H. Hartziekenhuis Mol. Vertrouwen in professionele zorg

H. Hartziekenhuis Mol Vertrouwen in professionele zorg

J A A RV E R S L A G 2 0 0 5

MISSIE Wij zijn een autonoom, algemeen ziekenhuis dat vanuit een christelijke inspiratie specialistische gezondheidszorg aanbiedt.

VISIE Wij maken deel uit van een netwerk waarin we, in overleg met de thuisgezondheidszorg en in samenwerking met hooggespecialiseerde ziekenhuizen, de beste zorg kunnen aanbieden aan iedere individuele patiënt. Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal, ongeacht zijn ras, stand, filosofische, religieuze of politieke overtuiging. Wij hebben oog voor detail en besteden extra aandacht aan het informeren van de patiënt en zijn familie over elke stap in de medische behandeling of onderzoek. Wij nemen de nodige acties om de kwaliteit van onze dienstverlening voortdurend in vraag te stellen en te verbeteren. Wij staan open voor nieuwe initiatieven en maatschappelijke evoluties die bijdragen tot een verbetering van onze ziekenhuiswerking. Wij voeren een personeelsbeleid dat de menselijke waarden, de professionele deskundigheid, inzet, verantwoordelijkheid en loyaliteit van iedere medewerker bevordert en dat de permanente vorming stimuleert. Wij werken interdisciplinair met mekaar samen waarbij de communicatie gebaseerd is op luisterbereidheid en wederzijds respect. Wij streven naar een moderne infrastructuur en uitrusting die beantwoorden aan de hoge eisen van medische technologie, ergonomie, comfort en privacy. Wij hebben aandacht voor een optimale verwerving van middelen en een efficiënte aanwending ervan waardoor we financieel gezond zijn en blijven.

JAARVERSLAG

2005

Voor woord ❙ Een jaar van vertrouwen… ❙ 2005 was een boeiende 365-daagse. Het was een jaar waarin we door onze groei en verdere professionalisering daadwerkelijk inhoud gaven aan onze missie en visie. Het was een periode waarin we onze slogan ‘vertrouwen in professionele zorg’ bevestigden.

Vertrouwen In ‘vertrouwen in professionele zorg’ geven we alle waarden weer waaraan ons ziekenhuis belang hecht. Deze waarden geven richting aan ons denken en doen. Onze slogan bevat dan ook een belofte; een toezegging die wij dagelijks willen waarmaken.

Groei Onze schaalvergroting is op verschillende terreinen merkbaar en dit houdt onmiskenbaar belangrijke mogelijkheden in. Zo weten we het afgelopen jaar heel wat deskundige artsen en medewerkers aan te trekken en kunnen we hierdoor opmerkelijke projecten starten. Ook de aantrekkingskracht van ons ziekenhuis bij de patiënten groeit. Een bewijs hiervan zijn de meer dan 600 baby’s die in onze kraamafdeling geboren worden: een absoluut recordcijfer.

1 Professionalisering We evolueren in een snel tempo en in alle geledingen naar meer professionalisme. Wij hebben hierbij een duidelijke focus voor ogen, met name kwalitatief hoogstaande medische en verpleegkundige zorgverlening waarbij de patiënt steeds centraal staat. Door deze evolutie zijn we eveneens in de mogelijkheid om een sterke relatie op te bouwen met het ons omringende zorgnetwerk. Ons belangrijkste kapitaal om onze strategische prioriteiten te realiseren, is en blijft ons team van artsen en medewerkers met hun vakbekwaamheid, hun inzet en hun know-how. Wij willen hen dan ook graag langs deze weg van harte danken voor hun engagement en stimuleren om verder te gaan op de ingeslagen weg. Dit rapport brengt van dit alles verslag in woord en beeld. Hierbij streven wij bewust niet naar volledigheid, maar richten ons naar vernieuwingen en evoluties geënt op onze missie en visie. Met al deze troeven in handen zien we dit jaar vol enthousiasme tegemoet. Het moet opnieuw een jaar van vertrouwen worden, een jaar waarin we almaar meer betekenen voor onze patiënten. Onze patiënten zijn immers onze drijfveer, elke dag opnieuw. Voor nu wensen we u alvast veel leesgenot.

René Daemen Algemeen Directeur

H. Har tziekenhuis Mol

Inhoudstafel Voorwoord: een jaar van vertrouwen

p. 1

Inhoudstafel

p. 2

Algemeen beleid

p. 3

Vertrouwen

p. 7

Groei

p. 9

Professionalisering Zorg- en zorgondersteunend departement Organisatie-ondersteunend departement Stafdiensten

p. 10 p. 12 p. 34 p. 44

Statistieken activiteit

p. 50

Financiële cijfers

p. 52

2

Jaarverslag H. Hartziekenhuis Mol - 2005 Redactie / Samenstelling: Heidi Van Loon Verantwoordelijke Pers & Communicatie

Fotografie: Dr. Michel Van Ingelgom Verantwoordelijke uitgever: René Daemen Algemeen Directeur

JAARVERSLAG

2005

Algemeen beleid De samenstelling van de beleidsvisie, het verder afstemmen van de organisatiestructuur op de ondernemingsdoelen en de nauwgezette opvolging van het financieel beleid waren enkele belangrijke strategische lijnen van het H. Hartziekenhuis die het afgelopen jaar bijzondere aandacht kregen.

❙ Nieuwe beleidsvisie ❙ De directie voerde begin 2005 het managementmodel KWADRANT van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap van de Katholieke Universiteit Leuven in. Dit model is gericht op de ontwikkeling en implementatie van een kwaliteitsvol management. KWADRANT start met een zelfevaluatie. Deze opgave vormt de basis van een dialoog over het functioneren binnen het ziekenhuis. De gedachtewisseling maakt duidelijk hoe men kan komen tot een zo excellent mogelijk functioneren. Zelfevaluatie is het gezamenlijk en zelf beoordelen van de activiteiten en resultaten van het ziekenhuis.

Deze oefening geeft een antwoord op de vragen

‘waar staat de organisatie?’ en ‘wat kan beter?’. Midden 2005 nodigden de directieleden en de kwaliteitscoördinator alle medische diensthoofden, hoofdverpleegkundigen en andere dienstverantwoordelijken uit om samen met hun medewerkers na te denken over het functioneren van het ziekenhuis. Verschillende aandachtsgebieden, die ook te vinden zijn in het kwaliteitsmodel, werden hierbij aangereikt.

3

In het najaar van 2005 werden de verkregen gegevens uit de zelfevaluatie gebundeld. Alle verbeterpunten, maar ook alle sterke punten, werden in categorieën onderverdeeld. En zo kwamen volgende rubrieken, die samenlopen met het kwaliteitsmanagementsysteem, tot stand: • Beleid en strategie • Leiderschap • Patiënten • Medewerkersmanagement • Middelen • Procesmanagement. De zelfevaluatie bestond dus uit een grondig onderzoek, waarbij alle artsen en medewerkers in kaart brachten hoe er invulling gegeven werd aan de verschillende aandachtsgebieden en wat er gepresteerd werd op elk gebied. Op basis van het totale rapport kon de directie beoordelen hoe ver de organisatie op dat moment stond en waar het ziekenhuis naartoe moet. Het overzicht bood gedegen informatie en aanknopingspunten voor leren, sturen en verbeteren. De stuurgroep kwaliteit bracht vervolgens de totaliteit van de sterke punten en de verbetermogelijkheden van de zelfevaluatie samen tot een beleidsvisie voor de

komende

drie

jaar.

Hierover

‘Professionalisering – Stafdiensten’.

leest

u

meer

in

het

hoofdstuk

❙ Organisatiestructuur ❙ Een groeiende organisatie vraagt gepaste overlegkanalen om de communicatie in goede banen te leiden. Directiecomité Het directiecomité komt wekelijks samen en creëert de voorwaarden om een optimale patiëntenzorg te kunnen uitvoeren. De leden van de directie staan in voor het doelmatig functioneren van het ziekenhuis en coördineren de werking van de verschillende afdelingen en diensten.


Het directiecomité bestaat uit: • René Daemen, algemeen directeur • Dr. Ivo Jacobs, hoofdgeneesheer • Mark Janssen, administratief directeur • Peter Schaerlaekens, directeur patiëntenzorg • Peter Staes, technisch directeur. In 2005 herbenoemden de beheerders Dr. Ivo Jacobs als hoofdgeneesheer en dit op basis van twee volle dagen per week. Hij kan zich hierdoor, naast zijn activiteit als abdominaal chirurg, uitgebreider toeleggen op het hoofdgeneesheerschap.

Medische Raad De ziekenhuisartsen verkozen op 23 november 2005 een nieuwe medische

4

raad. De medische raad vertegenwoordigt het geneesherenkorps in het ziekenhuis en is de gesprekspartner van de directie en de raad van bestuur. De verkiezing van een nieuwe medische raad gebeurt om de drie jaar. Als gevolg van de uitbreiding van het geneesherenbestand (naar meer dan 50 artsen) telt de nieuwe medische raad 9 geneesheren, met name: • Apr. Biol. Peter Verbeeck, voorzitter • Dr. Roger Vanderhoydonck, ondervoorzitter • Dr. Hilde Valgaeren, secretaris • Dr. Wim Alderweireldt, lid • Dr. Robrecht Ceulemans, lid • Dr. Kris Delport, lid • Dr. Jan Michel, lid • Dr. Christiane Rabet, lid • Dr. Floris Vaes, lid.

Raad van Bestuur De beheerders vergaderen maandelijks. Zij zijn eindverantwoordelijken en volgen het ganse beleid nauwgezet op. De raad van bestuur vertrouwt de dagelijkse leiding van het ziekenhuis toe aan het directiecomité. De leden van de raad van bestuur zijn: • Paul Heens, voorzitter • Paul Van Roosbroeck, ondervoorzitter • Dr. Jules Van Elst, secretaris • Rit De Belder, lid • Roger De Koker, lid • Veerle Geubbelmans, lid • Jos Heylen, lid • Roel Sleebus, lid.

JAARVERSLAG

2005

Algemene Vergadering De algemene vergadering is het hoogste beleidsorgaan. De leden komen twee maal per jaar samen en verlenen décharge aan de raad van bestuur en de directie. Zijn lid van de algemene vergadering: • Willy Bijl • Willy Dries • Luc Eysermans • Jaak Helsen • Ilse Hermans • Wilfried Langers • E.H. Vic Mangelschots • Herman Mangelschots • Givi Moyersoen • E.Z. Norberta • Eric Nuyts • Luc Raskin • Jan Van De Broek • Herman Vandereycken • Annie Vandeweyer

5 Organogram Wijzigingen aan het organogram: •

E.Z. Vincentia: trekt zich terug uit de algemene vergadering.

•

Annelies Deckers: diensthoofd apotheek.

•

Lea Janssen: de uitwerking van klinische paden vraagt in het H. Hartziekenhuis bijzondere aandacht. Vandaar werd geopteerd om een functie voor een bijkomend verpleegkundig diensthoofd – coördinator klinische paden te creëren.

•

Benny Peeters: diensthoofd informatica. Omwille van de steeds toenemende verantwoordelijkheid – en dit ziekenhuisbreed – van de dienst informatica ressorteert deze dienstverantwoordelijke rechtstreeks onder de algemeen directeur.

•

Veerle Van Tetering: preventieadviseur – milieucoördinator.

•

Dr. Jan Haerden: medisch diensthoofd inwendig dagverblijf.

•

Josefien Bongaerts: hoofdverpleegkundige inwendig dagverblijf. Zij neemt naast het dagverblijf ook de leiding over het verpleegkundig personeel werkzaam op de consultaties geriatrie en inwendige ziekten.

Preventie / Milieu Veerle Van Tetering

Algemene Vergadering Raad van Beheer Voorzitter: Paul Heens

Kwaliteit / Ombuds Wim Mercier

Algemeen Directeur René Daemen


Directeur Patiëntenzorg Peter Schaerlaekens Verpleegkundig Diensthoofd Els Thijs

Verpleegkundig Diensthoofd Lea Janssen

Verpleegkundig Diensthoofd Greet Van Hove

Patiëntenbegeleiding

Heelkunde Ilse Huysmans

Diensthoofd Apotheek Annelies Deckers

Directiesecretariaat Pers & Communicatie Heidi Van Loon Diensthoofd Informatica Benny Peeters

Admin. Directeur Mark Janssen

Heelkunde Dr. Yvo Macken

Boekhouding Fons Theunis

Geneeskunde Dr. Wim Alderweireldt

Administratie - Onthaal Ida Van Genechten

Pediatrie Leen Carpentier

Pediatrie Dr. Patrice Givron

Materniteit Rosette Lembrechts

Materniteit Dr. Roger VDHoydonck

MKG - Archief Medische secretariaten An De Grave

Geriatrie Rit Goetschalckx

Geriatrie Dr. Tjin Tiong Lim

Intensieve Zorgen Bart Foets

Intensieve Zorgen Dr.Karoline Meersschaert

Daghospitaal NN

Daghospitaal Dr. Christiane Rabet

Dagverblijf Josefien Bongaerts

Dagverblijf Dr. Jan Haerden

Spoedgevallen Fons Melis

Spoedgevallen Dr. Hans Schauvliege

Cardiologie Guy Houtmeyers

Anesthesie Dr. Hilde Valgaeren

Operatiekwartier Eric Sannen

Medische beeldvorming Dr. Luc Vanstraelen

Med.beeldvorming Danny Dessers

Laboratorium Dhr. Peter Verbeeck

Laboratorium

Nucl. geneeskunde Dr. Mieke Gysen

Schoonmaak - Wasserij Paula De Groof Voeding Jean-Pierre Smeets Economaat Louis Geuens

Kinesitherapie Bruno Marck

Zorg- en zorgondersteunende departementen

Techn. Directeur Peter Staes

Diensthoofd Personeelszaken Hilde Vanhoof

Geneeskunde Dirk Huysmans

Nucl. geneeskunde

6

Hoofdgeneesheer Dr. Ivo Jacobs

Organisatieondersteunende departementen

❙ Financieel beleid ❙ Aandacht voor kostenbeheersing en rendabiliteit Het H. Hartziekenhuis kende de vorige jaren een aanhoudende groei van de ziekenhuisactiviteit. Ook de financiële resultaten, die schommelden tussen de 3 en 5 %, waren matig tot goed. 2004 sloot daarentegen af met een beperkte winst. Het is duidelijk dat de kentering gekomen is doordat de regels omtrent de ziekenhuisfinanciering gewijzigd werden. Het bestuur en de directie besloten vervolgens het financieel beleid bij te sturen en strikt op te volgen. In 2005 wist het H. Hartziekenhuis de zorgverlening op een hoog peil te houden én een gezond financieel resultaat te boeken. In de komende jaren zal de druk op de financiën en de efficiëntie alleen maar toenemen. Het zal het ziekenhuis en al zijn medewerkers dwingen kritisch naar zichzelf te kijken om waar mogelijk efficiënter en effectiever te werken. Deze resultaten zijn uiteraard nodig om investeringen in personeel, in medische en verpleegkundige apparatuur en in infrastructuur mogelijk te maken.

Technische dienst Johan Wils

JAARVERSLAG

2005

Vertrouwen Gezondheid raakt aan alles wat ons na aan het hart ligt. Bij een opname geeft de patiënt zich over aan de zorgen van de artsen en medewerkers van het H. Hartziekenhuis. Zij willen de patiënt het gevoel geven dat hij in vertrouwde handen is. De menselijke relatie is in de zorgen gezondheidssector – wellicht meer dan in welke sector ook – primordiaal. De zorg zal men nooit kunnen reduceren tot technologie alleen. In deze menselijke verhouding speelt vertrouwen inderdaad een zeer belangrijke rol. De ziekenhuismedewerkers bouwen immers een relatie op met de patiënt, die doorgaat ook nadat de patiënt ontslagen is. Een samenwerking op basis van wederzijds vertrouwen is het ideaal.

Na een gedegen voorbereiding kwam eind 2004 een nieuwe opdrachtverklaring tot stand. Deze opdrachtverklaring verwoordt de waarden, actieterreinen en strategische doelstellingen van het H. Hartziekenhuis. Hier staan de artsen en medewerkers voor. De missie vormt het uitgangspunt voor het beleid en het dagelijks functioneren in de komende jaren. De bedrijfsslagzin, vertrouwen in professionele zorg, is hiervan een krachtige samenvatting: vertrouwen… De patiënt kan op het H. Hartziekenhuis vertrouwen; de geneesheren en personeelsleden hebben vertrouwen in mekaar.

7 professioneel… De artsen en medewerkers zijn stuk voor stuk deskundigen. zorg… De kernactiviteit van het ziekenhuis: medische- en verpleegkundige zorgverlening. Dit is het streefdoel waaraan het H. Hartziekenhuis wil werken, met engagement, enthousiasme en inzet. De instelling realiseert dit samen met: • een actief bestuur, • meer dan 50 artsen, • bijna 500 medewerkers, • vrijwilligers, • huisartsen uit de regio, • de ziekenhuizen waarmee het H. Hartziekenhuis een samenwerkingsverband afsloot, • de vele zorginstellingen van de regio en omliggende ziekenhuizen, • en op de eerste plaats: de patiënt zelf. Zijn dit holle woorden? Nee, alle artsen en medewerkers van het ziekenhuis brengen deze termen ook in de praktijk en trachten deze elke dag opnieuw en op alle terreinen te verdienen. Om het begrip vertrouwen te kunnen kwantificeren, werd het afgelopen jaar door middel van het meetsysteem DELTA, van het Centrum voor Ziekenhuis - en verplegingswetenschap KUL, gepeild naar de patiëntentevredenheid op de afdelingen heelkunde, materniteit, cardiologie, geriatrie, inwendige ziekten en

kortverblijf. De vragenlijst bevatte ook items die van belang zijn voor de diensten onderhoud, keuken, technische dienst, onthaal, radiologie, intensieve zorgen, patiëntenbegeleiding en operatiekwartier.

DELTA brengt de ervaringen

van patiënten in kaart, geeft bruikbare informatie van externe klanten voor een klantgericht management en maakt een vergelijking met de situatie in andere ziekenhuizen mogelijk. De resultaten van deze bevraging werden uitvoerig toegelicht aan alle beleidsen andere verantwoordelijken van het ziekenhuis en vormden het vertrekpunt voor gerichte verbeteracties.


De beste reclame voor een ziekenhuis is immers een tevreden patiënt. Dat is het

8

meest overtuigende bewijs van de kwaliteit van de zorg en service. Op die manier bouwt het H. Hartziekenhuis dag in dag uit aan vertrouwen.

JAARVERSLAG

2005

Groei Het H. Hartziekenhuis kende de afgelopen jaren een continue groei van de ziekenhuisactiviteit. Deze ontwikkeling heeft niet alleen de façade van de instelling danig veranderd, maar ook de inhoud ervan. Het is namelijk de doelstelling van de organisatie een zorgaanbod aan te bieden overeenstemmend met de zorgvraag. Deze groei zette heel wat deuren open… Zo werkte het bestuur het afgelopen jaar intensief aan het Technisch Financieel Plan, dit aansluitend op het Zorgstrategisch Plan dat reeds goedgekeurd werd door de overheid. Met het oog op de realisatie van dit Technisch Financieel Plan werd een extern bureau ingeschakeld om de wenselijke en mogelijke infrastructurele ingrepen ter ondersteuning van de zorgvisie op langere termijn te helpen uitwerken. Een speciaal hiervoor opgerichte werkgroep analyseert dan ook het wijzigende zorgpatroon, de technische evolutie, de demografische evolutie en mogelijke samenwerkingsverbanden met andere ziekenhuizen en zorgverstrekkers. Het opzet van dit alles is niet alleen plannen uitwerken maar deze ook gesubsidieerd kunnen uitvoeren. In 2005 werden in het H. Hartziekenhuis ruim 10 % meer patiënten gehospitaliseerd. Deze stijgende trend in het aantal opnamen doet zich al meerdere jaren voor. Het aantal ligdagen nam met 8 % toe. En ook het aantal dagopnamen groeide aan met ongeveer 22 %. Deze stijging was mogelijk door de ingebruikname van de nieuwbouw. Verder noteerde de spoedgevallendienst een toename van het aantal aanmeldingen met 7 % met hierbij een stijgend opnamepercentage van 31 naar 33 %, wat een gunstige evolutie is. De ontwikkeling van de instelling had ook een invloed op haar aantrekkingskracht. Het aantal medewerkers kwam zeer dicht bij de kaap van 500 en het medisch team breidde in vergelijking met voorgaande jaren met 10 % uit. Hierdoor won het ziekenhuis zonder meer aan vakbekwaamheid. Nieuwe geneesheren in 2005 zijn: • Dr. Tom Berghmans geneesheer • Dr. Ann Janssen geneesheer • Dr. Maarten Michiels geneesheer • Dr. Ann Peeraer geneesheer • Dr. Lieve Peeters geneesheer • Dr. Bart Vangenck geneesheer

-

specialist specialist specialist specialist specialist specialist

in in in in in in

de de de de de de

9

vaatchirurgie kindergeneeskunde abdominale heelkunde anaesthesie gastro-enterologie radiologie

Toegelaten geneesheer: • Dr. Veerle Verjans geneesheer - specialist in de nefrologie

dr. Tom Bergmans

dr. Ann Janssen

dr. Maarten Michiels

dr. Ann Peeraer

dr. Lieve Peeters

dr. Bart Vangenck

Een vermeldenswaardig gevolg van de uitstraling van het H. Hartziekenhuis is de verhoging van het aantal bevallingen. Weliswaar is ook de trend van het aantal geboorten in Vlaanderen stijgend, namelijk met 1,8 %, maar de Molse kraamafdeling scoort beter met 3 %. Snel groeien is uiteraard geen doel op zich. Het stelt het H. Hartziekenhuis daarentegen wel in de mogelijkheid om binnen de diverse departementen te starten met tal van medische innovaties en kwaliteitsinitiatieven. En ondanks zijn groei heeft het ziekenhuis zijn bedrijfscultuur van open overleg kunnen bewaren en wordt er gewerkt in een sfeer van vertrouwen en grote collegialiteit.

dr. Veerle Verjans

Professionalisering


Op korte tijd onderging het H. Hartziekenhuis een snelle inhoudelijke verandering. Zo ontstond er een groeiende behoefte aan meer uitgebreide kennis, aan deskundige artsen en gekwalificeerd personeel, aan bijscholing voor leidinggevenden en aan uitrusting die beantwoordt aan de hoge eisen van de hedendaagse, medische technologie. Het beleid dat hierop werd afgestemd droeg dan ook in belangrijke mate bij tot de professionalisering van de instelling. Dit resulteerde in dienstverleningsprojecten op een hoog niveau.

10

Enkele blikvangers van het afgelopen jaar waren: De opening van het dagverblijf inwendige geneeskunde. De realisatie van deze nieuwe dienst kadert in een algemene evolutie om patiënten zoveel mogelijk in daghospitalisatie op te nemen. Op de vierde verdieping van de nieuwbouw is dit dagverblijf ingericht met 5 bedden. Daarnaast bevinden er zich nog 11 relaxzetels in een aparte ruimte. Dagelijks krijgen hier een 8-tal patiënten hun behandeling en verzorging. De opgang van het Instituut voor Laparoscopische Heelkunde. Het gebruik van de laparoscopische ingreep als ‘gouden standaard’ voor elke abdominale chirurgische aandoening. De gekende voordelen voor de patiënt en dit ten opzichte van de klassieke open chirurgie zijn niet vreemd aan dit succes. De nieuwe toepassing van de stentingtechniek om een vernauwing van de halsslagader te verhelpen waardoor de patiënt minder lang in het ziekenhuis dient te blijven en geen halslitteken oploopt. Hiervoor werd een hoge-resolutie beeldversterker aangekocht zodat de ingreep ondersteund kan worden met optimale beelden.

JAARVERSLAG

2005

De ingebruikname van een nieuwe 64-kanaals CT (computer-tomografie of CAT-scanner) op de dienst medische beeldvorming. Deze investering biedt een aantal beduidende voordelen met in de eerste plaats een beter comfort voor de patiënt. Het toestel levert een grote hoeveelheid beelden van hoge kwaliteit op en zorgt ervoor dat het onderzoek snel en bijna ongemerkt kan verlopen. De CT is een belangrijk hulpmiddel voor de artsen bij de diagnose en de behandeling van een breed scala van ziekten. Het 8ste H. Hartsymposium: het resultaat van de nauwe samenwerking tussen huisartsen en specialisten van Mol en omgeving. Meer dan 130 geïnteresseerde aanwezigen kregen tijdens dit colloquium een deskundige uitleg over het thema urgenties. De blijvende interesse voor en verdere ontwikkeling van klinische paden wat duidelijk leidt tot betere patiëntenzorg. Eind 2005 waren er 10 klinische paden gerealiseerd en 4 in ontwikkeling. Voor de directie reden genoeg om een bijkomend coördinator klinische paden aan te trekken. Het Clinical Leadership Project dat met succes wordt verdergezet. Reeds in 2004 werd ons ziekenhuis geselecteerd om deel te nemen aan het Project Clinical Leadership (CLP) ingericht door de federale overheid. Het opleidingstraject werd als zeer waardevol ervaren. Het afgelopen jaar is een tweede groep hoofdverpleegkundigen gestart met CLP. De doelstelling hiervan is tweeledig. Enerzijds wordt de persoonlijke ontwikkeling van de cursisten bevorderd, anderzijds stimuleert het project patiëntgestuurde zorg. De kwaliteitswerking die belangrijke stappen voorwaarts zet door de implementatie van het managementmodel KWADRANT en de uitvoering van de zogenaamde zelfevaluatie. Meer aandacht voor waarde- en behoeftegestuurde communicatie. Door zijn groei en professionalisering wist het H. Hartziekenhuis ook het zorgnetwerk te verruimen en zijn relatie met andere instellingen te versterken. Een geëigend voorbeeld hiervan is de investering in het Radiologie Informatie Systeem (RIS) en IMPAX Beeldarchiverings- en communicatiesysteem (PACS), op de afdeling medische beeldvorming, als een volgende stap naar een volledig digitaal ziekenhuis. Deze oplossing biedt huisartsen en tandartsen de mogelijkheid om de onderzoeksbeelden van hun patiënten online te raadplegen. In dit hoofdstuk beschrijven we nog meer vernieuwingen van het afgelopen jaar, ondergebracht in ‘het zorgen zorgondersteunend departement’, ‘het organisatie - ondersteunend departement’, ‘de stafdiensten’ en ‘andere initiatieven’.

11

Zorg- en zorgondersteunend departement

❙ Anesthesie ❙


Efficiëntie stijgt door nieuwe apparatuur

12

Sinds oktober 2005 is de efficiëntie in het operatiekwartier verbeterd. Terwijl het OK een stijging van activiteiten van bijna 10 % kende, ontwikkelden de anesthesisten een nieuw apparatuurbeleid. De efficiëntieverhoging is onder meer toe te schrijven aan de aankoop van vijf dezelfde anesthesietoestellen en monitors die in de verschillende operatiezalen worden ingezet. Deze uniformiteit zorgt ervoor dat artsen en verpleegkundigen de apparaten gemakkelijker kunnen hanteren. In januari 2005 breidde het team van de anesthesisten uit met Dr. Ann Peeraer. Dr. Peeraer heeft eveneens een bijkomende beroepstitel in de Intensieve Geneeskunde.

JAARVERSLAG

2005

❙ Apotheek ❙ Apotheek beter afgestemd op noden van de patiënt

De medewerkers van de apotheek bouwen mee aan kwaliteit. Zij garanderen te allen tijde de verstrekking van optimale farmaceutische zorgen als onderdeel van de totale diagnostische en therapeutische zorgverstrekking. Dit gebeurt op een economisch verantwoorde wijze, met aandacht voor de wettelijke voorschriften en vooral met oog voor de patiënt.

Chemopompen mee naar huis Het H. Hartziekenhuis biedt sinds 2004 de mogelijkheid aan patiënten om een chemopomp mee naar huis te nemen. Hierdoor hoeven zij niet in het ziekenhuis te overnachten wanneer ze chemotherapie over meer dan één dag krijgen. De patiënt verhoogt hiermee uiteraard ook zijn mobiliteit. Het afgelopen jaar wordt het duidelijk dat steeds meer patiënten gebruik maken van deze faciliteit en van het aangepaste behandelingsschema. Met de komst van een bijkomend gastro-enteroloog in 2005 stijgt ook het totaal aantal behandelde oncologiepatiënten. Voor de apotheek betekent dit een toename van het aantal chemobereidingen. TPN bereidingen (totale parenterale nutritie) Vorig jaar startte de apotheek met de bereiding van totale parenterale nutritie specifiek voor neonaten en kinderen. De samenstelling van deze TPN-mengsels is afgestemd op de individuele behoefte van het kind. Dankzij de toediening van TPN-mengsels kunnen meer neonaten en jonge kinderen die parenterale voeding nodig hebben in ons ziekenhuis behandeld worden en moeten zij niet doorgestuurd worden naar andere instellingen. Apotheek voldoet aan wettelijke opdrachten In navolging van de wetgeving en op vraag van de farmaceutische inspectie en de visitatiecommissie nam de dienst apotheek het steriel magazijn over van het economaat. De activiteiten die hiermee verbonden zijn, zoals het plaatsen van bestellingen, de verdere administratie rond zendnota's en facturen, de controles van de voorraad en de verdeling aan de diensten, vallen nu onder de verantwoordelijkheid van de apothekers.

13

❙ Daghospitaal ❙


Patiëntgerichtheid nog verbeterd

14

Het H. Hartziekenhuis wil zijn aanbod van zorg zoveel mogelijk afstemmen op de vraag van de patiënt. Speerpunt in dit beleid is de beperking van de wachttijd en opnameduur. Door de opening van het nieuwe dagverblijf, een bijkomende zaal voor kleine ingrepen en de ontwikkeling van klinische paden realiseerde de dienst daghospitaal een goede doorstroming. Dagverblijf inwendige van start Hierover leest u meer bij het onderdeel ‘geneeskunde’. Bijkomende zaal voor kleine ingrepen Op 3 januari 2005 nam het daghospitaal een bijkomende zaal voor kleine ingrepen onder locale anesthesie in gebruik. Deze uitbreiding was nodig om de toenemende vraag naar operatietijd te kunnen inlossen. Activiteiten die het afgelopen jaar een opmerkelijke groei kenden waren de cataractoperaties en de esthetische ingrepen aan de ogen. De verpleegkundigen van het daghospitaal werken in een roulatiesysteem. Zij garanderen hierdoor de continuïteit van de dienst en houden hun kennis up-to-date. In 2005 vonden er ruim 1.000 behandelingen plaats in deze nieuwe zaal. De klinische paden op In 2005 ontwikkelde en implementeerde het chirurgisch daghospitaal het klinisch pad ‘laparoscopische liesbreukoperatie’. Alle patiënten die dergelijke ingreep ondergaan, worden in de nabije toekomst behandeld en opgevolgd door dit verzorgingspad. Op een klinisch pad wordt de zorg ingericht en gestuurd door wat de patiënt nodig heeft. In de volgende fase zullen voor alle disciplines binnen het daghospitaal klinische paden ontwikkeld worden.

JAARVERSLAG

2005

❙ Geriatrie ❙ Dagziekenhuis voor de geriatrische patiënt Het project ‘geriatrisch dagziekenhuis’ van het H. Hartziekenhuis werd weerhouden door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. In het licht van de vergrijzing van de bevolking en de impact hiervan op de gezondheidszorg richtte de overheid een oproep aan de ziekenhuizen om deel te nemen aan dergelijk pilootproject. Samen met 44 andere instellingen zal het H. Hartziekenhuis in de loop van 2006 geriatrische patiënten voor diagnose en/of therapie gedurende één dag comfortabel kunnen opnemen.

Voor de selectie van de 45 geriatrische dagziekenhuizen werd rekening gehouden met de geografische verspreiding, het bestaan van een reeds functioneel geriatrisch dagziekenhuis, het jaarlijks aantal opnamen in de G-bedden, het aantal G-fin patiënten, de voorgestelde infrastructuur én uiteraard de kwaliteit van het ingediende project. In het H. Hartziekenhuis zijn deze dagopnamen een logische ontwikkeling, die in het verlengde liggen van de verdere uitbouw van het geriatrisch zorgprogramma. Met de realisatie van het nieuwe project beoogt men een aantal zeer concrete doelstellingen, met name de hospitalisatie van de oudere patiënt zoveel mogelijk vermijden door het groeperen van therapeutische en diagnostische programma’s in het geriatrisch dagziekenhuis en een betere communicatie met de huisarts en de thuisverpleegkundige. Hiernaast streeft de dienst geriatrie ernaar om de geriatrische patiënt zo lang mogelijk in de thuissituatie te laten verblijven. Dit kan gerealiseerd worden door een betere afstemming van onderzoek en therapie via multidisciplinair overleg tussen de thuiszorg en het ziekenhuis. De medewerkers en artsen wensen een integrale zorg van de geriatrische patiënt door multidisciplinaire samenwerking. Daarenboven hebben zij de ambitie om de zelfwaardering bij de patiënt aanzienlijk te verhogen. De ontwikkeling van het geriatrisch dagziekenhuis is dan ook bedoeld om de geriatrische patiënten een gespecialiseerde aanpak afgestemd op hun behoeften te waarborgen. Door de goedkeuring van dit proefproject zullen er financiële middelen ter beschikking gesteld worden om de investering in bijkomende ziekenhuismedewerkers mogelijk te maken.

15

❙ Heelkunde ❙


Ontplooiing bevindt zich in een stroomversnelling

16

De dienst algemene en abdominale heelkunde zette het afgelopen jaar stevige resultaten neer en bewees daardoor zijn grote toegevoegde waarde voor het H. Hartziekenhuis. Het aantal ingrepen lag daarbij op recordhoogte. De associatie van chirurgen kende in 2005 een uitbreiding en werkte inspirerend voor het Instituut voor Laparoscopische Heelkunde en andere initiatieven. Daarenboven genereerden de inspanningen van de dienst heelkunde waardevolle en relevante wetenschappelijke kennis. Vanuit een continu streven naar tevreden patiënten bleef kwaliteit topprioriteit en werden de klinische paden aangevat. Ook de dienst vaatchirurgie bracht vernieuwing in huis met een nieuwe toepassing van de stentingtechniek. Versnelde groei Het aantal algemene en abdominale ingrepen steeg de laatste 10 jaar met 32 %; van 1.343 naar 1.776 (exclusief traumatologie). Opmerkelijk feit is de stijging van het aantal abdominale ingrepen dat de voorbije 10 jaar maar liefst verdriedubbelde en sinds 2001 een toename kende van 93 %. Deze groei is voornamelijk merkbaar in de biliaire chirurgie, de colorectale heelkunde, de buikwandchirurgie en de bariatrische heelkunde. Dynamisch team Sinds 1 november 2005 maakt Dr. Maarten Michiels deel uit van de associatie chirurgie. Dr. Michiels volgde een extra opleiding in de abdominale vaatheelkunde vanuit een specifieke belangstelling voor de ontwikkeling van de laparoscopische aortachirurgie. Hij heeft een bijzondere interesse voor de abdominale en laparoscopische heelkunde en is daarmee een belangrijke aanwinst voor het ILAP (Instituut voor Laparoscopische Heelkunde).

JAARVERSLAG

2005

Kortere ligduur met dezelfde kwaliteit van zorg Het Studiecentrum voor Gezondheidszorg publiceerde in 2005 de resultaten van de zorgdata van 2004. De dienst heelkunde van het H. Hartziekenhuis heeft voor ‘severity 1’ een gemiddelde ligduur die 23,92 % lager ligt dan het nationaal gemiddelde. Ook voor patiënten ‘severity 2 en 3’ noteert men een duidelijk, kortere ligduur ten opzichte van het nationaal gemiddelde (11,8 %, respectievelijk 10,89 %). Severity verwijst hier naar de ernst van het ziekteproces waarbij 1 mineur is, 2 moderate en 3 major. De toenemende standaardisering van de zorg en inzet van de verpleegkundigen liggen zeker mee aan de basis van deze cijfers. Het project klinische paden zal deze trend, met dezelfde kwaliteit van zorg, ongetwijfeld bevestigen. In 2005 ontwikkelde en implementeerde de dienst heelkunde de klinische paden omtrent de abdominale chirurgie en startte men met de opzet van de klinische verzorgingspaden in de herniakliniek. Wetenschappelijk engagement De dienst heelkunde nam in 2005, samen met verschillende omliggende ziekenhuizen, deel aan een nationaal project rond rectumcarcinomen. Met de PROCARE (Project on Cancer of the Rectum) verbindt de dienst zich ertoe om prospectief alle rectumtumoren gedetailleerd te inventariseren en centraal te registreren in een nationale databank. Hiernaast werd de dienst heelkunde het afgelopen jaar gevraagd deel te nemen aan de WOW – trial, een internationale multicenterstudie rond de laparoscopische behandeling van buikwandbreuken, onder meer littekenbreuken. In totaal werden 15 centra geselecteerd, 13 daarvan uit 6 Europese landen, waaronder de dienst heelkunde van het H. Hartziekenhuis, en 2 uit de Verenigde Staten. In september 2005 werd, na de goedkeuring van de ethische commissie, gestart met de inclusie van patiënten.

Vaatchirurg creëert onderscheid door innovatieve techniek Sinds begin 2005 past Dr. Tom Berghmans een innovatieve ingreep toe in het H. Hartziekenhuis. Met deze nieuwe toepassing van de stentingtechniek kan nu ook een vernauwing van de halsslagader worden verholpen. De medische resultaten zijn gelijkwaardig aan de vroegere chirurgische operatie. Patiënten moeten minder lang in het ziekenhuis blijven en hebben geen halslitteken. Tijdens deze delicate procedure zijn optimale beelden essentieel. Daarom werd een nieuwe hoge-resolutie beeldversterker aangekocht. Als de patiënt in aanmerking komt voor de dilatatie en stenting, wordt hij over al de aspecten van de klassieke en de nieuwe procedure ingelicht. Hij kan dan zelf beslissen welke interventie hij wenst.

17

❙ Intensieve zorgen ❙


Kwaliteit intensieve zorgen hoogwaardig

18

De intensieve zorgen afdeling van het H. Hartziekenhuis heeft in februari 2005 een positieve beoordeling gekregen van de visitatiecommissie van de Vlaamse Gemeenschap. Deze commissie gaf een officiële erkenning voor de exploitatie van 10 bedden in de functie voor intensieve zorg voor een periode van 5 jaar. Dit betekent dat de kwaliteit van zorg gegarandeerd is en dat het H. Hartziekenhuis, wat betreft medische en verpleegkundige bezetting, patiënten voor een intensieve observatie en/of behandeling goed kan opvangen. Het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap onderkent duidelijk de groei van het H. Hartziekenhuis en wil deze ook in goede banen leiden.

Opleiding en begeleiding Een verpleegafdeling verleent zorg aan patiënten. Een afdeling die zelf opleidt, is gedwongen voortdurend scherp te blijven op het gebied van de kwaliteit van de zorg en moet steeds een stapje vooruit lopen. De dienst intensieve zorgen steekt veel energie in het opleiden en begeleiden van studenten, (nieuwe) medewerkers en artsen. Zo werd er vorig jaar, in samenwerking met de permanentieartsen van intensieve zorgen, gestart met maandelijkse ‘Advanced Life Support-trainingen’ met als doelstelling het multidisciplinair oefenen van de reanimatieprotocols. Men riep ook een werkgroep ‘inscholing’ in het leven die richtlijnen opstelde voor het begeleiden van studenten en nieuwe personeelsleden via mentorschap en peter- en meterschap, het optimaliseren van het informatiesysteem, het sensibiliseren tot een zogenaamde feedbackcultuur,… Ook 4de jaarsstudenten, van het Hoger Instituut voor Verpleegkunde te Turnhout en Hasselt, die stage kwamen lopen op de afdeling werden warm onthaald. Verder volgden alle verpleegkundigen met een bijzondere beroepstitel in de intensieve- en spoedgevallenzorg, en dit in functie van het behoud ervan, het wettelijk aantal verplichte uren scholing. Tot slot behaalden een aantal permanentieartsen van IZA en verpleegkundigen het ALS – provider getuigschrift via de Europese Advanced Life providercourse. Insuline redt levens op intensieve zorgen Op de afdeling intensieve zorgen van het H. Hartziekenhuis krijgen de patiënten al enkele jaren een insulinebehandeling. Patiënten die een levensbedreigende ziekte hebben, hebben immers 20 % meer kans om te overleven als ze insuline toegediend krijgen om de bloedsuikerspiegels normaal te houden. Vroeger ging men ervan uit dat een verhoogde bloedsuikerwaarde een gunstige reactie was. Het lichaam zou immers suiker aanmaken als bijkomende brandstof voor de hersenen en het afweersysteem. Maar deze theorie klopt niet. Patiënten hebben beduidend meer kans om te overleven als men er met insuline voor zorgt dat het bloedsuikerpeil binnen de perken blijft. Recentelijk publiceerde de afdeling intensieve geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Leuven hierover een studie die deze behandeling kracht bijzet. De artsen en verpleegkundigen van de intensieve zorgen afdeling van Mol maken er een punt van om hun handelen telkens te motiveren. Zij zien duidelijk het belang van ‘evidence based medicine en nursing’ in en zijn bereid hierin te investeren.

JAARVERSLAG

2005

Reanimatieteam midden in het leven Het H. Hartziekenhuis voert traditiegetrouw een beleid dat openstaat voor nieuwe initiatieven. De instelling steunde het afgelopen jaar dan ook ten volle haar werkgroep ‘reanimaties’. Dit comité bestaat uit een aantal gespecialiseerde en gedreven verpleegkundigen en artsen. Zij verzorgen de opleidingen omtrent reanimatietechnieken voor alle personeelsleden van het ziekenhuis. Hiernaast geven zij deze kennis en vaardigheden met veel enthousiasme door buiten de ziekenhuismuren. Pediatric Basic Life Support volgens nieuwe E.R.C. – richtlijnen. Op 28 november 2005 publiceerde de Europese Reanimatieraad (ERC) volledig nieuwe reanimatierichtlijnen. Deze bevatten een aantal belangrijke wijzigingen in de reanimatiehandelingen. De afdeling intensieve zorgen hecht veel belang aan het beoefenen van ‘evidence based medicine en nursing’. Daarom stelde zij, samen met de anesthesisten en de pediaters, nieuwe protocollen op en implementeerde deze in het gehele ziekenhuis. De dienst IZA stimuleerde bovendien alle betrokkenen de nieuwe voorschriften degelijk in te oefenen. Alleen zo kunnen de richtlijnen in de dagelijkse praktijk ingevoerd worden en kunnen ze patiënten een hogere kans op overleving geven. Niet invasieve positieve pressure ventilatie (NiPPV) met succes toegepast Sinds 2005 past de dienst intensieve zorgen een nieuwe techniek toe voor het verhelpen van welbepaalde ademhalingsproblemen, evenwel zonder beademing. Bij de uitvoering van ‘niet invasieve positieve pressure ventilatie’ (NiPPV) ondersteunt een toestel met een speciaal masker de ademhaling van de patiënt. NiPPV leidt tot betere zorg voor patiënten met ademhalingscomplicaties en tot een betere kwaliteit van leven. Zo blijft de patiënt bij bewustzijn, kan communiceren en heeft zelfs de mogelijkheid om te eten. Hiernaast vermijdt men ook de negatieve effecten van een beademing. Het afgelopen jaar hanteerde de dienst intensieve zorgen de NiPPV methode met succes bij 10 patiënten. NiPPV kan slechts in bepaalde omstandigheden toegepast worden en niet alle kunstmatige beademingen kunnen vervangen worden door NiPPV.

19

❙ Inwendige ziekten ❙


Dagverblijf inwendige ziekten vangt sterke stijging daghospitalisaties op

20

Het meest opmerkelijke feit voor de dienst inwendige ziekten in 2005 was ongetwijfeld de opening van het dagverblijf. Begin oktober ging deze nieuwe afdeling van start. Door de opening van het dagverblijf inwendige ziekten komt er ruimte vrij binnen het chirurgisch daghospitaal. Aangezien het aantal chirurgische dagopnamen dagelijks groeit, is ook hier meer capaciteit nodig. De opening van het dagverblijf biedt de mogelijkheid voor het verankeren van de ambities en doelstellingen van het H. Hartziekenhuis, met name de beste zorg aanbieden aan iedere individuele patiënt.

Dagverblijf inwendige van start Op 3 oktober 2005 werd het dagverblijf inwendige ziekten geopend. De realisatie van deze nieuwe dienst kaderde in een algemene evolutie om patiënten zoveel mogelijk in daghospitalisatie op te nemen. Er werd dan ook geen moeite gespaard om de dienst zo comfortabel en patiëntvriendelijk mogelijk in te richten om te kunnen beantwoorden aan het vooropgestelde doel: het verlenen van professionele zorg in een sfeer van rust en gezelligheid. Verschillende factoren speelden een rol bij de ontwikkeling van dit initiatief. Zo vroegen de maatregelen van Minister Vandenbroucke om meer chirurgische ingrepen in daghospitalisatie te laten uitvoeren. Dit had tot gevolg dat het chirurgisch daghospitaal meer ruimte nodig had. Ook nieuwe behandelingen en medicijnen en de voorkeur van patiënten maken dat een patiënt steeds korter in het ziekenhuis verblijft. De ambulante inwendige patiënten worden daarom vanaf begin oktober opgevangen in een apart dagverblijf inwendige ziekten. Dagelijks krijgen hier een 8-tal patiënten hun behandeling en verzorging in meer comfortabele omstandigheden, met een betere persoonlijke zorg én binnen een tijdsspanne van enkele uren of hooguit een dag. In het dagverblijf behandelt men patiënten met inwendige ziekten, ambulante chemotherapie en IV-medicatie toedieningen van diverse specialiteiten. Ook patiënten binnen de dementiescreening worden hier ontvangen. Verder kunnen ook bejaarde patiënten, die verschillende controle-onderzoeken moeten ondergaan, hier rustig tussendoor op een kamer wachten. Zowel het daghospitaal, als het dagverblijf, hebben nu hun eigen ruimten en een eigen medische en verpleegkundige equipe. Dit laat verdere professionalisering en specialisatie toe. De verpleegkundigen van het dagverblijf zijn ondermeer door permanente bijscholing gespecialiseerd in de opvang, begeleiding en verzorging van chemopatiënten. Internist gastro-enteroloog vervoegt medisch team Op 1 augustus 2005 breidde het team van 4 internisten uit met een bijkomende gastro-enteroloog, Dr. Lieve Peeters. Zij behaalde haar diploma aan de Katholieke Universiteit Leuven waarna ze een opleiding in de inwendige geneeskunde, richting gastro-enterologie, genoot.

JAARVERSLAG

2005

❙ Kinesitherapie ❙ Een waaier van therapieën

Kinesitherapie is een wetenschap in volle uitbreiding. In het H. Hartziekenhuis worden er voortdurend nieuwe technieken toegepast. Het aantal behandelingen is het afgelopen jaar dan ook met 7 % gestegen. Het is duidelijk dat de dienst kinesitherapie meewerkt aan vernieuwingen die bijdragen tot de verbetering van de ziekenhuiswerking.

Kwalitatieve ademhalingszorg De kinesitherapeuten startten in februari met intrapulmonaire percussieventilatie of IPV. Dit is een techniek om patiënten met acute en/of chronische ademhalingsproblemen te behandelen. Het IPV - toestel voegt aan de ademhaling van de patiënt kleine longvolumes (of percussies) toe en veroorzaakt turbulenties in de longen in combinatie met een aërosoltoediening. Hierdoor worden in de longen slijmen losgemaakt, in beweging gebracht en uit de longen getrild. Aldus worden de longvelden die door slijmen afgesloten werden, terug vrijgemaakt en kan de patiënt weerom meer zuurstof opnemen. Deze methode kan zowel bij de gewone longpatiënt als bij de beademde patiënt toegepast worden. In het H. Hartziekenhuis krijgen veel beademde patiënten dergelijke ondersteuning. Ze ondervinden hier weinig hinder van en kunnen in vele gevallen vlugger geëxtubeerd worden. Dienst kinesitherapie introduceert babymassage Sinds mei 2005 kan elke moeder op de materniteit gebruikmaken van een nieuwe faciliteit, met name de babymassage. De behandeling stimuleert niet alleen de baby in zijn ontwikkeling, maar is bovenal een moment van tederheid tussen de ouders en hun kind. Er worden twee lessen georganiseerd voor de moeder en haar baby. De eerste sessie gaat nog door tijdens het verblijf op de kraamafdeling. De tweede les vindt plaats op ongeveer acht weken na de bevalling. Uit het aantal aanvragen in 2005 (217) blijkt alvast dat de babymassage erg gewaardeerd wordt.

21

❙ Laboratorium ❙ Investeringen voor stijgende activiteit


Het toegenomen aantal geneesheren leidde in 2005 opnieuw tot een stijging van de activiteit in het laboratorium. Dit bracht ook verdere specialisatie en investeringen met zich mee. Zo startte het labo met bijkomende analysen en nam men nieuwe apparatuur in gebruik. Hiernaast had men bijzondere aandacht voor opleiding en begeleiding van het personeel.

22

Investeren in apparatuur Het laboratorium kocht het afgelopen jaar tal van nieuwe medische apparaten. Deze investeringen situeerden zich op diverse vlakken: • Aankoop hematologie celteller; • Aankoop nieuwe diepvries en koelkast; • Aankoop Vitek Compact op de afdeling bacteriologie. Door de automatisatie van de identificatie en het antibiogram van bacteriën is het mogelijk sneller te rapporteren aan de voorschrijver. In sommige gevallen zijn de identificatie en antibiogram reeds gekend na 48 uur in plaats van na 72 uur, waardoor sneller op de antibiotherapie kan ingespeeld worden. • Uitbreiding van het temperatuurbewakingssysteem in het labo tot de transfusie koelkasten op de afdelingen intensieve zorgen en operatiekwartier. Investeren in opleiding Naast aandacht voor patiënten en hun omgeving besteden artsen en medewerkers in het H. Hartziekenhuis heel wat tijd aan de opleiding en begeleiding van personeel. Het is een extra inspanning die zonder meer vruchten afwerpt op de dagelijkse ziekenhuiswerking. In het laboratorium volgden alle medewerkers vorig jaar opleiding en bijscholing en dit in volgende vakgebieden: administratie, bacteriologie, biochemie en hematologie. Mee verantwoordelijk voor een kwaliteitsvolle dienstverlening In het laboratorium worden volgende indicatoren onafgebroken geregistreerd: het aantal isolaties van MRSA en ESBL (bijzonder resistente micro-organismen), het aantal transfusiereacties, klachten en dit zowel intern als extern en de zogenaamde ‘nearly accidents’ omtrent transfusies.

JAARVERSLAG

2005

❙ Materniteit ❙ Patiëntgerichtheid nog verbeterd door vlekkeloze motivatie Het aantal bevallingen in het H. Hartziekenhuis blijft stijgen; van 583 in 2004 naar 600 in 2005. Hieruit kan afgeleid worden dat de afdeling materniteit zowel kwalitatief als kwantitatief goed scoort. Deze evolutie is het resultaat van duurzame inspanningen en van een sterke motivatie van de gynaecologen en vroedvrouwen.

610de recordbaby van 2005 krijgt allereerste geboorte-cd Algemeen directeur René Daemen en burgemeester Paul Rotthier overhandigden de allereerste geboorte-cd aan de ouders van Sem Emmelkamp. Het kindje zag het levenslicht op zaterdagavond 31 december 2005 én was daarmee de 600ste bevalling (610de baby) dat jaar in het H. Hartziekenhuis. Het was al sinds de ‘babyboom’ van eind jaren ’60 geleden dat het ziekenhuis dergelijk recordcijfer mocht noteren. Vanaf 2006 krijgt ieder kindje dat in de gemeente Mol geboren wordt, een geboorte-cd tijdens de inschrijving op de burgerlijke stand. Voor het H. Hartziekenhuis was 2005 dus een waar topjaar. Dit recordcijfer duidt op het grote vertrouwen dat de regio in het ziekenhuis heeft. De stijging van het geboortecijfer is uiteraard deels te danken aan de algemene evolutie in de Vlaamse ziekenhuizen, met name 1,8 % meer geboortes in 2005. Het H. Hartziekenhuis daarentegen tekende in 2005 3 % meer geboortes op dan in 2004. Preventive support of labour Een integrale strategie voor de begeleiding van bevallingen met als doel elke zwangere door zorg mét beleid de maximale kans te geven zelf haar kind te baren: dat is het fundament van het project preventive support of labour dat vorig jaar op de kraamafdeling van het H. Hartziekenhuis te Mol werd gelanceerd. Deze nieuwe aanpak verzekert moeder en kind van een kwalitatief hoogstaande en patiëntvriendelijke zorg en dit op elk moment van de dag. In 2005 introduceerden de gynaecologen van het H. Hartziekenhuis een aangepaste manier van werken. Het uitgangspunt was het aantal kunstverlossingen en sectio’s te doen dalen door een gerichte, preventieve aanpak van het baringsproces volgens professionele standaarden. Gynaecologen en vroedvrouwen werkten samen om alle probleemgebieden in kaart te brengen en van een degelijke oplossing te voorzien. De denkpatronen van deze nieuwe methode geven bijgevolg zowel gynaecologen, als vroedvrouwen, een stevige houvast in de meest uiteenlopende omstandigheden en behoeden hen voor patstellingen, inconsistent beleid en het zelf teweegbrengen van baringspathologie. Een respectvolle en positieve benadering van zwangeren, gekoppeld aan de huidige bewakings- en begeleidingsmethoden, draagt dan ook bij tot het verstrekken van excellente zorg bij moeder en kind. Klinische paden Het gebruik van klinische paden betekent ook op de afdeling materniteit een kwaliteitsverbetering van zorg: de beste behandelwijze is vastgelegd en de zorg is niet afhankelijk van individuele verschillen van zorgverleners. De vroedvrouwen en gynaecologen implementeerden ondertussen al 10 klinische paden. Zij startten in 2005 met het pad ‘colpo anterior en/of posterior’. In de komende tijd worden de klinische paden verder verankerd.

23

❙ Medische beeldvorming ❙


Medische beeldvorming blijft kansen grijpen

24

De dienst medische beeldvorming werd in 2005, als eerste ziekenhuis in de Kempen, een filmloze (exclusief mammografie) afdeling. Het H. Hartziekenhuis is hiermee in de eindfase gekomen van de digitalisering en de implementatie van PACS met volledig filmloze beeldcommunicatie. De RIS/PACS- oplossing biedt huisartsen en tandartsen de mogelijkheid om de onderzoeksbeelden van hun patiënten online te raadplegen. Hiernaast installeerde de dienst medische beeldvorming een 64-kanaals CT-scanner, eveneens een primeur voor de Kempen. Samen met andere initiatieven heeft de medische beeldvorming in 2005 de toekomst voorbereid. Markante ontwikkelingen Het aantal patiënten dat het afgelopen jaar de medische beeldvorming bezocht, is met 10 % toegenomen (44.787). Het aantal onderzoeken steeg in 2005 met bijna 5 %; van 61.500 in 2004 naar 64.454 in 2005. Deze stijging loopt parallel met de algemene uitbreiding van de ziekenhuisactiviteit. Vernieuwing doordacht tot in de details De digitalisering en invoering van het PACS (Picture Archiving and Communication System) op de dienst medische beeldvorming nam een aanvang in februari 2005, met een volledige implementatie in juni 2005 en dit voor alle artsen van de regio. De voordelen van de digitale verwerking en archivering van beelden zijn uitgebreid. De beelden en resultaten zijn onmiddellijk en ook permanent én op elke locatie intern of extern beschikbaar voor consultatie, verslagen, presentaties,… De opnamen zijn beter van kwaliteit en laten een betere diagnosestelling toe. Ze zijn gemakkelijk te vergelijken met vorige beelden, eenvoudig te bewerken, uit te vergroten, er zijn metingen op uit te voeren en ze kunnen niet verloren gaan. Daarenboven spaart het ziekenhuis verzendingskosten uit en is de digitalisering van beelden milieuvriendelijk. Deze volledige filmloze samenwerking met de huisartsen van de regio is vrij uniek in het land en versterkt dan ook de relatie met het zorgnetwerk. Als sluitstuk van het PACS bestaat vanaf december 2005 een directe, digitale en beveiligde verbinding tussen het PACS van het H. Hartziekenhuis en dat van het Universitair Ziekenhuis Leuven. Hierdoor kan veel sneller, efficiënter en goedkoper een ‘second opinion’ aangevraagd worden. Hiernaast kunnen de opnamen ook terstond digitaal verstuurd worden naar de klinische diensten van het Universitair Ziekenhuis Leuven wanneer patiënten worden doorverwezen. De uitbouw van een PACS-netwerk is hiermee een feit. Het PACS is verbonden met het administratieve opvolgingssysteem van de radiologie. Daarom kreeg ook het RIS (Radiologie Informatie Systeem) tijdens de jaarovergang 2004 – 2005 een upgrade. Begin 2005 vernieuwden de radiologen de ‘computerised radiography’ (CR) en werd het bestaande systeem vervangen door een Agfa-toepassing. Het betreft hier de conventionele radiologie of voornamelijk de thorax- en skeletopnamen en opnamen aan bed.

JAARVERSLAG

2005

Installatie 64-kanaals CT-scanner De dienst medische beeldvorming nam in november 2005, als eerste dienst in de Antwerpse Kempen, een 64-kanaals CT-scanner in gebruik. Dit toestel biedt een duidelijk betere kwaliteit met betere diagnosemogelijkheden. In vergelijking met de vorige scanner kan het toestel complementaire informatie geven of eerdere onderzoeksmethoden optimaliseren. Voor de patiënt betekent de introductie van deze innovatieve techniek een groter comfort. De scantijden worden immers enorm verkort. De patiënt krijgt aldus een grondig medisch onderzoek en dit in een paar seconden. Na enkele maanden is er reeds een duidelijke toename van het aantal CT-aanvragen merkbaar. De hoogtechnologische scanner laat ook toe om CT-angiografie, CT-cardio, CTcolonografie (virtuele endoscopie) en de exacte diagnose van longembolen uit te voeren. Vanaf april 2006 zullen de radiologen deze registers opentrekken. Medische beeldvorming steunt op deskundigheid In september van het afgelopen jaar werd het team radiologen uitgebreid met een vierde geneesheer. Dr. Bart Vangenck (KU Leuven 2005) volbracht tevens een bijkomende opleiding in CT-cardio. Een actieve rol in de regio Eind 2005 startten er gesprekken voor een samenwerkingsinitiatief met het Algemeen Ziekenhuis Sint – Dimpna van Geel. De radiologen van beide ziekenhuizen namen een eerste aanzet tot samenwerking voor een gemeenschappelijk MRI – project (Magnetic Resonance Imaging).

25

26

❙ De inkomhal wordt ‘onze’ inkomhal ❙ Ons ziekenhuis groeit en dit in een snel tempo. Het wordt stilaan ook een meer complexe organisatie. Op dat ogenblik is het van wezenlijk belang om het belangrijkste kapitaal, met name onze eigen artsen en medewerkers, niet uit het oog te verliezen. Wij wensen dan ook, naast strategische doelstellingen, planning van bouwwerken, de aankoop van hoogtechnologische apparatuur en zo meer, nadrukkelijk aandacht te besteden aan onze geneesheren en personeelsleden. We willen dan ook de juiste woorden vinden om onze appreciatie te uiten voor de inzet van alle artsen en medewerkers en om hen verder te motiveren. Maar vaak schieten enkel woorden hierbij tekort… Er werd dan ook naar een alternatief gezocht en gevonden!

27

Onze waardering voor de artsen en medewerkers werd gevisualiseerd in de inkomhal. Een reeks dynamische, geëngageerde en hartelijke beelden die elke geleding van ons ziekenhuis vertegenwoordigen, stralen volgende boodschap uit: we zijn echt fier op jullie en we willen ook aan al onze patiënten en bezoekers laten zien welk potentieel we in huis hebben. Uiteraard geeft dit initiatief concreet invulling aan de langetermijn strategie van onze organisatie en aan onze slogan ‘vertrouwen in professionele zorg’, met name het vertrouwen in onze eigen mensen. Op deze manier wordt de inkomhal ‘onze’ inkomhal. Wij zijn er van overtuigd dat dit project, dat een eigen realisatie is en met een beperkt financieel budget tot stand kwam, iedereen bekoort… Het directiecomité

❙ Nefrologie ❙ Nefrologie breidt aanbod uit


Het afgelopen jaar startte de dienst nefrologie met raadplegingen. Het collectief autodialyse centrum is een samenwerkingsverband tussen het H. Hartziekenhuis Mol en het A.Z. Sint – Jozef van Turnhout. Sinds begin december 2005 werkt ook Dr. Veerle Verjans als toegelaten geneesheer in het CAD. Samen met Dr. Van Caesbroeck staat zij in voor de supervisie van de low care dialyse. Deze artsen houden ook wekelijks intercollegiale consulten. Dr. Verjans breidde het aanbod uit met wekelijkse consultaties.

28

JAARVERSLAG

2005

❙ Operatiekwartier ❙ Operatiekwartier kent permanente groei

De operatie-activiteit bleef in 2005 verder toenemen en dit voor alle disciplines. Het aantal ingrepen met anesthesie steeg met bijna 10 %: van 6.100 in 2004 naar 6.700 in 2005. De inzet en know-how van het medisch - en verpleegkundig team staan dan ook garant voor een gespecialiseerd en efficiënt zorgaanbod. De aanwerving van bijkomende geneesheren en de grotere diversiteit aan operatieve technieken zorgden niet alleen voor een toename aan activiteit, maar ook voor een hoge werkdruk. Het aandeel van de vaatchirurgie - met voornamelijk de plaatsing van de carotisstents – de obesitaschirurgie, de prothese- en schouderchirurgie en het gebruik van de sentinelnode voor stadiëring van een borsttumor in de gynaecologische chirurgie steeg zeer sterk. Deze situatie vroeg dan ook om kwalitatieve en organisatorische aanpassingen om de groei binnen het operatiekwartier verder te bestendigen. Zo nam men in oktober 2005 een additionele operatiezaal met ontwaakruimte in gebruik en werd de afdeling centrale sterilisatie vergroot waardoor er extra ruimte kwam voor het inpakken en opslaan van materialen. De afdeling nam twee bijkomende verpleegkundigen, een administratieve kracht en een extra medewerker voor de sterilisatie in dienst. Op deze manier kreeg de hoofdverpleegkundige de gelegenheid om zich meer toe te leggen op de opleiding van nieuwe medewerkers. Het OK – comité voerde de zogenaamde clusters in en wees verpleegkundigen toe tot welbepaalde heelkundige disciplines om zich beter in te werken in een set van ingrepen. Hiernaast investeerde het ziekenhuis in nieuw instrumentarium zodat er meer gelijkaardige ingrepen op dezelfde dag kunnen gebeuren. In samenwerking met de dienst informatica trof het operatiekwartier voorbereidingen voor de aankoop van een softwarepakket om de operatieplanning transparanter te laten verlopen. Voor iedere ingreep zal de operatietijd geregistreerd worden. De verdeling van de totale operatietijd over de verschillende chirurgen, op basis van objectieve gegevens, wordt een feit. Deze ICT-toepassing wordt een belangrijk werkinstrument waardoor de operatiepatiënten gespreid over de dag kunnen opgenomen worden en de piekmomenten aan het onthaal, op de verpleegafdeling en in het daghospitaal worden afgevlakt.

29

❙ Patiëntenbegeleiding ❙ Veel aandacht voor multidisciplinaire samenwerking


De dienst patiëntenbegeleiding vormt zowat de rode draad doorheen het verblijf van de patiënt in het ziekenhuis. Vanaf de opname tot aan het ontslag bieden de verschillende eenheden begeleiding en hulp aan. De diverse ziekenhuisbrede projecten waaraan de diëtisten, het diabetesteam, de psychologen, de pastorale dienst en de maatschappelijk werksters bijdragen, bewijzen dat zij terecht een plaats hebben in het hulpverleningsproces.

30

Diëtisten krijgen hulp van voedingsassistenten Ter voorbereiding op de automatisering van de maaltijdbevragingen werden in 2005 twee halftijdse voedingsassistenten aangeworven. Deze medewerkers gaan langs bij de patiënten om navraag te doen over hun maaltijdvoorkeur en om deze een ruimere maaltijdkeuze aan te bieden. Uiteindelijk zullen niet alleen de patiënten, maar ook de verpleegkundigen en de dienst voeding hier de vruchten van plukken. Diabetesteam start met voetkliniek De leden van het diabetesteam behandelen ondertussen al ruim 300 patiënten. In juni 2005 hebben zij hun aanbod verder verruimd. Zo organiseert de equipe elke donderdagvoormiddag consultaties op afspraak door een geconventioneerd podoloog. In eerste instantie onderzoekt en behandelt hij specifieke voetklachten na doorverwijzing van een arts. Dit betreft zowel klachten van het bewegingsapparaat (spieren, pezen,…), als ongemakken betreffende de huid en de nagels van de voeten. Naast diabetespatiënten komen ook reumapatiënten en iedereen die problemen of vragen heeft over een bepaald voetprobleem in aanmerking voor een bezoek bij de podoloog. Psychologen bieden betere ondersteuning voor patiënten Ook de activiteiten van de psychologen kenden een aanzienlijke groei. Het afgelopen jaar konden 690 nieuwe patiënten een beroep doen op de psychologische dienst. Dit waren niet alleen gehospitaliseerde patiënten, maar ook ambulanten van de obesitaskliniek, de pijnkliniek, de geheugenscreening, het daghospitaal,… De dienst psychologie richtte zijn aandacht voorts op ziekenhuisbrede projecten, zoals de ontwikkeling van klinische paden, de diabetesconventie en ‘PROMIS’ (Project voor ontwikkeling van Oncologische Multidisciplinaire Intramurale Standaardzorg). Verder engageerden deze medewerkers zich in 2005 voor het op punt stellen van richtlijnen betreffende collocatie, suïcidepreventie, opvang van alcohol- en drugsverslaafden. Hiernaast werkten zij aan een bezoekregeling van kinderen op de afdeling intensieve zorgen en aan observatielijsten voor de kinderafdeling. Daarenboven waren de psychologen ook vertegenwoordigd in transmurale projecten en werkgroepen waaronder het OSPA (Overlegplatform Suïcidepreventie Provincie Antwerpen), het overlegplatform kindermishandeling regio Mol, het palliatief netwerk arrondissement Turnhout, de werkgroep klinische gerontopsychologie en zomeer. Pastorale dienst dicht bij de patiënt Het ziekenhuis is een plaats waar medische zorg centraal staat. Patiëntenzorg is echter meer dan dat. De pastores van het H. Hartziekenhuis gingen ook het afgelopen jaar, na overleg met de hoofdverpleegkundigen, patiënten bezoeken die bijzondere aandacht vroegen. Op die manier proberen zij elke dag opnieuw te zorgen voor een luisterend oor en een warm hart voor patiënten die hier nood aan hebben. De pastorale dienst deelt in het weekeinde de communie uit en verzorgt met de hoogdagen een gebedsviering in de kapel van het ziekenhuis. Zij geven tevens de ziekenzegening aan ernstig zieken.

JAARVERSLAG

2005

❙ Pediatrie ❙ Pediatrie creëert onderscheid door grenzen te verleggen

Door een blijvend doorgedreven inspanning slaagden de kinderartsen er in om in 2005 de dienst pediatrie verder uit te bouwen. De aanwerving van Dr. Ann Janssen maakte een betere verdeling van de pathologie en verdere subspecialisatie mogelijk. Hierdoor wisten de pediaters innoverende projecten te starten die de kwaliteit van de professionele zorg voor de patiënt wisten te verhogen. Aandacht voor kindergastro-enterologie In augustus 2005 breidde het team van de pediaters uit met Dr. Ann Janssen. Dr. Janssen heeft een bijzondere bekwaamheid in de kindergastro-enterologie. Zij zal vanaf het najaar 2006 ook specifieke, pediatrische endoscopische technieken uitvoeren. Zorgvernieuwing Op de neonatologie was er het afgelopen jaar veel belangstelling voor het gebruik van CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Dit is een hulpmiddel dat de pediaters gebruiken als de baby moeite heeft met de ademhaling. Een nasale tube blaast continu lucht in de richting van de longen wat resulteert in een goede ontplooiing van deze organen. De methode wordt gebruikt als de baby geen beademing nodig heeft, maar nog wel extra ondersteuning kan gebruiken. Met de uitbouw van de neonatologie konden ook de opnamecriteria voor vroeggeboren baby’s versoepeld worden (PML of postmenstruele leeftijd tot 33 weken). Uitbouw congenitale kindercardiologie Het afgelopen jaar startte de dienst pediatrie met de ontwikkeling en uitbouw van de congenitale kindercardiologie voor de regio Kempen. Ondertussen waren er reeds doorverwijzingen van de omliggende ziekenhuizen naar het H. Hartziekenhuis. De behandeling van de aangeboren hartaandoeningen gebeurt in het Universitair Ziekenhuis Leuven.

31

❙ Spoedgevallen ❙ Dynamiek en beweging


Vanuit de opdrachtverklaring van het H. Hartziekenhuis en met een totaal nieuwe infrastructuur in het vooruitzicht stelt de spoedgevallendienst eens te meer de patiënt centraal. Enerzijds houdt men rekening met de steeds evoluerende geneeskunde. Anderzijds zijn ook de comforteisen richtinggevend. Daarnaast schenkt de dienst spoedgevallen optimale aandacht aan de medewerkers die dit alles moeten waarmaken.

32

Kortere wachten doorlooptijden Veel aandacht ging het afgelopen jaar naar de voorbereidingen voor de invoering van het Manchester Triage Systeem (MTS). De medewerkers van de spoedgevallendienst gebruiken deze methode om de wachttijden in de wachtzaal en op de afdeling zo kort mogelijk te houden. Zo vlug mogelijk na binnenkomst van de patiënten gaan zij de ernst van de klachten na. Dit resultaat bepaalt de volgorde waarin de patiënten op de spoedgevallendienst geholpen worden. Het Manchester Triage Systeem levert bijgevolg een aanzienlijke verkorting van de wachten doorlooptijden op. Nieuwe spoedgevallendienst in functie van het MTS De voorbije maanden verfijnden de artsen en medewerkers van de afdeling de plannen voor de nieuwe spoedgevallendienst en stemden deze volledig af op het Manchester Triage Systeem. Hierdoor bouwde men twee ‘zorgstraten’ op: één voor de acute patiënten en een ‘fast track’ voor minder urgente aanmeldingen die hierdoor een aparte en snellere afhandeling zullen krijgen. Vorming zelfmoordpreventie Alle medewerkers van de spoedgevallendienst volgden in april 2005 een opleiding om suïcidanten een adequate en professionele hulpverlening te kunnen bieden. Suïcide vormt in België namelijk een ernstig gezondheidsprobleem. Elke dag plegen gemiddeld 7 mensen zelfmoord en gebeuren meer dan 10 keer zoveel zelfmoordpogingen. De ziekenhuismedewerkers van het H. Hartziekenhuis komen regelmatig met deze problematiek in aanraking: ongeveer 34 % van de suïcidepogers komt terecht op een spoeddienst, 23 % op algemene afdelingen. Tijdens de vorming werd dieper ingegaan op de theoretische en ervaringsgerichte aspecten van de problematiek. Regels handhygiëne onder de knie Binnen de instelling zijn de medewerkers van de spoedgevallendienst het best op de hoogte van de voorschriften omtrent handhygiëne. Dit blijkt uit de resultaten van een desbetreffende vragenlijst. Midden februari 2005 startte in alle Belgische ziekenhuizen een nationale campagne rond handhygiëne. De verpleegkundige – ziekenhuishygiënist van het H. Hartziekenhuis speelde hier handig op in en gaf de actie met verschillende initiatieven meer bekendheid. Oog voor kindvriendelijke opvang De spoedgevallendienst had het afgelopen jaar extra belangstelling voor de opvang en opname van kinderen. Het omgaan met zieke patiëntjes beperkt zich immers niet tot een correcte diagnosestelling en het starten van een geschikte behandeling. Een gepaste, kindvriendelijke omkadering is evenzeer van belang, zowel voor het kind als voor de ouders. In november 2005 installeerde de dienst dan ook een ‘pediatric couch’ of tweeledige, pediatrische onderzoeksbank. Deze tafel werd ontworpen om te beantwoorden aan de stijgende vraag in drukke spoedafdelingen, meer specifiek voor de pediatrische toepassingen.

JAARVERSLAG

Vriendelijk en professioneel Omwille van de toenemende activiteit werd het afgelopen jaar bekeken hoe bepaalde taken aan de verpleegkundigen kunnen onttrokken worden. Sinds juli 2005 kan de spoedgevallendienst rekenen op een equipe van drie deeltijdse administratieve medewerkers die het onthaal op de spoedgevallendienst verzorgen. Parallel hiermee introduceerde de hoofdverpleegkundige een gedragscode om alle medewerkers van de dienst te ondersteunen in een klantvriendelijk onthaal.

2005

33

Organisatie - ondersteunend departement

❙ Economaat ❙


Comité medische materialen bundelt vele krachten

34

Het comité medische materialen wordt sinds het najaar van 2005 opnieuw maandelijks samengeroepen en is momenteel op kruissnelheid. Het is immers voortdurend noodzakelijk dat de gebruiks- en verbruikskosten in het ziekenhuis nauwgezet opgevolgd worden. Dankzij een gestructureerd overleg tussen vertegenwoordigers van verschillende afdelingen wordt voortdurend een vinger aan de pols gehouden. Het comité medische materialen heeft beslissingsbevoegdheid over alle aanvragen voor het wijzigen van bestaande materialen en het invoeren van nieuwe materialen. Desgevallend gebeurt er overleg met de betrokken aanvragers. Alle aanvragen worden voorgesteld door de vertegenwoordigers van apotheek en economaat. De aanvragen worden besproken en een beslissing wordt genomen. Voor elke beslissing wordt de wijze van communicatie afgesproken en een boodschapper aangesteld. De commissie werkt complementair met het medisch farmaceutisch comité. Begin 2005 verhuisde de dienst economaat naar een nieuwe locatie in de kelder van de nieuwbouw. Hierdoor kregen de medewerkers extra ruimte om verbruiksmaterialen die men vroeger verspreid over het ziekenhuis stockeerde, centraal te ontvangen en te beheren. Deze manier van werken biedt voordelen. Zo wordt de ontvangst en controle van de geleverde goederen veel eenvoudiger en kan men vanuit het economaat een meer efficiënte levering naar de verschillende ziekenhuisdiensten plannen.

JAARVERSLAG

2005

❙ Informatica ❙ Voortschrijdende en verantwoorde informatisering Informatie- en communicatietechnologie neemt een belangrijke plaats in binnen het H. Hartziekenhuis. De afgelopen jaren kende de dienst informatica een inhoudelijke verbreding en startte met ziekenhuisbrede toepassingen. Informatisering is uiteraard geen doel op zich. De algemene principes die ons leiden in de gezondheidszorg, met name de centrale plaats van de patiënt, de verbetering van de kwaliteit en van de communicatie gelden ook voor de verwezenlijking van een verantwoorde informatisering. In 2005 werkte de dienst informatica dan ook aan enkele nieuwe toepassingen en aan de verdere uitbouw van bestaande initiatieven. Helpdesk De dienst informatica beheerde vorig jaar 130 computers, 50 printers en 35 servers. De helpdesk kreeg 2.793 oproepen. Gemiddeld komen er dus zo’n 12 aanvragen per dag die elk ongeveer 20 minuten vragen om tot een oplossing te komen. De aard van de oproepen is in drie groepen onder te brengen: problemen met specifieke ziekenhuistoepassingen (40 %), vragen in verband met algemene software zoals e-mail of internet (26 %) en moeilijkheden met hardware (34 %). Lift off voor PACS, Thin Clients en CareNet De afdelingen medische beeldvorming en informatica voerden in 2005 het PACS-systeem (Picture Archiving and Communication System) in. Dit systeem had een weerslag op de werking van het gehele ziekenhuis. Het RIS (Radiologie Informatica Systeem) werd eveneens vernieuwd. De nieuwe RIS- en PACS-toepassingen versterken de band met de lokale gezondheidszorggemeenschap en verhogen bovendien de efficiëntie en de flexibiliteit op de dienst medische beeldvorming. Hiernaast introduceerden de informatici de zogenaamde ‘Thin Clients’ of ‘domme terminals’ op de diensten operatiekwartier, spoedgevallen, chirurgisch daghospitaal en intensieve zorgen . Deze toestellen bevatten geen intelligentie. Ze bestaan enkel uit een scherm en toetsenbord voor de invoer van gegevens. Alle toepassingen worden daarentegen uitgevoerd op de centrale computerinfrastructuur. De ‘Thin Clients’ kunnen gewone PC’s vervangen. Ze bieden quasi dezelfde functionaliteit, maar zijn zeer eenvoudig in gebruik en onderhoud en hebben een veel langere levensduur. In 2005 stond ook het project ‘CareNet’ in de startblokken. Met ‘CareNet’ zal een volledig beveiligde en elektronische gegevensuitwisseling tussen het H. Hartziekenhuis en de verzekeringsinstellingen mogelijk worden. Het is een multifunctionele, uniforme en eenvoudige oplossing die voor heel wat tijdsbesparing zal zorgen. Verkennen, ondersteunen én bewaken De dienst informatica moet de informatisering niet alleen voorbereiden en ondersteunen, zij dient ook permanent toe te zien op de veiligheid en de kwaliteit van de systemen. In dit opzicht heeft men vorig jaar verder gewerkt aan het plan ‘Security’ dat de beveiliging van de computerinfrastructuur voor ogen heeft. Aansluitend zijn de besturingssystemen van alle servers overgezet naar de meest recente versie, namelijk Microsoft Windows Server 2003. Dit is bovendien ook uitgevoerd voor het centraal e-mailsysteem Microsoft Exchange.

35

❙ MKG - Archief - Medische secretariaten ❙ Focus op samenwerking


Vele vernieuwingen gebeuren bijna geruisloos, in alle bescheidenheid. Toch hebben kleinere initiatieven, van de diensten die als het ware achter de schermen opereren, vaak een grote impact op de totale ziekenhuiswerking. Dit geldt zeker voor de diensten MKG, archief en medische secretariaten. Zij gaven het afgelopen jaar bijzondere aandacht aan samenwerking en doen dit vanuit de overtuiging dat samenwerking een sterke en positieve invloed heeft op de kwaliteit en effectiviteit van het H. Hartziekenhuis.

36

Met het medisch departement De gespreksronde van de MKG-cel met àlle artsen per medische discipline was het afgelopen jaar een belangrijk project en wordt consequent doorgezet in 2006. Voor alle betrokkenen waren deze bijeenkomsten telkens een verhelderende en positieve ervaring. Zo vonden er informatieve en interactieve vergaderingen plaats met de orthopedisten, de gynaecologen, de chirurgen, de anesthesisten en de pediaters. De doelstellingen zijn de artsen beter te informeren over de financiering van de Belgische ziekenhuizen en een aantal begrippen te verklaren aan de hand van concrete casussen. Verder is er ook ruimte om codeerproblemen te signaleren en op zoek te gaan naar degelijke oplossingen en afspraken. Daarenboven worden tijdens de sessies codeeradviezen en codeerconventies opgesteld en goedgekeurd. Met de overheid Het diensthoofd MKG is bij de Federale Overheidsdienst aangemeld als lokale beheerder voor het ziekenhuis met betrekking tot de vernieuwde MKG – controles. De lokale beheerder kiest zelf een aantal interne medebeheerders die de nodige handelingen uitvoeren. De identiteit van elke beheerder is gekend bij en wordt gecontroleerd door Fedict. Via een persoonlijk token krijgt men toegang tot de beveiligde systemen van de FOD. Dit systeem is te vergelijken met het elektronisch invullen van de belastingsbrieven. Met andere ziekenhuizen Het H. Hartziekenhuis stuurt sinds 2005 zijn data op vlak van MKG (Minimale Klinische Gegevens) en MGG (Minimale Geneesmiddelen Gegevens) door naar het Studiecentrum Gezondheidszorg. Ook heel wat andere instellingen doen dit. Het studiebureau vergelijkt op anonieme wijze de data van de groep ziekenhuizen met elkaar. Vier maal per jaar geeft het centrum feedback, zelfs tot op niveau van de arts. Deze samenwerking levert het H. Hartziekenhuis, maar ook de andere leden van de pool, zeer nuttige informatie op over de tendensen binnen de ziekenhuisregistraties. Bovendien kan men de resultaten ook aanwenden om het beleid bij te sturen en dit met het oog op de financiering voor de komende jaren. In de kantlijn vermelden we dat deze feedbackgegevens met enige voorzichtigheid moeten geïnterpreteerd worden, aangezien de vergelijking niet op nationaal niveau wordt doorgetrokken.

JAARVERSLAG

2005

Met het Antwerps Kanker Register (AKR) Het AKR bezoekt gemiddeld vijf maal per jaar het archief van het ziekenhuis. De registratiemedewerkers screenden in 2005 bij elk bezoek gemiddeld een 70 tal dossiers van oncologische patiënten voor het incidentiejaar 2003 en dit op basis van het anatomopathologisch protocol. De informatie omtrent het soort tumor, de aanwezigheid van metastasen, de stadiumbepaling en het therapeutisch beleid wordt verzameld in alle Antwerpse ziekenhuizen en gebundeld in een brochure die men jaarlijks publiceert.

❙ Onthaal ❙ Het gezicht en de stem van de organisatie Niet alleen verpleegafdelingen en medische diensten werken aan een optimale dienstverlening. Ook verschillende administratieve afdelingen zetten belangrijke stappen om meer klantgericht te handelen. Zo ondermeer de medewerkers van de dienst onthaal. Zij zijn het gezicht en de stem van het ziekenhuis bij de eerste kennismaking.

De medewerkers van het onthaal nemen een belangrijke functie waar in het ziekenhuis. Ze begeleiden en bejegenen de patiënt vanaf het eerste contact met het ziekenhuis tot de eerste tussenkomst door de zorgverstrekker. Goede bereikbaarheid, minimale wachttijden aan de telefoon en aan de balie, degelijke informatieverstrekking en hulpvaardigheid van de personeelsleden zijn aspecten die de kwaliteit van het onthaal mee bepalen. Begin mei 2005 namen 11 onthaalbedienden deel aan de opleiding Klantgerichtheid, ingericht door Voca, Training & Consult. Naast theoretische modellen ging er veel aandacht naar interpersoonlijk contact, het belang van lichaamstaal, assertiviteit en klantgerichtheid, alsook naar het omgaan met klachten. Al deze elementen bepalen dan ook de ervaring van de patiënt.

37

❙ Pers en communicatie ❙ Naar behoeftegestuurde communicatie


Het H. Hartziekenhuis hecht veel belang aan een goede communicatie, zowel intern als extern. In het eerste jaar van zijn werking zette de dienst pers en communicatie dan ook doordachte stappen voor een betere informatiedoorstroming.

38

Creatie en toezicht op de huisstijl Begin 2005 lanceerde de directie een verkorte versie van de opdrachtverklaring of haar eerste slagzin: vertrouwen in professionele zorg. Voor het strategisch beleid van het ziekenhuis en uiteraard ook voor alle facetten van communicatie is een zogenaamd ‘mission statement’ onontbeerlijk. Het zet de instelling beleidsmatig op de sporen en zorgt ervoor dat iedereen de blik in dezelfde richting houdt. Samen met de eerste editie van het nieuwe jaarverslag werd een huisstijl in gebruik genomen. In de loop van 2005 werd deze huisstijl geïmplementeerd en stelselmatig verder uitgewerkt. Dit project houdt onder andere ook het herzien en aanpassen van heel wat interne documenten in. Ook het op punt stellen en/of herwerken van de onthaal-, patiënten- en informatiebrochures komen nog aan bod. Eerst intern, dan extern Vooraleer er bijzondere aandacht gaat naar externe communicatie, is het noodzakelijk om eerst te zorgen dat intern alles in orde is. De artsen en medewerkers moeten immers waarmaken wat in externe communicatie wordt beloofd. Zij moeten de identiteit van het H. Hartziekenhuis goed naar buiten dragen en zorgen voor een goed imago. Er mag dus met andere woorden geen leegte bestaan tussen wat het ziekenhuis aan de patiënten of externe relaties toezegt, met name ‘vertrouwen in professionele zorg’ en datgene wat iedere arts en elk personeelslid elke dag waarmaakt. Het afgelopen jaar maakten diverse interne bevragingen de dienst pers en communicatie duidelijk wat de ziekenhuismedewerkers bezighield. Dit gaf een inzicht in de tekortkomingen die er in huis op vlak van communicatie en informatie leven. De verbeterpunten concentreerden zich rond website en patiënteninformatie, intranet, herwerken van de onthaalbrochures, het doorspelen van afdelings- en bedrijfsresultaten en het samenstellen van een intern communicatieplan. Zo streeft de dienst pers & communicatie naar correcte, duidelijke en efficiënte informatie. Men wil eveneens de nodige instrumenten bieden om het ziekenhuis te versterken, waarbij iedere medewerker in zijn functioneren aan kracht bijwint en waardoor eenieder een hechtere band met de instelling ontwikkelt of verwerft. Om hierin te kunnen slagen verspreidt de dienst de operationele gegevens, informatie over de organisatie als ‘bedrijf’, informatie voor de verbetering van de werksfeer en de bedrijfscultuur via daarvoor ontwikkelde kanalen zoals het weekbericht Hartritme, het vernieuwde personeelsblad ’t Piekuurke, het infoblad Hartslag, het intranet, brochures allerhande,… Goede communicatie begint dus ‘thuis’.

JAARVERSLAG

2005

❙ Personeelszaken ❙ Investeren in medewerkers staat borg voor beste zorg Op 12 mei 2005 vierde het H. Hartziekenhuis voor de eerste keer de ‘Dag van de Ziekenhuismedewerker’. De geboortedag van Florence Nightingale – 12 mei 1820 – werd in 1974 uitgeroepen tot de dag van de verpleging. Overal ter wereld besteedt men op die dag extra aandacht aan de bijdrage die verpleegkundigen leveren aan de kwaliteit van de gezondheidszorg. In het H. Hartziekenhuis zijn àlle medewerkers en artsen belangrijk. Hun engagement is van essentieel belang voor de goede werking van de instelling en de invulling van haar doelstellingen. De verscheidenheid aan functies in het ziekenhuis is groot, het doel is evenwel gemeenschappelijk: de beste zorgen voor de patiënt. Daarom lanceerde het ziekenhuis de Dag van de Ziekenhuismedewerker.

Deze symbolische actie moet uiteraard elke dag opnieuw concreet ingevuld worden en connecteren met de behoeften van de medewerkers. De patiënt kan pas centraal staan als hij omringd wordt door gemotiveerde, professionele zorgverleners. Ook in 2005 trachtte het H. Hartziekenhuis voorwaarden te creëren om zijn zorgambitie te kunnen waarmaken. Integratie van marketing communicatie en human resource management Verschillende factoren, waaronder de vergrijzing van de bevolking, geven aanleiding tot een verhoogde vraag naar personeel. De sector wordt vandaag reeds geconfronteerd met een gebrek aan arbeidskrachten, met in het bijzonder verpleegkundigen. De positionering van het H. Hartziekenhuis als merk op de arbeidsmarkt werd dan ook een noodzaak. Zo neemt de personeelsdienst in elke jobadvertentie één of meerdere paragrafen van de missie en visie op en dit naast de slagzin. Op die manier zijn potentiële medewerkers van meet af aan bekend met de waarden waaraan het ziekenhuis belang hecht. Onthaal van nieuwe werknemers verfijnd Het diensthoofd personeelszaken organiseerde naar goede gewoonte inscholingsdagen voor nieuwe werknemers waar de opdrachtverklaring, de structuur van het ziekenhuis en de werking van de verschillende beleidsorganen ruimschoots aan bod kwamen. Aan de hand van de gegevens uit de evaluatieformulieren werkt men nu reeds aan een aantal actiepunten. Zo plant men de inscholingsdag nog frequenter in en voegt men een rondleiding doorheen de gebouwen aan het programma toe. Onthaalbrochures maken nieuwe werknemers en stagiairs wegwijs Sinds midden 2005 zijn er geactualiseerde onthaalbrochures voor nieuwe werknemers en stagiairs beschikbaar. De brochure geeft gestructureerde informatie zodat nieuwkomers vlugger vertrouwd geraken met het ziekenhuis. Naar vormgeving draagt de folder de nieuwe huisstijl en wordt deze hierdoor ook een herkenbare informatiedrager.

39

Verduidelijking loonstrook Op vraag van de diensten voeding, heelkunde en patiëntenbegeleiding regelde de personeelsdienst een informatiesessie over de diverse items vermeld op de loonstrook.


Opnieuw gratis griepvaccinaties Ook het afgelopen jaar kregen alle ziekenhuismedewerkers en artsen de mogelijkheid om zich gratis te laten inenten tegen griep. Ten opzichte van 2004 is dit aantal gestegen. Meer dan 120 personeelsleden en geneesheren gingen in op dit aanbod. Met deze maatregel wil men zowel de medewerkers, als de patiënten waarmee zij in aanraking komen, een betere bescherming bieden.

40

Werkgroep retentiebeleid steekt van wal Vanuit de resultaten van de zelfevaluatie en de enquête psycho-sociale belasting op het werk richtte de stuurgroep kwaliteit nieuwe werkgroepen op met het oog op de verbetering van de patiënten- en medewerkerstevredenheid. Eén van deze commissies werkt momenteel rond het thema retentiebeleid. De doelstelling is ervoor zorgen dat de medewerkers zich goed voelen in hun team en in het ziekenhuis. Welzijn op het werk Naast een verantwoord personeelsbeleid is de creatie van een goede werkomgeving intern van wezenlijk belang. Alle medewerkers moeten immers graag komen werken. Een diversiteit op de afdeling naar leeftijd van collega’s toe, zorgt ervoor dat ervaring en nieuwe, frisse ideeën een mooi samenspel vormen. Hiernaast waren er in 2005 opnieuw heel wat feestelijkheden. Denken we maar aan de dag van de ziekenhuismedewerker, het feest van het Heilig Hart, het personeelsfeest, de nieuwjaarsreceptie, het Sinterklaasfeest en de verschillende activiteiten van een zeer actieve personeelsvereniging. Hoog opleidingsritme Het H. Hartziekenhuis investeert in zijn medewerkers en stemt het opleidingsbeleid continu af op de toegenomen bijscholingsnoden. In 2005 werden er niet minder dan 7.700 uren externe vorming gevolgd. Ook intern werden er tal van initiatieven opgezet. In het najaar van 2005 verscheen een nieuwe aanvraagprocedure voor opleidingen. Hiermee wil de opleidingscoördinator de personeelsleden nog beter informeren omtrent de faciliteiten en de drempel om bijscholing of opleiding te volgen nog verlagen. Tweede traject Clinical Leadership (CLP) voor hoofdverpleegkundigen In 2004 namen vijf hoofdverpleegkundigen deel aan het traject Clinical Leadership. Het afgelopen jaar beëindigde de lokale facilitator haar opleiding, rondde zij het traject van de eerste leergroep af en plande zij de opvolgdagen. Een bevraging en het in kaart brengen van de effecten van het CLP wijzen uit dat de deelnemende hoofdverpleegkundigen zich sterker voelen als leidinggevende, ze werken beter samen en hebben een betere relatie met derden en andere hoofdverpleegkundigen. Ze vertonen ook toegenomen coachingsvaardigheden en nemen initiatieven ter verbetering van de patiëntenzorg. De algemene tevredenheid over de deelname aan het programma is groot (8/10). Het H. Hartziekenhuis wil het Clinical Leadership Project verder zetten. Daarom startten in september 2005 opnieuw vijf hoofdverpleegkundigen van de diensten operatiekwartier, pediatrie, geriatrie, cardiologie en spoedgevallen met het traject.

JAARVERSLAG

2005

❙ Schoonmaak - wasserij ❙ Elke schakel is van belang

41

In het H. Hartziekenhuis werken er ruim 550 medewerkers in heel wat verschillende functies aan specialistische gezondheidszorg. Daarbij is er ook facilitaire ondersteuning nodig die aansluit op de activiteiten en processen binnen het zorgen zorgondersteunend departement. Het werk dat de dienst schoonmaak verricht is hierin van groot belang voor het totale zorgproces.

Nieuwe schoonmaaktechnieken De poetsdienst introduceerde midden 2005 nieuw schoonmaakmateriaal. Het onderhoud van de bijkomende afdelingen in de nieuwe voorbouw vroeg immers speciale aandacht. Bij de aankoop van de benodigdheden werd rekening gehouden met volgende eigenschappen: doelmatigheid, duurzaamheid, ergonomie en hygiëne. Het nieuwe schoonmaaksysteem werkt opmerkelijk efficiënt. Enerzijds draagt de droge onderhoudsmethode hiertoe bij. 80 % van de vervuiling bestaat namelijk uit stof. Anderzijds zorgt de vernieuwde methode voor het optimaal inzetten van machines, hulpmaterialen en producten en het gebruik van moppen en doekjes die gemaakt zijn uit microvezel. De meeste afdelingen schakelden reeds over op dit systeem; de andere volgen het komende jaar.

❙ Technische dienst ❙ 225 m 2 nieuwe werkruimte


Het meest in het oog springende feit voor de medewerkers van de technische dienst het voorbije jaar was de verhuis van hun werkruimte naar de kelder van de nieuwe voorbouw. Begin 2005 werden 225 m2 nieuwe werkruimte in gebruik genomen.

42

De huidige werkplaats is degelijk uitgebouwd en ingedeeld. De technische dienst kan hier dan ook efficiënt werken. Er is voldoende magazijnruimte om het materiaal volgens deelgebied (mechanisch, elektrisch, schilderwerk,…) te stockeren. Hiernaast is er plaats voorzien om te werken aan bedden en toestellen en is er een afzonderlijke locatie waar soldeerwerk, metingen en reparaties aan medische pompen uitgevoerd worden. De medewerkers van de technische dienst hebben nu ook aparte kleedruimtes. 2005 was eveneens, na de ingebruikname van fase 1 van de nieuwe voorbouw, het jaar waarin een aanloop naar fase 2 werd genomen. De technische dienst bracht tal van voorbereidingen tot een goed einde. Zo stonden ze ondermeer in voor de verhuis van de consultaties gynaecologie en cardiologie. Daarenboven realiseerden zij een uitbreiding van de couveuses, een bijkomende operatiezaal, het nieuwe medische dagverblijf, aanpassingen aan de diensten nucleaire geneeskunde, medische beeldvorming en aan consultatieruimten, een nieuw computerlokaal en een nieuw bureel voor de MKG - cel op de vierde verdieping van de nieuwbouw. Uiteraard liepen ook in 2005 de courante oproepen voor herstellingen door. Zo kwamen er wekelijks ongeveer 90 opdrachten binnen. Dit waren vragen allerhande uit alle hoeken en kanten van de organisatie. Onze technicus van wacht stond in voor de afhandeling van deze activiteiten. Hiernaast nam de technische equipe uiteraard ook alle andere technische werkzaamheden op zich (schilderwerken, begeleiden van keuringsinstanties, vervaardigen van kasten, afvalverwerking,…). Heel wat projecten zijn momenteel in volle voorbereiding. De komende projecten van de nieuwe voorbouw en van het Technisch Financieel Plan worden tot in detail uitgewerkt.

JAARVERSLAG

2005

❙ Voeding ❙ Veel aandacht voor H.A.C.C.P. (Hazard Analysis Critical Control Points) De maaltijd is in een ziekenhuis een belangrijk moment voor de patiënt. Meerdere factoren spelen een beduidende rol in de kwaliteit van deze maaltijden, zoals de voedselveiligheid, een optimaal voedingsprogramma afgestemd op de behoeften van de klant, aandacht voor detail en presentatie, de garnering van de schotels, maar zeker ook het onderhoud van de keuken.

De medewerkers van de dienst voeding volgden vorig jaar een specifieke H.A.C.C.P.-opleiding en men gebruikt nu ook systematisch het H.A.C.C.P.-handboek. Elke werknemer van de afdeling dient, zoals ook wettelijk bepaald, de voorschriften te kennen. De voornaamste aandachtspunten betreffen de ontvangst en stockage van de goederen, de bereiding en bewaring van afgewerkte goederen en het reinigen en desinfecteren met registratie en controle door middel van onderhoudsroosters. Het diensthoofd brengt deze richtlijnen tevens onder de aandacht in de geactualiseerde onthaalbrochures voor nieuwe medewerkers van de dienst voeding. Om het geheel in goede banen te leiden, staat het H.A.C.C.P. – team de dienstverantwoordelijke bij en noteert men maandelijks een H.A.C.C.P. – vergadering. Deze training betekent ongetwijfeld een meerwaarde voor de organisatie en moet bijdragen tot een onberispelijke kwaliteitswaarborg.

43

Stafdiensten

❙ Kwaliteit ❙ Kwaliteit steeds meer ingebed in de organisatie In 2005 werd met de introductie van het kwaliteitsmanagementsysteem een stevige basis gelegd voor een doorgedreven kwaliteits-


werking. De commissie kwaliteit zorgde het afgelopen jaar voor de sturing van het algemeen kwaliteitsbeleid. Hieruit vloeiden tal van initiatieven op diensten organisatieniveau voort.

Zelfevaluatie gericht op excellentie, sturen en verbeteren De directie en de kwaliteitscoördinator voerden het afgelopen jaar het management-model KWADRANT in dat specifiek is afgestemd op zorgorganisaties. Het H. Hartziekenhuis wordt een grotere inrichting met gecompliceerde activiteiten en de onderlinge afstemming tussen alle activiteiten, deskundigheden, middelen en processen vereist een weloverwogen en gefundeerd management.

44

KWADRANT stimuleert de organisatie om zichzelf door te lichten en zo te komen tot een zo excellent mogelijk functioneren. De stuurgroep koos voor een zelfevaluatie met behulp van een zelfevaluatierapport. Dit verslag maakte duidelijk dat het H. Hartziekenhuis beschikt over de pluspunten en argumenten om zijn ambities waar te maken. Beleidsvisie is leidraad voor de komende drie jaren De beleidsvisie die uit de zelfevaluatie volgde, is de concrete vertaling van de visie en missie van het H. Hartziekenhuis en ziet er als volgt uit: Beleid en Strategie ✓ Kwaliteit van zorg en organisatie is voelbaar en aantoonbaar. ✓ Wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen. ✓ Wij verwachten een interdepartementele samenwerking met wederzijds respect tussen de medewerkers en het accent op de patiënt. ✓ Wij hechten veel belang aan de ideeën van onze medewerkers. Leiderschap ✓ Onze medewerkers dragen het kwaliteitsbeleid van het ziekenhuis. ✓ Wij willen de competenties van de leidinggevenden optimaliseren.

JAARVERSLAG

2005

Patiënten ✓ Wij stellen in al ons handelen de patiënt centraal. Medewerkersmanagement ✓ Wij willen deskundige en gemotiveerde medewerkers, die arbeidsvoldoening uit hun job halen. Middelen ✓ Wij willen een optimale inzet van middelen en een correct en duidelijk middelen-managementproces. ✓ Wij willen een correcte informatieverstrekking doorheen het ziekenhuis, een opbouwende communicatie met en tussen onze medewerkers en een transparant beslissingsmodel. ✓ Wij willen beschikken over een informaticaplatform dat zorgt voor een geautomatiseerde ondersteuning van zorg-, administratieve-, logistieke- en beleidsprocessen. Procesmanagement ✓ Transmurale zorgpaden worden ontwikkeld. Kwaliteitswerkgroepen versterken de interne dialoog Verschillende commissies, op diensten organisatieniveau, diepten de kwaliteitsgedachte in detail uit. Zo werd er gewerkt aan de verdere ontwikkeling van klinische paden en de opvolging van handhygiëne, decubitus, valincidenten en werkdruk. Daarnaast ging ook het comité medische materialen, de werkgroep opnameplanning en het Clinical Leadership Project opnieuw van start. Het reanimatieteam kwam op kruissnelheid en nieuwe projecten zoals de uitbouw van de borstkliniek werden aangevat. Meten om te weten Wil men als organisatie gaan voor excellentie en de patiëntentevredenheid op de voet kunnen volgen, dan moet er uiteraard gemeten en geregistreerd worden. Cijfergegevens laten immers toe om heel wat zaken te objectiveren. De kwaliteitscoördinator voerde dan ook een patiëntenbevragingssysteem in met drie belangrijke peilers: de klachtenregistratie, het evaluatieformulier en het meetsysteem DELTA, van het Centrum voor Ziekenhuis - en Verplegingswetenschap

KUL.

Deze methode streeft naar een permanente opvolging. Het voordeel hiervan is dat er snel acties ondernomen indien nodig.

kunnen

worden

45

❙ Ombudsdienst ❙ Naar een patiëntgerichte en – gedreven organisatie


Het H. Hartziekenhuis richt zich vanuit zijn opdrachtverklaring op de behoeften van de patiënt. Door systematisch na te gaan op welke wijze de kwaliteit en de kwantiteit van zorg gegarandeerd en/of verbeterd kan worden en zich daarvoor mee in te zetten, levert de ombudsdienst een belangrijke bijdrage aan deze doelstelling.

46

In 2005 hanteerde de ombudsman / kwaliteitscoördinator verschillende management-instrumenten om de patiëntentevredenheid te meten, om de werking van het ziekenhuis te evalueren en waar nodig bij te sturen. In 2005 werden er 155 klachten behandeld. De stijging van het aantal dossiers ten opzichte van 2004 (65) heeft alles te maken met de toegankelijkheid van de ombudsdienst en de integratie van deze functie in het ziekenhuis. Ook artsen en medewerkers schakelen de ombudsman meer en meer preventief in. De personeelsleden van het onthaal blijken eveneens een beduidend vangnet te zijn voor klachten. De meest vermelde bezwaren gingen over communicatie (25 %), informatie (21 %), de parking (21 %), behandeling en verzorging (11 %), aandacht, opvang en privacy (11 %) en de facturatie (11 %). Gemelde aandachtspunten die het onderwerp zullen zijn voor gerichte verbeteracties handelen over patiëntveiligheid, verloren voorwerpen, parking, bejegening, administratie, pijn, vertrouwensrelatie, wachttijden, factuur, ontslagvoorbereiding en informatie. De ombudsdienst is al een heel stuk laagdrempeliger geworden. Toch wagen nog niet zoveel patiënten de sprong naar de ombudsman. Hij stelt dan ook alles in het werk om elke klager zo goed als mogelijk op te vangen en te begeleiden.

JAARVERSLAG

2005

❙ Preventie en Milieu ❙ Een gezond ziekenhuis Elke dag wijden tal van artsen en ziekenhuismedewerkers zich aan de goede zorg van de patiënten. Ook al staan we er niet altijd bij stil, de aspecten preventie en milieu spelen steeds een belangrijke rol in hun werk. Zowel de interne dienst als de nieuwe externe preventiedienst IKMO zetten de afgelopen periode hun eerste stappen. Ziekenhuis streeft naar anti-rookbeleid De dienst preventie en milieu werkte het afgelopen jaar intensief aan de voorbereidingen voor het nieuwe rookbeleid voor de eigen ziekenhuismedewerkers. De coördinator deed in de analysefase navraag over het aantal rokenden, het rookgedrag en de mening van de personeelsleden over het roken op de arbeidsplaatsen. Met dit nieuwe rookbeleid wil het ziekenhuis extra aandacht besteden aan de gezondheid en het welzijn van de medewerkers in de organisatie. Enquête psychosociale belasting op het werk uitgespit In maart 2005 werd ziekenhuisbreed een onderzoek uitgevoerd naar de psychosociale belasting op het werk en naar de eventuele risico’s voor pesten, geweld en ongewenst seksueel gedrag. De doelstelling van deze bevraging was knipperlichten te ontdekken om de tevredenheid van de personeelsleden te kunnen verhogen. Het rapport dat hieruit voortkwam, beschreef de resultaten van de totale groep en van de afdelingen apart. De globale resultaten van deze bevraging waren overwegend positief. Op de meerderheid van items werd er gunstig geantwoord en scoorde het ziekenhuis beter dan de benchmark. De belangrijkste knelpunten die nog steeds bijzondere aandacht verdienen, zijn: werkdruk, loopbaanontwikkeling, beloning, mentale belasting, besluitvormingsmarge en informatie & communicatie. In de volgende fase verleenden de verschillende dienstverantwoordelijken prioriteit aan de items werkdruk en informatie & communicatie. Deze terreinen zullen dan ook het onderwerp uitmaken van concrete verbeteracties, afgestemd op de vragen en noden van de medewerkers.

47


❙ Andere initiatieven ❙

48

‘Hotspots’ als extra service voor patiënten en bezoekers In 2005 besliste de directie om draadloos internet toegang in de publieke ruimtes van het ziekenhuis tot stand te brengen. Het betreft de inkomhal, de cafetaria, de kraam- en de kinderafdeling. Op de Hotspot kunnen gebruikers nu met een (ingebouwde) WLAN kaart in hun laptop of handcomputer toegang krijgen tot het aanwezige draadloze netwerk. Dit draadloze netwerk stelt de gebruiker in staat om email te lezen of te versturen, te surfen op het internet of in te loggen op zijn bedrijfsnetwerk en zo verder te werken. Dit initiatief biedt tal van voordelen zowel voor patiënten, bezoekers, vertegenwoordigers,… die in het bezit zijn van draadloze apparatuur, als voor het ziekenhuis zelf. Zo draagt deze realisatie ongetwijfeld bij tot ‘een positief imago’ bij onze externe klanten. De beveiligde Hotspots kunnen ook gebruikt worden om testen op te zetten, hetgeen van belang is voor de dienst informatica. Om toegang te krijgen tot de zogenaamde Hotspots kan de gebruiker ook in het ziekenhuis terecht om een kaart aan te kopen.

Rondleidingen voor scholen uit de regio Het H. Hartziekenhuis erkent dat men als instelling ook een sociale verantwoordelijkheid heeft. In dit opzicht ging men het afgelopen jaar opnieuw zoveel als mogelijk in op verzoeken van de scholen uit de regio om rondleidingen in het ziekenhuis te verzorgen. Er wordt gekozen voor een vast traject dat de opname van een patiënt beschrijft en alzo de werkelijkheid in hoge mate benadert. Dit schema wordt vervolgens afgestemd op de leeftijd van de kinderen en de specifieke vragen van de scholen. De organiserende werkgroep vraagt systematisch de gehele activiteit te evalueren om de rondleidingen verder te optimaliseren. De reacties van de verschillende scholen zijn bijzonder goed.

H. Hartziekenhuis haalt banden aan met de huisartsen Midden oktober organiseerden het H. Hartziekenhuis en het Geneeskundig Genootschap Gewest Mol hun achtste H. Hartsymposium. Dit colloquium is het gevolg van de intense samenwerking tussen huisartsen en specialisten van Mol en omgeving. Met dit initiatief willen zij deze band verder versterken. Afgelopen jaar vormde het thema ‘urgenties’ de rode draad. Met een goedgevuld auditorium was de respons opmerkelijk goed.

JAARVERSLAG

2005

Ziekenhuishygiëne is permanent aandachtspunt Het ziekenhuis besteedde het afgelopen jaar veel aandacht aan handhygiëne. Zo ging men in op de sensibilisatiecampagne van de overheid die een degelijke handhygiëne wilde bevorderen. De verpleegkundige – ziekenhuishygiënist gaf de actie met verschillende initiatieven bekendheid. Dit resulteerde in een sterke stijging in het correct toepassen van handhygiëne in het gehele ziekenhuis en wel van 50,5 % naar 76 %. De dienst ziekenhuishygiëne maakt ook gebruik van NAVIGATOR. Dit indicatorsysteem van het Centrum voor Ziekenhuis – en Verplegingswetenschap KUL, wordt in het ziekenhuis ingezet voor de continue bewaking en verbetering van de klinische en organisatorische kwaliteit van de zorg. Zo nam men in het verbruik van handalcohol sterke schommelingen waar. Globaal gezien scoorde het ziekenhuis echter minder goed dan het gewogen gemiddelde van de deelnemende ziekenhuizen. Dit resultaat was dan ook het uitgangspunt voor gerichte verbeteracties. Voor wat betreft de incidentie van MRSA wist het ziekenhuis in het tweede en derde kwartaal van 2005 een lager cijfer te noteren dan het gewogen gemiddelde van de participerende instellingen. Het aantal postoperatieve wondinfecties (POWI) na een sectio lag iets te hoog en werd meteen onderwerp van verbetering. Er waren geen POWI na een vaginale hysterectomie. Via het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid bracht men de accidentele bloedcontacten in kaart. De resultaten van het H. Hartziekenhuis liepen quasi gelijk met deze van de preliminaire studie van het WIV. In 2006 is hieromtrent nog een sensibilisatieactie gepland. De verpleegkundige – ziekenhuishygiënist voerde het afgelopen jaar ook een aantal staalnames uit in het ziekenhuis en dit met goede, tot zeer goede uitkomsten. In oktober van 2005 inspecteerde het Federaal agentschap voor de veiligheid van de voedselketen onze keuken. De vermelde aandachtspunten worden opgenomen begin 2006.

Het H. Hartziekenhuis als stageplaats In 2005 kwamen er in het H. Hartziekenhuis 213 studenten op stage. Voor het merendeel van hen (125) kadert deze stage in hun opleiding tot verpleegkundige of vroedvrouw die zij volgen aan het Hoger Instituut voor Verpleegkunde St. Elisabeth te Turnhout (HIVSET). Om deze studenten nog beter te kunnen begeleiden, genoten verschillende medewerkers van het H. Hartziekenhuis de mentorenopleiding aan het HIVSET.

Zorg op maat met klinische paden De vorige jaren richtte het ziekenhuis zijn aandacht op de ontwikkeling van klinische paden binnen de per- en postnatale en de gynaecologische chirurgie. Een klinisch pad is een instrument om het multidisciplinaire zorgproces rondom de patiënt te organiseren en de kwaliteit van dit proces te bewaken en te verbeteren. In 2005 vormde en implementeerde men klinische paden inzake de abdominale chirurgie. Nog meer dan in het verleden koos men voor een ziekenhuisbrede aanpak. Een aantal klinische paden is nog in ontwikkeling waaronder het klinisch pad voor patiënten met een open liesbreukoperatie, een laparoscopische liesbreukoperatie, een laparoscopische galblaasoperatie en een LAP-bandoperatie. Deze waren eind 2005 klaar voor een eerste test. Hiernaast worden de klinische paden voor liesbreukoperaties gefinaliseerd en transmuraal gemaakt. De huisartsen worden hierbij betrokken en het pad wordt verder vertaald naar de patiënten toe.

49

Statistieken activiteit Vertrouwen en professionalisering vertalen zich in verdere groei van activiteiten


Het H. Hartziekenhuis slaagde er in 2005 opnieuw in om groei te realiseren. Alle statistieken bewogen zich in stijgende lijn. Om dat te bereiken was infrastructuur nodig, ondermeer fase 1 van de nieuwe voorbouw. Maar ook andere factoren droegen bij tot de dynamiek van het ziekenhuis: de betrokkenheid, professionalisering en vooral patiëntgerichtheid van de artsen en medewerkers.

50

Zo is het aantal opnames in klassieke hospitalisatie en daghospitalisatie met 2.266 gestegen. Het aantal ligdagen nam toe met 4.349 dagen. De gemiddelde ligduur nam in 2005 verder af met 0,2 dagen. Voor de materniteit was 2005 een mijlpaal: het aantal bevallingen steeg met 3 % tot 600. Ook de spoedgevallendienst bleef een belangrijke rol spelen voor het ziekenhuis: 12.269 patiënten meldden zich aan; hiervan werden er 4.122 effectief opgenomen.

❙ Aantal gehospitaliseerden ❙ ❙ Aantal dagopnamen ❙

❙ Aantal gerealiseerde ligdagen ❙

JAARVERSLAG

2005

❙ Ligduur in dagen ❙

❙ Aantal bevallingen ❙

51

❙ Aantal opnamen ❙ ❙ Aantal aanmeldingen spoedgevallendienst ❙

Financiële cijfers


Werken aan een evenwicht

52

Het afgelopen jaar bleven de activiteiten van het H. Hartziekenhuis groeien en werd het eerder ingezette proces van het vinden van evenwicht tussen inkomsten en uitgaven voortgezet. Dankzij de onverminderde inzet van vele mensen vertaalde dit zich eind 2005 in een positief financieel resultaat. Dit resultaat was bovendien aanzienlijk beter dan het jaar ervoor. Toch zal het één van de opgaven van de organisatie blijven om een gezonde financiële positie te blijven behouden. Het H. Hartziekenhuis wil immers zijn huidige veerkracht bewaren en zijn ambities verder realiseren.

VASTE ACTIVA I.

Oprichtingskosten

II.

Immateriële vaste activa

III.

Materiële vaste activa

IV.

Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA

V.

Vorderingen op meer dan één jaar

VI.

Voorraden en bestellingen in uitvoering

VII.

Vorderingen op ten hoogste één jaar

31.12.2005

31.12.2004

Verschil

27.816.047,76

25.602.950,91

2.213.096,85

5.677,25

8.614,32

-2.937,07

297.472,22

446.208,33

-148.736,11

27.512.898,29

25.148.128,26

2.364.770,03

0,00

0,00

0,00

19.071.731,73

19.082.094,62

-10.362,89

0,00

0,00

0,00

764.703,03

419.319,52

345.383,51

16.067.084,93

17.141.653,85

-1.074.568,92

VIII.

Geldbeleggingen

0,00

0,00

0,00

IX.

Liquide middelen

2.168.567,41

1.227.790,10

940.777,31

X.

Overlopende rekeningen

71.376,36

293.331,15

-221.954,79

46.887.779, 49

44.685.045,53

2.202.733,96

19.146.844,60

17.877.374,12

1.269.470,48

2.299.461,50

2.299.461,50

0,00

TOTAAL ACTIEF EIGEN VERMOGEN I.

Kapitaal

II.

Uitgiftepremies

0,00

0,00

0,00

III.

Herwaarderingsmeerwaarden

0,00

0,00

0,00

IV.

Reserves

0,00

0,00

0,00

V.

Overgedragen winst (+) / verlies (-)

10.932.759,48

10.542.240,32

390.519,16

Te verwerken saldo van de periode

1.457.171,50

390.519,16

1.066.652,34

Kapitaalsubsidies

4.457.452,12

4.645.153,14

-187.701,02

VOORZIENINGEN

689.702,01

889.595,98

-199.893,97

Voorzieningen

689.702,01

889.595,98

-199.893,97

SCHULDEN

27.051.232,88

25.918.075,43

1.133.157,45

VIII.

Schulden op meer dan één jaar

10.342.079,52

9.225.186,12

1.116.893,40

IX.

Schulden op ten hoogste één jaar

16.314.454,87

16.502.898,40

-118.443,53

X.

Overlopende rekeningen

394.698,49

189.990,91

204.707,58

46.887.779,49

44.685.045,53

2.202.733,96

VI.

VII.

TOTAAL PASSIEF

JAARVERSLAG

2005

31.12.2005

31.12.2004

Verschil

I.

Bedrijfsopbrengsten

40.776.845,47

36.235.834,79

4.541.010,68

A.

Omzet

38.541.200,94

34.304.989,98

4.236.210,96

B.

Voorraadwijziging g.i.b., g.p. en b.i.u.

0,00

0,00

0,00

C.

Geproduceerde vaste activa

0,00

0,00

0,00

D.

Andere bedrijfsopbrengsten

2.235.644,53

1.930.844,81

304.799,72

II.

Bedrijfskosten

-39.911.236,63

-35.874.100,54

-4.037.136,09

A.

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

-10.466.856,38

-9.126.296,57

-1.340.559,81

1. Inkopen

-10.738.521,14

-9.126.296,57

-1.612.224,57

271.664,76

0,00

271.664,76

2. Wijziging in de voorraad B.

Diensten en diverse goederen

-11.075.532,59

-9.921.866,73

-1.153.665,86

C.

Bezoldigingen, soc. lasten en pensioenen

-15.889.648,87

-14.093.259,06

-1.796.389,81

D.

Afsch. en waardeverm. opr., (im)mat.V.A.

-2.118.294,14

-2.237.660,57

119.366,43

E.

Waardeverm. op voorr., b.i.u. en handlsv.

-370.260,69

-203.666,42

-166.594,27

F.

Voorzieningen voor risico's en kosten

22.513,59

-259.133,23

281.646,82

G.

Andere bedrijfskosten

-13.157,55

-32.217,96

19.060,41

III.

Bedrijfswinst (+) Bedrijfsverlies (-)

865.608,84

361.734,25

503.874,59

IV.

Financiële opbrengsten

244.740,09

203.503,95

41.236,14

V.

Financiële kosten

-353.641,92

-285.669,11

-67.972,81

VI.

Winst (+) Verlies (-) gewone bedrijfsuit.

756.707,01

279.569,09

477.137,92

VII.

Uitzonderlijke opbrengsten

741.389,45

258.005,26

483.384,19

VIII.

Uitzonderlijke kosten

-40.924,96

-147.055,19

106.130,23

IX.

Te bestemmen winst (+) verlies (-) v/h bj.

1.457.171,50

390.519,16

1.066.652,34

53

H. Hartziekenhuis Mol Gasthuisstraat 1 - 2400 Mol Tel. 014/71 20 00 E-mail: [email protected] www.azmol.be

H. Hartziekenhuis Mol. Vertrouwen in professionele zorg

Recommend Documents