ZIEKENHUISRECHT ANNO 2014

ZIEKENHUISRECHT ANNO 2014 ELFDE UPDATE VAN PROGRAMMA 7 SPECIALISTEN OVER 7 NIEUWE EN HETE HANGIJZERS UIT HET GEZONDHEIDSRECHT Anticipeer - door kennis van zaken - op knelpunten & conflicten die de operationele, administratieve en juridische werking van uw ziekenhuis bedreigen.

12 maart 2014

Gent Meeting Center (Holiday Inn UZ) Gent Onder het deskundig voorzitterschap van: Filip Dewallens Voorzitter - Vlaamse Vereniging voor Gezondheidsrecht Advocaat-Managing Partner - Dewallens & partners

wAAROM DIT PROGRAMMA? ZIEKENHUISRECHT ANNO 2014 De juridische complexiteit van uw opdracht als ziekenhuisverantwoordelijke neemt steeds toe. Elke dag opnieuw, wordt u geconfronteerd met nieuwe juridische valkuilen. U hebt dan ook – meer dan ooit – nood aan inzichten in dit juridische kluwen. Daarom organiseert het Institute for Business Development voor de elfde maal een update van ons succesvolle programma ‘Ziekenhuisrecht’. Ook deze editie wordt gekenmerkt door nieuwe juridische en operationele uitdagingen waar u als ziekenhuismanager dagelijks mee geconfronteerd wordt. Kantoor Dewallens & partners, hét nichekantoor dat zeer gespecialiseerde juridische diensten aanbiedt aan de medische sector, staat garant voor up-to-date informatie, gekenmerkt door kennis, inzicht en ervaring.

WAT MAG U VERWACHTEN Het IFBD selecteerde voor u i.s.m. Meester Dewallens opnieuw zeven hete hangijzers uit de gezondheidszorg, direct herkenbaar binnen uw ziekenhuis … ◆◆ Associatieovereenkomsten ◆◆ De patiëntenfactuur ◆◆ Het elektronisch patiëntendossier ◆◆ Het medische geheim op de Spoed ◆◆ De onbekwame patiënt ◆◆ Toegangsbeperkingen in het ziekenhuis ◆◆ Handhaving van directiebeslissingen tegenover ziekenhuisartsen Kortom, stuk voor stuk knelpunten die de operationele, administratieve en juridische werking van uw ziekenhuis kunnen bedreigen.

wAT MAAKT DIT PROGRAMMA UNIEK? Deze cursus – speciaal ontwikkeld voor de ziekenhuiswereld – blijft een uniek programma in België. De complexe – en steeds wijzigende – juridische materie wordt vertaald naar de dagelijkse werkomgeving binnen uw ziekenhuis. U krijgt de kans om uw vragen voor te leggen aan onze 7 specialisten. Hiertoe bezorgen wij u op voorhand een vragenlijst, zodat wij rekening kunnen houden met uw specifieke vragen. Op deze manier krijgt u de kans om zich te wapenen tegen de vele valkuilen waar u dagelijks mee wordt geconfronteerd. Dit programma is dan ook een directe investering in de toekomst van uw hospitaal en in uw eigen carrière als verantwoordelijk manager.

WIE IS UW DOCENTENKORPS ... U heeft nog nooit de kans gehad om uw vragen en bezorgdheden aangaande gezondheidsrecht voor te leggen aan niet minder dan 7 specialisten ter zake. Filip Dewallens is managing partner van het advocatenkantoor Dewallens & partners. Hij studeerde rechten aan de K.U.Leuven (1990, magna cum laude) en hij legt zich sindsdien - binnen het brede domein van het gezondheidsrecht - vooral toe op het ziekenhuisrecht en het bestuurlijk gezondheidsrecht. Zo begeleidde hij het fusieproces van 29 ziekenhuizen en adviseert hij permanent raden van bestuur, managementscomité’s, medische raden en ziekenhuisartsen. In het publiek gezondheidsrecht en inzake ziekteverzekering adviseerde hij verschillende Ministers van Sociale zaken en Volksgezondheid. Zo was hij nauw betrokken bij de oprichting van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg en van het Fonds Medische Ongevallen. Op internationaal niveau werkte Filip in opdracht van het IMF, de Wereldbank (Macedonië 1997 , Slovenië 2004) en de Raad van Europa (Montenegro 2008 en Servië 2009). Filip is sinds 1996 voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Gezondheidsrechten. Hij publiceerde een honderdtal wetenschappelijke artikels en boeken. Filip Dewallens doceert gezondheidsrecht aan de HUBrussel en de Ehsal Management School en hij was visiting professor aan de Universiteit van Ljubljana (Slovenië) voor het European Institute of Social Security. Filip is sinds 2014 bestuurder van de K.U.Leuven. An Vijverman is partner bij het advocatenkantoor Dewallens & partners. Zij studeerde aan de Facultés Universitaires van Namen (FUNDP) en aan Queen Mary and Westfield College van de University of London. In 1997 behaalde ze cum laude haar licentie in de rechten aan de K.U.Leuven. An Vijverman legt zich binnen het medisch recht in het bijzonder toe op de privacywetgeving, het farmaceutisch recht en life sciences. De begeleiding van farmaceutische bedrijven en van ondernemingen in de sector van biotech, medical devices, health care ICT en de verwerking van medische gegevens behoort tot het hart van haar adviespraktijk. An heeft een heel resem publicaties op haar naam en ze is mede-auteur van het verzamelwerk “Chapters on Pharmaceutical Law”. Raf Van Goethem is partner bij het advocatenkantoor Dewallens & partners. Hij is licentiaat in de rechten van de K.U.Leuven (1990, cum laude). In 1990 en 1991 was hij verbonden aan het Instituut voor Sociaal Recht van de rechtsfaculteit van de K.U.Leuven. Raf is binnen het kantoor verantwoordelijk voor het medisch procesrecht. Daarnaast is hij gespecialiseerd in het medisch aansprakelijkheidsrecht waarin hij zowel ziekenhuizen als artsen verdedigt en een team van advocaten en stafmedewerkers aanstuurt en leiding geeft. Over deze onderwerpen is hij bovendien een veelgevraagd spreker. Raf publiceerde meerdere juridische artikels in het “Tijdschrift voor Gezondheidsrecht / Revue de Droit de la Santé” over het statuut van de ziekenhuisarts. Raf is verbonden aan de EHSAL Management School waar hij doceert in het kader van het post-universitair programma “Algemeen management voor de geneesheren-specialisten” en het post-graduaat “Management in de gezondheids- en welzijnszorg”. Ann Dierickx is partner bij het advocatenkantoor Dewallens & partners. Ze studeerde aan de K.U.Leuven en de Université I de Rennes. Zij behaalde in 1997 cum laude haar licentie in de rechten en in 1999 magna cum laude haar LL.M. diploma (i.e. Master na Master) aan de K.U.Leuven. Ann liep stage bij de Brusselse advocatenkantoren Stibbe en Eubelius. In 2005 verdedigde zij haar doctoraal proefschrift “Toestemming en strafrecht. Een strafrechtsdogmatische analyse van de toestemming en de strafrechtelijke bescherming van lijf en leven”. Van 1999 tot 2008 was Ann Dierickx - ondermeer als docent - verbonden aan het Instituut voor Strafrecht van de K.U.Leuven. Ann Dierickx is lid van de redactie van het tijdschrift Nullum Crimen en van het wetboek Strafrecht Geannoteerd. Christophe Lemmens is advocaat bij advocatenkantoor Dewallens & partners. Hij studeerde in 2007 af als Master in de Rechten aan de UAntwerpen. Reeds tijdens zijn studie voerde Christophe als aspirantassistent onderzoek uit naar nosocomiale infecties. In 2013 promoveerde hij op het doctoraal proefschrift “De juridische aspecten van voorafgaande wilsverklaringen rond het levenseinde”. Christophe werd op het World Congress on Medical Law in Beijing in 2008 uitgeroepen tot eerste laureaat van het Young Researchers Forum. In 2011 kreeg hij als enige laureaat in de sociale en humane wetenschappen een aanmoedigingsbeurs voor jonge vorsers aangeboden door de Onderzoeksraad van de Universiteit Antwerpen. Diego Fornaciari is advocaat bij advocatenkantoor Dewallens & partners. Hij behaalde  zijn diploma van Master in de rechten in 2006 aan de Universiteit Gent. In 2011 promoveerde Diego aan de K.U.Leuven met zijn doctoraal proefschrift: “De wisselwerking tussen het mededingingsrecht en het recht op kwaliteitsvolle zorg van de patiënt”. Sinds 1 oktober 2012 is hij praktijkassistent aan de K.U.Leuven en aan de HUBrussel. Diego Fornaciari is plaatsvervangend lid van de Federale Commissie voor medisch en wetenschappelijk onderzoek op Embryo’s in vitro (FCE) en lid van de juridische adviesgroep van het NVKVV. Jellina Buelens is advocaat bij advocatenkantoor Dewallens & partners. Zij behaalde haar Master in de rechten in 2007 aan de K.U.Leuven. Na haar rechtenstudie volgde zij nog een Master in de Criminologische Wetenschappen. Zij is verantwoordelijk voor de begeleiding van de invordering van de patiëntenfacturen voor verschillende grote ziekenhuizen. Zij publiceerde verschillende artikels over de juridische organisatie van voorzieningen in de gezondheidszorg.

PROGRAMMA BLOK 1: SLIMME CLAUSULES IN ASSOCIATIEOVEREENKOMSTEN VAN ZIEKENHUISARTSEN: GEBOORTE, LEVEN EN DOOD ( VERRIJZENIS ) VAN DE ASSOCIATIE (Raf van Goethem – Advocaat-partner bij Dewallens & partners)

Professionele samenwerking tussen ziekenhuisartsen biedt onmiskenbaar voordelen. Er is in de eerste plaats uiteraard de bekommernis om het werk inhoudelijk op elkaar af te stemmen. Er zijn ook de bekende financiële en fiscale motieven. Maar ze kunnen ook een grote impact hebben op de werking van andere diensten in het ziekenhuis. In deze module worden enkele bijzondere clausules in associatie-overeenkomsten behandeld die ook dienstoverschrijdende effecten kunnen hebben. Van exuberante intredevergoedingen over nietige niet-concurrentiebedingen en onwerkbare arbitrageclausules.

BLOK2: DE PATIËNTENFACTUUR: VAN FACTUURVOORWAARDEN TOT GERECHTELIJKE INVORDERING (Jellina Buelens – Advocaat bij Dewallens & partners)

Ziekenhuizen worden steeds vaker geconfronteerd met patiënten die hun facturen niet betalen. Deze module beantwoordt hierover een aantal praktische vragen zoals: Wat als de patiënt zijn ziekenhuisfactuur niet betaalt? Hoe kan men alsnog betaling bekomen? Binnen welke termijn moeten ziekenhuisfacturen worden ingevorderd? Zijn er handelingen die deze termijn kunnen verlengen? Zijn de factuurvoorwaarden tegenwerpelijk aan de patiënt? Mag men aan een wanbetaler medische zorgen weigeren?

BLOK 3: HET ELEKTRONISCH PATIËNTENDOSSIER: WAT U WEL, EN VOORAL NIET MAG DOEN (An Vijverman – Advocaat-partner bij Dewallens & partners)

Wat zijn cruciale aandachtspunten bij de aanschaf en/of aanmaak van een software-applicatie voor een elektronisch patiëntendossier? Wie is waarvoor aansprakelijk en verantwoordelijk? De ziekenhuisarts ziet het patiëntendossier als zijn instrument en wil het voorwaardelijk kunnen delen met andere zorgverleners. Maar wat zijn de voorwaarden en mogelijkheden? De patiënt beschouwt het patiëntendossier dan weer vaak als “zijn” dossier en wil er aanspraak op kunnen maken wanneer en zoals hij dat wil. Hoever kunnen het inzagerecht en het recht op afschrift opgerekt worden? Moet de patiënt zijn dossier bijvoorbeeld ook online en van op afstand kunnen inkijken? En wat kan men eventueel voor inzage door de patiënt afschermen?

BLOK 4: HET MEDISCH GEHEIM OP DE SPOED: WAT ALS DE POLITIE VOOR U STAAT? (Ann Dierickx – Advocaat-partner bij Dewallens & partners)

Moet een spoedarts controleren of het medisch verantwoord is om een persoon in een cel op te sluiten? Mag hij de politie informeren over de gezondheidstoestand van een verdachte of een slachtoffer? Mag een hoofdarts het medisch dossier van een patiënt meegeven met de politie? Mag de spoedarts de politie verwittigen wanneer een patiënt met verdachte verwondingen op de spoed wordt opgenomen? Tenslotte, mag hij weigeren om mee te werken of is dit obstructie van het strafonderzoek?

BLOK 5: DE ONBEKWAME PATIËNT: HOE JURIDISCH CORRECT OMGAAN MET HANDELINGS - EN WILSONBEKWAMEN IN HET ZIEKENHUIS (Christophe Lemmens – Advocaat bij Dewallens & partners)

Wie moet ten aanzien van een handelings- of wilsonbekwame patiënt de beslissingen nemen en op welke basis moet dat dan gebeuren? Hoewel de Wet Patiëntenrechten in principe een vertegenwoordigingsregeling als oplossing voorziet, blijkt de bruikbaarheid van deze oplossing in de praktijk verre van evident te zijn. Zo leidt de zorg voor de patiënt soms tot familieruzie. De zaken worden nog bemoeilijkt doordat een onbekwame patiënt zich in verschillende juridische statuten kan bevinden met elk hun eigen set van regels. Ook de vorm en de inhoud van voorafgaande wilsverklaring komt aan bod. Dit alles wordt toegelicht aan de hand van concrete praktijkgevallen.

BLOK 6: TOEGANGSBEPERKINGEN IN HET ZIEKENHUIS: OVER HUISDIEREN, FANS, EX- ECHTGENOTEN EN GERECHTSDEURWAARDERS (Diego Fornaciari – Advocaat bij Dewallens & partners)

Een gehospitaliseerde vrouw vraagt of ze haar hondje bij zich mag houden. Een bekende Vlaming wordt opgenomen en zowel de pers als een horde fans proberen van hem een glimp op te vangen. De Zorginspectie staat aan de deur van uw ziekenhuis en wil onaangekondigd een inspectie uitvoeren. Een patiënt wordt verdacht in het kader van een moordonderzoek en de politie wil hem in het ziekenhuis ondervragen. Hoe gaat u om met deze en andere gelijkaardige situaties? Hierop zal in deze module een antwoord worden geboden.

BLOK 7: HANDHAVING VAN DIRECTIEBESLISSINGEN TEGENOVER ZIEKENHUISARTSEN (Filip Dewallens – Advocaat-partner bij Dewallens & partners)

Zelfstandige ziekenhuisartsen zijn “duurzame aannemers” van het ziekenhuis. De verbintenissen tussen ziekenhuisartsen en het ziekenhuis zijn daarom noodzakelijk contractueel of reglementair. In deze module wordt onderzocht hoe de vrijheid en de professionele autonomie van de ziekenhuisarts verzoend kan worden met een efficiënte ziekenhuisorganisatie. Zowel de handhaving van de beslissingen van de hoofdarts, van de diensthoofden als van de algemene directie komen uitgebreid aan bod, elk met hun arsenaal aan juridische mogelijkheden. VERLOOP VAN DE CURSUSDAG: 08.30 Welkomstkoffie en registratie. 09.00 Opening van de training (met voorstelling van de docenten). 12.30 Lunch. 17.00 Afsluiting van de dag. Zowel in de voor- als namiddag wordt een korte (koffie-)pauze gehouden.

INSCHRIJVINGSFORMULIER Cursus (F090): Ziekenhuisrecht anno 2014 - 12 maart 2014 BEDRIJFSINFORMATIE FIRMA: STRAAT / NR. / BUS: ...................................................................................................................................................................................................................................... PC/GEMEENTE:

......................................................................................................................................................................................................................................

Alg. TEL.-nr.:

Alg. FAX-nr. :

ACTIVITEIT:

q industrie-productie

q groothandel & import



q transport

q diensten

SECTOR: ..........................................................................................................................

q kleinhandel

q bouwondernemers

q horeca

q overheid

AANTAL WERKNEMERS: ....................................................................

FACTURATIEGEGEVENS Facturatie-adres:

................................................................................................... BTW-nr.: ................................................................................................... Uw ref.: ...................................................................................................

.............................................................................................. ..............................................................................................

DEELNEMERS Dhr. / Mevr. :

Dhr. / Mevr.: Functie:

..............................................................................................

Functie:

..............................................................................................

E-mail:

..............................................................................................

E-mail:

..............................................................................................

Reserveer een hotelkamer van ............................ tot. ..................................

Reserveer een hotelkamer van ............................ tot. ..................................

FAX: 050 31 04 21 - E-MAIL: [email protected]

Praktische informatie DATUM & PLAATS VAN DE CURSUS Het IFBD organiseert dit programma op 12 maart 2014. U wordt verwacht in het Gent Meeting Center (Holiday Inn UZ), Akkerhage 2, 9000 Gent. Dit hotel ligt net naast de E17 (Antwerpen - Gent - Kortrijk), afrit 9 UZ Gent. Het hotel beschikt over een ruime – gratis – parking.

DEELNAMEKOSTEN De deelnameprijs aan dit programma bedraagt 699 Euro excl. 21 % BTW. Dit bedrag is inclusief koude/warme dranken en een uitgebreide lunch. U ontvangt bovendien een documentatiemap die u als naslagwerk kunt raadplegen. Los van de eventuele subsidiëring van de Vlaamse Overheid (zie verder) geeft het IFBD per extra deelnemende collega 5 % extra korting op het totaalbedrag met een maximale korting van 20 % (= 5 deelnemers of meer).

De Vlaamse Overheid investeert in opleiding: 50% korting! Het IFBD is erkend als gecertificeerd opleidingsinstituut. Dit maakt dat u onze trainingen gedeeltelijk kunt betalen met de subsidies toegekend door de Vlaamse Overheid via het systeem van de “KMO-portefeuille”. Indien uw bedrijf voldoet aan de vooropgestelde criteria kan u tot 50% besparen op de opleidingskost. Meer informatie omtrent het systeem kan u vinden op de website van de Vlaamse Overheid: www.kmo-portefeuille.be.

Na ontvangst van uw inschrijving krijgt u een deelnamebevestiging en een factuur. Een tweetal weken voor de cursus ontvangt u een herinnering met nog enige praktische informatie en een routebeschrijving. Annulatie. We begrijpen dat andere prioriteiten kunnen optreden tussen uw inschrijven en de cursus. Indien wij voor 26 februari 2014 uw schriftelijke annulatie mogen ontvangen wordt u 75 Euro annulatiekost doorgerekend. Na 26 februari 2014 bent u ons het integrale bedrag verschuldigd. Wij zijn uiteraard steeds verheugd een collega te mogen verwelkomen in uw plaats.

HOTELOVERNACHTING AAN HET IFBD-TARIEF Voor 99 Euro (incl. BTW) per nacht én uitgebreid ontbijtbuffet verblijft u in een 1-persoonskamer in het Holiday Inn UZ Gent. Gelieve hiertoe de overnachtingsdata bij uw inschrijving in te vullen. Wij reserveren uw kamer en bevestigen u uw reservatie. U betaalt uw kamer ter plaatse.

IN-COMPANY TRAINING Veel van onze open trainingen kunnen eveneens in-company worden georganiseerd. Een dergelijk trainingstraject differentieert zich van de open trainingen door een directe en concrete vertaling van het programma naar uw eigen bedrijfsomgeving. U kan hiertoe vrijblijvend contact opnemen met Dirk Spillebeen op het nr. 050 38 30 30.

INSCHRIJVINGSMODALITEITEN

IFBD-DATABASE

U kan zich op diverse wijzen inschrijven: • Bij voorkeur via onze website www.ifbd.be of via e-mail: [email protected] • U faxt uw inschrijving op 050 31 04 21 • Via de post: nv IFBD, Zeeweg 155, 8200 Brugge. U kan steeds uw reservatie telefonisch op het nr. 050 38 30 30 doorgeven. Een schriftelijke bevestiging echter blijft vereist.

We houden u graag op de hoogte van de laatste evoluties binnen uw sector. Daarom hebben we uw gegevens opgenomen in onze – geregistreerde - database. Uw informatie is voor eigen gebruik en wordt nooit aan derden doorgegeven. Te allen tijde heeft u – overeenkomstig de wet “verwerking persoonsgegevens” van 8/12/1992 – recht op inzage en correctie/wijziging van uw gegevens. U kan ons bereiken via tel. 050 38 30 30, via fax: 050 31 04 21 of via e-mail: [email protected].