Zo n kans laat je niet lopen

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 29 - Donderdag 22 oktober 2009

5

UT N I E U W S 9

Ultieme controle op nanoschaal

19

‘Zo’n kans laat je niet lopen’

Kunstuitleen in nieuw jasje

NIEUWBOUW. Twee torens als blikvanger en een hoofdingang aan de kant van de Hengelosestraat. Op deze foto-impressie is te zien hoe de tot Etalage verbouwde Langezijds eruit gaat springen. Het aanpalende onderzoeks- en onderwijscentrum, gevormd door de nieuwe Waaier, Carré, NanoLab, Citadel, Ravelijn, Zilverling en Horst krijgt steeds meer vorm. Levende beelden zijn eind volgende week te zien op de website van de Vastgoedgroep Drienerlo. Een voorproefje op de pagina’s 10 en 11.

nominaties young technology award bekend

Vier van de zes nominaties voor deYoung Technology Award zijn spin-offs van de Universiteit Twente. Dat zijn Steray, Smart Signs Solutions, Mobihealth en Blue4Green. De onderneming Xiophotonics is een spin-out van LioniX, ooit begonnen als spin-off. Twee ‘R’ Recycling is het enige bedrijf dat geen banden heeft met de UT. De beoordelingscommissie vond de genoemde bedrijven beter scoren op het gebied van groeipotentie, eigen technologie en de bescherming van deze technologie ten opzichte van de zes andere inzendingen. Steray, opgericht in 2005 door UT-onderzoeker Sergey Mitko en Elena Oudalova, ontwikkelt technologie voor de opwekking van elektronen- en röntgenbundels. Een van de doorbraaktechnologieën is de

6

International

PAGE

Ion Mobility Spectrometry. Hiermee kunnen zeer kleine hoeveelheden van een bepaalde stof in de lucht worden gemeten. Maria Lijding van Smart Signs Solutions begon vorig jaar november met haar bedrijf. Ze ontwikkelt intelligente bewegwijzering voor complexe gebouwen. ‘Denk aan ziekenhuizen, hotels of grote kantoorgebouwen. Met hulp van bijvoorbeeld bluetooth op mobieltjes worden bezoekers door het gebouw geleid.’ Lijding stopte vorig jaar als postdoc bij de leerstoel Pervasive Systems van de faculteit EWI om zich volledig te focussen op haar bedrijf. Het eerste commerciële product is inmiddels klaar voor de verkoop. Mobihealth is twee jaar geleden opgericht.

Directeur Peter Lems: ‘Met onze technologie kunnen we patiënten monitoren op afstand. Een applicatie is het meten van de bloeddruk. Patiënten kunnen dat thuis doen en de gegevens via internet uploaden en naar de arts sturen. Momenteel zijn we bezig met investeerders om een enorme spurt te maken.’ Oud-student elektrotechniek Erik Staijen is de oprichter van Blue4Green, vorig jaar maart. Door gebruik te maken van labon-a-chiptechnologie wil hij point-of-care-oplossingen bieden om de zorg van dieren te verbeteren. ‘Dus in de stal of in de wei direct het resultaat van een bloedmonster aflezen’, aldus Staijen. Xiophotonics ontwikkelt optische chips voor telecommunicatie. Oprichter Ronald Dekker promoveerde aan de UT bij de faculteit EWI. ‘Sinds december vorig jaar zijn we een onafhankelijk BV. We zijn niet direct een spin-off van de UT, maar voortgekomen

uit LioniX.’ Anton Reef van het bedrijf Twee ‘R’ Recyling nomineerde zusterbedrijf Asbest denaturering Zwolle BV. ‘De fabriek draait nog niet, maar we hebben wel een goede case en een patent. Met onze technologie kunnen we asbest recyclen. Het wachten is op een stortverbod voor andere locaties anders kunnen we niet concurreren.’ De Overijssel Young Technology Award is een initiatief van Kennispark Twente, PPM Oost, Deloitte en ABN AMRO Bank en wordt op donderdag 5 november voor de tweede keer uitgereikt in Prismare, Roombeek.

EDITIES. Volgende week is er geen uitgave. Het eerstvolgende nummer komt dus donderdag 5 november uit. Daarna verschijnen er voor Kerstmis nog zes edities, met als laatste die van donderdag 17 december.

BROODJE CULTUUR

Vier spin-offs strijden om award

ADVERTENTIE

Maandag 2 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Rosa Ensemble, No Ark Dead Eel [Muziek] Maandag 9 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Jorrit Rogaar, Gewoon Bijzonder [Cabaret] Maandag 16 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Yentl Oehlenschläger, A-ThAns on tour #3 [Toneel] Maandag 23 november, 12:35, Agora, Vrijhof Unieke Zaken, Later [Beeldend theater] Maandag 30 november, 12:35, Audiozaal, Vrijhof Vloeistof, Jetzt [Dans]

WWW.CULTUUR.UTWENTE.NL

Nuna5 favoriet Wordt het een vijfde zege op rij voor Delft of snelt ‘onze’ 21Revolution volgende week als eerste in Adelaide over de meet? Zondag klinkt in Darwin het startschot voor de World Solar Challenge 2009, de zonneautorace van 3010 kilometer dwars door Australië. De Nuna5 uit Delft is favoriet, maar teams uit België en Michigan liggen op de loer. Net als Twente. De Twentse zonnewagen 21Revolution maakte meer Australische testkilometers dan zijn voorgangers. De voorbereiding op de World Solar Challenge verliep voorspoedig, zeker afgezet tegen enkele concurrenten. In de zomer was er weliswaar een botsing met een paaltje op Vliegbasis Twenthe en scheurden de cockpits tijdens het transport naar Darwin, maar alle schadegevallen konden tijdig worden gerepareerd. De voorbereiding van Delft verliep minder vlekkeloos. Na een crash met hoge snelheid moest het team de afgelopen drie weken razendsnel een wrak

opbouwen tot een volwaardige zonneauto. De Belgen, in 2007 runner-up, hadden op de eerste testdagen problemen met rempedaal en motor. Ondanks de crash beschouwt het Twentse team (zelf zesde in 2007) Delft als absolute favoriet, met België en Michigan als geduchte tegenstanders. De eerste vier uit de vorige editie tippen de 21Revolution als concurrent voor de top vijf. Captain Tim Plattel schat zijn team ook zo in. Maar, zo zegt hij: ‘Stiekem hoop je op iets hogers. Als je meedoet, wil je winnen.’ Zie ook pagina’s 12 en 13

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

Donderdag 22 oktober 2009

ut Nieuws enschede is klaar voor speeddaten

Mensen gelukkig maken Op zoek naar De Ware Jacob, maar geen zin in tijdrovende afspraakjes? Het bedrijf ‘Goed Gevonden, the perfect match’ biedt zaterdag 28 november een avondje speeddaten aan. De eerste van een reeks van vier. Volgens UT-studente Rianne Kaptijn en haar compagnon Quirijn van der Peet is Enschede klaar voor het fenomeen van de vluchtige ontmoetingen. ‘Na vier minuten is het wisselen geblazen.’ Sandra Pool

Een eigen relatiebemiddelingsbureau, dat is Rianne’s ultieme droom. Het speeddatebedrijf moet een stap in die richting zijn. ‘Ik wil mensen gelukkig maken’, zegt de goedlachse Rianne (28). ‘En dat zie ik met een relatiebemiddelingsbureau wel zitten.’ De jongere van nu begeeft zich helemaal in de sfeer van relaties en dating. De psychologiestudente volgt de researchmaster Social Systems Evaluation and Survey Research en doet daarvoor haar afstudeeronderzoek bij datingsite Paiq. Ze bestudeert matchende persoonlijkheden. ‘Welke karakters passen bij elkaar? Wat werkt wel en wat niet en waar ligt de balans?’ De onderzoeksmaster bereidt studenten voor op het traject van promoveren. Op de vraag of ze dat ook gaat doen, schiet Rianne in de lach. ‘Ik weet het niet. Vrienden zeggen dat het niets voor mij is omdat ik zo graag onder de mensen ben.’ Van diezelfde vr ienden hoorde ze positieve klanken toen ze de plannen

Rianne en Quirijn gaan bij wijze van proef ook zelf speeddaten. Foto: Gijs van Ouwerkerk

voor een speeddatebedrijf uiteenzette. ‘Quirijn en ik zijn al heel lang vrienden van elkaar. Eind augustus zaten we lekker op een terrasje een wijntje te drinken en een beetje te brainstormen over onze dromen. Ik vanuit mijn interesse in sociale relaties en Quirijn vanuit zakelijk oogpunt. We kwamen op het idee van een speeddatebedrijf en we vonden dat we het gewoon moesten doen. Onze vrienden reageerden enthousiast of zeiden best een avondje mee te willen doen.’Volgens de twee is Enschede er rijp voor. Quirijn: ‘Elders in Nederland is speeddaten breed geaccepteerd. Meerdere bureaus zijn daar actief.’ Rianne: ‘Ook in deze regio wonen genoeg mensen die op zoek zijn naar

een relatie. Dus waarom niet?’ Quir ijn (28) heeft net een maandje zijn hbodiploma voor de opleiding Inter national Business and Languages op zak en was nieuwsgierig naar het ondernemersproces zelf. ‘Ik vond het leuk om te ervaren hoe je een bedrijf opzet.Van de inschrijving bij de Kamer van Koophandel tot aan de marketing van het product. Erg interessant om te doen. Ik solliciteer ondertussen gewoon door. We hebben allebei niet de intentie om rond te komen van ‘Goed Gevonden’.’ Quirijn vertelt dat het datingprincipe is overgewaaid van Amerika. ‘De meeste mensen weten vaak al na vijf minuten kennismaken of het wel of niet wat

wordt. Tijdens een normale date ben je verplicht de hele avond netjes uit te zitten. Speeddaten is effectiever.’ Bij ‘Goed Gevonden’ zijn er vier leeftijdscategorieën: van 24 tot 35 jaar, van 30 tot 45 jaar, van 40 tot 55 jaar en 55+. ‘Op een speeddateavond ontmoet je vijftien tot maximaal 25 singles van jouw categorie. De vrouwen blijven aan een tafeltje zitten, de heren draaien door. Elk gesprek duurt vier minuten. Daarna is er een korte pauze van een minuutje waarin de deelnemers kunnen aangeven op een formulier of er interesse is.’ Rianne: ‘Op het einde van de avond krijgen wij alle ingevulde papieren terug en kijken we of er een match is. Dat mailen we de volgende dag naar de betreffende personen. Zij kun-

nen dan verder met elkaar afspreken.’ Morgen gaan de twee vrienden zelf het speeddaten aan den lijve ondervinden. Als een soort proef. Rianne heeft al een relatie, Quirijn niet. Misschien komt daar vrijdag verandering in, maar ze willen in eerste instantie ervaren hoe het is om te speeddaten. Een stukje inleving dus. ‘En we willen nagaan of we zelf alles goed hebben voorbereid en geen dingen zijn vergeten’, aldus Quirijn. Een avondje speeddaten bij ‘Goed Gevonden’ kost 25 euro per persoon. Vier drankjes zijn bij de prijs inbegrepen. Rianne: ‘We hopen heel hard dat mensen de liefde van hun leven vinden.’ Voor meer informatie en aanmelden: www.goed-gevonden.com

Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie: [email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) [email protected] Latifa van Heerde (2028) [email protected] Paul de Kuyper (4084) [email protected] Maaike Platvoet (3815) [email protected] Sandra Pool (tel. 2936) [email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029) [email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Audrey Rhodes, Suzanne van der Horst, Bauke Vermaas, Amy Williams. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail: [email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: [email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail: [email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.

Wie: Nico Vermeulen (23) Studie: master Philosophy of Science, Technology and Society Op weg naar: college Tamelijk relaxed zit Nico op een muurtje voor de ingang van de Vrijhof het boek ‘Onze laatste eeuw’ te lezen. Hij lijkt alle tijd van de wereld te hebben, maar schijn bedriegt. Over exact vijf minuten begint zijn college. ‘Ik twijfel alleen opeens of het college wel in de Vrijhof is. Ik heb namelijk nog geen bekenden gezien’, speurt hij om zich heen. In rap tempo vertelt hij vervolgens dat aan zijn master Philosophy of Science, Technology and Society eerst een bachelor industrieel ontwerpen vooraf is gegaan. ‘Misschien wel een apart vervolg deze master, maar ik wilde een stukje verdieping. En het leek me natuurlijk gewoon interessant en leuk. Per jaar stromen maar zo’n tien studenten in deze master in. Dat is inderdaad niet veel. Moeilijk vind ik de studie in ieder geval niet. Je zit er vrij snel in, al vergt het wel wat van je creatieve denkvermogen. Wat ik met deze combinatie van studies kan? Ik hoop later een adviserende functie te krijgen, bij de overheid of op de researchafdeling van een bedrijf. Nu heb ik dus college, maar vanavond ga ik met een kameraad nog even een filmpje kijken. Qua studie heb ik het niet zo heel druk, dus loop ik een beetje te hobbyen. Ik ben actief bij de scouting en doe wat grafisch werk. En ik ben bestuurslid bij studievereniging IdeeFiks, dat ook nog. Maar nu moet ik écht weg.’ De vijf minuten zijn om. Foto: Arjan Reef

Waar gaat dat heen...?



Plasterk: UT-logo ‘zeer forse uitgave’ Minister Plasterk noemt de kosten van de nieuwe UT-huisstijl een ‘zeer forse uitgave’. Dat schrijft hij in antwoord op Kamervragen van Han ten Broeke. Plasterk zegt er begrip voor te hebben dat universiteiten zorgen voor een fatsoenlijke professionele representatie. ‘Maar bij instellingen van publiekgefinancierde wetenschap past soberheid en zuinigheid.’ De minister is niet van plan de UT hierop aan te spreken. ‘De universiteiten ontvangen van het Rijk elk jaar een rijksbijdrage. De onderwijsinstellingen mogen zelf bepalen hoe zij dit geld inzetten. De wet stelt daarbij als eis dat het budget doelmatig dient te worden besteed’, zo schrijft Plasterk. Het Kamerlid Ten Broeke wilde weten hoe de minister denkt over een restyling van 2,2 miljoen euro, het bedrag dat de UT bezigt sinds er grote ophef ontstond over de huisstijl. Voor die tijd berichtte het college dat er twee miljoen euro méér mee gemoeid was.

Verhagen bezocht in het BTC onder meer het bedrijf Optisense. Links Marcel Klein Koerkamp, rechts collega Jos-Willem Verhoef. Foto Gijs van Ouwerkerk

Minister prijst innovatief karakter van de regio Hoe staat het precies met de kennis en innovatie in Nederland? Met die vraag bezocht minister van buitenlandse zaken Maxime Verhagen gisteren het BTC aan de overzijde van de UT. Directeur Rob Koning leidde hem rond door het complex waar spin-offs van de UT en andere kleine bedrijven gevestigd zijn. De minister toonde zich onder de indruk: ‘Twente is een goed voorbeeld van investeren in kennis en innovatie.’ Latifa van Heerde

Een minister van Buitenlandse Zaken op werkbezoek bij Nederlandse bedrijven. Dat is niet vreemd, aldus Verhagen. ‘Ik ben een binnenlandse minister van buitenlandse zaken. Het is belangrijk om te weten wat er in Nederland speelt.’ Daarom brengt hij na een presentatie van BTCdirecteur Rob de Koning en Kennisparkdirecteur Kees Eijkel een bezoek aan het

laboratorium van Optisense dat in het BTC gevestigd is (foto). Optisense heeft een handzame chip ontwikkeld die in korte tijd zonder tussenkomst van wetenschappers op locatie kan meten of drinkwater vervuild is. Normaal moet dat onderzocht worden in een groot laboratorium. Jos Willem Verhoef en Marcel Klein Koerkamp praten de bewindsman bij over hun bedrijf. Ze

vertellen dat Optisense in naam geen spin-off zijn is van de UT. Verhoef: ‘We zijn ooit in het westen begonnen en later naar Twente overgegaan.’ De reden? Verhoef: ‘Juist de samenwerking met de universiteit. De optische biosensortechnologie die aan de basis ligt van de chip is ontwikkeld met een UTvakgroep. Bovendien kunnen we hier gebruik maken van de stofvrije cleanroom waar ons product deels is ontwikkeld. ’ Maar kan zoiets niet in bijvoorbeeld Delft, vraagt de minister zich af. Kees van Ast (CvB) legt hem uit wat Twente juist toevoegt: ‘Bedrijven, ook internationale, zijn echt aan het speuren naar plekken waar voor hun kansen liggen. Waar komen ze een stap verder? Zo is Boeing ook bij ons terecht gekomen.’ En even later BP. Optisense werkt ook over de landsgrenzen heen, er

Flexplekken als proef Alle tussenwanden op de vijfde verdieping van de Spiegel worden de komende maanden verwijderd. De afdeling PA&O krijgt flexibele werkplekken. Die stap is geboren uit ruimtegebrek, maar wordt een proeftuin voor alle UT-gebouwen. Als het model in de toekomst in nieuwbouw kan worden toegepast, kunnen er honderden vierkante meters en dus veel geld mee bespaard worden. Geen enkele PA&O-werknemer heeft na de verbouwing meer een eigen werkplek, behalve de twee medewerkers van het secretariaat. In de grote open ruimte van de vijfde verdieping van de spiegel komen 37 normale werkplekken op eilandjes, vijf vergaderruimtes en vijftien zogenaamde concentra-

tieplekken waar iemand zich even kan opsluiten om extra geconcentreerd aan een taak te werken. Alle wanden en deuren gaan eruit, op een enkele dragende zuil na. Dat levert veel werkruimte op. Waar nu soms vier mensen een kamer voor twee personen delen, komen er straks net iets meer werkplekken dan dat er medewerkers zijn. Hoewel niemand een eigen werkplek heeft, zullen alle onderafdelingen wel een eigen werkgebied houden. ‘De vloer is groot, maar je zit altijd bij je meest directe collega’s in de buurt’, aldus hoofd PA&O Arjan Brunger. Volgende week verhuist de afdeling tijdelijk naar de tiende verdieping van de Hogekamp. In april hoopt Brunger terug te keren naar de verbouwde Spiegel. In de tussentijd zet hij werkgroepen aan het werk die

nadenken over de inrichting en over nieuwe gedragsregels die passen bij het werken in een open ruimte. Behalve meer vierkante meters werkruimte verwacht Brunger dat de verbouwde vloer ook een hogere productiviteit oplevert. ‘Het nodigt uit om bij elkaar aan te schuiven en onze opzet is dat het tot meer samenwerking leidt.’ Voor de Vastgoedgroep Drienerlo geldt de nieuwe inrichting van PA&O als een proeftuin waar de hele UT baat bij kan hebben. Als het ook in andere, bestaande en nog te bouwen, gebouwen wordt toegepast, levert dit een enorme winst op, zowel in vierkante meters als in kosten. Met de verbouwing bij PA&O zijn volgens Brunger enkele tonnen gemoeid. Paul de Kuyper

lopen inmiddels projecten in Singapore. Maar wat kan Verhagen concreet met bezoek aan een bedrijf als Optisense? Hij haalt het voorbeeld aan van een bezoek aan Singapore waar hij een Nederlands waterbedrijf in contact heeft kunnen brengen met het land dat op watergebied normaal erg gesloten is.‘Als ik weet wat er speelt kunnen we bedrijven met elkaar in contact laten komen. Dat is voor het veiligstellen van de toekomst van groot belang voor Nederland.’ De minister benadrukt het belang van investeren in kennis en innovatiekracht. ‘Twente is daar een goed voorbeeld van. Interessant aan deze regio is dat er een enorme expertise aanwezig is. Het BTC en de combinatie van kennisinstellingen en bedrijven zijn daar een goed voorbeeld van. Het innovatieve zit in de regio ingebakken. Dat was vroeger al het geval in de Twentse textielindustrie.’ Na zijn flitsbezoek aan het BTC wandelt Maxime Verhagen met zijn gevolg naar de Vrijhof waar hij in het kader van Studium Generale een lezing geeft over de positie van Nederland in de wereld.

BIG BANG. Science Cafe Enschede staat aanstaande woensdag in het teken van lofar, de grootste radiotelescoop ter wereld, die in Drenthe staat. Universitair docent Mark Bentum van de UT is medewerker van sterrenkundig instituut astron. Hij zal de werking van de lofar-telescoop uitleggen. Astron-onderzoeker Michiel Brentjens zal ingaan op de vraag hoe je door zo’n telescoop kijkt. Sidekick van de avond is Jan van Alsté, directeur van de Sterrenwacht Lattrop. Het Science Café Enschede ‘Kijken naar de Big Bang’ vindt woensdag 28 oktober vanaf 19.45 uur plaats in Mac Berlijn in Enschede.

oratie gert-jan hospers

Warme citymarketing

Een kleine geografie van het geluk. Zo luidde de titel van de oratie van Gert-Jan Hospers, universitair docent economische geografie aan de UT en sinds een half jaar ook bijzonder hoogleraar cityen regiomarketing aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In zijn oratie maakte Hospers vorige week donderdag duidelijk dat citymarketing geen kwestie is van marketing, maar van geografie. Gert-Jan Hospers studeerde algemene economie, Nederlands recht, en bestuurskunde aan de universiteiten van Tilburg, Utrecht en Twente. Vanaf 2000 doceert hij economische geografie aan de faculteit Management & Bestuur. Sinds februari 2009 is Hospers voor een dag per week bijzonder hoogleraar cityen regiomarketing in Europa aan de Radboud Universiteit, waarvoor hij dus vorige week zijn oratie uitsprak. Goede citymarketing speelt in op ‘de geografie van het geluk’ en laat zich leiden door de wensen van de men-

Hospers oreerde vorige week in Nijmegen. Foto: Peter Timmerman

sen, zo stelt Hospers. Omdat bewoners, bedrijven en bollebozen niet zomaar naar een andere gemeente verhuizen, pleit Hospers voor ‘warme citymarketing’ die de lokale bevolking aan de stad probeert te binden. Daarmee bedoelt hij: voldoende opleidingsmogelijkheden voor aankomende studenten, voldoende stages, traineeships en banen voor pas afgestudeerden, een gevarieerd woonaanbod en voldoende groen- en recreatievoorzieningen. En voor bedrijven: goede kinderopvang, ruimte voor uitbreiding, soepele vergunningen. ‘Koude citymarketing’, waarmee dure campagnes en slogans worden bedoeld, werkt volgens Hospers alleen bij bezoekers (toeristen en dagjesmensen) die per definitie mobiel zijn en attracties zoeken die ze in de eigen stad niet kunnen vinden. Zorg dus dat het zo prettig is in een stad dat mensen en bedrijven er willen blijven. Dat zet meer zoden aan de dijk dan nieuwkomers trekken met een flonkerende campagne met geestige slogan en sterk beeldmerk.



NOBEL LECTURES. Naar aanleiding van de Nobelprijzen in de natuur- en scheikunde houdt de UT jaarlijks de ‘Nobel Lectures’. Deze lezingen geven eerstejaarsstudenten meer inzicht in het onderzoek van de Nobelprijswinnaars. Na afloop kunnen de studenten online vragen stellen aan de inleiders. Op het gebied van natuurkunde houden de hoogleraren Markus Pollnau en Hans Wallinga een lecture. Hoogleraar Jeroen Cornelissen doet dat voor de scheikunde. De lezingen zijn op dinsdag 3 november om 13.00 uur in HR C101 en toegankelijk voor alle studenten en medewerkers van de UT.

ELSEVIER. Hoogleraren en universitair hoofddocenten vinden de universiteiten van Utrecht, Tilburg, Eindhoven en Delft de beste in hun categorie, blijkt uit de jaarlijkse Elsevier-enquête. Bachelorstudenten zijn het meest tevreden over Leiden en Nijmegen. Maar liefst 2090 professoren en universitair hoofddocenten vulden de enquête in. Ze lieten weten welke opleiding in hun vakgebied volgens hen het beste bachelor- en masterprogramma heeft, waar de beste docenten lesgeven en welke onderzoekers de invloedrijkste wetenschappelijke artikelen schrijven. Ze mochten niet op hun eigen opleiding stemmen. Van de zes brede universiteiten komt Utrecht op drie van de vier criteria opnieuw als beste uit de bus. Ze moeten weliswaar de Leidse docenten voor zich dulden, maar van de 38 beste studies zijn er dit jaar tien van de Universiteit Utrecht.

CONGRES. Tientallen ICT-onderzoekers komen donderdag 5 november op de UT bij elkaar voor het vijfde SIREN-congres. Dat is de belangrijkste landelijke bijeenkomst van wetenschappers binnen de ICT. Naast een aantal lezingen van onder andere UT-onderzoeker Paul Havinga, zullen jonge onderzoekers uit het hele land hun werk via posters tonen. Gastheer van de bijeenkomst is Peter Apers, wetenschappelijk directeur van het Centre for Telematics and Information Technology (CTIT).

De kinderen van de nieuwe hoogleraar nemen hun eigen leesstof door. Inzetje: Peter-Paul Verbeek oreert. Foto's: Arjan Reef

peter-paul verbeek spreekt in grote kerk

Oratie vanaf de kansel

ADVERTENTIE

Help blinden en slechtzienden:

word collectant! Steun ons via banknummer 37.83.43.386 Kijk op www.oogcollecte.nl

M: [email protected] T: (030) 261 71 19

Niet in de Vrijhof, maar vanaf de kansel van de Grote Kerk sprak PeterPaul Verbeek vor ige week zijn oratie uit. De hoogleraar filosofie van mens en ethiek pleitte voor een ethiek die de rol als grensbewaker loslaat en zich richt op de kwaliteit van ons leven met techniek.

Initiatief van: Vereniging Bartiméus Sonneheerdt en Stichting Oogfonds Nederland

Verbeek stelt dat ethiek tot nu toe werd beschouwd als een soort grenswacht tussen mens en techniek. Hij ziet daar geen toekomst meer in. ‘We hebben een ethiek nodig die zich niet blindstaart op de vraag of bepaalde technologieën wel of niet moreel juist zijn, maar die zich richt op de kwaliteit van ons leven met techniek’, aldus de GW-hoogleraar donderdag in zijn oratie. ‘Om onze men-

selijkheid te behouden moeten we onszelf steeds opnieuw ontwerpen, en ethiek moet gaan over de vraag hoe we dat op een goede manier kunnen doen.’ Verbeek hield zijn oratie in de Grote Kerk op de Oude Markt in Enschede, omdat er op de UT geen ruimte beschikbaar was. De nieuwe promotieen oratiezaal in de Waaier zou volgens een oude

planning al klaar zijn geweest en daarom was de Vrijhof al verhuurd. Hoewel het college van bestuur geen voorstander is van oraties buiten de campus, pakte het voor Peter-Paul Verbeek leuk uit. Leuk, omdat hij acht jaar geleden trouwde in dezelfde kerk, maar ook omdat hij het belangrijk vindt dat de UT en de wetenschap op gezette tijden zichtbaar aanwezig zijn in de stad.

Mijn job Naam: Samantha Ooijman-Geerdink (31) Functie: process-engineer Locatie: Cleanroom, Hogekamp

Samantha Ooijman-Geerdink (31) Foto: Arjan Reef

Soms hijst Samantha zich wel een paar keer per uur in een speciaal beschermend pak dat verplicht is bij het betreden van de Cleanroom. ‘Lastig? Ja, dat denken veel mensen. Maar ik weet niet beter, het hoort gewoon bij het werk. Mijn hoofdtaak is de logistiek. Ik zorg bijvoorbeeld dat er genoeg chemicaliën, gassen, glaswerk en kleding aanwezig zijn in het laboratorium. De voorraad houd ik bij in een ruimte achter de Cleanroom en daarnaast zorg ik er dagelijks voor dat er voldoende materialen in de Cleanroom zelf staan. Het gebruik schommelt dus ik bestel niet wekelijks een vaste hoeveelheid materiaal. Dat doe ik op gevoel. De Cleanroom is eigenlijk een soort stofvrije doos in een gebouw. Om die schoon te houden moet iedereen die daar binnenkomt een speciaal wit pak dragen dat bestaat uit een kap, een overall, laarzen, handschoenen en een bril. Dat is om te voorkomen dat er haren, huidschilfertjes of andere deeltjes in het laboratorium terecht komen. Belangrijk want een mens verliest per dag wel een vierkante meter aan deeltjes. Ik ben samen met een collega ook verantwoordelijk voor het chemisch afval. Wekelijks worden hier zo’n vijftien afvalvaatjes van vijf liter opgehaald. We labelen ze van tevoren met naam- en waarschuwingsstickers. Ik heb altijd een beschermend schort en handschoenen aan als ik met chemisch afval werk, er kan altijd een dop los zitten. Veiligheid staat echt voorop. Tien jaar geleden kwam ik in deze functie terecht, rechtstreeks vanuit mijn MTS studie proces- en milieutechniek. Vooral de afwisseling spreekt mij aan en ik heb hele leuke collega’s, dat is toch de helft van je werk. Begin 2010 verhuizen we naar het Nanolab. Eerlijk gezegd vind ik het beetje eng wat er allemaal op me af gaat komen. We gaan in fases over dat betekent dat de Cleanroom en het Nanolab een paar maanden tegelijk open zijn. Dan moet ik voor beide de logistiek doen, dat wordt heen en weer peddelen. Maar ik vind het ook erg leuk, zo’n grote operatie maak je niet zo vaak mee.’



De bladen De vakbonden aan de TU/e en het college van bestuur hebben een fonds in het leven geroepen dat universiteitsmedewerkers moet helpen bij het maken van een carrièreswitch. Hiervoor is tot het einde van dit kalenderjaar vijftigduizend euro gereserveerd. Met het zogeheten employabilityfonds krijgen werknemers die langer dan vier jaar in vaste dienst zijn de mogelijkheid via scholing en stage hun loopbaan een nieuwe wending te geven, binnen of buiten de universiteit. Het fonds is ingesteld voor medewerkers die zich willen richten op ander werk dat andere kwalificaties vereist. De TU Delft hanteert per direct een streng beleid bij het invullen van vacatures. Alleen bij absolute noodzaak mag een vacature worden opgevuld. Het managementteam van een faculteit of dienst moet voortaan elke vacature kritisch beoordelen en de eventuele beslissing een vacature op te vullen verantwoorden aan het college van bestuur. Dit is een van de maatregelen van het CvB voor de korte termijn om de uitgaven in de hand te houden. De begroting voor 2009 wordt namelijk overschreden en meerdere faculteiten kunnen de problemen in 2010 niet ‘wegmanagen’.

Wilfred van der Wiel studeerde in 1997 cum laude af in de technische natuurkunde aan de Technische Universiteit van Delft waar hij eveneens cum laude promoveerde in 2002. In datzelfde jaar vertrok hij naar Japan voor zijn postdoctoraal onderzoek aan de Universiteit van Tokio en werd hij ‘Pioneer Fellow’ van de Japan Science and Technology Agency (JST). In 2005 keerde hij terug naar Nederland en werd hij programmadirecteur NanoElektronics bij Mesa+ . In 2006 werd hij benoemd tot lid van de Jonge Akademie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Foto: Gijs van Ouwerkerk

topsubsidie voor nieuwe hoogleraar nano-elektronica van der wiel

Ultieme controle op nanoschaal Wilfred van der Wiel is sinds 1 oktober hoogleraar nano-elektronica. Een dag later kende de European Research Council de kersverse hoogleraar een prestigieuze Starting Grant toe. Van der Wiel ontvangt 1,75 miljoen euro voor zijn onderzoek aan revolutionaire nieuwe concepten binnen de nano-elektronica. Sandra Pool

‘Ik zit midden in een verhuizing’, steekt Wilfred van der Wiel (34) vrolijk van wal. De werkkamer van de jonge hoogleraar is sinds afgelopen week een paar honderd meter opgeschoven van het Mesa+ gebouw naar het naastgelegen Hogekamp. ‘Daar bevinden zich de laboratoria van onze groep NanoEletronics. Loop je mee?’ In zijn kantoor, op de zesde verdieping, haalt Van der Wiel een map tevoorschijn. Het is zijn onderzoeksvoorstel voor de European Research Council (ERC). ‘Hybride anorganisch-organische nano-electronica’ luidt de titel. Trots:‘Wetenschappers uit alle Europese lidstaten kunnen meedingen naar een Starting Grant. Tijdens de eerste call kwamen er meer dan negenduizend voorstellen binnen. Daarvan zijn er uiteindelijk driehonderd geselecteerd. Bij de tweede call – waar ik aan meedeed – is dat aantal iets minder, maar dan nog gaat het om duizenden inzendingen. Het is dus zeer prestigieus als je een grant krijgt.’ Van der Wiel is de eerste

UT-wetenschapper die deze (individuele) ERC Starting Grant binnenhaalt. ‘De financiële bijdrage is bedoeld voor wetenschappers die hun carrière nog voor zich hebben en fundamenteel frontier research doen. Risico’s durven nemen dus.’ Het onderzoek heeft een looptijd van vijf jaar. Het geldbedrag gebruikt de hoogleraar onder meer om drie promovendi en twee postdocs aan te stellen. De UT financiert ook een postdoc. Inmiddels loopt de volgende oproep van het Europese stimuleringsfonds al weer. ‘Enkele collega’s hebben al bij me aangeklopt om mijn onderzoeksvoorstel even in te zien’, lacht Van der Wiel. Het presenteerde zijn voorstel in Brussel. ‘Ja, ik was best zenuwachtig. Je staat voor een delegatie van twintig zwaargewichten waar altijd wel een paar mensen tussen zitten die echt begrijpen waar je voorstel over gaat en je bestoken met scherpe vragen.’ De hoogleraar vertelt dat hij organische materialen en concepten uit de organische chemie wil gebruiken om

vraagstukken binnen de vaste stoffysica beter te begrijpen. Legt uit: ‘Organische chemie houdt zich bezig met chemische verbindingen die koolstof- en waterstofatomen bevatten. Er is een enorme verscheidenheid aan organische verbindingen. Ook speelt zelfassemblage – het vermogen om zelfstandig complexere structuren te vormen – een centrale rol binnen de organische chemie. Die zelfassemblage wil Van der Wiel gebruiken om ultieme controle te krijgen over elektronische schakelingen op moleculair schaal. ‘We praten hier over de controle op de schaal van enkele elektronen en enkele fotonen. Voor de realisatie van dit soort devices gebruiken we een bottum-up methodologie.’ Dat is volgens de wetenschapper een nieuwe aanpak. ‘Traditioneel wordt voor de fabricage van elektronische devices gebruik gemaakt van een top-down benadering, dus van groot naar klein, denk aan de ontwikkeling van een chip. Maar deze benadering kent, hoe succesvol ook, zijn grenzen. Hoe dichter je bij de moleculaire schaal van enkele nanometers of kleiner komt, hoe moeilijker het wordt om voldoende controle te houden op je fabricageproces.‘Als je nou kijkt naar de natuur, dan zie je het tegenovergestelde. De natuur bouwt alles op van klein naar groot, van atoom naar molecuul tot zeer complexe structuren zoals bijvoorbeeld de mens.’

Die chemisch gestuurde zelfassemblage wil Van der Wiel inzetten om een brug te slaan tussen de nano- en microwereld met als uiteindelijke doel ultieme controle te krijgen over elektronische schakelingen van slechts enkele nanometers. ‘In de nano-elektronische systemen waar ik aan denk, kun je elektronen één voor één van a naar b sturen. Die mate van controle biedt ongekende mogelijkheden voor de elektronica van de toekomst.’

Hij studeerde communicatiewetenschap, maar was toen eigenlijk al muzikant. Dat bleef hij. Gertjan – Brainpower – Mulder. ‘Studeren was een smoesje om maar in Amsterdam te kunnen zijn. Ik ben opgegroeid in Alphen aan de Rijn, maar in Amsterdam, daar moest je zijn. Daar verzamelde de creatieve klasse zich. En nog steeds. Ik ben ijverig, studeerde hard, maar het was toen al vooral ‘Me & my Music’. Muziek is als adem. Muziek is mijn ware liefde. Daarom heb ik er nu bewust voor gekozen single te zijn. Muziek is een obsessie voor mij. Maar als je succes wilt hebben, moet je geobsedeerd zijn door je eigen creativiteit.’ Wat een interessante excursie naar de Tweede Kamer moest worden, dreigde voor Izz ad Din Ruhulessin even uit te lopen op een nachtmerrie. Toen hij die dag een plekje zocht om te bidden ging het mis. ‘De trap voor de Ridderzaal, die gesloten was, leek mij een rustige plek. Een agent dacht daar anders over en wilde mijn papieren zijn.’ Toen bleek dat de student nog een verkeersboete had open staan, moest hij mee naar het bureau. ‘Ik betaalde de boete, maar bleef vastzitten. Na een uur kreeg ik te horen waarom: ik werd officieel verdacht van het voorbereiden van een terroristisch misdrijf. Ik dacht eerst dat het een grapje was, maar daarna werd ik bang. Ze zullen toch niet iets tussen mijn spullen hebben gedaan?’ Na enkele bange uren verdween de beschuldiging weer net zo snel als hij was gekomen. ‘Tussen Drift en Wittevrouwen heb ik nooit mijn kennis kunnen ontvouwen, want ik zie op elke pagina jouw opengesperde vagina’. Deze uitspraak staat op de muur in de verlaten letterenbibliotheek aan de Drift. Vier studenten onderzoeken de diepere betekenis van de teksten en afbeeldingen over rivaliserende verenigingen, sport, religie en seks. Volgens een van de onderzoekers is er een opvallend verschil tussen de teksten in de mannen-wc’s en die in de vrouwen-wc’s. ‘Bij de vrouwen staan er boodschappen voor vriendinnen. Bij de mannen is het allemaal korter door de bocht. Daar wordt niet over liefde geschreven, maar over wie er geneukt moet worden.’ ADVERTENTIE

De IT en Techniek Carrièredagen ’09 Dé carrièrebeurs in het najaar voor studenten en starters

13 &14 november

Amsterdam RAI

Maak kennis met een groot aantal topwerkgevers Bezoek de speciale Traineestraat® Volg gratis interessante carrièregerichte en vakinhoudelijke workshops.

www.carrieredagen.nl De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van

onderdeel van de


Thursday 15 October 2009

International page Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Amy Williams and Audrey Rhodes. | For comments and suggestions, email: [email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.utwente.nl

LECTURING IN ONE OF THE WORLD’S NEWEST DEMOCRACIES SHORT NEWS Statistician calculates value of sabbatical Technology awards The nominees have been announced for the Young Technology Awards Overijssel to be held on November 5 at Theater Prismare in Enschede. The six young, innovative businesses nominated in Overijssel are Virobuster, Medimate, Novulo, BiZZdesign, Lightmotif and Quarantainenet. At the venue, the businesses will give presentations, trying to convince jury members of their company’s growth potential The winners will receive an educational trip to Silicon Valley, California, and will become automatically nominated for the Rising Star selection of Deloitte in 2009. The Kennispark Twente and Innovatieplatform Twente will award cash prizes of 5,000 euros to the winners. For more information: www. youngtechnologyaward.nl

I am not a tourist Expats will unite for the 6th annual “I am not a tourist” Fair, an exposition organized by Expatica.com for foreigners living and working in the Netherlands. The event will be held at the Beurs van Berlage in Amsterdam on October 25, where community and lifestyle will be in the spotlight, giving all who attend access to information about their new surroundings. Exhibitors will provide insight into laws on immigration, employment opportunity, social life and other important issues. For free tickets, order ahead online at this link: tinyurl.com/nottourist

Gates gives farming aid On the eve of World Food Day, Microsoft’s co-founder and phil anthropist Bill Gates announced his charitable donation of $US120 million in grants for the promotion of sustainable agriculture for farmers in India and Africa. According to Gates, 75 percent of the poorest people in the world receive their income and food by farming on small areas of land. He added that if these farms were more productive, their profit would be increased while hunger and poverty would decreased. The funding will be useful to help promote environmentally friendly farming and crop development, as well as improving health by increasing farming of foods enriched with essential vitamins.

Elephant Parade Completing their show on October 31, a herd of 100 elephant statues are appearing throughout the streets of Amsterdam. The collaboration of artistic elephant creations made by Dutch artists and celebrities is already a success in Antwerp, Belgium and Rotterdam. This project intends to raise awareness and funding for the Elephant Family, the largest charity in the world for elephants, benefiting the Asian elephant which is in danger of extinction. After their tour of popular points of interest throughout Amsterdam, a new group of elephants will be parading through London, England from May till July in 2010. For more information: www.elephantparade.com

When Dr. Hans Vos, university assistant professor in psychometrics, made plans for his sabbatical leave, he remembers his thoughts: “To be honest, before teaching a few Bhutanese students who invited me to come lecture, I’d never really heard much about the country.” Like clockwork, every five years the opportunity arises for tenured academic staff to be granted a hiatus from their regular workload to conduct research elsewhere, lecture at another educational institute or have time to explore other academic endeavors. Last summer,Vos flew to the small city Paro on the only existing Bhutanese national air carrier Drukair, seizing a moment to glimpse out the window at the snow-covered peeks of Mount Everest, poking through the cloud cover. Once on firm ground, he noticed stray dogs roaming around, cows in the streets blocking traffic and cars stopped, waiting for them to pass. “You cannot kill them according to Buddhist beliefs or any animal for that matter.” Eventually, he settled in for three weeks to teach his workshop, “Minds Under Construction,” at the Royal Education Council (REC) and the Bhutanese Board of Examinations (BBC), two educational institutes directly involved in creating national tests for primary and secondary schools, roughly comparable to the CITO tests administered in the last year of Dutch primary schools. He worked on statistics to analyze education through psychological tests and developed computer software for the analysis of standardized tests. The second part of his stay,Vos toured the country, visiting public schools to speak principals, teachers and students. “I especially enjoyed talking to students. The level of English is good despite they have their own native language. It is the medium of instruction, and when they come to the UT, they don’t really need to be tested in English. I visited many schools where they are learning English in kindergarten, everything from science to history is taught in English.” In the nation’s capital Thimpur, where red-robed monks are ordinary citizens and can be seen talking on mobile phones on the streets, a peaceful fee-

ling reigns in the Buddhist kingdom. “Monks are human,” observed Vos. “Buddhism is quite earthy in Bhutan, just a way of living. In the western world, people think everyone is just mediating everyday and wandering around. Not really, they are concrete and practical.” Vos believes this is a reflection of their spiritual attitude and a sign religion saturates everyday life: “A few years ago, they tried to install traffic lights, but people didn’t like it, and they brought a policeman back to control the flow of traffic.” Like much in the tiny country of 600,000 inhabitants, nestled in the Himalayan mountain chain and sandwiched between the world’s most populous nations, India and China, Bhutan still determines its own destiny. As an example, a growing number of academics are interested to attend

schools in the Netherlands. Firm ties with the Dutch Royals have created a good relationship between the countries. “Bhutanese don’t want too much contact with superpowers like Russia and the U.S. because neighboring Tibet is politically sensitive.” says Vos. “The military in India protects them, and there is a lot of export and exchange between the two countries.They prefer to have contact with smaller nations. Politically, it’s safer and that’s why they like Holland and also Switzerland, a country with a similar landscape.” As an alternate to increase gross national product, Bhutan’s former king, Jigme Singye Wangchuck, was the brainchild of the notion of gross national happiness, a concept gaining popularity in a world awry with an economic crisis and being steadily guided by the principles of industrialized nations. “They look at what they have and think of which aspects of another culture to incorporate in their country.The concept of G.N.H. is based on trying to keep their own traditional culture and not accepting all western ways. Sustainability, for instance, is important, and they invest

in human interaction and contact,” explained Vos. The first time the Bhutanese held elections in 2008, he was told the reaction of most people was not enthusiastic: “Why hold an election, the king makes good decisions, and what the king wants is fine with us.” At that time, according to Vos, “They didn’t know anything about the concept of democracy.” Broadening the scope of cultural exchange, Vos and the Director of International Education Jan Nelissen are trying to formulate a plan to institutionalize the cooperation between the two institutes through a joint effort with the Netherlands Organization for International Cooperation in Higher Education (NUFFIC). “Maybe in the future we could have an exchange of employees and students. I would like to return to Bhutan.” says Vos. “I’ve traveled to so many countries and in Europe, everywhere really. You cannot compare any of these places with Bhutan. People look at life completely different. It’s a unique country.” Robbin Engels

Assistant Professor Hans Vos kneels beside a local farmer selling vegetables on the Himalayan mountainside in Bhutan.

venture lab twente

Cradling next generation of entrepreneurs

By allowing time to pursue his dreams after submitting his final thesis, Pavin Pawal, a PhD candidate in computer science, has emarked on a new personal enterprise as a participant in the VTL program. The ambitious thirty-year-old hailing from India offered his views on the program, designed to nurture a new breed of entrepreneurs, in an interview with the UT-Nieuws.

connect you with a wider network. Apart from these people, VLT has a dedicated coaching staffs who offer you all the necessary help and support to start a high-growth technology startup. The whole process begins with screening potential participants to gauge their motivation level. If participants are highly motivated then the VLT works to improve on their personal skills, competitive edge and career development by offering an extensive training, coaching and follow-up process. By means of the program, you receive all the necessary support to refine your ideas, conduct market research, obtain funding, build a product and launch it into the market. The support also includes a dedicated office space for your company.”

How does the VLT program help and support you to establish your own company? PP: “The best thing about VLT is that it is run and operated largely by people who know what to do and when to do it. The VLT Program Managers Rob van Lambalgen and Jaap van Tilburg are experienced and motivated to turn VLT into a sort of “Startup Factory.”There is a common saying:” It is not important what you know, but who you know,” and the instructors are the right people to

What were your initial expectations? PP: “Regarding my expectations, I joined the program hoping that VLT would provide the necessary guidance. Being a foreigner in the Netherlands, I also expected to learn the rules, regulations and legal procedures to open a startup in the Netherlands. I must say that VLT offers more than what I had expected, and I’d definitely recommend it to other international students who are motivated to begin a startup in the Netherlands but are unaware

The Venture Lab Twente program has forecast to create 15 new large companies in the coming five years through its iniative to combine a community of entrpreneurs, scientists, managers, and experts from industry and financial circles under one umbrella.

where to find the required information. The VLT sessions are offered by world renowned professors and entrepreneurs and all the sessions are conducted in English. One of my good Indian acquaintances is Dr. Pramod Agrawal who is also a VLT participant. He recently founded his own startup ‘Agrawal Ecolabs’ in Enschede.” Do you plan to begin your own company in the Netherlands? PP: “I have plans to begin my own company. But as of now, I am working on refining my ideas and developing my personal skills and competitive edge with the help of VLT. So, I am not sure when I will officially begin.” Which services or products will you offer customers? PP: “My technical expertise is in the field of computer applications in the healthcare domain, and I’m in the process of refining the company services and products. I hope to find core employees through peer healthcare researchers and current VLT members.” Can you describe aspects of the program that helped you as a starting entrepreneur? PP: “So far, the program has hel-

ped me personally strengthen and maintain my motivation level. I’ve learned more about my own personality and many competitive aspects of business, based on valuebased approaches to marketing. Mostly, I’ve overcome my fears about opening a new business and learned about the whole process of writing a business plan. I think it’s a good start, and now it’s basically up to me to develop a program to create a startup and make it a success.” How does your business relate to your study program? PP: “My business definitely relates to my study program. In fact, we are exploring valorization grant options for assessing the feasibility of a startup company through the Dutch Technology Foundation STW. The process works in close cooperation with the university and encourages researchers to convert their successful prototypes into future startup companies.” The Venture Lab Twente team will offer an information meeting, giving more details about its program on October 27 in the Faculty Club on campus. Interested to learn more: www.venturelabtwente.com Robbin Engels



Skills certificate voor studenten

officiële aftrap donderdag 26 november

Graduate School, uithangbord van UT De officiële aftrap van de Twente Graduate School (TGS), de prestigieuze bundeling van promotieen onderzoeksmaster opleidingen van de UT, is donderdag 26 november. Dan zullen alle programma’s, zes tot dusver, worden gepresenteerd aan de studenten. Bert Groenman

Gerard van der Steenhoven is kortgeleden benoemd tot dean (naast zijn reguliere werkzaamheden als decaan van de faculteit TNW), Clemens Pouw, tot voor kort opleidingsdirecteur bij TNW, is de directeur. Al eerder, bij de opening van het academisch jaar, prees minister Plasterk het nieuwe fenomeen. Het is nieuw voor de UT en voor zover na te gaan ook nieuw voor de Nederlandse universiteiten. De School heeft reeds zes graduateprogramma’s toegelaten die door masterstudenten en promovendi gevolgd kunnen worden. Enkele studenten

zijn al bezig met bepaalde vakken en kunnen zich als het ware met terugwerkende kracht bij de Twente Graduate School aanmelden. ‘We zullen daar de nodige coulance in betrachten’, aldus de dean. De verwachting is dat ‘enkele tientallen studenten’ zich rond de jaarwisseling zullen hebben ingeschreven. De jaarlijkse instroom is tien tot vijftien studenten per graduateprogramma, zo is de verwachting. De kick-off eind november is gericht op studenten die in de laatste fase van hun bachelor zitten en verder willen in het wetenschappelijk onderzoek,

ADVERTENTIE

al dan niet gevolgd door een promotie. Die hoeft dan niet altijd de volledige vier jaar te duren, maar kan wat korter als de promotie in het verlengde ligt van de afstudeeropdracht, verwacht dat Van der Steenhoven. Met het oog op de kick-off is tegen die tijd ook de website van de Graduate School operationeel. Het aantal graduateprogramma’s is zoals gezegd nog zes, maar zal in de komende jaren ongeveer verviervoudigen. ‘Om de gewenste kwaliteitsslag te maken, zoals verwoord in Route’14, laten we alleen graduateprogramma’s toe die aan de strenge kwaliteitsnorm voldoen.’ De TGS noemt hij, qua onderzoek, het uithangbord van de UT. ‘De UT staat met deze school sterker in de wereldwijde competitie om de beste onderzoekers in opleiding. We tonen de wereld ons hoogwaardig onderzoek en de daarbij behorende opleiding. Als je toonaangevend wilt zijn en bij de internationale top wilt horen moet je ook topstudenten binnenhalen. Dat kan op

deze manier. Het bevordert de kwaliteit en uitwisseling van studenten van gerenommeerde universiteiten. Op dit moment komt zestig procent van de promovendi binnen de UT uit het buitenland, ik verwacht dat dat zo zal blijven.’ Alleen de beste studenten worden toegelaten tot de Graduate School. Aan het begin van de masteropleiding krijgen de studenten een intakegesprek (de ‘softe selectie’) met de opleidingshoogleraar. Daarbij wordt gekeken naar studieresultaten, de motivatiebrief en eventueel de aanbevelingsbrief van de bachelorbegeleider. ‘Het gaat erom dat je echte onderzoekers binnenhaalt.’ Na twee jaar volgt een strengere selectie waarbij de hoogleraar bepaalt of de kandidaat goed genoeg is om het promotietraject in te gaan. Studenten die de arbeidsmarkt op willen (en dat zijn veruit de meesten) volgen na hun bachelor een master aan de School of Engineering of aan de School of Social Sciences.

Gerard van der Steenhoven. Foto Arjan Reef

De Student Union organiseert ook dit collegejaar weer gecertificeerde trainingsweekenden voor UT-studenten, waarin zij hun eigen vaardigheden beter leren ontdekken en benutten. Deze keer staan de trainingen in het teken van leiderschap, teamplayer en public speaking. Studenten die een weekend succesvol afronden ontvangen een officieel certificaat. Het eerste weekend, met als thema Leiderschap, staat gepland voor 13 tot en met 15 november. Maximaal twintig studenten zullen deze drie dagen aan de hand van workshops, discussies en opdrachten aan de slag gaan met verschillende aspecten van het leiding geven. Inschrijven kan nog tot en met 25 oktober. De andere weekenden hebben als thema Teamplayer en Public Speaking en vinden respectievelijk plaats op 11 tot en met 13 december en 5 tot en met 7 januari. Meer informatie en aanmelden kan via www.skillscertificate.nl.

EU-students wanted to participate at the university A university like Twente lives greatly on the efforts of participating students. Starting with cultural or sport associations and ending up with faculty and university council members – participating students keep this living and that is important. However, in many occasions something is missing. The University of Twente is aiming for becoming more international, while at the same time the engagement of international students in active participation in e.g. councils is dramatically low. This is an issue that really has to change, as the number of international students is ever increasing and an international University should desire their participation, furthermore they might bring new insights. The greatest competitor for participation at the university are side jobs. Especially German students rather choose for sitting at the checkout counter or working in the cinema. This allows them to get the Dutch scholarship from IB-Groep, in contrast to participate at their university and doing something good for it. The law at the moment says that EU-students may get the scholarship from IB-Groep of 250 Euros per month if they work 32 hours a month in the Netherlands. But combining this work and participating at the university does not work, as it is too time consuming. So they have to decide, and because activities at the University is the considered work, they often choose for sidejobs. The university council party UReka is elaborating this issue and working on a solution for it on a national level. To be successful with this plan to make the scholarship accessible for active EU-students, a strong lobby and feedback from the university is needed in order to prove that this problem really is very important for many associations and students. UReka thus wants to invite UT-students that feel affected by this theme to give comments and be heard. Help give this issue a broad base. Students can contact us by e-mail: [email protected], you may also make an appointment to discuss this. Ureka, university council party

‘Geen toekomst, dat is het grote probleem’ Waar zit je ergens? ‘Ik heb een kamer in Maesot maar ik zit nu in het dorp Kanchanaburi, in het zuidwesten van Thailand. Vlak bij een van de vluchtelingenkampen.’ Wat doe je daar precies? ‘Voor mijn afstudeeronderzoek bezoek ik zeven vluchtelingenkampen met Birmese vluchtelingen

in Thailand. Dat doe ik via vluchtelingenorganisatie ZOA. Zij geven leerkrachten in die kampen trainingen. Ik onderzoek wat die docenten daarvan hebben geleerd en hoe ze dat in de praktijk brengen.’ Waarom scholing in een vluchtelingenkamp, daar zit men toch niet zo lang?

‘Het zijn geen vluchtelingenkampen zoals je die hebt in Afrika. De kampen hier bestaan al 25 jaar. Sommige twintigers zijn hier geboren en zijn nog nooit buiten de kampen geweest. Thailand neemt geen vluchtelingen op, in de kampen zitten bij elkaar zo’n 150 duizend Birmezen.’ Kun je beschrijven hoe het onderwijs in zo’n kamp geregeld is? ‘In zo’n kamp wonen ruim tienduizenden mensen hutjemutje op elkaar in bamboehutjes. Ze zijn compleet geïsoleerd van de buitenwereld. Soms moet je wel uren rijden over modderige wegen om er te komen. De scholen zijn gemaakt van wat bamboe en liggen na een regenbui zo om. Er zijn geen klaslokalen maar een grote ruimte waar zestig kinderen van één docent les krijgen. De docenten leren van ZOA op een student-centered manier les te geven. Wat in mijn onderzoek naar voren komt is dat dat een mooi idee is maar niet helemaal realistisch met zo’n grote klas en maar één lesboek.’ Waarom heb juist voor deze afstudeeropdracht gekozen? ‘Ik wilde graag naar het buitenland, in een andere cultuur

werken. Maar dan wel zinvol bezig zijn op de plek waar een noodsituatie heerst. Hier wordt direct iets met je onderzoek gedaan, in Nederland moet je maar afwachten of je verslag wel gelezen wordt.’ Vond je de kampen confronterend? ‘Die vraag is lastig te beantwoorden. Zeven jaar geleden heb ik als vrijwilliger in de krottenwijken van Kaapstad gewerkt. Vergeleken daarmee is het hier best goed geregeld, de mensen krijgen eten en gezondheidszorg. Maar wat je aan de buitenkant niet ziet is de uitzichtloosheid, ze hebben geen toekomst. Dat is het hele probleem.’

Waar moest je het meest aan wennen? ‘Dat zijn kleine dingetjes, aan mijn fietsje van maatje xxs en aan de harde matrassen met springveren die daar doorheen drukken. Maar vooral: dat alles zo normaal voor mij wordt. Terwijl een vluchteling nooit normaal hoort te zijn. Het blijft lastig om je in te leven in de mensen hier, je kunt je niet voorstellen hoe het is om geen toekomst te hebben. Het gekke is dat de mensen blij zijn en spreken over het kamp als een plek waar ze veel vrijheid ervaren in vergelijking met Birma. Dat is schokkend.’ Latifa van Heerde

Leonie Vos (26) Masterstudent Educational Science and Technology Maesot, Thailand 28 april tot 7 november

Bellen met het buitenland Tips voor deze rubriek? [email protected]

Ben jij de ICT-er die straks zorgt dat het veiliger wordt in het land?

Een grote brand. Een vliegtuigongeluk. Een watersnoodramp. Het komt altijd onverwacht. Van het ene op het andere moment wordt er een intensief beroep gedaan op diverse overheidsdiensten. Nauwe samenwerking tussen brandweer, politie en GGD is van levensbelang. Seconden maken het verschil. Hoe kan die samenwerking geoptimaliseerd worden en de veiligheid zo goed mogelijk gewaarborgd? Een team van auditors, ICT-ers en consultants van Deloitte bracht dit complexe vraagstuk in kaart. Onderzocht de samenwerking, de financiering, de bestuurlijke en de organisatorische invulling. Vervolgens kwam het met oplossingen voor de beheersing van de risico’s die samenhangen met de grote versnippering van de veiligheidsdiensten. Ook het talent en de ambitie om ingewikkelde kwesties op te lossen? Kom dan ‘ns met ons praten. Lees meer over deze en andere cases op www.werkenbijdeloitte.nl/cases

Laat niemand je tegenhouden.

© 2009 Deloitte, Member of Deloitte Touche Tohmatsu



matthias wessling krijgt vijf miljoen voor nieuwe uitdaging in aken

‘Zo’n kans laat je niet lopen’ Voor menigeen kwam het als een verrassing, het nieuws dat een van de meest prominente hoogleraren, de membraantechnoloog Matthias Wessling, vertrekt naar Aken. Vorige week werd in brede kring bekend dat hij daar met vijf miljoen euro een eigen onderzoekslijn kan opzetten. ‘Zo’n kans laat je niet lopen’. Een interview. Bert Groenman

Eerst wil Wessling even iets rechtzetten, voor zover daar een misverstand over zou bestaan. Zijn vertrek uit Twente heeft louter en alleen te maken met de Duitse toponderscheiding, de Alexander Von Humboldt-Professur (AvH) ter waarde van vijf miljoen euro, die hem onlangs is toegekend en hem de komende jaren bindt aan de Rheinisch Westfälische Technische Hochschule, kortweg: RWTH , in de aloude bisschopsstad Aken. ‘De UT is een uitstekende universiteit, waar ik mij thuisvoel, met prima collega’s en infrastructuur. Op mijn vakgebied ken ik bijna niks beters dan Twente. De inbedding van het onderzoek in instituten en hun onderlinge wisselwerking is werkelijk

werkte later nog een jaar bij Akzo Nobel en kwam in 1999 voor de derde keer naar de UT, nu om er hoogleraar membraantechnologie te worden. Wat doet zo’n prijs, die qua prestige en omvang valt in de allerhoogste hoogste categorie van wetenschappelijke onderscheidingen met Matthias Wessling? ‘Een absolute verrassing. Het is pas de tweede keer dat de Von Humboldtstichting vijftig miljoen beschikbaar stelt om topwetenschappers naar Duitsland te halen. Daarmee zet het land nadrukkelijk in op een technologische inhaalslag. Er waren ongeveer honderd voorstellen ingediend, dat wist ik, en dan hou je er eigenlijk geen rekening mee dat je zelf in de

‘Je credibility als wetenschapper is ongekend’ uniek. Er wordt veel samengewerkt, multi- en interdisciplinair. Ik heb daar oneindig veel profijt van gehad, hier kon ik mij ontplooien. Een heel verschil met wat je ziet in bijvoorbeeld Amerika, waar het vaak ieder voor zich is in de wetenschap. Maar de AvH-Professur als onderscheiding laat je als wetenschapper niet lopen. De hele wereld is mijn werkgebied. Soms komen er kansen voorbij en die verzilver je, zo simpel is het eigenlijk.’ Matthias Wessling (46) groeide op in Ahaus, studeerde chemische technologie in Dortmund en promoveerde in 1993 aan de UT die hij in een eerder interview ‘het paradijs voor membranen’ noemde. Vervolgens werkte hij anderhalf jaar bij een membraanbedrijf in de buurt van Stanford, Californië. Hij keerde in 1994 terug als universitair docent,

prijzen valt. Als je ook kijkt naar de historie van deze onderscheiding dan is deze prijs een bijzondere eer en het hoogste wat je als wetenschapper kunt bereiken. Het levert veel prestige op, drempels vallen weg, deuren gaan open. Je hoeft je niet meer te bewijzen. Je credibility als wetenschapper is ongekend.’ Wessling, die al jaren goede contacten onderhoudt met de RWTH, vertelt dat hij begin dit jaar werd gepolst met de vraag of ‘Aken’ hem als kandidaat mocht voordragen. Hij paste precies in het profiel dat de universiteit voor de toekomst heeft uitgezet. ‘Ze willen een vooraanstaande wetenschapper, een ingenieur, die in staat is een brug te slaan tussen de ingenieurswetenschappen en de meer fundamentele natuurwetenschappen. Dat zijn nu nog twee -op zichzelf- sterke eilanden en daartussen moet een verbinding komen.

Instituut brengt geld in het laatje Binnen de vakgroep opereert ook het door Wessling in het leven geroepen European Membrane Institute, dat onderzoek doet voor de industrie. Zo’n zes tot tien wetenschappers zijn er werkzaam. Het geld dat er binnenvloeit gebruikt Wessling voor de infrastructuur van zijn vakgroep. ‘Slim, he? We zijn een financieel gezonde groep: we zijn zuinig en ondernemend.’

Dat is de nieuwe lijn die de RWTH tot 2020 heeft uitgezet. Die taak spreekt mij zeer aan, het gaat om de balans tussen, zeg maar, begrijpen en toepassen. Ik ga vertaalconcepten ontwikkelen om beide gebieden bij elkaar te brengen en zal daarbij gebruik maken van de allernieuwste inzichten in de membraantechnologie. Duitse universiteiten gebruiken hun Alexander-von-Humboldt professoren als boegbeeld van de nieuwe koers. Eerlijk gezegd legt dat wel een zware druk op mijn schouders.’ Het is niet de eerste keer dat Wessling wordt gevraagd elders te komen werken, maar al de derde of vierde maal. Het was nooit een echt serieuze overweging. ‘Het bijzondere was dit keer de grote onderscheiding en de faciliteiten daaromheen.’ In juni kon Wessling zijn collega’s van zijn vakgroep al inlichten dat zijn vertrek vanwege het winnen van de prijs nabij was. ‘Het was daarna een kwestie van nadere afspraken maken over salaris (‘volgens het protocol een afgeleide van het totaalbedrag’), huisvesting en andere faciliteiten. Ik neem voorlopig mijn intrek in een appartement en reis ieder weekend naar mijn gezin in Twente. Normaal is dat onderhandelen over je nieuwe positie in Duitsland een moeizaam proces, zeker als het gaat om wetenschappers met meerdere rufs, zeg maar aanbiedingen van andere universiteiten, op zak. Maar wij kwamen snel tot zaken. Ik ga begin november nadenken hoe ik de zaken ga aanpakken, qua onderzoekslijn, qua staf, qua apparatuur. Die vijf miljoen word ik geacht in vijf jaar uit te geven.’ Daarin heeft hij alle vrijheid, de richtlijnen zijn heel globaal van aard, zegt hij. De bedoeling is dat Wessling zijn lopende zaken bij de vakgroep membraantechnologie van de faculteit TNW met een dag per week continueert, vooral met het oog op de nog zittende aio’s. Dat zijn er twintig, dus dat kan wel even duren. Hoogleraren in Duitsland werken vier dagen aan hun eigen universiteit, de vijfde dag vullen ze naar eigen goeddunken in. ‘De toekomst zal uitwijzen in welke vorm de samenwerking tussen Aken en Twente gestalte kan krijgen. Beide zijn complementair en dat biedt kansen.’ Is de RWTH Aken een topuniversiteit? ‘Ja, Aken rekent zich met de TU’s van München en Karlsruhe tot de top drie van Duitsland. Het is een echte technische universiteit en dat is voor mij, als techneut, heel attractief. Nee, ik zal geen staf vanuit Twente meenemen. Wat wij met het vakgebied in Aken doen zal in afstemming gebeuren met wat we in Twente hebben

Matthias Wessling. Foto: Martin Bosker

opgebouwd.’ Wessling stond met anderen aan de wieg van de ontwikkeling van de membraantechnologie, zo’n twintig jaar geleden. ‘In de scheikundig-technologische wereld vormen wij, membranologen, een vrij kleine groep, maar de technologie wordt steeds volwassener en geavanceerder. Wat mijn betekenis is voor het vakgebied? Dat zou je anderen moeten vragen maar ik denk wel dat ik, gedreven als ik ben, een bijdrage heb geleverd aan de ontwikkeling en sturing van de membraantechnologie. Je ziet dat de hele waterwereld zich op de membranen stort. Kunstmatige nieren en longen -op basis van polymeermenbranen- zijn onmisbaar. Op het gebied van duurzaamheid en energie liggen er enorme kansen.’ Waarom afficheert de universiteit van Aken zich nog steeds als Technische Hochschule? ‘Er is geen verschil met een technische universiteit. Aken is gewoon een universitaire instelling, maar wel een bijzondere. Naar mijn idee blijven ze zich

noemen omdat dat nou eenmaal een begrip is in Duitsland. Een merk, een brand. Een andere verklaring heb ik er niet voor. En die brand staat voor: de beste ingenieursopleiding in Duitsland.’ RWTH

Vond je ‘Universiteit Twente, de ondernemende universiteit’ ook zo’n merk? ‘Jazeker. Verbazingwekkend dat de UT er afstand van doet. Kijk, met de nieuwe huisstijl valt nog wel te leven. Maar het overboord zetten van het aloude, zeer bekende ‘ondernemende universiteit’ is erg jammer. De UT mag zich dan ondernemend achten, het is toch wel erg fijn om dat steeds prominent en dominant bevestigd te zien. Daar is dus geen sprake meer van. Als je het niet benoemt, zakt het weg. Het afbreukrisico is groot. ’ Wat Wessling ook verbaast is dat de UT het drie jaar geleden nodig vond haar koers bij te stellen, alsof haar profiel niet helder was. ‘Ik vond juist van wel. De ondernemendheid is niet alleen economisch van belang voor de regio, maar is ook een kwestie van mentaliteit.’ Het

neemt niet weg dat hij de uitgezette Route’14 prijst, al was het alleen maar omdat de UT er mee aangeeft waar ze voor staat. ‘De instituten zijn het onderscheidend element. Daar moet je op gaan inzetten. Thema’s als water, energie en gezondheid zijn belangrijke richtingen die aangeven wat een technische universiteit doet in de context van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Maar het is absoluut onvoldoende om je daarmee te onderscheiden. Welke technische universiteit doet dat nou niet, energie en gezondheid? Twente moet staan voor multidisciplinaire wisselwerking, het opzoeken van de grenzen van disciplines. Ondernemend, strevend naar excellentie. Ambitieus en collegiaal. Zo heb ik ook mijn collegae leren kennen en in die zin mijn medewerkers en studenten mogen motiveren. Ik heb het vaak gezien: internationale visitatiecommissies die jaloers zijn als ze dit op de campus ervaren: de coherentie en collegialiteit in de technische instituten en faculteiten. Dat moet Twente koesteren en uitbouwen.’

ut Nieuws week

10/11

Donderdag 22 oktob

Nieuwe centr

De meeste grote projecten van deVastgroep Drienerlo verkeren in de laatste fase. De totaal gerenoveerde Waaier wordt in januari al in gebruik genomen, Carré en Nanolab halverwege volgend jaar en Ravelijn volgt daarna. Vanaf eind volgende week toont de website van de Vastgoedgroep een 3D-presentatie van de campus zoals die er over een paar jaar uit zal zien. Op deze pagina’s vast een voorproefje. Begin volgend jaar start de herontwikkeling van het buitengebied en de aankle-

ding van het onderwijs- en onderzoekscentrum, waarin alle faculteiten aan elkaar

zijn geschakeld. De bindende factor in het midden is een centraal ontmoetingsplein. Deze deels overkapte ruimte zorgt voor een verbinding van de gebouwen op maaiveldniveau. Verspreid over het plein zijn diverse zitjes gecreëerd waar ‘gelounged’ kan worden. Aan de randen van het plein komen diverse fietsenstallingen (voor 1500 fietsen), die gemakkelijk bereikbaar zijn vanuit de

gebouwen. De twee torens aan de rand van het plein maken deel uit van de Etalage (nu nog Langezijds). De Etalage is nog steeds niet de officiële benaming. Naar verluidt wordt er zelfs binnenkort een alternatieve benaming gelanceerd. Conform het parkeerconcept in het masterplan 2003 wordt het nieuwe centrum autoluw gehouden. De parkeerplaatsen bevinden zich

vooral aan buitenkant van het centrum, op korte loopafstand van de gebouwen. Voor de mindervalide mensen komen er speciale parkeerplaatsen, die zich vlakbij de hoofdingangen bevinden. Een extra parkeerplaats met 220 plaatsen komt naast de naaldbomentuin, Pinetum genaamd. De boomsoorten in het Pinetum worden als het ware doorgetrokken tot bij de parkeerplaatsen.

Citadel

Etalage / Langezijds

kblad van de Universiteit Twente

ber 2009

rum in beeld Waaier

Ravelijn

Zilverling

Cubicus

Cleanroom / Nanolab

Carré

Zuidhorst

Koelvijver


12


zondag gaat world solar

Concurrentie rekent Team: Nuon Solar Team (Delft)

In totaal 35 zonneauto’s uit vijftien landen beginnen zondag in Darwin aan de 3010 kilometer lange World Solar Challenge met de finish in Adelaide. Teamleider Tim Plattel laat vanuit Darwin weten dat Twente er klaar voor is. Zaterdag moeten alle teams een kwalificatieronde rijden op het motorsportcircuit Hidden Vally (2870 meter lang) in Darwin. Plattel onderstreept het belang van een goede kwalificatie.‘Het bepaalt de startvolgorde van zondag. Als je de snelste tijd

Meer dan duizend testkilometers op Australische bodem heeft deTwentse zonnewagen 21Revolution er op zitten. Dat is meer dan in voorgaande jaren; het team staat er drie dagen voor start van de World Solar Challenge goed voor. Zaterdag moet een tijd worden neergezet in de kwalificatierace, bepalend voor de startvolgorde van zondag. Tekst: Paul de Kuyper

neerzet, heb je niemand voor je. Dat scheelt een hoop, want inhalen kost veel energie.’ De teams starten zondag vijf

minuten na elkaar, maar krijgen die dag dezelfde netto racetijd. Op zondag wordt er gereden van 8.30 tot 17.30 uur, op

Portretten van vijf De concurrentie verwacht dat de 21Revolution op zijn minst in die we maakten van de vier beste teams uit 2007 en van een Naam auto: Nuna5. Positie 2007: Een. Gewicht: Voor de crash onder de 160 kg, de nieuwe auto is nog niet gewogen. Maximumsnelheid: ‘De Nuna4 heeft 145 km/h gehaald, we hopen daar in de buurt te komen.’

0

200 km

Dit zijn de officiële checkpoints van de World Solar Challenge 2009.

Sterk punt: ‘Je moet zorgen dat je op alle vlakken een topprestatie levert. We zijn vooral blij dat we de aerodynamica met een kwart hebben kunnen verbeteren ten opzichte van de vorige auto.’ Testperiode: ‘De Nuna5 crashte begin oktober tijdens een testrit buiten Darwin en raakte behoorlijk beschadigd. Het is hard werken, maar de auto rijdt inmiddels weer. We proberen in de laatste week nog wat testen te doen.’

World Solar Challenge Route

Racedoel: ‘We zijn ondanks de crash nog steeds in goede vorm, we willen winnen.’ Delft over Twente: ‘Ze zijn beter dan twee jaar geleden en ze hebben een mooie auto. Het zou teleurstellend zijn als ze niet met de top meedoen.’ Twente (teamleider Tim Plattel) over Delft: ‘De absolute favoriet, daar kunnen we niet om heen. Hun crash gooide natuurlijk roet in het eten, maar het is nog steeds een erg goede auto. Ze hebben een lage luchtweerstand, goede zonnecellen. Ze zijn kanshebber nummer één.’

Perth

Team: Umicore Solar Team (Leuven, België) Team: Cambridge University Eco Racing (Engeland)

Naam auto: Endeavour. Positie 2007: Dit is de eerste deelname. Naam auto: Umicar Inspire.

Gewicht: 210 kg.

Positie 2007: Twee.

Maximumsnelheid: 100 km/h.

Gewicht: Minder dan 170 kg.

Sterk punt: ‘We hebben veel tijd gestoken in betrouwbare elektronica. Daarmee hopen we ons te onderscheiden van andere teams.’

Maximumsnelheid: 140 km/h. Testperiode: Op de eerste testdag in Australië brak de pedaalbevestiging af en op dag twee hielden problemen met de motor de Belgische zonnewagen aan de kant. Racedoel: Vorig jaar zette de Umicar Infinity de snelste kwalificatietijd neer. Dat willen de Belgen dit jaar herhalen.Verder schrijven ze op hun website klaar te zijn voor de race. Twente over België: ‘Zij hebben een team zoals wij, het zijn allemaal studenten. We hebben het hele jaar door contact gehad. Ze hebben de auto van 2007, waarmee ze tweede werden, op een hoop punten verbeterd. Het is een snelle wagen met een goed zonnepaneel. Ze zijn opnieuw een concurrent voor Delft.’ België over Twente: Het team uit Leuven was helaas niet bereikbaar voor commentaar.

Testperiode: ‘We hebben een goede wegligging. Het kostte veel tijd om de cellen te plaatsen, maar onze tijd is goed besteed.’ Racedoel: ‘We streven naar een toptienplek, dat zou het beste resultaat voor een UK-team zijn. Dit is onze eerste zonnewagen, die is nog niet competitief genoeg. Onze focus ligt op 2011. Dan doen we mee om te winnen.’ Cambridge over Twente: ‘Ze zijn sterk, in ieder geval een van de beste vijf.’ Twente over Cambridge: ‘Dit team hebben we nog niet ontmoet. Ze hebben een laag budget en een zonnepaneel met minder energie-inkomsten dan andere teams. Maar als de auto betrouwbaar is, kunnen ze best snellere auto’s verslaan. Je kunt wel snel willen rijden, maar alle auto’s moeten het drieduizend kilometer vol kunnen houden. Dan moet ie erg betrouwbaar zijn.’


13


challenge 2009 van start

Twente tot beste vijf de andere dagen van 8.00 tot 17.00 uur. Aan het eind van de racedag komt er een streep op de weg te staan waar de auto de volgende ochtend weer vertrekt. De teams bouwen hun kampement op langs de route. Plattel beschouwt Delft als uitgesproken favoriet, ondanks hun grote crash begin deze maand. ‘Zij hebben vier keer meegedaan en vier keer gewonnen, daar kun je niet omheen.’ Een andere grote kanshebber is Michigan. ‘Die crashten vorig jaar op de eerste dag en gingen

een dag later alsnog van start en eindigden als zevende. Ze hebben bovendien veel testkilometers gemaakt.’ De Twentse kansen vindt de teamleider moeilijk in te schatten. ‘We gaan voor de top vijf, maar ik hoorde deze week ook dat er sterke Japanse teams komen die voor het eerst meedoen. Ik weet het dus niet. We willen zo min mogelijk stil komen te staan. En stiekem hoop je natuurlijk op wat hogers. Als je meedoet, wil je winnen.’

Team: Hochschule Bochum Solar Car (Duitsland)

kanshebbers de top vijf eindigt, blijkt uit de portretten nieuwkomer uit het Verenigd Koninkrijk.

DARWIN

START

Katherine

Dunmarra

Doet mee met twee zonnewagens. Naam auto: BOcruiser en SolarWorld No.1.

Tennant Creek

Positie 2007: Vier, met de SolarWorld No1.

Barrow Creek

Gewicht: 250 kg en 230 kg.

Alice Springs

Maximumsnelheid: 100 km/h en 125 km/h.

Kulgera

AUSTRALIË

Sterk punt: ‘De SolarWorld No.1 is gewoon de mooiste wagen ooit gemaakt. En de BOcruiser is de enige wagen in het deelnemersveld met een ontwerp dat lijkt op een auto. Eigenlijk vinden we dat de regels moeten worden aangepast. Zonnewagens die lijken op tafeltennistafels rijden 100 kilometer per uur, maar hebben geen enkele connectie met de ontwikkeling van duurzame mobiliteit. ’

Brisbane

Coober Pedy Glendambo

Testperiode: ‘Is erg goed verlopen.’

Port Augusta

START

ADELAIDE FINISH

00

200

Racedoel: ‘We maken geen enkele kans te winnen. De SolarWorld No.1 is eigenlijk een oldtimer, we gebruiken dezelfde cellen en motor als in 2007. Met de BOcruiser willen we de toekomst laten zien van duurzaam personenvervoer.’

Sydney

START

Twente over Bochum: ‘ZijKatherine hebben echt gekozen voor innovatie door een auto van de toekomst te bouwen. Hun wagen Katherine heeft vier wielen en je kunt er met meer mensen in zitten. Het betekent wel dat je dan niet voor absolute snelheid kiest.’

Melbourne

200

DARWIN

Bochum over Twente: ‘Een team voor de top vijf, samen met Delft, België, Australië en Michigan.’

DARWIN

km

km

Dit zijn de officiële checkpoints van de World Solarde Challenge 2009. checkpoints Dit zijn officiële

World Solar Challenge 2009.

van de

Dunmarra

Dunmarra

Tijdens de race geeft UT-Nieuws dagelijkse updates Tennant en filmpjes van deCreekverrichtingen van de 21Revolution op www.utnieuws.utwente.nl.

Tennant Creek

Tasmania Barrow Creek

World Solar Challenge Route Naam auto: Aurora 101. Positie 2007: Drie.

Perth

Alice Springs Kulgera

Barrow Creek

AUSTRALIË Brisbane Team: Aurora Solar Team (Melbourne, Australië) Alice Springs

World Solar Challenge Route Coober Pedy

Kulgera

Glendambo

Gewicht: 160 kg. Maximumsnelheid: 140 km/h.

AUSTRALIË

Port Augusta

Brisbane

Sydney

Coober Pedy

ADELAIDE FINISH

Sterk punt: ‘We hebben een heel aerodynamische auto, door de vorm van het chassis met Glendambo daaraan een enkel voorwiel en dubbele achterwielen. Hierdoor zal het ons minder energie kosten om een snelheid van 100Perth kilometer per uur vast te houden. Bovendien is de Aurora erg Melbourne licht vergeleken met andere wagens.’ Port Augusta Testperiode: ‘We konden voortbouwen op de auto van twee jaar geleden.We zijn er klaar voor.’ Racedoel: ‘We hebben zonnecellen van een lagere kwaliteit dan andere teams. Maar dat was vorig jaar ook zo en toen werden we derde. Ook dit jaar doen we zeker weer met de snelsten mee.’

Sydney

Tasmania

ADELAIDE FINISH

Aurora over Twente: ‘Ze zouden in de top vijf kunnen finishen.’ Twente over Aurora: ‘Twee jaar geleden hadden zij een heel mooie en betrouwbare auto. Ze hebben daar weinig aan veranderd, dus ik denk dat ze ook dit jaar weer goed meedoen.’

Melbourne


14


Smart Lab van start Gebouw de Zilverling beschikt sinds kort over een grote, fraaie laboratoriumruimte waar studenten, vakgroepen en ook partijen van buiten onderzoek kunnen doen. Allemaal in een en dezelfde ruimte. Dat bevordert de interactie en dat is nu juist de bedoeling. De nodige faciliteiten zijn aanwezig, dan wel op maat leverbaar.Vorige week hield dit zogenaamde SmartLab een inloopmiddag. Trekker van het project, EWI-medewerker Hilco van Dijk, noemt het Lab een echte onderzoeksspeeltuin waar volop kan worden getest en geëxperimenteerd. Het initiatief wordt financieel gedragen door de vakgroepen van de faculteit EWI. De bedoeling is dat wetenschappers vanuit verschillende disciplines kennis nemen van elkaars vakgebied en daar mogelijk profijt van hebben

Echte kroeg Ik wil graag reageren op het In overleg is de bar prima zinnetje in een vorige editie overdag te boeken; ik ken ‘Daarmee zou de Bastille ein- meer plaatsen die dat hebben. delijk weer een echte kroeg Aangaande de andere punten, krijgen’. Daarmee kwalifi- daar komt de Vestingbar ook ceert de redactie impliciet allemaal positief uit. dat de Vestingbar geen echte Daarnaast heeft het UTkroeg is. Terwijl die al ruim Nieuws de laatste paar weken veertig jaar in de Bastille zit. regelmatig over de Vestingbar Deze kwalificatie is onjuist geschreven in verband met en stigmatiserend. En wel om haar veertigjarig bestaan. Wel de volgende door andere redenen. In redacteurs dan het verledegene van dit ingezonden den heeft artikel, maar de Bastille leest de redacmeerdere tie haar eigen kroegen gehuisvest, zoals de krant niet? sociëteitsbar en het dagcafé. Sander Ruitenbeek Na de verbouwing zijn deze verdwenen. De Vestingbar Naschrift redactie: bleef wel bestaan. Ruitenbeek heeft in zoverre een Waar voldoet een ‘echte punt, dat de Bastille inderdaad al kroeg’ aan? Ruime ope- vele jaren een echte kroeg heeft. ningstijden? Een breed Wat we echter bedoelen is een assortiment? Goede prijzen? café dat direct na werktijd open Veel klanten? Lange historie? is en ook voor personeelsleden Het zwaartepunt van de ope- gemakkelijk toegankelijk. Goed ningstijden van de Vestingbar om bij te praten en te netwerken. ligt in de avonduren, dat Of een feestje te vieren. Zoals klopt. Maar zijn er niet meer destijds de Sociëteitsbar, ook een kroegen die dat hebben? soort Grand Café.

Oud en nieuw Beste Redactie, aangespoord door alle discussies rondom de oude en de nieuwe UT huisstijl, ben ik aan het denken geslagen voor een tussenweg. Mijn ontwerpen gaan uit van de fractal-structuur van de nieuwe stijl, maar gebruiken daarin elementen van het oude logo. Sid Visser

bij hun eigen onderzoek. ‘Wetenschappers zijn vaak vooral met hun eigen onderzoeksitems bezig en weten lang niet altijd waar anderen in hetzelfde gebouw mee bezig zijn. Dit lab is als het ware een ontmoetingspunt, waar alle mogelijke onderzoeksopstellingen denkbaar zijn. We hopen dat dit leidt tot interactie en multidiscplinaire benaderingen. Alles kan en alles mag. Dit is met recht een shared facility, ‘aldus Van Dijk. De kunst voor Van Dijk is om ook andere partijen dan de eigen vakgroepen binnen te halen. Zoals onderzoekers vanuit een faculteit als GW die in een proefopstelling de impact van een bepaalde technologie willen meten op gebruikers. Of bedrijven van buiten de UT. Foto: Gijs van Ouwerkerk

discussie over open access

Hoe breken we de macht van de uitgever? Acht prominente UT-wetenschappers gingen aan de vooravond van de internationale Open Access Week met elkaar in debat over het publiceren in voor iedereen gratis toegankelijke wetenschappelijke tijdschriften. Ze voelen er allemaal voor, maar een UT-brede verplichting lijkt nog een stap te ver. Je moet immers aan je citatiescore denken. Paul de Kuyper

Het jaar 2009 staat in het teken van Open Access en deze week is er extra aandacht voor de gratis toegankelijkheid van wetenschappelijke publicaties.Voor veel bibliotheken een vurige wens, want uitgeverijen rekenen torenhoge abonnementsprijzen. ‘Open access goeroe’ en oud-bibliothecaris van de universiteiten in Delft en Wageningen Leo Waaijers probeerde vrijdag in een rondetafeldiscussie de UT te bewegen het voortouw te nemen in de strijd tegen de uitgevers. Het aantal open access tijdschriften groeit aanzienlijk.

De bibliotheek betaalt voor die tijdschriften geen abonnementsgeld, maar de onderzoeker (of geldschieter van het onderzoeksproject) betaalt per publicatie. Harvard en MIT horen tot de eerste universiteiten die een fonds in het leven hebben geroepen om hun onderzoekers in open access te laten publiceren. TNW-hoogleraar Vinod Subramaniam ziet wel wat in zo’n fonds. ‘Mijn groep publiceert 25 tot 30 artikelen per jaar. Als je drieduizend euro per artikel moet betalen, kom je al gauw op een ton. Dat geld heb ik niet.’

Het breekt bovendien de macht van grote uitgevers als Springer en Elsevier, erkent hoogleraar Detlef Lohse, eveneens van de TNWfaculteit. ‘En dat juich ik alleen maar toe.’ Toch was er vrijdag terughoudendheid.‘De prijs is één ding, een wetenschapper is vooral op zoek naar prestige’, verwoordde EWI-onderzoeker Paul van der Vet de jacht naar een zo hoog mogelijke citatiescore, voor wetenschappers van groot belang. Volgens Leo Waaijers groeit de prestige van open access tijdschriften snel. ‘Maar het dilemma voor de auteur blijft: ga ik zitten wachten tot de impactfactor van zo’n open access tijdschrift hoger wordt of publiceer ik toch maar bij een traditionele uitgever’, aldus Van der Vet. Rector Ed Brinksma ziet Open Access als een ‘onvermijdelijk eindpunt, vergelijkbaar met de muziekindustrie’. De vraag is volgens hem hoeveel complicaties de

individuele wetenschapper op korte termijn aanvaardbaar vindt. Gespreksleider Waaijers probeerde Brinksma te bewegen in Nederland het voortouw te nemen eenzelfde fonds te starten als Amerikaanse universiteiten hebben. ‘Je bent dan de eerste in Europa, dat staat mooi toch, naast MIT?’ Brinksma hield de boot af. ‘We moeten het samen doen. Ik vind het interessant om met de VSNU en NWO een vuist te maken richting uitgevers.We moeten zorgen dat ze geen universiteiten tegen elkaar uitspelen.’ Na afloop toont de initiatiefnemer tot het debat, Maarten van Bentum van de bibliotheek, zich blij verrast dat de UT-onderzoekers ondanks enkele reserves positief staan tegenover Open Access. ‘De bibliotheek zal de komende tijd verder praten met het CvB en proberen de UT te bewegen met de VSNU richting een open access model te gaan in Nederland.’

ADVERTENTIES

Eindelijk echt leren

luisteren

Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman Ben je uitwonend student en niet ouder dan 27 jaar, dan betaal je slechts € 13,45 per maand voor een Volkskrant-abonnement. Meer informatie: volkskrant.nl/studenten.

Word ook buddy ! www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

De actie loopt t/m 31 oktober 2009


15


Matenweg 75-boven Op de Matenweg staan twee piramidewoningen: in een van die woningen, op nummer 75-2, wonen 14 studenten én een heus konijn. Het is een hechte club, met een sociaal karakter. De bewoners zijn Rosanne Andriessen (20, industrieel ontwerpen), Laura Deden (20, technische geneeskunde), Daphne Lobeek (19, technische geneeskunde), David ten Hove (24, Computer Science), Gerben den Besten (21, industrieel ontwerpen), Desiree Kirchner (21, biomedische technologie), Maarten ‘Sietse’ Droogendijk (21, hbo ICT-beheer), Jeffrey van den Brande (20, bedrijfsinformatietechnologie), Jakkie Chong (25, hbo bouwkunde), Geke de Vries (22, hbo Officemanagement), Jeroen Vonk (21, Advanced Technology), Peter Prins (24, elektrotechniek),

Bram Bakhuizen (20, technische geneeskunde), Ina Hoeferman (21, communicatiewetenschap) en… huisdier Ko Nijn. Het studentenhuis heeft al een lange historie, voor zover bekend sowieso 38 jaar. ‘De piramidewoningen zijn toen neergezet als proef voor de later te bouwen woningen aan de Witbreuksweg. Die zijn hetzelfde maar net iets goedkoper om in te wonen’, vertelt Desiree. Een echte naam heeft het huis niet, al schijnt het van oorsprong Via Amicorum te heten, maar wordt er verder weinig mee gedaan. De bewoners hebben binding met elkaar en organiseren samen veel dingen. ‘Er wordt altijd samen gegeten. Daar kun je je op intekenen. De enige regel hierbij is dat als je regelmatig mee eet, je ook regelmatig kookt’, vertelt David. ‘Ook

hebben we elk jaar een kerstdiner, vieren we sinterklaas en houden we ieder jaar een groot flatfeest’, vult Rosanne aan. Iedereen is in huis vrij om te doen wat hij of zij wil maar de takenlijst moet door iedereen goed

9'4-'0$+,&' 70+8'45+6'+669'06' 9'6'05%*#22'.+,-2'4510''. ,WPKQT1PFGT\QGMGT'NGMVTQPKUEJG1XGTJGKFUFKGPUVGP HWNNVKOG )GFTCIUYGVGPUEJCRRGP 2J&UVWFGPVKPVJGTGUGCTEJRTQLGEVn(75+10o

'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG

10&'456'70'0&$'*''452'4510''. %QOOWPKECVKGOGFGYGTMGTWWTRGTYGGM /CPCIGOGPVGP$GUVWWT

8#0567&'06'0p$#%-10 64#%-q616$411&,' %7.6774<¯&+8'45*''4.+,- *'/1,140# 567&'06'0&'%##0%'064##. 567&'06'0$')'.'+&+0) 51

'KPFTGFCEVGWTDKLJGV76PKGWYUWWTRGTYGGM

'GPJGKF5GETGVCTKU 5QHVYCTGFGXGNQRGT 'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG

999769'06'0.8#%#674'5

uitgevoerd worden. ‘Als je je taak niet doet, dan moet je trakteren op taart en koekjes, en als je tijdens het eten je telefoon opneemt kost dit je ook een taart’, zegt Desiree. Ook kent het huis een Opa en Oma, een soort vertrouwenspersonen. Dat zijn Geke en Peter. ‘Ze komen bij mij, Oma, als er bijvoorbeeld conflicten ontstaan in huis die ze zelf niet kunnen oplossen. De Opa zorgt ervoor dat leuke uitjes georganiseerd worden. In de praktijk is het alleen meer symbolisch en wordt hier niet zoveel gebruik meer van gemaakt, maar het idee is wel goed’, aldus Geke. Een ander sociaal aspect van de flat zijn de koffie- en theerondjes. ‘Als iemand koffie of thee wil drinken, gaat diegene bij iedereen langs om te vragen of hij of zij ook zin in thee heeft. Op die manier doe je weer wat samen en dit is gezellig’, zegt Daphne. Een leuk detail is dan ook dat iedere bewoner een eigen unieke mok heeft.

Alle bewoners zijn lid van een sport- of cultuurvereniging en niemand is lid van een studentenvereniging. ‘Je zou bijna denken dat we daar op selecteren, maar dit is niet zo’, zegt Peter. Waar ze wel op letten bij het kiezen van een nieuwe bewoner is dat de diversiteit in de flat behouden blijft. ‘Zo hou je verschillende bewoners. Daarnaast zoeken we mensen die actief willen

I

nfo

De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail ([email protected]) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.

A

lgemeen

zijn, maar niet per se bij een studentenvereniging.’ Cultuur is dus belangrijk, daarom wordt ook vaak de filmavond van de Vestingbar bezocht, of gaan ze samen naar de bioscoop. ‘Je kunt dus wel stellen dat we een hechte club zijn en we denken met z’n allen goed na over de dingen die we doen’, aldus Daphne. Tekst: Cariene van Aart Foto’s: Gijs van Ouwerkerk

ten op de markt. Samen met SenterNovem verbetert men continu de eigenschappen van deze verven. Nu willen ze onderzoeken of het mogelijk is om ‘droog kobalt’ toe te voegen aan een natuurlijk droogmiddel (een notenolie die als ‘reactieve verdunner’ werkt)? Is menging mogelijk? Hoe? Wanneer is de verhouding optimaal? De Wetenschapswinkel UT is op zoek naar een studentonderzoeker die, in samenspraak met een vakdocent, met deze vraagstelling bezig gaat. Een vergoeding is mogelijk via subsidie SenterNovem haalbaar is. Ir. Egbert van Hattem, tel. 053–4894407, [email protected]. Woningvoorraad Enschede

De Socialistische Partij vraagt zich af of voldoende aantrekkelijke woningen in Enschede beschikbaar zijn voor uitkeringsgerechtigden en mensen met een lager loon. De periodieke woningenmonitor geeft een overzicht van het aanbod. De vraag is of door het afbreken van goedkopere woningen en het dalen van het aantal huurwoningen, de woningmarkt door deze doelgroep wellicht te ‘krap’ wordt ervaren. De Wetenschapswinkel UT zoekt een studentonderzoeker die middels interviews de mening van deze inwoners van Enschede in kaart wil brengen. Voor de opdracht is een kleine vergoeding beschikbaar, en kan als praktijkopdracht uitgevoerd worden. Ir. Egbert van Hattem, tel. 053–4894407, [email protected].

Verdere ontwikkeling natuurverf

Cursus ‘Methodische Informatie Zoeken’

Lijnolieverfmakerij Rolsma (www.natuurverf. nl) brengt al jaren natuurvriendelijke verfsoor-

Universiteitsbibliotheek organiseert deze Nederlandstalige cursus op 3 november (10:30-


16


12:30 uur) en 18 november (09:00-15:45 uur). Doelgroep: alle wetenschappelijke onderzoekers en docenten. Aan deze cursus zijn voor UT-medewerkers geen kosten verbonden. De cursus richt zich op het zoeken naar en werken met algemene en specifieke bronnen van informatie en het benutten van hedendaagse mogelijkheden om snel en efficiënt (literatuur) informatie te vinden en te bewaren. De cursus bestaat uit plenaire bijeenkomsten, zelfstandig interactief leren, praktische oefeningen en individuele begeleiding. Heel de cursus neemt 16 uur in beslag. Informatie bij Bert Boxem, telefoon: 2083, e-mail: [email protected]. Workshop ‘Creatieve denktechnieken’

Op 18 november a.s. organiseert de Onderwijskundige Dienst de workshop ‘Creatieve denktechnieken’ die wordt verzorgd door Gilbert Kin van Gilbert Kin Idee Ontwikkeling. Aan de orde komen tastbare gereedschappen die ideeën opleveren om allerlei situaties aan te pakken, zoals het creëren van een creatieve omgeving, ideeën verzinnen, selecteren en toetsen. Dit kunt u toepassen in het ontwerp en uitvoering van uw onderwijs, het stimuleren van het creatieve denken van studenten en bij uw onderzoek. Aanmelden kan tot 4 november via mail naar: c.p.m.scholten@ utwente.nl. Informatie bij Maria van der Blij, telefoon: 2064, e-mail: m.b.vanderblij@utwente. nl. Cursus ‘Leren in groepen’

Op 17 november en 1 december a.s. organiseert de Onderwijskundige Dienst deze cursus voor docenten die studenten in teams begeleiden bij het leren werken aan opdrachten in een realistische context. Tijdens deze cursus werkt u zelf in teams aan een opdracht waardoor u meer zicht krijgt op de rol van de begeleider van projectonderwijs (tutor) en de ervaringen van de studenten (projectleden). U leert meer over projectonderwijs ontwerpen, waarin studenten in groepen samenwerken en waarbij u de rol als begeleider adequaat vervult. Aanmelden kan tot 4 november via mail naar: c.p.m.scholten@ utwente.nl. Informatie bij Wim Weenk, telefoon: 2048, e-mail: [email protected]. VentureLab Twente

VentureLab Twente (VLT) invites you, ambitious entrepreneurial professional, PhD or graduate, to join our community of 50 entrepreneurs. VLT is the business development support programme for individuals and teams, who want to build a ‘high-tech high-growth” company. Our programme offers weekly training sessions on Fridays. Training sessions focus on all aspects of business development, including personal and team competence building. We now welcome candidates for the group that will start January 28, 2010. Come and see us at the information meeting on Tuesday October 27, 20:00 hrs, Faculty Club, UT Campus. See: www. venturelabtwente.com. Machtiger dan het zwaard: retorica op 27/10

Al in de klassieke oudheid was er discussie over de aard van de kunst van het overtuigen. Door tegenstanders, maar ook door voorstanders en door mensen met een onafhankelijke blik. Daar sluit deze cyclus bij aan. Waarom is er eigenlijk retorica? Hoe is ze in de praktijk te herkennen, te gebruiken, en indien nodig te bestrijden? Meer informatie: http://www.utwente.nl/sg/ programma/zwaard.doc/. ScienceCafeEnschede over de Big Bang op 28/10

In ons eigen Drenthe bevindt zich het hart van de grootste radiotelescoop ter wereld: LOFAR. Vanuit Exloo strekken zich tienduizend radioantennes uit over Noord-Nederland en Duitsland, zelfs tot aan Zweden en Frankrijk! Het ScienceCaféEnschede staat op woensdag 28 oktober stil bij dit wonderlijke apparaat: hoe werkt het, en hoe ver kun je hiermee ‘kijken’? ADVERTENTIE

Komt de Big Bang ook in het vizier? Meer informatie: http://www.utwente.nl/sg/programma/ science%20cafe%20%20Big%20Bang.doc/. Wat maakt een land tot land?, op 29/10

Kan Friesland een staat worden? Met een zetel in de VN-veiligheidsraad? Staten kunnen immers opeens bestaan, zoals Kosovo en misschien wel Palestina. Ze kunnen ook ineens verdwijnen, zoals de Sovjet-Unie. De consequenties van de erkenning als staat zijn groot, ook al is de vraag of staten in de wereld nog steeds zo belangrijk zijn als vroeger. Meer informatie: http://www. utwente.nl/sg/programma/land.doc/.

O

raties

tissue engineering’, 6 november 2009, 13.15 uur, SP2. Mw. M. van der Hulst (EWI) over 'Prognostic factors and underlying mechanisms in chronic low back pain’, 6 november 2009, 15.00 uur, SP2. A. Ağiral (TNW) over ‘Electron driven chemistry in microreactors’, 6 november 2009, 16.45 uur, SP 2. Legitimatie tentamens/examens

Voor alle tentamens/examens is legitimatie middels een bewijs van inschrijving verplicht. Deelnemers aan tentamens dienen de collegekaart/bewijs van inschrijving zichtbaar op hun tafel in de tentamenzaal te leggen, opdat de surveillant deze kan controleren. UT-mastervoorlichting

T. Nijenhuis over ‘Werven en behouden van personeel op de IC en operatiekamers van het Medisch Spectrum Twente’, 28 oktober 2009, 13:30 uur, SP6. M. Groot Bronsvoort over ‘Activity based management binnen Achmea schadeservice’, 29 oktober 2009, 13:45 uur, SP7. I. Verdonk over ‘Het ontwikkelen van een enabling performance management system voor ‘Te Woon’ bij woningcorporatie ProWonen’, 30 oktober 2009, 15:45 uur, Vrijhof 7. Afstudeercolloquium BSK

W.H. Pierweijer over ‘Het huisverbod: een onderzoek naar hoe achtergrondkenmerken van HOvJ’s samenhangen met de beoordeling en besluitvorming omtrent het huisverbod’, 30 oktober 2009, 14:15 uur, SP7.

Prof. dr. M.M.R. Vollenbroek-Hutten, benoemd Zoals je weet kun je na je bacheloropleiding ook tot bijzonder hoogleraar Technology een masteropleiding volgen aan de Universiteit Afstudeercolloquia CBA Supported Cognitive Training aan de faculteit Twente. Op 11 november a.s. organiseert de Elektrotechniek Wiskunde & Informatica, over Universiteit Twente van 11:45 tot 13:45 uur M.M.J. Belde over ‘Use of subjective information ‘Zorg op afstand dichterbij!’, donderdag 12 een masterinformatiemarkt in de Foyer van de from the COPC home-based device for impronovember 2009, 16:00 uur, De Horst, zaal C101. Vrijhof. Hier je ons complete aanbod van ving provision of health care’, 28 oktober 2009, ut Nieuws weekblad van vind de Universiteit Twente Prof. dr. M. Junger, benoemd tot hoogleraar masteropleidingen. Ook word je hier voorzien 15:45 uur, CU B209. donderdag 14 data december 2006 Studies Maatschappelijke Veiligheid 16 aan de van van de reeds ingeplande opleidingsW.C.M. Koster over ‘Taking care of the energy of faculteit Management en Bestuur, over ‘Crimi specifieke mastervoorlichtingen. tomorrow (Work Stress)’, 28 oktober 2009, 15:45 naliteitspreventie: Beleid en Technologie’, donuur, CU C238. derdag 19 november 2009, 16:00 uur, De Vrijhof, Wetenschapswinkel zoekt studenten Z.C. Ogenio over ‘Understanding and predicting WEGGELEGD$EMASTERCLASSISOPTMAPRIL -ANAGEMENTWHEN/UTSOURCING)4&UNCTIONSl SIUM Eof TMproducts E UUR IN ZAAL 6IA Amphitheater. online purchase in ,ANGEZIJDS a choice situa-EERWETEN+OMOPDODECENWODEC DECEMBER UUR 7! DE4ELE4/0 SITE VAN HET VAK DIENEN DE STUDENTEN Zie ‘Algemeen”Verdere ontwikkeling natuurverf’ tion’, 28 oktober 2009, 15:45 uur, SP6. TUSSEN UUR NAAR DE (EIJMANS STAND ZICHMETHUNGROEPJEINTESCHRIJVENVOORHETOCH en ‘Woningvoorraad Enschede’. H.M. Haukø over ‘Risk management : regulatiIN DE 3PIEGEL )NLICHTINGEN -4-'IESEN BBT TEND OFMIDDAGDEELVANHETSYMPOSIUM(OUDDE !&345$%%2#/,,/15)!%, UTWENTENL 4ELE4/0 SITEOOKINDEGATENVOORDEPRECIEZEAAN ons and practices’, 29 oktober 2009, 10:45 uur, estingbar Masterinformatiemarkt LA A127. VANGSTIJDENVANBEIDEDELEN !&345$%2%.")*(%4#340 -ALJAARS $OCTORAAL OVER k#ONTROLLERS FOR J.J. Schütz &),/3/&)%6!.$%#/--5.)#!4)% over ‘Dutch music to your ears: a 0RODUCTION #ELL 3ET 5Pl DECEMBER #34- BIEDT BACHELOR EN MASTERSTUDENTEN Ook tijdens de tentamenperiode is(ET de Vestingbar Zoals je weet kun je naUUR 7! je bacheloropleiding ook study to design new activities for Buma cultuur MOGELIJKHEDENOMINLOPENDEONDERZOEKSPROJEC 63OMBROEK$OCTORAAL OVERk$ESIGNANDREALIZA "the 4#7 (ET TENTAMEN &ILOSOFIE in VAN DE COMMU geopend met elke dinsdag gratis pubquiz vanaf een masteropleiding volgen aan de Universiteit to deal with regime shift effects the music TENAFTESTUDEREN/PDEWEBSITEVANHET#34- TIONOFA#O0T MULTILAYERFILM DEPOSITEDONA(& NICATIEVANDOFEBISVERPLAATSTNAARERFEBS 21:00 uur, woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Twente. Op 11 november a.s. organiseert de industry’, 30 oktober 2009, 15:45 uur, SP7. WWWUTWENTENL
V

C

M

G

A

lle faculteiten

Promoties

C

TW

VANTEKSTEN$ESTUDENTKRIJGTEENTRAININGINHET FORMULEREN VAN LEERDOELEN "ELANGSTELLING -AIL L.I.ROM Smit OPLEIDINGSCOÍRDINATOR werking KEMA EWIUTWENTENL

LINGENMBTDEFUSIEENOFINDEMARKT$ESTAGI AIREKRIJGTEENOFMEERDEREEIGENPROJECTENTOEGE

over ‘Een veiliger door samenWEZEN EN HELPT VERDER(t)huis MET DIVERSE VOORKOMENDE in het veiligheidshuis’, 30 oktober WERKZAAMHEDEN )NFORMATIE WWWINTEGRANDNL 2009, 15:45OPDRACHT!- uur, SP6.

Afstudeercolloquia MPS (ANS 2OMKEMA

-!34%2-%#(!42/.)#! Mrs. J. Junliu (TNW) over ‘Bioluminescent imaRecent: K. Ludwig over ‘The influence of brand02/'2!--%2%. ging in bone tissue engineering’, 22 oktober product congruence on consumer evaluations: #/,,%'% ).,%)$).' !2"%)$3 %. /2'!.)3! 7""ENPREMASTER/PVRJANISEREENINFOR 4)%039#(/,/')% 6%20,!!434 2009, 13:15 uur, SP2. the role of processing fluency product type’, $E HERKANSING Afstudeercolloquium TBK MATIEDAGVOORDE-ASTER-ECHATRONICA$EDAGIS 6OOR ")4 and ).& 4%, " STUDENTEN BEDOELDVOOREJAARSSTUDENTENENPRÀ MASTERSTU 0ROGRAMMERENISNIETINJANUARIMAAROPAPRIL S.V. Pokraev (EWI) over ‘Model-driven semantic 16 oktober 2009. DENTENDIEZIJNGEħNTERESSEERDINDEAPARTE-ASTER lSOCHTENDS -EDEDELING NAAST 039 " OOK BEDOELD VOOR integration of service-oriented applications’, 22 M. Troost over ‘Melden van incidenten in de R.M. Rijntjes over ‘Verbetering van de interne -ECHATRONICA MAAROOKVOORSTUDENTENDIEOVER 0REMASTEREN-INOR039(ETRESERVECOLLEGEDATIS oktober 2009, 15:00 uur, SP2. 23 oktober 2009, 15:45 uur, Vrijhof 5. dienstverlening door de afdeling Informatie WEGEN TE KIEZEN VOOR DEGGZ’, SPECIALISATIE -ECHANICAL GEPLAND OP DONDERDAG MAART KOMT TE VER Mw. J.M. Jukes (TNW) over ‘Skeletal tissue engiY. Bilgin over7" ‘De en Ondersteuning binnen de gemeente !UTOMATION BINNEN DE -ASTEROPLEIDING 7Erelasties tussen persoonlijkVALLEN%XTRAVERROOSTERDWORDTEENCOLLEGEWOENS GEVEN STUDIEPROGRAMMA EN DAGMAART HETUURWEDEROMIN7! Wconneering using embryonic stem cells’, 22INFORMATIE oktoberOVER HET heid, interpersoonlijke bekwaamheden en Oldenzaal’, 29 oktober 2009, 15:45 uur, SP7. HETTYPEWERKDATJEKUNTGAANDOENNAAFSLUITING 2009, 16:45 uur, SP2. flicthanteringstijl’, 29 oktober 2009, 11:00 uur, VANDEZESTUDIES$EVOORLICHTINGISDAAROMOPDE Mw. M.S. de Groot Msc. (MB) overLOCATIESVANHETBEDRIJF$EMCONIN/LDENZAALEEN ‘Democratic Vrijhof 7. '7 NW effects of institutional reform HIGHTECHBEDRIJF ACTIEFOPHETGEBIEDVANMECHAT local governNW !&345$%%2#/,,/15)5-%$-RONISCH ONTWERPEN $IT BEDRIJF VERZORGT OOK HET ment: the case of the dutch local government Belemmeringen Buurtbemiddeling TRANSPORT DELUNCHENDEBORREL-EERINFORMATIE act 2002’, 23 oktober 2009, 15:00 uur, SP2. IS TE VINDEN OP HTTPWWWCEUTWENTENLRTWEB + +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT Ir. R.J.M. Jeurissen (TNW) over ‘Bubbles in inkjet Travers buurtbemiddeling uit ZwolleALS probeert Biological soft matter (357000) EDUCATION-SC?INFO?HTM +ENNISONTWIKKELING SOCIAAL COMMUNICATIEF 4.7 PROCESl DECEMBER UUR -ALIEBAAN printheads: analytical and numerical models’, d.m.v. vrijwillige buurtbemiddelaars onderlinge ,%%234/%,6//2$2!#(44%#(.)3#(% !&345$%%2#/,,/15)5-4. 23 oktober 2009, 16:45 uur, SP2. 342/-).'3,%%2 ergernissen en ruzies 5TRECHT samen met de betrokken Te new course biological soft matter starts Mrs. T. Haponova (CTW) over ‘Process perforburen op te lossen. Hierdoor kan voorkomen on Monday 9 November 10:45RESTART in room !&345$%%2#/,,/15)5-039 - 4EERHUIS $OCTORAAL at OVERk4HE BEHAVI PREMASTER ENworden ANDERE BELANGSTELLEN mance for control of project goals7" in" construcdat een conflict escaleert en zelfs de Horstring OUROFAWAXYCRUDEOILl DECEMBER Zuid 126 with an introductory meeDEN -A DEC IS DE LEERSTOELVOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE UUR (/4 tion’, 29 oktober 2009, 13:15 uur, SP2. politie ingeschakeld moet worden. De organiting. we will use the book "physical biology of 4ECHNISCHE 3TROMINGSLEER TIJDENS HET UUR IN RENCE IN ANATOMICAL LEARNING USING A VIRTUAL LEA S. Er (TNW) over ‘Hydrogen storage materials: a satie merkt dat mensen die te maken krijgen the cell" by R. Phillips, J. Kondev and J. Theriot, (2#3PREKERIS)R"ERNOLD,EFERINKWERKZAAM RNINGENVIRONMENTl DECEMBER UUR first-principles study’, 29&OOD oktomet k4OEPASSINGEN een conflict laat buurtbemiddeling ISBN 978-0-8153-4163-5. BIJ 3TORK 3YSTEMS 4ITEL VAN pas#5" 3TROMINGSLEER IN DE MAAKINDUSTRIEl $EZE VOOR ber 2009, 15:00 uur, SP2. inschakelen. Daarnaast vermoeden ze dat veel !&345$%%2#/,,/15)!4#7 DRACHTISEENVERPLICHTONDERDEELVANHET" PRO Mrs. I.I. Tsjernikova (GW) over mensen helemaal geen contact opnemen. Om GRAMMA !CADEMISCHE VORMING EN STAAT ‘Developing and deze reden wil VAN Travers onderzoek laten doen IN BEWEGING OPENinvestigaVOOR ANDERE BELANGSTELLENDEN 5 WORDT . 2EIMERT -ASTER OVERk/VERVECHT /NTWIKKELING EVALUATIE VAN EEN WEBSITE VOOR ting validity of HARTEUITGENODIGDHIERBIJAANWEZIGTEZIJN a knowledge naar de belemmeringen en hoeENdeze kunnen management game simulation worden verminderd.INTERMEDIAIRSINDEWIJK/VERVECHTl DECEMBER Dit onderzoek kan als !&345$%%2#/,,/15)5-)/ UUR #5" model’, 29 oktober 2009, 16:45 Masteropdracht bij Veiligheid & Gezondheid 4(OFSTEDE-ASTER OVERk)NCLUSIVE)NNOVATION$E uur, SP2. uitgevoerd september 2009. VERANTWOORD De 2 0ELGRUM OVER k0REPARING FOR THEworden &UTURE vanaf INVLOED VAN MAATSCHAPPELIJK ONDER 345$%.45.)/. ,ANDSCAPEl DECEMBER UUR . NEMENOPDEINNOVATIEKRACHTENPERFORMANCEVAN Mw. drs. G.B. Salieb-Beugelaar opdracht wordt begeleid door dr. Ellen Giebels. Bestuur Student Union "%34552345$%.45.)/. EEN ORGANISATIEl DECEMBER UUR (EWI) over ‘Elektrokinetic transEen kleine vergoeding is beschikbaar. Informatie: 30 port of dna in nanoslits’, 30 Monique Bourgondiën, Bastille, tel. 3942. E-mail: Wil jij de Kick-In van 2010 organiseren? Info: %7) !! *ONGE 6OS -ASTER OVER k:ELFREDZAAMHEID 7IL JIJ MEEWERKEN AAN DE #REATE 4OMORROW HET BIJRAMPEN%ENONDERZOEKNAARWATMENSENZELF 3KILLS #ERTIFICATE OF AAN HET #AREER #ENTRE -AIL oktober 2009, 13:15 uur, SP2. [email protected]. www.studentunion.utwente.nl/kick-in/orgaWI DOENTIJDENSEENRAMPOMDESCHADETEBEPERKENl 2EMON RLNTROMP UNIONUTWENTENL +ANS Ir. M.C. Louwerse (EWI) over nisatie/kick2010 # We zoeken nieuwe comDECEMBER UUR 30 MAKEN OP EEN GRATIS 35!# $OE MEE AAN HET ‘Cold gas micro propulsion’, 30 het Board Improvement + "ERKEL -ASTER OVER k$ETERMINANTENmissieleden VAN PER 35!#voor TEVREDENHEIDSONDERZOEK WWWSTUDENTUNI oktober 2009, 16:45 uur, SP2. Program, lijkt het je leuk om trainingen voor SOONLIJKGEZONDHEIDSMANAGEMENTDOORSENIORENl ONNLPORTAL$E35%"6ZOEKTEENNIEUWECOÍR !&345$%%2#/,,/15)!")4 DECEMBER UUR 30 DINATOREVENEMENTEN-EERINFORMATIEVACATURE Mw. Y. Song (TNW) over 'Porous besturen te organiseren? Neem dan contact 7 3LEIDERINK -ASTER OVER k3AMENWERKEN AAN BANK VAN DE 3TUDENT 5NION )N DE 5NION 3HOP tubular poly(trimethylene carop met Frank, mail: [email protected]. * .IEUWERTH $OCTORAAL OVERk+NOWLEDGE SHARING JEUGDZORGOPMAATl JANUARI UUR #5 KANVANAFNUWEERGEKOPIEERDENGEPRINTWORDEN bonate) scaffoldsBETWEENFIVE$UTCH 'ERMANEUREGIOlSONTHESUB for vascular Afstudeercolloquia BA nl # Bierlucht inEEN jeCIABATTA pak? KALKOEN HAM Deze maand extra " :IN IN OF IN ILLY KOF

G

E

TT

M

B

JECT OF HEALTHCARE PROJECTSl DECEMBER UUR 7! '"ONGERS$OCTORAAL OVERk4HERELATIONBETWEEN

&),/3/&)%6!.$%#/--5.)#!4)%

FIE +OM NAAR DE 5NIONBAR $E "ASTILLE HEEFT TIJDENS DE FEESTDAGEN AANGEPASTE OPENINGSTIJDEN :IEHTTPWWWSTUDENTUNIONUTWENTENLBASTILLE

36#/

)N "RA .ATION -ARKE %INDHO ISEEN SCHE M HUN S OMDE EEN GE SCHRIJF +OMD #UBICU NL

73'

/NS RE ACHTER 7E ZO HETJE BIJ HE HET ( .EWTO BORREL DE BIO NAAR4 #ONCE INSCHR

3'$!

(ET K SAMEN (URK -ARLE 0OOLEN #OMM OM WO F /P W GEREIK WORDT WAARO TEERTH

0!2!$

6ANAV ,EES JE KOM D DEN D EEN C SIEFOTO ZORGEN TE HAN 0ARADO 0ARADO PARADO

$)-%.

DEC DE#ON VAN D $EZEW /P DEZED VEN TISKOP WWWD

73'

7O +OMK OFGEEF ISDE+ ALSEEN ISWELK VASTA KUNJE VELDTI VANON

#5,45 3(/4

/PZO 4WENT 3/,/ VAN3( TEPUN "EIDE


17


korting op het stomen. Voor informatie kun je terecht in de UnionShop # Tijdens de opening van het academisch jaar is de FAME-regeling voor studentondernemers gelanceerd. Kijk op www.studentondernemer.nl/fame voor meer info!

S

tudieverenigingen

W.S.G. Abacus

De tentamenweken komen eraan, dus er zijn niet veel activiteiten gepland. Op 4 november is er de Twentse Wiskunde Estafette, voor scholen uit het hele land. Na de tentamenweken is het lustrum met een symposium, een gala, ons eigen lustrumijs en nog veel meer activiteiten. Voor meer informatie en inschrijven voor activiteiten kijk op:www.abacus.utwente. nl/lustrum. Succes met de tentamens namens Abacus. W.S.G. Isaac Newton

Vanmiddag is de Symposiumbekendmaakborr el. Tijdens deze borrel wordt bekend gemaakt waar het volgende symposium op 9 december over gaat. # We willen iedereen succes wensen met de tentamens. # Meer informatie: www. isaacnewton.nl of bel 2531.

doen. Vanavond is er vanaf 21:30 uur een buitengewone sociëteitsavond in Flux. # Volgende week zijn er op dinsdag en woensdag kringen. # Donderdagavond begint met een debatavond, gevolgd door een buitengewone sociëteitsavond. # Geïnteresseerd in C.S.V. Alpha? Kom langs in Flux, bezoek csvalpha.nl of mail naar bestuur@ csvalpha.nl. Audentis

Op do. 27 oktober laten de eerstejaars clubjes hilarische dingen zien bij het Groenentoneel. # In verband met de komende tentamenperiode zijn er verder geen bijzondere activiteiten op de sociëteit. Er is wel kroegeten. # Meer informatie: www.audentis.nl of bel of mail de Senaat. (0534328384 of [email protected]). A.S.V. Taste

Donderdag vindt de hikkersbedankborrel plaats. Alle leden van Taste die afgelopen introductie de introductiecommissie geholpen hebben tijdens de Kick-In kunnen nog eenmaal herinneringen ophalen op de kroeg onder het genot van een drankje. # Volgende week gaan alweer de tentamens van start. We wensen iedereen dan ook alvast succes met het harde studeren, leren en met de tentamens. # Mocht je nog vragen hebben bel of mail naar 053- 4326238, bestuur@ asvtaste.nl.

I

nternationaal

E.T.S.V. Scintilla

Ma. 2 november zwaaien wij onze vrienden en vriendinnen uit die op studiereis gaan tijdens de uitzwaaiborrel. Op wo. 4 november kunnen de kookkunsten worden gedemonstreerd op de (M)BEA. Do. 12 november is de 60ste cantus, waarna op wo. 18 november het gala ‘Une belle histoire’ plaats vindt. Het bestuur wenst jullie veel succes tijdens de komende tentamenweken. Dimensie

Wo. 21 oktober is de pakpasdag voor het gala in de Rubix. Je bent welkom van 12:30 uur t/m13:30 uur. # Wij wensen je veel succes met de tentamens. Meer informatie: mail naar [email protected]. C.T.S.G. Alembic

22 Oktober: reguliere borrel. # 5 November: reguliere borrel. # 12 November: Duvel-op borrel met barkruip. # 15 November: KBR uitzwaai borrel. # 16-20 November: korte buitenlandse reis. # 19 November: reguliere borrel. # 25 November: lunchlezing Draka. # Op de Alembickamer kun je altijd langskomen met vragen of opmerkingen. # C.T.S.G. Alembic. Tel. 053 489 2866. Website: www.alembic.utwente.nl. S.V. Arago

Ter ere van ons nieuwe Erelid Leo Keekstra en ons nieuwe Lid van Verdienste Ruud Oldenbeuving, is er vanavond een borrel in de Tombe. Deze begint om 16:30 uur # Morgen is er weer een VriMiBo in de Tombe, getapt door de BRAK # Arago wenst iedereen veel succes tijdens de tentamenweken. Na je tentamen kun je deze nog Arago inleveren voor de tentamendatabase. De eerste krijgt een gratis pul bier of fris bij een volgende borrel!

C

ultuur

Bellettrie Filmhuis

A.s. woensdagavond 28 oktober zal Kirschblüten - Hanami worden vertoond door het Bellettrie Filmhuis in het filmzaaltje van de Vestingbar. Rudi, de echtgenoot van Trudi, heeft kanker in een vergevorderd stadium. Trudi moet het slechte nieuws vertellen aan haar man, maar ze besluit het geheim te houden en nog een laatste gezamenlijke onderneming op te zetten: hun (klein)kinderen in Berlijn opzoeken. Daar aangekomen moeten ze echter vaststellen dat hun kinderen het veel te druk hebben met hun eigen leven. Ze besluiten weg te gaan en een hotelletje aan de Oostzee te bezoeken. Daar gebeurt het onwaarschijnlijke. Aanvang: 21 uur. Toegang: gratis.

P

akkerij

C.S.V. Alpha

Vanaf dinsdag heeft C.S.V. Alpha een nieuw Algemeen Bestuur. # Vanavond is er een zalavond en voor de eerstejaars een informatieavond over de commissies die ze kunnen

Course ‘Systematically Searching for Information’

This course focuses on acquiring skills and using state-of-the-art methods to quickly and efficiently find and register (literature) information. This course is only intended for English-speaking scientific staff members and PhD-students of the University of Twente. There is no charge for this course. Programme: the course consists of self-study, plenary presentations and practical exercises, inclusive of personalised information searching on your own research topic. November 18 (13.30 p.m.16.30 p.m.) 2009. Subscription before November 7 on www.utwente.nl/ub/ssi-form. The course includes a syllabus. For nonparticipants to this course, the syllabus is for sale (EUR 7.50) in the University Library. Information: www.utwente. nl/ub/ssi and/or Wim Oosterling, tel. 2079, email [email protected].

Studentenrestaurant week 44

week 45

Maandag 26 oktober Macaroni bolognaise, Steak grill Bolognaisesaus, Stroganoffsaus Geraspte kaas, Sperziebonen Macaroni, Pommes croquettes

Maandag 2 november Cordon bleu, kip Hawaï schnitzel Vegetarische courgettes Tomatensaus, Kerriesaus, Gebroken sperziebonen, Doperwten Aardappelpartjes, Witte rijst

Dinsdag 27 oktober Rookworst, Kippenpoot, Vegetarische worst Stamppot boerenkool, Rode wijnsaus Vleesjus, Romanobonen Mosterd, Rijst Woensdag 28 oktober Stoofschotel van bokbier, Varkensschnitzel, Tomaat met mozzarella Champignonsaus Rodekool, Mexicomix Aardappelpuree, Pommes croquettes

D

iversen

Kivi Niria

Op do. 26 november is het jaarcongres van Kivi Niria op de RDM campus in Rotterdam met als thema ‘hubs’. Een hub wordt gezien als een belangrijk centrum van commerciële activiteiten waarbij vele bedrijven, kennis- en overheidsinstellingen betrokken zijn. Nederland wil haar internationale hub posities behouden en vergroten. Innovatieve techniekoplossingen moeten daarvoor zorgen. Ingenieurs leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Tijdens dit jaarcongres worden vele workshops gehouden over deze hubs. Keynote speakers zijn: Jan Peter Balkenende, minister-president; Alexander Rinnooy Kan, Sociaal Economische Raad; Robert-Jan Smits, Europese Unie en Jeroen van der Veer, Shell. Zie: www.kiviniria.nl/jaarcongres. CD-Uitleen

Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen, nu gratis voor bibliotheekleden.Pop: 1.Epica-Design Your Universe; 2.Air-'Love 2'; 3.Fuck ButtonsTarot Sport; 4.Rammstein-Liebe Ist Fur Alle Da; 5.Nits-Strawberry Wood. Jazz: Masha Bijlsma Band-Whispers And Moans. Klassiek: Bram van Sambeek-The Art Of The Bassoon. Wereld: Mercedes Sosa-Cantora. DVD: Stravinsky And The Ballets (Mariinsky Theatre). Deze en zo'n 60.000 andere CD's, DVD's, SACD's, LP's en nu ook Blu-Ray Discs, in de Openbare Bibliotheek. Koop en reserveer on-line. Zie: www.cd-uitleen. nl. Tel.: 053-4361130.

Woensdag 4 november Tartaar, Kippenpoot, Gevulde aubergines Pepersaus, Teriyakisaus Broccoli, Macedoine de légumes Pommes croquettes, Witte rijst

Donderdag 29 oktober Kipfilet, Schnitzel Bastille, Gevulde Courgettes Teriyakisaus, Paprikasaus Doperwten, Boterbonen Witte rijst, Friet Vrijdag 30 oktober Gebakken visfilet, Twentse gehaktbal, Vegetarische schnitzel Dillesaus, Zigeunersaus Wortelen, Broccolimix Pommes duchesse, Gekookte aardappelen

Donderdag 5 november Gepocheerde visfilet, Hamburger, Tomaat met mozzarella Holandaisesaus, Uiensaus Wortelen, Bloemkool Aardappelpuree, Franse friet Vrijdag 6 november Kipsaté, Varkenskarbonade, Kaasomelet Satésaus, Jachtsaus Doperwten, Koolrabi Nasi, Gekookte aardappelen

De Stek

ESN Twente

During the exam weeks we will not host the weekly drink in the vestingbar. The office is still open every lunch break (Bastille, room 319, 12.35 – 13.35 hrs.) # After the exams, ESN hosts a Halloween party in Asterion on Friday, November 6. Dress up in something scary and come party with us. # Give20: who wins the UEFA Champions League? Support Unicef and place your bets with Theo, before December 1. # ESN Twente wishes everybody the best of luck with their exams.

Dinsdag 3 november Steak grill, Schouderkarbonade, Kaas-groenteschijf Stroganoffsaus, Vleesjus Groentemix, Spruiten Frites, Gekookte aardappelen

Maandag 26 t/m vrijdag 30 oktober

Maandag 2 t/m vrijdag 6 november

Hap aan de tap Pepersteak met champignonsaus Vlaamse friet, Rauwkostsalade

Hap aan de tap Bokbier stoofschotel Aardappelpuree, Rauwkostsalade

Superhap Kip tortilla’s Mexicaanse rijst en Tomatensalade

Superhap Spies Onwies Friet en Rauwkostsalade

Faculty Club Maandag 26 t/m vrijdag 30 oktober

Maandag 2 t/m vrijdag 6 november

Carpaccio van reebout met vijgenchutney en rozemarijndressing *** Klassieke wildpeper met diverse garnituren *** Koffie / proeverij van diverse zoetigheden

Taartje van licht gerookte wildzwijnham en eendenlever *** Op lage temperatuur gegaarde hertenkalfsrug met een saus van vossenbessen *** Koffie / proeverij van diverse zoetigheden

For the English menu: www.utwente.nl/fb/catering/ studentenrestaurant

Voor informatie + openingstijden: UT-Catering: www.utwente.nl/fb Reserveringen Faculty Club en De Stek online via www.utwente.nl


18


Winst heren Harambee

Tegen Time-Out ’75 heeft het eerste herenteam van Harambee een klinkende 4-0 thuisoverwinning geboekt. De setstanden waren 25-23, 25-21, 25-19, 25-20. Dames 1 verloor de thuiswedstrijd tegen het stabieler spelende Tornado Geesteren met 1-3. Alleen de spannende tweede set werd gewonnen: 21-25, 29-27, 12-25, 22-25.

Tromp Boat Race

Los op de spinbike Even helemaal los op de spinbike. Handdoek in de nek, beetje stevige muziek eronder en raggen maar. ‘Even lekker de hersens leeg maken’, zoals spintrainer Tjerk Susan het zegt. Spinning is hot. Drie jaar geleden werd in het sportcentrum begonnen. Eerst met vier uur, vorig jaar zes en nu al zeven. Volgens Susan is de populariteit van spinnen vooral te danken aan het feit dat fitnesssporten in de lift zitten. ‘En het is vrijblijvend’, zegt Susan, ‘gewoon naar binnen wandelen en als er een fiets vrij is lekker meedoen.’ Foto: Arjan Reef

Geen leven zonder korfbal Bij korfbalvereniging Vakgericht lopen ze met hem weg. Want met een moyenne van drie treffers per wedstrijd heeft Ruben Hoeksma een belangrijk aandeel in de tweede plaats op de ranglijst. En volgens de trefzekere UT-student leeft de ploeg met deze tweede plaats niet

boven haar stand. ‘Zeker niet, wij moeten dit seizoen in staat zijn iets moois te laten zien’, zegt hij. Volgens de productieve korfbalspeler is er anders dan in voorgaande jaren nu wel kans op een hoofdprijs. Hoeksma kan het weten, want hij is inmiddels bezig aan zijn vierde seizoen voor de studentenkorfbalvereniging en is daarmee uitgegroeid tot een routinier.

‘Ons voordeel’, legt de speler uit, ‘is dat we met dezelfde spelers en speelsters draaien als het jaar hiervoor en voor een studentenvereniging is dat een luxe positie.’ Spelers kennen elkaars sterke en minder sterke punten. Een sterk punt van Hoeksma is dus raak schieten. Het seizoen is koud vijf wedstrijden oud en nu al staat de teller op vijftien treffers

‘Ik heb de doelpunten niet geteld, maar in je eentje begin je in het korfbal helemaal niks.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk

van zijn hand. Vooral het scoren van afstand gaat hem goed af. ‘Het kunnen er ook iets meer dan vijftien zijn. Ik heb ze niet geteld, maar besef wel dat je met korfbal in je eentje helemaal niks presteert. Bovendien ben ik geen snelle speler. Dat moet door andere weer worden gecompenseerd.’ Hoeksma kan zich nauwelijks een andere teamsport

voorstellen waarin spelers zo afhankelijk zijn van elkaar. ‘Dat komt vooral’, zegt hij, ‘omdat je bij korfbal niet met de bal mag lopen. In je eentje begin je niks.’ Als alles een beetje meezit en de concurrentie punten morst verruilt Vakgericht aan het eind van dit veldseizoen de derde klasse voor de tweede. Maar daarmee zadelt de ploeg zich ook meteen met een probleem op. ‘Want’, legt Hoeksma uit, ‘we blijven natuurlijk wel een studentenvereniging met veel personele wisselingen. We presteren nu goed omdat we langer bij elkaar zijn. Maar vallen er volgend jaar gaten in de selectie dan wordt het lastig in de tweede klasse.’ Als een van de spelers met de langste staat van dienst kan Hoeksma het weten. Bovendien zweefde hij als ventje van zes jaar al onder de korf. ‘Tja waarom begint iemand op zes jarige leeftijd te korfballen’, herhaalt hij. ‘Pfff, ik heb werkelijk geen idee. Het is mijn sport. Het is ook de enige gemengde teamsport en dat heeft ook wel iets.’ Maar het is ook een sport die buiten Nederland en België nauwelijks tot de verbeel-

Naam:

Ruben Hoeksma

Leeftijd:

24 jaar

Studie:

technische wiskunde

Sport:

korfbal

Club:

SKV Vakgericht

Diverse Euros-roeiers trokken afgelopen zaterdag blik in de Tromp Boat Race in Hilversum. Rene ten Thije eindigde bij de veteranen in de skiff als eerste met een voorsprong van twintig seconden. Een twee keer zo grote voorsprong haalde Ten Thije in de vier. Stuurvrouw Nine van de Scheur won in de dubbelvier bij de dames veteranen.Marjolijn Stenneke werd derde in de dubbeltwee, in een sterk veld. De Tromp Boat Race geldt als testrace voor de belangrijke wedstrijd Hel van het Noorden.

Twee zeges Cabezota Heren 1 van handbalvereniging Cabezota speelde zaterdagavond in Gieten en won met 31-24 van Hazewind. Een dag later won ook het dames 1 haar eerste competitiewedstrijd. In Oldenzaal werd Hacol met 21-15 verslagen.

Vakgericht gelijk In de laatste veldwedstrijd van de eerste seizoenshelft hebben de korfballers van Vakgericht gelijkgespeeld tegen Olympus’58 uit Doetinchem. In de tweede helft namen de Enschedese studenten een 10-8 voorsprong, maar uiteindelijk eindigde de wedstrijd in 11-11. Vakgericht maakt zich nu op voor het zaalseizoen. ding spreekt. Althans verder dan een demonstratiesport op de Olympische Spelen van 1928 van Amsterdam is korfbal nooit gekomen. Hoeksma weet dat ook: ‘In andere landen is korfbal meer een studentensport, maar het niveau van die ploegen ligt wel lager dan bij ons.’ Verder is het volgens de speler een blessuregevoelige sport. Zelf kampt de balvaardige student al langere tijd met een scheenbeenvliesontsteking. Exemplarisch voor deze sport. Mogelijk als gevolg van het continu draaien en springen. Als gevolg van deze blessure is pijnvrij spelen er voor hem niet meer bij. Maar stoppen ook niet. ‘Die pijn hoort er bij, het is niet anders. Zolang ze me nog niet van het veld hoeven af te dragen ga ik lekker door. Ik kan me een leven zonder korfbal moeilijk voorstellen.’


19


Cabaretfestival

Italië

Het Groninger Studenten Cabaret Festival is één van de vier grote cabaretfestivals van Nederland. Dit jaar vindt alweer de 23ste editie plaats. Onder begeleiding van een professionele regisseur werken de deelnemers aan hun programma. Op 28, 29 en 30 oktober zullen ze in Groningen strijden om de felbegeerde joker en natuurlijk voor de titel 'Winnaar GSCF 2009'. Als voorbereiding op de grote finale reizen de zes acts met hun cabaretprogramma door Nederland. Het Groninger Studenten Cabaret Festival, Vrijdag 23 en zaterdag 24 oktober om 20.30 uur in Concordia.

Veronique Sodano (30) is geboren in de Ferrari van haar Italiaanse vader. Ze is groots, dol op cakejes, diva, grappig, ontwapenend en poëtisch. Haar programma Made in Italy gaat over Italiaans temperament en Hollandse nuchterheid, over vaders en moeders, eerste stapjes en laatste, een geplette boterham met kaas uit een zakje of spaghetti bolognese, pasta pomodoro of lasagna. Sodano was een van de drie finalisten van het Leids Cabaretfestival in 2008. Veronique Sodano; Made in Italy, maandag 26 oktober van 12.35 tot 13.35 uur in het Amphitheater in de Vrijhof.

Oeroeg Voor de vierde keer staat Nederland in het teken van boeken tijdens de leescampagne Nederland Leest. Van 23 oktober t/m 20 november 2009 staat Oeroeg, het romandebuut van Hella S. Haasse uit 1948, centraal. Bibliotheekleden kunnen op vertoon van hun bibliotheekpas een gratis exemplaar in de bibliotheek ophalen. Op vertoon van het Nederland Leest exemplaar van Oeroeg krijgt men korting op alle activiteiten in Enschede, Almelo en Hengelo. Bijvoorbeeld op voorstellingen van de film Oeroeg in de Enschedese bibliotheek en in Concordia, of een voorstelling van Wieteke van Dort in Prismare. Nederland Leest: Oeroeg, van 23 oktober t/m 20 november 2009. Zie voor het volledige programma en de locaties: www.bibliotheekenschede.nl.

Vive La Fête Ex-dEUS bassist Danny Mommens en Els Pynoo vormen het duo achter de band van Vive La Fête. Die bestaat alweer tien jaar en bracht onlangs het zesde album, Disque d’Or, uit. De iconen van de Belgische muziekscene maken Franstalige nummers die het beste zijn te omschrijven als een combinatie van eighties electropop, punkachtige new wave en Franse chansons. Ze stonden op podia van grote festivals en clubs en nu zijn ze te bewonderen in het gloednieuwe gebouw van Metropool. Vive La Fête, vrijdag 30 oktober om 20.30 uur in poppodium Metropool in Hengelo.

Lezing

Tessa Lieffering in de nieuwe kunstuitleen. Foto: Arjan Reef

Kunstuitleen in nieuw jasje Een nieuwe locatie, een geavanceerd computersysteem en een fris uiterlijk. De kunstuitleen heeft vanaf begin november een gloednieuw onderkomen in de centrale hal van de Universiteitsbibliotheek. Tessa Lieffering is er blij mee. ‘Op deze manier zijn we veel zichtbaarder voor studenten.’ Latifa van Heerde

Toen Lieffering in 2000 begon bij de kunstuitleen was die nog gevestigd in een hok zonder ramen in een uithoek van de Vrijhof. Later verkaste ze naar kamer 136. Maar binnenkort kan niemand meer om de kunstuitleen heen. In de bibliotheek betrekt de uitleen een ruimte met twee glazen wanden die uitzicht geven op blokkende studenten. Lieffering: ‘Ja, we zijn er flink op vooruit gegaan. Maar het is wel wennen, alles moet heel anders, we moeten de boel netjes houden en geluidsvrij.’ Midden in de ruimte staat een draaibaar rek waar de kunstwerken op kunnen hangen. Dat komt in de plaats van de piepende en krakende schuifrekken. ‘Want dat kan hier natuurlijk niet in de bieb, alles moet zo stil mogelijk.’ Voor alle ruim duizend kunstwerken van de uitleen is geen plaats in het nieuwe onderkomen. Daarom blijft een groot deel opgeslagen in een ruimte elders in de Vrijhof. Met de opening van de kunstuitleen wordt ook een geautomatiseerd zoeken uitleensysteem gelanceerd dat de biblio-

Vrijdag 23 oktober Het Vestzaktheater, Enschede: cabaretvoorstelling ‘Le Coq Terrible’ door Patrick de Haan. 20.30 uur. EUR 8.50.

20.30 uur. Entree: gratis. Om 00.00 uur: afterparty in Atak.

Zaterdag 24 oktober Rabotheater, Hengelo: cabaretvoorstelling ‘Hoe laat begint het schieten?’ van Lebbis. 20.00 uur. EUR 16. Atak, Enschede: optreden van ‘De Jeugd van Tegenwoordig’ met eigenzinnige rappers P. Fabergé, Wiwa en Vieze Fur. ‘This is Total War’ spelen het voorprogramma. 21.00 uur. EUR 17.50/15. Nivonafdeling, Hengelo: Boekenbeurs. Dit jaar m.n. een groot assortiment aan kinderboeken. 10.00 uur. Entree: gratis. Het Vestzaktheater, Enschede: voorstelling ‘Help ons’ door Geen Familie met sterke liedje, goede grappen en verrassende acts. Ze wonnen in 2005 het Amsterdamse Kleinkunst Festival. 20.30 uur. EUR 8.50.

s ta d

Zondag 25 oktober Rijksmuseum Twenthe, Enschede: Chinese proeverij bij de tentoonstelling ‘Red Storm’. Michael Hu, gastheer van restaurant ‘Hu’s Garden’ presenteert gerechten uit de moderne Chinese keuken. 14.30 uur. EUR 19.50. Grote Kerk, Enschede: verrassend muziektheater ‘Tranen van geluk’ met Joris Linssen & Caramba. Naast televisiepresentator is hij ook een gedreven zanger. 16.00 uur. EUR 17.75/15.25/13.25. Woensdag 28 oktober Stadsschouwburg, Enschede: de musical ‘Hairspray’ met Arjan Ederveen, Jim Bakkum, Esmee van Kampen e.a. Back to the sixties met deze ultieme feelgood musical voor jong en oud. 20.00 uur. EUR 45/42.50/35. Donderdag 29 oktober Centrum Enschede: festival Popronde. 11 Opkomende Nederlandse bands treden op in verschillende muziekstijlen. Programma: zie www.popronde.nl.

Tot en met vrijdag 30 oktober Dynamo Expo, Enschede: expositie `The truth about Germans' van Kirsten Wilmink. Ze is gespecialieseerd in geënsceneerde fotografie. Open: wo. t/m vr.: 13.00-17.00 uur en op aanvraag. Entree: gratis.

Vrijdag 6 en zaterdag 7 november Theaterhotel, Amelo: voorstelling ‘Long Way Home’ door Het Groot Niet Te Vermijden. Inmiddels hun elfde hilarische show. Na afloop swingende muziek in de lounge. 20.00 uur. EUR ± 30.

Tot en met zondag 8 november Medialab, Enschede: expositie ‘Hylozoic Soil’. Ruimtevullende futuristische installatie die beweegt, ademt en denkt. Door Philip Beesley. Open: vr. t/m zo.: 13.00-18.00 uur. Van vrijdag 23 oktober tot en met vrijdag 20 november Bibliotheken, Amelo, Enschede en Hengelo: Nederland Leest (grote nationale leescampagne), het boek ‘Oeroeg’ van Hella S. Haase staat centraal. Leden kunnen gratis exemplaar ophalen. Zie de website van de bibliotheken voor alle activiteiten die worden georganiseerd. Zie deze pagina. Zaterdag 21 en zondag 22 november Stadschouwburg, Enschede: de Zuid-Afrikaanse musical ‘Amandla! Mandela’. Een internationaal opgezette musical vol muziek, dans en zang over man die een inspiratiebron was voor velen. Za.: 20.00 uur en zo.: 15.00 uur. EUR 43/40.50/33. Tot en met zondag 24 januari 2010 Rijksmuseum Twenthe, Enschede: tentoonstelling Red Storm: schilderijen van tien jonge Chinese kunstenaars. Entree: EUR 6/4/3. Gratis: t/m 18 jaar, museumkaart, vrienden v/h museum, leden Ver. Rembrandt.

theek in samenwerking met de uitleen ontwikkelde. ‘Tot nu toe ging uitlenen nog met een stukje carbonpapier en een papieren contract die in een mapje werd gedaan. Door dat systeem raakten er weleens werken zoek. Studenten die geen verhuisbericht doorgaven of het kunstwerk lieten hangen in hun oude woning. Het nieuwe systeem moet dat voorkomen.’ Leners kunnen nu bovendien in de catalogus rechtstreeks zoeken naar een bepaald werk. Naast oudere kunstwerken die geschonken zijn door het Rijk of ingekocht door de universiteit, omvat de collectie nieuwere kunstwerken die de kunstuitleen aanschafte na de grote brand in de Cubicus (2002). Daarbij gingen destijds meer dan vijftig werken verloren. ‘Dat was vreselijk maar aan de andere kant hebben we door het verzekeringsgeld wel heel gericht zo’n honderd nieuwe werken kunnen kopen. Dat is een heel diverse collectie geworden van oude en jonge kunstenaars uit de buurt die al iets bereikt hebben of het nog gaan maken.’ Lieffering, zelf ook kunstenaar, hoopt dat de nieuwe locatie de zichtbaarheid van de kunstuitleen onder studenten vergroot. Zij lenen nog nauwelijks kunst terwijl ze dat een jaar lang gratis kunnen doen, zo lang ze maar op de campus wonen. Medewerkers, die kunst twee jaar mogen lenen, weten de weg naar de uitleen wel te vinden. ‘Die reclame gaat van mond tot mond.’ De kunstuitleen is vanaf dinsdag 10 november te bezoeken op elke dinsdag en donderdag van 12.00 tot 13.30 uur in de centrale hal van de bibliotheek op de eerste verdieping van de Vrijhof. Werk van Tessa Lieffering is tot 15 januari te zien in de Spiegel. Maandag 26 oktober Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, voorstelling ‘Made in Italy’ (over Italiaans temperament en Hollandse nuchterheid) van Veronique Sodano. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Zie deze pagina. Tot en met maandag 26 oktober Vrijhof, expositieruimte: tentoonstelling ‘Architectural edge’ van Anneke Wilbrink. Ze toont ruimtelijke schilderijen van imaginaire stedelijke landschappen. Open 8.00-23.00 uur, za./zo. 11.00-17.00 uur.

Kan Friesland een staat worden? Staten kunnen immers opeens bestaan, zoals Kosovo en misschien wel Palestina. Ze kunnen ook ineens verdwijnen, zoals de Sovjet-Unie. De wereld kent bijna 200 staten, met onderling grote verschillen. De consequenties van de erkenning als staat zijn groot, ook al is de vraag of staten in de wereld nog steeds zo belangrijk zijn als vroeger. Prof. dr. Ramses Wessel, UThoogleraar in het Internationale en Europese Recht houdt een lezing over wat een land nu precies tot een land maakt. Studium Generale: Wat maakt een land tot een land? Donderdag 29 oktober van 16.00 tot 17.15 uur in het Amphitheater in de Vrijhof.

Duotentoonstelling Een duotentoonstelling van kunstenaars Lyde en Wil de Graaf is van 29 oktober tot en met 30 november in de Vrijhof te zien. Lyde de Graaf legt landschappen vast op foto. Wil de Graaf maakt tekeningen van landschappen. De twee verschillende media, foto’s en tekeningen, complementeren en beïnvloeden elkaar. De schrijver A.L. Snijders opent de tentoonstelling op donderdag 29 oktober om 16.00 uur met het voorlezen van een aantal korte verhalen. Duotentoonstelling Lyde de Graaf en Wil de Graaf, van 29 oktober tot en met 30 november in de grote expositieruimte in de Vrijhof.

Woensdag 4 november Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: Dead Man’s Shoes. Twee broers keren na acht jaar terug naar het hun geboorteplaats. Ze zijn uit op wraak om een eerder gebeurde verschrikkelijke gebeurtenis. 21.00 uur. Entree: gratis.

campus

Dinsdag 27 oktober Amphitheater, Vrijhof: Machtiger dan het zwaard – Retorica. Studium Generale organiseert lezing ‘Waarom retorica?’ door Prof. dr. Jeroen Bons. 19.30 uur. Entree: gratis. Woensdag 28 oktober Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: Kirschblüten – Hanami. Rudi is ongeneeslijk. Zijn vrouw Trudi wil het de kinderen niet vertellen als ze op bezoek zijn. 21.00 uur. Entree: gratis.

Donderdag 5 november Kleine expositieruimte, Vrijhof: studenten van de opleiding Industrieel Ontwerpen van verschillende jaargangen laten ontwerpen zien. Vanaf 9.00 uur.

Maandag 9 november Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, cabaretvoorstelling ‘Gewoon bijzonder’ door Jorrit Rogaar. Een intrigerend verhaal over een gewone Rotterdamse jongen die per toeval op een festival beland. Jorrit is Winnaar Cameretten 2008. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Vrijdag 13 november Amphitheater, Vrijhof: Pro Deo neemt het op tegen Expreszo uit Hoorn in een theatersportwedstrijd. 20.00 uur. EUR 5/3.

Donderdag 29 oktober Amphitheater, Vrijhof: Studium Generale organiseert lezing ‘Wat maakt een land tot land?’ door Prof. dr. Ramses Wessel. 16.00 uur. Entree: gratis. Zie deze pagina. Grote expositieruimte, Vrijhof: opening tentoonstelling van Lyde en Wil de Graaf. Ze presenteren DUO fotowerken en tekeningen. Opening door schrijver A.L. Snijders. 16.00 uur. Tentoonstelling is tot 30 november. Zie deze pagina.

Maandag 16 november Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, voorstelling ‘Was alles maar sinaasappelsap’ door Yentl Oehlenschläger. 12.35 uur. EUR 5/3/1/.

Maandag 2 november Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, muziekvoorstelling ‘No Ark Dead Eal’ door Rosa Ensemble. 12.35 uur. EUR 5/3/1.

Kunstuitleen De kunstuitleen is tijdelijk gesloten. Vanaf 10 november is het weer open voor bezoek. UT-medewerkers en studenten kunnen een kunstwerk lenen (gratis) voor de werk- of studentkamer op de campus. Informatie: Tessa Lieffering, tst. 5746, e-mail: t.lieffering@ utwente.nl. Open: elke dinsdag en donderdag van 12.00 tot 13.30 uur, centrale hal, 1e verdieping van de Bibliotheek Vrijhof. Zie deze pagina.

Dinsdag 3 november Amphitheater, Vrijhof: Machtiger dan het zwaard – Retorica. Studium Generale organiseert lezing ‘Retorica in de praktijk’ door Prof. dr. Henk Procee. 19.30 uur. Entree: gratis.

Woensdag 18 november Amphitheater, Vrijhof: concert van het Musica Silvestra Orkest. 20.00 uur. EUR 5/3/1/.


20


Studentenleven

Ambulance

Bij Aegee speelden ze afgelopen week de ‘Mooi! Weershow’ van Paul de Leeuw na. In een wensenbox in de kroeg kwam de weken ervoor een breed scala aan wensen binnen: van een trouwerij in de Pakkerij tot het zwemmen in een taart. Dispuut Pandemonium zorgde ervoor dat de wensen in vervulling gingen. Een van de Aegee-leden wilde graag stage lopen als ambulancebroeder; een ander droomde van het racen door de stad in een ziekenwagen. Een echte ambulance bleek voor de wensvervullers van Pandemonium een stapje te hoog. Vandaar dat er in een aangekleed winkelwagentje een rondje over de Oude Markt werd gescheurd.

Over en... Speeddate

Guacamole Burgers Amerikaans met Smaak Moeilijkheid: Inleiding: Nadat we een paar weken al geproefd hadden van de ‘reguliere’ hamburgers, verdiepen we ons deze week met iets meer culinaire diepgang in de meest prominente van de Amerikaanse culinaire waren; de hamburger. De Amer ikanen zijn altijd erg makkelijk geweest in het opnemen van buitenlandse invloeden in hun ‘eigen’ keuken. Zo bedacht een Amerikaan ooit dat de Mexicaanse keuken vast wel iets moois te bieden had; het resultaat was een heerlijke Guacamole Burger. Spannend, culinair verantwoord en nog eens lekker ook. Ingrediënten: 1 flinke scheut olijfolie 500 gram rundertartaar 4 bruine bollen 8 plakken cheddar (kaas) 1 rode ui 2 bladen ijsbergsla, in stukjes 1 grote rijpe tomaat 1 avocado 1 limoen 1/4 Spaanse peper (of een klein beetje sambal) 1 teen knoflook 1 eetlepel zure room Koriander (liefst vers, neem dan

4 personen een handje en hak het, anders een theelepel) Ketchup Zout en peper Bereiding: Schil de avocado en schraap het vruchtvlees van de pit. Snijd de Spaanse peper in stukjes en verwijder de zaadjes. Meng de peper en de avocado, pers er de knoflook boven, snijd de limoen doormidden en pers het limoensap in je hand boven het mengsel. Roer er de koriander en zure room door en zet het minimaal 15 minuten weg. Meng het vlees met een royale hoeveelheid peper en zout. Verdeel het in vier ballen en maak er burgers van. Snijd de ui in ringen en bak deze zachtjes op laag vuur tot ze bruin worden. Snijd ondertussen de tomaat in plakken. Zet een koekenpan op hoog vuur, schenk er de olie in en pak de burgers ongeveer een minuut op hoog vuur aan één kant. Draai de burgers om en draai het vuur iets lager. Leg op elke burger twee plakken kaas en bak de burgers ongeveer 3 á 4 minuten aan deze kant en tot de kaas gesmolten is. Bestrijk de onderste helft van de broodjes met ketchup. Verdeel er

voor SPEK & BONEN

Redactie: Joris van Hoof en Willem Pieterson Emailadres: [email protected]

de ijsbergsla over en leg de burger erop. Schep de uien erop en dan één royale hoeveelheid guacamole (het avocadomengsel). Bovenkant van het broodje erop en je bent klaar. Enjoy! Drank: Bier maar weer dan? Tuurlijk! Budweiser of iets Duits (zoals Warsteiner) doet het prima. Tip: Avocado maak je het makkelijks schoon door de schil met een mespunt in te snijden in repen. Bij een rijpe avocado trek je dan zo de schil eraf. Wist je dat: Budweiser het meest verkochte bier ter wereld is? Heineken is daarentegen het bier dat op de meeste plaatsen ter wereld verkocht wordt.

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 29 - Donderdag 22 oktober 2009

5

UT N I E U W S 9

Ultieme controle op nanoschaal

19

‘Zo’n kans laat je niet lopen’

Kunstuitleen in nieuw jasje

Geinig, zo’n speeddate. En verrekte handig. Want niets is zo erg als een lekker scharreltje opduiken in de campussupermarkt en een paar uur later ontdeken dat hij eigenlijk een meganerd is die tussen de lakens alleen maar wauwelt over de nieuwste computergames en verder niets presteert. Of neem die TBK’er die in eerste instantie zo oprecht geïnteresseerd in je leek, maar bij nader inzien dat bij alle blondines bleek te hebben. En dan die knappe OWK’er, wat een goddelijk lijf. Maar hij kon niet slapen zonder zijn knuffelbeer. Die Duitser, ja, die was best leuk. Hij had alleen zo last van ‘heimweh’ naar zijn ‘mutti’. En emigreren, nee, toch niet in de bloei van je studentenleven? Toppunt was die blonde kerel met bruine ogen in de Vestingbar. Die had echt alles. Van koophuis, tot auto en helaas ook een aanstelling als universitair docent bij je eigen faculteit. Toch niet zo handig, mocht je nog college van hem krijgen. Kijk, en dan is zo’n speeddate gewoon bittere noodzaak. Jij: ‘Hoi, slaap je met een knuffelbeer?’ Hij: ‘Nee joh, haha.’ Jij: ‘Houd je van computergames dan?’ Hij: ‘Doe mij maar een goed boek, hoor.’ Jij: ‘En met Duitsland heb jij dus ook helemaal niets?’ Hij: ‘Hou op zeg, vive la France is mijn lijfspreuk!’ Jij: ‘En je geeft echt geen college? Ook niet in de avonduren?’ Hij: ‘Dan werk ik in de supermarkt, om mijn studie te bekostigen.’ Jij: ‘Goh, eigenlijk ben je hartstikke leuk.’ Hij: ‘Maar jij niet. Ik val namelijk op brunettes. Doei hè!’

Vier van de zes nominaties voor deYoung Technology Award zijn spin-offs van de Universiteit Twente. Dat zijn Steray, Smart Signs Solutions, Mobihealth en Blue4Green. De onderneming Xiophotonics is een spin-out van LioniX, ooit begonnen als spin-off. Twee ‘R’ Recycling is het enige bedrijf dat geen banden heeft met de UT. De beoordelingscommissie vond de genoemde bedrijven beter scoren op het gebied van groeipotentie, eigen technologie en de bescherming van deze technologie ten opzichte van de zes andere inzendingen. Steray, opgericht in 2005 door UT-onderzoeker Sergey Mitko en Elena Oudalova, ontwikkelt technologie voor de opwekking van elektronen- en röntgenbundels. Een van de doorbraaktechnologieën is de

6

InternatIonal

PaGe

Ion Mobility Spectrometry. Hiermee kunnen zeer kleine hoeveelheden van een bepaalde stof in de lucht worden gemeten. Maria Lijding van Smart Signs Solutions begon vorig jaar november met haar bedrijf. Ze ontwikkelt intelligente bewegwijzering voor complexe gebouwen. ‘Denk aan ziekenhuizen, hotels of grote kantoorgebouwen. Met hulp van bijvoorbeeld bluetooth op mobieltjes worden bezoekers door het gebouw geleid.’ Lijding stopte vorig jaar als postdoc bij de leerstoel Pervasive Systems van de faculteit EWI om zich volledig te focussen op haar bedrijf. Het eerste commerciële product is inmiddels klaar voor de verkoop. Mobihealth is twee jaar geleden opgericht.

Directeur Peter Lems: ‘Met onze technologie kunnen we patiënten monitoren op afstand. Een applicatie is het meten van de bloeddruk. Patiënten kunnen dat thuis doen en de gegevens via internet uploaden en naar de arts sturen. Momenteel zijn we bezig met investeerders om een enorme spurt te maken.’ Oud-student elektrotechniek Erik Staijen is de oprichter van Blue4Green, vorig jaar maart. Door gebruik te maken van labon-a-chiptechnologie wil hij point-of-care-oplossingen bieden om de zorg van dieren te verbeteren. ‘Dus in de stal of in de wei direct het resultaat van een bloedmonster aflezen’, aldus Staijen. Xiophotonics ontwikkelt optische chips voor telecommunicatie. Oprichter Ronald Dekker promoveerde aan de UT bij de faculteit EWI. ‘Sinds december vorig jaar zijn we een onafhankelijk BV. We zijn niet direct een spin-off van de UT, maar voortgekomen

uit LioniX.’ Anton Reef van het bedrijf Twee ‘R’ Recyling nomineerde zusterbedrijf Asbest denaturering Zwolle BV. ‘De fabriek draait nog niet, maar we hebben wel een goede case en een patent. Met onze technologie kunnen we asbest recyclen. Het wachten is op een stortverbod voor andere locaties anders kunnen we niet concurreren.’ De Overijssel Young Technology Award is een initiatief van Kennispark Twente, PPM Oost, Deloitte en ABN AMRO Bank en wordt op donderdag 5 november voor de tweede keer uitgereikt in Prismare, Roombeek.

EDITIES. Volgende week is er geen uitgave. Het eerstvolgende nummer komt dus donderdag 5 november uit. Daarna verschijnen er voor Kerstmis nog zes edities, met als laatste die van donderdag 17 december.

ADVERTENTIE

BROODJE CULTUUR

Vier spin-offs strijden om award

Negende in 2005, zesde in 2007, eerste in 2009. Geen wiskundige reeks die erop uitkomt, maar zo moet het komende week uitpakken. Niets, maar dan ook niets, heeft het Solarteam daarom dit jaar aan het toeval overgelaten. Er moet gewonnen worden. Koste wat het kost. De coureurs joggen al weken dagelijks in de brandende zon om te wennen aan de hitte en de conditie op peil te houden, een veerooster werd nagebouwd om de vering te testen, drie keer daags wordt de elektronica van de 21Revolution nagelopen, honderden kilometers werden er in de Australische outback getest en elk teamlid leeft al weken op voedingspreparaten. Ook tijdens de race worden alle omstandigheden onder controle gehouden. In de volgauto is een weerstation ingebouwd om maar het kleinste wolkje te zien aankomen, een hypermoderne computertool berekent elk kwartier de ideale snelheid en wegligging en een escortwagen rijdt voor de zonneauto uit om kangoeroelijken van de weg te ruimen. Alles wordt in eigen hand gehouden. Maar Delft dan? Die hebben toch vier keer op rij gewonnen? Je kunt zelf wel je zaakjes op orde hebben, invloed op de concurrentie heb je niet. Wat dacht je? Die punaise die de klapband bij de Nuna5 veroorzaakte is echt niet zomaar op dat uitgestorven Australische woestijnweggetje terecht gekomen. Nee echt, aan alles is gedacht. Enige tegenvaller lijkt dat de Nunastudentjes direct een pot geld en nieuwe zonnecellen van hun rijke sponsor kregen om de boel weer op te bouwen. Hoe goed die in drie weken herstelde Nuna5.2 is, blijft afwachten. Toch nog iets wat we niet in control hebben. Voor alle zekerheid dan maar de rest van het doosje punaises bij de hand houden.

...sluiten

NIEUWBOUW. Twee torens als blikvanger en een hoofdingang aan de kant van de Hengelosestraat. Op deze foto-impressie is te zien hoe de tot Etalage verbouwde Langezijds eruit gaat springen. Het aanpalende onderzoeks- en onderwijscentrum, gevormd door de nieuwe Waaier, Carré, NanoLab, Citadel, Ravelijn, Zilverling en Horst krijgt steeds meer vorm. Levende beelden zijn eind volgende week te zien op de website van de Vastgoedgroep Drienerlo. Een voorproefje op de pagina’s 10 en 11.

nominaties young technology award bekend

Punaise

Maandag 2 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Rosa Ensemble, No Ark Dead Eel [Muziek] Maandag 9 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Jorrit Rogaar, Gewoon Bijzonder [Cabaret] Maandag 16 november, 12:35, Amphitheater, Vrijhof Yentl Oehlenschläger, A-ThAns on tour #3 [Toneel] Maandag 23 november, 12:35, Agora, Vrijhof Unieke Zaken, Later [Beeldend theater] Maandag 30 november, 12:35, Audiozaal, Vrijhof Vloeistof, Jetzt [Dans]

WWW.CULTUUR.UTWENTE.NL

Nuna5 favoriet Wordt het een vijfde zege op rij voor Delft of snelt ‘onze’ 21Revolution volgende week als eerste in Adelaide over de meet? Zondag klinkt in Darwin het startschot voor de World Solar Challenge 2009, de zonneautorace van 3010 kilometer dwars door Australië. De Nuna5 uit Delft is favoriet, maar teams uit België en Michigan liggen op de loer. Net als Twente. De Twentse zonnewagen 21Revolution maakte meer Australische testkilometers dan zijn voorgangers. De voorbereiding op de World Solar Challenge verliep voorspoedig, zeker afgezet tegen enkele concurrenten. In de zomer was er weliswaar een botsing met een paaltje op Vliegbasis Twenthe en scheurden de cockpits tijdens het transport naar Darwin, maar alle schadegevallen konden tijdig worden gerepareerd. De voorbereiding van Delft verliep minder vlekkeloos. Na een crash met hoge snelheid moest het team de afgelopen drie weken razendsnel een wrak

opbouwen tot een volwaardige zonneauto. De Belgen, in 2007 runner-up, hadden op de eerste testdagen problemen met rempedaal en motor. Ondanks de crash beschouwt het Twentse team (zelf zesde in 2007) Delft als absolute favoriet, met België en Michigan als geduchte tegenstanders. De eerste vier uit de vorige editie tippen de 21Revolution als concurrent voor de top vijf. Captain Tim Plattel schat zijn team ook zo in. Maar, zo zegt hij: ‘Stiekem hoop je op iets hogers. Als je meedoet, wil je winnen.’

UT-Nieuws stelling v/d week

Zie ook pagina’s 12 en 13

Deze krant woensdagavond al digitaal lezen? GA naar: www.utnieuws.utwente.nl

Flexplek? Prima, ik hecht geen waarde aan mijn eigen werkplek GA naar: http://www.utnieuws.utwente.nl

Uitslag vorige stelling: Een Grand Café in de Bastille is een goed plan! EENS

74%

ONEENS

26%

Zo n kans laat je niet lopen

Recommend Documents