WWZ, ontbindingsprocedure, transitievergoeding 19 mei 2015
Gerrard Boot, rechter in Amsterdam, hoogleraar arbeidsrecht Leiden
Hoofdlijn ontbindingsprocedure - Bij verzoekschrift (art. 7:686a BW) - Eventueel voegen met samenhangende verzoeken (=nieuw) - Tegen ontbindingsbeschikking hoger beroep en cassatie (=nieuw) - Kantonrechter woonplaats verweerder (werknemer) of plaats gewoonlijke arbeid (blijft zo) - Vervallen keuze UWV en kantonrechter
Ontbindingsverzoek werkgever Wanneer kan het (ontvankelijkheid) - Indien c t/m h grond (ex 669 lid 3): altijd direct naar kantonrechter (671b lid 1 sub a) - Indien a/b grond: na afwijzing door UWV (671b lid 1 sub b) - Niet tussentijds opzegbare arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
c t/m h grond onder de loupe - c: onaanvaardbare gevolgen voor bedrijfsvoering door frequent ziekteverzuim. Kwam tot nu toe als ontslaggrond niet vaak voor. Vgl. hfd. 29 Beleidsregels. Druk op productieproces. Niet binnen 26w verbetering te verwachten. Vgl. anderen binnen bedrijf. Herplaatsingsmogelijkheden? Oorzaak? Wrs niet bij verband met arbeidsomstandigheden. Wat als chronische ziekte (WGBHCZ)? - Deskundigenbericht nodig (671b lid 4)
d-grond: ongeschiktheid wn - Ongeschikt tot verrichten bedongen arbeid, anders dan a.g.v. ziekte (vgl. hfd. 24 Bel.reg) - Mits: tijdig in kennis gesteld - Voldoende gelegenheid tot verbetering - Niet gevolg van gebrek aan scholing of van werkomstandigheden - Verschil met huidige situatie?
e-grond: verwijtbaar gedrag wn - Zodanig dat van wg in redelijkheid voortzetting niet kan worden gevergd - T.o.v. oude grond ‘disfunctioneren’ dus onderscheid maken tussen ‘ongeschikt’ en ‘wangedrag’. (vgl. hfd. 25 Beleidsregels) - Eventueel kunnen beiden worden aangevoerd - Herplaatsing wordt dan niet gevergd (669 lid 1) - ‘verwijtbaar’ vlg e-grond betekent niet perse: ernstig verwijtbaar in zin van 673 (TV)
f-grond: gewetensbezwaren - Weigering bedongen arbeid o.g.v. gewetensbezwaren, mits bedongen arbeid niet in aangepaste vorm kan worden verricht - Komt niet voor in Beleidsregels
g-grond: verstoorde arbeidsverh. - Zodanig dat van de wg voortzetting in redelijkheid niet kan worden gevergd - Sluit niet uit dat verstoring door wg is veroorzaakt (‘Asscher escape’). Dan wellicht wel ernstige verwijtbaarheid werkgever.
h-grond: overigen - Andere omstandigheden zodanig dat voortzetting van wg niet kan worden gevergd - Parl.Gesch.: het moet wel gaan om andere gronden dan c t/m g. De h-grond niet bedoeld om een ‘gemankeerde’ c/g-grond te herstellen - Voorbeelden: detentie, illegaliteit en voetbaltrainer na slechte resultaten (zonder dat sprake is van disfunctioneren of verstoorde verhouding). Dat zou vrij ruim kunnen zijn. Up or out?
Combineren van gronden - Niet de bedoeling enkele halve ontslaggronden met elkaar te combineren - Parl.Gesch.: iedere grond op zich zelf beoordelen
a/b-grond: na weigering UWV - Nieuwe Ontslagregeling ziet alleen op agrond. - Na weigering UWV lijkt cumulatie van a/bgrond met andere grond (c/h) mogelijk.
Procedure bij kantonrechter -
686a Verzoekschrift: laagdrempelig, goedkoop Na weigering UWV: binnen 2 m. (lid 4 sub d) Begin behandeling uiterlijk in vierde week na indienen (lid 5, vgl. 685-oud) - Geen sanctie op overschrijding van die termijn - Intrekkingsmogelijkheid (lid 6 en 7) - Gevoegde behandeling samenhangende verzoeken (lid 3 en weer splitsing lid 10)
Uitwerking procedure - Welke samenhangende verzoeken? MvT p. 37, 121: loonclaims, concurrentie, vakantiedagen, TV - Wanneer splitsen: wanneer een beslissing veel sneller kan dan andere (bv. ontslag vs geld)
Bewijsrecht - Volle bewijsrecht? Op verzoekschriftprocedure bewijsrecht, tenzij aard procedure (284 Rv); - Nog niet zeker of dat straks het geval zal zijn. - Belang: het recht op getuigenbewijs
Procesreglement - Nieuw reglement nog in wording - Wat zal i.i.g. in oude reglement gewijzigd moeten worden? - Mogelijk: termijnen
Termijn ontbinding - Rekening houden met opzegtermijn (671b lid 8 sub a), maar onder aftrek van procedureduur, mits minimaal 1 maand resteert - Waarschijnlijk: opschuiven tot 1e volgende maand - Bij ernstig verwijtbaar handelen wn: ontbinding per eerdere datum mogelijk (671b lid 8 sub b)
Geregelde ontbinding? - Blijft het mogelijk? - Discussiepunt. - Enerzijds: zolang niet onrechtmatig of kennelijk ongegrond (ambtshalve getoetst), dan afgaan op verzoek en verweer - Anderzijds: limitatieve gronden - Ik verwacht: indien één van de c/h-gronden gesteld en erkend/niet weersproken, dan beschikking
Opzegverboden: ingewikkeld! - Hoofdregels opzegverboden: art. 670 (maar al met een uitzondering in lid 1: ziekte ontstaan na ontslagaanvraag) - Uitzonderingen op opzegverboden: 670a - Doorwerking van opzegverboden in ontbindingsprocedure: 671b lid 2 - Uitzonderingen op doorwerking: 671b lid 6
Opzegverboden 670 - Lid 1: eerste twee jaar ziekte, mits ziekte ontstaan voor ontslagaanvraag. O.g.v. lid 11 verlengd met periode loonsanctie - Lid 2: gedurende zwangerschap - Lid 4: OR-lid. Kandidaten lid 10. Leden 12 en 13 - Lid 5: wegens vakbondsactiviteiten - Lid 7: wegens ouderschaps-/zorgverlof - Lid 8: wegens overgang onderneming - Lid 9: wegens niet werken op zondag
Uitzonderingen 670a - Lid 1: ziekte, niet bij door werknemer schenden reïntegratieverplichting - Lid 2: ziekte, zwangerschap, OR: niet bij instemming, proeftijd, oosv of beëindiging werkzaamheden - Lid 2: pensioen-ontslag (om dié reden) - Lid 3: bedrijfsecon.redenen, zwangerschap buiten verlof dan wel OR of vergelijkbaar, mits wn >26 weken werkzaam - Dus: beperking bescherming OR etc.
Doorwerking bij ontbinding 671b - Lid 2: doorwerking 670/670a - Lid 6: uitzonderingen bij b/h-grond bij ziekte, zwangerschap, OR, mits ontbindingsgrond geen verband met opzegverbod - Dus: ontbinding op a-grond met zieke wn kan niet, tenzij bedrijfsbeëindiging
Recapitulatie ziekte - In geval van gewone opzegging: opzegverbod eerste 2 jaar als ziekte ontstaan voor ontslagaanvraag, verlengd met loonsanctie - Wel kan wed.goedvinden/instemming, proeftijd, oosv - Geen opzegverbod bij schending reïntegratieverplichting wn of bij beëindiging werkzaamheden onderneming - Geen ontbinding op bedr. econ. redenen (tenzij beëindiging). Kan wel bij c/h-grond
Werknemersverzoek ontbinding - 671c - Ruime gronden: billijkheidshalve op korte termijn dient te eindigen - Máár: alleen vergoeding (TV of BV) bij ernstig verwijtbaar handelen werkgever (673 lid 1b) - Iets ruimer bij niet tussentijds opzegbaar tijdelijk contract (dan gewone billijkheidstoets, 671b lid 3)
681/682 - Eigenlijk: je kunt bij kantonrechter terecht als niet eens met ontbreken ontslagvergunning dan wel opzegverbod dan wel strijd gelijke behandeling dan wel 26w-voorwaarde (681) of met ontslagvergunning (682) - 681: vernietiging of billijke vergoeding - 682: herstel dienstverband (plus evt tussenvoorziening) of billijke vergoeding - Hoogte billijke vergoeding niet geregeld
Vergoedingen WWZ - Transitievergoedingen - Meer - Minder
Transitievergoeding - Bij opzegging of niet-verlengen of ontbinding door wg; niet bij wed.gv (dan wrs wel reflexwerking); wel bij eindigen door wn na ernstig verwijtbaar handelen wg - Enerzijds bedoeld als compensatie voor ontslag en anderzijds om transitie naar andere baan te vergemakkelijken
Eisen lengte dienstverband - Vanaf 2 jaar dv - meetellen tijd. cn (tenzij onderbreking >6 mnd), ook als opvolgende wg; (673 lid 4) - Was geen overgangsrecht voor onderbrekingen ts 3 en 6 mnd. Gevolgen: cn loopt af, maar wel recht op TV. Zie vlg sheet - niet bij wn onder 18 jaar en <12 u/w. - Ook niet bij AOW/pensioen-leeftijdontslag
Hoogte transitievergoeding - Eerste 10 jr dv 1/3e maand per jaar dv; daarna 1/2e maand per jaar dv (rekenen met ½ jaren) - Meetellen: cf ktr-formule. Zie regeling - Max € 75.000 br. of 1 jaarsalaris indien meer - Bedrag 75k wordt geïndexeerd (afgerond 000)
Hoogte b-factor - Begrip maandsalaris omschreven in het algemene Besluit loonbegrip vergoeding aanzegtermijn en transitievergoeding (Stb. 2014, 538) alsmede de Regeling looncomponenten en arbeidsduur (Stcrt. 22 dec. 2014, nr. 36823), waar het gaat om provisie en stukloon. - Voor TV én voor 668-boete - MvT pag. 38-39, aansluiting bij ktr-formule
Uitwerking - Vaste looncomponenten: niet bepaald door functioneren wn of resultaten onderneming - Variabele looncomponenten: wel bepaald door funct. wn/resultaten onderneming - Vaste looncomponenten: loon vermeerderd met o.a. vakantiebijslag en vaste EJU. Referte 12 maanden of (als korter) duur contract - Var. looncomp.: gem. 3 jr. Hoeft niet struct.!
Nadere uitwerking - Regeling, art. 2: bij ziekte periode 12 maanden voorverlengen indien mogelijk; - Regeling, art. 4: vaste looncomponenten zijn ook overwerkvergoeding en ploegentoeslag - Regeling, art. 5: variabele looncomponenten zijn winstuitkeringen en variabele EJU - Materiële uitleg, niet alleen ‘benaming’ - Niet: wg-pensioen, premie ZVW, auto, onkost.
Overgangsrecht extra vergoeding - Voor wn 50+ tot 2020 en min 10 jr dv: 1 maand pj dv (vanaf 50 jaar). - Dit geldt niet voor 25-min wgs (zie ook 673d). - Uitleg begrip kleine wg bij minister regeling (ivm werkmaatschappij concernverband)
Overgangsrecht TV (1) - 2e Nota van wijziging Wet Aanpak Schijnconstructies (24 feb 2015, Tw.Kamer) - 1. geen TV verschuldigd als wg aanbiedt dat wn binnen 6 mnd kan terugkeren - 2. tijd. arb.ovk vóór 1 juli 2012 (met onderbreking >3 mnd) tellen niet mee voor TV - 3. tijd. arb.ovk vóór 1 juli 2015 (met onderbreking >3 mnd) idem als nu vast cn.
Overgangsrecht TV (2) - Besluit overgangsrecht transitievergoeding 23 april 2015 (Stb. 2015, 172): - Bij collectieve afspraken <1/7/2015: nakoming daarvan maar geen recht op transitievergoed. - Bij individuele afspraken <1/7/2015: keuze werknemer. Werkgever moet werknemer informeren over (en dan binnen 4 weken keuze maken), anders cumulatie!
Méér dan transitievergoeding - Uitzonderlijke gevallen; niet limitatief - Voorbeelden: verstoorde relatie agv laakbaar gedrag wg (‘avances’); discriminatie; - Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten wg; ook bij wn <18 jr of <2 jr dv - Ook bij onmogelijkheid herstel dienstverband - Niet bij enkel gevolgencriterium (dan TV)
Hoe hoog is billijke vergoeding? -
betreft additionele billijke vergoeding; kan rekening houden fin.positie wg Punitief karakter? Algemene regels? Verwacht geen richtlijnen
Minder dan transitievergoeding - Verspelen: bij ernstig verwijtbaar handelen wn - Bij onaanvaardbaar: evt gedeelte - Vb: diefstal etc; onterecht geld lenen uit bedrijfskas; veelvuldig na aanspreken te laat en bedrijfsvoering belemmerd
Aftrek scholingskosten - Besluit 23 april 2015 (Stb. 2015, 171) besluit voorwaarden in mindering brengen kosten op transitievergoeding - Schr. instemming dat in mindering; - Redelijke verhouding tot doel - Geen directe relatie met functie / met wg (vb: talen, pers.ontwikkeling) - <5 jr tenzij andere schr. afspraak - Langere opz.term mits vrijgesteld - Jurisprudentie scholingsbeding?
Habe nichts situaties - Sociaal Akkoord: geen tr.vg als wg daardoor in ernstige financiële problemen komt - Wv 33 818 en 673c: (i) niet bij faill/surs/WSNP; (ii) uitstel betaling (met wett. rente) bij onaanvaardbare gevolgen voor bedrijfsvoering, cf AMvB. - Amendement invoering 673d
673d over transitievergoeding - Onder bij AMvB te regelen voorwaarden kunnen (i) bij bedrijven met gemiddeld <25 werknemers; (ii) de dienstjaren vóór 1 mei 2013 buiten beschouwing worden gelaten als (iii) arbeidsovk is geëindigd agv slechte financiele situatie wg (3 jaarrekeningen + prognose 6 maanden). - Deze bepaling geldt tot 2020 - Parl.Gesch.: alleen bij bedr.econ.
AMVB Ontslagregeling 11 mei 15 - Art. 24 - <25 wn tweede helft vorig jaar - Drie jaar negatief netto resultaat (na toekenning ondernemersinkomen) - Negatief eigen vermogen - Vlottende activa < kortlopende schulden
Grote en kleine werkgevers - A.g.v. 673c en 673d is verschil tussen 25-min en 25-plus werkgever wel erg groot; - Bij ontslag in 2016 van werknemer, 56 jaar met 30 dj en € 3.000 bruto/maand: - TV € 3.000,- bij 25-min wg; - TV € 55.000,- bij 25-plus wg en - TV € 40.000 zonder overgangsrecht.
