Workshop Red De Restjes! Tijdens deze workshop leer je hoe je de overschotjes van je maaltijden kan omtoveren tot een overheerlijke maaltijd. Hieronder vind je enkele inspiratie-ideetjes terug.
Tapas met restjes Aardappel-courgettetortilla Benodigdheden overschot gekookte aardappelen (+ 300 gram = 4 porties) 1 eetlepel olijfolie, extra vergine 1 halve rode ui, gesnipperd 1 overschot courgette of een ander groentenrestje (¼ in verhouding met de aardappelen) 25 gram bacon, fijngehakt 3 eieren 1 eetlepels fijngehakte peterselie Peper
Bereidingswijze: (voorbereiding: 15 minuten bereiding: 15 minuten) 1. Snij de gekookte aardappelen, de courgette of andere groente in blokjes van ongeveer 1 centimeter. 2. Verhit de olie in een koekenpan van 25 cm diameter met een dikke bodem en antiaanbaklaag. Voeg aardappel, ui, courgette (of andere groente) en bacon toe en bak dit op een matig vuur ongeveer 10 minuten, onder af en toe roeren, tot dat de aardappelen zacht en lichtbruin zijn. 3. Verwarm de grill voor op de hoogste stand. Klop de eieren in een kom los met 1 eetlepel koud water. Voeg peterselie en peper naar smaak toe. Schenk het eimengsel over de groenten in de pan, draai de pan rond zodat het eimengsel goed wordt verdeeld en bak dit ongeveer 3-4 minuten, totdat het eimengsel op de bodem is gestold. 4. Zet de pan als het eimengsel bijna is gestold 2 minuten onder de grill. Laat de tortilla op een bord of schaal glijden en laat hem 2-3 minuten afkoelen. Snij er punten of andere vormen van en serveer hem warm of laat hem voor het snijden en serveren volledig afkoelen.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
1
Communicatiedienst
Krokante groentenburgers met de restjes van gisteren Benodigdheden Gekookte groenten van de dag ervoor (500 gram voor 4 personen) 2 soeplepels bloem 1 ei 1 koffielepel curry 50 gram boter 1 bosje platte peterselie Olijfolie, peper en zout
Bereidingswijze: Plet de groenten met een vork in een kom. Voeg de in stukjes gesneden boter, de bloem, het ei, de fijngehakte peterselie, de curry, het zout en de peper toe. Kneed het geheel tot een homogeen deeg. Verwarm de olie in een pan en voeg enkele soeplepels van de groentepuree toe. Maak het geheel plat met een lepel, zodat je wafeltjes bekomt en laat goudbruin bakken gedurende 5 minuten per kant. Herhaal deze stappen tot het mengsel is opgebruikt. Laat de wafeltjes uitlekken op absorberend papier.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
2
Communicatiedienst
Rijstkroketjes Benodigdheden Overschot gekookte rijst ongeveer 2 koppen ¾ kop gemalen noten 1 ei 2 koffielepels marjolein of curry Cayenne en zout Paneermeel
Bereidingswijze: Meng al deze grondstoffen samen, rol bolletjes en rol deze door paneermeel. Frituur op 190°C
Aardappel-kool-rondjes Benodigdheden Overschot gekookte aardappel Overschot bereide savooikool of een ander groentenrestje (1/5 in verhouding met de aardappelen) 1 lente-uitje per 200 gram in dunne ringen gesneden
Bereidingswijze: Maak puree van de aardappelen en meng met de kool en de lente-uitjes. Breng op smaak en maak schijfjes. Bak de schijfjes aan beide zijden met olie in de pan.
Flan van spruiten Benodigdheden Overschot gare spruiten + 200 gram 1 half uitje 1 half teentje knoflook (aanstoven) 1 ei 25 ml melk
Bereidingswijze: Pureer alles samen, voeg peper, zout en nootmuskaat toe. Giet dit mengsel in ingeboterde flanvormpjes. Afbakken op ongeveer 125°C in een warmwaterbad (au bain-marie ¾ onder water) Ongeveer 1 uur afhankelijk van de grootte van de vormpjes
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
3
Communicatiedienst
Viskoekje met aardappelen en tartaarsaus Benodigdheden Overschot gekookte aardappelen Overschot gare vis (vb kabeljauw) zonder graten of vel (in verhouding met de aardappelen) Een eetlepel of 2 fijngesneden verse peterselie Enkele lente-uitjes in dunne ringetjes gesneden Peper en zout Bloem Ei per 500 gram aardappelen Paneermeel
Bereidingswijze: Pureer de aardappel en meng er de stukjes vis onder. Meng met de fijngesneden peterselie en de lente-uitjes. Kruiden met peper en zout. Maak ronde schijfjes van ongeveer 2 cm dik en haal ze eerst door bloem, dan door losgeklopt ei en dan door paneermeel. Bak ze enkele minuten aan beide zijden in voldoende olie.
Tartaarsaus Benodigdheden 6 eetlepels mayonaise 1 eetlepel kappertjes (fijngesneden) 2 eeetlepels fijngesneden augurken 1 eetlepel verse peterselie fijngesneden 1 eetlepel verse dragon fijngesneden ½ theelepel geraspte citroenschil
Bereidingswijze: Meng alle ingrediënten samen tot een mooie massa.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
4
Communicatiedienst
Broodsmeersels en spreads Broccoli-pijnboompitten-spread Benodigdheden Overschotje gare broccoli + 150 gram 2 à 3 eetlepels pijnboompitten 1 theelepel gomasio (of meer naar gelang de smaak) 2 theelepels gedroogde basilicum (of verse indien beschikbaar) 1 theelepel oregano, een mespuntje gember, 1 eetlepel olijfolie of notenolie, een paar druppels Tabasco
Bereidingswijze Rooster de pijnboompitten onder voortdurend roeren kort in een pan. (let op dat ze niet aanbranden!) Meng de broccoli met de overige ingrediënten in een blender, keukenmachine of met de (staaf)mixer. Er ontstaat dan een dikke pasta die verrukkelijk is op de boterham of op toast. De pasta is zo’n 5 dagen houdbaar in een afgesloten potje in de ijskast.
Variaties: * wortel en hazelnoten maar dan slechts 1 theelepel basilicum en wat tijm * prei met walnoten, 1 theelepel basilicum en wat nootmuskaat.
Bloemkool-spread Benodigdheden Overschot gare bloemkool + 250 gram 1 kleine knoflookteen sap van een halve citroen 3 eetlepels voedingsgist 2 eetlepels pijnboompitten 1 halve theelepel zout 1 halve theelepel nootmuskaat
Bereidingswijze: Meng alles in een keukenmachine of blender tot een gladde massa. Super lekker op een zelfgemaakte cracker samen met tomaat en een beetje zwarte peper.
Komkommerspread op de boterham Gebruik een halve komkommer en ongeveer 200 gram yoghurt. Schil de komkommer en snij hem over de lengte doormidden. Pureer de komkommer met de staafmixer en laat minstens 1 uur uitlekken. Druk tussendoor af en toe het vocht eruit. Doe de yoghurt en de komkommer bij elkaar en roer goed door.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
5
Communicatiedienst
Broodrestjes verwerken In Vlaanderen staan brood en groenten in de top 2 van de lijst met voedingsmiddelen die het meest worden weggegooid. Nochtans kan je overschotten op verschillende manieren verwerken: wentelteefjes, croutons, croque monsieur, broodpudding, soepen en slaatjes, … noem maar op. Wij geven je hierbij graag enkele eenvoudige receptjes waar je heel wat restjes in kwijt kan.
Broodballetjes in restjesbouillon met bruschetta en gegrilde groenten Begin met het maken van paneermeel. Hiervoor snij je de korstjes van oud brood en leg je het op bakpapier op een bakplaat in een oven van 150°C. Laat het brood minimum een half uur drogen tot het hard en crispy is. Vermaal het brood tot paneermeel (in de vijzel, keukenmachine of onder de deegroller). Bewaar het in een afsluitbare pot op een koele en donkere plaats. We kunnen nu starten aan onze bouillon of soep, werk bv. met een stuk knolselder dat je in stukken snijdt en overgiet met 1,5 liter water. Voeg er nog allerlei andere groentenrestjes aan toe samen met laurierblaadjes en peperkorrels. Laat dit 1 uur zachtjes koken terwijl je de broodballetjes maakt. Voor de broodballetjes neem je 2 eieren die je klopt met wat peper, zout en nootmuskaat. Voor een extra accent kan je nog wat kruiden door het mengsel roeren. Week oud brood (zonder korstjes) in een beetje melk en knijp dit uit. Meng dit met het eiermengsel en rol er balletjes van die je door het paneermeel haalt. Bak de balletjes in een beetje olie lichtbruin en serveer met de warme bouillon. De bruschetta maak je door een paar lepels olijfolie te mengen met 2 gesnipperde teentjes knoflook en dit dan te besmeren op oud brood. Deze sneetjes brood rooster je in de oven tot ze mooi bruin geworden zijn. Rooster ook allerlei groenterestjes die je nadien kan gebruiken om je bruschetta te bedekken. Restjes van paprika, courgette, aubergine, wortel… zijn super lekker met wat overschotjes van kaas er achteraf op gegrild.
Ovenschotel van restjes groenten op een bedje van verloren brood Ingrediënten: • 4 à 5 sneetjes oud brood • Groenteresten (wortels, boontjes, bloemkool met witte saus, …) • Vleesresten of resten van vegetarische burger of tofu • 1 ei en een halve kop melk • Kaasrestjes in sneetjes of blokjes of geraspte kaas • Vetstof en kruiden (bieslook, peterselie, tijm, laurier, peper, zout, …)
Bereidingswijze: • Verwarm de oven voor op 180°, vet de ovenschotel in en beleg hem met het oude brood. • Meng de groenten met de vleesresten of vegetarische resten en kruid af. Bedek hiermee het brood. • Klop het ei op met de melk en giet dit gelijkmatig over het groentemengsel. • Bestrooi met restjes kaas of gemalen kaas en zet de schotel 40 min op 180° in de oven. (Bron: EcoWerf, winnaar van de restjesbordwedstrijd: E. De Luyck)
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
6
Communicatiedienst
Pizza met restjes brood en spaghettisaus Benodigdheden Oud brood Overschot spaghettisaus Groentjes naar keuze Gemalen kaas
Bereidingswijze: Beleg de bakplaat met oud brood. Bestrijk het brood met je overschot spaghettisaus. Leg er dun gesneden groentjes naar keuze op: champignons, paprika, uiringen, schijfjes tomaat of zelfs stukjes ananas Bestrooi met geraspte kaas en bak in de oven.
Restjescake, beter gekend als broodpudding Benodigdheden 500 gram broodresten 15 gram donkere kandijsuiker ½ liter melk 100 gram gedroogde rozijnen 10 gram vanillesuiker 100 gram gesmolten boter kaneel 1 ei Eventueel toe te voegen: speculaasjes die niet meer zo krokant zijn een scheut overgebleven koffie stukjes peperkoek stukjes chocolade
Bereidingswijze Laat het brood en de rozijnen 20 minuten weken in de melk. Voeg de suiker, de gesmolten boter, de kaneel en het ei toe (+ eventuele extra’s) Meng alles goed en giet in een beboterde vuurvaste schotel. Stop hem 45 minuten in de oven op 180°.
Restjes brood kan je in blokjes snijden, bakken en serveren bij soep. Oud brood kan je in de oven laten drogen, fijnmalen en bewaren om het als paneermeel te gebruiken. Geroosterd zijn oude boterhammen ook lekker.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
7
Communicatiedienst
TIPS: Wat te doen met overschotjes? Wat doe je met overschotjes aardappelpuree?
Hak één of meerdere soorten van de volgende groene kruiden heel fijn: vogelmuur, melde, bieslook, peterselie en roer ze door de hete puree. De hoeveelheid kruiden kies jezelf, de puree wordt er enkel meer of minder groen door. Snipper 1 ui en een bosje pijpui, fruit ze in olie (eventueel met een koffielepel kerrie) en roer ze op het laatst door de puree. Voeg 2 eetlepels gemalen kaas bij de puree. Aardappelrestjes kan je mixen in een soep, ze zorgen voor een romig effect.
Wat doe je met overschotjes rijst? Als je één van de volgende ingrediënten door warme gare rijst mengt, maak je een alledaags gerecht op een eenvoudige manier bijzonder: Stukjes rauwe tomaat Gestoofde preiringen Verse gehakte tuinkruiden Geweekte rozijnen Geblancheerde en fijngehakte brandnetel, warmoes, raapsteeltjes of spinazie Gefruite ui met kerrie Gebakken champignons
Wat doe je met allerlei andere overschotjes?
Graanrestjes kan je opnieuw opwarmen in een stoommandje, bereiden als risotto, bakken met groenten en/of ei, verwerken in soep of ovenschotels, toevoegen aan een groentenstoofschotel, verwerken tot een kroket of gemengd met groenten, koud serveren als salade. Een overschot gekookte aardappelen, granen, groenten of vleesvervangers raak je kwijt in ovenschotels, kroketjes, groententaarten en gevulde pannenkoeken. Rauwkost verwerken: rauwe geneden groenten bederven snel. Overschotten van rauwkostschotels kan je verwerken in soepen, ovenschotels, groentestoofschotels of puree. Verwerk de rauwkostrestanten bij voorkeur meteen na de maaltijd. Een overschot rauwe geraspte wortelen bv. kan je snel koken in water (3 to 5’). Vervolgens kan je de wortelen in de ijskast bewaren als basis voor de soep de volgende dag of als toevoeging bij de aardappelpuree. Een ovenschotel kan je vooraf bereiden en in de ijskast of het vriesvak bewaren. Restjes deeg: rol de deeg uit en steek vormpjes uit. Roer een ei of dooier los met wat gemalen kaas en sesam- of maanzaadjes. Bestrijk de plakjes hiermee en bak ze in een voorverwarmde oven (ongeveer 15’) je hebt nu hartige koekjes die je warm als bijgerecht (bij de soep) of koud als cracker kan eten. Eieren: in sommige recepten heb je enkel een eiwit of dooier nodig. Wat doe je met de eiwitten of dooiers die overblijven? Met een dooier kan je mayonaise maken. Je kan de dooier toevoegen aan soep, saus of pudding. Stijfgeklopt eiwit kan je gebruiken om desserten luchtig maken. Kaas: hier kan je veel kanten mee uit: snij blokjes kaas in een salade, verwerk kaas in ovenschotels, maak kaastaartjes of kaassaus. Bron: Ecologische voeding Velt
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
8
Communicatiedienst
Groententaarten
Een groententaart is de ideale restverwerker. Je hebt heel veel variatiemogelijkheden. Je kan er zowat elke groente (vers of restje) in kwijt, maar ook een restant granen of peulvruchten. De vulling mag niet te nat zijn, anders blijft de taartbodem vochtig. Stoom je groeten dus bij voorkeur of laat ze goed uitlekken. Als je de taart eenmaal gevuld hebt, moet je ze om dezelfde reden ook onmiddelijk bakken. Stoom de groenten niet helemaal gaar, ze gaan immers nog ongeveer 25’ de oven in. Je kan de taartbodem ook 10 minuten op voorhand voorbakken om te voorkomen dat hij vochtig blijft. Dit heet blind bakken. Je moet er dan een steunvulling van gedroogde bonen opleggen (op boterpapier) om te voorkomen dat de bodem tijdens het bakken gaat opbollen. Vervolgens papier en bonen verwijderen, groentenvulling toevoegen en opnieuw in de oven (ca. 15’) Met een salade bij een groententaart heb je een volledige maaltijd. Vul je taartvorm met je restjes, aardappel en groentjes en overgiet met een mengsel van 1,5dl melk en 2 eieren gekruid met peper en zout. Je kan afwerken met gemalen kaas. Ongeveer 30’ in de oven en smullen maar.
Soepen
Ook soepen zijn ideale restverwerkers, ze kunnen geserveerd worden als voor- of hoofdgerecht. Graan-, groente- en aardappelresten en gare peulvruchten laten zich gewillig in een soepje omtoveren. Experimenteer en je krijgt onverwacht lekkere soepcreaties. Een eidooier over? Maak een fluwelen soepje door hem toe te voegen aan je warme soep. Je kan natuurlijk ook wat melk of room toevoegen. Opgelet, de soep mag niet meer koken, anders stremt het ei of schift de room door de hitte. Een dikke soep verkrijg je ook door gekookte en gemixte aardappel toe te voegen Soep kan vergezeld gaan van een garnituur. Dit kan dienen om de soep meer te vullen of als extratje voor het oog. Gemarineerde tofublokjes, gebakken broodkorstjes, verse kruiden, fijngesneden rauwe groenten en gemalen kaas kunnen dienen. Een garnituur wordt toegevoegd als de soep klaar is. Er zijn heldere en gebonden soepen. Een heldere soep of consommé is eigenlijk een bouillon met vulling. Je kan een lichte subtiele bouillon serveren met wat fijngesneden groenten of een rijkelijk gevulde heldere soep. Gebonden soepen kunnen al dan niet gemixt zijn. Als bindmiddel kan je meel, (soja)melk, ei, soja(room), fijngemalen aardappelen en/of granen gebruiken. Een vullende maaltijdsoep kan groenten, peulvruchten én granen bevatten. Deze soep moet in elk geval voedzaam genoeg zijn om een hoofdgerecht te vervangen. Vaak wordt er nog brood bij gegeven. Over het algemeen is soep eenvoudig te bereiden en vlug klaar. Breng je bovendien de groenten aan de kook in weinig water,dan zijn ze nog sneller gaar. Daarna kan je heet water toevoegen tot de soep de juiste dikte heeft. Om soep aroma te geven wordt – naast soepeigen groenten en andere ingrediënten- bouillon toegevoegd. Je kan kant-en-klaar groentenbouillonextract, sojapasta of sojasaus gebruiken of je kan zelf bouillon trekken. Deze kan je 3 dagen bewaren in de ijskast en maanden in het vriesvak. Bouillon is een ideale verwerker voor preigroen, venkel- en knolselderstengels, bloemkoolstronken, aspergeschillen, paddestoelsteeltjes en ander zogenaamd afval.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
9
Communicatiedienst
Verse groenten kweken uit rauwe keukenrestjes Wist je dat je niet alleen vanuit zaad of kiemplant lekkere groenten kunt kweken? Ook heel wat rauwe keukenresten komen in aanmerking om mee te kweken. Een tuin heb je hier zelfs niet voor nodig, perfect te doen in potten. Een paar voorbeelden: Lente-uitjes: meestal wordt het groen van de lenteuitjes gebruikt in de keuken; de wortel en het fijne witte onderste van de ui belanden veelal in de GFT -container of het compostvat. Neem dat afgesneden uiteinde en plant het in een pot gevuld met een vochtig tot nat compostbodemmengsel. Geef de plantjes wat tijd … et voilà! Je hebt verse uitjes ter beschikking, en ze zijn bovendien nog gratis ook. Dit werkt trouwens voor een verscheidenheid van verschillende uienrassen (en niet alleen voor lenteuitjes). Kerstomaatjes: in de winkel vind je tomaten in alle vormen en kleuren. In veel gevallen worden de tomaten in trossen verkocht, al dan niet met nog wat blad er aan vast. Geniet van de lekkere rode tomaatjes, maar gooi de groene trossteel niet weg. Stop de steel horizontaal en ondiep in een bloempot gevuld met goed vochtig compost-bodemmengsel. Na een tweetal weken zal de steel worteltjes vormen en na een tweetal maanden heb je een volwassen tomatenplant. Vooral met de compacte trostomaten en kerstomaatjes is success gegarandeerd. Selder en prei: beide plantensoorten zijn makkelijk te ‘hergroeien’ vanuit de overgebleven stronk waar je alle bladeren hebt afgesneden. Neem een vers afgesneden stobbe, laat deze ’s nachts trekken in lauwwarm water, en plant de stobbe in vochtige tuingrond. Geef de eerste paar dagen voldoende vocht en na enige tijd heb je een heleboel fijne blaadjes of steeltjes die je kan gebruiken om gerechten mee te garneren of om mee te koken.
Datum: 26/03/2014 Workshop: Red De Restjes
10
Communicatiedienst