Zelfmanagement versus professionele zorg? Vitale Toekomst van de Nederlandse Gezondheidszorg Marc Berg
Het probleem: ‘excess growth’ Gemiddelde jaarlijkse groei uitgaven welzijns- en gezondheidszorg, 2000-2010 Excess growth: 2,4% 7%
6%
2,0% 5%
0,4%
4%
6,5%
3%
2,8% 2%
1%
1,2% 0%
Demografie
Loonontwikkeling
Overige Overige Totale uitgavengroei prijsontwikkeling volumeontwikkeling Bron: CBS We definiëren excess growth als de som van de volumeontwikkeling die niet door demografie kan worden verklaard en de prijsontwikkeling die niet door Cao-loonontwikkeling kan worden verklaard. © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
1
Wat daaronder schuilgaat … eerste stap
Groei uitgaven AWBZ (2000-2010) 16%
Groeicijfers gecorrigeerd voor overheveling VVT naar WMO (2007) en GGZ naar Zvw (2008)
Groei uitgaven (%)
14% 12% 10% 8% Overig volume
6%
Overige prijsontwikkeling
4%
Loonontwikkeling
2% 0% 2000
Demografische ontwikkeling 2001
2002
2003
2004
2005
Jaarlijkse groei uitgaven Zorgverzekeringswet 20%
2006
2007
2008
2009
2010
Groeicijfers gecorrigeerd voor financieringsverschuiving particuliere verzekering naar Zvw (huisarts,zkh, 2006) en voor overheveling GGZ vanuit AWBZ (2008)
18%
Groeiuitgaven (%)
16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%
Overig volume
Overige prijsontwikkeling Loonontwikkeling
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of Demografische ontwikkeling 2000 2001 2002 2004 2005 2006 2008in the Netherlands. 2009 2010 independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative2003 (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights 2007 reserved. Printed The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
2
Wat daaronder schuilgaat – tweede stap
De analyse blijft op dit niveau erg globaal en weinig-zeggend…
… e.e.a. wordt sprekender als we inzoomen op enkele typische ontwikkelingen langs de as van de zorgvraag
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
3
Kantelen van de zorg geeft beter inzicht in oorzaak en appreciatie van kostenstijging: toegevoegde waarde – voorbeeld: CVA Enorm kostenbeslag: ong. 2 miljard Euro (extrapolatie o.b.v. RIVM)
Groei kosten totale CVA zorg: ong. 3% per jaar Dat is LAGER dan totale groei zorgkosten: aandeel CVA zorgkosten dalen
Incidentie (nieuwe patiënten): forse stijging: 50% meer patiënten in 2010 dan in 2000 Veroudering, succes van acute hart/vaat zorg
Sterfte bij klinische opname 22,0 20,0
Gemiddelde kosten per patiënt zijn stabiel of dalen zelfs
18,0 16,0
Kwaliteit dan gedaald? Gaat iedereen dood?
14,0 12,0
Integendeel
10,0
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
4
Diabetes zorg Enorm kostenbeslag: ong. 1,5 miljard Euro (extrapolatie o.b.v. RIVM) (Forse onderschatting omdat diabetes-veroorzaakte complicaties maar ten dele zijn toegerekend aan Diabetes kosten) 250
Totale kosten in 10 jaar ong. verdubbeld
Kosten tweedelijns diabeteszorg 200
150
Interessant: aantal diabetespatienten OOK verdubbeld
100 50 0 2003
2005
2007
Totale kosten in tweedelijn gelijk of zelfs GEDAALD Percentage diabetespatiënten dat een klinische behandeling heeft ondergaan (per jaar)
Hoe? Extramuralisering en verbetering kwaliteit
2,5% 2,0%
Bijv.: het percentage diabetespatiënten dat overlijdt aan diabetes of complicaties ten gevolge van diabetes daalt tussen 2000 en 2007 van 0,7% naar 0,4%.
1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 2000
2003
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
2007
5
Gehandicapten zorg Kostengroei hoger dan gemiddeld zorgbreed: 8% groei per jaar
AANTAL gehandicapten blijft stabiel (definitie verandert wel: IQ grens discussie)
VEROUDERING heeft minimale impact
KWALITEIT van zorg of TECHNOLOGISCHE ontwikkelingen: minimaal tot niet – in ieder geval niet aantoonbaar nog expliciet beargumenteerd
Wat gebeurt hier?
‘We maken de gehandicapten gehandicapter’
Of: het tegenovergestelde van ‘ontzorgen’ – de spons van de AWBZ. © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
6
GGZ zorg Kostengroei ong. als gemiddeld zorgbreed: ~6% groei per jaar
Epidemiologische factoren: nauwelijks impact
Aantal x 1.000
Productie tweedelijns GGZ 12.000 10.000
8.000 6.000 4.000
VEROUDERING heeft beperkte impact
2.000 0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
KWALITEIT van zorg of Verpleegdagen Deeltijd-behandelingen Ambulante contacten TECHNOLOGISCHE ontwikkelingen: minimaal tot niet – in ieder geval niet aantoonbaar nog expliciet beargumenteerd
Wat gebeurt hier? Combinatie van stimuleringsprikkels extramuralisering zonder substitutie
Of: het tegenovergestelde van ‘ontzorgen’ – de spons van de AWBZ, en de onbelemmerde © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of 7 independent memberin firms de affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and toegang Zvw. ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
Ouderenzorg - dementie Groei 5% per jaar (3% minder dan gehandicaptenzorg) … incl. loonkostenstijging 2,8% per jaar gem.
AANTAL ouderen en dementerende stijgt fors: RIVM schat groei dementerenden ook ongeveer op 5% per jaar
Geen nieuwe bedden erbij… … groei wordt opgevangen in de thuissituatie met extramurale zorg
255
255
250
250
245
245
240
240
235
235
230
230
225
Gemiddelde opnameduur (dagen)
Hoe kan dat?
Aantal personen (x1.000)
Volume ontwikkeling
225 2004
2005
2006
2007
2008
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
8
Wat leren we hiervan? Huidige focus op ‘supply induced demand’ in bijv. electieve zorg is terecht, maar ons probleem zit nu met name in de AWBZ en op de grens van Zvw en AWBZ…
… en de aandacht daarvoor is helaas maar beperkt
Stellingen:
Administratiekosten Geen integrale blik Geen focus op ‘in eigen omgeving houden’ te realiseren Extra gelden voor coordinatie er boven op werken niet
1) AWBZ kent geen poortwachter in brede zin van het woord
2) Grote waardedestructie op grens AWBZ en Zvw in de eerstelijn 3) Zo mogelijk nog grotere waardedestructie in de AWBZ na de eerstelijn
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
9
Wat leren we hiervan? We moeten van ‘professionals versus zelfmanagement’ (wat niemand wil, ook de professionals niet!)…
… naar professionals die zelfmanagement maximaliseren, en zichzelf overbodig maken
Stellingen en aanpak 1) De baten hiervan zijn moeilijk te overschatten – zowel qua kosten als kwaliteit 2) Eenvoudige oplossing: overheveling extramurale zorg AWBZ naar Zvw…
3) …. En bekostigen als abonnement tarief (vrij te onderhandelen; daar waar partijen willen te integreren met HA zorg)
Te contracteren uitkomsten:
-
Daling acute opnames (AWBZ/ziekenhuis)
-
Daling (her)opnames en overige zorgkosten
-
Patiëntervaring
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.
10
Thank you
© 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.