Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
25-06-2012
22:34
Page 1
Wijkblad voor Bottendaal j a a r g a n g 17 • n u m m e r 3 • j u n i 2012
2
Zeepbellen
3
Bottendaal door de ogen van een zeeheld
4
Elsbeth’s puzzelhoek
6
De Nuilhoek
7
Saar en Catoo
8
Destijds in Bottendaal: het jaar 1936
foto’s : Willemien Geboers De Zeeheld • juni 2012
1
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
25-06-2012
M
ogelijk zijn jullie de laatste anderhalf jaar gewend geraakt aan een dikke Zeeheld. Deze editie is echter een maatje kleiner en dat heeft een reden. Twee medewerkers die jarenlang enthousiast voor de Zeeheld hebben geschreven, stoppen ermee. Zo kunt u in deze Zeeheld het laatste artikel lezen van Gert die terugblikt op de periode dat hij voor de Zeeheld heeft geschreven. Ans is al eerder naar een andere wijk verhuisd. Op dit moment komen we simpelweg mensen tekort om die 12 pagina's gevuld te krijgen. Wil jij de redactie komen versterken? Dan ben je van harte welkom.
We zijn ook op zoek naar een secretaris voor Stichting de Zeeheld.AnneMarie heeft deze taak –avant la lettre– 10 jaar op zich genomen maar wil deze nu overdragen aan een enthousiaste wijkbewoner.Je taken bestaan o.a. uit het plannen en notuleren van de vergaderingen,het onderhouden van de contacten met de bezorgers,echt een spin in het web.Samen met de penningmeester en de voorzitter vorm je het bestuur van de (jonge) stichting. Anne-Marie deed dit in combinatie met,per tourbeurt,de eindredactie;het zou mooi zijn als je dit ook wilt (leren),maar het is ook OK als je alleen de secretaristaken op je neemt,of in combinatie met schrijven. Denk er eens over na; een zinvolle bijdrage aan de leefbaarheid van de wijk is snel geleverd en kost niet meer tijd dan je er zelf aan wilt besteden. Je leert veel over de wijk en werkt samen met enthousiaste wijkbewoners. Je krijgt de ruimte om (in overleg met de redactie) je eigen ideeën uit te werken.Vindt je het leuk om al schrijvend een bijdrage te leveren aan de Zeeheld,of de stichting te ondersteunen,stap dan bij ons aan boord.We zijn een stichting geworden om te kunnen overleven, instroom van enthousiaste vrijwilligers zal altijd nodig blijven zijn om op koers te blijven.Voor nieuwe en frisse ideeën is altijd ruimte!
22:34
Page 2
11e editie InThieme Tangosalon Op zondag 26 augustus wordt voor de elfde keer de InThieme Tangosalon georganiseerd in het Thiemepark,van 15.00 tot 22.00 uur.Speciaal voor de wijkbewoners is er vooraf van 14.00 tot 15.00 uur een gratis kennismakingsles Argentijnse tango, waar Riëtte Wijns en Wim Wolters je de basispas van de Argentijnse tango leren. Iedereen is van harte welkom, jong, oud, alleen, samen. Grijp je kans! Na één uur kan je de Argentijnse tango dansen! De muziek is in handen van dj’s Wim en Arnoud.
Gezocht: opslagruimte Voor een toneelvereniging ben ik op zoek naar opslagruimte van minimaal 10 m3 in of om Nijmegen of in Noord-Brabant. Het betreft voornamelijk dozen met kostuums en rekwisieten en enkele lange tentpalen. De ruimte moet droog zijn en liefst gemakkelijk bereikbaar i.v.m. in- en uitladen. Wie heeft er bijvoorbeeld een stukje ongebruikte schuur of een souterrain over? Omdat we een vereniging zijn, hebben we geen budget om professionele ruimte te huren. We kunnen maximaal €30,- per maand betalen. Bij voorbaat dank, Lenny de Rooy. Stuur een mail naar
[email protected]
[email protected]
Bottendaal Alive! Zondag 29 juli vanaf 14.00 uur swingt Bottendaal weer de pan uit.Op het pleintje voor café Maxim en De Kluizenaar zijn er optredens van: Mr.Cracker (Duitsland,Rock‘n Roll),Mr.Wallace (Nederland,up-tempo ska), Slick Nick & The Casino Special (België, muziek uit de jaren ‘50 en ‘60) Grat is e nt ree.
De Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal verschijnt 6 keer per jaar en wordt huis-aan-huis bezorgd op ca. 2000 adressen.
Elsbeth van Niekerk,
6512 DR Nijmegen,
Gert Olthuis,
e-mail:
[email protected]
Anne-Marie van der Straaten, Tom van Zantwijk Fotografie: Willemien Geboers
begin september 2012. Kopij, liefst digitaal, uiterlijk 14 augustus mailen of inleveren op het
Redactie:
2
Het volgende nummer verschijnt
Alphons Backx,
Lay-out:
Frans Croonen,
Martin van Els
Lucas van Houte,
Redactieadres:
Ons wijkblad wordt uitsluitend be-
Rianne Janssen,
Buurtkantoor Bottendaal,
zorgd bij brievenbussen die níet
Harriët Maat,
Burghardt v/d Berghstraat 114,
voorzien zijn van de nee/nee sticker.
De Zeeheld • juni 2012
redactieadres.
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
25-06-2012
22:34
Page 3
Bottendaal door de ogen van een Zeeheld
Een andere kijk op de wijk Als redacteur van De Zeeheld kijk je anders naar de wijk. Sinds eind 2005 schreef ik dertig artikelen. Nu ik de redactie ga verlaten, kijk ik deze in deze laatste bijdrage terug. Wat viel me op en waar schreef ik over?
een gaslek ontstond in de Holtermanstraat. Een aantal huizen werd in allerijl ontruimd. De Zeeheld keek met wat bewoners terug op de gespannen avond. “De hele combinatie klinkt ook gewoon niet goed: gaslek, steekvlam, knal, elektriciteitsstoring,” zei één van hen. En wie kan zich nog herinneren dat er in het winkelpand naast de Coöp een hennepplantage werd opgedoekt? Saillant detail was dat – terwijl er in de kelder 639 geurige planten groeiden – de wijkagent al ruim voor het ont- Lees verder op pagina 4
Door Gert Olthuis
anneer je schrijft voor De Zeeheld, is het zaak telkens de ogen en oren open te houden wanneer je door Bottendaal loopt of met anderen over de wijk praat. In het achterhoofd zit altijd de vraag: kan ik hier iets mee voor het wijkblad? Het mooie aan deze blik op de wijk is dat je op die manier nogal eens wat nieuwtjes hoort, op onverwachte plekken komt en bijzondere mensen te spreken krijgt. En bovendien een nog sterkere band met de wijk krijgt.
W
Dobbelman Grote veranderingen zijn altijd de moeite waard om over te schrijven. En één van de grootste veranderingen in Bottendaal van de afgelopen jaren is de herinrichting van het Dobbelman-terrein geweest. Ik schreef er een hele reeks artikelen over en daarvoor maakte ik interessante uitstapjes. Zo was ik vlak na de opening te gast bij bakkerscafé Brood op de Plank en kreeg door de toenmalige bedrijfsleider haarfijn uitgelegd hoe uniek dit concept is. Ook kreeg ik een rondleiding in verpleeghuis De Globe, de kleinschalige woongemeenschap voor dementerende mensen aan de Graafsedwarsstraat. Bij dagopvang De Ceder werd ik door Indische dames verwend met zelfgemaakte koekjes van kleefrijst, kokos en suiker. Ronduit vermakelijk was de officiële en theatrale opening van de nieuwbouw, in november 2008. Daar sprak ik onder meer met stedenbouwkundige en architect Marlies Rohmer, die de Dobbelman ontwierp. Ze riep op tot “rommel, rotzooi en ravage” op het autoloze binnenplein.“Zet een caravan neer, of een paard of geit en gekke paviljoentjes,” bepleitte ze. Nieuws Hoewel de Zeeheld zes maal per jaar verschijnt en daardoor moeilijk actueel kan zijn, staan er af en toe toch nieuwsreportages in. Spannend werd het in Bottendaal bijvoorbeeld toen er op een koude januari-avond in 2010
Bottendaal: duidelijk omgrensd, maar het Dobbelman-terrein nog onbebouwd foto Google Earth: Bottendaal.png De Zeeheld • juni 2012
3
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
dekken van de plantage de nieuwe huurders bezocht. Zij waren druk doende hun aanstaande ‘copyshop’ in te richten. Ook was er het geduvel met een andere plant: de Wilde averuit, een zeldzaam plantje dat in de spoorkuil groeit. Ooit stonden er ruim 200 exemplaren. Totdat een ijverige, door de gemeente ingehuurde, tuinman de spoorkuil kortwiekte. Weg averuit. Milieudefensie boos: “Af en toe iemand met een zeis is voldoende!” Mea culpa van de gemeente, die in De Zeeheld beterschap beloofde. Vervolg van pagina 3
De kunsten Kunst en cultuur is een regelmatig terugkerend thema in de kolommen van De Zeeheld en daar deed ik graag aan mee. Toen ik er achter kwam dat kunstenaar János Bittenbinder een atelier heeft in Bottendaal, was nadenken niet nodig: dit moet in het wijkblad. Bittenbinder maakt tegenwoordig vooral schilderijen, maar in de jaren ’80 ontwierp en construeerde hij een enorme houten olifant die decennia lang in de centrale hal van het Radboud ziekenhuis stond. Hij vertelde uitgebreid hoe hij vanuit het Roemeense Transsylvanië – het land van Dracula – in Nijmegen terecht kwam en hoezeer hij geboeid is door licht, kleur en beweging. Bijzonder was ook het gesprek dat ik had met fotografe Andrea Stultiens. Ze stuitte op dozen vol met foto’s die uit het Dobbelman-archief afkomstig bleken. Haar fascinatie voor verhalen en voor dat wat bewaard is gebleven, inspireerde haar tot het samenstellen van een tentoonstelling in de Zeepfabriek waarbij het Bottendaalse verleden op bijzondere wijze tot leven kwam. Heel eigentijds daarentegen, was het portret dat ik maakte van kunstproject Planeet Faceboek. Het duo Breukers & Godrie sprak elkaar talloze malen in Bottendaalse cafés en liet zich voor dit project inspireren door de taal en beelden die dagelijks gepost worden
25-06-2012
Mensen Toch gaat, als ik zo terugkijk, een wijkblad vooral over mensen. ‘De wijk, dat ben je zelf,’ stond er bijvoorbeeld als kop boven het interview dat ik met de betrokken Bottendaler Wim de Natris maakte. Geboren Bottendaler, vormgever en striptekenaar Peter Nuyten kraakte een harde noot in het gesprek dat ik met hem had. Na jaren in de benedenstad te hebben gewoond, keerde hij recentelijk terug naar zijn geboortegrond. Het viel hem op dat Bottendaal veranderd is: “Mensen zijn hier erg op zichzelf.” Je zou kunnen zeggen dat Nuytens stelling ondersteund wordt door onderzoek. De Wageningse wetenschapper Karin
Peters bestudeerde voor haar proefschrift ontmoetingen tussen mensen in het Thiemepark. Wat bleek? Er worden weinig nieuwe contacten gelegd en Bottendalers gaan vooral met mensen om die ze al kennen. Is de populariteit van Bottendaal dan vooral te danken aan de centrale ligging, de levendige atmosfeer en de kroegen en terrassen? Niet helemaal. Leerkracht Tilly Geerards, die ik interviewde nadat ze na 28 jaar afscheid nam van basisschool De Driemaster, vond de wijk sociaal en de sfeer prettig. Driemaster-directeur Dolly Janssen roemt de saamhorigheid en betrokkenheid in de wijk. Na dertig jaar op een Wijchense school te hebben gewerkt, viel haar bovendien het volgende op: “De kinderen lijken hier minder te huilen.” Misschien sloeg een bewoonster uit de Biesmanstraat wel de spijker op zijn kop toen ze me toevertrouwde: “Bottendaal is een duidelijk omgrensd wijkje, waar je bij wijze van spreken niet uit hoeft om te kunnen leven. Het is een stadje in de stad en dat bevalt me.” n
Redacteur worden? U woont in Bottendaal, voelt zich betrokken bij de wijk, bent nieuwsgierig, kijkt graag achter de schermen en vindt het leuk om te schrijven. Zoals u in dit artikel kunt lezen, is dat meer dan voldoende om Zeeheld te worden; de onderwerpen liggen voor het oprapen in de wijk. Om De Zeeheld op koers te houden, heeft de redactie u hard nodig. Mail ze daarom op
[email protected] en wordt redacteur van uw wijkblad.
Activiteitenkalender Bottendaal dinsdag 15 juli vanaf 14 uur:
Bottendaal Alive
Maxim/De Kluizenaar
zaterdag 26 aug. 15-22 uur:
InThieme Tangosalon
Thiemepark
zaterdag 7 juli 10-14 uur:
Werkdag Natuurtuin
zaterdag 4 aug. 10-14 uur:
Werkdag Natuurtuin
zaterdag 1 sept. 10-14 uur:
Werkdag Natuurtuin
Activiteiten in september/oktober? De deadline voor het volgende nummer is 14 augustus.
Henk Geurts 2 e hands fietsen vanaf € 65,– Tevens nieuwe fietsen en reparatie Van Oldenbarneveldstraat 77b 6512AV Nijmegen 024-3608170 www.rijwielboetiekhenkgeurts.nl www.rijwielboetiekhenkgeurts.com De Zeeheld • juni 2012
Page 4
op Facebook. “Dat netwerk heeft een half miljard gebruikers; toch het derde land van de wereld,” vertelde Jaap Godrie De Zeeheld. Ze maakten poëzie, filmpjes en schilderijen over de wijze waarop Facebookers zich presenteren. “Facebook leidt tot een nieuwe manier van kijken,” luidt hun conclusie.
Rijwielboetiek
4
22:34
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
25-06-2012
22:34
Page 5
Beantwoord de vragen. Het vette cijfer geeft aan uit
De oplossing van de vorige puzzel is:
hoeveel letters het antwoord bestaat en tussen haakjes staat welke letter u uit het antwoord gebruikt voor de oplossing. De gevonden letters maken samen een woord dat u met het warme weer kunt vinden ... Tip: Op de site over Bottendaal kunt u veel vinden. Veel plezier!
– Titus Brandsma – Billy – Van Oldenbarneveltstraat – Thiemepark – Jan van Galenstraat – Natuurtuin – Vrijwilligers – Scholen – Trompstraat
Hoe heet de speeltuin in Bottendaal? 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (7e letter) Hoeveel jaar bestaat de Natuurtuin in 2012? 7 . . . . . . . . . . . . . . . (4e letter) Hoe heet het parkje met de Mozaïeken? 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2e letter) In Bottendaal staat wijkcentrum 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1e letter) BOB staat voor: 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (4e letter) Het Festival der Kunsten wordt dit jaar voor de ? keer georganiseerd. 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (4e letter) De muurschildering in de Jan van Speykstraat is gemaakt door? 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (6e letter) Hoeveel verdiepingen hoog wordt de Castellatoren? 7 . . . . . . . . (6e letter) Jan van Galen en Piet Hein zijn 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1e letter)
Hee ! pssst . . . FIETS kopen?
Maandag v.a. 13.00 uur Geen koopavond
St. Annastraat 42 Nijmegen Tel: 024 - 3230158
Aan welke straat ligt het ROC? 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (3e letter)
www.wheelstweewielers.nl Het adres voor nieuwe en gebruikte fietsen in de betaalbare prijsklasse De Zeeheld • juni 2012
5
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
De openbare ruimte k ben Willem Janszoon, een echte oude Bottendaler, die zielsveel van onze prachtige wijk houdt, maar die ook graag mag nuilen over van alles en nog wat, en die spreekbuis mag zijn van alle nuilers in Bottendaal. Vandaag aflevering 6, over de openbare ruimte.
I
25-06-2012
22:34
Page 6
lauw, waren zo wat gedachten die door mijn brein flitsten.
Een tijdje geleden kwam ik thuis van een bezoekje buiten de stad. Het was een fijne rit geweest. Geen files, geen problemen, alle verkeerslichten in de stad op groen, en de zon scheen ook nog eens. Mijn humeur was uitstekend.
Maar ze gingen niet opzij. Ze bleven gewoon lopen. Misschien hadden ze me niet gehoord of gezien. Ik trapte de koppeling in en gaf een wolkje gas. Twee jongens keken om, maar ze bleven allemaal gewoon op straat lopen. De claxon daarom maar eens geprobeerd. Nu keken er twee andere jongens om, en ze staken hun middelvinger op. Dat liet me toch niet onberoerd. Maar aangezien wij net het punt bereikt hadden waar ik rechtsaf moest, en het groepje blijkbaar rechtdoor, besloot ik tandenknarsend de wijste te zijn en de zaak niet op de spits te drijven.
Toen ik, eenmaal in Bottendaal teruggekeerd, mijn weg versperd zag door een groepje opgeschoten jongeren die voor mijn auto midden op straat liepen, vond ik dat niet eens vreemd of vervelend. Ze gaan wel opzij, niets aan de hand, het is een mooie dag, wat maakt het uit, leven en laten leven, geeft niks, laat ze lekker lopen, laat de boeren maar dorsen, ze maken mij de pis niet
Eenmaal thuisgekomen probeerde ik mijn gelukzalige gevoel van eerder weer terug te halen. Maar dat incidentje bleef maar door mijn hoofd spoken. Toen ben ik erop gaan letten. En het viel mij steeds meer op, dat bijna iedereen op straat loopt. En niet alleen opgeschoten jeugd. Nee, iedereen, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. En ze letten totaal niet op wat er om hen heen ge-
beurt. De afwezige ogen zijn onafgebroken gericht op het schermpje van hun smart phone, waarbij ze ook nog eens gelukzalig glimlachen, alsof de in slecht Nederlands getwitterde banale gedachten van hun virtuele vrienden altijd vele malen boeiender zijn dan het hier en nu. Ik loop gewoon op de stoep. Maar daar moet ik steeds vaker opzij springen voor mensen die op de stoep fietsen. Gelukkig zie ik ze aankomen. Ik kijk om me heen. Ik heb dan ook geen smart phone. Vroeger, toen ik jong was, speelden we allemaal op straat. We hadden niet veel keus. Het Thiemepark en het Kraaienest bestonden nog niet. Maar ons werd thuis ingeprent, dat je andere mensen niet tot last mocht zijn. Dat concept lijkt wel helemaal verdwenen. Iedereen gebruikt de openbare ruimte zoals het uitkomt, of andere mensen daar nou last van hebben of niet. En als je daar voorzichtig iets van zegt, of laat merken, dat je er last van hebt, kun je een opgestoken middelvinger krijgen. Gezellig! n
Probst Administratief is een kleinschalig administratiekantoor in Bottendaal. U kunt bij ons terecht voor: – alle soorten belastingaangiften particulier én ondernemer. – belastingadvies op maat, – bedrijfsadministratie en boekhouding – uw persoonlijke administratie
Stijn Buysstraat 40
|
6512 CR Nijmegen
t: 024 323 00 99
|
m: 06 45 32 45 27
[email protected] belastingconsulentnummer 580 338
6
De Zeeheld • juni 2012
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
Omdat het bijna vakantie is hebben we een paar puzzels voor jullie gemaakt. Een woordzoeker en ‘zoek de tien verschillen’. En we hebben een paar leuke moppen uitgezocht! Veel plezier ermee!
25-06-2012
p o e s k s t k t
a d t q i g a a h
paard olifant vis kat
a h y j v l k l r
22:34
r o r h f l s s d
Page 7
d e o r i a g s n m s a o l i f l e m s i e h i f u f v a w z a n o h a
schilpad das eland kalf
leeuw kangoeroe slak tijger
‘maar bij de ingang scheuren ze iedere keer mijn kaartje kapot!’
Bioscoop Klaas loopt voor de zesde keer naar de kassa van de bioscoop en koopt weer een kaartje! Het meisje achter de kassa is verbaasd. “Dat is al de zesde keer dat u bij mij een kaartje komt kopen?’ ‘Ja”, zegt Klaas,
Skelet Twee skeletten staan aan de bar. Vraagt het ene skelet: ‘Mogen we allebei een cola?’ Zegt het andere skelet: ‘En een dweil?’
e d z a a p l r i
o n k n j y b b p
gier dino ree kwal
g a k t i j g e r
n a k l e d e l i n e n r l e k w a i e r z s g e e z teek zebra aap
l c s o w c g e h o g i z e l l l d k g p d j a a l d poes rat hond
egel ezel koe
tje de kamer binnen rennen: Pappa, pappa!!’Zegt z’n vader: ‘Frits, als er visite is mag je alleen praten als je iets gevraagd wordt!’Frits: ‘Wil je me dan heel snel vragen of mama van de trap is gevallen?’ Fijne vakantie en tot de volgende keer! Groetjes Catoo en Saar
Visite Meneer Hoekstra heeft visite. Komt zijn zoonDe Zeeheld • juni 2012
7
Zeeheld juni 2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
25-06-2012
22:35
Page 8
Het jaar
Links: De overstap naar fotografie voor reclame. Grijpinks fotoserie voor zeep van Dobbelman. Bron: RAN Rechts: De beroemde portretfoto van Titus Brandsma, ook gemaakt door Grijpink. Bron: RAN.
Bottendaals vakmanschap als crisismedicijn
Grijpink
Aan de spits op fotogebied
Niet iedereen was zo onfortuinlijk. Zoals de Bottendaalse fotograaf Grijpink. Juist in de jaren ’30 draaide zijn fotostudio aan Stijn Buysstraat nummer 4 als nooit te voren. Hij kon zijn zaak zelfs verbouwen, uitbreiden, en volledig in het nieuw gestoken weer openen. Grijpink speelde handig in op de ontwikkelingen in de sterk opkomende reclameindustrie, waar we vorige keer al uitgebreid over lazen. Hij had al snel door dat hier munt uit te slaan was, en dat het dom zou zijn te blijven hangen in het enkel maken van familie- en portretfoto’s. Precies op het goede moment maakte hij de overstap naar de industriefotografie en reclamefotografie, zonder overigens de familie- en portretfoto’s te vergeten. Zijn Bottendaalse atelier was een van de modernste van het land, waarmee Grijpink zich volgens De Gelderlander‘aan de spits op fotogebied’ stelde.
De crisis van de dertiger jaren bereikte in Nijmegen een dieptepunt in december 1936, toen er 5995 werklozen werden geregistreerd. Landelijk zaten op dat moment 630.000 mensen werkeloos thuis, bijna twintig procent van de beroepsbevolking. Door: Frans Croonen
ociale voorzieningen waren er toen in Nederland nauwelijks, en wat er was aan gemeentelijke steunregelingen, was net voldoende om van te leven. Het aantal werkelozen in Nijmegen werd echter zo groot, dat het uitbetalen van de steun de gemeente zelf aan de financiële afgrond bracht. In 1934 werd al een bedrag van meer dan 1 miljoen gulden aan steun uitgekeerd, en dat bleef maar oplopen. Mede door andere langdurige financiële problemen ontstond een onhoudbare situatie. De gemeente Nijmegen werd onder curatele gesteld en was nu zelf afhankelijk van steun.
S
Werkverschaffing Deelname aan de rijkssteunregeling betekende echter dat de landelijke overheid Nijmegen kon dwingen werkeloze 8
De Zeeheld • juni 2012
inwoners mee te laten werken aan de zogenaamde werkverschaffing. Wie steun ontving werd in deze regeling verplicht om ongeschoolde arbeid uit te voeren. Nijmegenaren moesten voor hun karige wachtgeldregeling dagelijks naar de stempellokalen en werden vervolgens aan het werk gezet bij grote grondprojecten, zoals de aanleg van de nieuwe haven en graafwerkzaamheden in de Ooij en aan de Maas bij Balgoij en Neerloon. Aan de werkverschaffing in de crisisjaren heeft Nijmegen echter met name het Goffertpark te danken. Vier en half jaar lang werkten 163 man per week aan dit megaproject, waarbij met blote hand en schop 600.000 kuub zand werd verzet. Gebruik van machines was verboden. Pas in 2006 werden de gravers van toen gehuldigd met een monument.
Dubbel Het contrast tussen fotograaf Grijpink en de sjouwers bij de Goffert is ergens typerend voor de dubbelheid van de jaren ’30. Er waren veel verliezers, maar ook veel winnaars. De sterke groei van de flankpartijen CPN en NSB zorgde voor politieke onrust, maar die luwde na 1935 ook weer. Er was armoede en ellende in de stad, maar groei en bloei waren er net zo goed. Niet eerder was er een decennium met zoveel plechtigheden en evenementen, met de opening van de Waalbrug als hoogtepunt. Dat er hoe dan ook niet veel goeds in het verschiet lag weten we, en zien we de volgende keer. Het jaar 1940: het eerste oorlogsjaar. n
