Zorginkoop Wat zijn de belangrijkste issues?
Significant B.V. 6 maart 2012
Bert Karssen Kwartaalontmoeting IVVU
Agenda
• • • • •
Zorginkoop: rol en vakgebied Relevante issues en ontwikkelingen De UAZ (Uitvoering AWBZ door Zorgverzekeraars) De gemeente als inkoper Vragen en discussie
2
Zorginkoop in ons zorgstelsel
Verzekerde
Klant betaalt graag zo laag mogelijk premie No tot Low Interest product Kritische relatie Product redelijk uniform
Zorgverzekeraar
Zorgaanbieder Zorginkoopmarkt
Patiënt Volstrekt andere koopmotieven Zeer hechte relaties Afroepmodel, geen betaalrelatie Nauwelijks prijselasticiteit Zeer diverse producten en diensten Volstrekt andere proposities Zorgverleningmarkt
Zorgverzekeringsmarkt
Consument
Zorgverzekeraar
Zorgaanbieder Zorginkoopmarkt
Doorgaans gespannen verhoudingen Verplichte betaalrelatie: nog weinig strategische allianties Opgelegde inkoop - verkoop relatie
‘Gedroomde’ marktstructuur
Werkelijke marktstructuur 3 | 25
Sturingsconcepten • Twee concepten denkbaar • De klant heeft maximale keuzevrijheid tussen zorgaanbieders en de verzekeraar betaalt • De klant kiest een zorgverzekeraar die de klant actief vertegenwoordigt om goede afspraken te maken
• Hieruit volgen verschillende strategieën voor de zorgverzekeraar • Schadeverzekeraar • Zorgverzekeraar/gezondheidsverzekeraar
• De zorgaanbieder zal focussen op • Voor de klant zichtbare aspecten als service en zorgkwaliteit (voor zover zichtbaar) • Vragen van de maximale vergoeding aan verzekeraar • Waarom zou het doelmatig moeten?
4 | 25
Zonder de juiste sturing... “Providing health care is like building a house. The task requires experts, expensive equipment and materials, and a huge amount of coordination. Imagine that, instead of paying a contractor to pull a team together and keep them on track, you paid an electrician for every outlet he recommends, a plumber for every faucet, and a carpenter for every cabinet. Would you be surprised if you got a house with a thousand outlets, faucets, and cabinets, at three times the cost you expected, and the whole thing fell apart a couple of years later? Getting the country’s best electrician on the job (he trained at Harvard, somebody tells you) isn’t going to solve this problem. Nor will changing the person who writes him the check”. Atul Gawande, “The Cost Conundrum. What a Texas town can teach us about health care” (1 juni 2009)
5 | 25
Zorginkoop is (veel) meer dan contracteren Strategic alignment & inkoopbeleid Strategic Alignment
Taken, verantwoordelijkheden & intern overleg
Strategie per segment Ontwikkel potentieel
Infrastructuur, & systemen
Procedures & Inkoopprocessen
Inkoop doelen
Stay or go
Contracteer cyclus
Leveranciers management
Doelstellingen
Processen of Resultaten
Materiële controle
Human resource management
Machts analyse
Inkoop Instrumenten
Prestatie meting & rapportage
Demand Instrumenten
Demand Management
Inkoop jaarplancyclys
Projecten
Inkoop control
Declaratieverwerking & Contract management
6 | 25
Functie 1: zorginkoop voor kostenbeheersing • Maximale keuzevrijheid en kostenbeheersing gaan zonder regulering dus niet samen!! • De klant als countervailing power voor de zorgaanbieder is onvoldoende om kosten te beheersen • In ons zorgstelsel betekent dit dat een actieve (inkoop)rol van de zorgverzekeraar vereist is om te kunnen sturen op doelmatigheid binnen de zorg • Of anders gezegd: beheersing van de zorgkosten is (in AWBZ én Zvw) onmogelijk als er alleen maar schadeverzekeraars zijn.
7 | 25
functie 2: kwaliteitsverbetering door maatwerk voor de cliënt • Het opleggen van (inkopen volgens) de ‘geldende normen’ • • • •
Algemeen geaccepteerde kwaliteitseisen confrontatie met eventueel waargenomen praktijkvariatie het stimuleren van best practices zicht op alternatieve zorgdiensten
• Inkopen van (specifieke) eisen en wensen van de populatie waarvoor wordt ingekocht. • • •
Differentiatie tussen zorgverzekeraars Doelgroepeninkoop systematische input van grote(re) aantallen uitgesproken klantbehoeften bij de zorgverzekeraar
8 | 25
functie 2: kwaliteitsverbetering door stimuleren integrale zorg • Door de grote hoeveelheid informatie die de zorgverzekeraar heeft ten aanzien van zorgconsumptie in Zvw én AWBZ is de zorgverzekeraar bij uitstek geschikt om het zorgaanbod te prikkelen om te komen met integrale zorgpaden/zorgketens • Zelf ketens ontwerpen of prikkelen via uitkomststuring? •
Gezondheidswinst
• Stimuleren van innovatie • Samenwerken met zorgaanbieders
9 | 25
functie 3: toegankelijkheid en capaciteitsplanning • • • • •
De zorg moet wel toegankelijk blijven Druk op toegankelijkheid door selectieve inkoop Rol van zorgverzekeraar om te bewaken Ook op langere termijn! De zorgverzekeraar heeft een belangrijke rol om de toegankelijkheid en beschikbare capaciteit van de zorg te bewaken en te sturen
10 | 25
Welke issues in de zorginkoop zijn (meest) relevant (1)? •
Realiseren van onderscheidende doelstellingen/proposities van zorgverzekeraars en consistente uitlijning van de zorginkoop op de bedrijfsstrategie van de zorgverzekeraar/zorginkopende organisatie en differentiatie
• •
Cliënt- en doelgroepgerichte zorginkoop Gedifferentieerde contractering, selectieve inkoop én leveranciersmanagement •
•
Zorginkoop wordt dan zaak van zorgverzekeraars én zorgaanbieders: en dus ook aandacht voor zorgverkoop • •
•
En dus klantsturing : inkoop werkt alleen als de zorginkopende organisatie interessant is voor de zorgaanbieder
Innovatie Strategische allianties?
Het leveren van een bijdrage aan de (maatschappelijke) doelstelling van kostenbeheersing
11 | 25
Welke issues in de zorginkoop zijn (meest) relevant (2)? •
Preventie en de daaruit voortvloeiende afstemming en integratie van de zorg met welzijn, wonen en onderwijs (‘het maatschappelijk voorportaal’) • •
• • •
•
Van zz naar gg (RVZ) Financieel Dagblad 19 januari 2012: Nederland moet meer investeren in de preventie van ziektes (Marc Pomp, UMCG) • Mensen blijven langer aan het werk • miljardenbesparing op de zorgkosten
Inkopen op uitkomsten – kwaliteit en transparantie Integratie van cure en care en welzijn: inkopen van zorgpaden Health intelligence: het gebruik van data/informatie over doelgroepen en zorgconsumptie om producten/diensten én zorginkoop maximaal te laten aansluiten bij de doelstellingen Investeren in de toekomst: naar moderne en professionele zorginkoop!
12 | 25
De UAZ
Fasering • Uitvoering AWBZ voor eigen verzekerden: • •
Representatiemodel Individuele inkoop
• Buiten kabinetsperiode: •
(Deels) risicodragende uitvoering
13 | 25
De UAZ
Wat wordt verstaan onder 'Uitvoering AWBZ'? • Zorginkoop • Informatievoorziening aan cliënten • •
Zorginhoudelijke informatievoorziening, advies en preventie Zorg-/wachtlijstbemiddeling, inclusief het leveren van keuzeinformatie
• Declaratie en betaling, inclusief de uitvoering van de pgbregeling • Niet: • •
Indicatiestelling Berekenen en incasseren van eigen bijdragen
14 | 25
De UAZ
Doelstellingen van de UAZ • Optimale verbinding tussen zorgverzekeringszorg (Zvw) en AWBZ-zorg (=ontschotting) • Verbeteren klantrelatie tussen cliënt en zorgverzekeraar • Prikkels aanbrengen voor betrokken partijen om meer klantgericht, kwalitatief betere en kosten efficiëntere zorg te leveren
15 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
Een systematische analyse van het (generieke) zorgpad Terug naar gezond
Cliënten zonder zorggebruik
Van intra naar extra
Zvw-gebruik
Van extra naar intra
Van Zvw naar AWBZ
Van Zvw naar Zvw+AWBZ
Cliënten die alleen intramurale AWBZ-zorg gebruiken
Cliënten die alleen extramurale AWBZ-zorg gebruiken
Cliënten die alleen Zvw-zorg gebruiken
Van AWBZ extra naar Zvw+AWBZ
Van Zvw+AWBZ naar extra AWBZ
Van AWBZ intra naar Zvw + intra AWBZ
Van Zvw+AWBZ naar AWBZ intra
Cliënten die Zvw-zorg en AWBZ-zorg gebruiken
16 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
De samenhang tussen Zvw en AWBZ in het zorgpad WMO Zvw
AWBZ
Terug naar gezond
Cliënten zonder zorggebruik
Van intra naar extra
Cliënten die alleen intramurale AWBZ-zorg gebruiken
Cliënten die alleen extramurale AWBZ-zorg gebruiken
Cliënten die alleen Zvw-zorg gebruiken Zvw-gebruik
Van extra naar intra
Van Zvw naar AWBZ Van AWBZ extra naar Zvw+AWBZ
Van Zvw naar Zvw+AWBZ
Van Zvw+AWBZ naar extra AWBZ
Van AWBZ intra naar Zvw + intra AWBZ
Van Zvw+AWBZ naar AWBZ intra
Cliënten die Zvw-zorg en AWBZ-zorg gebruiken
Effectieve zorg
Preventie -> Zvw
Preventie Zvw -> AWBZ
Stimuleren integrale zorg(paden)
Preventie AWBZ -> Zvw/AWBZ
Revalidatie naar alleen AWBZ-zorg
Voorkomen intramuralisering
Stimuleren ambulantisering/ extramuralisering
Zorgpad/-traject van een cliënt
17 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
Aangrijpingspunten voor verbetering (1) • Optimalisatie van het zorgpad van cliënten die afwisselend gebruikmaken van AWBZ-zorg en Zvw-zorg • •
•
•
Enkelvoudige aanspreekpunten voor de cliënt (één loket) Het verbeteren van de zorglogistiek, zoals het voorkomen van (onnodige) wachttijden tussen de verschillende zorgvormen, onnodig zorgbezoek en het verkorten van doorlooptijden. De cliënt krijgt dan snellere toegang tot de zorg Het sturen op zorgresultaat voor de cliënt over het totaal van zorg heen (integrale prestaties als maatstaf). De cliënt ervaart dit door grotere aandacht voor het eindresultaat van de zorg Het realiseren van maatwerkzorg voor cliënten met een chronische aandoening, zoals diabetes of COPD/hartfalen, die ook langdurige zorg krijgen in bijvoorbeeld een verzorgingshuis 18 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
Aangrijpingspunten voor verbetering (2) •
Het voorkomen van uitstroom naar AWBZ-zorg van personen die eerst uitsluitend Zvw-zorg gebruikten. Verbetering voor de cliënt houdt dan in: • Langer thuis wonen • Het tegengaan van verergering van de aandoening
•
Het voorkomen van uitstroom van een situatie met alleen AWBZ-zorg naar een situatie van gelijktijdig gebruik van AWBZ-zorg en Zvw-zorg • De cliënt heeft - vanzelfsprekend - baat bij een zo gezond mogelijke situatie en het voorkomen van comorbiditeit.
•
Het zo snel en duurzaam mogelijk herstellen van aandoeningen in Zvwzorg om ‘gerevalideerd’ terug te keren in de dagelijkse leef- en woonsituatie, zoals die vanuit de AWBZ-zorg wordt geboden •
De cliënt dus zo snel en soepel mogelijk laten terugkeren naar de vertrouwde omgeving en situatie
19 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
Aangrijpingspunten voor verbetering (3) • Ambulantisering • •
Het voorkomen van uitstroom van extramurale zorg naar intramurale zorg Het stimuleren van de uitstroom van intramurale zorg naar extramurale zorg
• Het zo gezond mogelijk leven voor cliënten, zodat zij in de toekomst geen (of op later moment in het leven) gebruik hoeven te maken van AWBZ-zorg.
20 | 25
Zorginhoudelijke voordelen
Per sector zijn er verschillen in verbeterpotentieel Verbeterrichting
V&V
GGZ
GZ
Optimalisatie van het zorgpad van cliënten die afwisselend gebruikmaken van AWBZ-zorg en Zvw-zorg
x
x
x
a. Enkelvoudige aanspreekpunten voor de cliënt voor de te leveren zorg, over de financieringsvormen heen
x
x
x
b. Voorkomen van (onnodige) wachttijden tussen de verschillende zorg-vormen: verkorten van doorlooptijden
x
x
x
c. Het sturen op zorgresultaat voor de cliënt over het totaal van zorg heen (integrale prestaties als maatstaf)
x
x
x
d. Het realiseren van maatwerkzorg voor personen met een chronische aandoening
x
x
x
Het voorkomen van uitstroom naar AWBZ-zorg van personen die eerst uit-sluitend Zvw-zorg gebruikten
x
x
a. Langer thuis wonen
x
x
b. Tegengaan van verergering van de aandoening
x
x
Het voorkomen van uitstroom van alleen AWBZ-zorg naar gelijktijdig gebruik van AWBZ-zorg en Zvw-zorg
x
x
x
Herstel van aandoeningen in Zvw-zorg om ‘gerevalideerd’ terug te keren in de leef- en woonsituatie binnen de AWBZ-zorg
x
x
x
Ambulantisering
x
x
x
a. Het voorkomen van uitstroom van extramurale zorg naar intramurale zorg
x
b. Het stimuleren van uitstroom van intramurale zorg naar extramurale zorg Een zo lang mogelijk gezond leven voor cliënten, ten behoeve van geen (of minder) toekomstig gebruik van AWBZzorg
x x
x
x
21 | 25
Zorgverzekeraars: durf! • Differentiëren in aanbod naar cliënten • Kwetsbare groepen als interessante doelgroep • Strategische keuzen • •
Geen technische exercitie Niet alleen financiële transitie!
• Professionalisering zorginkoop • • • • •
selectief Resultaat Gezondheidswinst Leveranciersmanagement lange termijn contracten
• N.B. dit heeft aanlooptijd nodig en dus ook geduld
22 | 25
Zorgaanbieders: onderneem! • Voorbereiden op nieuwe rollen • Innoveren in zorgaanbod: integrale zorg en preventieve maatregelen • Onderscheidend vermogen laten zien • Zorgverkoop als tegenhanger van zorginkoop • Samenwerken met zorgverzekeraars die willen onderscheiden • Optimaliseren van de bedrijfsvoering
23 | 25
De gemeenten als inkoper • • • •
•
Gemeenten worstelen met de inkoop van Wmo/ondersteunende begeleiding Veel beleidsonderwerpen bij een beperkt aantal ambtenaren, veelal zonder gedegen inkoopexpertise Risico van terugvallen op oude gewoonten UAZ gaat mogelijk leiden tot nieuwe initiatieven • het aantal relaties tussen gemeenten en zorgverzekeraars neemt toe • ruimte voor initiatieven die deze relaties bundelen • bundeling van gemeenten richting de zorgverzekeraars én de zorgaanbieders • bundeling, waarbij de zorgaanbieders de contacten met de gemeenten onderhouden, daarbij gevoed (of mede gestuurd) door de door hen afgesloten contracten met de zorgverzekeraars Verschillende partijen zijn op dit moment over dit soort modellen aan het nadenken
24 | 25
Vragen en discussie Voor vragen en nabranders kunt u contact opnemen met
[email protected] 06-51389297 www.significant.nl
25 | 25
