40 % van de energie !! > 2 jaar: gemiddeld 30-35 energie% Lagere vetinname  





Onvoldoende opname van vitamines, mineralen Een slechte groei Peuterdiarree

Voldoende essentiële vetzuren

Voedingsbehoeften Mineralen Leeftijd

Ca

P

Fe

Na

mg

mg

mg

mg

0-3 m

400

300

1,7

23-46*

4-5 m

400

300

4,3-10

23-46*

6-11 m

600

500

10

23-46

1-3 j

800

700

10

225-500

4-6 j

800

700

10

300-700

7-10 j

800

700

10

400-1200

11-14 j

1000

900

10-22

500-1600

15-18 j

1200

1000

9-21

500-1600

Volw. man

900

800

9

600-3500

Volw. vrouw

900

800

8-20

600-3500

* = mg/kg lichaamsgewicht

Samenstelling moedermelk, koemelk (per 100 ml) Energie Lactose Cal g

Eiwit g

Vet g

Na mg

K mg

FZ µg

17

51

5.2

Moedermelk

71

6.8

Volle KM

65

4.8

3.5

3.5

49

152 5.9

Halfvolle KM

49

4.8

3.5

1.5

49

152 5.9

Magere KM

35

4.8

3.5

0.1

49

152 5.0

Geitenmelk

72

4.2

3.7

3.9

42

127 0.8

Referentie: Nubel

1.1-1.5 3.1-4.6

Melk : opvolgvoeding Wat met 3de leeftijdmelk en groeimelk ? Noodzaak gezonde kinderen met gevarieerde voeding ?  Verrijkt met ijzer, zink, mineralen  Goede onderlinge verhouding nutriënten  Bij sommige : zoete smaak ?  Prijs ? 

Praktisch Aangepaste melkvoeding  Melk = voeding  Ook zoet beleg kan  Kleine hoeveelheden vlees / vis  Dun belegde boterhammen  Fruit niet vervangen door melkproducten  Vet: volle producten, niet steeds mager beleg, vet bij bereidingen 

Energie Cal

KH g

Eiwit g

Vet g

Moedermelk

71

6.8

Volle KM

65

4.8

3.5

3.5

Volle choc.

87

12.9

3.6

2.4

Halfvolle KM

49

4.8

3.5

1.5

Halfvolle choc. Magere KM Magere choc Gervais drink Fristi Petit Gervais Fruitsap Frisdrank

79 35 64 83 65 131 46 44

12.9 4.8 12 14.5 14 18 11 11

3.2 3.5 3.5 2.7 2.5 4.3 0.7 0

1.6 0.1 0.3 1.6 0 4.7 0 0

1.1-1.5 3.1-4.6

Aandachtspunten 

Vaste maaltijden + vaste tussendoortjes   



Aandacht tussendoortjes(max. 3 per dag) Aandacht presentatie Variatie

Voeding = Opvoeding 

Ouders bepalen • Wat, Waar, Wanneer • Geen eten opdringen • Kleine hoeveelheden opscheppen



Kinderen bepalen • Hoeveel • Individueel

Richtlijnen VIG - K&G Voedingsmiddel

Peuter

Kleuter

6 - 12 jaar

Vocht

0.5 - 1 liter

1.5 liter

1.5 liter

Brood Aardappelen (1 = 50 g)

1 - 3 sneden 1 - 2 stuks



Groenten (1lepel = 50 g)

50 – 100 g

100 – 150 g

200 – 300 g

Fruit (1 = 100 g)

1 - 2 stuks

1 - 2 stuks

2 - 3 stuks

Melk Kaas

500 ml 500 ml 0.5 sneetje (10 g) 0.5 - 1 sneetje

450 ml 1 - 2 sneetje

Vleeswaren Vlees, gevogelte, vis

0.5 sneetje (10 g) 0.5 - 1 sneetje 50 g 50 - 75 g

1 - 2 sneetje 75 - 100 g

Vet op brood bereidingsvet

5 g per sneetje 15 g


(VOLLE tot de lft. van 4 j.)


Vegetarische voeding Dierlijke producten 

Groep 1: pseudo-vegetarisme  



gevogelte, vis, zuivel ei vis, zuivel, ei

Groep 2: feitelijk vegetarisme  



Semi-vegetarisme Pisca-vegetarisme Lacto-ovo-vegetarisme Lacto-vegetarisme

zuivel, ei zuivel

Groep 3: Strikt vegetarisme  

Veganisme Extreme macrobiotiek

-

Vegetarische voeding Belangrijkste nutriënten in dierlijke producten Vlees, gevogelte, vis & eieren  Eiwit  IJzer  Taurine  Vitamine B12 en D  DHA  Iodium (vis)  Zinc

Zuivelproducten  Eiwit  Calcium  Vitamine B12  Zink

Vegetarische voeding 

Groep 1: pseudo-vegetarisme (semi-vegetariers en pisca-vegetariers)  Geen nutritioneel risico



Groep 2: feitelijk vegetarisme (Lacto-ovo-vegetariers en lacto-vegetariers)  Kunnen voldoende nutriënten opnemen mits goede planning en voedselkeuze  Ei, tofu, tempeh, olie + suppletie vit D



Groep 3: Strikt vegetarisme (Veganisten)  Gezondheidsrisico’s, veel tekorten o.a. energie, eiwit, ijzer, calcium, vit B12, vit D, zink, vit B12  Tofu, tempeh, olie, zaden, noten + suppletie vit D + vit B12

Vegetarisme: Aandachtspunten 

Vitamine B12  







Voor groei en ontwikkeling

In peulvruchten, volle granen, notenpasta’s

IJzer 

Rachitis

Phytaten (in bonen) hinderen absorptie van calcium Ca-verrijkte sojamelken

Zink 



In zeewier, zuivelproducten, zieren, ontbijtgranen Suppletie bij veganisten

Calcium, vit D 



Neurologische aandoeningen

RBC, O2 transport

In combinatie met vit C: betere opname Volle granen, groene groenten, peulvruchten

Vegetarisme: Aandachtspunten 

Energiedensiteit 

  

Voeding is weinig caloriedens Frequente maaltijden, energierijke tussendoortjes Vetstof nodig Noten, zaden, olijf- en walnootolie

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen

CASUSSEN

Sofie  

 

5,5 jaar gewicht 30.9 kg (>P97) lengte 116.6 cm (P75) duidelijk overgewicht 148% (gemiddelde gewicht is 20.8 kg voor haar lengte)

Anamnese, eetdagboek de ouders zijn ervan overtuigd dat Sofie gezond eet    

beperken het gebruik van vetstof in de bereiding doen geen vetstof op de boterham beperken het gebruik van brood en aardappelen zijn van mening dat melk en melkproducten gezond zijn, hoe hoger het verbruik, hoe beter



 







’s Morgens eet Sofie zelden. soms eet ze een witte boterham met chocolade. drank: elke dag minstens één grote tas halfvolle chocolademelk Tussendoor: een koek en een flesje chocolademelk ’s Middags: een kleine schep soep een aardappel of aardappelbereiding (1x per week friet) een kleine schep groenten, een kleine portie vlees of vis dessert: dagelijks pudding drank: water of een tas halfvolle melk ‘s Namiddags: enkele snoepjes en een koek of gebak soms een stuk fruit, water ’s Avonds: 2 sneetjes wit brood of sandwiches beleg: chocoladepasta, krabsalade of paardenvlees een potje volvette fruitkaas, een doosje gesuikerde yoghurtdrank of een andere melkbereiding Voor het slapengaan: een grote tas chocolademelk



 










 








Analyse Energie (kcal) Eiwit Koolhydraten Vet Calcium

1740 63.7g 216.7g 68.2g 1211mg

IJzer

7mg

14.6 E% 49.7 E% 35.3 E%

 calorie-inname  eiwit-inname  complexe koolhydraten

ref. 1600 ref. 10% ref. 55-75% ref. 30% ref. 800mg ref. 10mg

Advies  complexe koolhydraten: aardappelen, brood, groenten en fruit  eenvoudige suikers: koeken, snoep  eiwitten: melk- en melkproducten normaliseren

Marjan  

 

6 jaar gewicht 42.5 kg (>P97) lengte 124.6 cm (P90-75) ernstig overgewicht 177% (gemiddelde gewicht is 24.8 kg voor haar lengte)

Anamnese, eetdagboek de ouders zijn ervan overtuigd dat Marjan ongezond eet - ongeremde eetlust - selectieve voedingsmiddelenkeuze - weigert: groenten, melk en melkproducten - veel frisdrank  geven veel calorierijke voedingsmiddelen (koeken, snoep) om ruzies te vermijden  hebben de hoeveelheid frisdrank gedeeltelijk vervangen door ongezoet fruitsap



 







’s Morgens: 2 sneetjes grijs brood gesmeerd met margarine, een banaan drank: frisdrank Tussendoor: een blik ongezoet fruitsap ’s Middags: 3 sneetjes grijs brood gesmeerd met margarine beleg: confituur of boterhamworst drank: water of frisdrank ‘s Namiddags: koek of gebak drank: frisdrank of ongezoet fruitsap ’s Avonds: zelden soep meestal een samengesteld gerecht (spaghetti, macaroni, vidé) of frietjes of gebakken aardappelen met een vleesbereiding zelden gewoon gekookte aardappelen nooit groenten drank: frisdrank of ongezoet fruitsap Voor het slapengaan: stiekem: koek, frisdrank of ongezoet fruitsap



 










 








Analyse Energie (kcal) Eiwit Koolhydraten Vet Calcium

1773 43.1g 258.2g 63.5g 247mg

IJzer

7mg

10.6 E% 54.1 E% 35.3 E%

 calorie-inname  calcium  complexe koolhydraten

ref. 1600 ref. 10% ref. 55-75% ref. 30% ref. 800mg ref. 10mg

advies  complexe koolhydraten: aardappelen, brood, groenten en fruit maar: fruitsap: beperken  eenvoudige suikers: koeken, snoep, frisdrank  calcium:

melk- en melkproducten

2 x 250 ml Opvolgmelk aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water

2 x 250 ml VOLLE MELK aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water 2 x 250 ml Opvolgmelk aardappel (70g) + groenten (150g) + 1 soeplepel vlees (20g) + 1 lepel olie PLATTE KAAS (HALFVOL) MET FRUIT (1 POTJE +/- 140 G)

licht grijs brood (20g) + margarine (5g) + confituur (5g) // +/- 120 cc water

2 x 250 ml HALFVOLLE MELK aardappel + groenten + 1/2 KIPFILET (40 g) - GEEN OLIE fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) grijs brood + MAGERE SMEER-KAAS - GEEN MARGARINE // +/- 120 cc water 2 x 250 ml VOLLE MELK aardappel + groenten + 1/2 KIPFILET (40 g) + 1 lepel olie fruitpap ( +/- 200 g fruit + 1 koek) grijs brood + margarine + MAGERE KAAS +/- 120 cc water

1

2

3

4

5

OM GP+FP B+M+Z

VM GP+FP B+M+Z

OM GP+PK B+M+Z

HVM MGP+FP B+kaas

VM GP+FP B+M+K

Ref.

kcal

850

790

858

645

828

850

eiwit

22,27 2,5

30,27 3,5

29,42 3,3

38,33 4,25

37,84 4,2

20g 2g/kg

KH

51,54%

43,96%

43,07%

52,93%

40,70%

vet

34,03%

36,10%

39,39%

18,09%

36,53%

40E%

vocht

928

938

856

968

954

900ml

Fe

9,15

3,15

9,0

3,30

3,3

9mg

Ca

700

735

777

785

765

600mg

Zuigelingenvoeding en voeding bij jonge kinderen

Recommend Documents