accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Accentweek thema 7 – activiteit 1 Anders ... en dan? Toegepast lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Gedichten lezen over kinderen die ‘anders’ zijn. De inhoud en de bedoeling van de schrijver verklaren. De gedichten expressief voorlezen en/of mondeling een rijmgedicht maken in groep over het onderwerp. Doelen per lesfase VOOR
- Het teksttype aanduiden. - Verkennende inhoudsvragen beantwoorden. - Gevoelens verwoorden bij een prent. - In een gesprek kritische vragen stellen en antwoorden.
TIJDENS
- In fictionele teksten de bedoeling, het plan en de hoofdpersoon identificeren. - Oorzaak- en gevolgrelaties identificeren. - Het thema van een tekst bepalen. - De gevoelswaarde achterhalen. - De bedoeling van de schrijver bij beschouwende teksten achterhalen. - Gevoelens beschrijven.
NA
- Zichzelf bijkomende vragen stellen bij de leestaak. - Gebruikmaken van mimiek en pantomimiek. - Stemvariaties gebruiken. - Door intonatie verschillende delen in de zin benadrukken. - Verantwoorde pauzes tussenlaten. - Zinnen aanvullen met passend deel dat rijmt.
MATERIAAL TB B
WS B
kopieerblad
bronnenblad
extra materiaal
7.2
evt. bijkomende foto’s van kinderen die ‘anders zijn’
VOORBEREIDING / SUGGESTIES Zoek op voorhand foto’s van kinderen die ‘anders’ zijn en breng ze mee. Bespreek ze klassikaal als inleiding op de les.
DIFFERENTIATIE / ALTERNATIEVE LESGANG Niveaudifferentiatie Taalzwakkere leerlingen kun je de vragen bij de gedichten per twee laten oplossen.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 1
141
MATERIALEN WERKVORMEN GROEPERINGSVORMEN
LESVERLOOP VOOR HET LEZEN
kopieerblad 7.2 ev. bijkomende foto’s klassikaal
Voorspellend lezen De leerlingen bekijken de foto van de jongen met het syndroom van Down op het kopieerblad. Laat hen verwoorden wat ze bijzonder aan hem vinden. Bespreek eventueel ook andere foto’s waarop je kunt zien dat mensen ‘anders’ zijn. TIJDENS HET LEZEN
kopieerblad 7.2 klasgesprek
kopieerblad 7.2 individueel/partnerwerk niveaudifferentiatie klasgesprek kopieerblad 7.2 klassikaal kopieerblad 7.2 klassikaal
Gedicht 1 voorstellen Lees het gedicht hardop voor, terwijl de leerlingen volgen op het kopieerblad. Bespreek nadien het informatiekader bij het gedicht (zie achterzijde). Leerlingen die iets weten over kinderen met het syndroom van Down, kunnen hier vrij over vertellen. Oefening 1 t/m 6 beantwoorden en bespreken bij het gedicht De leerlingen beantwoorden individueel de vragen op het kopieerblad. Taalzwakkere leerlingen kun je de vragen per twee laten oplossen. Houd een kort klasgesprek over deze antwoorden. Gedicht 2 voorstellen Lees het gedicht hardop voor terwijl de leerlingen volgen op het kopieerblad. Oefening 7 en 8 beantwoorden en bespreken bij het gedicht Bespreek klassikaal de antwoorden. Laat de leerlingen aanvullen met eigen ervaringen en laat verwoorden waarin zij anders zijn dan anderen. NA HET LEZEN
klassikaal
partnerwerk
groepswerk
142
Leg opdracht 1 en 2 uit en laat de leerlingen kiezen welke opdracht zij willen uitvoeren. Opdracht 1 De leerlingen dragen per twee één van de gedichten voor. Ze bepalen zelf hoe ze dat doen: elk een strofe, elk een deel, twee rijmregels … Vraag hen om het, gezien de inhoud, sober te houden. Vraag hen om te letten op: intonatie, stemvolume, gevoelens uiten, mimiek, lichaamstaal. Opdracht 2 Beide gedichten gingen over ‘anders-zijn’. De leerlingen maken nu zelf rijmzinnen. Zet je per vier in een kring. Eén leerling zegt een startzin. Bijvoorbeeld: ‘Mijn zus zegt “Jij bent lelijk”, en dat vind ik niet fijn.’ De volgende bedenkt dan een rijmzin. Bijvoorbeeld: ‘Ik wenste dat zij morgen al getrouwd zou zijn.’ De volgende leerling probeert ook nog een rijmzin te maken. Wanneer ook de vierde leerling aan de beurt geweest is, bedenkt iemand een nieuwe startzin. Vindt iemand echt geen rijmzin, sla hem dan even over. Noteer goede vondsten. Die kun je straks aan de klas voorstellen. Zorg ervoor dat je bij het onderwerp blijft.
partnerwerk/groepswerk
De leerlingen voeren de opdrachten uit. Ga rond en stuur bij waar nodig. Misschien zul je zelf enkele startzinnen moeten lanceren.
klassikaal
Na een tiental minuten stellen de groepjes enkele grappige vondsten voor en luisteren de leerlingen naar de voordrachten. Je kunt de voordrachten ook spreiden over verschillende dagen.
Thema 7 • Accentweek • activiteit 1
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.2 1x per ll.
a Mijn broertje is mongool Ik heb twee broertjes, één van dertien, en één van vier samen in één lichaam. Hij heet Niek. Vrolijk, want dat zijn ze allemaal, opgewekt, spontaan en natuurlijk vréselijk muzikaal. Mooie vooroordelen. Met het lichaam van een puber, en het verstand van een kleuter hobbelt hij door het leven samen met mij. Grote zus, voorbeeld, beschermster, vriendje, stomme soepkip. Een aanstekelijke lach, een dagelijkse scheldpartij. God, wat houd ik van hem, en hij van mij. Spel of werkelijkheid, Niek kent het verschil niet, misschien maar beter, bespaart een hoop verdriet. ‘Mongool’, hoe pijnlijk het woord, maar zo mooi de persoon. Angst voor wat er nog komen gaat, dat zien we dan wel weer, tegen die tijd. Mijn mooie broer is mongool, en ik wil hem nooit meer kwijt. Door: Merel Sophie
b Anders, dat is anders anders, dat is anders en anders vind jij zot kinderen die anders zijn die gaan daaraan kapot kinderen zijn anders, anders, allemaal niet beter en niet slechter en ook al niet speciaal ieder kind leert anders zijn maar worden vaak toch één en tegen die ene zonderling is iedereen gemeen plagen is tot daar aan toe maar als je anders bent is elke druppel er één te veel en van grootte ongekend wat lijkt op een grapje gewoon zo voor de lol en voor jou nietszeggend is maakt de maat soms vol de druppel in de emmer de allerlaatste keer en kinderen die anders zijn die pikken het niet meer denk voordat je doet: de moraal van het verhaal want wat voor jou onschuldig lijkt is voor een ander soms fataal Door: Kiobe
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 1
143
accent
KOPIEERBLAD 7.2 1x per ll.
a Mijn broertje is mongool
Informatie: Iemand met het downsyndroom heeft een afwijkin harde schijf van g in het DNA, ze onze kenmerken. g maar de We noemen ze d omdat dat een sc ikwijls ‘mongooltj heldwoord is gew es’, maar orden, gebruiken meer. Mensen m we dat woord bet et het downsynd er niet room zijn verstand op elkaar en heb elijk beperkt, lijke ben vaak medisch n soms e problemen. M opgewekt en sp aar velen zijn oo ontaan. k vrolijk,
1 Merel, die het gedicht schreef, zegt dat ze twee broertjes heeft in één lichaam. Wat zou ze daarmee bedoelen, denk je?
Hij heeft het lichaam van een puber maar het verstand van een kleuter.
2 Mensen hebben vooroordelen (ze hebben een mening zonder er iets van te kennen) over kinderen met het downsyndroom. Welke vooroordelen noemt Merel op?
vrolijk, opgewekt, spontaan, muzikaal
3 Kun jij enkele woorden uit het gedicht noemen die aangeven dat Merel van haar broertje houdt?
God, wat houd ik van hem, aanstekelijke lach, mooie persoon, ik wil hem nooit meer kwijt
En dat Niek van zijn zus houdt?
grote zus, voorbeeld, beschermster, vriendje
4 Merel heeft angst voor de toekomst. Waar heeft ze angst voor, denk je?
eigen invulling Zal haar broertje later voor zichzelf kunnen zorgen? Zij zal later voor Niek moeten zorgen.
144
Thema 7 • Accentweek • activiteit 1
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.2 1x per ll.
5 Waarom schreef Merel dit gedicht, denk je?
eigen invulling Omdat ze haar broer graag ziet en haar gevoelens en angsten wil neerschrijven.
6 Ken jij iemand met het downsyndroom? Of ken jij iemand die ‘anders’ is? Vertel! Kun je niemand bedenken, vertel dan waarin jij verschilt met je papa of mama, broer of zus.
eigen invulling
b Anders, dat is anders 7 Waar wil de dichter ons met dit gedicht voor waarschuwen?
Je mag anderen niet pesten. Iedereen is anders met zijn of haar mogelijkheden. Pesten kan zware gevolgen hebben.
8 ‘De druppel die de emmer doet overlopen’ is een uitdrukking. Wat betekent dat? Houd rekening met het gedicht.
Het kan iemand die gepest wordt, soms te veel worden. Die persoon kan dan heel boos worden of misschien wel voor zelfmoord kiezen.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 1
145
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Accentweek thema 7 – activiteit 2 Het anti-pestactieplan! Schrijven 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Hun eigen mening schrijven over pesten en slogans bedenken tegen pesten. Specifieke lesdoelen - Het schrijfdoel bepalen. - Het publiek inschatten. - Niet-relevante informatie elimineren. - Passende woordenschat kiezen in functie van het schrijfdoel, het teksttype en de lezer. - Informatie ordenen volgens opgegeven criteria. - Nuances uitdrukken. - Gevoelswaarde achterhalen.
MATERIAAL TB B
WS B
kopieerblad
bronnenblad
extra materiaal
7.3
VOORBEREIDING / SUGGESTIES Laat de leerlingen tijdens de les beeldende opvoeding spandoeken en kartonnen borden maken. Laat ze eventueel een geweldloze optocht door de school of zelfs in de buurt van de school houden.
DIFFERENTIATIE / ALTERNATIEVE LESGANG Niveaudifferentiatie Taalzwakkere leerlingen kunnen per twee werken.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 2
147
accent
KOPIEERBLAD 7.3 1x per ll.
Het anti-pestactieplan
In deze les schrijf je over pesten en bedenk je slogans tegen pesten. A Lees de drie gedichten en schrijf je mening. 1 De PESTER aan het woord Wat vind je van de redenen die de pester opsomt?
eigen invulling bv. Schelden kan echt wel pijn doen. Iemand pesten doet pijn. Verveling of gewoonte mag geen reden zijn om te pesten.
Door: Bert Haring
2 De MEELOPER aan het woord Schrijf je mening over meelopers. Zijn zij eerder pester of meer een slachtoffer?
Ik pest, ik pest en ik weet dat best, dat is niet al te fraai. Maar ja wat moet je het leven is anders ook zo saai. Het is lekker lachen met z’n allen, als ik iemand weer laat vallen. En lekker schelden dat is fijn, want schelden doet toch niemand pijn? Ik pest uit gewoonte. Ik pest uit verveling. Ach, ik pest maar raak. Ik pest en dan raakt een ander in de vernieling, nu dat is toch zijn zaak?
eigen invulling bv. Meelopers zijn misschien eerder slachtoffer, want ze zijn bang om zelf gepest te worden. Ze zijn ook wel pester, want ze lachten met de ellende van de gepeste.
Bij pesten moet je kiezen voor pesten of voor verliezen. Toch maar meedoen, denk ik dan. Zo heb ik er geen last van. En achteraf bedenk ik wel, voor de gepeste is het de hel. Maar ik betrap me telkens weer dat ik meepest keer op keer. Ik doe maar mee en doe wat moet, zodat men het bij mij niet doet. Want ik voel me echt niet blij, wanneer men dat zou doen bij mij! Door: Bart Laurijssens
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 2
149
accent
KOPIEERBLAD 7.3 1x per ll.
3 De GEPESTE aan het woord Wat is volgens jou de beste oplossing om het pesten te doen stoppen?
eigen invulling bv. de hulp van een volwassene inroepen; het thuis vertellen of aan de juf of meester
Als ze me pesten, wat is dan het beste? Moet ik het allemaal maar slikken, of bij de meester gaan klikken? Niet meer reageren en iedereen negeren? Dan stoppen ze misschien, al moet ik dat eerst nog zien. Terugslaan en schelden en me wat meer laten gelden? Maar zo ben ik nou eenmaal niet. Wie is er die mij de oplossing biedt?
Door: Bert Haring
Tip: Kijk eens op internet en tik het woord ‘pesten’ in. Misschien kun jij ook op een van de websites jouw verhaal kwijt.
150
Thema 7 • Accentweek • activiteit 2
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.3 1x per ll.
B Actie tegen pesten Je hebt reclameslogans, maar je hebt ook slogans tegen onrecht of vóór een recht. Zoek samen met je buur naar sterke slogans tegen pesten. Bijvoorbeeld:
Van pesten raak je in nesten!
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 2
151
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Accentweek thema 7 – activiteit 3 Spiegeltje, spiegeltje aan het wandje ... Taalbeschouwing 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Reflecteren op de vorming en betekenis van verkleinwoorden en trappen van vergelijking. Aan de hand van vraagwoorden zinsdelen in zinnen zoeken. Zinnen uitbreiden of aanvullen met het gevraagde zinsdeel. Werken rond de betekenis van woorden uit de woordenschat van het voorbije thema. Specifieke lesdoelen - De betekenis van woorden en uitdrukkingen opzoeken. - Inzien dat er woorden zijn die op zichzelf betekenis hebben en dat er woorden zijn die slechts betekenis hebben in relatie met andere woorden. - Reflecteren op de betekenis en vorming van verkleinwoorden en van de trappen van vergelijking. - Reflecteren op de betekenis van informatie die gegeven wordt door andere zinsdelen dan onderwerp en persoonsvorm. - Vragen stellen die beginnen met een vraagwoord. - Informatie verzamelen door gerichte vragen te stellen (waar, wat, wanneer, hoe ...). - Experimenteren met zinnen en zinsdelen door ze te vervangen en aan te vullen.
MATERIAAL TB B
WS B
kopieerblad
bronnenblad
extra materiaal
7.4
DIFFERENTIATIE / ALTERNATIEVE LESGANG Niveaudifferentiatie Je kunt taalzwakkere leerlingen intensief begeleiden in een apart groepje. Als het nodig is, herhaal je de taalweters nog een keer met hen.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
153
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
A WOORDENSCHAT 1 Schrijf ‘Hou je taai!’ of ‘Het is taai!’ bij de volgende zinnen. a Je vriend is erg ziek. Jij gaat op bezoek. Op het einde van je bezoek zeg je: b Ik krijg mijn vlees niet gesneden.
Hou je taai! Het is taai!
2 Schrijf ‘Dat is snugger’ of ‘Dat is niet snugger’ bij deze zinnen. a De telefoon rinkelt. Jantje neemt op. Het is zijn vriend. Jantje vraagt: “Hoe weet jij dat ik thuis ben?”
Dat is niet snugger.
b Papa vraagt aan zijn zoontje: “Waarom ga jij op de tuinslang staan?” “Om plat water te hebben, papa!”
Dat is niet snugger.
c Wanneer ik natte handen heb, steek ik de stekker niet in het stopcontact.
Dat is snugger.
d Tijdens de toetsenweek zeg ik thuis dat ik ziek ben. Dan hoef ik niet naar school.
Dat is niet snugger.
e Als ik een e-mail verstuur, kleef ik er een postzegel op.
Dat is niet snugger.
3 Gebruik je charmes! Vele jongens zijn echte ‘charmeurs’. Wat doen ze dan?
bv. Ze geven complimentjes aan de meisjes, ze geven cadeautjes. Maar vrouwen kunnen ook charmant zijn. Hoe gaan zij te werk?
bv. Ze gebruiken lieve woordjes, ze lachen eens lief, ze knipogen. Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
155
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
4 De wanhoop nabij! Welk gevoel drukken deze zinnen uit: hoop of wanhoop? Noteer. Wij zouden graag deze wedstrijd winnen. Zo’n achterstand kunnen we nooit meer goedmaken. Wist ik maar hoe ik het terug kon goedmaken met mijn vriendinnen. Ik denk dat ze mijn verjaardag niet zullen vergeten. De meeste mensen wisten met hun verdriet geen blijf.
hoop wanhoop wanhoop hoop wanhoop
B WOORDLEER 5 Zelfstandige naamwoorden en hun verkleinwoorden a Lees het fragment van het verhaal in de spiegel aandachtig. b Schrijf de tekst opnieuw, maar schrijf het verkleinwoord van de onderstreepte zelfstandige naamwoorden. Pas ook het lidwoord aan waar nodig!
Het stiefmoedertje vroeg zich af wie het mooiste vrouwtje was. “Spiegeltje, spiegeltje aan het wandje, wie is het mooist van heel het landje?” Het geestje van de spiegel keek in haar oogjes en zei: “ Ik heb in elk huisje gekeken en achter elk boompje en struikje ... Maar de mooiste vrouw is die waar ik van hou ... Sneeuwwitje.” Het dametje sloeg met haar vuistje op het tafeltje. Ze liet het jagertje komen. Hij moest het meisje doden en nadien haar hartje in een doosje aan het koninginnetje bezorgen.
De stiefmoeder vroeg zich af wie de mooiste vrouw was. “Spiegel, spiegel aan de wand, wie is het mooist van heel het land?” De geest van de spiegel keek in haar ogen en zei: “Ik heb in elk huis gekeken en achter elke boom en struik … Maar de mooiste vrouw is die waar ik van hou … Sneeuwwit.” De dame sloeg met haar vuist op de tafel. Ze liet de jager komen. Hij moest het meisje doden en nadien haar hart in een doos aan de koningin bezorgen.
156
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
6 Bijvoeglijke naamwoorden: trappen van vergelijking Kun jij beter? a Onderstreep de twee bijvoeglijke naamwoorden in elke reclameslogan. b Schrijf nu de slogan opnieuw, maar maak hem overtuigender dan die uit het kadertje!
Door Dash wordt je vuile was weer wit.
Door Dash wordt je vuilste was weer witter. Ons uitgebreide assortiment is nu goedkoper!
Ons uitgebreidere assortiment is nu het goedkoopst! ‘Energydrink’ … Met een kleine slok word je weer sportief.
‘Energydrink’ ... Met een kleinere slok word je weer sportiever. C ZINSLEER 7 Zinsdelen zoeken. Stap 1: Omcirkel het onderwerp. Stap 2: Kleur het werkwoord en de woorden die zeggen wat of hoe het onderwerp is of wordt geel OF kleur de werkwoorden die vertellen wat het onderwerp doet of wat ermee gebeurt groen. Stap 3: Zet de persoonsvorm tussen schuine strepen. Stap 4: Onderstreep het zinsdeel waarin een antwoord gegeven wordt op het vraagwoord dat achter de zin staat.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
157
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
a Tijdens de vakantie mis ik mijn vriendinnen. (wie?) b Elk jaar heb ik hen een kaartje gestuurd. (aan wie?) c Mijn papa en mama missen hun schooltijd heel erg. (wat?) d Over een jaar of tien zullen we met heimwee aan onze kindertijd denken. (wanneer?) e De hele ploeg reageert heel ontgoocheld na de verloren wedstrijd. (hoe?) f Zullen de leerkrachten later nog aan ons denken? (aan wie?) 8 Zinnen aanvullen: schrijf een zinsdeel dat antwoord geeft op het vraagwoord achter de zin.
bijvoorbeeld
a Mijn kleine zusje geeft
en. (aan wie?)
iedere avond een nachtzo
mama
b Tijdens het scoutskam p lee
Marijke
rde ik
een kans
nieuwe meisje c De hele klas wilde het d
Jarenlang
e Iedereen heeft
kennen. (wie?)
geven. (wat?)
hebben de Indische kinde
ren op straat geleefd. (wan
in de badkamer
wel een spiegel hangen. (waar?)
n en Egyptenaren al
Wist je dat zelfs de Grieken, Romeine hadden? (wat?) Bronzen of koperen plaatjes gaven
neer?)
de persoon
spiegels
een wazig beeld van
zichzelf. (aan wie?)
izigers lden missionarissen en ontdekkingsre In ruil voor goud of edelstenen dee e stammen. (wanneer?) spiegeltjes uit aan primitiev
vroeger
158
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
9 Zinnen uitbreiden. Breid de zin uit met de gevraagde zinsdelen en schrijf je zin opnieuw. Gebruik de informatie uit het artikel. Doe dan in je zelfgemaakte zinnen het volgende. Stap 1: Omcirkel het onderwerp. Stap 2: Kleur het werkwoord en de woorden die zeggen wat of hoe het onderwerp is of wordt geel OF kleur de werkwoorden die vertellen wat het onderwerp doet of wat ermee gebeurt groen. Stap 3: Zet de persoonsvorm tussen schuine strepen. Stap 4: Onderstreep het zinsdeel waarin een antwoord gegeven wordt op het vraagwoord dat achter de zin staat. Schrijf het vraagwoord eronder. HOND REDT BABY (wanneer?) (waar?)
Eergisteren redde een hond een baby op een balkon van wanneer? waar? een appartement in Oostende. Op een balkon van een appartement in Oostende speelde zich eergisteren een drama af met goede afloop. De hond van de familie T. zag hoe de baby van zijn baasjes op het balkon was gekropen en daar dreigde naar beneden te vallen. De hond was echter heel alert en redde het kleine kind door hem aan zijn luier terug naar binnen te trekken. De hond Twister is nu de held van Oostende!
VARKEN SCHENKT ZIJN HART (aan wie?)
Varken schenkt zijn hart aan Jan L. aan wie? De mens lijkt meer op een varken dan iedereen tot nu toe dacht. De foetus van de mens lijkt de eerste weken heel erg op die van het varken. Het hart is bijna identiek. Aan dit feit heeft Jan L. uit Kortrijk zijn leven te danken. Maar of het varkentje er blij mee was?
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
159
accent
KOPIEERBLAD 7.4 1x per ll.
OUDSTE MENS TER WERELD VIERT! (wat?) (waar?) (wanneer?)
Donderdag viert oudste mens ter wereld wanneer? in Japan zijn 115e verjaardag. waar? wat?
Donderdag is een bijzondere dag in Japan. Dan is het de 115e verjaardag van Jirouemon Kimura. Er zijn genoeg vrienden om dit met hem te vieren. Zijn naaste familieleden zijn echter al overleden.
10 Plaats de zinsdelen van de gegeven zinnen in het schema. De huidige paus heeft zijn medeleven uitgesproken aan de familie van de slachtoffers. Stap 1
de huidige paus
Stap 2
Denk na wat er in de zin over het onderwerp wordt gezegd.
Stap 3
heeft uitgesproken wat? zijn medeleven aan wie? aan de familie van de slachtoffers
Stap 4
Stap 5 Jij en ik zullen straks heel voorzichtig het geheime kastje van oma openen. Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5
160
jij en ik Denk na wat er in de zin over het onderwerp wordt gezegd.
zullen openen wat? het geheime kastje van oma wanneer? straks hoe? heel voorzichtig
Thema 7 • Accentweek • activiteit 3
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Accentweek thema 7 – activiteit 4 Schoonheid van overal Informatief lezen 50 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les De nodige gegevens terugvinden in een informatieve tekst. Hun werk controleren aan de hand van een foto. Specifieke lesdoelen - Het teksttype aanduiden. - De bedoeling van de schrijver aangeven. - Vanuit vragen een tekst gericht lezen. - Structuur vinden in eenvoudige informatieve teksten. - Het thema van een tekst bepalen. - Bepalen of een conclusie juist is aan de hand van in de tekst vermelde argumenten. - De betrouwbaarheid van informatie inschatten. - Bepalen of een conclusie juist is op basis van de vermelde argumenten. - Afbeeldingen associëren met non-fictionele teksten. - In non-fictionele teksten de hoofdgedachte (samenvatting) aanduiden. - Oorzaak- en gevolgrelaties identificeren. - Gevoelens beschrijven. - Zichzelf bijkomende vragen stellen bij de leestaak.
MATERIAAL TB B
WS B
34
kopieerblad
bronnenblad
extra materiaal
7.5 - 7.6
computers met internetverbinding
VOORBEREIDING / SUGGESTIES - Maak enkele kopieën van de informatie op kopieerblad 7.5 en leg die verspreid in de klas. Na gebruik leggen de leerlingen het kopieerblad terug waar ze het gehaald hebben. - Laat de leerlingen de foto’s in hun taalboek van de kinderen uit verschillende volkeren op het einde van de les bekijken.
DIFFERENTIATIE / ALTERNATIEVE LESGANG Niveaudifferentiatie Taalzwakkere leerlingen kun je per twee laten werken. Tempodifferentiatie - Wie klaar is, kan op de computer zoeken naar meer afbeeldingen en informatie van deze volkeren. Let op: Het is best mogelijk dat de leerlingen foto’s van halfnaakte vrouwen vinden. - De leerlingen kunnen ook de laatste oefening maken en tekenen hoe zij eruit zouden willen zien met carnaval.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
161
accent
KOPIEERBLAD 7.5 5x per klas
Informatie bij de foto’s Himba’s In het noorden van Namibië, een Zuid-Afrikaans land, leven de Himba’s. Voor een Himba is het uiterlijk erg belangrijk. Het zegt iets over de plaats in de groep en hun leeftijd. Als ze tien jaar zijn, worden bij de jongens en meisjes de twee voortanden van de onderkaak eruit geslagen met een stok en een steen. Dat is een Himba-traditie. Waarom ze dit doen, is niet duidelijk. Ze spuwen wel graag door de opening. Vanaf elf jaar vlechten de meisjes hun zwarte haar in vele kleine staartjes die ingesmeerd worden met geitenvet en rode oker, een gemalen steensoort uit de buurt. Hoe ouder ze worden, hoe langer de staartjes zijn. Himbameisjes wassen zich nooit. Ze smeren zich in met otjize, een mengsel van geitenvet, kruiden en oker. Door de oker krijgen de vrouwen de typische roodbruine kleur. Het mengsel beschermt hen tegen de zon. Ook sieraden zijn belangrijk voor de Himba’s. Die maken ze van schelpen, leer en koper. Het belangrijkste sieraad voor de vrouwen is de ohumba, een schelp die aan een ketting om hun nek hangt. Iedereen, jongens en meisjes, draagt een zware nekband die ze met geitenvet en oker insmeren. Himbajongens hebben één of twee vlechten over hun voorhoofd hangen, één daarvan wordt omhoog gekruld. Zowel meisjes als jongens dragen weinig kleding. De traditionele kleding is een lendenschortje, gemaakt van koeien- of geitenvel. Wanneer een vrouw trouwt, draagt ze een kroontje van geitenvel en twee loodzware metalen enkelbanden. Zo kan ze niet meer rondrennen als een jong meisje. Kinderen die naar school gaan, maar dat zijn er niet veel, mogen van de regering niet in de traditionele kledij naar school. Het volk verdwijnt stilaan omdat er in hun gebied steeds meer huizen worden gebouwd en omdat er nog maar weinig grasland is.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
163
accent
KOPIEERBLAD 7.5 5x per klas
Yanomamö (of Yanomami) Yanomami betekent ‘mensen’. Deze indianen wonen verspreid over ongeveer 120 dorpen in het Amazonegebied van Brazilië. Alle bewoners leven samen in één huis: ‘de yano’. De Yanomami-indianen beschilderen hun lichaam en gezicht met een rode verfstof. Ze maken de rode verf uit de zaden van de urucuvrucht (spreek uit: oeroekoe). Ze versieren hun gezicht en lichaam met lijnen, stippen, cirkels en kringen. Vaak zijn dat motieven van een dierenhuid, zoals van een slang of van een panter. Alleen op feesten, of als ze vechten met een ander dorp, gebruiken ze een andere kleur. Dan maken ze zich zwart. Die kleur wordt gemaakt van een vrucht vermengd met houtskool. Als een kind nog heel jong is, prikt de moeder gaatjes in de wangen en de oren. Hierdoor worden stokjes, veren, bloemen en bladeren gestoken. Vanaf elf jaar hebben de meisjes drie stokjes door hun gezicht steken: twee naast de mond en één door de neus. De jongens dragen alleen een stokje door hun neus en hebben een gaatje onder hun lip waar ze een stokje of een veer door steken. Donsveren zijn een symbool van vrede. Zij worden als bolletjes watten op het haar geplakt tijdens rituelen om iemand beter te maken of wanneer iemand doodgaat. Door het kappen van het oerwoud en de kennismaking met de moderne cultuur verdwijnt ook deze stam stilaan.
164
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.5 5x per klas
Karen (of Longnecks) Bij de Karenstammen in Birma en Thailand dragen de meisjes al van jonge leeftijd een heleboel nekringen. Dat zijn koperen, goudkleurige ringen die hun schouders naar beneden duwen waardoor de nek langer lijkt. Dat vinden ze heel mooi. Het ritueel begint wanneer de meisjes vijf jaar oud zijn. Elk jaar worden er ringen toegevoegd en elk jaar worden de ringen zwaarder gemaakt. Het totale gewicht kan wel zes kilogram bedragen! Hoewel het een pijnlijke zaak is, zijn de meisjes erg fier op hun nekringen. Ze poetsen ze dan ook elke dag met een citroenmengsel. Meestal worden de ringen geschonken door de echtgenoot. Het aantal ringen dat de vrouw draagt, geeft de rijkdom en de stand aan van de man. Als de meisjes en de vrouwen deze ringen zouden uitdoen, breken ze hun nek. De spieren en nekwervels zijn te zwak geworden. De stammen waren al een tijdje gestopt met deze traditie, maar omdat er veel toeristen de stammen bezoeken, begonnen de vrouwen de ringen weer te dragen. De landbouw brengt te weinig op en zo krijgen ze extra geld. Want voor een foto moet je betalen! Karenvrouwen staan bekend om hun weefkunst. Ongetrouwde meisjes dragen wijde witte bloezen met V-halzen.
Mursi De Mursi zijn een stam in Ethiopië. De meisjes dragen er grote lipschijven. De onderlip van de meisjes wordt doorboord en er wordt een dun houten stokje in gestoken. Wanneer ze ouder worden, wordt het stokje vervangen door steeds grotere houten schijfjes. Er zijn twee soorten lipschijven: uit klei en uit hout. De bruine schijven worden soms beschilderd met witte stippen of met andere kleuren en tekeningen. Ze missen ook twee tanden in de onderkaak. De Mursi dragen vrijwel geen kleding, maar hun lichamen zijn versierd met zwarte en witte strepen. Ook hun gezichten zijn soms beschilderd met een witte streep van het voorhoofd tot de kin en ze hebben een witte cirkel rondom elk oog. Soms beschilderen ze het hele gezicht. Wanneer ze de schijf uitnemen, hangt hun lip als een elastiek aan hun mond. De meeste Mursi hebben geen haar. Als ze dat wel hebben, dragen ze dat vrij simpel. Kinderen dragen blaadjes of takjes door de oren. Jongens dragen een geweer, want zonder geweer ben je geen man.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
165
accent
KOPIEERBLAD 7.5 5x per klas
Kayapo De Kayapo zijn indianen die leven in Brazilië, een Zuid-Amerikaans land. Voor grote feesten beschilderen ze zichzelf met tijdelijke tatoeages. De tekeningen zijn steeds onderwerpen uit de natuur: het schild van een schilpad, insecten …. Door deze versieringen worden ze ook wel eens ‘mereremex’ genoemd, ‘zij die hun schoonheid vergroten’. Voor hen gaat het zowel om de innerlijke schoonheid van de ziel als om de uiterlijke schoonheid die ze vergroten door middel van tatoeages en sieraden. Jongens en mannen dragen houten lipschijven. Enkele dagen na de geboorte doorboort de vader de onderlip van zijn zoon. In de onderlip van de jongen wordt een dun stokje gestoken. Wanneer de jongens elf jaar zijn, wordt het houten stokje vervangen door een kleine houten lipschijf om te laten zien dat ze nu volwassen zijn. Verder dragen de jongens en mannen een verenkrans van de ara, een papegaai. Meisjes laten hun zwarte haar in het midden afscheren. Ze kleuren hun gezicht rood en zwart, net als de jongens. Door de ontbossing verdwijnt hun woongebied. Daardoor en door de kennismaking met de moderne cultuur verdwijnt ook dit volk stilaan. Jongeren willen naar school gaan en in de stad wonen. Daar hebben ze meer luxe.
166
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.6 1x per ll.
Schoonheid van overal
In deze les lees je teksten over volkeren uit andere werelddelen en wat zij mooi vinden. - Lees de informatie over verschillende volksstammen. Die informatie vind je verspreid in de klas. - Kies daarna drie volksstammen waarover jij meer wilt weten. - Neem bladen met informatie die je nodig hebt om de gezichtversieringen van meisjes of jongens van je drie volkeren te kunnen tekenen en kleuren. Als je klaar bent, leg je het kopieerblad terug waar je het gevonden hebt. - Daarna kun je aan de hand van een foto controleren of je de informatie goed hebt gelezen. - Als je vlug klaar bent, zoek je op het internet nog meer informatie over die stammen.
eigen invulling
naam van het volk : meisje
jongen
land: werelddeel: twee interessante weetjes over de stam:
Zou je graag bij die stam wonen? Waarom (niet)?
Lees en bekijk meer op internet.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
167
accent
KOPIEERBLAD 7.6 1x per ll.
naam van het volk : meisje
jongen
land: werelddeel: twee interessante weetjes over de stam:
Zou je graag bij die stam wonen? Waarom (niet)?
Lees en bekijk meer op internet.
naam van het volk : meisje
jongen
land: werelddeel: twee interessante weetjes over de stam:
Zou je graag bij die stam wonen? Waarom (niet)?
Lees en bekijk meer op internet. 168
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.6 1x per ll.
Voor wie klaar is. Misschien vind je het raar dat die volkeren zich mooi maken. Maar wij doen dat ook. We schminken ons en we laten tatoeages zetten. Teken hier hoe jij er graag met carnaval zou uitzien.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
eigen invulling
Thema 7 • Accentweek • activiteit 4
169
accent
Lesnummer Lestitel Leerdomein Lesduur
Accentweek thema 7 – turbobundel – activiteit 5 De verkiezing van een Siamese weerwolf Lezen / schrijven 100 minuten
BEDOELING VAN DE ACTIVITEIT Hoofddoel van de les Gevoelens formuleren bij een tekst en een eigen mening geven. Een formulier invullen met informatie over zichzelf. Een artikel en een uittreksel met argumenten voor of tegen een stelling schrijven. Specifieke lesdoelen - Het teksttype aanduiden. - Oriëntatievragen beantwoorden. - Vanuit vragen een tekst gericht lezen. - Woorden opzoeken. - Afbeeldingen associëren met non-fictionele teksten. - In non-fictionele teksten de hoofdgedachte (samenvatting) aanduiden. - Structuur vinden in eenvoudige informatieve teksten. - Oorzaak- en gevolgrelaties identificeren. - De gevoelswaarde achterhalen. - Feiten en meningen van elkaar onderscheiden. - Uitspraken aanwijzen die met elkaar in tegenspraak zijn. - Bepalen of een conclusie juist is op basis van vermelde argumenten. - Zichzelf bijkomende vragen stellen bij de leestaak. - Passende woordenschat kiezen in functie van het schrijfdoel. - Een tekst herformuleren.
MATERIAAL TB B
WS B
kopieerblad 7.7
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
bronnenblad
extra materiaal computers met internetverbinding
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
171
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
De verkiezing van een Siamese weerwolf
Je schrijft je gevoelens bij een tekst en geeft je eigen mening. Je vult een formulier in met informatie over jezelf. Je schrijft een artikel met argumenten voor of tegen een stelling.
A Handlezen … een eeuwenoude traditie Lees de tekst en maak de opdrachten. Je handen vertellen meer over jezelf dan je zou denken. Dat beweren vele handlezers en waarzeggers al eeuwenlang. De vorm van je handen en vingers en de lijnen in de palm (binnenzijde) van je handen vertellen iets over je vriendschappen, je werk en gezondheid. Rechter- en linkerhand Je rechterhand geeft informatie over hoe jij de wereld om je heen ziet en hoe je groeide. Je linkerhand vertelt over wat er door je hoofd spookt en je verborgen talenten. De drie belangrijkste handlijnen
Levenslijn Je levenslijn vertelt je meer over je gezondheid en hoe je door het leven gaat. • Een lange, duidelijke, ononderbroken lijn Je geniet van het leven, je bent . gezond en je speelt graag buiten • Een onscherpe lijn Let op je gezondheid. Je hebt ook veel zorgen. t • Je levenslijn is verbonden me je hoofdlijn Je bent introvert en hebt een gesloten karakter. • De lijn buigt terug onder de bal van je duim Je bent graag thuis. Buigt de lijn de andere kant op, dan hou je van weggaan. Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
173
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Hoofdlijn Je hoofdlijn vertelt je m eer over je intelligentie. • Een lange, duidelijk e, ononderbroken lij n Je bent verstandig en gevoelig. • Een korte lijn Je houdt van werken en niet van studeren. • Een rechte lijn Je wilt actie en duide lijkheid. Je gaat ervoor ! • Een buigende lijn Hoe meer de lijn afbu igt, hoe meer fantasie je hebt. • De lijn eindigt in ee n vork Je kunt het goed uitleg gen en je bent extrave rt. • Hoe dieper de lijn Hoe sterker jouw ge heugen.
. Hartlijn appen en je gevoelens ch ds ien vr je er ov r ee Je hartlijn vertelt je m nt. • Een gebogen lijn ter en hartelijker je be an m ar ch e ho n, ge bo Hoe meer ge • Een rechte lijn eën. t enkel van je eigen ide ud ho je en ig pp ko nt Je be • De lijn ligt laag en liefde. Je zoekt vriendschap r de wijsvinger • De lijn begint onde rliefd. misschien ben je wel ve en n de ien vr el ve bt Je he r de middelvinger • De lijn begint onde ar jezelf. r je kijkt nogal veel na Je hebt vrienden, maa er en middelvinger ng vi js wi en ss tu nt gi • De lijn be rliefd. Je wordt heel vlug ve n • Een onduidelijke lij soms wat verlegen. Je bent gevoelig en • Een duidelijke lijn id. ess en zenuwachtighe str n va t las s m so bt Je he de lijn t begin of einde van he n aa rm vo er st en en. • E vriendschappen hebb e fijn en e fd lie de in Je zult geluk Naar: Flair
174
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Bekijk nu je linkerhand en zoek in de tekst welke kenmerken je kunt terugvinden. Kijk naar de levenslijn, de hoofdlijn en de hartlijn. Noteer wat bij jouw hand past. Je moet er niet te veel geloof aan hechten, maar het is wel leuk! Mijn levenslijn:
eigen invulling
Mijn hoofdlijn:
Mijn hartlijn:
Met welke karakterkenmerken van je handlijnen ga je akkoord?
Met welke ga je niet akkoord?
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
175
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
B Welk huidtype heb jij? Lees de info over de huidtypes in het kader hiernaast. Antwoord op de vragen. 1 Welk huidtype heb jij?
eigen invulling
2 Wie in je klas heeft een ander huidtype? Waarom denk je dat?
eigen invulling
omdat:
omdat:
omdat:
3 Ben je al eens verbrand door de zon? Vertel kort wat er gebeurde.
eigen invulling
4 Je kunt eerstegraads, tweedegraads of (nog erger) derdegraads brandwonden hebben. Maar hoe weet je hoe erg je verbrand bent? Zoek het even op het internet!
176
Type 2 Verbrandt snel, wordt langzaam bruin. Lichte huid, blond haar, lichte ogen. Type 3 Verbrandt zelden, wordt gemakkelijk bruin. Licht getinte huid, donkere haarkleur, vrij donkere ogen. Type 4 Verbrandt bijna nooit, bruint zeer goed. Getinte huid, donker haar, donkere ogen. Type 5 Aziatisch, zeer goed bestand tegen de zon. Getinte tot donkere huid, donker haar, donkere ogen. Type 6 Zeer goed bestand tegen zon. Erg donkere huid, donker krulhaar, donkere ogen.
geen blaren of open wonden, rode huid, pijnlijk tweedegraads = blaren, rode huid, heel pijnlijk, een deel van de huid is vernietigd derdegraads = rood, minder pijnlijk maar heel ernstig (eventueel operatie of transplantatie), de hele huid is vernietigd
eerstegraads =
Type 1 Verbrandt snel en wordt (bijna) niet bruin. Lichte huid, vaak sproeten, rossig of lichtblond haar, lichte kleur ogen.
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
C Miss- en misterverkiezingen Lees de tekst en maak de opdrachten! Tijdens miss- of misterverkiezingen zie je meestal mooie, slanke dames en gespierde heren die er op en top verzorgd uitzien. Van een witte tandpasta (nep)lach tot door de zonnebank gebruinde lichamen. Natuurlijk dragen ze de duurste kleding van bekende ontwerpers. Er worden de gekste verkiezingen gehouden: Miss Maatje Meer, Miss Zwanger, Miss Aardbei, de Druivenkoningin … In sommige landen vindt jaarlijks ook een miss- en misterverkiezing voor kinderen plaats. In België zien we dat niet zoveel, maar in Amerika is het helemaal hot! Er zijn zelfs televisieprogramma’s over die kinderverkiezingen. Opgetutte baby’s en veel te jonge kinderen met een dikke laag make-up behoren tot de deelnemers. Onder druk van hun ouders en fanatiek aangemoedigd huppelen ze als ware modepoppetjes langs de jury. Sommige ouders gaan wel heel ver. Ze doen er alles aan om van hun kind een wereldster te maken. Zo nam de driejarige Paisley Dickey deel aan een schoonheidswedstrijd gekleed met knielaarzen en een minirokje. Ze droeg zelfs een pruik. Paisley is niet altijd even gelukkig. Voor elke schoonheidswedstrijd heeft ze een druk schema af te werken: styling van het haar, makeup, danslessen, catwalkposes, jurken passen en nog veel meer van die tierlantijntjes. “Ze wordt wel een beetje humeurig als de dagen lang duren”, zegt haar moeder Wendy. “Soms moeten we haar omkopen met cadeautjes om haar aan de gang te houden.” Naar: www.girlscene.nl
1 Waarover gaat het artikel dat je gelezen hebt?
over kinderen die deelnamen aan miss- of misterverkiezingen Sommige ouders gaan daar heel ver in.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
177
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
2 Wat moet een kindermodel volgens het artikel allemaal ondergaan?
styling van het haar 2 danslessen 3 kleren passen 1
make-up 5 catwalk catwalkposes 4
3 Waarom worden kinderen vaak model? Wat vind jij daarvan?
Omdat ze dat in de media zien, of omdat hun ouders het graag willen. + eigen invulling D Siamese tweelingen
Lees de tekst over Siamese tweelingen. Nadien schrijf je een pleidooi over de voor- of nadelen van een scheiding. Wat is een Siamese tweeling? Een bevruchte eicel in de baarmoeder kan zich na drie tot tien dagen nog gaan delen in twee identieke klompjes: cellen. Dan spreekt men van een eeneiige tweeling. Bij Siamese tweelingen gebeurt precies hetzelfde als bij eeneiige tweelingen, maar door een genetische fout splitst de eicel niet volledig, waardoor de embryo’s met een of meerdere lichaamsdelen aan elkaar blijven zitten. De embryo’s blijven dan bijvoorbeeld met hun buik, billen of rug aan elkaar zitten. Dat heet een Siamese tweeling. Per miljoen kinderen worden er vier Siamese tweelingen geboren. Als de kinderen aan elkaar vast blijven zitten, hebben ze maar een kleine kans om te overleven. Daarom worden Siamese tweelingen tegenwoordig na de geboorte door een operatie van elkaar gescheiden. Soms gaat dat prima, maar soms lukt het niet of overlijdt een van de twee baby’s. Hoe zitten Siamese tweelingen aan elkaar vast? Siamese tweelingen kunnen op allerlei manieren aan elkaar vastgegroeid zijn. Meestal zijn ze verbonden met hun buik, rug of billen. Er zijn ook gevallen bekend waarbij ze met hun hoofd, heupen of schouders aan elkaar vast zitten. Het is ook mogelijk dat Siamese tweelingen met een of meerdere organen aan elkaar vastzitten, bijvoorbeeld met de blaas of de lever. Er bestaan ook nog parasitaire tweelingen. Dat zijn Siamese tweelingen waarbij de een afhankelijk is van de ander. Ze hebben dan niet allebei een hart of een maag. De andere is dan afhankelijk van zijn zus of broer om te blijven leven. 178
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Waar komt het woord Siamese tweeling vandaan? Het woord ‘Siamese tweeling’ komt van Chang en Eng Bunker. Zij waren een gekende Siamese tweeling uit Siam (nu Thailand). Daar komt de naam Siamese tweeling vandaan. Zijn Siamese tweelingen precies hetzelfde? Siamese tweelingen zijn volkomen identiek, maar dat wil niet zeggen dat hun karakter en leefwijze hetzelfde zijn. Chang dronk bijvoorbeeld veel, terwijl zijn broer Eng geen alcohol lustte. Siamese tweelingen hebben altijd hetzelfde geslacht, maar dat wil niet zeggen dat ze maar één geslachtsorgaan hebben. De meeste Siamese tweelingen zijn meisjes (70 %). En het is opmerkelijk dat er meer Siamese tweelingen worden geboren in Afrika en India dan bijvoorbeeld in China en de VS. Wat dacht men vroeger over Siamese tweelingen? In de zestiende eeuw dacht men dat Siamese tweelingen een straf van God of van de duivel waren. Er werden speciale regels voor zwangere vrouwen opgesteld om de kans op het krijgen van een Siamese tweeling te verkleinen. Voorbeelden van die regels zijn: geen strakke kleren dragen, de baarmoeder niet strak houden, de manier waarop een zwangere vrouw mocht zitten … Voordat Chang en Eng Bunker (1811) geboren waren, werden Siamese tweelingen ‘freaks’ genoemd. Ze werden vertoond in circussen en tijdens verschillende shows. Dat gebeurde nog tot aan het begin van de twintigste eeuw. Dierlijke Siamese tweelingen Een boer in Spanje ving in februari 2012 een tweekoppige slang. Tweekoppige slangen zijn erg zeldzaam, maar de slang uit Spanje mocht blij zijn dat hij gevangen werd genomen. Hij zou nooit in het wild hebben kunnen overleven. Twee hoofden hebben brengt heel wat problemen met zich mee. Eerst en vooral moeten beide koppen besluiten dat ze honger hebben. Daarna moeten ze besluiten welke prooi ze vangen en uiteindelijk gaan ze ruzie maken om te beslissen welke kop de prooi op mag eten. Daar komt nog bij dat het belangrijkste zintuig van slangen de reukzin is. Als de ene kop op de andere kop de geur van een prooi ruikt, zal die kop aanvallen en proberen de andere kop op te eten.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
179
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Jodie en Mary In 2000 ontstond er veel commotie in de media rondom de Siamese tweeling Jodie en Mary. Zij waren met de onderbuiken aan elkaar vastgegroeid. Het Britse Gerecht bepaalde dat ze via een operatie van elkaar gescheiden mochten worden. Het zwakste meisje, Mary, zou dat niet overleven. Jodie wel, maar zij zou zwaar gehandicapt blijven. Als er niks gebeurde, zouden ze allebei sterven. De streng katholieke ouders verzetten zich sterk tegen een operatie. “God moet beslissen over het leven van onze kinderen”, zeiden ze. Maar het publiek vond dat Jodie ‘recht op leven’ had. Bron: Naar www.scholieren.com
1 Hieronder vind je argumenten voor en tegen de operatie op Jodie en Mary. Duid alle stellingen aan waar jij akkoord mee gaat. Kleur het bolletje. Tegen
eigen invulling
Je moet de keuze van de ouders respecteren. De kinderen zijn jonger dan twaalf jaar, dus de ouders moeten dat in hun plaats beslissen. Opereren mag alleen als je zeker weet dat de kinderen een beter leven kunnen leiden dan voordien. Na de operatie is de kans nog steeds erg klein dat Jodie blijft leven. Ze zou in ieder geval nog heel veel operaties moeten ondergaan. Jodie gaat zich op latere leeftijd misschien schuldig voelen dat haar zus gestorven is. Voor De tweeling kan nooit een goed leven leiden als ze aan elkaar vast blijven zitten. Als de meisjes niet gescheiden worden, gaan ze vroeg of laat dood. Het is misdadig dat de ouders hun kinderen zomaar dood laten gaan, terwijl er ten minste een van de kinderen kan gered worden. Is wat je gelooft wel één of twee mensenlevens waard?
180
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Stel je voor dat jij de advocaat van de ouders bent die tegen een scheiding van hun kinderen zijn. Maak een pleidooi (toespraak) waarin jij de jury ervan probeert te overtuigen dat de kinderen beter niet gescheiden worden. OF Stel je voor dat jij de openbare aanklager bent die een scheiding nodig vindt zodat tenminste een van de kinderen een goed leven kan leiden. Ik heb gekozen voor de rol van: advocaat van de ouders openbare aanklager Mijn pleidooi:
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
eigen invulling
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
181
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
E Help! Mijn kind wordt te snel groot! Lees eerst het artikel en los dan de vragen op. De kinderen van vandaag worden op steeds jongere leeftijd volwassen. Al van jongs af aan imiteren ze het uiterlijk van hun idolen en proberen ze te voldoen aan de schoonheidsidealen uit de media. Heel wat ouders vinden dat een gevaarlijke evolutie en willen hun kind toch wat langer klein houden. Maar hoe doe je dat? Dat het een gevaarlijke evolutie is, blijkt uit een recent Brits onderzoek naar de emotionele toestand van tieners. Meer dan 900 000 kinderen omschreven zichzelf als ongelukkig, depressief en waardeloos. Dat is ongetwijfeld het gevolg van opgroeien in een wereld van sterren en idolen, waarin ontzettend veel waarde wordt gehecht aan het uiterlijk. Onschuldig Voor ouders is het belangrijk om een lijn te trekken tussen een onschuldig dochtertje dat zich opmaakt om op haar mama te lijken en een meisje dat niet meer zonder make-up kan leven. “Het wordt gevaarlijk als een meisje denkt dat ze make-up en sexy kleren nodig heeft om er mooi uit te zien”, zegt schrijfster Tanith Carey. Ook jongens gaan zich netjes kleden en op hun uiterlijk letten. Met gel in hun haren kunnen sommigen ook een hele tijd voor de spiegel staan. Merkkledij en schoenen die ‘hip’ zijn, krijgen hun voorkeur. Innerlijk Maar hoe kunnen ouders nu de interesse van hun zoon of dochter voor hun ‘look’ intomen voor het uit de hand loopt? Volgens Carey is het belangrijk dat je het zelfvertrouwen van het kind niet schaadt. “Je moet uitleggen dat hij of zij al mooi genoeg is op zichzelf. Benadruk daarbij ook dat het uiterlijk, de haarstijl en kledij maar een klein deel uitmaken van wie ze zijn. Hun innerlijke persoonlijkheid betekent zoveel meer.”
182
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
Vrienden Toch beseft Carey dat dat geen gemakkelijke opdracht is voor de ouders, want ze willen natuurlijk niet dat hun zoon of dochter uit de boot valt bij zijn of haar vrienden. “Ouders zouden zich eigenlijk niet mogen bekommeren over wat andere ouders denken en doen, ze moeten hun eigen kind op de eerste plaats zetten”, vindt de schrijfster. “Het is precies omdat ouders hun kinderen hebben laten begaan, dat de situatie uit de hand gelopen is.” Praten Wees dus zeker niet bang om je kind te helpen bij het verwerken van de vele media-invloeden, want het is erg belangrijk dat kinderen die een plaats kunnen geven in hun leventje. Naar: Het Laatste Nieuws
Vragen bij de tekst: 1 In hoeverre volg jij ‘jouw idool’ wat kledij en uiterlijk betreft?
eigen invulling
2 Geef jij om merkkledij of kijk je daar niet naar?
eigen invulling
3 Zeggen jouw ouders ook dat jij te snel groot wordt? Niet letterlijk dan, maar dat je de manieren, interesses en ‘looks’ krijgt van een puber? Vertel.
eigen invulling
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
183
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
4 Vind jij dat je te snel volwassen wordt? Leg uit.
eigen invulling
5 Kies uit het artikel een deeltje dat je leuk vond. Herschrijf het. De titel luidt nu:
Help! Mijn ouders worden te oud!
Waarvoor vind jij je ouders te oud? Het pretpark? Hippe kledij? Dansen? Verliefd rondlopen? ...
eigen invulling
184
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
accent
KOPIEERBLAD 7.7 1x per ll.
F Het weerwolfsyndroom Ooit van het ‘weerwolfsyndroom’ gehoord? Zoek informatie en extra foto’s over die aandoening. Je mag ook je mening of je gevoelens noteren. Wat zouden mensen met het weerwolfsyndroom kunnen doen om er gewoner uit te zien?
bv. zeldzame ziekte die gekenmerkt wordt door overvloedige haargroei over het hele lichaam. Kinderen met dat syndroom hebben het moeilijk om aanvaard te worden door andere kinderen. De ziekte wordt veroorzaakt door medicatie of erfelijkheid. De haargroei kan met lasertherapie behandeld worden.
Tijd voor Taal accent 5 - Taal
Thema 7 • Accentweek • activiteit 5
185