Ziekteverzuim, ziekteverlof en re-integratie Regels en afspraken, 1 februari 2012
Het beste uit jezelf
Voorwoord Een goede gezondheid is een geschenk. Mensen gaan liever naar hun werk dan dat ze verzuimen. Wegblijven van het werk, om welke reden dan ook, is niet prettig. In het slechtste geval kan het leiden tot langdurige afwezigheid. Dat betekent vaak isolatie van je omgeving met alle nadelige gevolgen van dien. Philadelphia heeft een gemiddeld verzuim over 2011 van 6,5 procent. In de zorg sector ligt dat landelijk op 5,3 procent. Het totaal verzuimgemiddelde in Nederland ligt daar nog onder: 4,3 procent. Daling in verzuim bespaart ons als organisatie veel geld: één procent daling scheelt Philadelphia ruim één miljoen euro per jaar. Geld dat wij voor de zorg van onze cliënten kunnen inzetten. Alle reden dus het verzuimpercentage te verminderen. We streven daarbij naar een daling tot vier procent.
Gezond blijven of beter worden: daar moeten wij samen werk van maken! Op naar de 4%. De komende jaren gaan we sterk inzetten op het voorkomen en verminderen van verzuim. Leidinggevenden kunnen dit niet alleen en medewerkers ook niet. Daar hebben wij elkaar voor nodig. In deze brochure lees je wat je zelf kunt doen om het verzuim te beperken, wat de afspraken en regels zijn en welke rollen iedereen heeft. Ook lees je hoe wij binnen onze organisatie tegen verzuim aankijken en hoe wij daarmee omgaan. Je komt veel regels en afspraken tegen die in onze organisatie gelden. Een deel daarvan zijn wettelijke regels. De afspraken rondom verzuim zijn dan ook niet vrijblijvend. Het is belangrijk dat je ze kent en dat je weet wat je moet doen als je verzuimt. Wij spreken jou erop aan en jij kunt ons op de regels aanspreken. Voor niemand is het fijn om te verzuimen en niet te kunnen werken. We hopen dat deze brochure duidelijk maakt dat in zo’n situatie Philadelphia achter je staat en je zoveel mogelijk zal ondersteunen weer aan het werk te gaan. En dat je dat in de praktijk ook merkt.
Greet Prins Voorzitter Raad van Bestuur
1
Inhoud 1.
Verzuim: vormen en visie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2.
Verzuim: regels en afspraken rondom ziekteverlof .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
3.
Re-integratie: herstel en werkhervatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4.
Samenvatting: wie doet wat bij ziekteverzuim? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
5.
Vragen bij aanvraag ziekteverlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
6.
Korte verzuimwijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
7.
Woordenlijst, begrippen en definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2
1. Verzuim: vormen en visie Er zijn verschillende redenen waarom verzuim plaatsvindt. In grote lijnen onderscheiden we drie oorzaken: 1. Er is een aantoonbare medische oorzaak. Door een ziekte of gebrek ben je niet in staat je eigen of ander werk te doen. Het is de bedrijfsarts die vaststelt of er sprake is van een medische oorzaak. We spreken dan van ziekteverzuim. 2. Klachten als gevolg van slechte werkomstandigheden. Je hebt bijvoorbeeld een niet goed ingerichte werkplek waardoor je lichamelijke klachten krijgt. Ook verzuimen medewerkers soms vanwege de inhoud van het werk. Zij hebben dan moeite het werk goed te doen. Daarnaast is een slechte samenwerking met leidinggevenden en/of collega’s soms aanleiding om te verzuimen. 3. Zaken in je privésfeer. Denk bijvoorbeeld aan zorgtaken voor (zieke) kinderen of andere familieleden. Maar ook ernstige gebeurtenissen waar je in de privésituatie mee te maken hebt gehad, kunnen soms reden voor verzuim zijn. Deze brochure gaat over de eerste vorm: ziekteverzuim.
Ziek zijn is geen keuze. Verzuim wel.
3
Ziekteverzuim Er is sprake van ziekteverzuim als je als medewerker vanwege ziekte of gebrek niet in staat bent je eigen of ander passend werk uit te voeren. Dit betekent feitelijk dat je Philadelphia vraagt om doorbetaling van je loon voor de duur van de periode dat je niet werkt. Je vraagt aan je leidinggevende ziekteverlof aan. Dat is dus feitelijk iets anders dan je ziek melden. Je leidinggevende zal je aanvraag voor ziekteverlof alleen toestaan als er sprake is van een aantoonbare medische oorzaak om te verzuimen. Als je om een andere reden dan een aantoonbaar medische ziekte of gebrek niet kunt komen werken, dan kun je geen ziekteverlof aanvragen. Dit geldt bijvoorbeeld bij slechte werkomstandigheden, zorgtaken, privéproblemen en arbeidsconflicten. Voor dit soort situaties gelden andere regelingen zoals calamiteitenverlof, zorgverlof (kort en langdurig), ouderschapsverlof of onbetaald verlof. Ook kun je soms vrije dagen opnemen vanwege bijzondere gebeurtenissen. Daarnaast kun je afspraken maken met je leidinggevende om bijvoorbeeld (tijdelijk) minder uren per dag te gaan werken of je eigen werk met een aantal aanpassingen te doen. Tot slot kun je ook de mogelijkheid van ander werk bespreken. Over deze vormen van verzuim en verlof is een notitie beschikbaar op het intranet. Uiteraard kun je ook je leidinggevende of de P&O-functionaris hiernaar vragen. Contact houden Verzuim is voor niemand leuk. Voor jou zeker niet, maar ook wij verliezen niet graag tijdelijk een medewerker met alle gevolgen van dien voor cliënten, collega’s en de organisatie. Verzuim betekent echter niet dat je helemaal niets meer kunt doen. Daarom is het van belang dat jij en je leidinggevende contact met elkaar houden en samen bespreken op welke manier jij op een actieve manier kunt werken aan je herstel. Hoe eerder je dat doet, hoe sneller je vaak weer je werk kunt gaan doen. Uiteraard ondersteunt Philadelphia je bij je werkhervatting. Samen werken aan beter worden is tenslotte waar wij naar streven.
4
2. Verzuim: regels en afspraken rondom ziekteverlof Hoe vraag je ziekteverlof aan? Wanneer je reden hebt om te verzuimen, vraag je • persoonlijk • zo vroeg mogelijk: - uiterlijk voor negen uur ’s ochtends of - uiterlijk twee uur voor aanvang van je werk • telefonisch ziekteverlof aan bij je leidinggevende. Ook meld je het verzuim bij het planbureau/DRP. ‘Ziek melden’ per sms, e-mail of via een collega is dus niet toegestaan. Wat doe ik als mijn leidinggevende niet beschikbaar is? Als je leidinggevende niet beschikbaar is, bijvoorbeeld ’s avonds of in het weekeinde, dan meld je het verzuim bij een collega op de locatie. Je meldt de aanvraag als voormelding tevens via DRP-(regionaam)@philadelphia.nl. Als je leidinggevende niet aanwezig is, spreek dan de voicemail van zijn mobiele telefoon in en vraag of je teruggebeld kunt worden. Meld dan ook aan de locatie of je werkplek dat je ziekteverlof hebt aangevraagd.
5
Wat doe ik als ik tijdens mijn werk reden voor verzuim heb? Ga je tijdens werktijd naar huis omdat er reden is voor verzuim, geef dit dan persoonlijk of telefonisch door aan je leidinggevende of diens vervanger. Hoe beoordeelt mijn leidinggevende mijn aanvraag voor ziekteverlof? Op het moment dat je bij jouw leidinggevende ziekteverlof aanvraagt, zal hij of zij je enkele vragen stellen. Op pagina 18 staat hier een overzicht van. Je leidinggevende zal je o.a. vragen naar de reden van verzuim en of je verwacht dat het verzuim lang gaat duren. Ook kan je leidinggevende vragen of het zinvol is naar de huisarts of een andere deskundige te gaan. Deze vraag betekent overigens niet dat de aanvraag voor ziekteverlof wordt ingewilligd. Bij het vertellen over de reden van verzuim, hoef je uiteraard geen medische details te vertellen. Dat is iets voor een (bedrijfs)arts. Je leidinggevende zal ook vragen wat je nog wel aan werk kunt doen (misschien kun je geen hele dag werken, maar wel een halve dag of in aangepast werk) en wanneer je weer hersteld denkt te zijn. Ook komt de vraag aan de orde of en wat je leiding gevende verder voor je kan doen. Denk bijvoorbeeld aan het informeren van collega’s over bepaalde werkzaamheden of eerder gemaakte afspraken over cliënten. Op basis van deze informatie neemt je leidinggevende een besluit over je aanvraag voor loondoorbetaling. In het geval er twijfel bestaat, zal hij of zij zich door anderen laten informeren en adviseren. Bijvoorbeeld de verzuimspecialist en/of bedrijfsarts. Wanneer krijg ik ziekteverlof? Als je verzuim een aantoonbare medische oorzaak heeft, is er sprake van verzuim wegens ziekte of gebrek. In dat geval krijg je toestemming voor ziekteverlof met doorbetaling van loon. Als je verzuim geen aantoonbare medische oorzaak heeft of de medische aanleiding geen beperking oplevert om te kunnen werken, dan krijg je geen ziekteverlof. Je leidinggevende zal je verzuimaanvraag afwijzen. Ik krijg geen ziekteverlof, maar kan niet werken. Wat nu? Naast ziekteverlof bestaan er ook andere verlofvormen. Als jouw wens tot verzuim geen medische oorzaak heeft, kun je wellicht daar gebruik van maken. Mogelijke vormen van verlof zijn: zorgverlof, calamiteitenverlof en bijzonder verlof. Ook het opnemen van een vakantiedag of onbetaald verlof is een mogelijkheid. In alle gevallen geldt dat je hierover overlegt met je leidinggevende. 6
Ziekte en vakantie Mag ik op vakantie als ik ziekteverlof heb? Je kunt niet zomaar met vakantie tijdens ziekteverlof. Je moet daarvoor toestemming vragen aan je leidinggevende. Je leidinggevende zal hierover advies vragen aan de bedrijfsarts. Als je zonder toestemming op vakantie gaat tijdens ziekteverlof, dan kan dat gevolgen hebben voor de loondoorbetaling. In het ernstigste geval kan het ook leiden tot ontslag. Ik ben op vakantie ziek geworden. Wat moet ik doen? Als je onverhoopt op vakantie ziek wordt, is het van belang je leidinggevende daarvan zo spoedig mogelijk op de hoogte te brengen. Vermeld daarbij ook je verpleegadres en het telefoonnummer waar je bereikbaar bent. Tip: zet het telefoonnummer van je leidinggevende in je mobiel. Ben je in het buitenland? Vraag de behandelend arts om een verklaring waaruit duidelijk de diagnose en de duur van de verzuimperiode blijkt. Wij kunnen je ook vragen een controlerend arts in het buitenland te bezoeken.
Ik ben met ziekteverlof, maar niet thuis. Is dat een probleem? Wanneer je ziekteverlof hebt gekregen, moet je altijd bereikbaar zijn voor je leidinggevende. Soms gebeurt het dat je tijdens je verzuimperiode niet thuis verblijft maar ergens anders. Bijvoorbeeld een verpleegadres. In zo’n geval moet je dit andere adres inclusief telefoonnummer doorgeven. Ook andere wijzigingen in adres en telefoon dien je uiteraard door te geven aan je leidinggevende. Aan wie vertel ik de stand van zaken? Formeel ben jij verantwoordelijk om je leidinggevende te informeren over de stand van zaken van je verzuim en herstel. In een goede werkrelatie is er uiteraard sprake van ‘tweerichtingsverkeer’. Het is verstandig regelmatig te laten weten hoe het gaat. Of in geval van langdurend verzuim af en toe koffie te komen drinken op je werkplek. Welke rol spelen mijn huisarts en de bedrijfsarts? Als je ziek bent, zul je waarschijnlijk naar je huisarts gaan voor zorg en advies. Je huisarts zal al het mogelijke doen om je beter te maken. Voor veel mensen is de huisarts een belangrijk persoon in geval van ziekte. Dit geldt ook voor de medisch specialisten die je onderzoeken en behandelen of de fysiotherapeut die je begeleidt. Zij zijn nauw betrokken bij het herstel van je ziekte of aandoening. 7
De bedrijfsarts adviseert jou en je leidinggevende over jouw arbeids(on)geschikt heid. De bedrijfsarts adviseert ook over de mogelijkheden gezond én verantwoord aan het werk te kunnen. Hij of zij kijkt naar wat je nog wel kunt doen ondanks de beperkingen van je ziekte en adviseert jou en je leidinggevende daarover. Bij verschil van mening tussen de huisarts en de bedrijfsarts zullen wij primair uitgaan van het advies van de bedrijfsarts. Deze hoeft je namelijk niet ‘beter’ te verklaren om je weer aan het werk te laten gaan. Het gaat erom of je met de eventueel vastgestelde medische beperkingen toch nog gezond en verantwoord kunt werken. Vaak kan dit al als je voor meer dan 60 procent bent hersteld. Het verdere herstel gaat sneller als je weer ‘gewoon’ aan het werk gaat. Dat is dus beter voor jou en Philadelphia.
Ik wil geen ziekteverlof, maar wel een gesprek om verzuim te voorkomen. Hoe doe ik dat? Soms heb je behoefte aan een gesprek om zaken te bespreken die met je werk situatie of privé te maken hebben en die van invloed zijn of kunnen zijn op je werk. Het is verstandig zo’n gesprek te voeren, want je kunt er verzuim mee voorkomen. Je kunt dit gesprek voeren met je leidinggevende, de verzuimspecialist of één van de P&O-functionarissen. Zo’n gesprek kan ertoe leiden dat samen met jou afspraken gemaakt worden over te nemen maatregelen. Op basis van het gesprek kunnen we samen met jou ook besluiten je door te verwijzen naar bijvoorbeeld de bedrijfsarts of een andere deskundige. Op die manier kunnen we goed nagaan wat er speelt en hoe we tot een oplossing kunnen komen. Tenslotte kun je ook gebruikmaken van het arbeidsomstandighedenspreekuur bij de bedrijfsarts; hiervoor kan je rechtstreeks contact opnemen met de bedrijfsarts. Tip: Zet in overleg met je leidinggevende het onderwerp ‘ziekteverzuim’ op de agenda van je jaargesprek. Of op die van een van de teamvergaderingen. Vaak spelen er zaken waar meer collega’s mee te maken hebben.
8
3. Re-integratie: herstel en werkhervatting Als je ziekteverlof met loondoorbetaling hebt aangevraagd en hebt gekregen, begint eigenlijk de re-integratieperiode al. Iedereen is er bij gebaat dat je zo snel mogelijk weer gezond en verantwoord aan de slag kunt. De afspraken en regels rondom herstel en werkhervatting lees je hieronder. Eerste dag Je vraagt ziekteverlof aan bij je leidinggevende. Samen bespreken jullie de oorzaak, mogelijkheden en beperkingen en regel je lopende zaken. Ook vertel je waar en hoe je bereikbaar bent. Eerste week Wanneer er sprake is van ziekteverlof belt je leidinggevende je (na het eerste contact op de eerste dag) binnen twee dagen opnieuw. Ditmaal om te informeren hoe het met je gaat, wanneer je verwacht weer aan het werk te kunnen gaan en of er werkzaamheden zijn die overgenomen moeten worden door je leidinggevende en/of je collega’s van de locatie. Wil je liever zelf bellen dan dat je door je leiding gevende wordt gebeld, dan kan je dit tijdens je ziekmelding ook meteen aangeven. Uiteraard mag je sowieso op ieder moment contact opnemen met je leiding gevende om te vertellen over de stand van zaken en vragen naar eventuele
9
mogelijkheden voor ondersteuning of aanpassing van werk. Als er sterk veranderde omstandigheden zijn, ben je zelfs verplicht dit te melden. Je leidinggevende krijgt verder ondersteuning van de verzuimspecialist. Dit is een externe deskundige die in de verzuimperiode contact met je opneemt. Reden van verzuim, mogelijke oorzaken, vermoedelijke duur van het verzuim en acties om te komen tot beëindiging van het verzuim zullen dan ter sprake komen. Ook de mogelijkheden voor werk en eventuele begeleiding door een andere (medische) deskundige kunnen aan bod komen. Gesprekken met de verzuimspecialist zijn niet vrijblijvend; je medewerking is van belang voor het kunnen doorbetalen van het loon. Je contact met of bezoek aan de verzuimspecialist kan al in de eerste verzuimweek zijn. Na de eerste week Bij verzuim langer dan één week spreekt de leidinggevende de verzuimende collega minimaal een keer per week. Tussen week twee en zes Ook nu heb je een wekelijks voortgangsgesprek met je leidinggevende. Je moet je deze periode ook aanmelden voor het spreekuur van de bedrijfsarts. Je brengt regelmatig een bezoek aan je werkplek.
10
Na zes weken Na 42 dagen (= 6 weken) is er sprake van langdurig verzuim. Dit is ook het uiterste moment dat de bedrijfsarts wordt geraadpleegd. De bedrijfsarts kan ook al eerder betrokken zijn, bijvoorbeeld als de medische oorzaak van je verzuim niet geheel helder is of er mogelijk begeleidende activiteiten nodig kunnen zijn waarover de bedrijfsarts dan advies afgeeft. Bij het bezoek aan de bedrijfsarts (of een eventueel andere deskundige) gaat het erom meer duidelijkheid te krijgen over de oorzaken van je verzuim, de medische beperkingen die dit geeft in je functioneren, je mogelijkheden voor het verrichten van werk en je herstelverwachting. De bedrijfsarts stelt dus uiterlijk in de zesde verzuimweek, maar vaak al eerder, een probleemanalyse op. Hierin staan de bevindingen van de bedrijfsarts, een advies over re-integratie en het einddoel van de re-integratie en hoe dit kan worden bereikt. Bijvoorbeeld door geleidelijk meer uren te gaan werken of door specifieke re-integratie activiteiten te ondernemen, bijvoorbeeld een rugtraining of coaching. Week acht Op basis van deze probleemanalyse maak je binnen 14 dagen (uiterlijk in de achtste verzuimweek) samen met je leidinggevende een plan van aanpak voor je re-integratie. Hierin staan alle activiteiten die je gaat ondernemen om je eigen werk weer te gaan doen. Het is dus belangrijk dat je zelf ook goed nadenkt over wat je wilt en kunt. Regelmatig (maar zeker een keer in de zes weken) bespreek je de voortgang van het plan met je leidinggevende. Als het nodig is passen jullie het plan van aanpak aan. Bij middellang verzuim (verzuim tussen de één en de zes weken) is het niet nodig een probleemanalyse en een plan van aanpak te maken, omdat de verwachting is dat de medewerker binnen die zes weken de werkzaamheden volledig hervat. Je bent verplicht om aan je re-integratie mee te werken. Dat wil zeggen de afspraken die je met je leidinggevende en/of andere deskundigen hebt gemaakt dien je na te komen. Philadelphia op haar beurt verplicht zich om jou mogelijkheden te bieden voor re-integratie. Een vast onderdeel van de re-integratie is het contact onderhouden met je werkplek. Daarom is het belangrijk dat je periodiek een bezoek brengt aan je 11
werkplek. Als dit niet mogelijk of wenselijk is, dan geldt deze afspraak uiteraard niet. De verzuimspecialist en/of bedrijfsarts geeft dit dan aan en ook hoe het contact met je werkplek het beste kan verlopen. Natuurlijk kunnen ontwikkelingen tijdens je re-integratie anders gaan dan je vooraf had verwacht. Je herstelt bijvoorbeeld sneller. Dan kun je gewoon weer aan het werk gaan. Soms heeft een re-integratieactiviteit niet de verwachte uitwerking. In zo’n geval kan de bedrijfsarts de probleemanalyse bijstellen. Dan zal mogelijk ook het plan van aanpak van jou en je leidinggevende veranderen.
Moet ik passend werk verrichten? Soms ben je (tijdelijk) niet meer in staat je eigen werk te doen, maar kun je wel andere passende werkzaamheden verrichten. Als dat zo is, ben je verplicht deze passende werkzaamheden te doen. Soms is er onduidelijkheid over wat ‘passend werk’ is. In zo’n geval kan de verzuimspecialist adviseren. Het is mogelijk dat je leidinggevende en jij ondanks het advies er toch niet uitkomen en van mening blijven verschillen over de vraag wat passend werk is, of je nu wel of niet bepaalde werkzaamheden kunt verrichten en of er wel of niet voldoende re-integratieactiviteiten zijn ondernomen. In dat geval kan de bedrijfsarts advies geven. Komen je leidinggevende en jij er dan nog steeds niet uit, dan kan UWV een zogenaamd deskundigenoordeel geven. Zowel jij als Philadelphia (in de persoon van je leidinggevende) kunnen een deskundigenoordeel aanvragen. We streven er wel naar zo’n oordeel gezamenlijk aan te vragen als een deskundigenoordeel gewenst of nodig is. Deskundigen van UWV (zoals een verzekeringsarts of arbeidsdeskundige) beoordelen dan de situatie en geven daarover advies. Dit advies is niet bindend maar heeft wel als doel bij te dragen aan een oplossing. Kan ik ook ander werk doen? Tijdens je re-integratie kan blijken dat je liever ander soort werk wilt doen of dat er redenen zijn waarom het niet verstandig is bij Philadelphia te blijven werken. Dan kun je samen met je leidinggevende, de verzuimspecialist en afdeling P&O hierover in gesprek gaan. Aan de hand van jouw arbeidsmogelijkheden en je eigen wensen zoeken wij gezamenlijk naar een oplossing. Dat kan zijn dat je de ruimte krijgt naar een andere baan te zoeken of dat we je actief ondersteunen bij het zoeken naar ander werk buiten Philadelphia. 12
Re-integratie gelukt: weer aan de slag We zijn blij dat de re-integratie goed is verlopen en dat je weer volledig aan de slag kunt. Op het moment dat je weer hersteld bent, meld je dit zelf aan je leidinggevende en aan het Planningbureau. Als datum dat je hersteld bent, geldt de kalenderdag dat je weer in staat bent te werken. Je hoeft dus niet te wachten tot je eerste werkdag. Ook heb je geen speciale opdracht van de bedrijfsarts nodig. Je kunt je eventueel - in overleg met je leidinggevende - voor een deel hersteld melden om de duurzaamheid van je arbeidsgeschiktheid te toetsen. Je gaat dan arbeidstherapeutisch werken. Deze periode duurt in principe twee weken en kan met twee weken worden verlengd. Daarna volgt een beoordeling van hoeveel uur en waar je werkelijk kunt werken. Re-integratie nog niet gelukt: geen herstel en geen werkhervatting Na één jaar Als je na een jaar (52 weken) nog steeds arbeidsongeschiktheid bent, komt er een officieel tussenverslag: de eerstejaarsevaluatie. Hierin komt een overzicht te staan van al je re-integratieactiviteiten. Na 90 weken Mocht je onverhoopt na ongeveer 90 weken (één jaar en 9 maanden) na je eerste verzuimdag nog niet (volledig) aan het werk zijn, dan ontvang je van UWV een
13
aanvraagformulier voor de WIA (wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Met deze aanvraag moet je een re-integratieverslag meesturen. Dit re-integratie verslag maak je zelf met informatie die je krijgt van de bedrijfsarts en van je leidinggevende. De verzuimspecialist kan je helpen met dit verslag en stemt dit af met je P&O-functionaris. Het re-integratieverslag bestaat uit een aantal documenten die in de afgelopen periode zijn gemaakt en die je voor deze aanvraag maakt: • de probleemanalyse, • het plan van aanpak, • eventuele bijstellingen van de probleemanalyse en bijstellingen van het plan van aanpak, • een actueel oordeel van de bedrijfsarts over je verzuim en • jouw eigen evaluatie over je verzuim en re-integratie. Voordat UWV je WIA-aanvraag in behandeling neemt, toetst zij eerst of zowel Philadelphia als jij voldoende re-integratie inspanningen hebben ondernomen en of alle mogelijkheden voor re-integratie zijn onderzocht en benut. Uiteindelijk krijg je van UWV bericht over de beoordeling van je WIA-aanvraag. Moet ik meewerken aan re-integratie activiteiten? Elke medewerker van Philadelphia is (wettelijk) verplicht zich aan de regels van de verzuimregeling te houden. Dat geldt trouwens ook voor Philadelphia zelf. In de wet die het ziekteverzuim terug wil dringen, de Wet Verbetering Poortwachter, staan de regels en verplichtingen over verzuim en re-integratie. Als Philadelphia of jij zich niet aan deze regels houden, kan UWV sancties opleggen. Voor jou als medewerker is het daarom belangrijk dat je tijdens je verzuim niets doet dat je herstel belemmert. Belangrijk is ook dat je voldoende actief bijdraagt aan je re-integratie. Doe je dat niet of houd jij je niet aan de gemaakte re-integratie afspraken, dan loop je het risico van een tijdelijke loonstop. In het uiterste geval kan niet of onvoldoende meewerken aan je re-integratie (binnen maar ook buiten Philadelphia) leiden tot ontslag. Als je een WIA-uitkering ontvangt, kan UWV ook besluiten je uitkering te korten wanneer je niet voldoende meewerkt aan je re-integratie. Ook Philadelphia kan een sanctie opgelegd krijgen als we volgens UWV niet goed hebben meegewerkt aan jouw terugkeer naar het werk (de re-integratie). UWV kan Philadelphia verplichten voor een bepaalde periode (maximaal een jaar) jouw volledige salaris door te blijven betalen. Je krijgt dan geen WIA-uitkering: dit heet 14
een loonsactie. In die extra tijd moeten wij samen alsnog bewijzen dat wij er alles aan doen je te helpen zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan. Het gaat er om je zo snel mogelijk in een passende functie te laten werken.
Hoe staat het met mijn privacy? De medische informatie die jij geeft aan de verzuimspecialist of aan de bedrijfsarts wordt uiteraard vertrouwelijk behandeld. In sommige gevallen kan de verzuimspecialist het wenselijk achten bepaalde arbeidsgerelateerde informatie aan je leidinggevende door te geven. Bijvoorbeeld over eventuele beperkingen die aanpassingen op je werkplek noodzakelijk maken. De bedrijfsarts of zijn vervanger heeft als enige inzage in jouw medische gegevens. Ook hij kan het wenselijk vinden bepaalde informatie door te geven aan de werkgever. In zo’n situatie wordt eerst jouw toestemming gevraagd om die gegevens aan de werkgever te mogen geven.
15
4. Samenvatting: wie doet wat bij ziekteverzuim? Medewerker Bij verzuim neem je telefonisch contact op met je leidinggevende. Je informeert hem of haar over je aanvraag ziekteverlof. Je doet dit op zo’n manier dat je leidinggevende je aanvraag voor ziekteverlof kan honoreren of dat jullie een andere regeling moeten treffen. Daarbij hoef je geen specifiek medische informatie te geven. Je informeert je leidinggevende of je wel of niet (volledig) kan werken en over acties die je gaat ondernemen om weer te herstellen. Jouw leidinggevende beoordeelt je aanvraag en maakt samen met jou ook afspraken over het tijdstip waarop je waarschijnlijk weer aan het werk gaat (vermoedelijke datum herstel). Indien nodig maakt je leidinggevende samen met jou ook afspraken om de bedrijfsarts en verzuimspecialist te raadplegen. Van jou als medewerker wordt een actieve houding verwacht, gericht op een zo spoedig mogelijk herstel en een zo kort mogelijk verzuim. Het is immers jouw verantwoordelijkheid om de gemaakte afspraken met je leidinggevende na te komen. Uiteraard geldt het omgekeerde ook voor je leidinggevende. Leidinggevende Je leidinggevende heeft een sturende rol, is verantwoordelijk voor de behandeling van de verzuimsituatie en bepaalt of hij je aanvraag voor ziekteverlof honoreert. Op basis van de informatie die je leidinggevende tijdens de verzuimaanvraag krijgt, bekijkt hij samen met jou of de verzuimspecialist en/of de bedrijfsarts ingeschakeld moeten worden. Je leidinggevende maakt met jou afspraken over te ondernemen acties en spant zich samen met jou in om de periode van verzuim zo kort mogelijk te houden. Een leidinggevende brengt het onderwerp ‘verzuim’ periodiek op de agenda van de teambespreking en zorgt dat medewerkers regelmatig hun eigen verzuimcijfers te zien krijgen. Met elkaar zorgen we er voor dat ‘verzuim’ en het voorkomen daarvan een bespreekbaar onderwerp wordt. Verzuimspecialist De verzuimspecialist is de ‘regisseur van het verzuimproces’ en ondersteunt de leidinggevende en medewerker bij uitvoeren van het verzuimproces, de begeleiding van het verzuim en het voorkomen daarvan. Hij is niet bij Philadelphia in dienst en werkt dus onafhankelijk.
16
De verzuimspecialist komt op verzoek van je leidinggevende of op eigen initiatief in actie. Je leidinggevende kan bijvoorbeeld advies vragen over je verzuimaanvraag en het beoordelen en het al dan niet honoreren daarvan. In het geval je langdurig verzuimt, geeft de verzuimspecialist in overleg met de bedrijfsarts ook advies over mogelijkheden om weer je eigen of ander passend werk te kunnen doen. Als medewerker kun je ook zelf een gesprek met de verzuimspecialist aanvragen. Meld dit wel even aan je leidinggevende. Die zorgt ervoor dat je wordt uitgenodigd. P&O-functionaris Een P&O-functionaris heeft kennis en overzicht van alles wat bij de arbeids overeenkomst hoort. Hij of zij is vanuit die rol ook betrokken bij alle verzuim situaties en adviseert hierover aan de leidinggevenden en de regiodirecteur. De P&O-functionaris onderhoudt tevens contacten met de verzuimspecialist en de bedrijfsarts. Bedrijfsarts De bedrijfsarts is net als de verzuimspecialist een onafhankelijke deskundige. De bedrijfsarts werkt in de tweede lijn. Hij komt pas in actie wanneer vastgesteld moet worden of er een medisch objectief vast te stellen oorzaak voor het verzuim is. Ook speelt de bedrijfsarts een rol als vastgesteld moet worden of een medewerker medisch gezien nog mogelijkheden heeft om arbeid te verrichten. De bedrijfsarts adviseert leidinggevenden over beperkingen en mogelijkheden voor het verrichten van arbeid, zodat de leidinggevende samen met jou afspraken over werkhervatting kan maken. Huisarts en medisch specialisten Wanneer de bedrijfsarts van mening is dat hij meer informatie nodig heeft om tot een medisch oordeel te komen, dan kan hij - in overleg met en na jouw akkoord contact opnemen met de huisarts en/of medisch specialist en/of andere behandelaars. Rekening houdend met het medisch geheim adviseert de bedrijfsarts jou en de leidinggevende over mogelijkheden voor het verrichten van arbeid.
17
5. Vragen die aan de orde komen bij de aanvraag ziekteverlof Werknemer
Leidinggevende
1. Z iekteverlof aanvragen? Denk eerst ook even na welke aangepaste of andere werkzaamheden je nog wél kunt doen. Noteer deze. Dat maakt het voeren van het gesprek straks makkelijker.
1. Aanvraag ziekteverlof? Neem de tijd, toon belangstelling en bespreek de situatie met de werknemer. Spreek desnoods af dat je terugbelt als je wat meer tijd hebt (binnen twee uur).
2. Vraag dan ziekteverlof aan bij je leidinggevende, ruim vóór aanvang van je werk, uiterlijk om negen uur ’s ochtends of uiterlijk twee uur voor aanvang van je werkzaamheden.
2. Ga met de medewerker na hoe het werk (taken, tijden, plek) aangepast kan worden. Spreek af wanneer je evalueert of de aanpassing nog nodig is.
3. J e leidinggevende beoordeelt je aanvraag voor ziekteverlof. Hij of zij zal je ook een paar vragen stellen. Zie hiernaast.
3. M aak hierover afspraken, laat de medewerker dit noteren en terugkoppelen. Benoem hierbij liefst een datum.
4. J e stelt je, uiteraard indien mogelijk, beschikbaar voor aangepaste of andere werkzaamheden en je noteert jullie afspraken daarover.
4. Stimuleer de medewerker actief te werken aan herstel, liefst op het werk.
5. Het is belangrijk dat je zelf actief werkt aan je herstel en je inzetbaarheid. Werken is gezond, is ons uitgangspunt.
5. Raadpleeg, indien nodig, je P&Ofunctionaris of de verzuimspecialist.
6. A ls er een medisch advies nodig is, stelt de leidinggevende in overleg met jou een concrete vraag aan de bedrijfsarts. Je gaat dan naar het spreekuur van de bedrijfsarts.
6. Maak samen met de medewerker een concrete vraag/opdracht voor de bedrijfsarts als zijn/haar oordeel nodig is. 7. Beoordeel de aanvraag ziekteverlof en leg dat vast in Humannet Verzuim. Spreek af wie (leidinggevende of medewerker) de eerstvolgende keer contact opneemt en wanneer dit plaatsvindt.
18
6. Korte Verzuimwijzer: de belangrijkste stappen in verzuim en re-integratie Stap
Actie
Wie
DAG 1
Voor 9.00 uur of uiterlijk twee uur voor aanvang van je werkzaamheden ziekteverlof aanvragen bij je leidinggevende. Oorzaak bespreken met mogelijkheden en beperkingen, zaken regelen en opgeven waar (adres) en hoe (telefoon/mobiel) je bereikbaar bent. Tevens ook de locatie informeren.
Medewerker
DAG 3
Leidinggevende neemt contact met je op: stand van zaken doornemen. Aanmelden voor spreekuur verzuimspecialist.
Leidinggevende.
WEEK 2/5
Wekelijks contact met leidinggevende. Afspraken maken voor de periode dat het verzuim loopt. Aanmelden voor spreekuur verzuimspecialist.
Leidinggevende Medewerker Verzuimspecialist
DAG 1
Hersteld melden bij je leidinggevende. Tevens de werkplek informeren.
Medewerker
DAG 1/2
Leidinggevende zet herstelmelding in Humannet. Informeert tevens het planbureau/DRP.
Leidinggevende
DAG 1/3
Leidinggevende heeft een werkhervattings gesprek met jou.
Leidinggevende Medewerker
Hersteld:
Verzuim blijft: WEEK 3
Wekelijks voortgangsgesprek tussen leidinggevende met jou. Uiterlijk in deze week aanmelden spreekuur bedrijfsarts. Jij brengt - indien mogelijk - regelmatig een bezoek aan je werkplek.
Leidinggevende Medewerker
Uiterlijk WEEK 6
Raadplegen bedrijfsarts: bedrijfsarts stelt een probleemanalyse op.
Verzuimspecialist Bedrijfsarts
19
Uiterlijk WEEK 8
Probleemanalyse bespreken met leidinggevende. Aan de hand daarvan, een plan van aanpak opstellen; dient gereed te zijn in de 8e ziekteweek. Regelmatig maar minstens één keer per zes weken het plan van aanpak bespreken met leidinggevende en indien nodig, actueel maken.
Leidinggevende Medewerker
WEEK 42
Melding aan UWV: 42e-weeks melding.
P&O
WEEK 52
Einde eerste verzuimjaar: eerstejaars evaluatie. Evalueren van inspanningen in het eerste verzuimjaar en bepalen of aanpak werkt en of bijstelling nodig is. Eventueel nieuwe beoordeling door bedrijfsarts (met FML). Salaris terug naar 70%.
Leidinggevende Medewerker P&O Verzuimspecialist Bedrijfsarts
2e JAAR VERZUIM
Indien het herstel langer duurt dan verwacht, kan de bedrijfsarts om een nieuw oordeel worden gevraagd: actualiseren probleemanalyse.
Bedrijfsarts
WEEK 88
WIA-aanvraag compleet maken, o.a. opstellen re-integratieverslag door bedrijfsarts.
Bedrijfsarts Leidinggevende Medewerker Verzuimspecialist
WEEK 90
Aanvraag WIA-uitkering bij UWV.
Medewerker
20
7. Woordenlijst, begrippen en definities (in volgorde van tijd) Aanvraag ziekteverlof De medewerker vraagt aan leidinggevende om doorbetaling van loon, omdat de medewerker vanwege een medische reden of ziekte niet in staat is het afgesproken werk uit te voeren. Ziekte/gebrek Een consistent geheel van stoornissen, beperkingen en handicaps die het verrichten van arbeid onmogelijk maken. Of hiervan sprake is, wordt zonodig door de bedrijfsarts rechtstreeks en medisch objectief vastgesteld. De vaststelling van de bedrijfsarts is adviserend en niet bindend. Loondoorbetaling Het Burgerlijk Wetboek hanteert de hoofdregel ‘geen arbeid, geen loon’. Dit houdt in dat wanneer een werknemer geen arbeid verricht zoals is overeengekomen met zijn werkgever, er ook geen recht bestaat op uitbetaling van loon. Een uitzondering op deze hoofdregel geldt bij ‘ziekte/arbeidsongeschiktheid’. Dit betekent dat in situaties waarin sprake is van ziekteverzuim de werkgever het loon moet doorbetalen dat in overeenstemming is met wettelijke regelingen en CAO-afspraken. Kort verzuim Verzuimperiode korter dan 7 kalenderdagen. Dit verzuim eindigt meestal na enkele dagen. De hersteldatum wordt meestal bij de verzuimaanvraag tussen leiding gevende en medewerker reeds afgesproken. Middellang verzuim Verzuimperiode van 7 tot 42 kalenderdagen. Bij de verzuimaanvraag is nog niet duidelijk hoelang het verzuim gaat duren. Het risico bestaat dan dat de mede werker uit beeld raakt en onnodig medicalisering optreedt. Van belang is dat medewerker en leidinggevende contact houden en actie ondernemen om zo snel mogelijk tot herstel te komen. Langdurig verzuim Verzuim dat langer duurt dan 42 kalenderdagen.
21
Frequent verzuim Van frequent verzuim is sprake als binnen twee maanden twee keer een aanvraag verzuimverlof is geweest of drie keer ziekteverlof is aangevraagd in een aansluitende periode van twaalf maanden. Bij frequent verzuim wordt bij terugkeer op de werkplek binnen vijf werkdagen een extra (!) gesprek gevoerd door de leidinggevende met de medewerker. Dit gesprek gaat niet alleen over je terugkeer op het werk maar is ook een gesprek over wat je leidinggevende voor je kan betekenen om frequent verzuim te voorkomen. Wet Verbetering Poortwachter Deze wet is in 2002 van kracht geworden en moet leiden tot een vermindering van langdurig verzuim en een lagere instroom in de WIA. Op basis van deze wet zijn rechten en plichten van werkgever en werknemer vastgelegd in geval van dreigend langdurend verzuim. Zo heb je als medewerker de verantwoordelijkheid om in overleg met je leidinggevende actief mee te werken aan het voorkomen van verzuim. In geval van verzuim ben je verplicht om samen met je leidinggevende acties te ondernemen zodat je zo snel mogelijk weer aan de slag kunt gaan. Probleemanalyse Wanneer je langdurig verzuimt, maakt de bedrijfsarts een analyse van je verzuimsituatie. Daarin staat ook welke mogelijkheden je hebt om arbeid te verrichten en wat de te verwachten herstelprognose is. Deze analyse wordt opgemaakt zodra daar een aanleiding voor is maar uiterlijk in de zesde week van je verzuim als het dreigt langdurig te worden. De bedrijfsarts tekent deze probleemanalyse en geeft een kopie aan jou en je leidinggevende. Plan van Aanpak (re-integratie) In het plan van aanpak staan activiteiten die ondernomen worden om weer te komen tot een volledige werkhervatting. De leidinggevende maakt dit plan in overleg met de medewerker en mede op basis van de probleemanalyse. Beiden bespreken dit plan van aanpak regelmatig met elkaar. Indien nodig wordt het bijgesteld. Re-integratie of mobiliteit Al die activiteiten die ondernomen worden om te herstellen en weer volledig het eigen werk te kunnen verrichten. Wanneer het eigen werk niet meer mogelijk is, wordt gezocht naar ander passend werk.
22
Hersteldatum Dit is de kalenderdag dat de medewerker voldoende hersteld is en weer in staat is arbeid te verrichten. De hersteldatum is dus niet per se gelijk aan de eerste werkdag. Zeker in het geval van parttimers kan de hersteldatum een andere dag zijn dan de eerste werkdag. Deskundigenoordeel UWV Wanneer de medewerker van mening verschilt met de leidinggevende over de re-integratie, hebben beiden de mogelijkheid bij UWV een deskundigenoordeel aan te vragen. Bij drie situaties is dit mogelijk: • er is een geschil over de arbeidsongeschiktheid in relatie tot het werkhervattingadvies van de bedrijfsarts • er is een geschil over de mate van aanwezigheid van passend arbeid bij de werkgever • er is een verschil van mening over de vraag of door een van beiden voldoende en geschikte inspanningen voor de re-integratie zijn verricht. Het advies van UWV is niet bindend doch in het geval dat het geschil tot een rechtszaak leidt, hecht de rechter wel grote waarde aan het advies van UWV. Arbeidsconflict Een arbeidsconflict is een belastende situatie en kan leiden tot psychische problemen en klachten. Bedrijfsartsen noemen dit vaak ‘situationele arbeidsongeschiktheid’. Op grond van een arrest van de Hoge Raad van oktober 2010 wordt de term ‘situationele arbeidsongeschiktheid’ uitsluitend nog gezien als een bijzonder verlof ex art 7:628 BW. Werkplekonderzoek Bij gezondheidsklachten die vermoedelijk te maken hebben met de arbeidsomstandigheden is het van belang dit te bespreken met de leidinggevende. De leidinggevende kan dan een werkplekonderzoek laten uitvoeren, zodat duidelijk wordt wat de eventuele oorzaak is en welke oplossingen mogelijk zijn. Eerstejaarsevaluatie Bij langdurend verzuim kijken medewerker en leidinggevende uiterlijk 52 weken na de eerste verzuimdag terug hoe het verzuim en de re-integratie het afgelopen jaar zijn verlopen. Vervolgens maken medewerker en leidinggevende nieuwe afspraken over de re-integratie voor de komende periode.
23
Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) Een inkomensvoorziening voor personen die arbeidsgehandicapt zijn; voorheen de WAO. WAO en WIA blijven onafhankelijk van elkaar voortbestaan. ‘Oude’ verzuimgevallen (van vóór 01-01-2004) blijven onder de WAO vallen. Verzuimgevallen op of na 01-01-2004 vallen onder de nieuwe WIA wetgeving. De WIA kijkt meer dan de WAO naar hetgeen mensen nog wél kunnen en veel minder naar wat mensen niet meer kunnen. In de WIA zijn de keuringseisen strenger. Mensen worden geacht hun resterende arbeidsmogelijkheden, de zogeheten restverdiencapaciteit, te gebruiken. In de praktijk komt dit vaak neer op een forse terugval in inkomen. Na een WIA-keuring wordt afhankelijk van de beschikking, een onderscheid gemaakt tussen 3 categorieën: • I nkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). Klasse 80-100%. Volledig én duurzaam arbeidsongeschikt. De hoogte van de IVA-uitkering is 75 procent van het laatst verdiende salaris. • W erkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Klasse 35-80%. Onvolledig en/of niet duurzaam arbeidsongeschikt. Naast loon uit arbeid wordt een loongerelateerde uitkering betaald van 70 procent van het verschil tussen oude en nieuwe loon. Na afloop van de loongerelateerde uitkering valt de medewerker terug op een vervolguitkering. • W erkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Klasse < 35%. Minder dan 35 procent arbeidsongeschikt. In deze situatie bestaat geen recht op een uitkering. Als medewerker ga je dan eerst met Philadelphia bekijken welke mogelijkheden er nog binnen Philadelphia zijn voor passend werk. Wanneer er binnen Philadelphia geen ander passend werk is en je je eigen werk niet meer kunt doen, dan is Philadelphia verplicht jou te helpen bij het zoeken van werk bij een andere werkgever. Lukt dit allemaal toch niet, dan is ontslag mogelijk. Philadelphia kan na twee jaar verzuim een ontslagvergunning bij UWV aanvragen. Deze wordt verleend als blijkt dat gedurende de twee verzuimjaren alles is gedaan om re-integratie te realiseren terwijl er geen passende arbeid binnen Philadelphia is.
24
Philadelphia wil er vanuit een christelijke visie aan bijdragen dat mensen met een verstandelijke beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk met verantwoordelijkheidsbesef, passie, aandacht en professionaliteit. We gaan uit van de mogelijkheden van iedere individuele cliënt als het gaat om zorg, wonen, werken, leren, dagbesteding en welzijn.
Stichting Philadelphia Zorg
Elspeterweg 22 8071 PA Nunspeet Postbus 22 8070 AA Nunspeet T (0341) 27 85 00 F (0341) 27 85 36 E
[email protected]
www.philadelphia.nl
Het beste uit jezelf