Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 1 Niveau 3
Ai, mijn rug
Zitten, staan, heffen Meer dan de helft van de Belgen heeft wel eens pijn in de rug. De meesten zijn er na 4 tot 6 weken vanaf. Maar sommigen blijven rugpijn hebben. Bij vrouwen komt het vanaf 45 jaar veel voor. Bij mannen begint het vooral na 65 jaar.
Rugpijn is dikwijls het gevolg van een verkeerde houding.
Wie goed zit en werkt, kan veel pijn voorkomen. Want het loopt beetje bij beetje mis. Bijvoorbeeld omdat je elke dag slecht op je stoel zit. Iedereen moet dus eigenlijk op zijn houding letten. Mensen die al rugpijn gehad hebben, volgen best een aantal regels. Dat is meestal even wennen. Soms hebben ze aangepaste tafels, stoelen of apparaten nodig.
Zit niet stil Goed zitten, is niet altijd gemakkelijk of aangenaam. Veel mensen liggen graag languit in de zetel of hangen op een stoel. Recht zitten is echter het beste. De rug mag nooit te veel en te lang gekromd zijn. Een tip bij het zitten is dat de bovenbenen schuin naar beneden gaan. De knieën komen dan lager dan het zitvlak. Een hulp daarbij is een kussen dat achteraan een beetje hoger is dan vooraan. Ook
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 2 Niveau 3
knielstoelen en zitballen zijn goed voor de rug. Als je aan tafel zit, mag die niet te laag zijn. Door te bewegen tijdens het zitten, blijft de rug ook goed in vorm. Lang zitten is niet goed. Je moet tussendoor rechtstaan.
Werk Wie vaak rechtstaat bij het werk, moet zorgen dat zijn rug recht blijft. Een werkblad of tafel moet de juiste hoogte hebben. Om te schrijven moet de tafel 5 centimeter onder de elleboog komen. Voor zwaarder werk moet het 15 centimeter lager zijn. Bij werk in de tuin of bij het poetsen mag je niet te veel buigen. De steel van borstel, hark of schop moet daarom lang genoeg zijn.
Heffen Zware dingen heffen is gevaarlijk voor de rug. Wie vaak rugpijn heeft, let daarmee vanzelf wel een beetje op. Maar hoe doe je het goed? Je moet proberen om met rechte rug te heffen. Dat kan door door je knieën te buigen. Hou het voorwerp ook zo dicht mogelijk bij je lichaam. Iemand vragen om te helpen, kan zeker geen kwaad. Als je iets wil verplaatsen, is duwen beter dan trekken.
Tips Er zijn heel eenvoudige regels om de rug te sparen. Toch worden ze weinig gevolgd. Omdat het over gewoontes gaat. En het is niet gemakkelijk om een gewoonte te veranderen.
(w)
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
p. 3 Niveau 3
Waar of niet waar? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
2
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
Minder dan de helft van de Belgen heeft wel eens rugpijn. Iedereen moet op zijn houding letten. Knielstoelen en zitballen zijn niet goed voor de rug. Zware dingen heffen is gevaarlijk voor de rug. Als je iets wil verplaatsen, is trekken beter dan duwen. Het is gemakkelijk om een gewoonte te veranderen.
…………………… …………………… …………………… …………………… …………………… ……………………
Zoek het antwoord in de tekst. 1. Hoeveel Belgen hebben wel eens rugpijn? ........................................................................................................................................ 2. Hoe kan je pijn voorkomen? ........................................................................................................................................ 3. Waarom moet iedereen op zijn houding letten? ........................................................................................................................................ 4. Waarom moet de steel van borstel, hark of schop lang genoeg zijn? ........................................................................................................................................ 5. Hoe hef je het best zware dingen? ........................................................................................................................................ 6. Waarom worden regels om de rug te sparen weinig gevolgd? ........................................................................................................................................
3
Zoek de betekenis op in je woordenboek. a b c d e f g h i j k l m n o p q r st u v w x y z 1. het apparaat: ................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 2. de gewoonte: ................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 3. de hark: ......................................................................................................................... ........................................................................................................................................ 4. de houding: ................................................................................................................... ........................................................................................................................................ 5. de tip: ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
recht zwaar lang goed vaak veel
kort krom licht weinig slecht soms
1. 2. 3. 4. 5. 6.
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
1. 2. 3. 4. 5. 6.
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
= = = = = =
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
1. 2. 3. 4. 5. 6.
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
......................... ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
Wat is ongeveer hetzelfde? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
3
p. 4 Niveau 3
Wat is het tegengestelde? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
2
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
gemakkelijk aangenaam beetje bij beetje aangepast vaak elke
plezierig geleidelijk eenvoudig dikwijls iedere passend
Wat is het tegengestelde? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
vragen duwen moeten buigen staan veranderen
Tekst uit: Wablieft 212
trekken bevelen liggen mogen behouden strekken
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
p. 5 Niveau 3
Maak een woord uit de tekst. (een samenstelling) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
2
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
rugwerkbovenvoorzitkniel-
vlak been pijn stoel werp blad
1. 2. 3. 4. 5. 6.
de het het het het de
................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ...................................................
Hoe staat het in de tekst? 1. Meer dan de helft van de Belgen heeft soms rugpijn. ........................................................................................................................................ 2. Wie correct zit en werkt, kan veel pijn vermijden. ........................................................................................................................................ 3. Door te bewegen tijdens het zitten, blijft de rug in goede conditie. ........................................................................................................................................ 4. Zware dingen heffen, is niet goed voor de rug. ........................................................................................................................................ 5. Er zijn heel gemakkelijke regels om de rug te ontlasten. ........................................................................................................................................ 6. Het is niet eenvoudig om een gewoonte te wijzigen. ........................................................................................................................................
3
Kruis aan wat het betekent. 1. Want het loopt beetje bij beetje mis. Want het volk gaat af en toe naar de mis. Want het gaat geleidelijk fout. Want het loopt een beetje verkeerd. 2. Wie vaak rugpijn heeft, let vanzelf wel een beetje op. Wie dikwijls rugpijn heeft, ziet vanzelf beter. Wie veel rugpijn heeft, kijkt automatisch voor zich uit. Wie vaak rugpijn heeft, is vanzelf een beetje voorzichtig.
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
Kruiswoordraadsel. (werkwoorden) Zoek het woord onder de pijl. 1. 2. 3.
4. 5. 6. 7.
HORIZONTAAL 1. van start gaan aanvangen, starten 2. iets anders maken wijzigen 3. iets gewoon gaan vinden 4. ervoor zorgen dat iets niet gebeurt beletten 5. iets krom maken, er een bocht of knik in maken knikken 6. iets optillen opheffen 7. iets schoon (proper) of glanzend wrijven boenen, kuisen
VERTICAAL Het woord onder de pijl is: .......................................................
De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je op p. 13.
Tekst uit: Wablieft 212
p. 6 Niveau 3
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
raat - pa - ap le - boog - el te - woon - ge heid - zond - ge ti - cen - ter - me ven - been - bo
1. het ................................................... 2. de ................................................... 3. de ................................................... 4. de ................................................... 5. de ................................................... 6. het ...................................................
Wat hoort bij elkaar? Maak met de voorvoegsels een woord. 1. 2. 3. 4. 5 6
3
p. 7 Niveau 3
Zet de lettergrepen in de goede volgorde. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
2
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
geaanachtertussenbijom-
aan door makkelijk genaam dat voorbeeld
1. 2. 3. 4. 5. 6.
......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... .........................................................
Zoek het voorzetsel in de tekst. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Meer dan de helft van de Belgen heeft wel eens pijn ............. de rug. De meesten zijn er ............. 4 ............. 6 weken vanaf. ............. vrouwen komt het ............. 45 jaar veel voor. Wie vaak rechtstaat ............. het werk, moet zorgen dat zijn rug recht blijft. ............. te schrijven moet de tafel 5 centimeter ............. de elleboog komen. Zware dingen heffen is gevaarlijk ............. de rug.
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 8 Niveau 3
Schrijf de woorden van elkaar. Plaats hoofdletters en leestekens.
1. iedereenmoetduseigenlijkopzijnhoudingletten ........................................................................................................................................... 2. veelmensenliggengraaglanguitindezetelofhangenopeenstoel ........................................................................................................................................... 3. wievaakrechtstaatbijhetwerkmoetzorgendatzijnrugrechtblijft ........................................................................................................................................... 4. bijwerkindetuinofbijpoetsenmagjenietteveelbuigen ........................................................................................................................................... 5. jemoetproberenommetrechterugteheffen ........................................................................................................................................... 6. alsjeietswilverplaatsenisduwenbeterdantrekken ...........................................................................................................................................
2
Maak met de zinsdelen een zin.
1. pijn / meer dan de helft van de Belgen / in de rug / heeft / wel eens ........................................................................................................................................ 2. veel pijn / wie goed zit en werkt / voorkomen / kan ........................................................................................................................................ 3. niet altijd / goed zitten / gemakkelijk of aangenaam / is ........................................................................................................................................ 4. ook / door te bewegen tijdens het zitten / goed in vorm / de rug / blijft ........................................................................................................................................ 5. heel eenvoudige regels / er / om de rug te sparen / zijn ........................................................................................................................................ 6. om een gewoonte te veranderen / niet gemakkelijk / is / het ........................................................................................................................................
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 9 Niveau 3
Maak een zin met de zinsdelen en vul aan met andere. Je mag de volgorde veranderen.
1. sommigen / rugpijn ........................................................................................................................................ 2. niet altijd gemakkelijk / goed zitten ........................................................................................................................................ 3. de juiste hoogte / een werkblad ........................................................................................................................................ 4. zware dingen / gevaarlijk ........................................................................................................................................ 5. zijn / heel eenvoudige regels ........................................................................................................................................ 6. te veranderen / een gewoonte ........................................................................................................................................
2
Schrijf de zinnen volledig.
1. Wie goed zit en werkt, kan ... .................................................................................. ........................................................................................................................................ 2. Mensen die al rugpijn gehad hebben, volgen ... ................................................... ........................................................................................................................................ 3. Wie vaak rugpijn heeft, let ... ................................................................................... ........................................................................................................................................ 4. Goed zitten, is ... ....................................................................................................... ........................................................................................................................................ 5. Als je aan tafel zit, mag ... ........................................................................................ ........................................................................................................................................ 6. Iemand vragen om te helpen, kan ... ...................................................................... ........................................................................................................................................
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 10 Niveau 3
Maak een vraag die begint met het werkwoord uit de zin. Je kan dan antwoorden met ja of neen. 1. Meer dan de helft van de Belgen heeft wel eens pijn in de rug. ........................................................................................................................................ 2. De meesten zijn er na 4 tot 6 weken vanaf. ........................................................................................................................................ 3. Sommigen blijven rugpijn hebben. ........................................................................................................................................ 4. Bij vrouwen komt het vanaf 45 jaar veel voor. ........................................................................................................................................ 5. Bij mannen begint het vooral na 65 jaar. ........................................................................................................................................ 6. Een werkblad of tafel moet de juiste hoogte hebben. ........................................................................................................................................
2
Welk woord verbindt zin a met zin b? Vul het in. a. b.
a. b.
a. b.
a. b.
a. b.
a. b.
De meesten zijn er na 4 tot 6 weken vanaf. ................ sommigen blijven rugpijn hebben. Wie goed zit en werkt, kan veel pijn voorkomen. ................ het loopt beetje bij beetje mis. Er zijn heel eenvoudige regels om de rug te sparen. ................ worden ze weinig gevolgd. Eenvoudige regels om de rug te sparen worden weinig gevolgd. ................ het over gewoontes gaat. Mensen die al rugpijn gehad hebben, volgen best een aantal regels. ................ is meestal even wennen. Je moet proberen om met rechte rug te heffen. ................ kan door door je knieën te buigen.
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
1
2
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 11 Niveau 3
Schrijf de zinnen in een logische volgorde. Zo wordt het een tekst over het heffen van zware dingen.
-
Maar hoe doe je het goed?
-
Je moet proberen met rechte rug te heffen.
-
Zware dingen heffen, is gevaarlijk voor de rug.
-
Iemand vragen om te helpen, kan zeker geen kwaad.
-
Hou het voorwerp zo dicht mogelijk bij je lichaam.
-
Dat kan door door je knieën te buigen.
1.
........................................................................................................................................
2.
........................................................................................................................................
3.
........................................................................................................................................
4.
........................................................................................................................................
5.
........................................................................................................................................
6.
........................................................................................................................................
Schrijf iets over je eigen ervaring met rugklachten. De volgende vragen kunnen helpen. Bedenk een titel voor je tekst. - Had je al eens ernstige rugpijn? - Wanneer? - Ging je naar de dokter? - Wat was de oorzaak van je klachten? - Moest je naar een kinesist? - Ging het na de behandeling beter? - Probeer je nu je rug te sparen?
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 12 Niveau 3
..................................................................
........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................
Tekst uit: Wablieft 212
Centrum Basiseducatie Brusselleer Gezondheid
Oefenmap lezen en schrijven Ai, mijn rug: zitten, staan, heffen
p. 13 Niveau 3
Oplossing kruiswoordraadsel.
2.
4.
v
7.
v
o
p
e
o
o
Tekst uit: Wablieft 212
r
a
n
1.
b
e
g
i
d
e
r
e
n
3.
w
e
n
r
k
o
m
e
n
5.
b
u
i
g
e
n
6.
h
e
f
f
s
e
n
e
t
n
n
n
e
n
e
n
e
n