Wetenschappelijke ateliers op school

Wetenschappelijke ateliers op school

2010 -2011

Kleuterschool Lagere school Bij u op school

Science Planet

Waar is Science Planet actief? Science Planet-activiteiten kunnen in heel Vlaanderen worden uitgevoerd.

Het menselijk lichaam

23. Homogene en heterogene mengsels

3. De bloedsomloop

U kan een of meerdere ateliers voor uw klas uitkiezen aan de hand van kleurmarkeringen:

ste

Cyclus 2a: 1 leerjaar

De zintuigen

3de en 4de leerjaar de

de

Cyclus 4: 5 en 6 leerjaar

6. Een blik op het zicht 7. De oren, een goed gesmeerd mechanisme 8. Een en al oor

de

Cyclus 2b: 2 leerjaar

9. Geuren en smaken

Hoe reserveren?

Lucht 24. Lucht zoals je het nog nooit hebt gezien 25. De druk opdrijven Water 26. De watercyclus 27. Red de Titanic 28. Film en wateraandrijving 29. Flikflak

10. Ik ruik en ik proef

U en uw collega’s delen ons de gekozen atelier(s) mee via bijgevoegde bestelbon. De ateliers zullen worden ingericht over:

De krachten De kleuren 11. Het leven door een gekleurde bril Warmte

- een of meerdere namiddag(en) -> 1 atelier/ namiddag - een of meerdere voormiddag(en) -> 2 ateliers/ voormiddag - een of meerdere dag(en) -> 3 ateliers / dag - een of meerdere Weekprogramma(s) 'Wetenschapsviering' -> 12 ateliers /week - een Jaarprogramma NEW 'Wetenschapsjaar' -> 45 ateliers /schooljaar

12. Warmte en temperatuur 13. Warm mij op! Licht 14. De periscoop

31. Overbrug de rivier 32. Stoeltje van papier 33. Van de ene brug naar de andere Bodemleven 34. Insecten et spinachtigen 35. Een wormenleven

15. Licht toegelicht Elektriciteit

Nadat u de bestelbon ingevuld heeft, kan u deze faxen (09 362 93 24) of per post versturen naar Science planet (31 Koning Albert I plein, 9820 Bottelare). U kan ook telefonisch reserveren op het nummer 09 362 93 23.

30. Hefbomen

ATELIERS “MILIEU”

16. In de voetsporen van Volta

36. Een bloeiend leven

17. Botsende elektronen

37. Van bloem tot vrucht

18. En toen ging het licht aan

38. Duurzame energiebronnen

Statische elektriciteit - magnetisme

39. De opwarming van de aarde

19. Tegenpolen! 20. Mysterieuze aantrekkingskracht en afstoting 21. Statische elektriciteit

Inhoudstafel

5de en 6de leerjaar

3de en 4de leerjaar

2de leerjaar

1ste leerjaar

2de en 3de kleuterklas

2. Het ademhalingsstelsel

5. De tanden en mondhygiëne

Cyclus 3:

5de en 6de leerjaar

22. In de voetsporen van Sherlock Holmes

Hoe kies ik de workshop die het best bij mijn leerlingen past?


Eerste stappen in de wondere wereld van chemie

1. Het spijsverteringsstelsel

4. Het skelet

Cyclus 1:

3de en 4de leerjaar

ATELIERS “WETENSCHAP EN TECHNIEK”

2de leerjaar

Een atelier duurt 1u40 en vindt plaats in uw klas. Gemiddeld omvat een atelier 3 tot 5 wetenschappelijke experimenten rond een bepaald thema.

1ste leerjaar

Wat is een Science Planet atelier?


Praktisch

Ateliers “wetenschap en techniek” Het menselijk lichaam

5 De tanden en mondhygiëne • Een afdruk van de tanden maken • Classificatie van de verschillende soorten tanden • Het vaststellen van de bijzondere eigenschappen en de rol van de tanden • Een onthullende test: hoe ontstaat aanslag op tanden en kiezen? + een oefening tanden poetsen Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

1 Het spijsverteringsstelsel • Gevarieerde proeven rond de werking van het speeksel, de lever, de alvleesklier, de darmen en de maag • Een glucosedetectie uitvoeren • Spel: “ Waar liggen de organen van het spijsverteringsstelsel? ” • Werken met een maquette van het menselijk lichaam (schaal 1/2) Geen bijdrage voor het materiaal

2 Het ademhalingsstelsel • Studie van de ademhalingsbewegingen, het verschil tussen ingeademde en uitgeademde lucht (test van de longcapaciteit, ...) • Bestuderen en dissecteren van een varkenslong • De organen visualiseren op röntgenfoto’s • Een maquette maken van het ademhalingsstelsel Bijdrage materiaal: 0,40 € / leerling

3 De bloedsomloop • Het kloppen van het hart waarnemen, auscultatie met een stethoscoop • Bestuderen en dissecteren van een varkenshart • Ludiek synthesespel betreffende de grote en kleine bloedsomloop • Waaruit bestaat bloed? • Het longblaasje als wisselkantoor (O2 en CO2) Geen bijdrage voor het materiaal

De zintuigen 6 Een blik op het zicht • Werken met een maquette van het oog (schaal 3/1) • De rol van de hersenen bij het zicht: de blinde vlek, het visueel geheugen (thaumatroop, folioscoop, …) • Uitdaging: vanuit een kleur, een andere kleur laten verschijnen... enkel met de ogen. Bijdrage materiaal: 1 € / leerling

7 De oren, een goed gesmeerd mechanisme • Werken met een maquette van het oor (schaal 6/1), bestuderen van gehoorbeentjes en oorbuisjes op ware grootte • Modelleren van de verschillende onderdelen van het oor • Sensibiliseren voor hygiëne (met een reuzenoorstokje werken) • Voortplanting van geluidsgolven doorheen verschillende materialen • Een artisanale citer maken Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

4 Het skelet • Identificatie van de verschillende beenderen die het skelet vormen a.d.h.v. röntgenfoto's en ander didactisch materiaal • Reconstructie van een menselijk skelet met behulp van een maquette • Modelleren van het gewricht van een elleboog • Door middel van een model de antagonistische werking van de spieren aantonen

8 Een en al oor • Het beluisteren en identificeren van verschillende geluiden • Geluid produceren aan de hand van klokken (verschillende groottes) • Proef: klokken in je hoofd • Een kleurrijke sambabal maken Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

4

www.science-planet.be - tel: 09 362 93 23

5

9 Geuren en smaken • Identificeren van de vier hoofdsmaken door middel van een smulbuffet • De smaakpapillen lokaliseren en observeren • De rol van het speeksel • Interactief spel: snuifdozen classificeren Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

10 Ik ruik en ik proef • Identificeren van drie hoofdsmaken door middel van een smulbuffet • Onze tong: Een explosie van smaken • Interactie tussen smaak, geur en zicht • Interactief spel “ Geurenlotto ” Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

De kleuren 11 Het leven door een gekleurde bril • Kleuren ontleden aan de hand van chromatografie (M&Ms ontleden,…) • Inktpatronen analyseren • Het ontstaan van primaire en secundaire kleuren ervaringsgewijs verklaren • Mengsels en verschillende kleurengamma’s samenstellen aan de hand van proefjes Bijdrage materiaal: 1 € / leerling

Licht Voor deze proeven dient de klas verduisterd te worden.

14 De periscoop • Zelf een periscoop maken met Kewlox® onderdelen (prototype bedacht door Sciences Planet en uitgewerkt door Kewlox®) • Voortplanting van het licht door de lucht bewijzen • Proefje: de richting van een lichtbundel veranderen met spiegelpaleis Bijdrage materiaal: 2 € / leerling

15 Licht toegelicht • Licht ontleden aan de hand van verschillende materialen (spiegels, cd’s, prisma’s, ...) • Een regenboog maken in het labo • Proeven met primaire en secundaire kleuren aan de hand van professionele 'lightbox' met led-lampjes • 3D-brillen maken Bijdrage materiaal: 1,50 € / leerling

Elektriciteit

§ L’électricité

Atelier 16 is een verplichte inleiding op atelier 17 en 18

16 In de voetsporen van Volta

Warmte 12 Warmte en temperatuur • Basisprincipes van warmte en temperatuur • Vreemde gewaarwordingen • De verschillende soorten thermometers • Maken van een artisanale thermometer Bijdrage materiaal: 1,50 € / leerling

• Hoe zit een gloeilamp in elkaar? • Hoe werkt een batterij? • Een eenvoudig stroomcircuit en een schakelaar maken Bijdrage materiaal: 3,50 € / leerling

17 Botsende elektronen • Serie- en parallelschakelingen maken • Materiaaltest: geleiders en niet-geleiders • Een kortsluiting simuleren Materiaal uit atelier 17 hergebruikt

13 Warm mij op! • Warmte-uitwisseling tussen twee lichamen aantonen • Simulatie van een vulkaanuitbarsting onder water • Een spiraal aan het draaien brengen met behulp van een kaars • Experimenteren met de verschillende warmteoverdrachtsvormen: geleiding, convectie, straling

18 En toen ging het licht aan • Praktisch toepassen van de basisprincipes van elektriciteit • Een zaklamp maken Bijdrage materiaal: 3 € / leerling

Geen bijdrage voor het materiaal

6


7

Statische elektriciteit - magnetisme

Lucht

19 Tegenpolen!

24 Lucht zoals je het nog nooit hebt gezien

• Hoe werken magneten? De werking van domeinen in magnetisch materiaal duiden • Een magnetisch veld waarnemen • De aarde, een magneet? • Een artisanaal kompas maken

• De aanwezigheid en de kracht van lucht verklaren aan de hand van verschillende ludieke proefjes • Lucht laten uitzetten en samentrekken • Deze basisprincipes aantonen en ontdekken: warmeluchtraket lanceren • Proeven met behulp van een duikfiguurtje (Cartesiaans duikertje)


Geen bijdrage voor het materiaal

20 Mysterieuze aantrekkingskracht en afstoting

25 De druk opdrijven

• Aantrekkingskracht van voorwerpen geladen met statische elektriciteit • Basisprincipes aan de hand van proefjes bewijzen: knetterende haardos, protonen in de klas en ballonnen desoriënteren, … • Een pop met rechtopstaand haar maken • Tegenpolen trekken elkaar aan: ludieke toepassingen

Voor deze workshop brengt elke leerling een gebruikte cd mee (na de proef zal de cd onbruikbaar zijn) • Proeven rond luchtdruk: het omgekeerde proefbuisje, het koppige propje,… • De wet van Bernouilli • Lucht in beweging: een straalauto fabriceren • Denkoefening: hoe kunnen we lucht verplaatsen? Geen bijdrage voor het materiaal N

E

W


S

21 Statische elektriciteit • Aantrekkingskracht van voorwerpen geladen met statische elektriciteit • Basisprincipes aan de hand van proefjes bewijzen: bliksem simuleren, de springende lucifer … • Een instrument maken dat statische elektriciteit kan detecteren (elektroscoop) • Inleiding tot magnetisme en dynamische elektriciteit Bijdrage materiaal: 1,50 € / leerling

Eerste stappen in de wondere wereld van chemie

§ Premiers pas en chimie expérimentale

Water

§ L’eau

26 De watercyclus • Opzetten van de watercyclus: verdamping, condensatie, neerslag, infiltratie en afstroming • Uitdaging: je bent een schipbreukeling. Hoe maak je drinkwater om te overleven? • Modelleren van een watervoerende laag en een 'wolkenmaakmachine' • Het drinkwaternetwerk: met een interactief paneel werken • Realisatie: een watertoren bouwen Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling

22 In de voetsporen van Sherlock Holmes • Zuur-base test van verschillende producten (fruitsap, shampoo, limonade, waspoeder, ...) • Op zoek naar zetmeel in verschillende soorten voeding (aardappelen, bananen, ...) • Uitdaging: de bestanddelen identificeren van verschillende voedingsstalen • pH-indicatoren realiseren in het labo Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

23 Homogene en heterogene mengsels • Homogene en heterogene mengsels analyseren • Proef: vergelijking tussen kraantjeswater en gedistilleerd water. Wat is het zuiverst? • Inleiding tot verschillende technieken: filteren, zeven, distilleren, bezinken, kristalliseren, magnetiseren om zo verschillende bestanddelen van mengels te isoleren (rijst/bloem, zand/ijzervijlsel, olie/grenadine, zout water, ...) • Gebruik van een scheitrechter Bijdrage materiaal: 0,80 € / leerling

8


27 Red de Titanic • Drijven of zinken? Het principe van Archimedes uittesten op verschillende materialen • Uitdaging 1: zoveel mogelijk passagiers op de Titanic laten inschepen • Uitdaging 2: vermijden dat de Titanic zinkt • Dichtheid van vloeistoffen (olie en azijn blijven drijven, ...) Bijdrage materiaal: 1,20 € / leerling

28 Film en wateraandrijving • Oppervlaktespanning van verschillende vloeistoffen (‘druppelgewelf’,vloeistoffenrace …) • Proefjes: de oppervlaktespanning doorbreken door opwekking van cohesieve en adhesieve reacties • Capillariteitstests (het ontluiken van bloemen, …) Geen bijdrage voor het materiaal

32 Stoeltje van papier • Uitdaging: hoe maak ik enkel en alleen uit papier een stoel die sterk genoeg is? • De weerstand van materialen testen door geometrische figuren in 3D te bouwen (introductie tot de basisprincipes van volume) • Een papieren stoeltje maken Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling

29 Flikflak • Drijven of zinken? Dichtheid vergelijken • Een boot maken en passagiers laten inschepen • Proefjes: de oppervlaktespanning doorbreken (prikkend water, vuurwerk, …) Bijdrage materiaal: 1,20 € / leerling

De krachten 30 Hefbomen • Ontdekking van het hefboomsysteem door middel van observatie • Het gebruik van hefbomen in het dagelijkse leven (notenkraker, schaar, ...) • Aan de hand van professioneel materiaal zelf constructies opzetten (Celda) • Basisterminologie hefbomen: macht, last, zwaartekracht,… Bijdrage materiaal: 0,30 € / leerling

Atelier 31 is een verplichte inleiding op atelier 33

31 Overbrug de rivier • Uitdaging: hoe drie eilanden verbinden met 2 bruggen? Een uitweg: wiskundige logica • Visualiseren van de effecten van krachten • De krachten indelen aan de hand van geometrische figuren (2D) • Basisterminologie van een brug: brugdek, travee, pijler, ... Geen bijdrage voor het materiaal

33 Van de ene brug naar de andere • Een plan voor een brug maken vanuit een minimale structuur • Keuze van materiaal en berekening van hoeveelheden • Een maquette van een brug maken • Verschillende soorten bruggen identificeren: kabelbrug, hangbrug, boogbrug, ... Extraatje: Als de leerkracht de creaties van de leerlingen wenst te bewaren, levert Science Planet de plannen van de basisstructuur voor het begin van de workshop (minimum 1 basisstructuur per 4 leerlingen) Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

Bodemleven 34 Insecten et spinachtigen • Insecten en spinnen: een vergelijking • Educatief puzzelspel • Proefjes: kijk eens door de ogen van een insect! • Levensechte insecten en spinnen classificeren Geen bijdrage voor het materiaal

35 Een wormenleven • Observatie en beschrijving van de regenworm (structuur, voortbeweging, …) • Onder de loep: experimenteren en schematiseren • Een terrarium maken Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling

10


11

Ateliers “milieu” 36 Een bloeiend leven • Een maquette van een bloem maken; uitleg over de functie van de verschillende delen van een bloem • Ludieke activiteit over bestuiving: iedere bloem heeft haar eigen insect! • Het maken van een papieren bloem die alle delen bevat die tijdens de workshop zijn gezien

Formules en prijzen Ateliersopschool 1 atelier

(namiddag)

-> 180 €/ atelier *

1/2 dag

(2 opeenvolgende ateliers)

-> 160 €/ atelier *

(320 € / halve dag)

1 dag

(3 ateliers)

-> 130 €/ atelier *

(390 € / dag)

3 dagen en meer

(9 ateliers en meer)

-> 125 €/ atelier *

(375 € / dag)

6 dagen en meer

(18 ateliers en meer)

-> 120 €/ atelier *

(360 € / dag)


37 Van bloem tot vrucht • Een maquette van een bloem maken • Uitleg over de functie van de verschillende delen van een bloem. • Dissectie van een bloem en identificatie van de verschillende onderdelen • Hoe ontstaat een vrucht?

Weekprogramma'Wetenschapsviering' Organiseer een wetenschapsweek in uw school met leerrijke workshops, gespreid over een week, aangepast aan alle leeftijdsgroepen. -> 118 €/ atelier *

12 ateliers in één week

(1416 € / week)


38 Duurzame energiebronnen • Opstellen van een miniatuurzonnepaneel • Elektriciteit opwekken met fossiele brandstoffen en duurzame energiebronnen • Een artisanale windturbine maken.

Jaarprogramma'Wetenschapsjaar' Voor de scholen die meer willen, bieden we een nieuwe formule aan die alle klassen toelaat zich in één of meerdere wetenschapsdomeinen te verdiepen. 15 dagen gespreid over het hele schooljaar

-> 115 €/ atelier *

(345 €/ dag)


39 De opwarming van de aarde • De lengte van de dagen, de nachten en de verschillende seizoenen • Proef over het broeikaseffect • Simulatie: hoe beïnvloedt de opwarming van de aarde de zeespiegel? Geen bijdrage voor het materiaal

Combidagen'Leerlingen-Leerkrachten' Tijdens de voormiddag vinden op uw school twee ateliers plaats voor de leerlingen. De thema's hiervoor zijn vrij te kiezen uit deze brochure. In de namiddag is er een nascholing voor de leerkrachten voorzien (keuze uit drie programma's: kleuters en wetenschap, onder hoogspanning, in het labo). 2 ateliers voor de leerlingen + 1 nascholingsatelier voor de leerkrachten

-> 480 €/ dag*

* Bijdragen voor het materiaal (volgens de gekozen ateliers) en kilometervergoeding (0,35 € / km, berekend vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis) niet inbegrepen.

Informatie en reservaties Science Planet vzw Koning Albert I plein, 31 9820 Merelbeke Tel: 09 362 93 23

GSM: 0474 43 13 82 Fax: 09 362 93 24 e-mail: [email protected] www.science-planet.be www.science-planet.be - tel: 09 362 93 23

13

Science Planet staat voor • Praktische ateliers Als deelnemers aan de workshops, werken de leerlingen zelf hypotheses uit, experimenteren ze en komen ze tot besluiten, die ze kunnen voorleggen aan hun medeleerlingen. Dit alles onder het waakzame oog van een echte wetenschapper. • Ervaren trainers Onze trainers, gediplomeerde wetenschappers, hebben een ruime ervaring om kinderen te ‘edutainen’. Ze beschikken over de gave om deze moeilijke materie op een ludieke manier door te geven. • Exclusief didactisch materiaal De leerlingen werken met zowel professioneel als dagelijks bruikbaar materiaal, op maat gemaakt voor elke workshop. • Volledig pedagogisch dossier De leerkracht krijgt bij de workshops een volledig pedagogisch dossier. Dit dossier bevat - Een synthese van de workshop - Kopieerbare fiches met activiteiten - Een overzicht met de theorie van de basisprincipes voor de leerkracht - Een sleutel met de antwoorden • Ateliers aangepast aan elke leeftijdscategorie Onze ateliers worden aangepast aan de leeftijdscategorie en de vaardigheden van de leerlingen die de workshop volgen. • Speciaal ontwikkeld voor scholen De workshops werden speciaal ontwikkeld voor de leerlingen van het Vlaams onderwijs op basis van de officiële eindtermen. • Beschikbaar in heel Vlaanderen Deze workshops kunnen in alle Vlaamse scholen worden georganiseerd, ongeacht de ligging. • Zeer flexibel Science Planet geeft de workshops in uw klas op de dag en het uur van uw keuze.

Nuttige Informatie • Duur van de ateliers De ateliers duren 1u40. • Klassen De ateliers kunnen worden georganiseerd voor een of meerder klas(sen) gedurende een (halve) dag.

14


• Periode De wetenschappelijke ateliers worden aangeboden gedurende het schooljaar, van september tot juni. • Voorzieningen De school dient zelf geen voorbereidingen te treffen. Science Planet zorgt voor het nodige materiaal per activiteit. Voor bepaalde workshops wordt echter wel gevraagd de klasruimte lichtjes aan te passen. • Aantal leerlingen per atelier De ateliers zijn bestemd voor klasgroepen (max 30 leerlingen). • Omkadering Een goede samenwerking tussen de leerkracht en de trainer zorgt voor een aangename sfeer gedurende de workshops. Toch blijft de leerkracht zelf verantwoordelijk voor zijn/haar klas gedurende de animatie. Zijn/haar actieve deelname garandeert de kwaliteit van de workshop. • Reservaties Reserveren is mogelijk door de bestelbon bij deze brochure gevoegd in te vullen en terug te sturen naar Science Planet. Het is ook mogelijk om online of telefonisch te reserveren op het nummer 09 362 93 23 (van maandag tot vrijdag, tussen 9u en 18u).

Algemene Voorwaarden • Bijdrage voor materiaal De bijdragen voor het materiaal worden berekend op basis van de bedragen weergegeven onder de omschrijving van elke workshop. • Verplaatsingskosten De verplaatsingskosten (H/T) van de trainer worden aangerekend aan 0,35 € / km vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis. Deze uitvalsbasissen zijn Sint-Pietersplein (Gent), Sint-Martensplein (Aalst), Belfort van Brugge (Brugge), Grote Markt (Kortrijk), Meir (Antwerpen), Grote Markt (Brussel). Voor scholen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en binnen de 30 km rondom Brugge, Antwerpen en Kortrijk, wordt een forfaitaire verplaatsingskost (H/T) van 20 € gehanteerd. • Annulaties De school kan tot 10 werkdagen voor het begin van de workshop haar bestelling kosteloos annuleren. Voor alle annulaties die minder dan 10 werkdagen voor het begin van de workshop gebeuren, zal een forfaitair bedrag van 75 € worden aangerekend. Annuleert de school 3 werkdagen of later voor het begin van de workshop, dan zal het volledige bedrag van de workshop worden aangerekend. • Betalingstermijn en modaliteiten 1/ In het geval van betaling per overschrijving dient Science Planet de betaling 10 werkdagen voor het begin van de workshop te ontvangen. 2/ In geval van cashbetaling worden de prestaties betaald op de dag van de workshop aan de trainer. Science Planet behoudt zich het recht voor om de bestelde activiteit, zonder voorafgaandelijke verwittiging, te annuleren als de betalingstermijn en betalingsmodaliteiten niet worden gerespecteerd.

Science Planet

vzw

Ateliers in uw school In heel Vlaanderen Kilometervergoeding berekend vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis

NEW

Nascholingen voor leerkrachten Meer info op www.science-planet.be

Gent Aalst Brugge Science Planet Center

Antwerpen Kortrijk Brussel Zone waar Science Planet actief is

Science Planet

vzw

Koning Albert I plein, 31 9820 Bottelare (Merelbeke) Tel.: 09 362 93 23 GSM: 0474 43 13 82 Fax: 09 362 93 24 e-mail: [email protected] www.science-planet.be

Met de steun van:

Wetenschappelijke ateliers op school

Recommend Documents