Zorggroep Oude en Nieuwe Land Handboek Procedure, code REG 001 Reikwijdte: Zorggroep
ZORGWEIGERING
Beheer inhoud:
Manager V&V, B. Wieferink
Verantwoordelijk:
Opgeslagen in pc:
g:\kwaliteit\vastgestelde documenten
Paraaf:
Aantal pagina's:
6
Datum autorisatie:
Ingangsdatum: 01-10-2013
Versie: 004
Managementteam
01-10-2013
Evaluatiedatum: 01-10-2016
ZORGWEIGERING DOEL Het realiseren van optimale duidelijkheid bij situaties waarin sprake is van zorgweigering, opzegging en/of beëindiging zorg vanwege gewichtige redenen.
VERANTWOORDELIJKE MEDEWERKERS
Zorgverleners (EAV’er, EVV’er, maatschappelijk werker, arts, woonzorgconsulent, medewerkers JGZ, AMW, etc.); Managers; Managementteam (Mt).
ALGEMENE OPMERKINGEN
De procedure is van toepassing voor alle cliënten die in zorg zullen komen of in zorg zijn. Mocht de cliënt naar aanleiding van de zorgweigering een klachtenprocedure starten dan wordt deze klacht met spoed in behandeling genomen. Zorggroep Oude en Nieuwe Land (ZONL) levert verantwoorde zorg. Op grond hiervan wordt gepast actie ondernomen als door omstandigheden hieraan niet (meer) voldaan kan worden. Slechts in zeer extreme gevallen kan na het zorgvuldig doorlopen van onderstaande werkwijze, worden overgegaan tot het niet starten of stopzetten van zorg. De ernst van de situatie is bepalend voor het gedeeltelijk dan wel geheel weigeren of stopzetten van zorg. In de zorgleveringsovereenkomst die door beide partijen is ondertekend, zijn de rechten en plichten van beide partijen vastgelegd. Totdat eventueel overdracht aan een andere zorgaanbieder heeft plaatsgevonden blijft ZONL verantwoordelijk voor de uitvoering van de zorg.
CRITERIA Vanuit de Wgbo kunnen de volgende situaties worden onderscheiden die aanleiding kunnen geven tot het starten van de procedure om de zorgleveringsovereenkomst op te zeggen/te beëindigen: De cliënt komt een aantal essentiële plichten of regels niet na, ook niet na herhaaldelijk (schriftelijk) aandringen of waarschuwen door de zorgaanbieder. Hierbij geldt dat de zorgleveringsovereenkomst in principe niet kan worden stopgezet op basis van een eenmalig incident. Uit de jurisprudentie komen de volgende voorbeelden: cliënt gedraagt zich onheus of agressief jegens de zorgverlener, cliënt weigert aan de behandeling mee te werken, cliënt weigert voortdurend de rekening te betalen. Een gewichtige reden is ook aanwezig bij grensoverschrijdend gedrag van de cliënt. Dit kan aan de orde zijn als de cliënt probeert de arts door ernstige bedreiging met geweld, bedrog of stalking te bewegen een behandeling in te zetten. Algemeen is ook de vraag van belang of het gedrag of de bedreiging niet het gevolg is van de (psychische) ziekte waaraan de cliënt lijdt. Door toedoen van naasten van de cliënt ontstaan ernstige spanningen met de zorgverleners, waardoor voortzetting van de zorgleveringsovereenkomst ernstig wordt bemoeilijkt. De zorgaanbieder is van mening dat, door een veranderde zorgvraag de indicatie niet langer passend is voor het verblijf van de cliënt in de huidige setting.
Code
Naam document
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
Versie
Pagina
REG 001
Zorgweigering
01-10-2013
01-10-2016
004
2 van 6
Daarnaast wordt de zorg beëindigd wanneer een situatie voldoet aan ten minste één van onderstaande omstandigheden en de cliënt weigert mee te werken aan verbetering van de situatie: De lichamelijke belasting voor de zorgverlener is groter dan volgens de bestaande normen aanvaardbaar is. Binnen onze zorgverlening wordt met de controlelijst Arbocheck nagegaan of de medewerker in een veilige en gezonde omgeving de werkzaamheden kan verrichten. De arbocheck is onderdeel van het cliëntdossier thuiszorg en verzorgingshuizen. De hygiënische omstandigheden in de woning van de cliënt zijn van dien aard dat het ernstige gezondheidsrisico’s op kan leveren voor de zorgverlener. Voorbeelden zijn vervuilde omgeving, een cliënt met een infectieziekte die weigert de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen te nemen en het risico is niet te beheersen doordat de medewerker zichzelf kan beschermen. De zorg kan niet meer op verantwoorde wijze worden verleend omdat de veiligheid van de cliënt en zijn omgeving in het geding zijn. De persoonlijke veiligheid en vrijheid van de zorgverlener is in gevaar, zie ‘Ongewenste Omgangsvormen’ (intranet, tab Personeel & Organisatie). De cliënt uit discriminerende opmerkingen ten aanzien van de zorgverlener op grond van bijvoorbeeld huidskleur, geslacht of geloof. Gedeeltelijke zorgweigering Het kan ook voorkomen dat één afdeling zorg weigert of stopzet, terwijl een andere afdeling zorg blijft leveren. In het laatste geval is sprake van gedeeltelijke zorgweigering. Voorbeelden van situaties waarbij gedeeltelijke zorgweigering zich kan voordoen zijn: De verpleging beëindigt zorg in verband met weigering van tilhulpmiddelen in de woning van de cliënt. De huishoudelijke zorg blijft huishoudelijk zorg leveren. Bij het invullen van de werkmaterialen voor huishoudelijke zorg blijkt er geen stabiele huishoudtrap aanwezig te zijn om de ramen te reinigen. Deze taak waarvoor de betreffende trap nodig is wordt (tijdelijk) niet uitgevoerd, terwijl andere taken wel uitgevoerd worden.
WERKWIJZE
Zorgvuldigheidseisen Er wordt schriftelijk verslag gedaan door de zorgverlener en de manager van alles wat besproken is, zowel in het cliëntdossier als in het dossier van de manager. Herhaaldelijk aandringen en waarschuwen. Het is van belang dat de zorgverlener/manager herhaaldelijk heeft aangedrongen op verandering. De zorgverlener/manager maakt daarover schriftelijke afspraken en een aantekening in het cliëntdossier. De zorgverlener/manager waarschuwt de cliënt (schriftelijk en mondeling) dat als het gedrag niet verandert of de plichten niet worden nageleefd, de zorgleveringsovereenkomst zal worden beëindigd. Redelijke termijn voor beëindiging. Als de vertegenwoordiger Mt met vermelding van redenen besluit de zorgleveringsovereenkomst op te zeggen, wordt een redelijke termijn in acht genomen. Welke termijn redelijk is, hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval. Voortzetten medisch noodzakelijke hulp. Medisch noodzakelijke hulp wordt voortgezet of er wordt – zo nodig in overleg met andere betrokken zorgverleners of de zorgverzekeraarzolang voor hulp door een andere zorgverlener gezorgd totdat de cliënt een nieuwe zorgverlener heeft gevonden. De zorgverlener werkt zoveel mogelijk mee aan het zoeken naar een alternatief voor de zorg.
Code
Naam document
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
Versie
Pagina
REG 001
Zorgweigering
01-10-2013
01-10-2016
004
3 van 6
Tijdig inlichten en hulp bieden bij het vinden van een andere zorgverlener. Het MT-lid licht de cliënt tijdig in over zijn grond(en) voor beëindiging. De zorgverleners werken zoveel mogelijk mee aan het zoeken naar een andere zorgverlener. Er wordt uitgegaan van het feit dat de zorgverlener de cliënt bij aanvang van de zorgverlening duidelijk heeft gemaakt aan welke voorwaarden moet worden voldaan en dit is geregistreerd in het cliëntdossier. De zorgverlener en manager hebben daarnaast al het mogelijke gedaan om tot een oplossing te komen. Hij/zij heeft de cliënt ook gewezen op de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de klachtencommissie. Indien een procedure tot zorgweigering gestart wordt, zal daar door iedereen prioriteit aan gegeven moeten worden.
Stappenplan 1. Indien blijkt dat de cliënt problemen heeft met het naleven van de voorwaarden bespreekt de zorgverlener met de cliënt de aard en mogelijke oplossingsrichting. De zorgverlener legt de cliënt uit welke procedure in geval van blijvende weigering gevolgd gaat worden. 2. De zorgverlener meldt aan de manager de problemen en vraagt om ondersteuning. Zo nodig wordt advies gevraagd aan een praktijkinstructeur, de verpleegkundig specialist met aandachtsgebied Arbo of andere deskundigen. De manager overlegt met de zorgverlener wie contact zal onderhouden met de cliënt en/of mantelzorg. 3. De manager heeft, in principe samen met de zorgverlener, overleg met de cliënt en stelt een onderzoek in. De manager spant zich in om het conflict op te lossen. Daarbij wordt onderzoek gedaan naar alternatieve oplossingsrichtingen. Zo nodig vraagt zij advies bij haar leidinggevende of andere deskundigen. De manager heeft in een vroeg stadium overleg met de zorgverzekeraar/zorgkantoor en andere belanghebbenden ter zake zoals bijvoorbeeld de huisarts, familieleden, RIAGG. In dit overleg worden alternatieve oplossingen en eventuele herindicatie besproken. De situatie en alles wat besproken is, inclusief eventuele onderzochte alternatieven, worden schriftelijk vastgelegd in het cliëntdossier. 4. De manager meldt (met het formulier in dit document) de problemen aan het MT-lid en adviseert om in deze situatie (gedeeltelijk) zorg te weigeren. De zorgweigering richt zich uitsluitend op die aspecten waarbij de norm overschreden wordt. De rest van de zorgverlening gaat gewoon door of wordt gestart. 5. Het MT-lid stelt zich op de hoogte van de gevolgde procedure en beoordeelt de situatie. Specifiek controleert het MT-lid: Zijn alle stappen voorafgaande geregistreerd en geanalyseerd; Kan aangetoond worden dat al het mogelijke in het werk is gesteld om de cliënt de noodzakelijke zorg op passende wijze te geven; Is voldaan aan de zorgvuldigheidseisen; Heeft in een vroeg stadium overleg met de zorgverzekeraar/zorgkantoor en andere belanghebbenden ter zake zoals bijvoorbeeld de huisarts, familieleden, RIAGG, etc. plaatsgevonden. Zijn in dit overleg alternatieve oplossingen en eventuele herindicatie besproken. Indien overgegaan wordt tot een voorgenomen weigering van zorg doet het Mt-lid schriftelijk en met redenen omkleed, mededeling aan de cliënt en de zorgverzekeraar. Het MT-lid wijst de cliënt op de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij de klachtencommissie en de mogelijkheid om beroep aan te tekenen. Ook vermeldt hij/zij het adres waar de klacht naartoe gezonden kan worden. Afhankelijk van het risico dat een medewerker loopt bij het uitvoeren van de zorgverlening, wordt een uitlooptermijn bij de afbouw van de zorg gehanteerd van maximaal 10 werkdagen óf er wordt niet gestart met de zorgverlening.
Code
Naam document
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
Versie
Pagina
REG 001
Zorgweigering
01-10-2013
01-10-2016
004
4 van 6
6. Na overleg met de zorgverzekeraar/zorgkantoor neemt het MT-lid een besluit. Het MT-lid informeert vervolgens de cliënt en de direct betrokken medewerkers/manager. 7. Een afschrift van de brief wordt gezonden aan de huisarts, Inspectie voor de Gezondheidszorg en eventueel andere zorgverleners en/of mantelzorgers. 8. Er vindt overleg plaats tussen ZONL en de zorgverzekeraar over de continuïteit van de zorgverlening. ZONL spant zich in om de aangevangen zorgverlening over te dragen aan de andere instelling.
Code
Naam document
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
Versie
Pagina
REG 001
Zorgweigering
01-10-2013
01-10-2016
004
5 van 6
MELDING ZORGWEIGERING (in te vullen door de manager)
Datum
Naam manager
Cliëntgegevens Naam Adres Woonplaats
Reden van zorgweigering
Reeds ondernomen stappen
Rapportage manager Vervolgstappen en zorgweigering1
1
Het ingevulde formulier toesturen aan de directeur/integraal manager.
Code
Naam document
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
Versie
Pagina
REG 001
Zorgweigering
01-10-2013
01-10-2016
004
6 van 6
