SBR/XBRL als benchmark instrument voor het MKB Onderzoek naar de informatieketen voor branchespecifieke benchmarking met SBR/XBRL
Centre for Applied Research on Economics & Management (CAREM) & Instant Reporting
[email protected]
1
Aanleiding voor het SIA-RAAK project SBR in Bedrijf 1 januari 2013 •
•
• •
De Belastingdienst verplicht bij ‘system-to-system’ aangifte van de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting het gebruik van XBRL / Standard Business Reporting (SBR). Met SBR kunnen gegevens zoals de jaarcijfers van bedrijven gestandaardiseerd en digitaal worden aangeleverd bij de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, het CBS en bij banken (kredietrapportage). Hierdoor verlagen wij de transactiekosten voor de gegevensuitwisseling. De besparing bedraagt in 2011-2014 door SBR: circa 500 miljoen euro.
2
Consortium • • • • • • •
Hogeschool van Amsterdam, CAREM & Instant Reporting Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Technische Universiteit Delft (TUD) De Westzijde Groep Creaim ICT Zaanstreek XBRL Nederland
3
Branche-organisaties KHN • BOVAG BOVAG KVGO xLTO's TLN Totaal BHC • KVGO 5,119 1,500 5,825 1,200 1,000 14,644 Panel Begonnen 304 305 242 44 1,749 • KHN-BHC854 Voltooid 482 200 172 132 26 1,012 • ZLTO, LLTB, LTO Noord Panel begonnen 16.7% 20.3% 5.2% 20.2% 4.4% 11.9% Panel voltooid 9.4% 13.3% 3.0% 11.0% 2.6% 6.9% • TLN Vertegenwoordigen circa 82.000 ondernemingen
De maatschappelijke relevantie
Vermindering van administratieve lasten
Actuele en betrouwbare branchecijfers
Verbetering van bedrijfsfinanciering na de crisis
5
In hoeverre zijn MKB-ondernemingen bekend met SBR? < draagvlak voor SBR > draagvlak voor SBR
Totaal
Transport- en Logistieke bedrijven
Restaurantsector
71%
10% 10%
84% 67%
7% 21%
70%
11% 1% 7% 3%
15%
73%
15% 22%
5%
89%
5% 6%
78%
Fietsbedrijven
17%
83%
67% 69%
3%
5% 5%
90%
Gemotoriseerde tweewielerbedrijven
0% 20% Nog nooit van gehoord Weet wat het is, maar maakt er nog geen gebruik van
7% 1% 9% 2%
87%
Rijscholen
Auto- en Truckdealers
8%
19%
Overige mobiliteitsbedrijven*
Caravan- en Camperbedrijven
10%
19%
Fastservicesector Drankensector
8% 2%
17% 84%
71%
Tankstations en Autowasbedrijven
10%
73%
Hotelsector
Autoverhuurbedrijven
N=1.093
80%
Land- en Tuinbouwbedrijven
Grafimediabedrijven
20%
80%
10%
21% 19%
4% 4% 3%
9%
3%
11% 1%
40% 60% 80% 100% Wel eens van gehoord, maar weet niet precies wat het is 6 Weet wat het is en maakt er gebruik van * excl. Onafhankelijke autobedrijven
Wie moeten de MKB-ondernemingen informeren over SBR?
Nr=1.509 Nc=732
Een accountant
42%
De eigen branchevereniging
34%
De overheid en/of de Belastingdienst
21%
Een administratiekantoor
17%
De Kamer van Koophandel (KvK)
16%
Een andere branchevereniging
15%
Een deskundige, adviseur of consultant
14%
Een bank/kredietverstrekker
8%
Een belastingadviseur
7%
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
6%
Een onderwijsinstelling
3%
Leverancier van administratiesoftware
3%
Een persoonlijk/zakelijk contact
1%
Op een andere wijze
2%
Onbekend
17%
Geen behoefte aan advies/informatie
1% 0%
10%
20%
Meerdere antwoorden waren mogelijk. Nr=aantal reacties. Nc=aantal respondenten (basis van het %).
30%
40%
7
50%
SBR vertrager
> lastenverlichting
SBR aanjager
< lastenverlichting
N=951
Wie verzorgt voor uw bedrijf de volgende activiteiten? De boekhouding/financiële administratie
De jaarrekening
56%
4%
De salarisadministratie
28%
12%
De tussentijdse financiële rapportages voor intern gebruik 10%
25%
20%
1%
47%
15%
20%
30%
40%
Deels zelf en deels door intermediair
Meerdere antwoorden waren mogelijk
9%
66%
44%
0%
Volledig zelf
35%
50%
25%
60%
70%
80%
Volledig door intermediair
11%
90%
100% 8
Onbekend
SBR vertrager
< draagvlak
SBR aanjager
> draagvlak
N=951 Welke intermediairs leveren diensten aan MKB-ondernemingen? 76%
99%
Accountant
90% 76% 52% 38%
15%
Administratiekantoor
26% 42% 52% 26%
44%
Belastingadviseur
31% 23% 19% 2%
Gebruikt geen intermediair
1% 1% 2% 4%
10%
1 tot 3 medewerkers Meerdere antwoorden waren mogelijk
20%
30%
3 tot 10 medewerkers
40%
50%
60%
10 tot 50 medewerkers
Totaal
N 951
50 medewerkers of meer 10 tot 50 medewerkers 3 tot 10 medewerkers 1 tot 3 medewerkers
75 268 383 225
70%
80%
90%
100%
50 medewerkers of meer
Totaal
9
SBR vertrager
> lastenverlichting
SBR aanjager
< lastenverlichting
N=724
De wijze waarop MKB-ondernemingen gegevens aanleveren bij de accountant 9% 14% 10% 8% 7%
Mondeling
44% 39% 42% 45%
Via papieren documenten
56%
Via e-mail (digitale bestanden)
85%
61%
6%
8% 5% 6% 3%
Automatisch uit softwaresysteem
27%
16%
25% 23%
34%
3% 1% 2% 3% 4% 2% 3%
Anders
1%
6%
10%
1 tot 3 medewerkers
54%
35%
Via een website (formulier of uploaden)
Niet van toepassing
50%
20%
3 tot 10 medewerkers
Meerdere antwoorden waren mogelijk
30%
40%
50%
10 tot 50 medewerkers
Totaal
N 724
50 medewerkers of meer 10 tot 50 medewerkers 3 tot 10 medewerkers 1 tot 3 medewerkers
74 241 292 117
60%
70%
80%
50 medewerkers of meer
1090%
Totaal
alleen respondenten met een accountant zijn meegenomen in deze analyse
SBR vertrager
< Draagvlak voor SBR
SBR aanjager
> Draagvlak voor SBR
N=724
De mening van MKB-ondernemingen over hun accountant De kwaliteit van het werk is goed
17%
De prijs-kwaliteitverhouding is goed 2%
15%
Wij hebben veel vertrouwen 2% in onze accountant
0%
Zeer mee oneens Meerdere antwoorden waren mogelijk
36%
58%
33%
Onze accountant werkt op tijd 2% 9%
12%
42%
18%
Het werkoverleg kost ons veel tijd 4%
Accountant informeert regelmatig 2% over fiscale ontwikkelingen
69%
11%
20%
43%
25%
19%
54%
25%
10%
20%
Mee oneens
4%
2%
10%
53%
30%
40%
Neutraal
50%
60%
Mee eens
9%
70%
80%
90%
Zeer mee eens
100% 11
alleen respondenten met een accountant zijn meegenomen in deze analyse
SBR vertrager
< Draagvlak voor SBR
SBR aanjager
> Draagvlak voor SBR
N=724
De mening van MKB-ondernemingen over hun accountant Wij willen meer uitleg van onze accountant over onze cijfers
5%
Wij willen minder tijd besteden aan de uitwisseling van gegevens met onze accountant
3%
Gegevens versturen vanuit software naar onze accountant is goed Wij willen gegevens versturen vanuit software naar onze accountant
Meerdere antwoorden waren mogelijk
28%
37%
Mee oneens
20%
6%
57%
29% 10%
13%
45%
20%
9%
9%
54%
9%
14%
20% 30%
40%
Neutraal
50%
37% 60%
Mee eens
2%
5%
57%
26%
8%
17%
45%
26%
6%
0%
41%
19%
6%
Voordelen voor ons bedrijf als accountant bedrijfsinformatie verstuurt naar uitvragende partijen Eerst digitale machtiging voordat accountant informatie verstuurt naar uitvragende partijen Zonder machtiging geen vertrouwelijke informatie ophalen bij de Belastingdienst
Zeer mee oneens
35%
70%
5%
80%
90%
100% 12
Zeer mee eens
alleen respondenten met een accountant zijn meegenomen in deze analyse
Heeft u klanten in het MKB? Verstuurt u momenteel al SBR-berichten? Verstuurt u SBR-berichten naar de Belastingdienst? Verstuurt u SBR-berichten naar de Kamer van Koophandel? Verstuurt u SBR-berichten naar het Centraal Bureau voor de Statistiek? Verstuurt u SBR-berichten naar banken voor kredietrapportages?
Projectfase 2 : mei 2013 – voorjaar 2014
• 5 branche organisaties participeren. • Onderzoek naar nieuwe vormen van dienstverlening met benchmarking.
14
De invoering van SBR in Nederland Nov ‘09 overeenkomst overheid & banken Sep ‘09 Roadmap banken
2004
NTP SBR Programma
Bron: Arnold Esser, ING
April ‘10 Go live BIV + BT2010
2009
Dec ‘09 Oprichting Financieel Rapportage Collectief
2010
Jan ‘14 BD: IB + OCP KvK: kleine rp NBA-T
Mei ‘11 Besluit SBR Beraad tot verplichtstelling
2011
Mrt ‘11 BT2011
Jan ‘13 IB en Vpb
2012
Feb ‘12 BT2012
2013
Feb ‘13 BT2013
Jan ‘15 KvK: mg rp
2014
Feb ‘14 BT2014
2Q’13 FRC: zelfaanleverportaal ondernemers
2015
Feb ‘15 BT2015
Willen MKB-ondernemingen hun bedrijfsprestaties vergelijken?
85%
15% N=935
(met andere bedrijven in hun branche - benchmarken) Totaal Transport- en Logistieke bedrijven Land- en Tuinbouwbedrijven Hotelsector Restaurantsector Fastservicesector Drankensector Grafimediabedrijven Overige mobiliteitsbedrijven* Autoverhuurbedrijven Tankstations en Autowasbedrijven Rijscholen Gemotoriseerde tweewielerbedrijven Fietsbedrijven Caravan- en Camperbedrijven Auto- en Truckdealers
7% 3%
56%
18%
5%
17%
23%
57%
21%
39%
18% 24%
5%
24%
3%
37%
18%
5%
3%
3%
54%
31%
28%
64%
3%
64%
18%
26%
52%
25%
9%
53%
31% 36% 20%
18% 63%
3%
51% 40%
60%
Ja, maar alleen als deelname ons bedrijf weinig (moeite) kost
* excl. Onafhankelijke autobedrijven
15% 66%
13%
5%
12%
59%
16%
3%
18%
59%
15%
4%
8%
53%
28%
6%
16%
58%
23%
2%
15%
56%
9%
0%
Ja, zeker weten
22%
7% 80%
Misschien
100% 16 Nee, zeker niet
alleen respondenten met een informatiesysteem zijn meegenomen in deze analyse
Balanced Scorecard – een model voor branchespecifieke benchmarking Financial Perspective
4
Customer Perspective
Process Perspective
3
2
Business StrategStrategy ie & n &Processe Processes
Innovation Perspective
1
Robert S. Kaplan, David P. Norton, The balanced scorecard. Translating strategy into action. Harvard Business School Press, Boston, 1996.
SBR – berichten voor branchespecifieke benchmarking Gegevensbronnen
80/20% ?
XBRL Taxonomie
80/20% ?
SBR Berichten
80/20% ?
taxonomie voor gegevensstandaardisatie
Benchmarkbehoefte
80/20% ?
SBR berichtenverkeer, gegevensaggregatie & benchmarking
Belastingdienst
KvK MKB
Intermediair
CBS Banken Branche hub
taxonomie voor gegevensstandaardisatie
Onderzoek naar de SBR informatieketen voor branchespecifieke benchmarking voor het MKB
MKB-bedrijven
Banken
Intermediairs Leveranciers
Uitvragende Partijen
XML-XBRL
Branche Organisaties
20
XBRL / SBR informatieketen • >800.000 MKB-bedrijven en hun branche organisaties • Intermediairs: accountants, belastingadviseurs & administratiekantoren • Banken • Uitvragende partijen: Belastingdienst, Kamer van Koophandel, Centraal Bureau voor de Statistiek, Europese instellingen, enzovoort(!?)
21
Aspecten • Wat is de toegevoegde waarde van benchmarking? • Welke extensies van de Nederlandse XBRL-taxonomie zijn noodzakelijk voor benchmarking? • Wat zijn de noodzakelijke investeringen, de kosten, de risico's, de randvoorwaarden en de opbrengsten? • Wat zijn positieve & negatieve effecten bij benchmarking? • Welk (zakelijk) netwerk is nodig voor benchmarking? • Welke bijdrage mogen we verwachten van de banken en de uitvragende partijen? • Wie neemt de regie voor de informatieketen? 22
Webenquête onder accountants 1. Gegevensaanlevering door mkb-klanten (informatiesystemen) 2. 3. 4. 5.
Gebruik van SBR-berichten naar uitvragende partijen (efficiëncy) (Her-)gebruik van gegevens voor benchmarking (effectiviteit) (Nieuwe) diensten van accountant voor mkb-klanten (bedrijfsmodel) Ketenverband van accountants in SBR-ecosysteem (bedrijfsmodel)
23
Resultaten • Rapport ketenanalyse branche specifiekebenchmarking • Scenario’s voor de informatieketen, het vergaren, analyseren en distribueren van benchmarkgegevens • Seminar begin maart 2014 • http://www.carem.hva.nl
24
Eric Melse Centre for Applied Research on Economics & Management (CAREM)
[email protected]
25