1
Project/werking: Zonder Ondertitels, creatieve ateliers voor ‘joenge gastn’. Organisatie & partners: De Veerman (
[email protected]). In opdracht van CO7 erfgoedcel, Erfgoedhuis Brugge, Erfgoedhuis Kortrijk, Erfgoedcel Terf; met de steun van de provincie West-Vlaanderen en de Vlaamse Gemeenschap. Inhoud en doelstellingen: Zonder Ondertitels was een project voor West-Vlaamse jongeren tussen 15 en 19 jaar die op zoek wilden gaan naar wat het West-Vlaams voor hen betekent. Na regionale introdagen tijdens de kerstvakantie 2010-11 werd een groep van 12 jongeren geselecteerd om in een artistiek zoek- en vormgevingsproces, uitdrukking te geven aan hun West-Vlaamse identiteit. De aftrap van de creatieweek in de paasvakantie 2012 gebeurde door dialectspecialist Matthias Lefebre die de nodige input gaf. Vervolgens creëerden ze samen met muzikanten Dijf Sanders en Jason Dousselaere, actrice Sabine Goethals en filmmaker Pascal Poissonnier een kortfilm. Ze namen daarbij het scenario, de soundtrack en de acteerprestaties voor hun eigen rekening. Als rode draad kozen ze “Wat als de provincie onder water komt te staan?” “Wat is er ‘van ons’, wat mag niet verdwijnen?”. Hun creatieve neerslag is een film van een tiental minuten, over en in het West-Vlaams. De film houdt het midden tussen documentaire en fictie en verenigt meerdere artistieke disciplines. Het werd een eerlijke weergave van zowel het inhoudelijk als het vormgericht denken van de jongeren. Op het Making Movies filmfestival voor jonge filmmakers, editie 2011, werd de film 2x bekroond. Doelstellingen: • Taal als immaterieel erfgoed belichten: hoe bepaalt taal je identiteit • Expertise ontwikkelen rond jongeren en erfgoed • West-Vlaamse erfgoedcellen komen samen naar buiten • project krijgt weerklank buiten West-Vlaanderen • Projectresultaten kenbaar maken voor groter publiek
2
Project/werking: * Museumtoeren (12/2011 tem nu) * Open Monumenten Un(der)cover (02-09/2012) Organisatie & partners: AmuseeVous (
[email protected]) AmuseeVous ism Open Monumentendag (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: * 4 studenten werkten enkele maanden lang aan een handige gids door het museumlandschap van Vlaanderen, Brussel en omgeving, op maat van jongeren. Er verscheen een papieren versie en een digitale versie (museumtoeren.be) waar jongeren zelf een score kunnen geven aan de bezochte musea. * 9 jongeren maakten in het kader van Open Monumentendag een artistiek werk (beeldend, audiovisueel, geschreven, …), geïnspireerd door de deelnemende monumenten. Het werk werd op Open Monumentendag getoond in of bij het monument en er werd een blog bijgehouden door de jongeren over hun work-in-progress. Een andere groep jongeren werd uitgenodigd een verslagje uit te brengen van de dag op de blog Voor ons is het belangrijk dat jongeren niet alleen leren over musea en erfgoed maar dat ze er ook iets mee doen, dat ze het zich eigen maken. Vandaar dat we voor onze projecten altijd op zoek gaan naar jongeren die zelf de input leveren en het project ook voor een groot deel zelf organiseren, onder begeleiding van AmuseeVous. Zij bedenken en voeren uit, wij geven feedback en coachen vanaf de zijlijn. Aan de andere kant willen we musea en erfgoedinstelling ook leren dat jongeren een doelgroep zijn die ze serieus moeten nemen en dat het echt niet akelig is om met hen te werken. Integendeel!
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.
3
Project/werking: Voor en door jongeren: jongerenwerking in het Diamantmuseum (2007-...)
Organisatie & partners: Diamantmuseum Provincie Antwerpen (
[email protected]) AmuseeVous (
[email protected])
4
Inhoud en doelstellingen: Sinds het Diamantmuseum in 2007 met de ‘voor en door jongerenexpo’ “Bling Bling, de kroonjuwelen van de hip-hop” startte met haar jongerenwerking (de eerste permanente op jongeren gerichte museumwerking in Vlaanderen), werkten we elk jaar één project uit. Het idee voor het project komt altijd van onze jongeren zelf, het Diamantmuseum faciliteert en begeleidt de jongeren vervolgens bij de uitwerking. (2007: expo “Bling Bling”, 2008: computergame “Grand Theft Diamond”, 2009: GPS-staddsspel “De Infiltrant”, 2010: promocampagne “De Napoleonbrigade”, 2011: expo “’Pop-up”) Sinds mei 2012 is het Diamantmuseum gesloten voor het publiek. Terwijl op politiek niveau naarstig wordt gezocht naar een nieuwe locatie: wil het museum optimaal in het nieuws en in het hoofd van de Antwerpenaren blijven. Maar we willen ook optimaal voorbereid zijn op de heropening van het museum, door in te spelen op hoe onze verschillende doelgroepen het museum willen ervaren. Daarom creeëren we in 2013 een “pop-up Diamantmuseum”,in samenwerking met Amuseevous, waarbij jongeren een selectie maken uit de collectie van het Diamantmuseum, zelf kiezen hoe ze die presenteren, publieksactiviteiten uitwerken, kortom het museum draaiende houden. Intussen verzamelen we feedback van de jongere bezoekers, zodat we weten wat hun verwachtingen zijn, niet alleen fysiek naar het museum toe maar ook communicatief. Doelstellingen: “Het BriljAntwerps Verhaal” levend houden Bewustzijn creëren bij het lokale publiek (specifiek jongeren) rond het Diamantmuseum De bezoekers van de toekomst optimaal betrekken bij de communicatie, participatie en uitwerking van het pop-up museum
Project/werking: Pimp Your Castle is de jongerenwerking van het Kasteel van Gaasbeek (2010-...) Organisatie & partners: Kasteel van Gaasbeek (
[email protected]) (partners van vorige projecten: AmuseeVous, Passerelle vzw) Inhoud en doelstellingen: Pimp Your Castle is gestart in 2010 in samenwerking met AmuseeVous. Tijdens het eerste project maakten 5 jongeren een kortfilmpje in het kasteel. Dat filmpje werd verspreid naar secundaire scholen om jongeren warm te maken om het kasteel te komen bezoeken. In 2011 ging Pimp Your Castle in zee met Passerelle vzw om een experimentele dansvoorstelling te maken in het kader van de najaarstentoonstelling Sleeping Beauties. Helaas waren er in 2012 te weinig kandidaten voor een fotoworkshop. Pimp Your Castle gaat nu op zoek naar samenwerking in de regio voor toekomstige projecten. het Kasteel van Gaasbeek is een uniek historisch huis dat zijn erfgoed op een duurzame manier beheert en op een creatieve en publieksvriendelijke manier ontsluit. Het Kasteel van Gaasbeek wil een platform bieden aan jongeren om creatief met erfgoed aan de slag te gaan. Het kasteel biedt hierin ondersteuning en begeleidt de jongeren op een professionele manier. Het kasteel laat de jongeren ontdekken wat erfgoed kan betekenen in onze maatschappij vandaag en laat hen op hun eigen manier betekenis geven aan het kasteel.
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.
5
Project/werking: Chiro Retro – Jeugdbewegingen en erfgoed (2007-2010) Organisatie & partners: Chirojeugd Vlaanderen (
[email protected];
[email protected]) KADOC, Faro, Heemkunde Vlaanderen, Onderzoekseenheid Moderniteit en Samenleving (K.U.L.), Scouts en Gidsen Vlaanderen, FOS Open Scouting, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ, Jeugd Rode Kruis, JNM, Wel Jong Niet Hetero Inhoud en doelstellingen: Chiro Retro was een vormingsgericht project waarbij de ondersteuning van lokale erfgoedzorg en – ontsluiting in Chirogroepen centraal stond. Dankzij de expertiseopbouw werd dit project uitgebreid tot de andere jeugdbewegingen in Vlaanderen. - ondersteuning van erfgoedinitiatieven van lokale jeugdbewegingsgroepen - ondersteuning van initiatieven rond het erfgoed van jeugdbewegingen - ondersteuning en vorming van lokale jeugdbewegingsgroepen op vlak van erfgoedzorg en – ontsluiting - ontwikkeling van een vormingspakket voor jeugdbewegingen met onder andere publicaties, website, workshop voor leiding, uitleenpakket tentoonstellingsmateriaal, bordspel
6
Project/werking: Jongerenwerking Heemkunde Vlaanderen (2011-...)
Organisatie & partners: Organisatie door Heemkunde Vlaanderen (
[email protected]). Bij ondersteuning Vlaamse Jeugdbewegingen in partnerschap met Chirojeugd Vlaanderen, Jeugd Rode Kruis, KNM, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ, Scouts en Gidsen Vlaanderen, FOS Open Scouting en Wel Jong Niet Hetero.
7
Inhoud en doelstellingen: -De ‘Werkgroep Jongeren en Heemkunde’ brengt jonge heemkundigen samen om te brainstormen over hoe meer jongeren bij heemkundige kringen betrokken kunnen worden. Het is ook de bedoeling om binnen Heemkunde Vlaanderen een jongerenwerking op te zetten op landelijk niveau door jongeren die actief bezig zijn met heemkunde samen te brengen. - Vanaf 2011 werd de ondersteuning van de Vlaamse jeugdbewegingen al beperkt opgenomen in de werking, om vanaf 2012 met het in werking treden van de nieuwe beleidsperiode volledig te worden opgestart door de consulenten. Bedoeling is om lokale afdelingen te helpen bij hun erfgoedvragen als de vragen binnen de nationale jeugdbewegingen niet beantwoord kunnen worden. Ook zullen een aantal zaken worden ontwikkeld en gecommuniceerd die voor alle jeugdbewegingen kunnen dienen (vb. vorming, bestaande brochure i.v.m. jeugdbewegingen en erfgoed, …). Daarnaast is het ook de bedoeling dat lokale erfgoedorganisaties en heemkundige kringen langs de ene kant en lokale jeugdbewegingen aan de andere kant aangemoedigd worden om samen te werken rond het erfgoed van die jeugdbewegingen. Achterliggende doelstellingen zijn de heemkundige en lokale erfgoedsector verjongen en nieuwe input, ideeën geven en zorgen dat het erfgoed van de lokale afdelingen van jeugdbewegingen bewaard wordt en ook lokaal ontsloten wordt.
Project/werking: JEF (2004-2009) / FLUX (2009-2011) Organisatie : FotoMuseum Antwerpen (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: JEF (Jongeren En Fotografie) ontstond in 2004 en functioneerde als doe- en denktank van het FoMu. In 2009 werd JEF aangepast en omgedoopt tot FLUX. In 2010 werd FLUX om diverse redenen stopgezet. In 2013 start het FoMu met een onderzoek om een nieuw aanbod voor jongeren in vrije tijd op te starten. Doelstelling is jongeren te engageren om deel uit te maken van de organisatie om onder begeleiding een jong en authentiek aanbod uit te denken. Op die manier als museum een actueel en relevant programma aanbieden voor en door jongeren.
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.
8
Project/werking: Stikbitchen wild van Erfgoed (02/2013 – 08/2013) Organisatie & partners: H30 artistieke werkplek i.s.m. Erfgoedcel Mechelen (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: De Stikbitchen zijn een creatieve meisjesbende tussen 14j en 25j. Ze komen elke woensdag samen in hun naaiatelier in H30, onder begeleiding van modeontwerpster Roos Asselberghs. Erfgoedcel Mechelen vroeg hen om het historische Rad van Fortuin van de Mechelse Ommegang onder handen te nemen. De Stikbitchen sluiten zich nu wekenlang op in hun stikkot om de 8 figuren op het rad aan te kleden met hun nieuwe creaties. En dan op een dag … zal er een nieuw/oud, schoon en liefelijk rad draaien en draaien en draaien – Hoezee! Het publiek kan de creaties bewonderen op Erfgoeddag Stop de Tijd! én uiteraard ook in vol ornaat tijdens de rasechte Ommegang eind augustus! Onder professionele begeleiding krijgen de jongeren in het naaiatelier inspiratie aangereikt en worden ze uitgedaagd om te experimenteren. Vanuit H30 worden er telkens nieuwe projecten met nieuwe samenwerkingen uitgewerkt met de meisjes, zodat het meer wordt dan enkel ‘kleding maken voor zichzelf’. De samenwerking met de Erfgoedcel i.h.k.v. de Mechelse Ommegang triggert de jongeren voor een historische traditie, vanuit een creatieve invalshoek. Op die manier kijken zij met veel enthousiasme naar de betekenis ervan van die traditie.
Project/werking: Jongbloed!, de jongerencrew van het KMSKA (2012-...)
9
Organisatie & partners: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: Jongbloed! is de jongerencrew van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA). Roekeloos en wild, gedreven en gestoord, hongerig en speels. Jongbloed! organiseert en creëert, (be)denkt en doet. Van specifieke jongerennocturnes, over creatieve atelierprojecten, tot kleine en grote guerilla-acties en advies aan het museum. Doelstellingen: peereducatie, bottom-up, drempelverlagend, jongeren = nieuwe insteek en ervaringen, jongeren adviseren het museum.
Project/werking: Missie Miseur (Maks!erfgoedactie) (05/2011-05/2012)
10
Organisatie & partners: Erfgoedcel Mechelen (
[email protected]) FARO (
[email protected]) tapis plein vzw (
[email protected]) Maks! (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: Zaterdagnacht 5 mei 2012 vertrokken vanuit Lamot 28 jonge speurneuzen naar Mechelse kelders, forten en archieven om de onschuld van Jan Miseur, spion in WOI, te bewijzen. Deze actie liet hen proeven van erfgoed zonder dat ze er zelf erg in hadden. Het resultaat was niet enkel een onvergetelijke nacht voor de jongeren, de lokale erfgoedpartners en de organisatoren, maar ook een schat aan ongezouten jonge meningen en ideeën, een lijst vol do's en don'ts en vooral veel goesting om ervaringen en bevindingen te delen. Doelstelling was enerzijds de handen van uiteenlopende erfgoedmedewerkers in elkaar slaan om een aantrekkelijke jongerenactiviteit op poten te zetten, die vooral vertrekt vanuit de jongerenwereld en niet in de eerste plaats vanuit erfgoed. Anderzijds wilden we de activiteit aangrijpen om jongeren op een alternatieve manier te bevragen over erfgoed.
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.
11
Project/werking: Onvoltooid Verleden Tijd (OVT) (2010-2011) Organisatie & partners: tapis plein vzw (
[email protected]) ERFgoedjongeren vzw Inhoud en doelstellingen: Hoe kunnen we leden van de jeugdbeweging tussen 14 en 18 jaar in Vlaanderen prikkelen voor erfgoed (roerend, onroerend en immaterieel) via een speelse werkvorm? Dat was de uitdaging waarvoor tapis plein de handen ineensloeg met een team van 7 enthousiaste jongeren. Na een kleurrijk voortraject met uitstapjes en brainstormoefeningen werd de wedstrijd Onvoltooid Verleden Tijd bedacht: Richt een retro-ruimte in in de stijl van de jaren 1920, 1960 of 1980! Op de website www.onvoltooidverleden.be konden jeugdbewegingen opdrachten uitvoeren en in ruil daarvoor doe-het-zelfideeën en tips verwerven om hun ruimte mee te vullen. Op een groot slotfeest op Erfgoeddag 2011 werden de winnaars bekendgemaakt. Na afloop van de wedstrijd werd de website omgevormd tot retro-opdrachtendatabase als blijvend instrument voor geïnteresseerde jeugdbewegingen, jeugdwerkers, leerkrachten, ... Doelstellingen: Ervaring opdoen (en delen) rond jongerenparticipatie + Via het principe door jongeren voor jongeren een ‘tool’ creëren om met jeugdbewegingen rond erfgoed te werken.
12
Project/werking: MAS in Jonge Handen (09/2010-...) Organisatie & partners: MAS | Museum aan de Stroom (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: Het MAS heeft een vaste jongerencrew bij elkaar gesprokkeld om speciale activiteiten voor jongeren te verzorgen. Jongeren weten het best wat jongeren denken over en verwachten van een museum. Daarom bedacht het MAS, nog voor haar opening, een apart jongerenconcept, MAS in Jonge Handen. Deze jongerencrew van momenteel 14 mannen en vrouwen gaan aan de slag met het gebouw, het museum en de collectie om een volwaardig jongerenprogramma uit te werken. En dat doen ze nog steeds. Hun opdracht: maak van het MAS een jongerenmuseum. Hoe? Dat ligt volledig in eigen handen. Doelstellingen vanuit het MAS naar een structurele jongerenwerking: • Een jongerenwerking uitwerken die structureel is ingebed in het MAS. Jongeren inschakelen als curatoren, ambassadeurs, programmatoren en vrijwilligers. • Jongeren uitdagen om kritisch te kijken naar een museum en het MAS uitdagen tot verbetering. • De grenzen van jongeren verkennen, optrekken en verleggen waar mogelijk. Het inhoudelijk en communicatief bereiken van de vier cultuursmaken. Doelstellingen vanuit de structurele jongerenwerking naar het MAS: • Een breder en diverser jongerenpubliek bereiken en toeleiden naar het MAS. Jongeren de zin en ruimte geven om hun creativiteit te uiten. • De ogen van onze personeelsmedewerkers openen en ook bij hen een jongerenreflex teweeg brengen. • Jongeren warm maken voor de kunst-, cultuur- en vooral erfgoedsector.
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.
13
Project/werking: Youthopia (10-11/2012) Organisatie & partners: MMMechelen (
[email protected]) Inhoud en doelstellingen: Youthopia biedt de verschillende afdelingen van de Mechelse jeugdbewegingen een twintigtal workshops, gaande van graffiti tot zelf kleren maken of animatiefilmpjes ontwikkelen. De workshop gaat door op een zaterdag- of zondagnamiddag in oktober, onder begeleiding van een ervaringsdeskundige die naar de jeugdbeweging komt. Alle kunstwerken die de jeugdbewegingen maken worden daarna samengeplaatst in de Academie. Op zondag 18 november (Kinderkunstendag) start de tentoonstelling van de kunstwerken van de jeugdbewegingen en wordt deze locatie opengesteld voor publiek. Vanaf die dag wordt de academie de vijfde locatie van Newtopia, open voor bezoekers uit alle mogelijke landen. Doelstelling: Jongeren (via de jeugdbeweging) betrekken bij Newtopia, het grote internationale kunstenfestival. Vanuit het idee dat jongeren uit jeugdbewegingen ook kunstenaars zijn Motivatie educatief luik: Hedendaagse kunst en mensenrechten zijn niet altijd even toegankelijk en daarom hebben we gezorgd voor interactieve werkvormen, muzische opdrachten, peerteaching en nog veel meer om de jongeren te blijven boeien.
14
Project/werking: Bazart (2011-...) Organisatie & partners: MOOSS vzw (
[email protected]) in samenwerking met culturele en sociale partners in de stad Inhoud en doelstellingen: Bazart is een kunstjeugdbeweging. In Leuven en Antwerpen komen kinderen, jongeren en vrijwillige begeleiders samen voor activiteiten met kunst als uitgangspunt. De stad is onze uitvalsbasis en inspiratiebron. We gaan kijken naar een theatervoorstelling en bouwen daarna een decor, spelen een groot spel om net zoals vroeger meester in de schilderkunst te worden, of we maken zelf muziek bij stomme films. Bazart is een inclusieve jeugdbeweging waarbij we in organisatie en begeleiding veel aandacht hebben voor het verlagen van de mogelijke drempels. In de toekomst willen we uitbreiden naar andere steden Bazart wil kinderen en jongeren samenbrengen, vertrekkend vanuit kunst en al wat de culturele huizen van een stad te bieden hebben. We willen kinderen prikkelen, nieuwsgierig maken en hun vaardigheden vergroten op vlak van kijken, denken en doen. Bazart geeft jongeren de kans om te groeien als begeleider. De begeleiders worden inhoudelijk en praktisch ondersteund en begeleid door Mooss. Samen met de begeleiders zetten we sterk in op ouderparticipatie. Bazart werkt inclusief dus we vertrekken vanuit de capaciteiten van onze deelnemers en niet vanuit hun beperkingen. In plaats van op voorhand rekening te houden met hokjes waarbinnen kinderen geplaatst worden, verlagen we drempels (communicatief, financieel, emotioneel, sociaal,…) waar en wanneer we ze tegenkomen. We vertrekken niet alleen vanuit de capaciteiten van kinderen, maar ook vanuit hun interesses en hun leefwereld, op maat van de groep en het individu. Dit doen we vanuit het constructivisme dat stelt dat kinderen hun eigen kennis en vaardigheden construeren.
14-18 Jongeren in vrije tijd en erfgoed. WAT, HOE en WAAROM in theorie en praktijk. 22-02-2013, LAMOT Mechelen. Praktijkenoverzicht.