Wetenschappelijke ateliers op school

Wetenschappelijke ateliers op school 2009-2010

ieuw

in

re n

N

Kleuterschool Lagere school Bij u op school

V laande

Science Planet

Science Planet

Voorwoord Jaar na jaar komen we tot de conclusie dat steeds minder jongeren kiezen voor een wetenschappelijke studierichting. Ze kiezen vakken die volgens onze maatschappij “makkelijker” zijn. Science Planet vzw wil daar verandering in brengen door een positief beeld van wetenschap te scheppen, door het toegankelijker en concreter te maken, en natuurlijk door het boeiender te maken. Daar staan we voor!

Praktisch

Wat is een Science Planet-workshop? Een workshop duurt 1u40 en vindt plaats in uw klas. Gemiddeld omvat een workshop 3 tot 5 wetenschappelijke experimenten rond een bepaald thema.

In deze catalogus vindt u een uitgebreid gamma aan workshops die we speciaal voor scholen uitgewerkt hebben. Ze worden aangepast aan de leeftijd en de mogelijkheden van de kinderen en worden gegeven door gespecialiseerde trainers. Deze trainers beschikken zowel over pedagogische als wetenschappelijke kennis. Tijdens deze workshops kunnen uw leerlingen, zowel individueel als in kleine groepjes, boeiende wetenschappelijke experimenten uitvoeren met professioneel didactisch materiaal. We zijn er zeker van dat de basisprincipes van de wetenschap, zelfs de meest abstracte, op deze manier al heel wat duidelijker en aantrekkelijker zullen zijn.

Waar is Science Planet actief? Science Planet-activiteiten kunnen in heel Vlaanderen worden uitgevoerd. Hoe kies ik de workshop die het best bij mijn leerlingen past? U kan een of meerdere workshops voor uw klas uitkiezen aan de hand van kleurmarkeringen : Cyclus 1 : 2de en 3de kleuterklas Cyclus 2a : 1ste leerjaar Cyclus 2b : 2de leerjaar Cyclus 3 : 3de en 4de leerjaar Cyclus 4 : 5de en 6de leerjaar

We kijken er alvast naar uit om u te ontmoeten. Met vriendelijke groeten,

U wil zich in een bepaald thema verdiepen? Dan raadt Science Planet een combinatie van 2 of 3 workshops in de vorm van een wetenschappelijk traject aan:

Christophe De Jonge Voorzitter

Elektriciteit

Milieu

De wondere wereld der zintuigen

Weg- en waterbouw

Hoe reserveren? U en uw collega’s delen ons de gekozen workshop(s) mee via bijgevoegde bestelbon. De workshops zullen worden ingericht over: - een of meerdere namiddag(en) - een of meerdere voormiddag(en) - een of meerdere dag(en) - een of meerdere Weekprogramma(s) 'Wetenschapsviering'

-> 1 workshop / namiddag -> 2 workshops / voormiddag -> 3 workshops / dag -> 12 workshops / week

Nadat u de bestelbon ingevuld heeft, kan u deze faxen (09 362 93 24) of per post versturen naar Science planet (31 Koning Albert I plein, 9820 Bottelare). U kan ook telefonisch reserveren op het nummer 09 362 93 23.

V

olu

it v o

or wetens

p a ch 3

5. “Het skelet”

§ Inhoudstafel Workshops “Wetenschap” p. 4 tot 11

Science Planet staat voor

p.14

Workshops “Milieu”

p. 11 tot 12

Praktische informatie

p.15

Formules en prijzen

p. 13

Cyclus

• Identificatie van de verschillende beenderen die het skelet vormen • Reconstructie van een 1/2 menselijk skelet met behulp van een maquette • Bestuderen en identificeren van de botten en beenderen aan de hand van röntgenfoto’s en didactisch materiaal • Modelleren van het gewricht van een elleboog Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling

Workshops “wetenschap” § De zintuigen

§ Het menselijk lichaam 1. “Het spijsverteringsstelsel”

Cyclus

• Gevarieerde proeven rond de werking van het speeksel, de lever, de alvleesklier, de darmen en de maag • Spel : « Waar liggen de organen van het spijsverteringsstelsel? » • Werken met een maquette van het menselijk lichaam (schaal 1/2) Geen bijdrage voor het materiaal

6. “Een blik op het zicht”

Cyclus

• Werken met een maquette van het oog (schaal 3/1) • De rol van de hersenen bij het zicht : de blinde vlek, het visueel geheugen (thaumatroop, folioscoop, …) • Uitdaging: vanuit een kleur, een andere kleur laten verschijnen ... enkel met de ogen. Bijdrage materiaal: 1 € / leerling

2. “Het ademhalingsstelsel”

Cyclus

• Studie van de ademhalingsbewegingen, het verschil tussen ingeademde en uitgeademde lucht (test van de longcapaciteit, ...) • Bestuderen en dissecteren van een varkenslong • De organen visualiseren op röntgenfoto’s • Een maquette maken van het ademhalingsstelsel Bijdrage materiaal: 0,40 € / leerling

7. “De oren, een goed gesmeerd mechanisme”

Cyclus

• Werken met een maquette van het oor (schaal 6/1), bestuderen van gehoorbeentjes en oorbuisjes op ware grootte • Modelleren van de verschillende onderdelen van het oor • Sensibiliseren voor hygiëne (met een reuzenoorstokje werken) en gehoorstoornissen • Voortplanting van geluidsgolven doorheen verschillende materialen • Een artisanale citer maken Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

Cyclus

3. “De bloedsomloop”

• Het kloppen van het hart waarnemen, auscultatie met een stethoscoop • Bestuderen en dissecteren van een varkenshart • Door middel van een pomp een constructie opzetten die het hart en de bloedsomloop voorstelt • Waaruit bestaat bloed? Rode en witte bloedlichaampjes en plasma waarnemen met een microscoop

Cyclus

• Het beluisteren en identificeren van verschillende geluiden • Geluid produceren aan de hand van klokken (verschillende groottes) • Geluiden indelen • Een ratel maken Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

9. “Geuren en smaken”

• Een afdruk van de mond maken • Classificatie van de verschillende soorten tanden • Het vaststellen van de bijzondere eigenschappen en de rol van de tanden • Een onthullende test: hoe ontstaat aanslag op tanden en kiezen? + een oefening tanden poetsen Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling 4

Cyclus

Traject

Geen bijdrage voor het materiaal

4. “De tanden en mondhygiëne"

8. “Een en al oor”

WWW.SCIENCE-PLANET.BE

– TEL : 09 362 93 23

Cyclus

• Identificeren van de 4 hoofdsmaken • Onze tong: Een heel gamma aan smaken (enkel cyclus 2a) • Interactie tussen smaak, geur en zicht • Interactief spel « Geurenlotto» Bijdrage materiaal: 1,30 € / leerling Traject


– TEL : 09 362 93 23

5

§ Licht Voor deze proeven dient de klas verduisterd te worden.

§ De kleuren 10. “Het leven door een gekleurde bril”

13. “De periscoop”

Cyclus

• Zelf een periscoop maken met Kewlox® onderdelen (prototype bedacht door Sciences Planet en uitgewerkt door Kewlox®) • Voortplanting van het licht door de lucht bewijzen • Proefje: de richting van een lichtbundel veranderen met spiegels

Cyclus

• Kleuren ontleden aan de hand van chromatografie (vilttest, M&Ms ontleden,…) • Inktpatronen analyseren • Mengsels en verschillende kleurengamma’s samenstellen aan de hand van proefjes

Bijdrage materiaal: 2 € / leerling

14. “Licht toegelicht”

Bijdrage materiaal: 1 € / leerling

Cyclus

• Licht ontleden aan de hand van verschillende materialen (spiegels, cd’s, prisma’s, ...) • Een regenboog maken in het labo • Proeven met primaire en secundaire kleuren aan de hand van zaklampen uitgerust met speciale filters. • 3D-brillen maken

§ Warmte

Bijdrage materiaal: 1,50 € / leerling

11. “Warmte en temperatuur”

Cyclus

• Basisprincipes van warmte en temperatuur (vreemde gewaarwordingen) • De verschillende soorten thermometers • Maken van een artisanale thermometer

§ Elektriciteit


Workshop 15 is een verplichte inleiding op workshop 16 en 17 12. “Warm mij op!”

Cyclus

• Warmte-uitwisseling tussen twee lichamen aantonen • Simulatie van een vulkaanuitbarsting onder water • Een spiraal aan het draaien brengen met behulp van een kaars • Experimenteren met de verschillende warmteoverdrachtsvormen : geleiding, convectie, straling Geen bijdrage voor het materiaal

15. “In de voetsporen van Volta”

Cyclus

• Hoe zit een gloeilamp in elkaar ? • Hoe werkt een batterij ? • Een eenvoudig stroomcircuit en een schakelaar maken Bijdrage materiaal: 3,50 € / leerling Traject

16. “Botsende elektronen”

Cyclus

• Serie- en parallelschakelingen maken • Materiaaltest: geleiders en niet-geleiders • Een kortsluiting simuleren Materiaal uit workshop 15 wordt hergebruikt. Traject

17. “En toen ging het licht aan”

Cyclus

• Praktisch toepassen van de basisprincipes van elektriciteit • Een behendigheidsspel, een zaklamp of een verlicht doolhof maken Bijdrage materiaal: 3 € / leerling Traject

6


– TEL : 09 362 93 23

7

22.“Homogene en heterogene mengsels”

§ Statische elektriciteit - magnetisme

S

• Hoe werken magneten ? • Een magnetisch veld waarnemen • Hoe gebruik je een kompas ? • Een artisanaal kompas maken

E

Cyclus

W

N

18. “Tegenpolen!”

Cyclus

• Homogene en heterogene mengsels • Proef: vergelijking tussen kraantjeswater en gedistilleerd water. Wat is het zuiverst? • Inleiding tot verschillende technieken: filteren, zeven, distilleren, bezinken, kristalliseren, magnetiseren om zo verschillende bestanddelen van mengels te isoleren (rijst/bloem, zand/ijzervijlsel, olie/grenadine, zout water, ...) • Gebruik van een scheitrechter Bijdrage materiaal: 0,80 € / leerling


19. “Mysterieuze aantrekkingskracht en afstoting”

Cyclus

• Aantrekkingskracht van voorwerpen geladen met statische elektriciteit • Basisprincipes aan de hand van proefjes bewijzen: een waterstraal afleiden, ballonnen desoriënteren, … • Een pop met rechtopstaand haar maken • Tegenpolen trekken elkaar aan: ludieke toepassingen Bijdrage materiaal: 0,50 € / leerling

20.“ Statische elektriciteit”

Cyclus

• Aantrekkingskracht van voorwerpen geladen met statische elektriciteit • Basisprincipes aan de hand van proefjes bewijzen: bliksem simuleren, … • Een instrument maken dat statische elektriciteit kan detecteren (elektroscoop) Bijdrage materiaal: 1,50 € / leerling

§ Lucht 23. “ Lucht zoals je het nog nooit hebt gezien”

Cyclus

• De aanwezigheid en de kracht van lucht verklaren aan de hand van verschillende ludieke proefjes • Lucht laten uitzetten en samentrekken • Deze basisprincipes aantonen en ontdekken: warmeluchtraket • Proeven met behulp van een duikfiguurtje (Cartesiaans duikertje) Geen bijdrage voor het materiaal

24.“De druk opdrijven”

Cyclus

Voor deze workshop brengt elke leerling een gebruikte cd mee (na de proef zal de cd onbruikbaar zijn)

§ Eerste stappen in de wondere wereld van chemie 21. “In de voetsporen van Sherlock Holmes”

Cyclus

• Proeven rond luchtdruk : het omgedraaide glas, het opgesloten ei, ... • Actie en reactie: lucht in beweging. Een modelluchtkussenvoertuig maken • Een vacuüm creëren met behulp van een vacuümpomp • Tests in vacuüm : stille wekker, slappe ballonnen, … Geen bijdrage voor het materiaal

• Zuur-base test van verschillende producten (fruitsap, shampoo, limonade, waspoeder, ...) • Op zoek naar zetmeel in verschillende soorten voeding (aardappelen, bananen, ...) • Uitdaging: de bestanddelen identificeren van verschillende voedingsstalen Bijdrage materiaal: 1,30€ / leerling

§ Water 25. “De watercyclus”

Cyclus

• Opzetten van de watercyclus: verdamping, condensatie, afvoer, infiltratie • Uitdaging: je bent een schipbreukeling. Hoe maak je drinkwater om te overleven? • Modelliseren van een watervoerende laag • Het drinkwaternetwerk: met een interactief paneel werken en een waterkasteel bouwen Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling

8


– TEL : 09 362 93 23

9

26.“Red de Titanic”

31. “Stoeltje van papier”

Cyclus

Cyclus

• Uitdaging: hoe maak ik enkel en alleen uit papier een stoel die sterk genoeg is? • De weerstand van materialen testen door geometrische figuren in 3D te bouwen (introductie tot de basisprincipes van volume) • Een papieren stoeltje maken

• Drijven of zinken? Het principe van Archimedes • Uitdaging 1: zoveel mogelijk passagiers op de Titanic laten inschepen • Uitdaging 2: vermijden dat de Titanic zinkt • Dichtheid van vloeistoffen (olie en azijn blijven drijven, ...)

Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling Traject


27. “ Film en wateraandrijving ”

32.“Van de ene brug naar de andere”

Cyclus

• Een plan voor een brug maken vanuit een minimale structuur • Keuze van materiaal en berekening van hoeveelheden • Een maquette van een brug maken • Verschillende soorten bruggen identificeren: kabelbrug, hangbrug, boogbrug, ...

• Oppervlaktespanning van verschillende vloeistoffen (‘druppelgewelf’, …) • Proefjes: de oppervlaktespanning doorbreken (vuurwerk, angstige insecten, …) • Capillariteitstests (het ontluiken van bloemen, …) Geen bijdrage voor het materiaal

28.“ Flikflak”

Cyclus

Extraatje: Als de leerkracht de creaties van de leerlingen wenst te bewaren, levert Science Planet de plannen van de basisstructuur voor het begin van de workshop (minimum 1 basisstructuur per 4 leerlingen)

Cyclus


• Drijven of zinken? Dichtheid vergelijken • Een boot maken en passagiers laten inschepen • Proefjes: de oppervlaktespanning doorbreken (prikkend water, vuurwerk, …)

Traject

Bijdrage materiaal: 1.20 € / leerling

§ Bodemleven § De krachten 33. “Insecten et spinachtigen” 29.“Hefbomen”

Cyclus

• Ontdekking van het hefboomsysteem door middel van observatie • Het gebruik van hefbomen in het dagelijkse leven (notenkraker, schaar, ...) • Proeven gebaseerd op tandwielen, hendels en riemen • Aan de hand van professioneel materiaal zelf constructies opzetten (Celda) Geen bijdrage voor het materiaal

Cyclus

• Bestuderen en modelleren van insecten en spinnen • De verschillende lichaamsdelen van insecten en spinachtigen bepalen • Proefjes: kijk eens door de ogen van een insect ! • Een reuzenspinnenweb maken volgens de “weeftechniek” van een spin • Een insectennest bouwen Bijdrage materiaal: 1 € / leerling

Workshop 30 is een verplichte inleiding op workshop 31 en 32 30.“Overbrug de rivier”

34.“Een wormenleven”

Cyclus

• Uitdaging: hoe drie eilanden verbinden met 2 bruggen? Een uitweg: wiskundige logica • Visualiseren van de effecten van krachten • De krachten indelen aan de hand van geometrische figuren (2D) • Basisterminologie van een brug: brugdek, travee, pijler, ...

Cyclus

• Observatie en beschrijving van de regenworm (structuur, voortbeweging, …) • Onder de loep: experimenteren en schematiseren • Een terrarium maken Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling

Geen bijdrage voor het materiaal Traject

10


– TEL : 09 362 93 23

11

Workshops “milieu” 35. “ Een bloeiend leven”

Formules en prijzen Cyclus

• Een maquette van een bloem maken ; uitleg over de functie van de verschillende delen van een bloem. • Ludieke activiteit over bestuiving: iedere bloem heeft haar eigen insect! • Het maken van een papieren bloem die alle delen bevat die tijdens de workshop zijn gezien Bijdrage materiaal: 1,80 € / leerling

36.“Van bloem tot vrucht”

Cyclus

• Een maquette van een bloem maken ; uitleg over de functie van de verschillende delen van een bloem. • Dissectie van een bloem en identificatie van de verschillende bestanddelen • Hoe ontstaat een vrucht? • Dissectie en classificatie van verschillende vruchten

1 workshop (namiddag)

-> 190 € *

1/2 dag (2 opeenvolgende workshops)

-> 320 € *

1 dag (3 workshops)

-> 390 € *

3 dagen en meer (9 workshops en meer)

-> 375 € * / dag

6 dagen en meer (18 workshops en meer)

-> 360 € * / dag

* Bijdragen voor het materiaal (volgens de gekozen workshops) en kilometervergoeding (0.35 € / km, berekend vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis) niet inbegrepen.


37. “Duurzame energiebronnen”

Cyclus

• Opstellen van een miniatuurzonnepaneel • Elektriciteit opwekken met fossiele brandstoffen en duurzame energiebronnen • Een artisanale windturbine maken.

Weekprogramma 'Wetenschapsviering'

Organiseer een wetenschapsweek in uw school met leerrijke workshops, gespreid over een week, aangepast aan alle leeftijdsgroepen.

Bijdrage materiaal: 0,70 € / leerling Traject

12 workshops in een week aan de uitzonderlijke prijs van 38.“ De opwarming van de aarde ”

• De lengte van de dagen, de nachten en de verschillende seizoenen • Proef over het broeikaseffect • Simulatie : hoe beïnvloedt de opwarming van de aarde de zeespiegel?

-> 1400 € *

Cyclus * Bijdragen voor het materiaal (volgens de gekozen workshops) en kilometervergoeding (0,35 € / km, berekend vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis) niet inbegrepen.

Geen bijdrage voor het materiaal Traject

§ Informatie en reservaties Science Planet vzw Koning Albert I plein, 31 9820 Bottelare (Merelbeke) Tel : 09 362 93 23

12


GSM: 0474 43 13 82 Fax : 09 362 93 24 [email protected] www.science-planet.be

– TEL : 09 362 93 23

13

• Periode De wetenschappelijke workshops worden aangeboden gedurende het schooljaar, van september tot juni.

§ Science Planet staat voor • Praktische workshops Als deelnemers aan de workshops, werken de leerlingen zelf hypotheses uit, experimenteren ze en komen ze tot besluiten, die ze kunnen voorleggen aan hun medeleerlingen. Dit alles onder het waakzame oog van een echte wetenschapper. • Ervaren trainers Onze trainers, gediplomeerde wetenschappers, hebben een ruime ervaring om kinderen te ‘edutainen’. Ze beschikken over de gave om deze moeilijke materie op een ludieke manier door te geven. • Exclusief didactisch materiaal De leerlingen werken met zowel professioneel als dagelijks bruikbaar materiaal, op maat gemaakt voor elke workshop.

• Aantal leerlingen per workshop De workshops zijn bestemd voor klasgroepen (+/-25 leerlingen). • Omkadering Een goede samenwerking tussen de leerkracht en de trainer zorgt voor een aangename sfeer gedurende de workshops. Toch blijft de leerkracht zelf verantwoordelijk voor zijn/haar klas gedurende de animatie. Zijn/haar actieve deelname garandeert de kwaliteit van de workshop. • Reservaties Reserveren is mogelijk door de bestelbon bij deze brochure gevoegd in te vullen en terug te sturen naar Science Planet. Het is ook mogelijk om online of telefonisch te reserveren op het nummer 09 362 93 23 (van maandag tot vrijdag, tussen 9u en 18u).

• Volledig pedagogisch dossier De leerkracht krijgt bij de workshops een volledig pedagogisch dossier. Dit dossier bevat - Een synthese van de workshop - Kopieerbare fiches met activiteiten - Een overzicht met de theorie van de basisprincipes voor de leerkracht - Een sleutel met de antwoorden

§ Algemene Voorwaarden

• Workshops aangepast aan elke leeftijdscategorie Onze workshops worden aangepast aan de leeftijdscategorie en de vaardigheden van de leerlingen die de workshop volgen.

• Verplaatsingskosten

• Speciaal ontwikkeld voor scholen De workshops werden speciaal ontwikkeld voor de leerlingen van het Vlaams onderwijs op basis van de officiële eindtermen. • Beschikbaar in heel Vlaanderen Deze workshops kunnen in alle Vlaamse scholen worden georganiseerd, ongeacht de ligging. • Zeer flexibel Science Planet geeft de workshops in uw klas op de dag en het uur van uw keuze.

• Duur van de workshops De workshops duren 1u40. • Klassen De workshops kunnen worden georganiseerd voor een of meerder klas(sen) gedurende een (halve) dag. WWW.SCIENCE-PLANET.BE

• Bijdrage voor materiaal De bijdragen voor het materiaal worden berekend op basis van de bedragen weergegeven onder de omschrijving van elke workshop.

De verplaatsingskosten (H/T) van de trainer worden aangerekend aan 0,35 € / km vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis. Deze uitvalsbasissen zijn Sint-Pietersplein (Gent), Sint-Martensplein (Aalst), Belfort van Brugge (Brugge), Grote Markt (Kortrijk), Meir (Antwerpen), Grote Markt (Brussel). Voor scholen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en binnen de 30 km rondom Brugge, Antwerpen en Kortrijk, wordt een forfaitaire verplaatsingskost (H/T) van 20 € gehanteerd. • Annulaties De school kan tot 10 werkdagen voor het begin van de workshop haar bestelling kosteloos annuleren. Voor alle annulaties die minder dan 10 werkdagen voor het begin van de workshop gebeuren, zal een forfaitair bedrag van 75 € worden aangerekend. Annuleert de school 3 werkdagen of later voor het begin van de workshop, dan zal het volledige bedrag van de workshop worden aangerekend. • Betalingstermijn en modaliteiten 1/ In het geval van betaling per overschrijving dient Science Planet de betaling 10 werkdagen voor het begin van de workshop te ontvangen. 2/ In geval van cashbetaling worden de prestaties betaald op de dag van de workshop aan de trainer.

§ Nuttige Informatie

14

• Voorzieningen De school dient zelf geen voorzieningen te treffen. Science Planet zorgt voor het nodige materiaal per activiteit. Voor bepaalde workshops wordt echter wel gevraagd de klasruimte lichtjes aan te passen.

– TEL : 09 362 93 23

Science Planet behoudt zich het recht voor om de bestelde activiteit, zonder voorafgaandelijke verwittiging, te annuleren als de betalingstermijn en betalingsmodaliteiten niet worden gerespecteerd.

15

Science Planet

vzw

Workshops in uw school In heel Vlaanderen Kilometervergoeding berekend vanaf de dichtstbijzijnde Science Planet-uitvalsbasis

Gent Aalst Brugge

Science Planet Center

Antwerpen Kortrijk Brussel

Zone waar Science Planet actief is

Science Planet

vzw

Koning Albert I plein, 31 9820 Bottelare (Merelbeke) Tel. : 09 362 93 23 GSM : 0474 43 13 82 Fax : 09 362 93 24 e-mail : [email protected] www.science-planet.be

Met de steun van:

Wetenschappelijke ateliers op school

Recommend Documents