Jaarverslag 2012
Red hun leven. Red hun dromen. Red hun toekomst. 1
Voorwoord van de voorzitter
foto cover: karlijn van acker
2
foto: rachel palmer/luke varley/save the children
inhoudsopgave
Voorwoord ..........................................................................................4 Verslag directie........................................................................................5 Tijdslijn ........................................................................................................8 1. Save the Children...........................................................10 1. Visie .......................................................................................11 2. Missie .......................................................................................11 3. Waarden...................................................................................11 4. Theorie van verandering.................................................11 5. Oorsprong..............................................................................11 6. Naam en doelstelling .......................................................12 7. Structuur internationale organisatie.........................12 2. Strategie, resultaten en vooruitblik...........................16 1. Save the Children International..................................17 1. Strategie...............................................................................17 2. Resultaten...........................................................................17 3. Vooruitblik...........................................................................18 2. Save the Children Nederland......................................19 4. Strategie .............................................................................19 5. Resultaten...........................................................................20 6. Vooruitblik...........................................................................25 3. Programma’s....................................................................26 1. Uitgangspunten.....................................................................27 1. Kernthema’s.......................................................................27 2. Interventiestrategieën..................................................27 2. Resultaten...............................................................................27 3. Programma’s.........................................................................27 4. Financiering programma’s...............................................56 Totaaloverzicht programma’s........................................58
4. Activiteiten in Nederland.............................................66 1. Communicatie.......................................................................66 1. Het uitrollen van een mediacampagne.............66 2. Het lanceren van een nieuwe website..............66 3. Het voeren van een proactief persbeleid.......66 4. H et organiseren van activiteiten rondom het thema ‘Dromen’ .............................................................66 5. D eelname aan het tv-programma Junior Dance.....................................................................69 6. Het voeren van campagnes.....................................70 7. Het uitgeven van publicaties....................................72 1. Jaarverslag..................................................................72 2. Nieuwsbrieven ......................................................72 3. Onderzoeksrapporten Save the Children...72 2. Vrijwilligers...............................................................................73 3. Fondsenwerving...................................................................74 1. CBF-keurmerk..................................................................74 2. Structurele donateurs..................................................74 3. Eenmalige giften..............................................................75 4. Behoud van donateurs................................................75 5. Donateurservice.............................................................75 6. Nalatenschappen............................................................75 7. Particuliere acties...........................................................75 8. Corporate partners......................................................76 9. Fondsen en stichtingen...............................................77 10. Nationale Postcode Loterij....................................77 4. Lobby en advocacy.............................................................78 5. Samenwerkingsverbanden..............................................78 1. Lidmaatschappen............................................................78 2. S amenwerkingsverbanden gericht op draagvlak en beleidsbeïnvloeding................................................78 3. Samenwerking in noodsituaties.............................79
5. Toezicht en bestuur.......................................................80 1. Raad van Toezicht................................................................81 2. Directie......................................................................................83 3. Verantwoordingsverklaring.............................................83 1. S cheiding toezicht houden, besturen en uitvoeren.............................................................................83 2. Effectiviteit en efficiency van bestedingen ......84 3. Omgang met belanghebbenden............................84 6. Organisatie......................................................................85 1. Structuur Save the Children Nederland................86 2. Personeelbeleid....................................................................87 3. Monitoring en beheer......................................................88 7. Risicobeheersing............................................................89 1. De risico’s................................................................................90 2. Gedragscodes en kwaliteitsnormen.........................90 8. Verkorte jaarrekening....................................................92
3
Voorwoord van de voorzitter
Save the Children zet zich in voor kinderen in moeilijke leefomstandigheden. We proberen hen een betere toekomst te bieden. Dat doen we omdat kinderen daar recht op hebben én omdat we geloven in de kracht van kinderen. Helaas kunnen veel kinderen hun kracht niet tonen en tot ontwikkeling brengen. Zij lopen tegen problemen aan die voor ons nauwelijks voorstelbaar zijn. Maar ook zij willen veilig buiten kunnen spelen. Ook zij willen gewoon naar een basisschool in de buurt kunnen gaan. En bij de dokter langsgaan als ze een keer ziek zijn. Het lijken simpele zaken, maar in de landen waar Save the Children werkt zijn ze allesbehalve vanzelfsprekend. In het jaarverslag 2012 leggen we verantwoording af over ons werk in het buitenland en in Nederland. Over onze successen en ook over onze tegenslagen. Daarnaast komen in dit jaarverslag kinderen aan het woord. De verhalen van kinderen raken ons. Nog meer motiveren ze ons om deze kinderen een steuntje in de rug te geven. Wat te denken van Sendy in Haïti die, na de vreselijke ervaringen bij de aardbeving van 2010 in dat land, nu naar school gaat en daarover trots vertelt. Bilal uit de Syrische stad Homs vertelt over zijn vlucht naar Jordanië. Hij wil terug naar huis, om te voetballen met zijn schoolvriendjes en dat kan niet. Dat maakt Bilal verdrietig, maar op de momenten dat hij terecht kan bij een veilige speelplek van Save the Children, leeft hij op. Daar kan hij tekenen of zingen en heeft hij vriendjes die hem begrijpen, want zij hebben hetzelfde meegemaakt. Ons werk voor kinderen is een kwestie van de lange adem en veel inzet. Gelukkig kunnen we daarbij rekenen op de steun van velen. Dank daarom aan het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie. Dank ook aan de Nationale Postcode Loterij en aan bedrijven en stichtingen die ons op uiteenlopende manieren helpen. Last but not least noem ik onze vrijwilligers en onze donateurs. Zonder alle steun zouden we ons werk niet kunnen uitvoeren. Namens de kinderen dank ik iedereen hartelijk voor hun ruimhartige bijdrage.
Rik van Slingelandt Voorzitter Raad van Toezicht
4
Verslag van de directie
foto: alessio romenzi/save the children
Werken in een wereld van oorlogsgeweld en bezuinigingen verslag van de directie
Kinderen in een burgeroorlog Het internationale nieuws wordt al enkele jaren beheerst door de Arabische Lente. In de regio van de Middellandse Zee vinden belangrijke politieke en sociale veranderingen plaats, die in gang zijn gezet door de burgerbevolking in Egypte, Libië en Syrië. Intussen is het beeld dat het hier om een ‘lente’ gaat wel vervaagd. Vooral in Syrië is het conflict geëscaleerd en raakt het grote groepen van de bevolking. Het conflict is ingewikkeld en het is niet altijd duidelijk wie precies de strijdende partijen zijn die het opnemen tegen het regime en wat ze vertegenwoordigen. Onveiligheid door gevechten en bombardementen, aanslagen en acties van sluipschutters kenmerken het conflict. Voor de bevolking betekent het dat er steeds meer doden en gewonden vallen, dat huizen, ziekenhuizen, scholen en kantoren worden vernietigd en het economische leven tot stilstand is gekomen. Er zijn grote tekorten aan voedsel, water, medicijnen en onderdak. Grote groepen kinderen zijn het slachtoffer van dit conflict en zij worden er op vele manieren door geraakt. Ze verliezen hun ouders, hun vriendjes, raken zelf gewond of worden betrokken in de strijd. Zij kunnen vaak niet naar school en leven tussen de puinhopen van de oorlog. Talloze kinderen zijn met of zonder hun ouders gevlucht binnen Syrië en naar de buurlanden Jordanië, Libanon en Turkije. Save the Children biedt de kinderen en hun ouders in deze regio hulp in en buiten vluchtelingenkampen.Voedsel, medicijnen, water, sanitaire voorzieningen en gezondheidszorg, onderwijs, onderdak: het is allemaal nodig om althans de ergste nood te lenigen. Save the Children bracht in oktober het rapport Untold Atrocities uit en in december Out in the Cold. Deze rapporten laten zien wat de oorlog in de belevingswereld van kinderen teweegbrengt. Het is schrijnend dat opnieuw de internationale gemeenschap bij een conflict met grote aantallen slachtoffers geen doorbraak ten goede kan forceren. Ook de bemiddelingspogingen van de voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan mochten tot op heden niet baten. Save the Children zal zich blijven inzetten en naar vermogen bijdragen aan de leniging van de nood. Ook blijven we in de internationale gemeenschap pleiten om druk uit te oefenen het conflict te beëindigen. De situatie in Syrië laat zien hoezeer het werk van onze organisatie en onze collega’s nog steeds nodig is.
Bezuinigingen In Nederland is mede door de economische crisis, maar ook onder invloed van het rapport Minder Pretentie, Meer Ambitie van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) de discussie in gang gezet over de plaats van ontwikkelingssamenwerking in het buitenlands beleid. Het kabinet-Rutte I had al ingezet op aanzienlijke bezuinigingen op de begroting van Ontwikkelingssamenwerking, waarbij de adviezen van de WRR een belangrijke rol speelden. In de huidige kabinetsperiode lijkt door nieuwe bezuinigingen en beleidsombuigingen de ruimte voor sociale programma’s, met name onderwijs en gezondheidszorg verder te worden ingeperkt. De rekening hiervan komt onder meer terecht bij kinderen in ontwikkelingslanden die van onze steun afhankelijk zijn. Uit hun verhalen blijkt steeds weer dat de kans op een succesvolle en gelukkige toekomst afhankelijk is van de mogelijkheden die zij in hun kinderjaren hebben gehad wat betreft gezondheidszorg, bescherming en onderwijs. Het belang van de economische basis voor de duurzaamheid van deze voorzieningen is evident, maar dit laat onverlet dat in fragiele staten en de armste landen onze steun nodig blijft. Dit is ook van belang voor de opbouw van een veilige en stabiele wereld, waarin het Nederlandse handelsbelang partners kan vinden om gezamenlijk te ondernemen. Nederland heeft op dit terrein een naam te verliezen. Het is belangrijk dat naast het economisch belang sociale programma’s op het terrein van onderwijs en gezondheidszorg op krachtige Nederlandse steun mogen blijven rekenen. Al was het alleen maar omdat deze de stabiliteit en duurzaamheid van de vrede in de wereld ten goede komen. Kansen benutten Tegen deze achtergrond heeft Save the Children in 2012 invulling gegeven aan ons werk voor kinderen. En werk was in ruime mate aanwezig. Juist voor onze organisatie, die zich richt op kinderen die leven onder de moeilijkste omstandigheden. Door hard te werken, en door gebruik te maken van nieuwe kansen die de veranderende omgeving ons biedt, zijn we er in 2012 opnieuw in geslaagd te groeien. Daardoor hebben we meer kinderen dan ooit kunnen bereiken. De huidige kansen liggen op het terrein van intensivering van samenwerkingsrelaties. Onze internationale kracht en ons sterke wereldwijde merk worden vaker gezien in
Nederland. Nieuwe partners, waaronder bedrijven en particuliere donoren zijn bereid een samenwerking met ons aan te gaan. Andere kansen liggen op het gebied van innovatie. De afgelopen jaren is zowel nationaal als internationaal geïnvesteerd in verbetering van onze geautomatiseerde systemen. Met moderne middelen zijn we sneller en beter in staat onze programma’s te monitoren, zodat knelpunten tijdig kunnen worden gesignaleerd en opgelost. De omgeving en onze organisatie veranderen snel, maar wat onveranderd blijft, is onze missie om het verschil te maken in het leven van kinderen. Noodhulp en wederopbouw Een centrale plaats in onze activiteiten in 2012 hadden de noodhulp aan de Syrische kinderen en het geven van voorlichting over de omvang van dit drama.Veel mensen zijn op de vlucht voor het geweld terechtgekomen in de buurlanden. Het einde van deze crisis is nog lang niet in zicht. Save the Children zal steun zoeken en met behulp van particuliere financiering de noodhulpactiviteiten in 2013 opschalen. Het grootste deel van ons werk in 2012 werd uitgevoerd in meerjaren wederopbouwprogramma’s voor kinderen in fragiele staten. Werken in dergelijke landen is nooit eenvoudig, maar in de loop der jaren heeft Save the Children - al dan niet met vallen en opstaan - veel ervaring en capaciteit opgebouwd. Daardoor weten we hoe we ook onder complexe omstandigheden kinderen kunnen bereiken. In Pakistan bijvoorbeeld werken we in de provincie Balochistan op grote schaal aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Onze aandacht was daarbij in het bijzonder gericht op het bereikbaar maken van onderwijs voor meisjes. In het afgelopen jaar zagen tienduizenden kinderen dat hun school werd opgeknapt en dat er beter lesmateriaal beschikbaar was. Hun onderwijzers volgden trainingen om hun vakkennis en lesvaardigheid te vergroten. Vanuit het Medefinancieringsstelsel van het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt ons wederopbouwprogramma voor Zuid-Soedan, Oeganda, Liberia en de Democratische Republiek Congo gefinancierd. In een consortium met drie collega-organisaties, lokale overheden en organisaties van doelgroepen werkt Save the Children aan het tot stand brengen van basisvoorzieningen. Save the Children richt zich onder meer op gezondheidszorg en onderwijs. 6
Werken in een wereld van oorlogsgeweld en bezuinigingen verslag van de directie
Door de aanwezigheid en ervaring in genoemde landen heeft Save the Children een goede uitgangspositie voor nieuwe activiteiten. Dit met financiering die in 2012 werd gekregen naar aanleiding van onze voorstellen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het betreft het wederopbouwprogramma ‘Youth, get it right’, gericht op onderwijs en bescherming van jongeren in Zuid-Soedan en Oeganda, ‘A future for the next generation’ eveneens een wederopbouwprogramma gericht op onderwijs en bescherming in Pakistan en Afghanistan en het programma ‘Keep it real’ met als doel het verbeteren van de seksuele educatie en bewustwording van schoolgaande en buitenschoolse jeugd in Ethiopië en Oeganda. Deze financieringen leggen een belangrijke basis onder het werk voor de komende jaren. Samen sterker Al vele jaren wordt Save the Children wereldwijd gezien als één van de grootste non-gouvernementele hulporganisaties. Dat is een belangrijke reden waarom eind 2009 de lidorganisaties die deel uitmaken van de internationale Save the Children federatie besloten hebben de uitvoering van de programma’s onder centrale regie te plaatsen. Namelijk onder de werkorganisatie van Save the Children International. Daarmee kan de gezamenlijke kracht van de 30 lidorganisaties optimaal worden benut en de effectiviteit van ons werk worden vergroot. Waar decennialang lidorganisaties zelfstandig opereerden in programmalanden, werd in 2010 gestart met een ambitieus en ingrijpende stapsgewijze transitie naar de nieuwe organisatie-opzet, een proces dat enkele jaren in beslag neemt. Vanaf 2011werden in de regio’s Centraal- en Zuid-Azië de veldkantoren van de verschillende lidorganisaties samengevoegd en geplaatst onder Save the Children International. In 2012 werd ook in andere regio’s grote vordering gemaakt met deze transitie. Eind 2012 waren in 42 landen de veldkantoren van de lidorganisaties samengevoegd en geïntegreerd in de werkorganisatie van Save the Children International.Volgens planning zal de transitie in 2013 worden afgerond in de nog resterende landen die hiervoor in aanmerking komen. Uiteindelijk zal Save the Children International met de nieuwe structuur in ongeveer 60 landen vertegenwoordigd zijn. Daarnaast is Save the Children via de lidorganisaties in 30 landen vertegenwoordigd en blijven er ook programma’s en
vertegenwoordigingen in andere landen. Daarmee blijft Save the Children aanwezig in ongeveer 120 landen. Stijgende inkomsten Ondanks de moeilijke economische context en de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking kon Save the Children 2012 als een goed jaar bijschrijven. De inkomsten over 2012 bedroegen € 21,4 miljoen, terwijl deze in 2011 € 16,1 miljoen bedroegen. Bij deze groei van 33% moet in ogenschouw genomen worden dat 2011 een uitzondering vormde op de gestaag opgaande lijn van het inkomen in de afgelopen jaren. Met het inkomensresultaat in 2012 is de organisatie weer op koers van de meerjarenbegroting gekomen. De groei werd zowel gerealiseerd in de inkomsten uit eigen fondsenwerving als die uit overheidssubsidies.
werking. In dit jaarverslag leggen we over dit alles verantwoording af. Dat doen we aan iedereen die zich betrokken voelt bij Save the Children en vooral aan degenen voor wie ons werk bedoeld is en degenen die ons steunen. Ik dank onze donateurs, onze institutionele donoren, bedrijven, fondsen en stichtingen, en natuurlijk onze vrijwilligers en medewerkers die zich op ons kantoor en op uiteenlopende plekken in Nederland voor ons werk voor kinderen inzetten. Gesteund door de betrokkenheid en inzet van zoveel mensen, kijken we met vertrouwen naar de toekomst.
Holke Wierema Directeur
De totale bestedingen in 2012 kwamen uit op € 21,2 miljoen (tegenover € 16,6 miljoen in 2011). Daarmee werd een positief saldo van € 240.000,- gerealiseerd. Er is vooral sprake van een flinke groei in de wederopbouwprogramma’s, een ontwikkeling die verband houdt met onze focus op fragiele staten. Kostenbeheersing is een belangrijk punt van aandacht. Save the Children hanteert een eigen norm die voorschrijft dat de uitvoeringskosten maximaal 12% van de totale bestedingen mogen bedragen. In 2012 lag dit percentage op ruim 9% (tegenover 10,1% in 2011). Het bleef daarmee ruimschoots binnen de normstelling. Verantwoording Het team van Save the Children Nederland is in 2012 gegroeid. Door de toename van het aantal medewerkers nemen ook de mogelijkheden voor specialisatie en professionalisering toe. Dit zijn nuttige ontwikkelingen, maar zonder motivatie, inzet, creativiteit en deskundigheid van onze medewerkers bereiken we niet de resultaten die we ons ten doel hebben gesteld. Dit alles heeft aan de basis gestaan van onze goede resultaten over 2012. Het jaarverslag 2012 geeft een goed overzicht van de activiteiten die wij met deze inzet van ons team hebben ondernomen. Veel van ons werk voor kinderen verliep daardoor zoals we ons hadden voorgesteld, maar ook in 2012 liep natuurlijk niet alles zoals gepland. Dat is inherent aan het vak van ontwikkelingssamen7
jaaroverzicht
Twee jaar na de aardbeving in Haïti is de helft van de SHO opbrengst besteed, daarmee liggen de bestedingen op plan.
Save the Children start voor het eerst in haar bestaan met een TV spot.
12
Save the Children ontvangt € 900.000,- van de Nationale Postcode Loterij tijdens het Goed Geld Gala.
31
9
januari
Jaarverslag en jaarrekening 2011 vastgesteld door Raad van Toezicht.
7
400 kilo munten ter waarde van € 6.604,95 uit Efteling Wensbron voor Save the Children.
3
april
Wereldwijd zetten meer dan 60.000 mensen hun handtekening onder de petitie ‘Stop het geweld in Syrië’.
23
20
29
Dalai Lama geeft leeuwendeel prijzengeld van de Templetonprijs aan Save the Children.
Jaarlijkse Members Meeting van de Save the Children International in Bangladesh.
18
20
9
Documentaire over het project van Dutch Consortium Uruzgan in Uruzgan.
30
mei
De bel- en SMS opbrengsten van AVRO Junior Dance zijn ten bate van Save the Children.
Het Save the Children rapport ‘Gaza’s Children: Falling Behind” toont aan dat drinkwater in Gaza is verontreinigd met kunstmest en menselijk afval, waardoor het levensgevaarlijk is om te drinken.
13
Kek Mama bezoekt ons project in Mexico en publiceert een reportage.
15
juni
Centraal Bureau Fondsenwerving kent opnieuw voor een periode van 3 jaar het CBF-Keur toe aan Save the Children Nederland.
maart
Naar aanleiding van Moederdag publiceert Save the Children het ‘State of the World’s Mothers’ rapport.
14
5
Danser en choreo graaf Vincent Vianen wordt ambassadeur van Save the Children.
februari
Save the Children organiseert met de Samenwerkende Kinderfondsen de eerste ‘Week van het Kind’ (14 t/m 21 april).
5
Save the Children start de actie ‘Stop het geweld in Syrië’.
Start van project: Inclusive Disaster Risk Reduction in de Zuideljike Kaukasus.
1
juni
Toewijzing door het Ministerie van Buitenlandse Zaken van financiering voor programma’s gericht op onderwijs en bescherming van jongeren in Zuid Soedan, Oeganda, Pakistan en Afghanistan.
Jaar lang hulp in Hoorn van Afrika dankzij royale SHO actieopbrengst .
Terberg Leasing stelt auto beschikbaar met herkenbare Save the Children bestickering.
30
11
27
juli
augustus 8
jaaroverzicht
Save the Children lanceert samen met 23 kinder organisaties een petitie voor kinder rechten in het regeerakkoord.
90 sportievelingen lopen € 12.102 bij elkaar voor de toekomst van kinderen met de Dam tot Dam loop.
Tijdens het Vredesconcert in de Westerkerk, op de Internationale Dag van de Vrede, wordt de fototentoonstelling ‘De Kracht van Dromen’ geopend.
31
21
Schokkende getuigenissen van kinderen in Syrië zijn gebundeld in het Save the Children rapport “Untold Atrocities”.
24
De Amster damse Euronext wordt geopend door Corio en Save the Children.
25
5
september
augustus
Brei-actie gaat - na succesvolle editie in 2010 - van start! De mutsjes en het gedoneerde geld zijn dit maal bestemd voor kinderen in Centraal-Azië.
Overhandiging kinderrechtenpetitie met meer dan 10.000 handtekeningen aan de vaste Kamercommissie Buitenlandse Zaken.
22
23
Soft Toys actie IKEA van start in alle vestigingen.
oktober
Algemene Rekenkamer presenteert onderzoek naar de verantwoording van de hulpgelden die de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) hebben besteed in Haïti.
31
Save the Children is partner van de Sinterklaasoptocht in Den Haag en rijdt mee in de intocht.
1
16
oktober
Granny’s on tour’ op Dag rechten van het Kind. Scholieren breien samen met ouderen uit zorginstellingen mutsjes voor pasgeboren baby’s in Centraal-Azië.
november
Toewijzing door het Ministerie van Buitenlandse Zaken van financiering voor een programma met als doel het verbeteren van de seksuele educatie en bewustwording van schoolgaande en buitenschoolse jeugd in Ethiopië en Oeganda.
20
29
november
Opening van de laatste twee basisscholen van programma in Haïti.
1
Tommy Hilfiger Europe wordt partner van Save the Children.
5
Lancering Children’s Rights and Business Principles (CRBP) samen met Unicef en VN Global Compact.
Toekenning nobelprijs EU. Het geld gaat naar Save the Children projecten in Ethiopië.
Publicatie SHO eindrapportage over de geboden hulp in de Hoorn van Afrika tussen juli 2011 en juli 2012.
Lancering rapport ‘Out in the Cold’: Syrische kinderen staan in de kou .
10
18
27
31
december 9
1. Save the Children
foto: save the children
10
save the children
De leden van Save the Children hebben zich gecommitteerd aan de volgende gezamenlijke uitgangspunten. 1.1 Visie “Een wereld waarin ieder kind recht heeft op leven, bescherming, ontplooiing en participatie.” Kinderen horen niet in de knel, in een crisis, oorlog, ramp, of in armoede te verkeren. Kinderen moeten kind kunnen zijn zonder ‘volwassen’ zorgen over basale zaken als een dak boven het hoofd, een maaltijd, schoon drinkwater of medicijnen. Kinderen moeten erop kunnen vertrouwen dat de toekomst hen iets te bieden heeft. In onze visie mag de plek waar kinderen geboren worden, geen invloed hebben op de kansen die ze krijgen. In een rechtvaardige wereld heeft ieder kind gelijke kansen. Een kind moet zich veilig kunnen voelen. Een kind moet kunnen leren lezen en schrijven. Een kind moet de kans krijgen om uit de cirkel van armoede, honger, geweld, ziekte en hopeloosheid te stappen. Wij geloven in de kracht en wilskracht van kinderen. Ook in de moeilijkste omstandigheden zijn ze vaak sterk en creatief. En zij kunnen en willen meedoen om de situatie te verbeteren. 1.2 Missie “Doorbraken bewerkstelligen in de manier waarop de wereld omgaat met kinderen en directe, blijvende veranderingen in het leven van kinderen tot stand brengen.” Ons dagelijks werk richt zich op het redden van kinderlevens, op het vechten voor hun rechten en op kinderen helpen groeien. Dit doen we op alle plekken waar dat nodig is. Wij willen structurele oplossingen realiseren voor kinderen die zich in fragiele situaties bevinden. Wij komen snel in actie om er in acute situaties voor te zorgen dat kinderen niet in gevaar komen. Om gebruik te kunnen maken van hun eigen potentie, hebben kinderen perspectief nodig. Zij moeten weten dat hun hoop en dromen voor een betere toekomst niet voor niets zijn. Daar werken we aan.
1.3 Waarden Verantwoording We doen ons uiterste best meetbare resultaten te behalen en rekenschap daarover af te leggen aan onze achterban en partners en bovenal aan de kinderen. Ambitie We stellen hoge eisen aan onszelf en aan onze collega’s, we zijn ambitieus in onze doelstellingen en we doen er alles aan om de kwaliteit van ons werk voor kinderen te verbeteren. Samenwerking We respecteren en waarderen iedereen, we zien onze diversiteit als een voordeel en we werken met partners om – met een wereldwijde bundeling van krachten – daadwerkelijk een verschil te maken voor kinderen. Creativiteit We staan open voor nieuwe ideeën, we grijpen kansen voor verandering aan en we nemen verantwoorde risico’s om te komen tot duurzame oplossingen voor en met kinderen. Integriteit We streven ernaar te voldoen aan de hoogste maatstaven wat betreft eerlijkheid en gedrag; we doen niets wat onze goede naam kan schaden en we handelen altijd in het belang van kinderen. 1.4 Theorie van verandering De leidraad in ons werk is onze ‘Theorie van verandering’. Wij geloven in het onmogelijke mogelijk maken. In een wereld waar alle kinderen gelijke kansen hebben. Daar vechten we voor. We doen dit door… • kinderen een stem te geven We komen op voor de rechten van kinderen, speciaal voor kinderen die leven in de moeilijkste omstandigheden. • te innoveren We ontwikkelen goede en praktisch toepasbare oplossingen voor problemen waarmee kinderen te maken hebben.
• samen te werken We werken samen met kinderen, maatschappelijke organisaties, (lokale) gemeenschappen, overheden en de private sector om kennis te delen en elkaars capaciteit te versterken. • op grote schaal resultaten te behalen We staan garant voor kwaliteitsprogramma’s en een goed beleid voor kinderen. We wenden onze kennis aan voor het bewerkstelligen van duurzame resultaten op grote schaal. 1.5 Oorsprong De wortels van Save the Children gaan terug tot 1919. In dat jaar werd Save the Children opgericht door de Engelse Eglantyne Jebb. Zij was geschokt door de rampzalige gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. Vooral het lijden van kinderen trof haar diep. “Het zijn de kinderen die de hoogste prijs betalen voor onze kortzichtige economische politiek, voor onze politieke blunders, voor onze oorlogen”, is een confronterende en nog steeds actuele uitspraak van Eglantyne Jebb. Ze vond dat er iets moest gebeuren. De door haar opgerichte organisatie groeide uit tot ’s werelds grootste onafhankelijke organisatie op het gebied van kinderrechten. Waar de focus aanvankelijk lag op oorlogsslachtoffers, werd later de aandacht verplaatst naar álle kinderen in behoeftige omstandigheden. Eglantyne Jebb stelde daartoe persoonlijk een handvest voor de Rechten van het Kind op. Dit handvest vormde de basis voor het in 1989 door de Verenigde Naties aangenomen Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dit Verdrag is nog steeds de grondslag voor ons werk. Het is door Nederland geratificeerd en verankerd in de statuten van Save the Children Nederland. Save the Children werkt nog steeds in de geest van de bijzondere en daadkrachtige vrouw die Eglantyne Jebb was. In 1981 werd Save the Children Nederland opgericht. Aanvankelijk werd gewerkt onder de naam ‘Redt de Kinderen’. Stichting Redt de Kinderen trad in 1988 toe tot de internationale federatie 11
save the children
van Save the Children organisaties en draagt sinds 1993 de internationale naam. Save the Children Nederland is er trots op dat Prinses Juliana vanaf het prille begin als erevoorzitter actief betrokken is geweest bij de organisatie. 1.6 Naam en doelstelling In Nederland is Save the Children geregistreerd onder de naam Stichting Save the Children Nederland. In de dagelijkse praktijk wordt de naam Save the Children gevoerd. De Stichting zetelt in Den Haag. Statutaire doelstelling Het verbeteren van de leefomstandigheden en toekomstperspectieven van kinderen en jongeren in moeilijke omstandigheden, waar ook ter wereld, ongeacht geslacht, ras, nationaliteit, geloof of politieke gezindheid, alsmede het verrichten van onderzoek en het uitvoeren van voorlichting en pleitbezorgingsactiviteiten ten behoeve van kinderen en jongeren in moeilijke omstandigheden. Save the Children committeert zich aan twee belangrijke uitgangspunten voor het realiseren van de statutaire doelstelling. Allereerst het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. En ten tweede de Millenniumdoelen. Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind Wij onderschrijven het belang van deze rechten. Niet alleen vanuit een gevoel van morele verplichting ten opzichte van hulpbehoevende kinderen, maar vooral vanuit de idee dat kinderen recht hebben op een perspectiefrijk bestaan en daarin zelf actief kunnen handelen. Het Verdrag, dat in 1989 door de leden van de Verenigde Naties is aangenomen en inmiddels door bijna alle landen is geratificeerd, is verankerd in onze statuten. Save the Children focust het beleid op het in praktijk brengen van drie basisrechten: het recht op onderwijs, het recht op gezondheidszorg en het recht op bescherming tegen uitbuiting en geweld.
De Millenniumdoelen De Millenniumdoelen zijn in internationaal verband vastgesteld. In het jaar 2000 hebben de regeringsleiders van 189 landen afgesproken om vóór 2015 een aantal belangrijke wereldproblemen aan te pakken. Save the Children draagt bij aan het realiseren van de Millenniumdoelen: 1. De armoede halveren en de hongersnood verminderen. 2. Elk kind naar school. 3. Mannen en vrouwen gelijkwaardig. 4. Minder kindersterfte. 5. Verbetering van de gezondheid van moeders. 6. Bestrijding van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes. 7. Bescherming van het milieu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken. 8. Het ontwikkelen van een wereldwijde samenwerking voor ontwikkeling. 1.7 Structuur internationale organisatie De federatie Save the Children heeft lidorganisaties in 30 landen en is actief in ruim 120 landen. Daarmee vormen we de grootste onafhankelijke kinderrechtenorganisatie ter wereld. De lidorganisaties hebben zich verenigd in de Save the Children Association, de in Genève gevestigde internationale federatie. Alle leden voeren een zelfstandig beleid en leggen daarover verantwoording af, zowel in hun eigen landen als naar de internationale federatie. De uitvoeringsorganisatie De Association heeft een uitvoeringsorganisatie, Save the Children International, waarvan het hoofdkantoor gevestigd is in GrootBrittannië. Het is deze uitvoeringsorganisatie die sinds 2009 de belangrijkste uitvoerder van de internationale programma’s is geworden. Lidorganisaties als Save the Children Nederland maken gebruik van het uitgebreide netwerk van landen- en regiokantoren van Save the Children International. Op deze manier hebben we vanuit Nederland de mogelijkheid om kinderen over de hele wereld te bereiken. Daarnaast werkt Save the Children Nederland bij het uitvoeren van programma’s ook direct samen met zuidelijke Save the Children lidorganisaties, waaronder India, Honduras en Mexico.
Eén organisatie in het veld In 2011 is gestart met de transitie van de projecten en programma’s van de afzonderlijke leden naar Save the Children International. Deze transitie verloopt stap voor stap en was aan het eind van 2012 gevorderd tot deelname in 42 landen (eind 2011 waren dat er 9). In de praktijk is dit een arbeidsintensieve en ingewikkelde reorganisatie, waarbij de oude veldkantoren worden opgeheven en vervolgens worden ingepast in de nieuwe structuur van Save the Children International. Ook in 2013 zal nog een deel van deze transitie plaatsvinden.Tot eind 2010 werden de programma’s aangestuurd vanuit de (landen)kantoren van de lidorganisaties. Deze aansturing wordt nu stap voor stap verschoven naar Save the Children International. De nieuwe internationale werkorganisatie kent dus een centrale structuur. Doel hiervan is dat Save the Children een moderne, toekomstbestendige organisatie wordt. De transitie vereist ook dat de juridische basis verandert. Zaken als registratie, opbouw van de landenorganisaties, arbeidscontracten met de medewerkers en gezamenlijke middelen worden ondergebracht in de nieuwe werkorganisatie. Samen meer bereiken Niet alleen voor de uitvoering van programma’s is de samenwerking binnen Save the Children International van belang. Door het bundelen van onze krachten vormt Save the Children een belangrijke kracht die - als partner van overheden, multilaterale organisaties en donoren - een substantiële bijdrage kan leveren in noodsituaties en bij de aanpak van de ontwikkelingsagenda. Door het onderling verdelen van werkzaamheden kunnen individuele lidorganisaties op die terreinen bijdragen waar ze sterk in zijn. De gezamenlijke aanpak en de coördinatie van de rolverdeling hebben zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld. Op het gebied van communicatie, onderzoek, fondsenwerving en lobby/ advocacy maken we gebruik van door de internationale organisatie en de collega´s ontwikkelde materialen. Hierdoor staan we in Nederland sterker en kunnen we de kosten laag houden. Save the Children International draagt overigens niet met financiële middelen bij aan de kosten die Save the Children Nederland maakt voor de communicatie, fondsenwerving en lobby/advocacy in eigen land. Deze kosten zijn volledig voor rekening van Save the Children Nederland. 12
save the children
Nederlandse inzet Binnen de Save the Children Association is Nederland een middelgrote lidorganisatie. We hebben in de loop der jaren onze inzet geconcentreerd op fragiele staten. Binnen de internationale organisatie en in eigen land hebben we daarvoor veel erkenning gekregen. Save the Children Nederland zendt zelf geen mensen uit, maar kan wel via de internationale organisatie menskracht inzetten. In de landen wordt het werk zoveel mogelijk door lokale medewerkers uitgevoerd. Zij zijn in dienst van Save the Children International of een van de lidorganisaties. Internationaal Bestuur Binnen Save the Children International is een structuur neergelegd die de organisatie beheersbaar maakt en taken en verantwoordelijkheden scheidt. De Save the Children Association kent statuten waarin afspraken zijn gemaakt over de verdeling van het aantal bestuurszetels en de samenstelling daarvan. De vertegenwoordiging van de lidorganisaties in het bestuur (the Board) is gebaseerd op de omvang van de lidorganisaties. Save the Children Nederland is te klein om een eigen lid in de Board te hebben en deelt 3 bestuurszetels met andere kleine en middelgrote leden. De directeur van Save the Children Nederland nam in 2012 zitting in het nominatiecomité dat de benoeming van nieuw aan te stellen bestuurders in 2013 voorbereidde. Het bestuur bestaat uit niet-uitvoerende leden (non-executives) met een aantal vaste commissies, waaronder een financiële commissie. Verder kent Save the Children een interne auditdienst die zich richt op het voorkomen en signaleren van financiële onregelmatigheden.
foto: colin crowley/save the children
Internationale verslaglegging Jaarlijks publiceert Save the Children International een jaarverslag en een jaarrekening. De Save the Children Association publiceert haar rol en activiteiten in het verslag van Save the Children International. Net als in Nederland worden de jaarrekeningen van Save the Children International door een onafhankelijke accountant gecontroleerd. De jaarrekening over 2011 werd in mei 2012 voorzien van een goedkeurende controleverklaring. De jaarstukken van Save the Children International en de Save the Children Association over 2012 worden goedgekeurd door 13
save the children
de jaarlijkse Members’ Meeting, de ledenvergadering van de Save the Children Association. Deze vindt in juni 2013 plaats in Mexico. Dat is nadat Save the Children Nederland de jaarstukken over 2012 heeft gepubliceerd. Daarom kan hier enkel een toelichting gegeven worden op de internationale cijfers van 2011. De internationale jaarstukken over 2012 komen medio 2013 alsnog beschikbaar op de website van Save the Children International (www.savethechildren.net). De inkomsten van Save the Children International bestaan grotendeels uit de bijdragen van de internationaal opererende lidorganisaties. Door de transitie is Save the Children International nog in opbouw. De activiteiten van de deze internationaal opererende lidorganisaties gaan geleidelijk via Save the Children International lopen. In 2011 bedroegen de inkomsten van Save the Children 100,8 miljoen US-dollar. Daarvan werd 87,5 miljoen bijeengebracht door de leden. Dit geld was voor een belangrijk deel bestemd voor de uitvoering van programma’s. Save the Children Nederland droeg daaraan (omgerekend) 4,9 miljoen US-dollar bij en stond daarmee in 2011 op plek vijf van lidorganisaties met de hoogste ‘omzet’ van internationale programma’s via Save the Children International. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat Save the Children Nederland met een aanzienlijk bedrag vertegenwoordigd was in de eerste transitielanden. In een later stadium zal Nederland een relatief lager belang vertegenwoordigen. De bijdrage van Save the Children Nederland bestond voor het overgrote deel uit de financiering van het onderwijsprogramma in Afghanistan. Over ons werk in Afghanistan en de effecten daarvan voor de kinderen rappor teerden we reeds in ons jaarverslag 2011.
foto: oscar naranjo/save the children
14
save the children
Overzicht inkomsten gezamenlijke lidorganisaties De totale inkomstenstroom van alle Save the Children lidorganisaties opgeteld bedroegen in 2011 US-dollar 1,6 miljard. Dit betreft de inkomsten die via Save the Children International worden besteed èn de inkomsten die rechtstreeks door de lidorganisaties in ontwikkelingslanden en in eigen land worden besteed. De lidorganisaties zijn divers van omvang. Om een beeld te krijgen zijn ze in drie categorieën onderverdeeld.
2011 Kerncijfers Save the Children International
Ontvangen van Save the Children Association
6,4 miljoen
Lidorganisaties met inkomsten hoger dan honderd miljoen US-dollar Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Noorwegen.
Directe ontvangsten Save the Children International in natura
6,8 miljoen
Lidorganisaties met inkomsten tussen tien en honderd miljoen US-dollar Australië, Denemarken, Italië, Finland, Nederland, Zuid-Korea, Spanje, Canada, Brazilië, Duitsland, Zwitserland, India en Japan. Lidorganisaties met inkomsten minder dan tien miljoen US-dollar Mexico, Honduras, Roemenië, Swaziland, IJsland, Dominicaanse Republiek, Fiji, Litouwen, Guatemala, Jordanië, Nieuw-Zeeland, Hong Kong en Zuid-Afrika.
Inkomsten
Door lidorganisaties bijeengebracht
Overige Totaal inkomsten
US $
US $ Bijdrage Save the Children Nederland
87,5 miljoen
4,9 miljoen
0,1 miljoen 100,8 miljoen
Uitgaven
Programma’s voor kinderen, campagnes, groei en ontwikkeling Bestuurskosten (o.a. ondersteuning, juridische zaken, verzekeringen en accountantskosten) Transitiekosten
80,9
2,1
6,7
Totaal uitgaven
89,7
Toegevoegd aan reserves
11,1
Balanscijfers Save the Children International per 31 december 2011 US $
Vaste activa
3,6 miljoen
Vlottende activa
41,8 miljoen
Totaal Activa
45,4 miljoen
Vlottende passiva
27,1 miljoen
Voorziening voor aansprakelijkheden
1,4 miljoen
Fondsen/reserves
16,9 miljoen
Totaal Passiva
45,4 miljoen
15
2. Strategie, resultaten en vooruitblik foto: save the children
Strategie, resultaten en vooruitblik
International 2.1 Strategie Save the Children International Save the Children Nederland opereert als lid van Save the Children. Wij dragen met onze activiteiten bij aan het realiseren van de gezamenlijke internationale strategie. Deze strategie is erop gericht om wereldwijd steeds meer kinderen dat zo broodnodige steuntje in de rug te kunnen geven. Om dit doel te bereiken moet Save the Children meer zijn dan een optelsom van de leden. Save the Children wil in de 21ste eeuw een relevante en vernieuwende organisatie zijn, die flexibel inspeelt op een snel veranderende externe omgeving. De ervaringen opgedaan in de eerste twee jaar van het transitieproces (zie hoofdstuk 1) zullen in 2013 meegenomen worden in een internationale midterm evaluatie. Deze wordt gebruikt om te komen tot validatie dan wel aanpassing van de strategie tot 2015. Onze gezamenlijke inspanning richt zich op het verwerven van fondsen ter waarde van twee miljard US-dollar. Dit is het streefbedrag voor 2015. Dit bedrag zal worden ingezet voor programma’s op het gebied van voeding en gezondheid, kinderbescherming, kinderrechten, onderwijs, noodhulp en bestrijding HIV/AIDS. Toegevoegde waarde 1. We spelen een initiërende, coördinerende of sturende rol bij internationale hulpverlening. 2. We zetten ‘het kind’ op de agenda door deelname aan nationale en internationale fora, via de media, en door rapporten en adviezen aan beleidsmakers. 3. We delen kennis en expertise, proberen anderen te inspireren en te motiveren en zoeken altijd de verbinding door middel van samenwerkingsverbanden. 4. We trekken continu aan de bel bij lokale, nationale en internationale overheden om hen te attenderen op de kinderrechten. Kortom: We zetten onze kennis en expertise in op allerlei terreinen om de levensomstandigheden van kinderen te verbeteren. 2.2 Resultaten Save the Children International In 2011 bereikte Save the Children wereldwijd 125 miljoen kinderen in 120 landen. Deze en andere gegevens staan op de
internationale website http://www.savethechildren.net/. De cijfers voor 2012 komen daar in mei 2013 beschikbaar. In 2012 boekten we opnieuw belangrijke resultaten met onze internationale organisatie: 1. Noodhulp Wereldwijd verleende Save the Children noodhulp in maar liefst 30 verschillende operaties. Hierbij bereikten we 24% van de getroffen bevolking. Save the Children is daarmee wereldwijd een van de belangrijkste humanitaire organisaties. 2. Groeiambitie Door het combineren van de middelen en expertise van verschillende Save the Children-organisaties konden we meer ambitieuze en grootschalige programma’s uitvoeren. De organisatie heeft dan ook wereldwijd groei laten zien, ook in opkomende landen. Daarbij wordt opgemerkt dat we ons in die landen, met name in Azië, meer zouden kunnen inzetten om onze groeistrategie te realiseren. 3. Een lijnmanagement voor alle programma’s De transitie naar een internationale organisatie met één lijnmanagement voor alle programma’s ligt op schema. De uitrol gebeurt volgens een gefaseerde aanpak, die over zeven regio’s in de wereld wordt uitgevoerd. Hierbij zijn het hoofdkantoor van Save the Children International in Londen, de daaraan rapporterende regiokantoren en veldkantoren én de lidorganisaties met programma´s in ontwikkelingslanden betrokken. De regio´s Zuid- en Centraal-Azië, Zuidoost- en Oost-Azië zijn in 2011 gestart. In 2012 zijn ook de overige regio’s, Midden-Oosten en Oost-Europa, Latijns-Amerika en het Caraïbisch Gebied, West- en Centraal-Afrika, Oost-Afrika naar Save the Children International overgegaan. In 2013 wordt de transitie van de oude structuur naar Save the Children International afgerond. In hoofdstuk 1 leest u meer over de transitie. Na de aansluiting op de structuur van Save the Children International valt er nog veel werk te verzetten om alle processen en systemen te stroomlijnen. Daarbij hoort ook het in lijn brengen van de bedrijfscultuur van de verschillende onderdelen van de organisatie. Dit krijgt in onze interne communicatie ruime aandacht.
Zeker op het gebied van onze noodhulp heeft onze nieuwe internationale organisatie al laten zien met deze gemeenschappelijke structuur de effectiviteit aanzienlijk te vergroten. In het kader van de gemeenschappelijke uitvoeringsstructuur werd, zoals hierboven beschreven, een impuls gegeven aan de kwaliteit van onze programma’s. Een modern en gericht personeelsbeleid draagt verder bij aan het opbouwen van de kwaliteit in de organisatie bij de uitvoering in de landen waar we werken. Via een nieuw ontwikkelde methode kan nu worden gemonitord hoeveel kinderen en andere doelgroepen Save the Children wereldwijd bereikt; dit is het zogenoemde ‘total reach’ cijfer waaraan hierboven is gerefereerd. Een wereldwijd Save the Children dashboard is ontwikkeld voor het monitoren van data en managementinformatie. 4. Internationale fondsenwerving Save the Children International heeft wereldwijd effectief ingezet op grootschalige campagnes en belangenbehartiging. Daarbij mogen we rekenen op steun van fondsen en donoren. Zo ontving de organisatie van verschillende partners (zoals de Swedish International Development Cooperation Agency SIDA, de Bill en Melinda Gates foundation, Unilever en Merck) ruim 14 miljoen US-dollar voor onze campagne ‘Every One’. Deze was gericht op het terugdringen van kindersterfte. Door deze financiële injectie kon Save the Children International de lat hoger leggen en een nieuwe en ambitieuzere doelstelling formuleren voor het uitbannen van ondervoeding en kindersterfte. 5. Media-aandacht Ons mediaprofiel is versterkt door gecoördineerde acties, waarbij we onder meer wereldwijd media-aandacht genereerden voor het tegengaan van kindersterfte, ons jaarlijkse Moederdagrapport en de problematische situatie van de kinderen in Syrië. 6. Divers leiderschap We onderscheiden ons ook door onze diversiteit in leiderschap: meer dan 40% van de directeuren op ons hoofdkantoor en onze veld- en regiokantoren is vrouw en meer dan 30% van deze leidinggevenden komt uit een niet-westers land. De 17
Strategie, resultaten en vooruitblik
internationale board van Save the Children is eveneens divers samengesteld. We hebben tien Save the Children lidorganisaties uit niet-westerse landen.
6. Het werken aan het optimaal afleggen van verantwoording aan onze stakeholders en de begunstigden en aan een optimale transparantie in de rapportages.
2.3 Vooruitblik Save the Children International Voor de komende jaren heeft Save the Children International zich een aantal belangrijke strategische taken gesteld: 1. H et verder versterken van de kwaliteit van de programma’s. We willen gezien worden als ‘the go-to-agency’ die weet wat werkt voor kinderen. We zullen dit op een aantal manieren doen. Ten eerste het samenstellen van een portfolio van twaalf ‘signature programs’, programma’s die een voorbeeld zijn voor succesvolle interventies op onze verschillende beleidsterreinen. Ten tweede betere monitoring en het opstellen van een leeragenda. Ten derde door gestandaardiseerde en meer geautomatiseerde administratiesystemen. Ten vierde door het ondersteunen en uitbouwen van onze thematische en technische deskundigheid. 2. Het verstevigen, uitbreiden en toekomstbestendig maken van onze wereldwijde campagne ‘Every One’, die is gericht op het uitbannen van kindersterfte. 3. Effectief leiderschap realiseren en onze cultuur verstevigen, gebaseerd op onze gezamenlijke missie, visie, waarden en Theorie van verandering. Daarbij willen we zorgen voor voldoende talent en diversiteit in onze organisatie. We zoeken actief naar partners om ons hierbij te ondersteunen. 4. Het verkrijgen van meer flexibele en ‘unrestricted’ fondsen, zodat we meer vrijheid van handelen hebben om daar actief te worden waar kinderen onze inzet het meest nodig hebben. 5. H et realiseren van een daadwerkelijk geïntegreerde internationale organisatie, waarbinnen de leden steeds meer naar elkaar toegroeien, en waarbij we oog hebben voor het gezamenlijk tegemoet treden van de risico’s die we als organisatie lopen. Onze gemeenschappelijke ‘child-safeguarding’ procedures zijn een eerste stap, maar ook het opvangen van politieke risico’s in een aantal sleutellanden verdient aandacht.
foto: oscar naranjo/save the children
18
Strategie, resultaten en vooruitblik
Nederland 2.4 Strategie Save the Children Nederland Save the Children Nederland bepaalde in het Strategisch Plan 2011-2015 de strategische visie. Daarbij hielden we rekening met onze plek binnen de internationale organisatie enerzijds en binnen de Nederlandse samenleving anderzijds. De belangrijkste elementen van deze visie zijn: 1. Alle kinderen hebben rechten. Dit gegeven moet overal ter wereld en voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Vooral ook voor de kinderen zelf. 2. Een organisatie moet meegaan met de ontwikkelingen en eisen van de tijd. Dus werken ook wij continu aan kwaliteitsverbetering. We doen hiervan openlijk verslag en leggen hierover verantwoording af. 3. We benutten de slagkracht van de internationale organisatie voor het bieden van duurzame oplossingen aan grote aantallen kinderen. 4. Het is effectief om in samenwerkingsverbanden te opereren. Zowel binnen Save the Children als buiten de eigen organisatie. Zo kan Save the Children Nederland zich binnen een samenwerkingsverband concentreren op de eigen kerncompetenties. 5. We zijn onlosmakelijk deel van het geheel. Maar tegelijkertijd laten we een eigen stemgeluid horen, hebben we een eigen ‘kleur’, en behouden we een zekere mate van bestuurlijke en financiële zelfstandigheid. Dit uit zich door een focus op de kernthema’s, ondersteund door een gerichte groei van de vrij besteedbare middelen. Om deze strategische visie vorm te geven stelden we op hoofdlijnen het beleid voor 2011-2015 vast met een zestal prioriteiten voor onze bedrijfsvoering.
De strategische prioriteiten voor Save the Children Nederland
SWOT-analyse Het Strategisch Plan voorziet in een groei van activiteiten en middelen, die tot uiting komt in de meerjarenraming (zie hiervoor hoofdstuk 8). Aan dit Strategisch Plan lag een sterkte - zwakte (SWOT) analyse ten grondslag.
Prioriteit 1. Groei van inkomsten
Nadruk leggen op groei van de particuliere fondsenwerving en daarbinnen op de vrij te besteden gelden. Prioriteit 2. Een herkenbare positionering
Meer draagvlak creëren en meer naamsbekendheid genereren. Prioriteit 3. Professionaliseren van de bedrijfsvoering
De bedrijfsvoering verder versterken met een deskundige staf. Prioriteit 4. Focus van het programmabeleid
Het programmabeleid en het fondsenwervingsbeleid zodanig op elkaar laten aansluiten dat de organisatie tot een optimale verhouding tussen institutionele en eigen middelen komt. Prioriteit 5. Samenwerkingsverbanden versterken
Nieuwe strategische en/of innovatieve samenwerkingsverbanden duurzaam onderhouden om de effectiviteit van deze coalities te vergroten. Prioriteit 6. Een actieve rol vervullen binnen Save the Children International
Een wezenlijke bijdrage leveren aan de internationale campagnes van Save the Children International en deze campagnes op een spraakmakende manier onder de aandacht brengen van het Nederlandse publiek.
Sterke punten 1. Onderdeel van de grootste kinderrechtenorganisatie ter wereld. Veel potentie door de internationale samenwerking en de schaalgrootte. 2. Integrale innovatieve programma’s die gericht zijn op duurzaamheid. 3. Een goede beheersstructuur en degelijke en transparante verantwoording. 4. Een klein, flexibel team. Zwakke punten 1. Het monitoren van de resultaten kan nog beter.* 2. Relatief weinig ‘vrij besteedbare middelen’, waardoor de mogelijkheden om te sturen op de ambities beperkt zijn. 3. Samenwerkingsverbanden zijn op de lange termijn zeer effectief, maar op de korte termijn ook arbeidsintensief. 4. Door begrensde capaciteit binnen de organisatie moeten beleidsmatig scherpe keuzes worden gemaakt. Kansen 1. Fragiele staten krijgen in toenemende mate aandacht van de Nederlandse politiek. Dit is een gunstige ontwikkeling voor Save the Children. Wij hebben immers jarenlange ervaring met het werken in deze gebieden en zijn hierin onderscheidend. 2. Save the Children is internationaal een sterk merk. De nieuwe strategie biedt alle leden de gelegenheid om te profiteren van de gezamenlijke operationele en fondsenwervende slagkracht. 3. Groeiende interesse in Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), waartoe de projecten van Save the Children ruime mogelijkheden bieden. 4. Technologische vooruitgang maakt interactie tussen Noord en Zuid makkelijker en schept kansen voor innovatieve oplossingen. * Dat we op dit punt inmiddels vorderingen hebben gemaakt leest u in hoofdstuk 3 bij de beschrijving van de programma’s. 19
Strategie, resultaten en vooruitblik
Bedreigingen 1. Minder inkomsten als gevolg van de economische crisis en terughoudend overheidsbeleid. 2. Toenemende scepsis in de Nederlandse samenleving en politiek over nut en noodzaak van ontwikkelingssamenwerking. 3. Conflictsituaties bemoeilijken het werk en het verantwoording afleggen over de resultaten. Save the Children Nederland is vooral actief in fragiele staten, waardoor resultaten en cijfers niet altijd even gemakkelijk te verkrijgen zijn. 4. Verzadiging onder grote groep donateurs. 2.5 Resultaten Save the Children Nederland in 2012 Prioriteit 1: Groei van inkomsten Resultaat: Met een focus op landen en thema’s (zie prioriteit 4)
die in onze Meerjarenstrategie zijn bepaald, wilden we naar een groei van de projectbestedingen van € 13,2 miljoen in 2011 naar € 17 miljoen in 2012. Dit is met een bedrag van € 17,3 miljoen ook gelukt. € 15,4 miljoen hiervan kwam uit institutionele subsidies. We zetten erop in om met name in het particuliere kanaal het draagvlak voor ons werk te laten toenemen en daarmee ook de financiële steun ervoor. Het aandeel van de particuliere financiering - begroot op € 4 miljoen - is met € 4,1 miljoen gehaald. In 2011 was dit nog € 3,3 miljoen. Deze stijging bereikten wij door een toename van het aantal donateurs en door een aantal nieuwe partnerschappen met fondsen, stichtingen en bedrijven. Meer hierover in hoofdstuk 4.
2% 2% 1%
19%
3% 3% 4%
57%
Resultaat: Het in 2011ontwikkelde Merkpaspoort dient voor ons als leidraad bij het realiseren van onze doelstellingen. Wij positioneren ons als een gepassioneerde, internationale en ervaren kinderrechtenorganisatie. Dit vertaalt zich in de nieuwe pay off ‘Red hun leven. Red hun dromen. Red hun toekomst’.
Qua vrije publiciteit zijn de beoogde doelstellingen ruimschoots overschreden. De publicaties kenden een mediawaarde van € 2,7 miljoen (doelstelling: € 1,2 miljoen) en een bereik van 34 miljoen mensen (doelstelling: 30 miljoen). In 2012 groeide het aantal structurele donateurs van 28.808 naar 33.165 en is de gemiddelde donatie licht gezakt van € 7,42 naar € 7,19 (zie ook hoofdstuk 4). De algemene naamsbekendheid onder het Nederlandse publiek is, volgens de charibarometer van Mediad, in 2012 gedaald van 18 naar 15 procent, terwijl de waardering daalde van 59 naar 53 procent ten opzichte van 2011. Voor deze ontwikkeling hebben wij vooralsnog geen verklaring, aangezien het aantal uitingen en onze presentie in de media flink zijn gestegen en onze actieve achterban nog steeds blijft groeien. Mogelijk is deze teruggang te verklaren doordat de naamsbekendheid in de hele sector ontwikkelingssamenwerking met 2% is gedaald. Een andere reden kan zijn dat Mediad een zeer brede doelgroep ondervraagt, terwijl wij ons met onze mediacampagne en andere activiteiten op specifieke doelgroepen met interesse in ons werk richten, met name jonge gezinnen en senioren. Onder deze groepen steeg onze naamsbekendheid van 22% naar 31%. Prioriteit 3: Professionaliseren van de bedrijfsvoering
Baten 2012 per inkomstenbron 9%
Prioriteit 2: Een herkenbare positionering
Eigen fondsenwerving Gezamenlijke acties Nationale Postcode Loterij Min. Buitenlandse zaken - structurele hulp Min. Buitenlandse zaken - wederopbouw CIDA/AUSAID - wederopbouw Europese Unie - structurele hulp Europese Unie - wederopbouw Europese Unie - noodhulp Beleggingen
Resultaat: Save the Children Nederland nam in 2012 een nieuwe projectendatabase in gebruik, die het mogelijk maakt onze programma’s efficiënter, beter en eenvoudiger te monitoren. We ontwikkelden een set indicatoren, waarmee we helder zicht houden op ‘output’, ‘outcome’ en ‘bereik’, steeds gekoppeld aan onze thema’s onderwijs, gezondheidszorg en bescherming. Zo kunnen we de voortgang binnen programma’s monitoren en de gegevens direct verwerken in de rapportages. De implementatie van dit systeem start vanaf 2013.
Door middel van interne en externe evaluaties beoordeelt Save the Children de resultaten van de programma´s. Dit doen we om van onze ervaringen te leren en op lopende en nieuwe programma´s de verkregen inzichten te kunnen toepassen. Ook zijn evaluaties een middel dat we inzetten bij de dialoog met donoren, collega-organisaties en andere betrokkenen, zoals beleidsmakers. We kunnen zo verantwoording afleggen aan onze doelgroepen en met hen het gesprek aangaan over het nut en effect dat ons werk voor hen heeft. Waar mogelijk worden ook meningen van kinderen betrokken in onze evaluaties. Save the Children participeerde in een review die de Algemene Rekenkamer uitvoerde. Het betrof de resultaten van de activiteiten die na de aardbeving van 2010 in Haïti met fondsen van de Samenwerkende Hulporganisaties werden uitgevoerd. De conclusie van de Algemene Rekenkamer luidde dat met de SHO-hulpverlening belangrijke resultaten zijn geboekt en dat de hulp terecht is gekomen bij de mensen die dit het hardst nodig hebben. De Rekenkamer stelde ook dat de SHO de opbrengst van Giro 555 volgens de afspraken heeft verantwoord en dat de rappor tage vollediger en transparanter is geworden. De Algemene Rekenkamer publiceerde haar bevindingen in het rappor t Verantwoording van de hulpgelden 2011voor Haïti, zie hiervoor: www.rekenkamer.nl/haiti. We zetten in 2012 belangrijke stappen in de verdere automatisering van onze systemen. Dit dankzij de invoering van de eerder genoemde programmadatabase en de verdere stroomlijning van de donateurdatabase. In 2012 was er de driejaarlijkse hertoetsing van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Onze organisatie, werkwijze, gedragscodes, ‘governance’ en niet in de laatste plaats fondsenwerving en het behalen van doelstellingen werden hierbij opnieuw aan een onderzoek onderworpen. Het CBF verleende Save the Children opnieuw het keurmerk voor drie jaar. De Boston Consultancy Group (BCG) ondersteunde ons met een adviestraject voor onze bedrijfsprocessen door deze door te lichten en aanbevelingen te doen voor verbetering. De BCG ondersteunt - in het kader van hun Corporate Social Responsibility 20
Strategie, resultaten en vooruitblik
- niet alleen Save the Children Nederland, maar ook Save the Children International. Door het aanstellen van een coördinator Veiligheid en door externe training van onze medewerkers op het gebied van veiligheid werd onze staf beter voorbereid op het reizen naar fragiele en gevaarlijke gebieden. Wij besteedden in 2012 ook aandacht aan het trainen van de medewerkers op het gebied van kinderrechten en de implicaties van een kinderrechtenbenadering in het werk. We versterkten de kwaliteit van ons werk en brachten de geleerde lessen uit evaluaties en onze praktijk onder in ons werkdocument Guiding Principles. Dat dient als basis voor de methode van werken en de aanpak in de door ons ondersteunde programma´s. De afdeling Programma’s werd ingedeeld in teams: a. Afrika, b. Azië en c. Latijns-Amerika, Caraïbisch gebied, Midden Oosten en Oost-Europa (LACMEE). Hiermee wordt expertise en landenervaring beter gebundeld en meer gefocust ingezet. Op de afdeling Communicatie en Marketing zorgde de indeling in een team particuliere markt en een team zakelijke markt eveneens voor meer focus in het werk en het beter inzetten van de aanwezige deskundigheid.
foto: veejay villafranca/getty images for save the children
21
Strategie, resultaten en vooruitblik
Prioriteit 4: Focus van het programmabeleid Resultaat: Ten opzichte van 2011 is de focus op onze centrale
thema’s onderwijs, gezondheidszorg en bescherming vergroot. In 2011 viel 74% van de projectbestedingen binnen deze drie thema’s. In 2012 was dit 78%. Wel is er sprake van een onevenwichtigheid tussen deze thema’s en zien we een sterke nadruk op onderwijs. De grote onderwijsprogramma’s die we met steun van de Nederlandse overheid uitvoeren in Pakistan en Afghanistan dragen voor een groot deel hieraan bij. Met de toewijzing van twee grote financieringen in 2012 op het gebied van bescherming en gezondheid, ziet de programmaportefeuille voor 2013 er meer evenwichtig uit. Op het gebied van bescherming is voor Zuid-Soedan en Oeganda een programma toegekend voor een bedrag van € 4,2 miljoen en voor Pakistan en Afghanistan voor een bedrag van € 3 miljoen over drie jaar. Op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten is voor Ethiopië en Oeganda een programma toegekend voor een bedrag van € 6,4 miljoen over drie jaar. Beide financieringen zijn ter beschikking gesteld door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Met het grootste deel van onze fondsen, namelijk 79%, droegen wij bij aan ontwikkeling en ondersteuning in fragiele landen en regio’s, waarmee we onze positie als organisatie met expertise op het terrein van wederopbouw bestendigen. Goede voorbeelden zijn grote meerjarige programma’s in Afghanistan, Pakistan, DR Congo, Zuid-Soedan, Oeganda en Liberia. Save the Children voert naast de programma’s in onze focuslanden nog een aantal programma’s uit. Dit gaat om relatief kleine aantallen en bedragen. Zoals het uitvoeren van een pilot, het ontwikkelen van nieuw beleid, het bijdragen aan een eenmalige activiteit of het gebruikmaken van een speciale financieringsmogelijkheid. Zo werden in 2012, buiten de focuslanden om, programma’s uitgevoerd in Bolivia, Honduras en Turkije en werd in het kader van de noodhulp aan verschillende landen financiering verschaft. In 2012 gaf de crisissituatie in Syrië aanleiding tot het opzetten van fondsenwervende activiteiten. Deze fondsen werden besteed aan noodhulp. Andere noodhulpinterventies hadden we in Niger, Zuid-Soedan, Somalië, Ethiopië, Pakistan en voor Syrische vluchtelingen in Jordanië.
Regio’s Save the Children International met daarbinnen de focuslanden van Save the Children Nederland: Zuid- en Centraal-Azië - Afghanistan - Pakistan - Tadzjikistan - Kirgizië Zuidoost- en Oost-Azië - India Midden-Oosten en Oost-Europa - Armenië - Georgië - Jordanië
De gelden voor noodhulp, wederopbouw en structurele hulp werden als volgt verdeeld: Verstrekte subsidies per type programma 4%
17% Structureel Wederopbouw Noodhulp
79%
In bijgaand diagram is de verdeling van de gelden over de thema’s onderwijs, bescherming en gezondheidszorg te zien. Daarnaast werden gelden beschikbaar gesteld voor diverse andere activiteiten, zoals onderdak en voedselvoorziening. Verstrekte subsidies per thema 21%
Latijns Amerika en het Caraïbisch gebied - Haïti - Mexico
61% Onderwijs Gezondheidszorg Bescherming Overig
11%
West- en Centraal-Afrika - Liberia - Democratische Republiek Congo Oost-Afrika - Oeganda - Zuid-Soedan
7%
De gelden werden als volgt over de regio’s verdeeld: Verstrekte subsidies per regio 8% 7%
Zuidelijk Afrika
21%
Afrika Azië Midden-Oosten / Oost-Europa Latijns-Amerika
64%
22
Strategie, resultaten en vooruitblik
Prioriteit 5: Samenwerkingsverbanden versterken Resultaat: In het Dutch Consortium for Rehabilitation (DCR) werkt Save the Children gecoördineerd samen aan de uitvoering van ontwikkelingsprogramma’s in een aantal landen in Afrika. Dit met fondsen uit het Medefinancieringsstelsel (MFS) van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In hoofdstuk 3 van dit jaarverslag leest u over de besteding van deze fondsen en de wijze waarop wij in het Consortium werken.
Met de strategische samenwerking in het Dutch Consortium for Uruzgan (DCU), dat door onze organisatie wordt gecoördineerd, geeft Save the Children gecoördineerd vorm aan het werk in deze provincie in Afghanistan. In het DCU voeren wij samen met vier andere organisaties (Cordaid, Healthnet, ZOA en DCA-VET) een meerjarig en grootschalig programma uit dat halverwege 2013 afloopt. Wij hebben met dit belangrijke programma goede resultaten behaald. Vanwege de teruglopende politieke aandacht voor Afghanistan in het algemeen en Uruzgan in het bijzonder is het nog niet gelukt vervolgfinanciering voor dit programma te vinden. Pogingen daartoe zullen in 2013 worden voortgezet. Door met andere organisaties en overheden samen te werken, kunnen we een multisectorale benadering hanteren, waarbinnen elke organisatie de eigen sterke kanten kan inzetten. Ook kan ons werk lokaal beter worden verankerd. Zo wordt het verlenen van diensten als onderwijs en gezondheidszorg gekoppeld aan het versterken van de economische positie van de doelgroep en het opbouwen van capaciteit bij (lokale) overheden. Samenwerking is niet altijd eenvoudig en bovendien arbeidsintensief, maar veel wordt hiermee bereikt, zoals blijkt uit de informatie op de websites www.dutchconsortiumuruzgan.nl en www.dcr-africa.org. Om ook in de toekomst verder inhoud te kunnen geven aan onze taak van technische assistentie aan de Save the Children programma’s zoeken wij innovatieve samenwerkingsverbanden met kennisinstellingen. Zo werken we bijvoorbeeld samen met het in Den Haag gevestigde International Institute of Social Studies
aan het ontwikkelen van programma’s op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Ook de samenwerking binnen de Samenwerkende Hulporganisaties en de Samenwerkende Kinderfondsen vraagt onze aandacht. Steeds meer wordt duidelijk hoe belangrijk het is ons werk in ontwikkelingslanden te koppelen aan het betrekken van publiek, politiek en media in Nederland. Op die manier kunnen we het belang van internationale samenwerking op de kaart houden. Prioriteit 6. Een actieve rol vervullen binnen Save the Children International Resultaat: Het belangrijkste samenwerkingsverband, Save the Children International, is van grote impact op de effectiviteit van ons werk. Het is hiervoor al uitvoerig aan de orde geweest. In onze internationale organisatie werkten we onder meer nauw samen voor de campagne ‘Every One’, gericht op het uitbannen van kindersterfte, en droegen we bij aan de campagne voor Syrische vluchtelingenkinderen. Ook over deze campagnes leest u elders in dit verslag meer.
De impact van ons werk Impact gaat over daadwerkelijke veranderingen in het leven van onze doelgroep, kinderen. De achterliggende krachten van impact zijn niet altijd gemakkelijk meetbaar. Positieve of negatieve veranderingen zijn natuurlijk niet altijd één op één aan onze inspanningen toe te wijzen. De resultaten van ons werk worden beïnvloed door de veranderingen in de context waarin wij werken en door de vele activiteiten en inspanningen van andere organisaties en instellingen. Dit geldt zeker voor ons werk in fragiele staten, waar onze programma’s en activiteiten regelmatig worden bemoeilijkt door onverwachte gebeurtenissen. Door de impact te beschrijven maken we duidelijk wat de belangrijke veranderingen zijn die mede door het werk van Save the Children tot stand komen en die blijvende veranderingen in het leven van kinderen brengen. Dit gaat verder dan het simpel meten van het aantal kinderen dat we hebben bereikt, hoeveel leraren of gezondheidswerkers we hebben opgeleid. Zo trainen we in een land een aantal leraren (output), waardoor er meer
kinderen beter onderwijs hebben ontvangen (outcome). Een mooi resultaat. Maar waar het echt om gaat, is dat kinderen hierdoor een betere kans op een baan hebben gekregen, beter voor zichzelf kunnen opkomen en meer zeggenschap over hun eigen leven hebben gekregen (impact). Hoewel die impact op de lange termijn moeilijk te meten is, zien we in de dagelijkse praktijk wel degelijk de grote betekenis van die programma’s voor de levens van kinderen en hun families.Voor vele duizenden kinderen maakt ons werk een groot verschil. Zij kunnen dankzij de programma’s gezond eten, naar school, genezen van ziekten, veilig opgroeien en leren wat hun rechten zijn. Dat is ook impact.Wij zijn ervan overtuigd dat al deze effecten hun kansen op een positieve toekomst aanzienlijk doen toenemen. In Afghanistan werkt Save the Children bijvoorbeeld aan de verbetering van toegang tot en kwaliteit van scholen in Uruzgan. Het belang van onderwijs - zeker voor meisjes - wordt er onderschat. Juist omdat onderwijs niet vanzelfsprekend is, proberen we de betrokkenheid van de ouders en de gemeenschap te vergroten. We zetten onderwijscomités op met ouders die toezien op de kwaliteit van het onderwijs en het voorkomen van schooluitval. Om meisjes naar school te laten gaan, werven we vrouwelijke mentoren die het vertrouwen van de ouders hebben. Daar waar geen onderwijsfaciliteiten bestonden en waar ouders uiterst terughoudend waren om hun kinderen naar school te laten gaan, wordt nu in honderden gemeenschappen het belang van elementair onderwijs breed gedragen. Dat kinderen in Afghanistan naar school gaan is een enorme verbetering. Save the Children schept in deze context de juiste condities die cruciaal zijn voor vergaande veranderingen. Ook dit is de impact van ons werk. In de programmabeschrijvingen in hoofdstuk 3 wordt de betekenis van de programma’s op al die kinderlevens concreet aangetoond en verduidelijkt.
23
Strategie, resultaten en vooruitblik
Dutch Consortium for Uruzgan Save the Children werkt sinds 1976 in Afghanistan en sinds zes jaar ook in Uruzgan, een van de armste provincies van Afghanistan. De bevolking in deze regio is jarenlang verstoken geweest van de meest elementaire voorzieningen. Het opleidingsniveau van de bevolking is extreem laag en er is weinig werkgelegenheid. Ook is Uruzgan nog steeds een van de meest gevaarlijke provincies van het land. In 2006 ging het Dutch Consortium for Uruzgan (DCU) van start, een samenwerkingsverband van vijf Nederlandse organisaties, Save the Children Nederland, Cordaid, Dutch Committee for Afghanistan - Veterinary Programme, HealthNet TPO en ZOA, dat door de Nederlandse overheid wordt gefinancierd. Het DCU werkt samen met lokale hulporganisaties aan (weder)opbouw. Uruzgan stond in Nederland lange tijd in de belangstelling, maar de aandacht is de laatste tijd enigszins verslapt. Toch is daar door het DCU de afgelopen jaren gewoon doorgewerkt en veel goed werk verzet. Elke organisatie brengt zijn eigen expertise in: onderwijs en sociaal-maatschappelijk werk (Save the Children); capaciteitsopbouw (ZOA); gezondheidszorg (HealthNet TPO); landbouw en schoon drinkwater (Cordaid en ZOA) en veehouderij (DCA). Save the Children verzorgde het basis- en beroepsonderwijs, in het bijzonder voor meisjes en vrouwen. Zo hebben we kinderen leren kleermaken en borduren.Verder hielpen we drugsverslaafden met afkicken en vervolgens het zoeken naar werk of een vakopleiding. Ook trainden we politiemensen in het respecteren van de kinderrechten en het bijbrengen van discipline zonder lijfstraffen. Ondanks de ingewikkelde omstandigheden hebben we veel mensen een stapje verder kunnen helpen.
foto: save the children
Het resultaat van al onze inspanningen van de afgelopen jaren ziet u in een film van documentairemakers Hans Stakelbeek en Annemieke Veltman. Deze film toont hoe binnen het DCU de krachten van de verschillende hulporganisaties worden gebundeld, hoe ontwikkelingsinspanningen zelfs in instabiele regio’s
zoals Uruzgan hoopgevende resultaten kunnen opleveren en hoe samen met lokale partners en de bevolking gewerkt wordt aan weerbarstige problemen als drugsverslaving, vrouwendiscriminatie, geweld, beperkt onderwijs en beperkte medische zorg.
24
Strategie, resultaten en vooruitblik
2.6 Vooruitblik Save the Children Nederland Doelen voor 2013 In 2013 blijft Save the Children zich richten op de uitvoering van programma’s en op het versterken van het draagvlak in Nederland door middel van voorlichting. Wij blijven de focus houden op een beperkt aantal landen, voor het merendeel fragiele staten, en op de thema’s onderwijs, gezondheidszorg en kinderbescherming. Onze huidige positionering ‘Red hun leven, red hun toekomst, red hun dromen’ blijft daarbij leidend. Om deze koers ook de komende jaren te kunnen behouden, zullen we onze strategie in 2013 tegen het licht houden en daarbij de internationale ontwikkelingen en het Nederlandse beleid voor ontwikkelingssamenwerking meenemen. De economische crisis en de door de overheid in 2010 ingezette bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking bepalen het kader waarbinnen we moeten opereren. Deze ontwikkelingen zullen de komende jaren naar verwachting een nog grotere impact hebben. Op het thema onderwijs hebben wij in de afgelopen jaren met steun van de Nederlandse overheid omvangrijke programma’s kunnen uitvoeren. Met de verandering in het Nederlandse beleid is onderwijs als prioriteit nagenoeg verdwenen. Bovendien zijn de ontwikkelingsinspanningen op minder landen gericht. Een voor ons programma belangrijk land als Pakistan staat op de nominatie te verdwijnen uit de Nederlandse landenlijst. Daarentegen biedt de Nederlandse oriëntatie op vredesopbouw en versterking van fragiele staten en op het thema seksuele en reproductieve gezondheidszorg en rechten weer mogelijkheden voor Save the Children. Wij zetten in op een koers waarbij de projectbestedingen in 2013 ruim € 18 miljoen zullen bedragen. We zullen die koers in de loop van 2013 in het kader van onze strategie-evaluatie tegen het licht houden. Meer nadruk op het particuliere kanaal zal een aandachtspunt zijn. We zullen daarbij rekening moeten houden met een markt die onder druk staat, omdat veel andere organisaties zich in deze richting heroriënteren. Eén van de belangrijke aandachtspunten is het zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking en samenwerkingspartners, zowel in het particuliere kanaal als op het terrein van institutionele financiering. In 2012 zijn hiertoe stappen gezet, in de samenwerking met
bedrijven maar ook met andere organisaties. De ontwikkeling van deze samenwerkingsverbanden zal tijd vergen. Save the Children Nederland zal ook werken aan het versterken van de positie binnen de internationale organisatie. We zullen dit doen door goed gebruik te maken van de internationale campagnes en de mogelijkheden tot samenwerking met onze collega-organisaties en met Save the Children International. Een belangrijk aandachtspunt is de inzet en de rol van onze medewerkers in de nieuwe context en binnen het nieuwe Save the Children International. In toenemende mate kan, door de opzet en organisatie van Save the Children International, een beroep worden gedaan op het beheer en toezicht dat centraal wordt opgezet en dat past binnen de eisen zoals die ook in Nederland worden gesteld. Daarmee kan onze focus meer thematisch en inhoudelijk worden en kan aansluiting worden gezocht bij onze financiers en het publiek. Verder kunnen onze medewerkers op thematisch en inhoudelijk gebied vanuit hun expertise het werk voor kinderen in het veld versterken en helpen de lokale capaciteit op te bouwen. Save the Children Nederland houdt hier bij het personeelsbeleid in toenemende mate rekening mee. Zowel bij het aanstellen van nieuwe medewerkers als bij de begeleiding en training, Ook onze interne organisatie en onze externe communicatie zullen hierbij worden aangepast.
creatieve wegen. In 2013 zijn we halverwege de periode van ons vijfjarig strategisch plan. De genoemde midterm evaluatie die voor dit jaar op het programma staat, zal gebruikt worden om onze strategie daar waar nodig aan te passen. Nieuwe mogelijkheden en energie komen voort uit de ontwikkelingen in de internationale organisatie. De Nederlandse minister van Ontwikkelingssamenwerking zal in het voorjaar 2013 met een beleidsnotitie komen, waarin zij haar visie neerlegt op de rol van Nederland in ontwikkelingssamenwerking na 2015. Dit is het jaar waarin de Millennium Doelstellingen (Millenium Development Goals, MDG’s) gehaald zouden moeten zijn. Deze zogenoemde post-MDG agenda zal mede het kader bepalen voor de doelen die Save the Children zich de komende jaren in aansluiting op het Nederlands beleid stelt. Vooralsnog ziet het er naar uit dat fragiele staten, vrede en stabiliteit deel uit zullen maken van deze agenda. Dit biedt voor Save the Children een goed en belangrijk kader om het werk te continueren. Ook Save the Children International oriënteert zich momenteel op de post-2015 agenda.
Het perspectief op middellange termijn De belangstelling en het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking in de Nederlandse samenleving zijn aan het veranderen. Dit hangt samen met veranderingen in de wereld, de komst van moderne communicatiemiddelen en het internet, maar ook met de verslechterende economische omstandigheden in eigen land. De bezuinigingen van de Nederlandse overheid op ontwikkelingssamenwerking en nieuwe beleidsoriëntaties zullen druk leggen op de toegang tot subsidies van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Door concurrentie en veranderende beleidskeuzes bij Europese instellingen als ECHO en EuropeAid kent ook het Europese kanaal voor Save the Children zijn beperkingen. Dit vraagt om het bewandelen van nieuwe en 25
3. Programma’s
foto: save the children
programma’s
3.1 Uitgangspunten Het werk van Save the Children richt zich op kinderen in kwetsbare situaties. Zo’n situatie kan acuut zijn, bijvoorbeeld bij rampen of oorlogen. In dergelijke situaties doen we er alles aan zo snel mogelijk hulp te verlenen waar dit nodig is. De moeizame omstandigheden waarin kinderen leven kunnen ook structureel van aard zijn. Door chronische armoede, onveiligheid en het ontbreken van basale voorzieningen als gezondheidszorg overlijden kinderen in veel landen al op heel jonge leeftijd. En kinderen die de meest kwetsbare eerste jaren wél overleven, kunnen zich vaak nauwelijks ontwikkelen. Dit omdat ze al van jongs af aan moeten werken, of worden uitgebuit of omdat er onvoldoende goede onderwijsvoorzieningen zijn. Hoe meer kinderen Save the Children bereikt, hoe meer kinderen een betere toekomst hebben. 3.1.1 Kernthema’s Gezondheidszorg, onderwijs en bescherming zijn de speerpunten van ons werk. Onze resultaten verantwoorden wij dan ook aan de hand van deze drie thema’s. Gezondheidszorg Het voorkomen van kinder- en moedersterfte is een kernactiviteit van Save the Children. Kinderen onder de vijf jaar sterven vaak aan diarree, longontsteking, malaria en ondervoeding. Deze aandoeningen zijn op zich makkelijk te voorkomen. Wij helpen kinderen de eerste jaren van hun leven te overleven door te zorgen voor goede medische zorg, voorlichting en gezonde voeding. We streven ernaar dat zoveel mogelijk kinderen de kritische leeftijd van vijf jaar halen. Onderwijs Onderwijs is onmisbaar om kinderen de kans te geven een eigen bestaan op te bouwen en te groeien naar zelfredzaamheid. Op school leren de kinderen lezen, schrijven en rekenen, maar ze leren er ook over onderwerpen als vrede, respect en verdraagzaamheid. Onderwijs geeft dus niet alleen een individueel kind een toekomst, maar draagt ook bij aan de toekomst van een land. Vandaar dat onderwijs een speerpunt is van Save the Children.
Bescherming Chronische armoede, onveiligheid, machtsongelijkheid en schadelijke traditionele gebruiken liggen vaak ten grondslag aan geweld tegen en uitbuiting van kinderen. Save the Children besteedt aan deze onderliggende oorzaken veel aandacht in de programma’s. Wij lichten kinderen voor over hun rechten en ondersteunen hen bij het claimen ervan. Ook lobbyen we bij (inter)nationale overheden om de rechten van kinderen actief te respecteren. 3.1.2 Interventiestrategieën In de verantwoording van resultaten onderscheidt Save the Children drie interventiestrategieën. Het betreft: Noodhulp Tijdelijke, vaak levensreddende hulp, die we direct verlenen na een ramp of een crisis, met als doel levens te redden en de direct getroffenen te voorzien van basisbenodigdheden zoals tijdelijk onderdak, water, voedsel, sanitatie, gezondheidszorg, bescherming en onderwijs. Noodhulp helpt om epidemieën te voorkomen en de situatie te stabiliseren. Wederopbouw Ondersteuning die we verlenen wanneer een land of gebied na een ramp of crisis weer enigszins stabiel is, zodat we – samen met de bevolking - kunnen starten met het (weder)opbouwen van basisvoorzieningen.
met ons mee te werken. En alleen zo kunnen we de situatie in een land duurzaam verbeteren.
‘Disaster Risk Reduction’, ramppreventie voor kinderen In een aantal programma’s richt Save the Children zich ook op bescherming van kinderen tegen natuur- en milieurampen. In deze programma’s werken wij veel met ‘Disaster Risk Reduction’ (DRR), vaak vertaald als ramppreventie of rampenparaatheid. DRR is een internationaal erkende en toegepaste methode om het risico op en de sociale en economische effecten van natuurrampen te minimaliseren. Het effect van de werkwijze is aangetoond en zowel VN-organisaties als NGO’s passen het toe. Save the Children richt zich specifiek op ‘child-led DRR’. Dat zijn programma’s waarin het perspectief van kinderen voorop staat en zij in de uitvoering worden betrokken of zelfs het voortouw nemen. Save the Children werkte in dit verslagjaar in Kirgizië, Tadzjikistan, Armenië, Georgië en Bolivia met de DRR-methode.
Structurele ontwikkeling Ondersteuning die we verlenen in een stabiele situatie, gericht op duurzame verandering in een land door armoede te verminderen, de sociaal-economische structuur te verbeteren en de basisvoorzieningen uit te bouwen. De programma’s van Save the Children komen zoveel mogelijk tot stand in samenwerking met de kinderen en hun directe omgeving. Wij vragen ouders, docenten, (lokale) gemeenschappen en kinderen zelf om oplossingen en stimuleren hen om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Alleen zo kan ons werk optimaal aansluiten bij de lokale behoeftes en kunnen we mensen motiveren
27
programma’s
Kinderclubs, een vorm van kinderparticipatie Kinderen zijn de beste pleitbezorgers van hun eigen rechten. Vanuit die gedachte werkt Save the Children in sommige programma’s met kinderclubs. Dit zijn groepen kinderen die regelmatig samenkomen binnen een school of gemeenschap om hun problemen te identificeren en oplossingen te zoeken en uit te voeren. De leden van de clubs worden gekozen door de kinderen zelf. Ze krijgen allereerst training over kinderrechten. De club wordt ondersteund door een ‘adviserend lid’, vaak een leraar of volwassene uit de gemeenschap. De kinderclubs geven kinderen niet alleen een stem, ze zorgen er ook voor dat kinderen zich vaardigheden eigen maken op het gebied van communiceren, overtuigen en onderhandelen. De kinderen in de clubs voelen zich - als onderdeel van een groep - op hun gemak. Ze zijn in staat om met de pas geworven kennis over kinderrechten hun problemen aan de kaak te stellen. Zo brengen we kinderrechten in de praktijk. Kinderclubs organiseren onder andere de volgende activiteiten: - Starten van een ‘boekenbank’ of ‘uniformenbank’ . Hier worden gebruikte schoolboeken en uniformen verzameld, om vervolgens verdeeld te worden over kinderen uit arme gezinnen die zich deze materialen niet kunnen veroorloven. - Initiëren van een schoonmaakcampagne op school. Zo worden alle leerlingen betrokken bij het schoonmaken en schoonhouden van hun eigen campus. - Identificeren van kinderen die vaak wegblijven van school en bezoeken brengen aan hun ouders. Dit om het belang van onderwijs te bespreken en de ouders te stimuleren hun kinderen naar school te laten gaan. - Organiseren van campagnes om leraren en mensen uit de gemeenschap ervan te overtuigen dat mishandeling en lijfstraffen schadelijk en onnodig zijn. Lijfstraffen zijn voor veel kinderen reden weg te blijven van school. In bijeenkomsten vertellen leraren waarom zij kinderen op een respectvolle manier behandelen en hoe zij dat doen.
3.2 Resultaten Wereldwijd hebben we in 2011 samen met al onze Save the Children collega’s in totaal • 2,614 miljoen kinderen noodzakelijke bescherming geboden • 9,999 miljoen kinderen onderwijs gegeven • 9,921 miljoen kinderen gezondheidszorg geboden Indirect profiteerden veel meer kinderen van de inspanningen van de internationale organisatie en waren deze van invloed op het leven van zo’n 125 miljoen kinderen. De cijfers voor 2012 worden in mei 2013 op www.savethechildren.net geplaatst. Met steun vanuit Nederland maakten onze programma’s het verschil voor het leven van 488.596 kinderen. Zij profiteerden direct van onze inspanningen: ze ontvingen voedselhulp, gingen naar school, ontvingen bescherming, kregen medicijnen of konden naar een kliniek. Voor nog eens 813.820 kinderen verbeterden de levensomstandigheden indirect, bijvoorbeeld doordat hun moeders voorlichting kregen over hygiëne of gezonde voeding; hun leraren beter toegerust zijn voor hun werk; hun school aardbevingsbestendig werd of hun ouders meededen aan programma’s die hun economische situatie verbeterden. 3.3 Programma’s Op de volgende pagina’s geven we een selectie weer van onze programma’s in Afghanistan, Pakistan, India, Tadzjikistan, DR Congo, Oeganda, Liberia, Zuid-Soedan, Georgië, Armenië, Jordanië, Haïti en Honduras. Deze programma’s zijn representatief voor het werk van Save the Children Nederland en geven een goed beeld van de betekenis van onze programma’s voor kinderen in kwetsbare situaties. In de beschrijvingen geven we de resultaten die behaald zijn gedurende het verslagjaar, terwijl het doel van het programma is gebaseerd op de volledige looptijd van het programma van vaak meerdere jaren. Op pagina 58 vindt u een compleet overzicht van onze programma’s en de resultaten in 2012. Daar leest u hoeveel kinderen we met elk van onze programma’s bereikt hebben, en hoe we dat hebben aangepakt.
28
programma’s
Turkije Palestijnse gebieden
Oezbekistan Georgië Kirgizië Azerbeidzjan Tadzjikistan Armenië Jordanië
Afghanistan
China
Pakistan
Mexico
India Haîti
Niger
Honduras
Cambodja
Burkina Faso Liberia
Ivoorkust
Vietnam
Zuid-Soedan Ethiopië Oeganda
Somalië
Democratische Republiek Congo
Bolivia
Malawi
29
Azië
foto: sander parmentier/save the children
afghanistan - azië
Goed basisonderwijs voor kinderen in Uruzgan Context De provincie Uruzgan is één van de armste, meest geïsoleerde en gevaarlijkste Afghaanse provincies. Het opleidingsniveau van de bevolking is extreem laag en er is weinig werkgelegenheid. Onderwijs is niet iets wat ouders standaard meegeven aan hun kinderen. Het belang van onderwijs – en zeker voor meisjes wordt onderschat. Veel meisjes gaan zelfs helemaal niet naar school. Er zijn weinig schoolgebouwen, onderwijsmaterialen, lesmethodes en te weinig (vrouwelijke) leerkrachten. De weg naar school is vaak gevaarlijk voor meisjes die ver moeten lopen vanuit afgelegen gebieden. En áls meisjes al naar school gaan, vallen ze ook weer snel uit, wegens bovengenoemde redenen.
Programma-informatie Thema
Onderwijs
Interventiestrategie
Wederopbouw
Looptijd
1 januari 2008 - 31 oktober 2012
Totaal budget
€ 2.882.045,-
Financieringsbron
Nederlandse Ambassade in Afghanistan
Bestedingen in 2012
€ 325.961,-
Doel Verbetering van toegankelijkheid en kwaliteit van scholen in Uruzgan. Hoe pakken we het aan? We werken met lokale gemeenschappen om de grote weerstand en onbegrip ten aanzien van onderwijs zoveel mogelijk weg te nemen. Wil een gemeenschap de onderwijsvoorzieningen verbeteren? Dan zoeken we samen een locatie voor de huiskamerklasjes,
kiezen we samen een mentor en richten we een onderwijscomité op voor beheer en bijsturing van het programma. De mentoren, die vaak zelf slechts groep 8 hebben gehaald, trainen we in pedagogie, lesmethoden, lezen, wiskunde, Pashtuntaal, kinderrechten, positieve disciplinering, kindgericht gezondheidsonderwijs en het gebruik van lokale onderwijsmiddelen. Verder verbeteren we de kwaliteit van het formeel onderwijs door extra aandacht voor leraren, pedagogische vaardigheden en onderwijsmethoden. Juist omdat onderwijs niet vanzelfsprekend is, willen we de betrokkenheid vergroten van de ouders en de gemeenschap bij het onderwijs. De hierboven genoemde Onderwijscomites zijn hierbij van groot belang, omdat, omdat ze toe kunnen zien op de kwaliteit van onderwijs en het voorkomen van schooluitval. Om meisjes naar school te kunnen laten gaan werven we vrouwelijke mentoren die het vertrouwen van de ouders hebben. We ondersteunen de lokale overheid bij het opstellen en uitvoeren van plannen ter verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Ambtenaren trainen we in monitoring, management, kinderrechten en kindvriendelijk onderwijs. Ook besteden we bij kinderen en leraren aandacht aan het belang van persoonlijke hygiëne. Beide groepen ontvangen een hygiënepakket (met onder meer shampoo, nagelknipper, tandpasta en tandenborstel). Wat hebben we bereikt? - 1.229 leerlingen (1.057 jongens en 172 meisjes) stroomden door naar het formeel onderwijs. - 1.315 leerlingen (1.014 jongens en 301 meisjes) begonnen hun scholing. - 56 mentoren werden getraind. - 153 onderwijzers werden getraind. - 1.522 leerlingen kregen schoolspullen en hygiënespullen - l56 mentoren kregen lesmateriaal voor zichzelf en materiaal voor beter functionerende klaslokalen. - 1 1 overheidsscholen en 3 lokale kantoren van het ministerie van Onderwijs kregen kantoorbenodigdheden, schoolmeubels en technische materialen. - Op 11 formele scholen werden ouder-leraarcomités gestart en in105 huiskamerklassen onderwijscomités. 635 mensen zetten zich daarmee in voor betere contacten tussen de huiskamerklassen, scholen en de gemeenschap.
Wat viel tegen? - 408 leerlingen, onder wie veel meisjes, maakten hun opleiding niet af. Ze hebben last van het taboe voor opgroeiende meisjes om het huis te verlaten en het gebrek aan vrouwelijke mentoren. Het aantrekken van mentoren uit minder conservatieve provincies lost niets op, omdat ouders hun dochters alleen naar de huiskamerklassen sturen als ze de mentor kennen. De hoop is gevestigd op meisjes die wél hun school afmaken en dus op termijn gekwalificeerd zijn als mentor. - Dit programma wordt uitgevoerd in samenwerking met een Afghaanse NGO. Zo willen we de betrokkenheid van lokale gemeenschappen vergroten. Echter, de manier van werken van deze lokale NGO is niet altijd conform de standaarden van internationale transparantie. Dat levert soms fricties op. We houden nadrukkelijk de vinger aan de pols om de eventuele risico’s te beheersen. - Onveiligheid door het conflict in de regio beïnvloedt soms de voortgang van het programma. - De beschikbaarheid van leerboeken is een jaarlijks terugkerend probleem. Daarom hebben we de mentoren van de huiskamerklassen extra getraind om zelf lesplannen op te zetten, zodat ze ook zonder leerboeken adequaat onderwijs kunnen leveren. Deze lesplannen zijn er gekomen, ook al varieert de kwaliteit ervan.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Waren ouders eerst uiterst terughoudend om hun kinderen naar school te sturen, nu wordt in honderden gemeenschappen het belang van basisonderwijs breed gedragen. - De huiskamerklasjes hebben een sterke reputatie verworven in de gemeenschappen. De ouders zien dat hun kinderen veel baat hebben bij het onderwijs en hebben vertrouwen in de aanpak.Veel ouders sturen hun kinderen naar school en ook zien we een flinke toename van het aantal meisjes. - De werkrelatie tussen het provinciale ministerie van Onderwijs en Save the Children is effectief. Dat resulteerde onder meer in de succesvolle inpassing van groep 6-huiskamerklasleerlingen in het formele onderwijs. Dit proces bleek in de eerste jaren van dit programma nog erg problematisch
31
afghanistan - azië
omdat deze scholen moeite hadden met de instroom van leerlingen uit informeel onderwijs. Over een jaar is het mogelijk om aan te geven hoeveel leerlingen doorstromen naar het vervolgonderwijs en daar vervolgens ook slagen. - Mentoren en onderwijzers beseffen wat de positieve gevolgen zijn van kindgericht leren en positieve bevestiging, het belang van kinderrechten en de negatieve consequenties van lijfstraffen. Ze hebben betere relaties met de leerlingen ontwikkeld. - Leerlingen weten hoe ze hun persoonlijke hygiëne kunnen verbeteren. De leerlingen komen beter verzorgd naar de huiskamerklassen en wassen bijvoorbeeld hun handen en gezicht voordat ze de klas binnengaan. - De onderwijssituatie is sterk verbeterd. Vroeger zaten de kinderen op de grond in donkere, vieze kamers en ze hadden geen adequaat lesmateriaal en sanitaire voorzieningen. Nu hebben de kinderen toegang tot schone klaslokalen die voorzien zijn van schoolmeubilair en sanitair.
foto: sander parmentier/save the children
32
pakistan - azië
Meisjes en jongens in Balochistan naar school Context (Balochistan en Battagram) De regering van Pakistan wil de kwaliteit van het basisonderwijs verbeteren. Er is echter weinig geld beschikbaar voor onderwijs. Dit door alle extra (financiële) inspanningen ten tijde van de overstroming in 2010 en 2011 en de voortdurende terroristische aanslagen. Onderwijsinvesteringen blijven onverminderd nodig, want de helft van de schoolgaande kinderen kan niet lezen. Overvolle klassen, gebrekkige lesmethodes en lijfstraffen dragen er bovendien aan bij dat veel kinderen hun basisschool niet afmaken. De provincie Balochistan is één van de armste provincies van Pakistan. De onderwijssituatie is er nog slechter dan in de rest van het land. Minder dan 30% van de meisjes volgt er basisonderwijs, tegenover een landelijk gemiddelde van 67%. Meer dan 75% van de kinderen maakt hun basisschool niet af. Meisjes gaan gemiddeld 1,3 jaar naar school en jongens 3,8 jaar. In de provincie Battagram geldt een soortgelijke situatie. De aardbeving van 2005 was desastreus voor deze toch al slecht ontwikkelde, conservatieve en onveilige provincie. Het noodhulpprogramma dat Save the Children toen opzette bleek erg belangrijk voor de mobilisering en (weder)opbouw van de dorpen. Save the Children werkt in de provincies Balochistan en Battagram aan de verbetering van de toegankelijkheid en de kwaliteit van het onderwijs. Zo dragen we bij aan een positieve verandering in het leven van kwetsbare en gemarginaliseerde kinderen en tegelijk aan de stabiliteit en het toekomstperspectief in de provincies. Programma-informatie Thema
Onderwijs
Interventiestrategie
Structurele ontwikkeling
Looptijd
1 december 2009 – 30 november 2014
Totaal budget
€ 10.181.445
Financieringsbron
Nederlandse Ambassade in Pakistan
Bestedingen in 2012
€ 3.238.620,-
Doel Verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in Balochistan voor 73.000 kinderen, van wie 43.800 meisjes. Hoe pakken we het aan? We verhogen de toegankelijkheid van het onderwijs door op scholen klassen bij te bouwen, schoolgebouwen te repareren of aan te passen. We vergroten de doorstroming van de leerlingen door basisscholen op te waarderen tot middenscholen en middenscholen op te waarderen tot middelbare scholen. We helpen het ministerie van Onderwijs bij de planning en monitoring van het onderwijs. Verder promoten we kindvriendelijk onderwijs door leraren te trainen op het gebied van participatieve leermethoden, persoonlijke vaardigheden en kinderrechten. Ook trainen en begeleiden we leraren om die lesmethoden goed uit te voeren en zetten we ouderen leraarcomités op, die toezicht houden op de uitvoer van de lesmethoden. Dat alles verbetert de kwaliteit van het onderwijs. Ook vergroten we de kennis van kinderen op het gebied van gezondheid en hygiëne, door aangepaste lesmaterialen en training van de leraren. Het programma in Balochistan wordt uitgevoerd door drie lokale partnerorganisaties die veel ervaring en expertise hebben op het gebied van onderwijsprogramma’s en kinderbescherming. Vooral dat laatste is belangrijk, omdat lijfstraffen heel geregeld voorkomen, zowel thuis als op school. Wat hebben we bereikt? - 86.684 leerlingen (32.727 jongens en 53.957 meisjes) in 340 scholen kregen betere onderwijsvoorzieningen. - Indirect hebben we 286.057 kinderen (154.471 jongens en 131.586 meisjes) bereikt. Dat komt onder meer doordat: - 1.100 leraren zijn getraind. - 10 middenscholen zijn opgewaardeerd naar hogere scholen, waardoor er meer doorstroommogelijkheden zijn voor meisjes. - 2 5.000 kinderen zijn gestart met voorschoolse educatie (kleuterscholen). - Kinderclubs zijn opgezet op alle typen scholen. - Leerlingen van 200 scholen hebben twee keer per maand ontwormingstabletten gekregen.
Wat viel tegen? - De veiligheidssituatie in Balochistan blijft zorgwekkend. De motivatie van de lokale medewerkers is soms erg laag vanwege hun angst voor naderend onheil. Ook is het moeilijk om (on)geschoold personeel van buiten de regio te vinden voor de bouwwerkzaamheden, omdat dit personeel eerder serieus bedreigd is. - Hoewel de Pakistaanse ambtenaren over het algemeen gemotiveerd zijn, draaien de overheidsdiensten traag. Zo konden leraren pas in september 2012 worden aangesteld (in plaats van maart 2012). Dit leverde het programma niet alleen een lastige vertraging op, ook de financiële planning moest daardoor worden aangepast. Het programmateam heeft hiervan geleerd en is nu al vanaf de beginfase direct betrokken bij het inhuren van leraren.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Alle betrokkenen (ouders, gemeenschappen, schoolbesturen, ambtenaren van het ministerie van Onderwijs, leraren en leerlingen) tonen een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid bij het opzetten en in stand houden van hoogwaardig onderwijs. - De situatie in het kleuteronderwijs is sterk verbeterd. Eerst zaten de kinderen in veel te grote groepen in veelal donkere lokalen zonder ramen, nu hebben ze les in kwalitatief goede schoolgebouwen met dito leraren en lesmethoden. - De kinderclubs organiseerden onder meer een ‘uniformenbank’, waar oude uniformen werden verzameld om vervolgens verdeeld te worden over kinderen uit arme gezinnen. Ook initieerden ze een schoonmaakcampagne op scholen, waarbij alle leerlingen werden betrokken. - Kinderen zijn zich meer bewust van hun rechten en ze durven daarvoor op te komen. Dit heeft geleid tot een beter begrip en (h)erkenning door de leraren en een verbeterde onderlinge verstandhouding. - De kinderen die een ontwormingskuur hebben gehad presteren beter op school. Dat valt zowel ouders als leraren meteen op. Het vergroot hun goodwill voor het programma enorm. De bereidheid van ouders om kinderen naar school te sturen en op school te houden is fors toegenomen. Zelfs de meest conservatieve gemeenschappen die eerst tegen tabletten van ‘buiten’ waren, zijn nu uiteindelijk voorstander geworden van de ontwormingskuur. 33
pakistan - azië
Onderwijs in Pakistan: sleutel tot een stabiele samenleving Shazad Mithani is de Senior Director Education and Child Development van Save the Children in Pakistan. Na jaren in de financiële sector te hebben gewerkt, heeft hij een aantal jaren geleden het roer omgegooid. Shazad vertelt: “Ik had de behoefte om bij te dragen aan de ontwikkeling van mijn land. Onderwijs en dan vooral de ontwikkeling van het onderwijssysteem is voor mij een van de belangrijkste pijlers onder de ontwikkeling van Pakistan. Ik heb een aantal opleidingen gevolgd en heb vervolgens het geluk gehad om bij een van de beste organisaties op het gebied van onderwijs aan de slag te kunnen: Save the Children.” Overheid ondersteunen Save the Children werkt samen met de Nederlandse ambassade in Pakistan om onderwijs in achtergestelde gebieden in West-Pakistan voor iedereen beschikbaar te maken. Het huidige programma staat niet op zich: Save the Children werkt al tien jaar aan de ontwikkeling van onderwijs. De uitdagingen zijn groot, vertelt Shazad: “Twintig jaar geleden had Pakistan een goed en stabiel onderwijssysteem. Door de recente geschiedenis is daar een streep door gezet. Bovendien heeft de bevolking zich in 20 jaar verdubbeld. De overheid kon het onderwijssysteem gewoonweg niet in stand houden. Door de overheid nu te ondersteunen bij het verbeteren van onderwijs, kan de overheid deze rol op termijn weer zelfstandig vervullen.”
Impact van onderwijs Shazad: “Onderwijs geeft kinderen de vrijheid om te denken, te kiezen en om zelf beslissingen te nemen. Dit maakt de impact van onderwijs enorm. Kinderen die een opleiding hebben gehad, hebben de kennis om breder te denken en daar hun keuzes en beslissingen op te baseren. Het geeft ze de vrijheid om hun eigen identiteit en eigen pad te kiezen. Bovendien leert onderwijs kinderen te denken vanuit gelijkheid en niet vanuit verschillen. Onderwijs bevindt zich in het hart van de driehoek cultuur - politiek - economie. Al deze elementen hebben invloed op elkaar en onderwijs speelt de sleutelrol in het verbeteren van deze driehoek. Maar waar het Westen vaak geneigd is om zwart/wit te denken ten aanzien van onze cultuur, politieke situatie of economische vooruitgang, zie ik die meer in grijstinten. Het is onmogelijk om van een land te verwachten, dat één van deze punten van de driehoek zichzelf kan ontwikkelen zonder ook aan de andere hoeken te werken. Gezien de centrale rol van onderwijs, is hierin investeren dus ook investeren in het totale systeem. En als ik het heb over economie, dan bedoel ik economische vooruitgang op individueel niveau. Dan heb ik het over inkomensverbetering van de individuele man of vrouw op straat.” Dezelfde rechten “Financiële onafhankelijkheid staat synoniem aan kracht en zekerheid. Het stelt mensen in staat om zelf te kiezen en maakt mensen minder beïnvloedbaar. Via onderwijs aan kinderen en het geven van broodwinning aan hun ouders investeren we in de toekomst van het land.” Is dit een keuze? Nee, zegt Shazad: “Kinderen hebben recht op onderwijs en op een systeem dat functioneert. Het is niet de vraag OF we deze kinderen een goede toekomst willen geven, maar HOE we dat doen. Vergeet niet, ook kinderen in Pakistan hebben dromen over hun toekomst. Ik hoor mensen soms zeggen dat investeren in de Pakistaanse samenleving weggegooid geld is. Dat raakt me diep, want die mensen gaan er aan voorbij dat Pakistaanse kinderen dezelfde rechten hebben als kinderen elders. Alleen door de omstandigheden - waar ze zelf niets aan kunnen doen - kunnen ze geen gebruik maken van deze rechten. Wat is er mooier dan bij te dragen aan de kans om kinderen een betere toekomst te geven?”
34
pakistan - azië
Toekomstperspectief voor kinderen in Battagram Programma-informatie Thema
Onderwijs, kostwinning
Interventiestrategie
Structurele ontwikkeling
Looptijd
1 november 2011 – 31 oktober 2015
Totaal budget
€ 14.000.000,-
Financieringsbron
Nederlandse Ambassade in Pakistan
Bestedingen in 2012
€ 3.195.249,-
Doel Bevorderen van de weerbaarheid van 260 fragiele dorpen in het Battagramdistrict door kwalitatief goed basisonderwijs op te zetten en de dorpelingen kennis en vaardigheden bij te brengen om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. De nadruk ligt op vrouwen en meisjes, en op jongetjes in de Koranscholen. Hoe pakken we het aan? Het programma richt zich op 60% van de totale bevolking van het district. Meer specifiek richt het zich op 260 basisscholen en 42.000 schoolgaande kinderen (waarvan er 10.000 zeer onregelmatig gaan). 8.000 van hen gaan naar Koranscholen (zogeheten madrassa’s). Dat is heel bijzonder, want deze scholen maken geen deel uit van het reguliere onderwijs of van NGO-programma’s. Door ook Koranscholen op te nemen in het programma krijgen deze leerlingen beter en kindvriendelijker onderwijs en integreren de leerlingen beter in de samenleving. We zorgen voor kindvriendelijk lesmateriaal in de eigen taal, we trainen de leraren in didactische en pedagogische vaardigheden, verbeteren de kwaliteit en toegang tot beroepsopleidingen en verhogen het aantal stageplaatsen. Ook ontwikkelen we versnelde leerprogramma’s voor kinderen die niet of nauwelijks naar school gaan. Verder zetten we ouder-lerarencomités en dorpscomités op die actief de ontwikkeling van het onderwijs, het duurzaam levensonderhoud en het beheren van natuurlijke bronnen kunnen moni-
toren en bijsturen. Ook trainen we kostwinners (waarvan de helft vrouw) in vaardigheden ter verbetering van hun levensonderhoud. Wat hebben we bereikt? - 1.611 kinderen (861 jongens en 750 meisjes) gaan weer naar school. - 40 bijeenkomsten van oudercomités hebben plaatsgevonden. - 260 ouder-lerarencomités hebben verbeteringsplannen voor de scholen ontwikkeld. - 173 ouderbijeenkomsten zijn gehouden voor in totaal 2.200 ouders. Hier werd het belang van onderwijs voor hun kinderen toegelicht. - 2 60 scholen (163 jongensscholen en 97 meisjesscholen) hebben fondsen gekregen waarmee ze de kwaliteit en de toegankelijkheid van de school kunnen verbeteren. - 150 bibliotheekboxen (met daarin 338 leerboeken voor leerlingen en leraren) zijn verstrekt aan de scholen, met bijbehorende trainingen voor onderwijzend personeel. - L esmaterialen zijn verstrekt aan 260 scholen en 40 madrassa’s. - 260 onderwijzers en 74 man onderwijspersoneel zijn getraind in didactische en pedagogische vaardigheden. - 158 leerlingen zijn in versnelde leerprogramma’s begeleid om hun onderwijs te vervolgen. - 7 basisscholen zijn gebouwd, allemaal voorzien van toiletten en drinkwatervoorzieningen. - Alle 23.338 kinderen van deze scholen hebben ontwormingskuren ontvangen, en lessen in algemene hygiëne. - 1.040 kostwinners zijn getraind om beter in hun levensonderhoud te kunnen voorzien.
Wat betekent dit voor de kinderen? De kinderen, en voornamelijk meisjes, in Battagram hebben toegang gekregen tot meer én beter basisonderwijs. Dit in een schone, beschermde leeromgeving met nieuwe boeken en andere lesmaterialen, plus kindvriendelijke onderwijsmethoden. Hierdoor is de kans groter dat ze de basisschool afronden en doorstromen naar het vervolgonderwijs. In 2012 heeft Save the Children een groot deel van de geplande activiteiten kunnen uitvoeren. Het programma heeft zelfs geen hinder ondervonden toen de Pakistaanse overheid om politieke redenen de zes buitenlandse werknemers, die werkzaam waren voor Save the Children, het land uitzette. Het lokale management van het programma heeft de werkzaamheden goed kunnen overnemen. - Huishoudens en dorpelingen zijn zich bewust van conflictbeheersing, vrede en stabiliteit en weten hoe ze er zelf aan kunnen bijdragen. - Jongeren en volwassenen hebben een verbeterde toegang tot werkgelegenheid, innovatieve technologieën, kleine en middelgrote ondernemingen. - Mondiger dorpelingen gaan hun regeringsverantwoordelijken ter verantwoording roepen. - De verbeterde drinkwatervoorzieningen leidde tot een daling van 6% van watergerelateerde ziektes onder de leerlingenpopulatie. - 14% van alle kinderen scoort beter op het in praktijk brengen van hygiënelessen.
Wat viel tegen? - Het blijft lastig om tijdig goed gekwalificeerd personeel voor het programma te vinden en te behouden. Uiteindelijk was de staf pas compleet in april 2012, twee maanden later dan gepland. - De veiligheidssituatie in heel Pakistan, en dus ook in Battagram, verslechtert. Dat heeft negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van het programma. De bewegingsvrijheid van het personeel is soms beperkt, waardoor activiteiten vertraging opliepen.
35
Azië - pakistan
foto: save the children
india - azië
Voorkomen van kindersterfte in de sloppenwijken van Delhi Context Met 375 miljoen kinderen heeft India het hoogste aantal kinderen ter wereld. Het sterftecijfer van kinderen is echter ook het hoogste ter wereld: twee miljoen kinderen overlijden voor hun vijfde verjaardag. Dat zijn er 5.500 per dag. Vooral in de sloppenwijken, waar 30% van India’s stedelijke bevolking woont, is kindersterfte een enorm probleem. De leefomgeving is er dan ook zeer ongezond: er zijn nauwelijks gezondheidszorgvoorzieningen, schone waterpunten of goede rioleringen en de sloppen liggen dichtbij of zelfs op vuilnisbelten.
waar de mobiele klinieken werkzaam zijn. Op één dag kunnen mensen hier gebruikmaken van uitgebreide gezondheidsvoorzieningen zoals medisch onderzoek, inentingen en het verkrijgen van informatie en medicatie. Er zijn die dag meer doktoren aanwezig, zodat er extra veel ouders en kinderen kunnen worden geholpen. Ook trainen we gezondheidswerkers in het verlenen van kwalitatief goede gezondheidsdiensten voor moeders, pasgeborenen en kinderen. Verder betrekken we in elke sloppenwijk de gemeenschap en de kinderen actief bij het programma met de Slum Youngster Action Group (met daarin kinderen en jongeren) en de Slum Action Group (met daarin wijkbewoners met een voorbeeldfunctie). Save the Children traint deze groepen op gezondheid, voeding, hygiëne, het belang van schoon drinkwater en het schoonhouden van de buurt. De groepsleden delen vervolgens hun kennis met hun buurtbewoners om zo een schonere, gezondere buurt te realiseren.
Programma-informatie Thema
Gezondheidszorg
Interventiestrategie
Structurele ontwikkeling
Looptijd
1 mei 2010 tot 30 september 2012
Totaal budget
€ 1.623.864,-
Financieringsbron
Nationale Postcode Loterij
Bestedingen in 2012
€ 9.988,-
Doel Het verbeteren van gezondheidszorg voor 600.000 bewoners van de sloppenwijken van Delhi, zodat de kindersterfte teruggedrongen wordt. Hoe pakken we het aan? 90% van alle sterfgevallen onder kinderen wordt veroorzaakt door ziekten die relatief makkelijk te behandelen zijn, zoals diarree en longontsteking. Save the Children heeft daarom zes mobiele klinieken opgezet die speciaal zijn uitgerust om mensen direct te onderzoeken en te behandelen. De klinieken bieden onder meer vaccinaties, pre- en postnataal onderzoek en zorg voor moeders. Ook bieden we groeimonitoring voor de kinderen, zodat we hun ontwikkeling kunnen volgen en maatregelen kunnen treffen bij afwijkingen. Iedere maand wordt een ‘gezondheidskamp’ georganiseerd in alle districten
Wat hebben we bereikt? In totaal zijn 216.518 mensen behandeld via de 6 mobiele klinieken en 54 gezondheidskampen. 113.839 mensen zijn voor het eerst behandeld en 102.679 zijn eerder behandeld. Hieronder een toelichting op de behandelingen: - 61.197 kinderen zijn behandeld tegen onder andere diarree, longontsteking en ondervoeding, waarvan 31.607 voor de eerste keer. - 4.113 zwangere vrouwen hebben prenatale zorg en advies gekregen. - 60.976 kinderen zijn gemeten in hun groei. - 6.387 kinderen onder 2 jaar zijn volledig ingeënt. - 16.185 mensen zijn voor behandeling doorverwezen naar een ziekenhuis. - 852 gezondheidswerkers zijn getraind. - 56.000 mensen hebben voorlichting gekregen over gezonde voeding, hygiëne (schoon water), het belang van vaccinaties en pre- en postnatale zorg. Wat viel tegen? - De mentaliteit van mannen in de gemeenschap is moeilijk te veranderen en heeft ons lange tijd tegengewerkt. Mannen willen over het algemeen geen bloed doneren, omdat ze bang zijn dat ze daarvoor door de goden worden berispt. Maar bloeddonaties zijn hard nodig, niet alleen vanwege het vele bloedverlies bij bevallingen, maar ook omdat vrouwen vaak zware bloedarmoede hebben. We hebben sterk op dit probleem ingezet met groepsgesprekken met mannen
en gezondheidsmedewerkers. Daar konden mannen met een voorbeeldfunctie en mannen die wel eens bloed hebben gedoneerd positieve verhalen vertellen over bloeddonatie. Ook hebben de gemeenschapswerkers en leden van de jongerengroep een belangrijke rol gespeeld door zelf bloed te doneren. Langzaam maar zeker zien we de mentaliteit van mannen in de gemeenschap verschuiven en komen er meer mannen bloed doneren.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Een goede gezondheidszorg staat in de sloppenwijken van Delhi op de kaart. We hebben tienduizenden mensen bereikt met poppenspel- en straattheatervoorstellingen en specifieke campagnes voor thema’s als water, handenwassen, longontsteking en diarree. Bewoners begrijpen de gezondheidsgevaren van de wc-gang in het openbaar. De zorg voor verbeterde openbare toiletten groeit, net als de vraag naar goedkope privétoiletten. - Onze lobbyactiviteiten richting lokale overheid werpen ook hun vruchten af: contact met de gemeente leidde er vrijwel altijd toe dat de gemeente zich direct ging bezighouden met verbetering van de leefsituatie. Zo werden drainagesystemen schoongemaakt en werd het vuilnis opgeruimd door straatvegers van de gemeente. - Er is, vergeleken met de start van het programma, een wezenlijk verschil in de gedachtengang van sloppenwijkbewoners rondom gezondheidszorg. Waar mensen eerst huiverig waren om een kliniek of een medische hulppost te bezoeken, staan mensen nu meer open voor informatie hierover. Ook bezoeken ze vaker de bijeenkomsten over gezondheidszorg en doen ze vaker een beroep op medische zorg. - Het programma dient als voorbeeld voor de Indiase overheid, omdat het laat zien hoe de gezondheidszorg voor de allerarmsten kan worden aangepakt.
37
TADZJIKISTAN - azië
Voedselzekerheid voor 3.680 kwetsbare huishoudens in de winter van 2012 Context Tadzjikistan is één van de armste landen in Centraal-Azië. Het land is economisch erg zwak. Tadzjikistan heeft verder een landklimaat met zeer warme zomers en extreem koude winters. De winter zette in 2011 erg vroeg in, met name in het Kathlondistrict. Veel huishoudens kwamen daardoor in problemen: ze verloren tot circa 40% van hun oogst en hadden veel te weinig veevoer, waardoor ze hun vee moesten verkopen – als ze hun vee al niet verloren hadden vanwege de kou. Ook maakten huishoudens meer schulden dan normaal, omdat ze veel voedingsmiddelen op krediet kochten. De bewoners hadden structureel te weinig en te eenzijdig voedsel. Save the Children kende de regio al goed na een eerder programma rondom rampenparaatheid. We zien het Khatlongebied als een rustige regio waar we de afgelopen vijf jaar zonder problemen hebben kunnen werken. In 2012 deed Save the Children onderzoek naar de leefsituatie van de getroffen families. Op basis daarvan hebben we gedegen informatie kunnen presenteren aan de Europese Commissie over de omvang van de crisis. ECHO, het noodhulpbureau van de Europese Unie, stuurde daarop een speciale missie naar het gebied om de schade te inventariseren, waarna de financiën voor dit programma snel beschikbaar kwamen.
Programma-informatie Thema
Kostwinning
Interventiestrategie
Noodhulp
Looptijd
1 juli 2012 – 1 november 2012
Totaal budget
€ 500.000,-
Financieringsbron
ECHO
Bestedingen in 2012
€ 466.456,-
Doel Het zeker stellen van de voedselzekerheid van 3.680 gezinnen (25.760 personen), die getroffen zijn door het zware winterweer van 2011. Hoe pakken we het aan? We deelden cashvouchers uit ter waarde van € 65,-, waarmee kwetsbare gezinnen voedsel konden kopen en ze verzekerd waren van 20% van hun dagelijkse voedselbehoeften. De huishoudens werden geselecteerd op basis van het verlies van hun oogst (meer dan 25%), de hoeveelheid irrigeerbaar land (minder dan 0,5 hectare) en sociale kwetsbaarheid (bijvoorbeeld huishoudens met kinderen onder de twee jaar, alleenstaande moeders of zwangeren of gezinnen met een gehandicapt kind). Het personeel van Save the Children zag erop toe dat huishoudens ten minste 80% van hun cashvoucher gebruikten om voedsel te kopen. Ook deelden we landbouwvouchers uit, waarmee gezinnen zaaigoed voor winter tarwe konden kopen, inclusief kunstmest en landbouwbewerking (gebruik van een tractor). Deze huishoudens werden geselecteerd op basis van beschikbaarheid van minimaal 0,5 hectare landbouwgrond en de niet-beschikbaarheid van (financiële) hulp van familie.
Wat viel tegen? De meest kwetsbare huishoudens wonen in de meest verafgelegen gebieden in het hooggebergte. De distributie naar deze mensen was daardoor lastig: het transport duurde langer, monitoring en evaluatie was lastiger en het vervoeren van grote hoeveelheden geld bracht risico’s met zich mee. Uiteindelijk heeft de lokale overheid de transporten begeleid en heeft de staf van Save the Children zich dag en nacht ingezet om het programma toch te laten slagen.
Wat betekent dit voor de kinderen? De kinderen van families die zwaar werden geraakt door de strenge winter in Tadzjikistan, kregen toegang tot een gezonder, eiwitrijker dieet. Ze werden gezonder en konden weer naar school gaan in plaats van dat ze moesten werken. Ook in 2013 zullen ze toegang hebben tot een goed dieet en schoolbenodigdheden zoals lesmaterialen, schoolkleding en transport naar school.
Wat hebben we bereikt? Door de grote ervaring van Save the Children in het gebied was het programmateam in staat om binnen vijf maanden de hele operatie uit te voeren. Lokale autoriteiten en lokale vrouwengroepen hebben een zorgvuldige selectie kunnen maken van de huishoudens. Door de efficiënte aanbesteding konden nog eens 500 extra huishoudens landbouwvouchers krijgen. - 11.950 kinderen binnen de geselecteerde gezinnen hebben meer en gevarieerder voedsel gekregen. - 1.550 huishoudens (10.850 mensen) kregen cashvouchers. Het ontvangen geld is door de huishoudens uitgegeven aan voedingsmiddelen, waarbij zo’n 20% is geïnvesteerd in lange termijnvoedselzekerheid, zoals in de aanschaf van kippen en veevoer. - 2.130 huishoudens kregen landbouwvouchers, waarmee ze een wintertarwe voor een halve hectare grond konden planten. De beoogde opbrengst daarvan is 4.000 kilo. Daarmee waren 10.850 mensen 10 maanden zeker van consumptietarwe. Ook konden ze gedeeltes van de oogst gebruiken om hun schulden af te lossen. 38
Afrika
foto: jan grarup/noor for save the children
LIBERIA, OEGANDA, ZUID-SOEDAN, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
Dutch Consortium for Rehabilitation bundelt krachten in fragiele staten in Afrika Het Dutch Consortium for Rehabilitation (DCR) is een samenwerkingsverband van vier maatschappelijke organisaties (Save the Children, CARE, Health Net TPO en ZOA) met financiering van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het DCR opereert in Liberia, Oeganda, Soedan en Zuid-Soedan, Burundi en Democratische Republiek Congo. Save the Children is binnen het DCR actief in al deze landen met uitzondering van Burundi en Soedan. We willen in onze programmalanden een verbeterde toegang tot basisvoorzieningen en een hogere levensstandaard realiseren voor 63.000 mensen, onder wie 51.000 kinderen.
Context Liberia Liberia ging decennialang gebukt onder burgeroorlogen, een na elke staatsgreep. De conflictperiode kwam min of meer ten einde met het aftreden van machtshebber CharlesTaylor in 2003. Sinds die tijd ziet een internationale vredesmacht (UNMIL) toe op het handhaven van het vredesakkoord. De infrastructuur is tijdens de oorlog vernield en voorzieningen zijn grotendeels verdwenen. De sociale structuur van de gemeenschappen is ernstig verstoord en er heerst een onverschillige en soms gewelddadige sfeer onder de bevolking. Mensen stellen zich afhankelijk op naar beleidsmakers en dienstverleners en leunen op hulpverlening. Een hele generatie kinderen is nooit naar school geweest. Veel Liberianen hebben nauwelijks werk. Vooral onder de jeugd heerst grote werkloosheid. Oeganda Oeganda kent een lange geschiedenis van conflicten en geweld. Noord-Oeganda was twintig jaar lang het toneel van één van de meest dramatische oorlogen die zich op het Afrikaanse continent hebben afgespeeld. De rebellengroep ‘Lord’s Resistance
De DCR-landen hebben een geschiedenis van langdurig conflict. Staatsgrepen, burgeroorlogen, etnische en religieuze twisten, rebellengroepen die onderling slaags raken, het is er aan de orde van de dag. Al voor de oorlog kenden deze landen veel armoede, een hoge bevolkingsgroei, slechte infrastructuur en gebrek aan medische zorg en kwalitatief goed onderwijs. Ook was het bestuur vaak zwak. De oorlog heeft deze situatie vaak verergerd. Het DCR wil een bijdrage leveren aan meer stabiliteit, verbetering van de leefomstandigheden en duurzame economische groei in deze zes Afrikaanse landen. Samen met lokale organisaties en de bewoners voeren we wederopbouwprogramma’s uit op het gebied van infrastructuur, werkgelegenheid, sociaal-maatschappelijke ontwikkeling en goed lokaal bestuur.
Army’ (LRA) ontvoerde zo’n 20.000 kinderen en dwong ze om kindsoldaat te worden. Een zeer groot deel van deze kinderen is nooit teruggekeerd. Door de jarenlange oorlog en de ontheemding zijn oude dorpsstructuren en hun vroegere onderlinge samenhang verloren gegaan. Oeganda is nu één van de snelst groeiende economieën in Afrika, met landbouw als belangrijkste sector. Van die groei profiteert echter maar een klein deel van de bevolking. Oeganda heeft twee miljoen aidswezen, het hoogste aantal ter wereld. De helft van deze kinderen is zelf drager van het hiv-virus. Zuid-Soedan Soedan kampt al bijna een halve eeuw met burgeroorlogen tussen het islamitische noorden en het overwegend christelijke zuiden. De oorlogen hebben naar schatting aan twee miljoen mensen het leven gekost. Vier miljoen mensen zijn ontheemd geraakt. Op 9 juli 2011 werd Zuid-Soedan officieel onafhankelijk van Soedan. Inmiddels zijn meer dan twee miljoen vluchtelingen teruggekeerd naar hun eigen dorp of stad. Deze voortdurende stroom van terugkerende vluchtelingen maakt het al bestaande
Samenwerken in een consortium betekent onderlinge kennisuitwisseling, samen trainingen organiseren, gezamenlijke jaarplannen en lobbystrategieën opstellen. Door samen te werken kunnen we een beter resultaat bereiken dan elk van de organisaties afzonderlijk zou kunnen. We voeren wederopbouwprogramma’s uit, met programma’s op het gebied van infrastructuur, werkgelegenheid, sociaal-maatschappelijke ontwikkeling en goed bestuur. Elk programma van het DCR gaat uit van de volgende basisprincipes: - Zorgvuldige selectie van de doelgroep - Grondige analyse van de situatie - Benoemen van de hindernissen - Integrale aanpak van het probleem - Samenwerken met overheden en andere (inter)nationale maatschappelijke organisaties.
gebrek aan voorzieningen nog nijpender. Er is groot tekort aan medische zorg, onderwijs, schoon water en rioleringssystemen. Bovendien zijn de bestaande faciliteiten van slechte kwaliteit. Democratische Republiek Congo De Democratische Republiek van Congo behoort tot de armste landen ter wereld. Het staat met plaats nummer 168 op de Human Development Index van de VN en is daarmee één van de hekkensluiters. De helft van de 66,5 miljoen Congolezen moet rondkomen van minder dan één dollar per dag. Geweld is er aan de orde van de dag. De bevolking in het gebied heeft zeer te lijden onder de strijd tussen verschillende rebellengroepen. Grote bevolkingsgroepen zijn voor het geweld gevlucht, wat hun al precaire gezondheid niet ten goede komt. Eén op de vijf kinderen in DR Congo haalt zijn vijfde verjaardag niet. De belangrijkste doodsoorzaken zijn malaria, diarree, longontsteking en ondervoeding. De gezondheidssituatie in de Luberoregio in de provincie Noord-Kivu is zo ernstig dat de provinciale gezondheids-
40
LIBERIA, OEGANDA, ZUID-SOEDAN, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
zorg het gebied tot noodgebied heeft bestempeld. Dat betekent dat de kans op uitbraak van epidemieën groot is. Save the Children werkt al sinds 2004 in Noord-Kivu aan verbetering van de gezondheidszorg. De resultaten zijn bemoedigend: driekwart van de bevolking bezoekt nu de klinieken (eerder was dit slechts de helft) en 96% van de moeders gaan naar de klinieken voor postnatale zorg. Save the Children wil nu de acute ondervoeding bij kleine kinderen tegengaan en zo de algehele gezondheidszorg in de Luberoregio verbeteren. (zie het programma op pagina 45) Binnen het DCR werkt Save the Children aan verbetering van het onderwijs. De kwaliteit van de basisvoorzieningen is erbarmelijk: schoolgebouwen ontbreken of zijn in zeer slechte staat, er is onvoldoende schoolmeubilair en materiaal, de kwaliteit van het onderwijs is vaak slecht en leraren zijn onvoldoende getraind en worden te weinig of niet betaald.
Programma-informatie Thema’s Save the Children
Onderwijs, gezondheidszorg en bescherming
Interventiestrategie
Wederopbouw
Looptijd
1 januari 2011 t/m 31 december 2015
Totaal budget DCR
€ 63.400.000,-
Totaal budget Save the Children Nederland binnen DCR
€ 14.103.497,-
Financieringsbron
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestedingen in 2012
€ 3.086.583,-
foto: save the children
41
LIBERIA, OEGANDA, ZUID-SOEDAN, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
Doel Liberia Save the Children richt zich op ontwikkeling en verbetering van onderwijs(faciliteiten) voor kinderen en het begeleiden van gemeenschappen op het gebied van bestuur en management. Oeganda Verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en lokale gezondheidszorg in Noord-Oeganda en het terugdringen van armoede door agrarische inkomensgenerende activiteiten op te zetten. Zuid-Soedan Dorpelingen helpen om bestaanszekerheid op te bouwen. Dit door verbetering van de kwaliteit van het onderwijs, inclusief het aanleren van vaardigheden zodat ze in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. Democratische Republiek Congo Verbetering van toegang tot en kwaliteit van onderwijs in het Luberogebied. Hoe pakken we het aan? Liberia We zetten campagnes op om dorpelingen bewust te maken van het belang van onderwijs. We trainen de leerkrachten van kleuterscholen, in samenwerking met het ministerie van Onderwijs en we verstrekken schooluniformen en –materialen. We bouwen en repareren scholen en plaatsen er waterputten en toiletten. Verder zetten we in op capaciteitsversterking van de lokale onderwijsbureaus. Oeganda We richten ons nadrukkelijk op versterking van maatschappelijke organisaties en verbetering van de kwaliteit van het personeel van lokale partners. Zo kan de slagkracht van deze organisaties groter worden. We bevorderen de kinderparticipatie in het onderwijs, onder andere via kinderclubs. Ook zijn we actief in het opzetten en trainen van ouder-kind comités, lobbyteams en schoolmanagementcomités. We verstrekken onderwijsmaterialen en bevorderen de hygiëne door voorlichting onder meer over toiletgebruik. Ook identificeren en trainen we vrijwilligers in de dorpen, zodat zij de meest voorkomende ziekten kunnen herkennen en behandelen en
zij kinderen ook kunnen doorverwijzen naar klinieken. Onze inkomensgenererende activiteiten richten zich onder meer op de training van dierenverzorgers in de nomadengemeenten. Goede verzorging van vee is essentieel voor een stabiele melkproductie. Verder zetten we boerengroepen op en trainen hen in het toepassen van betere productiemethoden. Zuid-Soedan We geven voorlichting aan ouders, kinderen en de gemeenschap over het belang van goed onderwijs en hygiëne. Dat doen we samen met lokale, regionale en nationale overheidsinstellingen. Ons onderwijsprogramma richt zich op het faciliteren van een versneld basisonderwijstraject voor jeugd en volwassenen, die vanwege de oorlog onderwijs hebben gemist. Ook repareren we scholen en water- en sanitaire systemen en we verstrekken de scholen lesmaterialen en schoolmeubilair. Verder zetten we ouder-kind comités, lobbyteams en schoolmanagementcomités op en geven we training aan leerkrachten, schoolbesturen en lokale, regionale en nationale (gemeente)besturen. Ons programma voor voorziening in het eigen levensonderhoud richt zich op training van vrouwengroepen op (nieuwe) landbouwtechnieken. Ook delen we grondstoffen (zaden) en productiedieren (geiten) uit om de bevolking in staat te stellen in hun eigen voedsel te voorzien. Verder zetten we in op verbetering van de kwaliteit van personeel van onze partnerorganisaties, zodat zij het programma geleidelijk kunnen overnemen. Democratische Republiek Congo We bouwen en repareren scholen en plaatsen toiletruimtes, met aparte toiletten voor meisjes. Ook zorgen we voor schoolmeubilair en onderwijsmaterialen als schoolboeken, schooluniformen en schriften. Leraren, schooldirecteuren en schoolmanagementcomités worden getraind, dit in samenwerking met het ministerie van Onderwijs. Ze leren kinderen positief te benaderen (met belonen in plaats van straffen) en krijgen vernieuwende modules aangeboden op het gebied van kinderbescherming en leermethodes. Ook zetten we kinderclubs op. Deze clubs dienen als veilige plek voor kinderen op school om specifieke problemen en vragen te bespreken, zoals bescherming of de soms verschillende behandeling van jongens en meisjes. Verder faciliteren we een versneld basisonderwijstraject voor kinderen en volwassenen die door de oorlog onderwijs hebben gemist.
Wat hebben we bereikt? Liberia In totaal bereikten we 3.682 kinderen direct en 14.764 kinderen indirect met onze programma’s.Voor volwassenen was dit aantal 402 (direct bereikten) en 1.608 (indirect bereikten). Andere resultaten: - Er zijn 18 klaslokalen en 2 kantoren voor schooldirecteuren gebouwd. - 2 toiletten (4 compartimenten) zijn bij scholen bijgebouwd. - 2.593 kinderen hebben lesmaterialen ontvangen. - 6.260 kinderen hebben onderwijs ontvangen. - 117 leerkrachten zijn getraind. - 225 leden van oudercomités in 15 gemeenschappen zijn getraind. - 15 kinderclubs zijn ondersteund op scholen. Oeganda In Oeganda bereikten we in totaal 2.500 kinderen met onze onderwijsprogamma’s en 5.664 met onze gezondheidsprogramma’s. Indirect bereikten we 4.670 kinderen. Ook bereikten we 1.834 volwassenen direct en 6.850 huishoudens indirect. Andere resultaten zijn: - 40 leerkrachten zijn getraind in kindvriendelijke leermethoden. - 12 ouder-lerarencomités zijn getraind. - 10 kinderclubs zijn opgericht. - 2.500 schoolkinderen ontvingen pakketten met schoolmaterialen. - 210 gezondheidswerkers kregen medicijnen. - 1.794 boeren ontvingen zaden. - 300 boeren werden getraind in innovatieve landbouwtechnieken. Zuid-Soedan In totaal konden we 5.991 kinderen direct en 1.259 kinderen indirect bereiken via onze programma’s. Ook bereikten we 588 volwassenen direct en 8.615 indirect. Nog meer cijfers: - 4 klassen zijn herbouwd. - 3 latrines zijn voor scholen gebouwd. - 3.152 kinderen kregen schoolmaterialen als uniformen en leerbenodigdheden. - 3.753 kinderen maakten gebruik van het onderwijs in de (herbouwde) scholen. - 56 leraren zijn getraind in kindvriendelijke lesmethoden. - 12 ouder-lerarencomités zijn getraind. - 12 kinderclubs zijn opgezet. - 352 boeren kregen gereedschappen en zaden. - 355 boeren zijn getraind in innovatieve landbouwtechnieken. 42
LIBERIA, OEGANDA, ZUID-SOEDAN, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
Democratische Republiek Congo In totaal bereikten we met onze programma’s 6.602 kinderen direct en 19.806 kinderen indirect. Ook bereikten we 224 volwassenen (met name leraren) direct en 489 volwassenen indirect. Andere cijfers: - 16 klaslokalen zijn gerehabiliteerd. - 52 latrines zijn gebouwd in scholen. - 1.350 kinderen kregen schoolmaterialen. - 4.559 kinderen konden gebruik maken van de verbeterde scholen. - 92 leraren zijn getraind in onder meer kindvriendelijke lesmethoden. - 14 ouderlerarencomités zijn getraind. - 42 kinderclubs zijn opgezet. - 199 jongeren volgden lees- en rekenonderwijs en beroepsopleidingen. Wat viel tegen? Liberia Veel meisjes in Liberia worden op jonge leeftijd zwanger. Gelukkig kunnen ze dankzij de bouw van kleuterscholen in de dorpen van onze programmalocaties naar school blijven gaan.Want als de meisjes zelf op school zitten, kunnen zij hun kleine kindjes daar veilig achterlaten. Even leek het erop dat door deze opvangmogelijkheid tienerzwangerschap zelf niet meer als probleem werden gezien. Dat was natuurlijk niet het beoogde doel. Daarom werken we gericht aan het voorkomen van zwangerschappen bij jonge meisjes. We bespreken dit probleem niet alleen op scholen, maar ook binnen de gemeenschappen. Oeganda De opbouw van gemeenschapsscholen is niet altijd makkelijk, bijvoorbeeld door conflicten over de rechten van de grond waarop de school moet worden gebouwd. Dat gebeur t bijvoorbeeld als families, die tientallen jaren in een vluchtelingenkamp hebben gewoond, weer terugkeren naar hun geboor tegrond en hun land terugeisen. Zuid-Soedan Gebrek aan kennis in de gemeenschap hindert de participatie van de bevolking in de programma’s, zo bleek uit onderzoek van het DCR. Daarom gaan we ons de komende drie jaar meer richten op het verhogen van de kennis binnen de lokale gemeenschap. Voornamelijk op het gebied van rechten en plichten van burgers. De mini-evaluatie van het programma wees uit dat de concrete activiteiten in Zuid-Soedan (nog) niet altijd leiden tot de gewenste
(hogere) doelen. De aanbevelingen zullen worden opgevolgd en vertaald in activiteiten. Democratische Republiek Congo De veiligheidssituatie in DR Congo blijft een groot punt van zorg. In november 2012 waren sommige locaties in ons programmagebied onbereikbaar toen rebellen zeer actief waren in het gebied. Door de veiligheidssituatie (en andere oorzaken zoals logistiek en onjuiste planning) hebben opbouwwerkzaamheden vertraging opgelopen.
Wat betekent dit voor de kinderen? Liberia 2012 was een succesvol jaar voor het programma in Liberia. Er is een inhaalslag gemaakt met de activiteiten die niet waren gedaan in 2011, waaronder het leveren van onderwijsmateriaal en meubilair voor scholen. Verder zijn er meer leerkrachten getraind en toiletten, klaslokalen en kleuterscholen gebouwd. Zo hebben meer kinderen toegang tot (kwalitatief) onderwijs. Ook hebben kinderen lesmateriaal ontvangen en zijn ouders betrokken geweest bij het ontwikkelen van een methodiek rond het positief opvoeden van kinderen.
kinderclubs. Deze clubs zorgen er ook voor dat kinderen zich vaardigheden eigen maken op het gebied van communiceren, overtuigen en onderhandelen waardoor ze beter in staat zijn om hun problemen aan de kaak te stellen. Democratische Republiek Congo Het gehavende schoolsysteem in Lubero is weer op gang gekomen. De kwaliteit en toegang tot scholen zijn aanzienlijk verbeterd en zo kunnen meer kinderen onderwijs genieten. We zijn er in geslaagd om voor de kinderen een veilige en prettige leeromgeving te creëren, omdat: - ouders, leerkrachten en kinderen getraind zijn in bescherming en gedragscodes; - kinderen via de kinderclubs duidelijk hun stem laten horen en eventuele onprettige situaties bespreekbaar maken; - er een mentorsysteem is opgezet voor jonge meisjes. Zij krijgen een meisje uit een van de hogere klassen toegewezen als mentor. Hierdoor voelen ze zich sneller thuis op school en presteren ze beter. De begeleiding door een ‘oudere zus’ blijkt zelfs efficiënter dan (extra) begeleiding door leerkrachten.
Oeganda - Ons programma in Oeganda werpt zijn vruchten af. Jongeren die naar school gaan vertelden ons dat ze nu dromen van een toekomst als leraar of ondernemer. - De spaar- en leengroepen in de gemeenschappen hebben bijgedragen aan een stijging van het inkomen van deze gemeenschappen. Hierdoor kunnen kinderen naar school gaan die voorheen moesten werken op het land. Zuid-Soedan Ouders in het programmagebied zijn meer betrokken bij de ontwikkeling van hun kind. Dit komt omdat we twaalf ouder-lerarencomités training en support hebben kunnen geven op het gebied van verantwoordelijkheid, water en sanitatie, kinderbescherming en algehele participatie. Kinderen hebben een stem gekregen in de opgerichte
43
LIBERIA, OEGANDA, ZUID-SOEDAN, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
Onderwijs in Kanyatsi, dankzij Save the Children De 45-jarige Katembo Kithuya Germain woont met zijn vrouw en negen kinderen in het dorpje Kanyatsi, in het Lubero-district. Save the Children leverde daar in 2011 één van vijf scholen op. Ook kreeg meneer Katembo konijnen van ZOA en microkrediet van CARE. Met de komst van de school zijn de leeromstandigheden verbeterd, vindt meneer Katembo. Het aantal leerlingen nam toe en dat is van grote invloed op de gemeenschap. Het dorp is er ‘modern’ van geworden. Van zijn negen kinderen gaan er vijf naar de Kanyatsischool: Kavira van 13 jaar zit in groep 8, Kayugho van 10 jaar zit in groep 6, Muhindo van 9 jaar zit in groep 5 en Kahambu (7 jaar) en Kasereka (6 jaar) zitten beiden in groep 3. Deze kinderen konden eerder niet naar school omdat meneer Katembo daar de financiële middelen niet voor had. Het schoolgeld voor zijn vijf schoolgaande kinderen zou hij met het zeer bescheiden loon dat hij verdient met het verbouwen van (zoete) aardappelen, bonen en maïs nooit hebben kunnen betalen. Dankzij de extra inkomsten -verdiend met het microkrediet van CARE - lukt dat nu wel. Mocht er in de toekomst nog meer geld beschikbaar komen voor zijn regio dan zou meneer Katembo graag zien dat Save the Children een school voor voortgezet onderwijs bouwt. Dan hoeven zijn kinderen niet langer zeven kilometer te lopen naar de dichtstbijzijnde school, wat onveilig is. Ook vraagt hij om steun voor de ouders, leerlingen en leraren om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en een veilige schoolomgeving voor kinderen te creëren. Meneer Katembo: “Ik wil DCR en Save the Children bedanken voor hun inspanningen in mijn dorp!”
foto: save the children
44
DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO - afrika
Terugdringen van acute ondervoeding en kindersterfte in het Luberogebied Programma-informatie Thema
Gezondheid
Interventiestrategie
Wederopbouw
Looptijd
1 oktober 2011 – 30 september 2012
Totaal budget
€ 103.060,-
Financieringsbron
Save the Children
Bestedingen in 2012
€ 42.835,-
Doel Terugdringen van ziekte- en sterftecijfers van kinderen. Dit via de inzet van verschillende middelen, zoals verbetering van de gezondheidszorg in de gemeenschappen, voorlichting over het belang van goede voedingsgewoonten en identificatiemethodes voor ondervoeding bij kinderen. Hoe pakken we het aan? We zetten gespecialiseerde klinieken op voor de behandeling van acuut ondervoede kinderen. De centra worden uitgerust met medicijnen, therapeutische voeding en elementaire medische hulpmiddelen. De behandeling van acuut ondervoede kinderen is gratis. Ook zetten we een stabilisatiecentrum op voor gecompliceerde gevallen, dat voorzien is van medische benodigdheden, medicijnen en voeding voor acuut ondervoede kinderen. We trainen de gezondheidswerkers in deze klinieken in intensieve en reguliere zorg voor ondervoede kinderen. Maandelijks maken we een ronde langs de gezondheidscentra voor supervisie en coaching van de staf. Verder trainen we gezondheidswerkers, leerkrachten en jeugdcoaches, zodat zij de gemeenschappen kunnen betrekken bij de identificatie van ondervoede kinderen en het bevorderen van goede voeding en hygiëne. Ook geven we samen met gezondheidswerkers en verpleegkundigen voorlichting op scholen en aan gemeenschappen over kindergezondheidszorg, gezonde voeding, en voorkomen van ondervoeding en voeding van pasgeborenen.
Wat hebben we bereikt? - 724 acuut ondervoede kinderen zijn behandeld. - 20.376 kinderen (bijna helft van de totale groep kinderen in de regio onder de 5 jaar) is gescreend op ondervoedingsverschijnselen. - 29 verpleegsters en doktoren getraind. - 223 gezondheidswerkers zijn getraind. - 22.227 vrouwen en 4.656 mannen zijn bereikt met bewustzijnscampagnes. - In de gemeenschappen zijn 6 uitgebreide voorlichtingssessies gegeven. - Eén stabilisatiecentrum voor gecompliceerde gevallen is opgezet in het ziekenhuis van Lubero. Wat viel tegen? - De veiligheidssituatie in het programmagebied is en blijft zeer precair. In november 2012 trokken gewapende rebellen op richting Goma en was reizen van en naar de programmalocaties tijdelijk niet mogelijk. Hierdoor waren de gezondheidscentra tijdelijk niet bereikbaar voor de plaatselijke bevolking en voor Save the Children-medewerkers. - Als gevolg van de onveiligheid en ontheemding is de voeldselproductie teruggelopen en daardoor stijgen de voedselprijzen. De kwantiteit en gevarieerdheid van het voedselaanbod op de markt is eveneens teruggelopen. Dit komt de stabiliteit in het gebied zeker niet ten goede.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Het sterftecijfer als gevolg van ondervoeding in Lubero is meer dan gehalveerd: het daalde van 4% naar 1,4%. - We hebben ervoor kunnen zorgen dat de behandeling voor acute ondervoeding is opgenomen in het ‘minimum package of health services’, dat door het ministerie van Gezondheidszorg wordt aangeboden in de gezondheidszorgklinieken in Lubero. - Meer dan 27.000 dorpelingen zijn zich bewust van het belang van goede voedingsgewoonten. Dit aantal is een stijging van 10% ten opzichte van 2011.
45
Midden-Oosten/Eurazië foto: save the children
jordanië - MIDDEN-OOSTEN/EURAZIË
Noodhulp voor Syrische vluchtelingenkinderen
Doel Bijdrage leveren aan het bieden van noodhulp, bescherming en passend onderwijs voor 82.000 Syrische vluchtelingen in Noord-Jordanië.
Context In 2011 begon in Syrië de opstand tegen het regime van president Assad. Veel Syriërs proberen deze bloedige strijd te ontvluchten. Eind 2012 verbleven zo’n 158.000 Syriërs (waarvan 82.000 kinderen) in Noord-Jordanië. Ofwel in vluchtelingenkampen, ofwel in steden en dorpen. Het noorden van Jordanië is economisch zeer zwak en basisvoorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg zijn van matige kwaliteit. De Jordaanse regering heeft gegarandeerd dat alle Syrische vluchtelingenkinderen naar school kunnen in Jordanië, maar de praktijk wijst uit dat de infrastructuur deze toestroom van kinderen nauwelijks aankan. Met het invallen van de winter, met temperaturen onder het vriespunt en regen en sneeuw, is de situatie van de vluchtelingen nog verder verslechterd. Ze verblijven in (soms lekkende) tenten zonder verwarming, in oude schuren of onafgewerkte gebouwen. Onderwijs is ontzettend belangrijk voor kinderen in noodsituaties. Het is één van de meest effectieve middelen om ze een gevoel van veiligheid en structuur terug te geven. Ook op de lange termijn is het belangrijk dat de kinderen de draad op school zo snel mogelijk weer oppakken; onderwijs is immers de basisvoorwaarde voor kinderen om hun talenten te ontplooien en zich in het leven staande te kunnen houden. Save the Children biedt deze vluchtelingenkinderen directe noodhulp, onderwijs en bescherming.
Hoe pakken we het aan? Om de ergste nood van de vluchtelingen te lenigen hebben we, samen met andere Save the Children-lidorganisaties, gelden vrijgemaakt voor een grote gezamenlijke noodhulprespons. Daarnaast financieren we een apart onderwijsprogramma dat gericht is op vluchtelingenkinderen. Onze noodhulp richt zich op de distributie van voedsel, kleding en brandstof aan de vluchtelingen in de kampen. Hun nood is duidelijk zichtbaar. Moeilijker is het om vluchtelingen te helpen die in de Jordanese gemeenschappen verblijven en dus ongeregistreerd zijn. Gelukkig beschikken we over een uitgebreid netwerk in gemeenschapsorganisaties in Noord-Jordanië, waardoor we toch in staat zijn om deze vluchtelingen te identificeren en noodhulp te bieden. Verder zetten we ‘Child Friendly Spaces’ op, kindvriendelijke plekken, waar de kinderen onder deskundige begeleiding kunnen spelen, leren en muziek maken. Daar kunnen ze weer even kind zijn. Zo beschermen we hen tegen psychosociale schade en bevorderen we hun emotionele, cognitieve en sociale vaardigheden.
Programma-informatie Thema
Onderwijs, bescherming
Interventiestrategie
Noodhulp
Looptijd
9 maart 2012 – 9 september 2012 (noodhulp) / september 2012 - februari 2013
Totaal budget
€ 40.000,-
Financieringsbron
Save the Children Nederland
Bestedingen in 2012
€ 35.000,-
Daarnaast geven we Syrische vluchtelingenkinderen toegang tot kleuteronderwijs in een beschermde omgeving. Ook trainen we ouders, lokale organisaties en onderwijzers op de scholen op het gebied van kinderrechten en bescherming van kinderen en jongeren in crisissituaties. We bieden leraren het lespakket ‘Safe You Safe Me’, waarmee ze de kinderen in hun klas voorlichting kunnen geven over kinderrechten en kinderbescherming. Samen met het ministerie van Onderwijs en UNICEF identificeren we scholen waar de leeromgeving verbeterd moet worden. Verder verbeteren we de capaciteit van lokale organisaties op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Save the Children zal ook in 2013 doorgaan met het noodhulpprogramma en zal zich op met name onderwijs en bescherming blijven richten. Wat hebben we bereikt? De grote noodhulpoperatie van Save the Children International, waaraan Save the Children Nederland heeft bijgedragen, heeft de volgende resultaten opgeleverd:
- Wekelijks distribueren we, samen met het World Food Program (WPF), voedsel aan meer dan 21.000 kinderen en volwassenen in het vluchtelingenkamp Za’atari. - 19.000 Syrische en Jordaanse kinderen kregen toegang tot onderwijs. - 1.000 winterkits zijn uitgedeeld met daarin kleding en schoeisel. - 42 kindvriendelijke locaties zijn opgezet. Per dag komen hier 2.300 kinderen naar toe. - 11 scholen werden geselecteerd om in 2013 een flinke opknapbeurt te krijgen. Deze scholen zullen ook schoolmaterialen ontvangen. - In het kader van ons onderwijsprogramma zijn 630 ouders en 10 onderwijzers getraind in kinderrechten en de bescherming van kinderen en jongeren in crisissituaties. Hiermee zijn indirect 1.050 kinderen bereikt. Wat viel tegen? De planning en distributie van de hulp aan vluchtelingen wordt bemoeilijkt door het slechte weer en de forse toename van het aantal vluchtelingen. Ook wordt hulpverlening bemoeilijkt door de continue in- en uitstroom van vluchtelingen. Ze verplaatsen zich binnen Jordanië, of ze gaan terug naar Syrië (in de hoop dat de situatie daar verbeterd is), om daar te constateren dat de situatie eerder verslechterd is en ze weer terugkomen naar Noord-Jordanië. Daardoor krijgen de vluchtelingen niet altijd tijdig de hulp die ze nodig hebben. Save the Children-medewerkers werken dag en nacht, samen met de VN en andere hulporganisaties, om hulp te bieden. Toch lukt het vanwege de grote omvang van de crisis niet om alle vluchtelingen hulp te bieden.
Wat betekent dit voor de kinderen? De noden van de grote aantallen vluchtelingenkinderen blijven hoog. Save the Children heeft eraan bij kunnen dragen dat in elk geval een deel van hen voldoende voedsel en kleding heeft en ze weer kind kunnen zijn in de Child Friendly Spaces. Ook voor jongeren heeft Save the Children speciale centra opgezet. Dat was belangrijk, omdat er veel jongeren onder de vluchtelingen zijn en ze in de hulpprogramma’s vaak tussen wal en schip vallen. In deze jongerencentra, die geleid worden door goed getrainde vrijwilligers, komen ze met de lokale jongeren uit de Jordaanse gastgemeenschappen bij elkaar. Ook voor deze jongeren geldt dat ze in deze centra weer even ‘gewoon’ zichzelf kunnen zijn. 47
jordanië - MIDDEN-OOSTEN/EURAZIË
Het leven van een vluchteling, gezien door de ogen van Bilal en zijn moeder Bilal El Shalla, 10 jaar De tienjarige Bilal vluchtte - samen met zijn moeder en zeven broers en zussen - vanuit de Syrische stad Homs naar Jordanië. Het gezin El Shalla heeft alles achter moeten laten in Homs. Ze zijn lopend de grens met Jordanië overgestoken met slechts de kleding die ze aan hadden en wat kleine spulletjes. Bilal gaat al sinds september 2011 niet meer naar school. Dat komt omdat zijn school in Syrië verwoest is en er in Jordanië nog geen plek voor hem is op school. Het was moeilijk voor Bilal om zich aan te passen aan zijn nieuwe situatie.
Rabieha El Shalla (moeder van Bilal), over haar zoon “Toen we net in Jordanië waren aangekomen, was Bilal heel agressief, humeurig, gesloten en depressief. Hij probeerde wel aansluiting te vinden met anderwe kinderen hier in de buurt, maar dat draaide altijd uit op vechten. Sinds hij naar de veilige speelplek van Save the Children gaat, is hij veel kalmer, optimistischer en vriendelijker geworden. Ik ben erg blij dat hij daar terechtkan, want hij leert er veel. Dat helpt hem om zich aan te passen aan de nieuwe situatie en omgeving. Bovendien praat hij nu weer en heb ik weer contact met hem.”
Bilal vertelt: „Voordat ik bij de veilige speelplek van Save the Children kwam, verveelde ik me. De dagen waren echt heel saai. Ik stond op, kleedde me aan en dan was de dag helemaal leeg. Ik kom nu twee weken in een veilige speelplek van Save the Children. Hier kan ik spelen en ik voel me hier veilig met de andere kinderen. Met de vrijwilligers en begeleiders van Save the Children gaan we verhaaltjes lezen, samenwerken, zingen en tekenen. Ook knutsel ik dingen, zodat ik uit kan leggen wat ik voel. Ik vind het hier echt heel erg leuk. Ik zou wel elke dag willen komen, want hier kan ik plezier maken. Ik heb eigenlijk geen andere plek waar ik heen kan gaan om te spelen. Nu leer ik dingen en heb ik plezier. Sinds we uit Syrië zijn vertrokken, had ik geen vrienden meer. Nu heb ik weer vrienden gemaakt. We hebben allemaal hetzelfde meegemaakt. Als we praten over onze ervaringen, begrijpen we elkaar.” “Ik was heel erg verdrietig. Ik kon alleen maar denken aan alles wat ik in Homs moest achterlaten, zoals mijn speelgoed. Ik kon helemaal niets meenemen en ik miste het zo om gewoon te spelen. Mensen denken misschien dat het maar speelgoed is, maar voor mij is het belangrijk. Ik ben zo blij dat ik gewoon weer met speelgoed kan spelen in de speelplek. Als ik lekker aan het spelen ben, maak ik me ook niet steeds zorgen over de mensen die nog in Homs zijn. Ik kan natuurlijk niet wachten om weer terug naar huis te gaan. Dan zie ik mijn eigen vrienden weer, kan ik weer naar ons eigen huis en kan ik eindelijk weer voetballen in mijn eigen buurt. Ik ben namelijk dol op voetbal.“
48
jordanië - MIDDEN-OOSTEN/EURAZIË
Syrische vluchtelingen, het verhaal van een veldmedewerker
Saba al Mobaslat is verantwoordelijk voor de noodhulp aan Syrische vluchtelingen in Jordanië. In haar team werken 270 medewerkers die in het vluchtelingenkamp Za'atara Syrische families opvangen. Ze is zelf moeder van twee kinderen en werkt inmiddels zeven jaar voor Save the Children. Saba: "Ik zie mijn werk niet als een baan, maar als een missie en een levensstijl. Sinds maart 2010 werken we 24 uur per dag, 7 dagen per week om de vluchtelingen op te vangen en de eerste noden te lenigen. Een zware taak, want dagelijks stromen honderden vluchtelingen over de grens. Velen zijn zwaar getraumatiseerd. We zien ook veel kinderen in hun eentje het vluchtelingenkamp binnen komen. Dagelijks vragen kinderen aan me waarom hen dit overkomt en wanneer er weer vrede zal zijn. Elke keer breekt mijn hart weer, want ik weet de antwoorden niet. Hoe leg ik kinderen uit wat de reden is dat ze hun huis hebben moeten verlaten? Hoe vertel ik ze dat de toekomst onzeker is? Hoe kan ik hun pijn wegnemen: het verdriet om mensen die ze moesten achterlaten en het trauma als gevolg van dingen die ze gezien en gehoord hebben?" Wereld zonder kleur Saba en haar collega's rijden elke dag naar het vluchtelingenkamp. Ze vertelt: "Elke keer als ik er kom, overvalt de triestheid me. Kinderen vragen me vaak waar alle kleur gebleven is. Ze zien alleen grijs- en bruintinten. Alle kleuren zijn voor hen letterlijk en figuurlijk weggevallen." Saba is verantwoordelijk voor de activiteiten van Save
the Children in het kamp en in de omliggende gebieden. Ze vertelt: "We zorgen voor noodgoederen, bescherming en onderwijsfaciliteiten. We vangen gevluchte families op en zorgen ervoor dat kinderen die alleen zijn binnengekomen bij elkaar terecht komen. We regelen ook dat andere families een oogje in het zeil houden. Save the Children is verder verantwoordelijk voor de voedseldistributie. Een immense klus, want er leven tienduizenden mensen in het kamp."
want kinderen worden zwaar getroffen door dit conflict. We moeten deze kinderen hun hoop en hun dromen weer teruggeven. Ik hoop dat ze nog steeds dromen, maar als je leeft in een kleurloze wereld dan zijn je dromen ook kleurloos. En als een kind stopt met dromen, dan is het verloren. Dat mag niet gebeuren."
Ook hulp voor Jordaniërs Saba maakt zich ook grote zorgen om de Jordaanse families die in het grensgebied wonen. Ze vertelt: "De Jordaanse mensen die in het grensgebied met Syrië wonen zijn straatarm. De voorzieningen zijn er ronduit slecht. Onderwijs en medische zorg zijn ook voor Jordaanse mensen niet vanzelfsprekend. De toestroom van vluchtelingen zorgt voor een extra aanslag op de toch al fragiele omstandigheden. Natuurlijk gaat er veel aandacht uit naar de Syrische vluchtelingen, maar vergeet niet dat er ook veel Jordaanse kinderen op dit moment in vreselijk moeilijke omstandigheden leven. We besteden ook veel aandacht aan de lokale bewoners, om ervoor te zorgen dat de hulp goed verdeeld wordt." Onderwijs is cruciaal Save the Children legt de focus op onderwijs en bescherming voor kinderen. Onder andere met kindvriendelijke speelplekken en mogelijkheden voor kinderen om zo snel mogelijk weer naar school te gaan. Saba: "Onderwijs is cruciaal. Het is meer dan alleen het ABC leren. We leren ze ook over democratie, sociale vaardigheden en respect. Dit zijn wel de kinderen die straks hun land weer moeten opbouwen en de vrede en democratie moeten herstellen. Ze groeien echter op in een wereld van haat, geweld en afwijzing. Die cirkel moeten we doorbreken. De Syrische kinderen die ik dagelijks zie en spreek zijn zwaar getraumatiseerd. Ze hebben vreselijke dingen meegemaakt. Het is onmogelijk om te voorspellen welke impact dit op hun latere leven zal hebben, maar dat ze schade hebben opgelopen is wel duidelijk. Kinderen herstellen in hun eigen tempo en op hun eigen manier. We proberen ze zo goed mogelijk op te vangen en we zorgen ervoor dat ze kunnen spelen en leren. School moet weer een veilige en leuke plek zijn waar ze zichzelf kunnen zijn." Geef kinderen hun hoop en dromen terug Saba doet een dringend beroep op de Nederlandse bevolking: "Alle mensen zijn gelijk en elk kind heeft gelijke rechten. De wereld heeft gefaald als het om de kinderen van Syrië gaat. Het geweld moet stoppen,
49
GEORGIË EN ARMENIË - MIDDEN-OOSTEN/EURAZIË
Verminderen van impact van natuurrampen op kinderen in kinderdagverblijven en tehuizen Context Georgië en Armenië zijn bergachtige landen en zijn daarom kwetsbaar voor aardschokken. In 1988 vond er in Armenië een zware aardbeving plaats die meer dan 20.000 mensen het leven kostte. Het is de autoriteiten van deze landen er veel aan gelegen hun bevolking voor te bereiden op mogelijke natuurrampen. Dat gebeurt ook, alleen bereiken de bestaande rampenprogramma’s een aantal zeer kwetsbare groepen niet. Zoals jonge kinderen in kinderdagverblijven en kinderen in instellingen voor gehandicapten. En dat is wel nodig want peuters en kleuters reageren anders op noodsituaties dan tieners. En een brandsirene in een tehuis voor doven werkt niet, net zo min als nooduitgangbordjes in een blindeninstituut.
Programma-informatie Thema
Bescherming
Interventiestrategie
Structurele ontwikkeling
Looptijd
1 juni 2012 – 31 augustus 2013
Totaal budget
€ 475.000,-
Financieringsbron
DIPECHO, Save the Children Nederland, derden
Bestedingen in 2012
€ 151.841,-
Investering Save the Children
€ 430.000,-
Doel Verminderen van impact van natuurrampen op kwetsbare groepen kinderen in kinderdagverblijven en inrichtingen. In totaal gaat het om 97 kinderdagverblijven en 27 inrichtingen.
- 21 EHBO-trainingen zijn gegeven op inrichtingen en kinderdagverblijven. - Interactief Disaster Risk Reductionmateriaal is ontwikkeld en getest voor en door kinderen in inrichtingen.
Hoe pakken we het aan? We maken zowel de kinderen als hun begeleiders bewust van de risico’s van natuurrampen. We ontwikkelen nieuw innovatief lesmateriaal, bijvoorbeeld een poppenspel met handpoppen voor kinderdagverblijven, speciale bandjes met instructies voor blinde kinderen en visueel materiaal voor dove kinderen. We trainen leraren en leidsters op rampenparaatheid en evacuaties en leren hen risicoanalyses te maken. We zetten Disaster Management Committees (DMC’s) op, waarin leraren, begeleiders, scholieren, ouders en stafleden samen specifieke rampenplannen maken voor hun instelling. In die rampenplannen is vastgelegd wanneer er simulatieoefeningen worden gehouden, wat er moet gebeuren om de fysieke evacuatie in hun instelling goed te laten verlopen en welk materiaal (zoals brandblussers, EHBO-setjes en sprinklers) er nodig is. Verder dringen we er bij nationale en lokale overheden op aan dat ze de kinderen in inrichtingen en kinderdagverblijven opnemen in hun rampenplannen. Ook stimuleren we hen om hun stafleden regelmatig (bij) te trainen en bewust te houden. We betrekken de kinderen bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van de programma’s.
Wat viel tegen? De fysieke staat van de inrichtingen is vooral in Armenië erbarmelijk. De inrichtingen hebben veel fysieke aanpassingen nodig om ze veilig te maken voor gehandicapte kinderen. Geld daarvoor heeft Save the Children niet. Deze verantwoordelijkheid ligt bij de overheid, maar ook daar zijn de financiële middelen schaars. Daarom heeft Save the Children fors ingezet op bewustzijn en kennisopbouw én de opname van deze instellingen in de beleidsplannen van overheden.
Wat hebben we bereikt? Voor lokale overheden was rampenparaatheid en –preventie voor kwetsbare kinderen een blinde vlek; er werd simpelweg niet gedacht dat het nodig of mogelijk was. Overheden en lokale bestuurders in Armenië en Georgië hebben enthousiast gereageerd op dit programma en ze werken goed mee. Met dit programma heeft Save the Children een eerste aanzet kunnen maken om een landelijk platform voor rampenparaatheid op te zetten in Georgië. In cijfers: - 32 DMC’s zijn opgericht op kinderdagverblijven. - 32 trainingen zijn gegeven aan stafleden van inrichtingen. - In 32 kinderdagverblijven zijn simulatieoefeningen gehouden, rampenplannen geschreven en DMC’s opgezet. - de DSC’s hebben noodscenario’s ontwikkeld.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Ouders, staf en overheidsambtenaren zijn zich ervan bewust dat kwetsbare kinderen een andere benadering nodig hebben in een rampsituatie. De ministeries en instellingen voeren samen het rampenbeleid uit, inclusief jaarlijks terugkerende oefeningen en bewustwordingscampagnes. De bescherming van kwetsbare kinderen tijdens een onverhoopte ramp is met dit programma verbeterd. - In de traditionele cultuur van de zuidelijke Kaukasus is kinderparticipatie nog vrij onbekend. De kinderen hebben alle ruimte gekregen om aan te geven of ze het lesmateriaal leerrijk en leuk vinden. Het is een enorme vooruitgang dat kinderen een stem krijgen in dit programma.
50
Latijns-Amerika
foto: save the children
Haïti - LATIJNS-AMERIKA
Veilig kleuter- en basisonderwijs na de aardbeving van 2010 Context Op 12 januari 2010 werd Haïti getroffen door een zeer zware aardbeving. Meteen startte Save the Children een noodhulpprogramma voor de meer dan drie miljoen getroffen inwoners. In 2011 verschoof het programma van noodhulp naar wederopbouw en dan met name de uitbreiding van veilig en goed basisonderwijs. Dat is één van de speerpunten van ons werk. De problemen op dit gebied zijn groot in Haïti: ook vóór de aardbeving ging maar de helft van de kinderen naar school. Na de aardbeving bleken 1.300 schoolgebouwen te zijn verwoest en 4.000 te zijn geraakt. President Michel Martelly, die aantrad in april 2011, heeft aangegeven zich de komende jaren te richten op het verwezenlijken van gratis en verplicht basisonderwijs. Dit kan in de toekomst een groot verschil maken voor veel kinderen. Programma-informatie Thema
Onderwijs
Interventiestrategie
Wederopbouw
Looptijd
1 oktober 2010 - 28 februari 2013
Totaal budget
€ 1.961.854,-
Financieringsbron
Samenwerkende Hulporganisaties (SHO)
Bestedingen in 2012
€ 719.468,-
Doel Toegang verschaffen tot veilig en kwalitatief goed kleuter- en basisonderwijs voor 1.755 basisschoolleerlingen en 2.640 kleuters. Hoe pakken we het aan? Save the Children International voert het wederopbouwprogramma ‘Build Back Better 2010 – 2015’ uit in Haïti. Het omvat een breed pakket aan hulpmaatregelen op het gebied van gezondheidszorg, voeding, onderwijs, bescherming, onderdak, water en hygiëne. Zo bouwen we kwalitatief goede scholen en verbeteren we de
kwaliteit van het onderwijs, door zoveel mogelijk belanghebbenden (ouders, leraren, schoolkinderen, het ministerie van Onderwijs) bij het onderwijs te betrekken in schoolbesturen. Verder ontwikkelen we innovatieve lesmaterialen, waarmee schoolkinderen op een effectievere manier leren lezen, zoals het Creoolse (en niet Franse!) lesprogramma ‘Lekti se Lavni’ (lezen is de toekomst). Het lesprogramma was al voor de aardbeving ontwikkeld door Save the Children in samenwerking met ministerie van Onderwijs. Was het eerst alleen op het platteland beschikbaar, nu wordt het ook gebruikt in Port-au-Prince. Verder betrekken we het ministerie van Onderwijs van Haïti actief bij de opzet en voortgang van de onderwijsplannen. Het onderwijsprogramma dat Save the Children Nederland uitvoert wordt gefinancierd met middelen die door de Samenwerkende Hulporganisaties zijn geworven. Van het vijfjarige programma zullen uiteindelijk 800.000 mensen profiteren, waaronder 470.000 kinderen. Wat hebben we bereikt? - 2.596 kinderen zitten op kleuteronderwijs en 970 op basisonderwijs. - 13 seismische en orkaanbestendige klaslokalen voor basisscholen zijn gebouwd. - 8 klaslokalen in het kleuteronderwijs zijn gerehabiliteerd, hebben sanitaire voorzieningen gekregen en zijn voorzien van meubilair, schoolborden en lesmateriaal. - 80 leraren en schooldirecteuren uit het kleuteronderwijs kregen training in het gebruik van nieuw, innovatief en kindgericht lesmateriaal. - 328 leraren uit het basisonderwijs hebben training gekregen in pedagogische supervisie. - Meer dan 20 pedagogische schoolcoaches zijn actief op zo’n 100 scholen in Port-au-Prince. Zij zien erop toe dat de leraren de kennis en vaardigheden die ze hebben opgedaan tijdens trainingen op de juiste wijze toepassen. - Op de meeste scholen wordt nu het innovatieve lesmateriaal ‘Lekti se Lavni’ gebruikt. - Onderwijsinspecteurs van het ministerie van Onderwijs zijn getraind in monitoring en supervisie.
en goedkeuren van beleidsdocumenten. - De bouw van een school kan pas beginnen met de juiste eigendomspapieren van de grond. Het verkrijgen van deze papieren bleek voor schooldirecteuren vaak heel moeilijk.Vervolgens moesten deze documenten worden gecontroleerd door advocaten. Ondanks deze vertraging zijn de klaslokalen toch tijdig afgebouwd. - Ondanks alle inspanningen is nog niet voor alle kinderen goed en veilig kleuter- en basisonderwijs beschikbaar.
Wat betekent dit voor de kinderen? - Kinderen in Haïti kunnen steeds vaker gebruik maken van veilig en kwalitatief goed onderwijs. Onderwijs waar ze zelf zeer betrokken bij zijn via de leerlingencomités. De leerlingen geven hier hun mening over veel activiteiten die zich binnen de school afspelen. - Save the Children heeft orkaanbestendige klaslokalen voor basisscholen ontwikkeld, op basis van ervaringen tijdens andere rampen. Dit type klaslokaal is inmiddels officieel goedgekeurd door het ministerie van Onderwijs. We zien het lokaal geregeld in publicaties en ook hebben andere NGO’s het modellokaal overgenomen. - De leraren krijgen van de coaches deskundig antwoord op al hun vragen over bijvoorbeeld lesmethoden en monitoring. Dat komt de lesprestaties van de leraren ten goede en dus ook de leerprestaties van de kinderen. - Schoolbesturen stellen zelf al verbeterplannen op voor het onderwijs op hun school, op basis van de training die ze eerder kregen. - Met alle betrokken scholen heeft Save the Children een officiële samenwerkingsovereenkomst getekend. De wederzijdse verwachtingen en verplichtingen staan hierin zwart op wit. Zo is vastgelegd dat scholen een aantal kinderen uit de kwetsbaarste groepen gratis onderwijs moeten geven.
Wat viel tegen? - De capaciteit van het ministerie van Onderwijs is zeer beperkt. Dit leidt vaak tot vertraging, bijvoorbeeld in het verstrekken van advies 52
Haïti - LATIJNS-AMERIKA
Onderwijs in Port-au-Prince, gezien door leerling Sendy, haar moeder en haar leraar Sendy is acht jaar en woont met haar moeder en broer en zusje in Carrefour, één van de armste wijken van Port-au-Prince. Haar vader woont op een andere plek en komt een keer per maand een weekend naar huis. Sendy zit sinds dit jaar in de vierde klas van basisschool Bon Samaritain. Voordat ze op school komt om acht uur heeft ze er al een hele werkdag opzitten: ze is om vier uur opgestaan, heeft haar bed opgemaakt en heeft haar moeder (die ‘s ochtends vroeg water is gaan halen) geholpen het hele huis schoon te maken. Als ze naar school gaat heeft ze niets gegeten. Haar moeder geeft haar geld mee, zodat ze tijdens de pauze wat eten en drinken kan kopen. Om twaalf uur gaat de school weer uit. Dan gaat ze meestal leren. Daarna gaat haar moeder koken en doet Sendy de afwas. Ze speelt nog met haar broertje en zusje en gaat ‘s avonds om acht uur naar bed. Sendy: “Mijn hobby is naar school gaan. Hier leren ze mij veel, ook om mijn gedrag te veranderen. Op school vind ik het leuk om dingen op het bord te mogen schrijven en ook om met mijn vrienden te spelen. Ik krijg geen hulp van anderen bij het maken van mijn huiswerk. Mijn vader kan wel lezen, maar die is er niet vaak en mijn moeder kan niet lezen of schrijven. Mijn oudere broer helpt mij ook niet.” Sendy’s droom is om later verpleegster te worden zodat ze kan zorgen voor kinderen. “Door naar school te gaan word ik geholpen om later verpleegster te worden. Als ik ouder ben zou ik graag een familie willen met twee kinderen en ik wil graag trouwen. Ik zou niet iemand anders willen zijn, maar wel ouder.” Sendy bewondert haar schooldirecteur omdat hij goed is opgeleid, een familie heeft en is een goede leraar is.
Sendy Altidor, 8 jaar Sendy is één van de door Save the Children aangemerkte kwetsbare kinderen, die na de aardbeving extra steun nodig hadden; ze komt uit een arm gezin met een alleenstaande ouder. We hebben onze schoolpartners verplicht om een aantal van deze kwetsbare kinderen gratis onderwijs te bieden, aangezien de school ook profiteert van de trainingen en materialen die Save the Children biedt.
Elourde Altidor, moeder van Sendy – 30 jaar (ze weet niet precies hoe oud ze is, dit is een schatting) Elourde is geboren en getogen in Carrefour. Ze heeft geen beroep. Wanneer haar jongste kind vijftien maanden is, wil ze weer spullen verkopen op straat vanuit een mand op haar hoofd. Elourde kwam zelf ook uit een heel arm gezin en net als zij verkocht haar moeder handelswaar op straat. Ze is nooit naar school geweest en kan niet lezen en schrijven. Destijds kreeg Elourde wel de kans van haar ouders om naar school te gaan, maar ze wilde niet. Haar ouders hebben haar niet extra gestimuleerd om toch naar school te gaan. Ze heeft toen altijd in huis geholpen. Zelf heeft ze op dit moment geen dromen, maar voor Sendy hoopt ze dat ze later een beroep krijgt waarmee ze ook Elourde kan helpen een beter leven te krijgen. “Ik kan Sendy
niet helpen met leren omdat ik zelf niet kan lezen en schrijven. God helpt Sendy met leren, maar ze doet het gelukkig ook zelf. Ik moedig haar thuis wel aan om te leren.” Het is een grote steun dat Elourde niet hoeft te betalen voor Sendy’s school. “Sendy heeft geluk op deze school te zitten, hier krijgt ze Frans en leert ze op zaterdag Engels.” Anelus Garry leraar van Sendy – 32 jaar Anelus is (nog) niet getrouwd. Hij is leraar geworden omdat hij het erg leuk vindt om met kinderen te werken en hen les te geven. Anelus heeft via Save the Children al verschillende trainingen gehad, bijvoorbeeld op het gebeid van rampenparaatheid, geometrie, Frans en experimentele wetenschappen. Na die trainingen geeft hij op een andere manier les: minder uit boeken en meer uit ervaringen. “Ik vind de nieuwe klaslokalen heel goed. De leeromgeving is erg belangrijk voor kinderen om goed te kunnen leren. Save the Children werkt niet alleen voor kinderen maar ook voor leraren!” Anelus geeft les aan Sendy in groep vier. In zijn klas zitten maar liefst 63 kinderen. Gelukkig heeft hij een assistent die hem helpt. Het lesgeven kent wel een aantal moeilijkheden. Zo heeft Anelus niet genoeg schoolmaterialen waardoor sommige kinderen niet goed kunnen werken. Anderen zijn niet gemotiveerd om naar school te gaan. En niet alle ouders kunnen de kinderen helpen met hun huiswerk omdat ze zelf analfabeet zijn of laat thuis komen van hun werk. Anelus stimuleert en motiveert ouders om naar school te komen en ook te leren lezen en schrijven. De school biedt hiervoor namelijk speciale lessen aan. Anelus vindt Sendy een slim meisje dat zich goed gedraagt. Hij ziet ook dat ze thuis wordt gesteund. “Ik hoop dat ze een voorbeeld is voor andere kinderen op school. En dat kan ze zijn omdat ze gedisciplineerd is en heel veel capaciteit heeft. Ik hoop haar te stimuleren om een grote persoonlijkheid te worden.”
53
HONDURAS - LATIJNS-AMERIKA
Vergroten van overlevingskansen van kinderen uit Lenca gemeenschappen Context In Honduras leeft 51% van de bevolking onder de armoedegrens. Op het platteland is deze situatie vaak nog schrijnender, met name onder inheemse bevolkingsgroepen. Grote aantallen kinderen zijn chronisch ondervoed en ze hebben vaak diarree en luchtweginfecties. 32 op 1.000 kinderen sterven daardoor voordat ze vijf jaar oud zijn. De moedersterfte na de bevalling is hoog, net als de sterfte onder pasgeboren baby’s. Het overgrote deel van deze moeder- en kindsterfte had voorkomen kunnen worden door betere zorg en betere kennis van gezondheidszorg bij moeders, hun familieleden en de lokale gemeenschap. Ervaring leer t dat het onderwijsniveau van moeders van grote invloed is op kindersterfte. Hebben moeders weinig of geen onderwijs gehad, dan is de kans twee keer zo groot dat kinderen op jonge leeftijd overlijden.
Programma-informatie Thema
Gezondheidszorg
Interventiestrategie
Structurele ontwikkeling
Looptijd
1 november 2011 tot 30 april 2013
Totaal budget
€ 186.214,-
Financieringsbron
Save the Children Nederland en Save the Children Honduras
Investering Save the Children
€ 160.000,-
Bestedingen in 2012
€ 64.000,-
Doel Terugdringen van moeder- en kindsterfte bij 34 inheemse Lencagemeenschappen in de departementen Intibucá en Valle. We richten ons op 3.833 vrouwen in de vruchtbare leeftijd en 3.352 kinderen onder 2 jaar. Hoe pakken we het aan? Moeders moeten een betere toegang krijgen tot (kennis over) moeder- en kindzorg. Daarom versterken we lokale moeder- en kindzorggroepen. Deze groepen voorzien we van onderwijsmateriaal, geneeskundige instrumenten en van getrainde vrijwilligers die deze groepen begeleiden. Ook verbeteren we de kwaliteit en toegankelijkheid van gezondheidsklinieken. Verder zetten we lokale gezondheidscomités op. De leden ervan maken plannen ter verbetering van het welzijn van hun gemeenschap. Zo buigen ze zich over de identificatie van vrouwen die minder dan twaalf weken zwanger zijn, of de organisatie van dorpsmarkten over gezondheid, waar alle leden van de gemeenschap kennis kunnen opdoen over gezondheid(szorg). We zetten gemeenschapsfondsen op waar getrainde vrijwilligers relatief goedkope medicijnen beschikbaar hebben. Deze vrijwilligers kunnen ook ziekten diagnosticeren bij moeders en kinderen, medicijnen verstrekken bij ‘gewone’ ziekten zoals verkoudheid, diarree, parasieten, huidziekten, oorontsteking en hoofdpijn en doorverwijzen naar gezondheidsklinieken bij ernstiger diagnoses. Ze rapporteren op ziekten en sterfte van moeder en kind en leveren deze gegevens aan gezondheidswerkers van het ministerie van Gezondheidszorg. Het personeel van het ministerie is betrokken bij de gemeenschappen en neemt deel aan verschillende programmaonderdelen. Zo versterken zij hun kennis en vaardigheden over (monitoring van) gezondheidszorg, waardoor zij de aanpak van het programma op termijn over kunnen nemen.
het percentage kinderen onder de 2 jaar dat op gewicht is, het percentage kinderen dat gevaccineerd is en het percentage moeders dat gevaarlijke symptomen tijdens en na de zwangerschap kan herkennen. Wat viel tegen? De meeste gezondheidsvrijwilligers zijn laaggeschoold, waardoor het moeilijk was voor hen om de formulieren over de status van het welzijn van het kind in te vullen en bij te houden. Save the Children heeft de trainingsmethoden aangepast en geïntensiveerd.
Wat betekent dit voor de kinderen? - In een jaar tijd zijn alle lokale gemeenschappen betrokken geraakt bij de moeder- en kindzorg. - Er is een goede samenwerking ontstaan tussen de gezondheidscomités en het personeel van de klinieken. - Het gezondheidscomité van El Cerron, Intibuca, organiseert activiteiten in haar eigen gemeenschap, bijvoorbeeld het koken en verkopen van typisch lokaal eten tijdens gezondheidsmarkten. Het geld gaat naar de uitvoering van de actieplannen ter verbetering van de lokale gezondheidszorg. Hieruit blijkt dat de leden zeer toegewijd zijn om een bijdrage te leveren aan het oplossen van gezondheidsproblemen binnen hun gemeenschap. - De dorpsmarkten rondom het thema gezondheid zijn een goede locatie om de bevolking uit de gehele gemeenschap te informeren over moeder- en kindzorg. Schoolkinderen participeren in drama-uitvoeringen, waarmee ze boodschappen uitgedragen over verbetering van moeder- en kindzorg.
Wat hebben we bereikt? - 34 lokale moeder- en kindzorg groepen met 101 vrijwilligers zijn functioneel. 786 kinderen, 236 zwangere vrouwen en 786 moeders hebben voorlichting en zorg gekregen via deze groepen. - In alle 34 gemeenschappen zijn gezondheidscomités opgezet. - 34 fondsen voor gemeenschapsmedicatie zijn in functie en hebben 713 mensen behandeld. - Aan 9 gezondheidsklinieken zijn kleine verbouwingen verricht. - Save the Children monitort een aantal indicatoren, bijvoorbeeld 54
honduras - LATIJNS-AMERIKA
Een hartoperatie voor Walter Lucia Villatoro, 36 jaar oud, woont in de gemeenschap van El Caimito. Ze is moeder van drie meisjes en twee jongens. Haar zoon, Walter Yanueth Maldonado wordt vanaf zijn geboorte (30 juli 2012) gemonitord in de moeder- en kindzorggroep van zijn gemeenschap. Elke maand heeft de gezondheidsvrijwilliger hem gewogen en zijn ademhaling gecontroleerd. En Lucia heeft training gekregen over gezondheid en het monitoren van Walters groei en ontwikkeling. Alles leek goed te gaan, totdat Walter ademhalingsproblemen kreeg. Lucia deed wat ze in de zorggroep had geleerd: ze besprenkelde hem met kamillewater en beschermde hem tegen stof en harde wind. Walters situatie verbeterde, maar hij raakte daarna toch weer snel vermoeid. Later gingen Lucia en Walter naar hun groepsessie. De vrijwilliger woog en evalueerde hem. Hij besloot Walter door te verwijzen naar het ziekenhuis van San Lorenzo. In het ziekenhuis werd bij Walter een longontsteking en een hartprobleem geconstateerd. Vervolgens werd hij doorverwezen naar het moeder- en kindziekenhuis in Tegucigalpa, de hoofdstad van Honduras. Het medisch personeel daar constateerde een misvorming van zijn hart, waardoor een open hartoperatie nodig bleek. Walter werd meteen op een lijst gezet om geopereerd te worden in februari 2013, door een medische brigade uit het buitenland die tijdelijk naar Honduras komt. Lucia: “Dankzij de moeder/kind- zorggroepen en Save the Children is mijn kind niet gestorven”.
KinderNoodhulpFonds Save the Children Nederland beheert het KinderNoodhulpFonds. Dit fonds bevat € 250.000. Bij rampen of conflicten kunnen we met dit fonds direct in actie komen en noodhulp bieden. Ook wordt het fonds gebruikt voor hulpactiviteiten bij rampen die minder in de schijnwerpers staan. In 2012 is vijf keer gebruik gemaakt van het KinderNoodhulpFonds: Hongersnood in Niger
Niger werd in 2012 getroffen door een voedselcrisis die ook veel andere landen in West-Afrika bedreigde. Alleen al in Niger werden 5,4 miljoen mensen bedreigd door honger en ondervoeding omdat hun oogst maar eenderde had opgeleverd van de oogst in een normaal jaar. Met een bijdrage van € 25.000 kon Save the Children de hulpverlening aan de meest kwetsbare huishoudens ondersteunen. Noodhulp voor de door het conflict getroffen bevolking in Zuid-Soedan
Noodhulp voor de door het conflict getroffen bevolking in Noord-Pakistan
Meer dan een half miljoen mensen, onder wie de helft kinderen, sloeg in Noord-Pakistan op de vlucht als gevolg van conflicten in de regio. Ze kwamen terecht in lokale gemeenschappen die zelf al erg arm waren. Save the Children Nederland heeft € 25.000 bijgedragen aan de noodhulp van Save the Children International ten behoeve van deze doelgroep. De ondersteuning richt zich op voedselhulp, psychosociale ondersteuning en tijdelijk onderwijs. Noodhulp voor Syrische vluchtelingen in Jordanië
Het conflict in Syrië verergerde in 2012, waardoor een grote stroom vluchtelingen op gang kwam naar buurlanden als Jordanië. In maart 2012 heeft Save the Children € 15.000 uit het KinderNoodhulpFonds vrijgemaakt om de getroffen mensen te helpen. Het geld draagt bij aan het lenigen van de ergste noden (bescherming, voeding) en het creëren van passend onderwijs.
De 'Upper Nile State' van Zuid-Soedan moest veel vluchtelingen vanuit Soedan opvangen. Bijna de helft van de meer dan 71.500 geregistreerde vluchtelingen is kind. Save the Children zet met name in op onderwijs, zodat de kinderen een niet te grote onderwijsachterstand oplopen. De € 25.000 kwam ten goede aan het grote onderwijsprogramma van Save the Children. Noodhulp voor de door droogte getroffen bevolking in Somalië en Ethiopië
In juli 2011 startte Save the Children een noodhulpactie in de Hoorn van Afrika om de door droogte getroffen bevolking te ondersteunen. De € 40.000 die in 2011 was vrijgemaakt is deels nog in 2012 hiervoor gebruikt. [Zie jaarverslag van 2011 voor meer informatie hierover alsook het totaaloverzicht op pagina 58.
55
programma’s
3.4 Financiering programma’s De programma’s van Save the Children worden gefinancierd door institutionele donoren en vanuit de opbrengsten van onze fondsenwerving bij particuliere donateurs, bedrijven, fondsen en stichtingen. In hoofdstuk 4 vindt u een toelichting op onze fondsenwerving. In deze paragraaf besteden wij aandacht aan onze institutionele donoren. We danken hen voor het vertrouwen dat zij in ons stellen. Institutionele donoren Ministerie van Buitenlandse Zaken Save the Children ontvangt een bijdrage uit het Medefinancieringsprogramma (MFS) van de Directie Sociale Ontwikkeling (DSO) van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor wederopbouwprogramma’s in Oeganda, DR Congo, Zuid-Soedan en Liberia. Binnen het huidige Medefinancieringsprogramma vormt Save the Children samen met Care Nederland, HealthNet TPO en ZOA een samenwerkingsverband genaamd Dutch Consortium for Rehabilitation (DCR, zie pagina 40). Het Medefinancieringsprogramma is bedoeld voor particuliere organisaties. Behalve aan directe armoedebestrijding wordt in deze programma’s ook aandacht besteed aan maatschappijopbouw en beleidsbeïnvloeding. DSO richt zich op sociale ontwikkeling en is kenniscentrum voor de beleidsterreinen onderwijs, onderzoek, gezondheid, hiv/aids, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en is verantwoordelijk voor de relatie van Buitenlandse Zaken met het maatschappelijke middenveld. De directie stabiliteit en humanitaire hulp (DSH) heeft als doelstelling effectievere beleidsvorming en – uitvoering op het gebied van stabiliteit en fragiliteit, vredesopbouw, humanitaire hulp en goed bestuur te bevorderen. DSH richt zich specifiek op veiligheid en rechtsorde, goed bestuur en de humanitaire hulpverlening. Save the Children ontvangt fondsen van de Eenheid Fragiliteit en Vredesopbouw voor programma´s in Pakistan, Afghanistan, Oeganda en Zuid-Soedan.
De afdeling Humanitaire Hulp (DSH-HO) - ook wel noodhulp genoemd - stelt financiële middelen ter beschikking aan VN-organisaties, het Rode Kruis en NGO’s die ter plaatse hulp verlenen aan de door een ramp/conflict getroffen bevolking. Via de Nederlandse ambassades in verschillende landen draagt het ministerie verder bij aan de financiering van programma’s uit de bilaterale gelden. In de provincie Uruzgan in Afghanistan is in maart 2009 een wederopbouwprogramma van start gegaan, een samenwerkingsverband van vijf Nederlandse NGO’s en negen lokale NGO’s (zie pagina 31). Dit programma behelst onder meer de opbouw van het lokaal bestuur, gezondheidszorg, onderwijs, plattelandsontwikkeling en infrastructuur. In Pakistan worden twee structurele programma’s gefinancierd door de Nederlandse ambassade in Islamabad (zie pagina 33 en 35). In 2009 startte de ambassade de financiering van een groot onderwijsprogramma in Balochistan, nadat een eerdere pilot van Save the Children hier zeer succesvol was verlopen. In 2011 ging een groot vierjarig programma ter bevordering van vrede en veiligheid door middel van onderwijs en werkgelegenheid van start. Dit programma vloeit voort uit eerdere financiering van een wederopbouwprogramma van Save the Children door de Nederlandse ambassade. EuropeAid De Europese Unie is één van de belangrijkste donoren ter wereld op het gebied van ontwikkeEuropeAid lingssamenwerking. EuropeAid is de afdeling van co-operation office de Europese Commissie die verantwoordelijk is voor alle structurele hulp buiten de Europese Unie. Doelen van EuropeAid zijn het verminderen van armoede, het voorkomen van conflictsituaties en het versterken van kwetsbare samenlevingen. De zes pijlers van het EU-ontwikkelingsbeleid zijn: 1. handel en ontwikkeling; 2. regionale integratie en samenwerking; 3. macro-economisch beleid: toegang tot sociale voorzieningen; 4. transport; 5. voedselzekerheid en duurzame, rurale ontwikkeling en 6. ‘good governance’, capaciteitsvergroting van instituties en de ‘Rule of Law’. EuropeAid investeert in deze pijlers en neemt daarbij de prioriteiten mee die de EU stelt op het gebied van milieu, ‘gender’ en mensenrechten. EuropeAid investeert vooral
via haar eigen kanalen en heeft een cofinancieringsprogramma waarmee programma’s van Europese NGO’s in ontwikkelingslanden ondersteund worden. ECHO ECHO staat voor Directoraat-generaal voor Humanitaire Hulp van de Europese Commissie. ECHO’s taken zijn het bieden van assistentie bij noodsituaties en het bieden van hulp aan slachtoffers bij natuurrampen en gewapende conflicten buiten de Europese Unie. Sinds eind 2010 is burgerbescherming toegevoegd als derde taak, zowel binnen als buiten de Europese Unie. De hulp is direct gericht op alle slachtoffers, waarbij ras, religie en politieke overtuiging van deze mensen geen rol spelen. ECHO regelt dat goederen (zoals voedsel en medische voorzieningen) en diensten (zoals medische teams) snel in crisisgebieden terechtkomen. Dit gebeurt via partner-NGO’s als Save the Children, die daarvoor een zogenoemd Framework Programme Agreement (FPA) met ECHO aangaan. Om hiervoor in aanmerking te komen moet aan strenge kwaliteitseisen worden voldaan. ECHO werkt met ongeveer tweehonderd NGO’s, VN-organisaties en andere internationale organisaties. In 1996 is het Disaster Preparedness ECHO-programma opgezet (DIPECHO). Dit onderdeel van ECHO financiert projecten die gemeenschappen ondersteunen op het gebied van ramppreventie. Mensen wordt geleerd hoe ze zichzelf het best tegen natuurrampen kunnen beschermen.
56
foto: chris de bode
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
Thema
Een greep uit de resultaten
€ 325.961
€ 2.882.045
januari 2008oktober 2012
onderwijs
1) 2.544 kinderen (2.071 jongens, 473 meisjes) kregen toegang tot versneld onderwijs via 105 huiskamerklasjes, deze 2.544 kinderen stroomden door naar reguliere basisscholen. 2) 105 mentoren van huiskamerklasjes en 153 leerkrachten van formele basisscholen zijn getraind. Dit resulteert in een beter les - en leerklimaat in de klas. 3) 1522 pakketten met lesmaterialen, 1.522 hygienepaketten, 56 leraarpakketten en 56 schoolpakketten zijn gedistribueerd. 4) Op 11 basisscholen functioneren oudercomités (waarin 110 personen); 105 huiskamerkamerklassen werden ondersteund door oudercomités (waarin 525 personen).
Azië Afghanistan
Goed basisonderwijs voor kinderen in Uruzgan
= Kinderen direct bereikt: 2.544 en indirect bereikt: 6.120.
Scholenbouw en lerarenopleiding voor Uruzgan
€ 661.544
€ 6.250.000
juli 2008 juni 2013
onderwijs
Goed basisonderwijs voor kinderen in Kandahar, vervolgfase
€ 570.809
€ 1.697.417
april 2011 juli 2013
onderwijs
1) 14 scholen opgeleverd (7 in 2012 afgebouwd), laatste 4 scholen voor 90 % af. 2) 56 klaslokalen beschikbaar gekomen. 3) 2 van 3 resource centers voor personeel ministerie van Onderwijs opgeleverd. 4) 43 jongens uit Uruzgan studeren aan lerarenopleiding in Kabul (een 2-jarig curriculum in 14 maanden).
= Kinderen direct bereikt: 2.240 en indirect bereikt: 43.900.
1) 2.801 kinderen (1.288 meisjes en 1.513 jongens) kregen toegang tot versneld onderwijs via 100 huiskamerklasjes. 2) 581 leerkrachten zijn getraind in lesmethoden. 3) op 12 scholen functioneren leraar-oudercomités (met daarin 28 vrouwen en 92 mannen); op 100 huiskamerklassen functioneren oudercomités (met in totaal 500 mannen en vrouwen). 4) Afghaanse onderwijsautoriteiten begrijpen nut en noodzaak van huiskamerklassen naast het formele basisonderwijs. = Kinderen direct bereikt: 2.801 en indirect bereikt: 7.200.
Betere basisvoorzieningen en capaciteitsopbouw in Uruzgan
€ 1.301.154
€ 4.808.410
april 2009 maart 2013
onderwijs
Resultaten Save the Children binnen het gezamenlijke programma van het Dutch Consortium for Uruzgan (DCU): 1) 300 straatkinderen (waarvan 70 meisjes) kregen opleiding in kleermaken of borduren. 2) 600 drugsverslaafden konden terecht in 1 van de 3 opvangcentra. 3) 208 drugverslaafden zijn succesvol behandeld voor hun verslaving. 4) 480 overheidsbeambten zijn geïnformeerd over kinderrechten. 5) 350 volwassenenen (waarvan 120 vrouwen) kregen alfabetiseringslessen. 6) 10 jongeren kregen training in productie van radioprogramma’s. = Kinderen direct bereikt: 310* en indirect bereikt: 8.500.
*dit programma richt zich m.n. op volwassenen en bereikt kinderen vooral indirect Verbeterde sociale dienstverlening en maatschappelijke participatie van vrouwen en jongeren door middel van vakonderwijs
€ 8.241
€ 1.544.870
oktober 2012 maart 2015
onderwijs, bescherming
Het programma is 1 oktober 2012 van start gegaan. Deze eerste maanden zijn gebruikt om staf aan te nemen, administratieve zaken te regelen en de eerste contacten te leggen met de vrouwen en jongeren. In het jaarverslag van 2013 rapporteren we de eerste concrete resultaten van het programma.
Herbouw van Shah Mansur school
€ 431
€ 44.320
augustus 2012 maart 2013
onderwijs
1) 2 klaslokalen herbouwd die door explosies in verband met geweld in het gebied vernield werden. 2) Onderhoud gedaan aan de schoolgebouwen (ramen, deuren, toegangspoorten, etcetera).
Cambodja
IKEA Soft Toys Campaign 2012
€ 234.055
€ 234.055
januari 2012 december 2012
bescherming
China
Meer onafhankelijkheid voor kinderen met een handicap
€ 13.481
€ 18.787
april 2012augustus 2012
gezondheidszorg Kinderen met een handicap zijn beter in staat voor zichzelf te zorgen, doordat ze getraind zijn in zelfstandig wonen, koken, schoonmaken en tuinieren.
= Kinderen direct bereikt: 200.
Save the Children Nederland droeg bij aan een groter Save the Children-programma om discriminatie op scholen in Cambodja tegen te gaan.
= Kinderen direct bereikt: 160 en indirect bereikt: 2.000. 58
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
India
Voorkomen van kindersterfte in de sloppenwijken van Delhi
Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
€ 9.988
€ 1.623.864
mei 2010 gezondheidszorg 1) 216.518 behandelingen in de mobiele klinieken. september 2012 2) 4.113 zwangere vrouwen hebben prenatale zorg ontvangen.
Thema
Een greep uit de resultaten
= Kinderen direct bereikt: 42.891 en indirect bereikt: 46.500.
Zie uitgebreide beschrijving op pagina 37. De bestedingen voor dit programma zijn om boekhoudkundige redenen reeds geregistreerd in voorgaande jaren.
Kirgizië
Voorkomen van kindersterfte in de sloppenwijken van Delhi II
€ 65.000
Ziektes in sloppenwijken verminderen door verbeterde hygiëne
€ 31.501
€ 150.000
oktober 2012 - gezondheidszorg 1) Sloppenwijkbewoners hebben toegang gekregen tot gezondheidszorg via de mobiele klinieken. september 2013 2) Kinderen zijn gemeten in hun groei. = Kinderen direct bereikt: 14.297 en indirect bereikt: 15.500.
€ 120.000
november 2011 - oktober 2014
gezondheidszorg 1) Gezondheids- en sanitatieteams zijn opgezet. 2) Kwaliteit van water is getest en de riolering in de sloppenwijken is ontstopt. = Kinderen direct bereikt: 5.942 en indirect bereikt: 7.590.
Integreren van straatkinde- € 20.623 ren in het reguliere onderwijssysteem via een leer- en activiteitencentrum.
€ 128.800
Beter basisonderwijs door maatschappijopbouw
€ 60.204
€ 303.621
februari 2010 mei 2012
onderwijs
Promotie van vrede door dialoog versterking in de gemeenschappen
€ 478.951
€ 604.670
november 2011 - april 2013
bescherming
Meisjes en jongens in Balochistan naar school
€ 3.238.620
€ 10.181.445 december 2009 - november 2014
onderwijs
Toekomstperspectief voor kinderen in Battagram
€ 3.195.249
€ 14.000.000 november 2011 - oktober 2015
onderwijs en kostwinning
mei 2012 april 2014
onderwijs
1) 107 kinderen waren eind 2012 ingeschreven in het leer- en activiteitencentrum. 2) 2.250 leden van de gemeenschap hebben informatie gekregen over kinderrechten. = Kinderen direct bereikt: 123 en indirect bereikt: 1.000.
400 kinderen waren actief betrokken bij het opzetten van schoolbesturen, gemeenschapsplannen voor schoolverlaters en verbeteringen aan de scholen. = Kinderen direct bereikt: 10.939 en indirect bereikt: 44.951.
Dit programma richt zich op het verminderen van de oorzaken en factoren van conflict, en het promoten van duurzame vrede en stabiliteit in Kirgizië. In 2012 startten we projecten om etnische geschillen in de gemeenschappen op te lossen of te minimaliseren. Speeltuinen werden aangelegd, sportactiviteitien bij scholen aangeboden en basisgezondheidscentra werden opgezet. = Kinderen direct bereikt: 38.919 en indirect bereikt: 18.529.
Pakistan
1) 86.684 kinderen (53,957 meisjes en 32.727 jongens) zitten op 340 bereikte scholen. 2) 83 kleuterscholen zijn afgebouwd, 12 lagere scholen zijn opgewaardeerd naar middelscholen voor meisjes en 8 middelscholen zijn opgewaardeerd tot middelbare scholen voor meisjes. 159 basisscholen zijn opgeknapt. 3) 1100 leraren zijn getraind in kindvriendelijke en participatieve onderwijsmethodes 4) 301 scholen hebben lesmaterialen ontvangen. = Kinderen direct bereikt: 86.684 en indirect bereikt: 286.057.
Het programma is gestart met trainingen aan overheidspersoneel, leraren en vrijwilligers en met de productie van lesmaterialen en lesmethoden. De scholenbouw is ook van start. Verder zijn 78 jongeren getraind op activiteitenom in hun onderhoud te voorzien. = Kinderen direct bereikt: 16.441 en indirect bereikt: 21.992
Zie uitgebreide beschrijving op pagina 35. Noodhulp voor de door € 25.000 het conflict getroffen bevolking in het noorden van Pakistan
€ 25.000
mei 2012 november 2012
bescherming en onderwijs (noodhulp)
Save the Children droeg bij aan een programma van Save the Children Internationaal. De verstrekte subsidies droegen bij aan: 1) opvang van 719 kinderen in kindvriendelijke omgevingen, waar ze in een veilige omgeving weer kind kunnen zijn. 2) toegang voor diezelfde kinderen tot basisonderwijs in tijdelijke klaslokalen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
59
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
Verstrekte subsidies 2012
Verbeterde sociale dienst€ 22.028 verlening en maatschappelijke participatie van vrouwen en jongeren d.m.v. vakonderwijs
Budget
Looptijd
Thema
Een greep uit de resultaten
€ 1.533.086
oktober 2012 mei 2015
onderwijs, bescherming
Het programma is in oktober 2012 van start gegaan. De eerste maanden zijn gebruikt om administratieve zaken te regelen, staf aan te nemen en eerste contacten te leggen met belanghebbenden binnen dit programma. In het jaarverslag van 2013 rapporteren we de eerste concrete resultaten van het programma.
1) 60 leraren getraind op rampenparaatheid, 40 trainers getraind op burgerbescherming en rampenparaatheid. 2) 40 teams opgezet om gemeenschappen te wapenen tegen natuurrampen. 30 paraatheidsplannen zijn opgesteld en 30 simulatie-oefeningen uitgevoerd. 3) 1750 Kinderen zijn beter voorbereid op mogelijke dreigingen gedurende noodsituaties. Hun specifieke behoeftes zijn opgenomen in 30 rampenplannen van de gemeenschappen. 4) 4000 noodhulpkits gedistribueerd; 500 kinderclubs (met 5000 leden) opgezet.
Tadzjikistan, Kinderen in Centraal-Azië Kirgizië, wapenen tegen natuurOezbekistan rampen
€ 133.391
€ 684.033
mei 2012 november 2013
bescherming
Tadzjikistan
€ 466.456
€ 500.000
juli 2012 november 2012
kostwinning
= Kinderen direct bereikt: 752 en indirect bereikt: 6.270.
Voedselzekerheid voor kwetsbare huishoudens in de winter van 2012
1) 1550 huishoudens (10,850 personen) ontvingen cash vouchers, met een waarde van 20% van hun dagelijkse voedselbehoefte. 2) 2,130 huishoudens ontvingen landbouw vouchers, waarmee 0.5 ha wintertarwe kan worden geplant. = Kinderen direct bereikt: 14.600.
Vietnam Vietnam
IKEA IKEA
€0 € 239.952
€ 169.060 € 239.952
april 2010 maart 2012
onderwijs
januari 2010 december 2012
onderwijs
Alle bestedingen voor dit programma dat zich richt op basisonderwijs zijn gedaan in 2011. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
3.615 kinderen van minderheden en gehandicapte kinderen kregen toegang tot goed basisonderwijs. = Kinderen direct bereikt: 3.615.
Midden-Oosten / Oost-europa Armenië
Betere bestaansmiddelen voor arme gezinnen op het Armeense platteland
€ 70.243
€ 150.000
december 2011 - oktober 2013
kostwinning
€ 48.439
€ 483.140
november 2009 - februari 2012
kostwinning
€ 86.714
€ 216.000
februari 2012 augustus 2013
kostwinning
1) 50 gezinnen op het Armeense platteland ontvingen materialen waarmee ze de productie van hun moestuinen kunnen verhogen. 2) 50 gezinshoofden zijn getraind in innovatieve tuinbouwmethodes. 3) 64 jongeren en 50 ouders namen deel aan een workshop over gezond eetgedrag. = Kinderen direct bereikt: 64.
Azerbeidzjan Toegang tot de arbeidsmarkt voor jongeren
In 2012 is dit programma afgebouwd. Sinds de start in 2009 zijn 3.097 kinderen (1.852 jongens en 1.245 meisjes) in inrichtingen bereikt met stages, beroepsopleidingen en trainingen. = Kinderen direct bereikt: 3.097 en indirect bereikt: 5.489
Capaciteitsopbouw Blindenorganisaties
1) 60 leden van 2 blindenorganisaties zijn getraind om beter in hun eigen kostwinning te kunnen voorzien. Ze kregen informatie over hun rechten en werden doorverwezen naar de relevante instanties. = Kinderen direct bereikt: 0* en indirect bereikt: 55
*dit programma richt zich m.n. op volwassenen en bereikt kinderen vooral indirect Georgië, Azerbeidzjan, Armenië
Regionale actie voor kinderparticipatie
Georgië, Armenië
Verminderen van impact van natuurrampen op kinderen in kinderdagverblijven en tehuizen
€ 233.060
€ 648.038
december 2010 - juni 2013
bescherming
1) 1.961 nieuwe scholieren binnen 86 nieuwe kindgroepen hebben kennis en vaardigheden opgedaan waarmee ze kinderrechtenschendingen kunnen aanpakken. 2) 135 kleinschalige projecten zijn door deze kinderen uitgevoerd om hun lokale situatie te verbeteren. = Kinderen direct bereikt: 1.961 en indirect bereikt: 39.129.
€ 151.841
€ 430.000
juni 2012 augustus 2013
bescherming
1) 124 instellingen waar kwetsbare kinderen verblijven in Armenië en Georgië zijn vertrouwd gemaakt met rampenpreventie en lokale rampenplannen. 2) 5.283 kinderen in 124 instellingen zijn bereikt met onder meer trainingen en fysieke aanpassingen aan de gebouwen. 3) 647 kinderen (broertjes of zusjes van de kinderen in de instellingen) namen deel aan bewustwoordingsactiviteiten. = Kinderen direct bereikt: 5.283 en indirect bereikt: 647.
Zie pagina 50 voor een uitgebreide projectbeschrijving. “
60
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
Jordanië
Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
Thema
Noodhulp ten behoeve van € 15.000 Syrische vluchtelingen in Jordanië
€ 15.000
maart onderwijs en september 2012 bescherming (noodhulp)
Aman Project - Safe you, Safe me
€ 25.000
september 2012 bescherming - februari 2013
Een greep uit de resultaten
1) 71 kinderen kregen toegang tot kleuteronderwijs in een beschermde omgeving. 2) 71 kinderen kregen toegang gekregen bescherming tegen fysieke en psychosociale schade. Ook is hun cognitieve, sociale en emotionele welzijn bevorderd. = Kinderen direct bereikt: 71 en indirect bereikt: 13.929.
€ 20.000
1) Leraren kunnen schoolkinderen beter beschermen door hun kennis uit de 'Safe You, Safe Me'-trainingen. 2) 14 medewerkers van lokale organisaties zijn getrained in de ‘Safe you, Safe me’-methode. 3) 421 kinderen en hun ouders hebben meer kennis en begrip over kinderrechten na deelname aan de ‘Safe you, Safe Me’-trainingen. = Kinderen direct bereikt: 421 en indirect bereikt: 575.
Bescherming van Syrische vluchtelingenkinderen in Jordanië
€0
€ 500.000
december 2012 - juni 2014
Bescherming
Girls Can! Beter onderwijs- en ontwikkelingsmogelijkheden voor meisjes zonder toegang tot school of opleiding.
€ 9.832
€ 224.279
juli 2012 juni 2014
onderwijs, kostwinning
Werkgelegenheid voor arme huishoudens (fase 6)
€ 330.696
€ 1.000.000
april 2011 maart 2012
kostwinning
Ondersteuning veldkantoor Palestijnse Gebieden
€ 43.325
€ 50.000
april 2012december 2012
overig
Dit programma verkeerde eind 2012 nog in de opstartfase. In het jaarverslag van 2013 rapporteren we over de eerste concrete resultaten. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
1) 20 meisjes, 20 moeders en 10 trainers uit lokale organisaties zijn getraind op zelfredzaamheid, financiële vaardigheden en bedrijfsvoering. 2) 111 ouders en gemeenschapsleiders namen deel aan bewustwordingssessies. 3) Het ministerie van Onderwijs agendeert de problematiek van thuisblijfmeisjes bij de schoolcomités van 50 scholen. = Kinderen direct bereikt: 20 en indirect bereikt: /
Palestijnse gebieden
314 gezinshoofden hebben binnen hun gemeenschap geld verdiend waarmee ze hun meest noodzakelijke levensbehoeften konden betalen. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: 1.120.
Bijdrage aan operationale kosten van het programma; uitvoeren van een nulmeting over voedselzekerheid en capaciteitsopbouw. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
Turkije
Werkgelegenheid arme huishoudens (fase 7)
€ 12.774
International Leadership Academy
€ 161.409
€ 50.000 € 428.146
april 2012 augustus 2012
kostwinning
Bijdrage aan opstart fase 7 van werkgelegenheidsprogramma = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
september 2010 onderwijs - augustus 2013
1) 124 jongeren zijn getraind om zelf trainingen te verzorgen. 2) 2.290 jongeren hebben training gevolgd over financiële vaardigheden, onderhandelingstechnieken en ICT. = Kinderen direct bereikt: 2.290 en indirect bereikt: /
Afrika Burkina Faso
Noodhulp vanwege voedselcrisis
Democratische Republiek Congo
Noodhulp vanwege conflict € 0 Goma
€ 20.000
Het tegengaan van kindersterfte in Masisi regio, Noord-Kivu
€ 120.000
€ 25.000
€ 25.000
juni 2012 december 2012
Gezondheidszorg (noodhulp)
Dit programma wordt operationeel in 2013. De resultaten ervan worden opgenomen in ons jaarverslag van 2013. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
-€ 4.791
november 2012 - februari 2013
gezondheidszorg, onderwijs (noodhulp)
1) 240 ontheemde kinderen zijn behandeld voor ziekten en/of ondervoeding. 2) 110 ontheemde kinderen kregen onderwijs en lesmaterialen.
april 2010 januari 2011
gezondheidszorg Dit betreft een correctie op eerder gerapporteerde uitgaven.
= Kinderen direct bereikt: 350 en indirect bereikt: 6.000.
= Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
61
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
Thema
Een greep uit de resultaten
Terugdringen van acute on- € 42.835 dervoeding en kindersterfte in het Luberogebied I
€ 103.060
oktober 2011 - gezondheidszorg 1) 223 gezondheidswerkers uit gemeenschappen en 29 gezondheidswerkers uit de klinieken zijn getraind in september 2012 herkenning en behandeling van ondervoede kinderen 2) 650 kinderen zijn behandeld voor acute ondervoeding.
Terugdringen van acute on- € 0 dervoeding en kindersterfte in het Luberogebied II
€ 103.400
november 2012 - oktober 2013
Verstrekken van schoolmeubilair en lesmateriaal op scholen in Lubero
€ 45.334
€ 169.522
september 2011 onderwijs - augustus 2014
Dutch Consortium for Rehabilitation
€ 942.278
= Kinderen direct bereikt: 650 en indirect bereikt: 17.984.
gezondheidszorg Dit programma werd eind 2012 opgestart. In het jaarverslag van 2013 rapporteren we de eerste concrete resultaten. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: /
1) 612 schoolbanken op scholen gedistribueerd 2) 124 tafels en stoelen voor leerkrachten op scholen gedistribueerd = Kinderen direct bereikt: 3.191 en indirect bereikt: 9.573.
€ 4.013.891
januari 2011 december 2015
onderwijs
1) 53 klaslokalen zijn gebouwd of gerepareerd 2) 42 kinderclubs zijn ondersteund 3) 92 leerkrachten zijn getraind = Kinderen direct bereikt: 6.602 en indirect bereikt: 19.806.
Zie de uitgebreide beschrijving op pagina 40. Ethiopië
Ivoorkust
Ondersteuning van moeders in het terugdringen van geboorte- en kindersterfte
€ 91.162
Voorkomen van kindersterfte in Moyen Cavally
€ 80.000
€ 206.800
november 2011 - oktober 2012
gezondheidszorg 789 gezondheidswerkers in gemeenschappen en 135 gezondheidswerkers van de overheid zijn getraind in diagnoses stellen, behandeling en nazorg. = Kinderen direct bereikt: 779 en indirect bereikt: 18.116.
€ 206.120
december 2011 - juli 2012
gezondheidszorg 1) 13.172 geïmpregneerde muskietennetten zijn uitgedeeld ter voorkoming van malaria. 2) 7.778 moeder- en kindgezondheidsboeken zijn uitgedeeld via klinieken. = Kinderen direct bereikt: 8.100 en indirect bereikt: 924.
Liberia
Dutch Consortium for Rehabilitation
€ 422.501
€ 1.239.388
januari 2011 december 2015
onderwijs
1) 18 klaslokalen en 2 kantoren voor schooldirecteuren zijn gebouwd. 2) 2.593 kinderen hebben lesmaterialen ontvangen. = Kinderen direct bereikt: 3.682 en indirect bereikt: 14.764.
Zie de uitgebreide beschrijving op pagina 40.
Malawi
Vrouwengroepen in touw om kindersterfte terug te dringen
€ 46.968
€ 103.060
juli 2011 - december 2012
gezondheidszorg 1) 7 vrijwillige facilitators zijn getraind. 2) 681 informatiebijeenkomsten werden georganiseerd, waaraan 86.963 mensen hebben deelgenomen.
Childlink
€ 44.526
€ 44.526
januari 2012 december 2012
onderwijs, Het geld draagt bij aan een groter programma dat door meerdere lidorganisaties van Save the Children gezondheidszorg wordt gesteund. In Malawi is Save the Children Nederland actief met gezondheidszorgprogramma’s, voeding en livelihoods en voorschools onderwijs.
= Kinderen direct bereikt: 27.646 en indirect bereikt: 25.336.
= Kinderen direct of indirect bereikt: / Bijdrage aan Save the Children International Sponsorprogramma.
Niger
Noodhulp voor de door de voedselcrisis getroffen bevolking in Niger
€ 25.000
€ 25.000
januari 2012 december 2012
gezondheidszorg 1) 100 gezinnen hebben een hygiënepakket ontvangen met daarin een emmer, 24 stukken zeep en 200 (water en sanitaiwaterzuiveringstabletten. re voorzieningen) 2) 6.226 mensen hebben voorlichting gekregen over goede hygiëne. = Kinderen direct bereikt: 300 en indirect bereikt: /
Oeganda
Dutch Consortium for Rehabilitation
€ 416.492
€ 2.357.292
januari 2011 december 2015
onderwijs, 1) 12.734 kinderen kregen toegang tot onderwijs. livelihood en 2) 5.664 kinderen zijn behandeld tegen veel voorkomende ziekten. gezondheidszorg 3) 5.000 kinderen hebben schoolmaterialen ontvangen = Kinderen direct bereikt: 12.734 en indirect bereikt: 14.904.
Zie de uitgebreide beschrijving op pagina 40.
62
Totaal overzicht - programma’s
Land
Programma
Het opbouwen van een kindvriendelijk rechtsysteem en maatschappelijke participatie van jongeren d.m.v. vakonderwijs Zuid-Soedan Dutch Consortium for Rehabilitation
Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
€ 268.701
€ 1.589.281
oktober 2012 - onderwijs en september 2015 bescherming
Thema
Een greep uit de resultaten
Dit programma verkeerde eind 2012 nog in de opstartfase. In het jaarverslag van 2013 rapporteren we de eerste concrete resultaten. = Kinderen direct of indirect bereikt: /
€ 1.036.611
€ 4.456.977
januari 2011 december 2015
onderwijs en livelihoods
1) 3152 kinderen hebben lesmaterialen ontvangen. 2) 5 klasruimtes zijn opgeknapt en 3 wc’s gebouwd. 3) 12 kinderclubs zijn ondersteund en hun 183 leden zijn getraind. 4) 352 boerengezinnen met 704 kinderen hebben landbouwmaterialen ontvangen. = Kinderen direct bereikt: 6.695 en indirect bereikt: 549.
Zie de uitgebreide beschrijving op pagina 40. Zuid-Soedan, Dutch Consortium for Rehabilitation Liberia, Oeganda en DRC
€ 268.701
€ 1.589.281
januari 2011 december 2015
overig
Activiteiten in Nederland tbv. het Dutch Consortium for Rehabilitation. Hieronder vallen website, nieuwsbrieven, mediareizen, contacten met politici alsmede technische ondersteuning van het programma.
ZuidSoedan
€ 25.000
€ 25.000
juli 2012 maart 2013
onderwijs
1) 33 vluchtelingenkinderen kregen toegang tot basisonderwijs in de vluchtelingenkampen. 2) 8 leraren zijn aangenomen en getraind.
Noodhulp voor de door conflict getroffen bevolking in Zuid-Soedan
= Kinderen direct bereikt: 33 en indirect bereikt: 167.
Bijdrage aan programma van Save the Children International Het opbouwen van een kindvriendelijk rechtsysteem en maatschappelijke participatie van jongeren d.m.v. vakonderwijs Hoorn van Afrika
€ 29.781
Noodhulp voor de door € 15.000 droogte getroffen bevolking in Somalië en Ethiopië
€ 2.449.060
€ 40.000
oktober 2012 - september 2015
bescherming, kostwinning
Dit programma is 1 oktober 2012 van start gegaan. De eerste maanden zijn gebruikt om voor opstartactiviteiten. In het jaarverslag van 2013 vermelden we de eerste resultaten.
juli 2011 juni 2013
gezondheidszorg Save the Children Nederland droeg bij aan de continuering van het noodhulpprogramma van Save the (noodhulp) Children International, dat startte in 2011.
= Kinderen direct of indirect bereikt: /
= Kinderen direct of indirect bereikt: /
Zie ook beschrijving van het Kindernoodhulpfonds (pagina 55). Hoorn van Afrika
Noodhulp voor de door € 8.956 droogte getroffen bevolking in Somalië en Ethiopië
€ 1.046.673
juli 2011 april 2012
gezondheids1) Somalië: 63.000 mensen, (waarvan ca. 45.000 kinderen) kregen toegang tot schoon drinkwater, door het zorg (voeding, opzetten van 6 waterpunten en distributie van schoon drinkwater. schoon drinkwa- 2) Somalië: ruim 53.000 mensen (waarvan ca. 38.000 kinderen) kregen toegang tot betere sanitaire voorzieter, en sanitaire ningen doordat ze een zeepvoorraad voor 3 maanden kregen en door de aanleg van 159 latrines. voorzieningen) 3) Ethiopië: ruim 79.000 mensen (waarvan ca. 52.000 kinderen) kregen toegang tot schoon drinkwater door het opzetten en repareren van in totaal 20 waterpunten. 4) Ethiopië: 2.326 kinderen en 820 vrouwen namen deel aan voedingsprogramma’s voor zogende vrouwen en ondervoede kinderen. = Kinderen direct bereikt: 97.000 en indirect bereikt: /
Latijns-Amerika Bolivia
Kinderen wapenen tegen natuurrampen
€ 566.948
€ 820.000
mei 2011 december 2012
bescherming
Capaciteitsopbouw veldkantoor Bolivia
€ 1.700
€ 1.700
november 2012
overig
1) 10.852 kinderen (50% meisjes, 50% jongens) zijn actief in calamiteitenteams op scholen. 2) 98 leraren op 35 geselecteerde scholen kregen training op het gebied van rampenrespons. = Kinderen direct bereikt: 10.852 en indirect bereikt: 63.060.
Met dit programma leverden we een bijdrage aan de trainingskosten voor personeel op het veldkantoor.
63
Totaal overzicht - programma’s Verstrekte subsidies 2012
Budget
Looptijd
Reckitt Benckiser Global Program
€ 40.715
€ 43.780
januari 2012 december 2012
Ondersteuning voor kinderen met een beperking in Chiquimula
€ 1.386
€ 1.540
februari 2012 mei 2012
Childlink
€ 32.919
Land
Programma
Brazilië
Guatemala
Thema
Een greep uit de resultaten
Bijdrage aan groter programma van Save the Children International. Dit programma richt zich op 18.000 kinderen onder de vijf jaar en 8.000 moeders middels onder meer training van 250 gezondheidswerkers, bewustwording over moeder- en kindzorg en opleiding van 200 gemeenschapsleden die zich voor betere gezondheidszorg inzetten en de overheid op haar verantwoordelijkheden gaan aanspreken. = Kinderen direct bereikt: / en indirect bereikt: 18.000
Haïti
gezondheidszorg Medische ondersteuning voor kinderen met een lichamelijke beperking. Bijdrage aan een groter programma. = Kinderen direct bereikt en indirect bereikt: /
€ 32.919
januari 2011 december 2011
onderwijs
Dit programma is een bijdrage aan een groter Save the Children International Sponsorprogramma in Midden- en Zuid-Amerika dat door meerdere Save the Children-lidorganisaties wordt gesteund. Save the Children Nederland draagt o.m. bij aan hulp voor Haïti. In Haïti is 14% van de kinderen onder de 15 wees, en een kwart daarvan is extreem kwetsbaar. Save the Children voorziet ze van scholing, psychologische bijstand en gezondheidszorg. = Kinderen direct of indirect bereikt: /
Veilig en goed kleuter- en basisonderwijs na de zeer zware aardbeving van 2010
€ 719.468
€ 1.961.854
oktober 2010 februari 2013
onderwijs
1) 13 klaslokalen zijn gebouwd die aardbeving- en orkaanbestendig zijn. Alle gebouwen zijn voorzien van schoolbanken en lesmateriaal voor in totaal 970 leerlingen. 2) 328 leraren en schooldirecteuren van basisscholen zijn getraind in verbeterde leervaardigheden, kindvriendelijke leeromgeving en kinderparticipatie. 3) 9 centra voor kleuteronderwijs zijn gerehabiliteerd; meubels en lesmaterialen zijn uitgedeeld op 22 centra voor 2,596 kinderen en 84 begeleiders; 86 begeleiders en 8 schooldirecteuren zijn getraind in beter onderwijs; assessment van water en sanitatie verricht op 9 centra. 4) 1,067 ouders participeerden in sessies over het belang van voorschoolse educatie.
Vergroten overlevingskansen van kinderen uit de inheemse Lenca gemeenschappen van Honduras
€ 64.000
€ 160.000
november 2011april 2013
gezondheidszorg 1) 34 lokale moeder- en kindzorg groepen met 101 vrijwilligers zijn functioneel. 2) 786 kinderen, 236 zwangere vrouwen en 786 moeders hebben deelgenomen aan de moeder- en kindzorggroepen. 3) 34 lokale gezondheidscomités (waarin 118 vrouwen en 80 mannen) zijn functioneel en voeren hun werkplannen uit ter verbetering van welzijn in lokale gemeenschappen. 4) 9 gezondheidsklinieken zijn gerehabiliteerd.
= Kinderen direct bereikt: 3.566 en indirect bereikt: 10.384.
Honduras
= Kinderen direct bereikt: 2.383 en indirect bereikt: 1.200.
Mexico
Onderwijs voor kansarme kinderen in Chiapas
-€ 15.476
€ 327.645
februari 2009 juni 2013
onderwijs
Consultancy ontwikkelen Child Survival voorstel Chiapas Mexico
€ 5.500
€ 5.500
mei 2012 juli 2012
overig
1) Educatieve workshops gegeven op 22 scholen over kinderrechten en tegengaan van geweld. In deze workshops hebben 2,383 jongens en 2,112 meisjes geparticipeerd. Aan 2 workshops over preventie geweld en risico's aan kinderarbeid hebben 258 ouders meegedaan. = Kinderen direct bereikt: 4.495 en indirect bereikt: 16.000.
foto: chris de bode
Save the Children Mexico kreeg steun van een consultant bij de ontwikkeling van een voorstel ter voorkoming van kindersterfte. Het voorstel is inmiddels afgerond. = Kinderen direct of indirect bereikt: /
64
4. Activiteiten in Nederland
foto: chris de bode
activiteiten in nederland
Voor ons werk is draagvlak bij het Nederlandse publiek van groot belang. We informeren, inspireren en betrekken mensen bij ons werk door publiekscommunicatie, voorlichting, campagnes en door consequent ons ‘gezicht’ te tonen aan de Nederlandse samenleving. Maar met het creëren van draagvlak alleen zijn we er nog niet. Om ons werk goed te kunnen doen hebben we ook financiële middelen nodig. Daarom is de steun van onze donateurs, corporate partners, fondsen, stichtingen en bedrijven van essentieel belang. Dankzij die steun is Save the Children in staat daadwerkelijk verandering te brengen in het perspectief van kinderen wereldwijd. 4.1 Communicatie Op het gebied van communicatie hebben we in 2012 een aantal doelstellingen gesteld: 1. Geholpen naamsbekendheid van 30% binnen de primaire doelgroepen. 2. Merkwaardering van 60. 4. Genereren van vrije publiciteit met een mediawaarde van € 1.2 miljoen waarmee we 30 miljoen mensen bereiken. 5. Het betrekken van minimaal 65.000 personen die actief participeren in onze campagnes. Voor het bereiken van deze communicatiedoelstellingen hebben we de volgende activiteiten ontplooid: 1. Het uitrollen van een mediacampagne 2. Het lanceren van een nieuwe website 3. Het voeren van een proactief persbeleid 4. Het organiseren van activiteiten rondom het thema ‘Dromen’ 5. Deelname aan het tv-programma Junior Dance 6. Het voeren van campagnes 7. Het uitgeven van publicaties 4.1.1 Het uitrollen van een mediacampagne Begin 2012 zijn we gestart met een intensieve campagne op tv, in combinatie met online activiteiten en advertenties. Onderzoek na afloop van deze campagne heeft uitgewezen, dat deze inzet zijn vruchten heeft afgeworpen. Onze naamsbekendheid was gestegen
van 22% naar 31% binnen onze doelgroepen ‘jonge gezinnen’ en ‘vitale senioren’. Door een sterke focus op onze primaire doelgroepen is onze algemene naamsbekendheid in de Charibarometer echter gedaald van 18 naar 15%. In 2013 zullen we met eigen onderzoek de naamsbekendheid binnen onze doelgroepen opnieuw meten. 4.1.2. Het lanceren van een nieuwe website In oktober 2012 werd een nieuwe website gelanceerd. Doelstelling was een moderne, toekomstgerichte website te creëren die de voorlichtings-, fondsenwervende en algemene doelstellingen zou ondersteunen. Al in de eerste weken van de nieuwe website hebben we een significante verbetering in online prestaties kunnen constateren. In totaal heeft www.savethechildren.nl in 2012 ruim 188.000 unieke bezoekers getrokken: gemiddeld ruim 500 per dag. 4.1.3. Het voeren van een proactief persbeleid Save the Children heeft een intensief mediabeleid gevoerd ten aanzien van een aantal actuele onderwerpen. Zo hebben we achttien persberichten uitgestuurd. Deze hebben een mediawaarde van € 2,7 miljoen opgeleverd en leidden ertoe dat 34 miljoen keer naar de uitingen werd gekeken. De pers pikte met name informatie op over het geweld in Syrië en de kou in Afghanistan. Ook het jaarlijkse Moederdagrapport stond in de belangstelling. Veel vrije publiciteit kregen we met de actie ‘Brei een mutsje voor CentraalAzië’. Veel breiwinkels, zorginstellingen en hobbyclubs zochten zelf de publiciteit op, vooral bij de lokale en regionale media.
universeel en geeft een kind perspectief. De plek waar een kind geboren wordt, heeft echter wel invloed op de mogelijkheid om dromen te realiseren. Save the Children wil graag laten zien dat dromen universeel is, en dat het dromen over de toekomst energie en hoop geeft. We vroegen fotograaf Chris de Bode om in India, Haïti, Mexico, Liberia en Turkije de dromen van kinderen te portretteren. Dit leverde een prachtige reeks foto’s en verhalen op. In januari plaatste het magazine Kek Mama een portrettenserie (acht pagina’s) met droomfoto’s van kinderen in de sloppenwijken van Delhi. Met een mediawaarde van ruim € 40.000,- en een lezerspubliek van ruim 50.000 mensen per maand was dit een enorm cadeau voor Save the Children. We nodigden hoofdredacteur Brigitte Donders uit om ambassadeur te worden van Save the Children en om mee te gaan naar ons programma ‘Leren en Verweren’ in Mexico. Over deze reis schreef zij in het oktobernummer van Kek Mama een reportage. Van de foto’s is ook de tentoonstelling ‘De Kracht van Dromen’ gemaakt. Deze werd in oktober geopend tijdens het Vredesconcert in de Westerkerk in Amsterdam. Na twee maanden is de tentoonstelling op reis gegaan en in heel Nederland te zien geweest.
Met de reportages in het tijdschrift Kek Mama realiseerden we een mediawaarde van € 67.500,-. Met publicaties in Zin, Ook, Grazia en Margriet behaalden we een mediawaarde van € 37.560,-. In totaal bracht het partnerschap met Sanoma ons gratis publiciteit ter waarde van € 105.060,-. We bereikten met deze publiciteitsactiviteiten 34 miljoen mensen, dat wil zeggen dat onze uitingen 34 miljoen keer zijn bekeken. 4.1.4 Het organiseren van activiteiten rondom het thema ‘Dromen’ Elk kind heeft dromen, waar het ook geboren wordt. En elk kind moet de kans krijgen om dromen te verwezenlijken. Dromen is 66
activiteiten in nederland
Red hun leven.
Red hun dromen. Red hun toekomst.
Geef kinderen kans op een betere toekomst. Geef op giro 809.
67
activiteiten in nederland
Meisjes in Mexico, reisverslag van Brigitte Donders Inleiding Begin juni 2012 reisde de hoofdredacteur van de Kek Mama, Brigitte Donders, met ons mee naar de Mexicaanse staat Chiapas. In het tijdschrift deed zij verslag van haar reis en vooral van haar ontmoeting met Edith, medewerker van Save the Children in Chiapas. Het levensverhaal van Edith maakte diepe indruk op Brigitte. Vooral omdat dit verhaal symbool staat voor het leven van heel veel meisjes in Chiapas. Hieronder een ingekorte versie van haar verslag. Drijvende kracht Tijdens een van de bezoeken aan de projecten ontmoet ik Edith, een vrouw die een diepe indruk op mij maakt. Edith, een Mayaindiaanse en moeder van twee dochters, is een van de drijvende krachten achter Save the Children in Chiapas. Aan de keukentafel in het huisje van haar ouders, deelt ze haar verhaal met mij. Pas 28 jaar is ze, maar ze heeft de power en uitstraling van een gelouterde, wijze vrouw. Niet zo gek als je bedenkt wat ze allemaal heeft meegemaakt. “Veertien jaar was ik toen ik trouwde. Dat klinkt jong, maar in onze gemeenschap is dat heel normaal. Ik wilde het zelfs. Ik zag hoe mijn zus werd behandeld als getrouwde vrouw
en ik hoopte op die manier ook respect van mijn moeder te krijgen. Kinderen hebben hier geen identiteit, letterlijk en figuurlijk. Ze staan niet geregistreerd. Armoede en tradities gaan boven dromen, wensen, emoties en rechten. Ik was kinderlijk naïef en dacht dat trouwen de oplossing zou zijn voor mijn onbeduidende positie in huis. Ach, wat wist ik er nou van… Ik was nog een kind! Mijn verloofde kende ik vijftien dagen toen hij toestemming vroeg aan mijn ouders. Hij was negen jaar ouder dan ik en ik vond hem knap, maar niet aardig. Niemand had mij voorbereid op het huwelijk. Ik dacht dat je dan samen ging wandelen.”
vizier omdat ze ter plekke wat interviews voor radio en tv doet. “En ze boden me een baan aan! Geweldig, want met deze baan kan ik vrouwen en kinderen elke dag leren over hun rechten en mogelijkheden. Ik geef samen met mijn collega’s voorlichting over gezonde voeding, ga op huisbezoek bij gezinnen die het moeilijk hebben en organiseer workshops voor kinderen om ze te leren voor zichzelf op te komen. Als kinderen deelnemen aan de maatschappij en hun rechten kennen, hebben ze hun toekomst in eigen hand. Ze hebben én houden hun eigen identiteit."
Opgroeien met geweld Peinzend zegt ze: “Als ik nu moeder zou worden, zou ik een gat in de lucht springen en met hart en ziel voor mijn kind zorgen. Toen kon ik dat niet.” Haar jonge leeftijd was niet de enige reden dat Edith niet van haar kind kon genieten, ze kreeg ook te maken met geweld en onderdrukking. “Als mijn familie erbij was, deed mijn man heel charmant. Maar zodra we samen thuis waren… Hij mishandelde me: seksueel, fysiek, emotioneel en financieel maakte hij misbruik van me. Hij verkrachtte me, sloeg me in elkaar – ook toen ik zwanger was –, schold me uit en isoleerde me. Ik knoopte armbanden die ik op straat verkocht, met mijn kind op mijn rug. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat werkte ik, ondertussen ging mijn man naar andere vrouwen en dronk hij sterke drank. Net als zoveel mannen hier was hij alcoholist. Het klinkt misschien gek, maar ik wist destijds niet dat ik werd mishandeld. We groeien hier op met geweld. Het hoort erbij en is normaal.”
Veilige toekomst Edith vertelt: "Wij leren ze dat je alles kunt worden wat je maar wilt, als je maar in je droom gelooft. Dat wil ik mijn dochters ook meegeven. Ik wil ze leren dat ze sterke vrouwen kunnen zijn. Mijn oudste dochter wil kok worden in Frankrijk, mijn jongste wil naar Cuba. Dat zij zulke dromen durven te hebben, is geweldig.’ Maar daarmee is Ediths missie nog niet klaar. “Ik wil bij Save the Children nog veel meer bereiken voor kinderen. Mijn levensverhaal is niet uniek: veel vrouwen en kinderen worden hier mishandeld, veel jonge meisjes worden moeder terwijl ze zelf nog kind zijn. Maar ik zie wel veranderingen ontstaan. Langzaam maar zeker maken we vorderingen. Al zijn het maar kleine stapjes, voor mij zijn die heel belangrijk. En ondertussen heb ik genoeg dromen voor de toekomst." Brigitte: “Dag in, dag uit sloven de mensen van Save the Children zich uit om de kinderen én hun ouders een warme en vooral veilige toekomst te geven. Het treft me hoe gedreven de mensen hun werk doen. Ze staan er, elke dag weer, met nooit aflatende passie. Eens te meer denk ik na over de mogelijkheden die ik zelf heb gehad en die wij eigenlijk vanzelfsprekend vinden. Het zijn mensen zoals Edith en organisaties zoals Save the Children die dit ook mogelijk maken voor vrouwen en kinderen in andere delen van de wereld."
Contact met Save the Children Edith wil dat haar kinderen opgroeien in een andere wereld dan zijzelf en besluit te vertrekken. Maar voordat ze dat kan doen, overlijdt haar man. Ze besluit de avondschool te gaan doen. Door haar vertaalwerk voor de lokale overheid, werd ze naar Cuba gestuurd voor een congres over vrouwenrechten. Edith: “Ik, die nog nooit buiten mijn gebied was geweest, met een vliegtuig naar het buitenland! Ik was bloednerveus. Toen ik terugkwam, kreeg ik een eigen radioprogramma, dat ik nog steeds heb. Elke ochtend tussen vijf en zes uur – als de vrouwen het eten voorbereiden en de mannen aan het werk zijn – spreek ik over vrouwen- en kinderrechten. Tijdens haar reis naar Cuba komt Edith in aanraking met Save the Children. De organisatie krijgt haar in het
68
activiteiten in nederland
4.1.5 Deelname aan het tv-programma Junior Dance We bereikten via het tv-programma Junior Dance kinderen en hun ouders en gaven hen voorlichting over de situatie van kinderen wereldwijd. Centraal in deze danswedstrijd voor kinderen stond hun droom om professioneel danser te worden. Via een aantal filmpjes over kinderen in onder andere India, Zuid-Afrika, DR Congo en Niger lieten we zien dat ook deze kinderen dromen hebben, hoewel vaak van een andere orde. Onze ambassadeur Vincent Vianen (winnaar So You Think You Can Dance 2012) zat in de jury en vertelde over zijn eigen dromen, net als de deelnemers aan het dansprogramma. De sms- en belopbrengsten van de (halve) finale kwamen ten goede aan Save the Children. Met het programma bereikten we 930.000 mensen.
Syrië-campagne De situatie in Syrië bereikte in 2012 een dieptepunt: duizenden families vluchtten de grens over naar Jordanië, Libanon, Turkije en Irak. Save the Children heeft de situatie al vroeg in het jaar tot prioriteit benoemd en is een intensieve publiekscampagne gestart. Deze kende drie pieken: in het voorjaar de ‘Stop het geweld in Syrië’-campagne met de oproep om de petitie van Save the Children International met dezelfde naam te tekenen. In Nederland gaven 2.319 mensen gevolg aan deze oproep. In het najaar publiceerde Save the Children het huiveringwekkende rapport Untold Atrocities, waarin Syrische kinderen vertelden wat ze hebben gezien en meegemaakt. Aan het eind van het jaar publiceerden we nog een rapport: Out in the cold, over de gevolgen van de kou voor Syrische vluchtelingen. Rond dit laatste rapport berichtten we twee weken lang in een online dossier op www.trouw.nl. In Nederland besteedden het NOS Journaal en RTL Nieuws aandacht aan onze campagnes rondom Syrië, net zoals het tv-programma Koffietijd, het Jeugdjournaal, vele landelijke- en regionale dagbladen, het tijdschrift Grazia en BNR Nieuwsradio.
foto: save the children
69
activiteiten in nederland
4.1.6 Het voeren van campagnes Kindersterfte Sinds 2010 vestigt Save the Children internationaal de aandacht op het probleem van kindersterfte. We vragen specifiek aandacht voor ondervoeding en vroeggeboorte, net als onze internationale collega’s. Save the Children informeert het Nederlands publiek op verschillende manieren. Onze vrijwilligers geven voorlichting op basis- en middelbare scholen. We vestigen in eigen land de aandacht op internationale rapporten over dit onderwerp (zie pagina 72). En we lanceerden in 2012 een spraakmakende tv-commercial. In deze tv-commercial over Firdoussi is aandacht gevraagd voor ernstige ondervoeding in Niger. Het filmpje was herhaaldelijk te zien op verschillende Nederlandse zenders. We hebben als organisatie intensief stil gestaan bij de impact van dit filmpje. Ook wij, als Save the Children, willen niets liever dan een gelukkige en gezonde Firdoussi aan het Nederlandse publiek tonen. Maar
zolang er kinderen zijn die aan ondervoeding lijden, zien wij het als onze taak om aan de bel te blijven trekken. Voorkomen en genezen Kindersterfte is een grote zorg in landen waar de infrastructuur van de gezondheidszorg van slechte kwaliteit is, of zelfs volledig ontbreekt. Vaak zijn kinderen in dit soort landen ondervoed en onvoldoende gevaccineerd. Ziektes als malaria, diarree, longontsteking en neonatale infecties komen veelvuldig voor en lijden vaak tot sterfgevallen. Save the Children richt zich vooral op de jongste en meest kwetsbare kinderen. Zij leven vaak in extreme armoede. Door medische hulp, medicijnen en voedsel bereikbaar te maken, betekent de inzet van Save the Children het verschil tussen leven en dood. We werken ook aan ziektepreventie, om het moment vóór te zijn waarop kinderen medische hulp nodig hebben. Onze ervaring leert dat kindersterfte op structurele en duurzame wijze kan worden teruggedrongen door gezondheidswerkers op te leiden en moeders voorlichting te geven
Elke minuut sterven er 4 kinderen aan de gevolgen van ondervoeding save Firdaoussi
Red hun leven. Red hun dromen. Red hun toekomst.
over gezonde voeding, hygiëne, zorg, vaccinaties en preventie van ziektes. Ook zwangerschapsbegeleiding is van groot belang, net als gezondheidszorg voor de moeder tijdens zwangerschap en geboorte. Een kind waarvan de moeder overlijdt tijdens de geboorte, heeft drie keer meer kans om te sterven voor zijn of haar tweede verjaardag. Zie de beschrijvingen over India, DR Congo en Honduras voor meer informatie over onze gezondheidsprogramma´s in deze landen. Zie hoofdstuk 3. Breien voor Centraal-Azië Na de succesvolle actie ‘Brei voor India’ in 2010 en 2011, zijn we in 2012 gestart met een nieuwe brei-actie. Dit keer roepen we op om een mutsje te breien voor kinderen in Centraal-Azië. We vragen breiers ook om een bijdrage van één euro. Deze bijdrage zal besteed worden aan een kinderrechtenprogramma in Tadzjikistan. We zorgen ervoor dat pasgeborenen in afgelegen gebieden geregistreerd worden, waardoor ze een paspoort hebben voor de toekomst. Zonder registratie hebben kinderen namelijk geen toegang tot medische zorg, bescherming en onderwijs. Ouders ontvangen het mutsje als cadeautje bij de registratie, terwijl moeders voorlichting krijgen over zorg voor hun baby en de gevolgen van onderkoeling. De actie is gestart in oktober 2012 en zal doorlopen tot maart 2013. Met deze acties kan het publiek betrokkenheid tonen bij de situatie van kinderen in moeilijke omstandigheden. Door de handeling van het breien brengen we mensen in Nederland en moeders met hun kinderen in Centraal-Azië bij elkaar. Iedereen mag meebreien, maar we richten ons in het bijzonder op vier doelgroepen: ouderen, leerlingen van basisscholen, breiwinkels en bedrijven. De website van Save the Children speelt een belangrijke rol in de communicatie. Hier kan het breipatroon gedownload worden en het gebreide mutsje gedeeld worden in een social media-applicatie. Eind 2012 hadden al 5.000 mensen hun betrokkenheid getoond door het patroon te downloaden, informatie aan te vragen, een euro te doneren of een mutsje op te sturen. Via vrije publiciteit, onder andere in landelijke en regionale kranten en aandacht in het tv-programma Koffietijd, bereikten we meer dan vier miljoen mensen.
70
activiteiten in nederland
Alle mutsen verzamelen!
Ook in 2012 is Save the Children een samenwerking aangegaan met Sam’s Kledingactie voor het inzamelen van de mutsjes. Sam’s Kledingactie is de oudste charitatieve kledinginzamelaar van Nederland. Bij de vorige actie zamelden we ruim 200.000 mutsjes in en ook voor deze actie waren de verwachtingen hooggespannen. De logistieke uitdaging van het inzamelen en sorteren van de mutsjes, wilde Jan Jongedijk, directeur van Sam’s, graag samen met ons aangaan. Jongedijk: “ Sam’s Kledingactie doet voor de tweede keer mee aan de mutsjes-breiactie van Save the Children. Wij vinden dit een heel bijzondere actie, mede omdat het aansluit bij de werkwijze en doelstelling van Sam’s. Mensen uit heel het land werken vrijwillig mee aan het breien van mutsjes. Dit kost vrijwel niets en de mutsjes komen direct bij de kinderen terecht. Wij werken ook met vrijwilligers en via de inzameling van gebruikte kleding vergaren we geld dat besteed wordt aan ontwikkelingsprojecten. Bovendien beschikken we over ervaring en faciliteiten op logistiek gebied, waardoor we de grote stroom binnenkomende mutsjes goed kunnen verwerken. Sam’s zet zich graag in voor deze actie want we zien dat er erg veel respons op komt en er veel draagvlak in Nederland is. Opvallend is dat er nog zoveel gebreid wordt! Mutsen op standbeelden
Honderden standbeelden in Groningen, Sittard, Geleen, Den Haag, Utrecht, Haarlem en Amsterdam hadden op 22 oktober 2012 opeens een mutsje op: het werk van onze vrijwilligers. Hiermee gaven zij het startsein voor de actie ‘Brei een mutsje voor Centraal-Azië’. Granny’s on Tour
Voor de actie ‘Brei een mutsje voor Centraal-Azië’ bracht Save the Children jong en oud samen op 20 november – de Internationale Dag van de Rechten van het Kind. Dames van Zorginstelling Willibrord in Wassenaar gaven breiles op basisscholen in Den Haag, Leiden, Hoofddorp en Amsterdam. De oma’s en kinderen breiden samen een mutsje voor een kind in Centraal-Azië. Aangezien het mutsje veelal niet af kon worden gebreid tijdens de breiles ontstond er in veel gevallen een afspraak tussen de oma’s en de kinderen om deze later samen alsnog af te maken! Van ‘Granny’s on tour’ werd verslag gedaan in het NOS-Jeugdjournaal, Algemeen Dagblad, Den Haag FM, Unity-TV en vele andere regionale of lokale media.
Brei een mutsje en doneer één euro op giro 809 voor de baby’s in Centraal-Azië! Kijk op www.savethechildren.nl/breien
71 SAV1202_Kreavak_220x297mm.indd 1
24-09-12 15:14
activiteiten in nederland
4.1.7.2 Nieuwsbrieven In 2012 heeft Save the Children geen papieren nieuwsbrieven verstuurd naar de achterban. Dit zullen we vanaf 2013 weer hervatten. Wel hebben alle donateurs begin januari een brief ontvangen met de aankondiging van onze nieuwe positionering. We hebben in 2012 94.000 digitale berichten verstuurd naar onze achterban. Met informatie over zowel onze reguliere activiteiten als over noodsituaties.
Onze Childlink donateurs ontvingen twee keer een speciale nieuwsbrief over de voortgang van de programma’s in de regio waarvoor zij ons steunen.
Born too Soon
Every Woman’s right
Untold Atrocities
In februari presenteerde Save the Children het Born too soon-rapport waarin de gevaren van vroeggeboorte centraal staan. Het rapport laat zien, dat het aantal vroeggeboortes stijgt en daarmee, na longontsteking, de meeste kinderlevens eist. In het rapport worden aanbevelingen gedaan om dit te veranderen.
Wereldwijd hebben 222 miljoen vrouwen niet de mogelijkheid om zelf te beslissen over (anti)conceptie. Gevolg hiervan is dat er jaarlijks 570.000 kinderen en 79.000 vrouwen vroegtijdig overlijden. In het rapport zoomt Save the Children vooral in op de impact van zwangerschap bij meisjes tussen de vijftien en negentien jaar en laat zien hoe moeder- en kindersterfte teruggedrongen kunnen worden door zwangerschap bij jonge meisjes te voorkomen.
In het hartverscheurende rapport Untold Atrocities vertellen gevluchte Syrische kinderen over de gruwelen die zij hebben meegemaakt en gezien in Syrië en tijdens hun vlucht. De wereldpers reageerde geschokt op het rapport.
4.1.7 Het uitgeven van publicaties 4.1.7.1 Jaarverslag Save the Children hecht veel waarde aan transparantie en verantwoording naar de stakeholders. Een belangrijk onderdeel van deze verantwoording is ons jaarverslag. We streven naar een jaarverslag dat aansluit bij externe vereisten, maar ook naar een informatief en prettig leesbaar document. Een van de graadmeters om te beoordelen of we in deze doelstellingen zijn geslaagd is de Transparantprijs. In 2012 behaalden we de 27ste plaats met een waardering van 7,4.
Moederdagrapport 2012
Het jaarlijkse State of the World’s Mothers report toont welke landen achterblijven in het verlenen van voldoende zorg aan moeders en kinderen. Volgens het rapport is Noorwegen de beste plek om een kind op de wereld te zetten. De slechtste plek is Niger. Centraal in het Moederdagrapport 2012 stonden het nut en de noodzaak van borstvoeding.
A life free from hunger
Eén op de vier kinderen is ondervoed, met 5,4 miljoen gevallen van kindersterfte door ondervoeding tot gevolg. Om de Millennium Doelstellingen te behalen, moet de wereldgemeenschap nu ingrijpen. Het rapport geeft de oorzaken en gevolgen van ondervoeding weer en stelt maatregelen voor om het tij te keren.
A dangerous delay
Vaccins for all
Samen met Oxfam Novib bracht Save the Children het rapport A dangerous delay uit over de late respons van de internationale gemeenschap ten tijde van de droogte in Oost-Afrika. Het rapport stelt dat eerder ingrijpen de humanitaire ramp in het gebied had kunnen voorkomen en geeft ook aanbevelingen.
In 2011 beloofde de wereldgemeenschap om de komende vier jaar 4,3 miljard US-dollar beschikbaar te stellen om 250 miljoen kinderen te vaccineren en zo 3,9 miljoen kinderlevens te redden. Een jaar na deze belofte maakte Save the Children de balans op. Het rapport laat zien dat alle betrokken landen hun belofte zijn nagekomen het afgelopen jaar. Het is belangrijk erop toe te zien dat dit ook de komende jaren zal gebeuren.
4.1.7.3 Onderzoeksrapporten Save the Children De Save the Children organisatie heeft een aantal internationale rapporten gepubliceerd. Deze zijn ook in Nederland gebruikt voor voorlichting, lobby en beleidsbeïnvloeding. Al onze rapporten zijn beschikbaar op www.savethechildren.nl
Out in the Cold
Het aanhoudende conflict in Syrië zorgt ervoor dat duizenden Syrische vluchtelingen de koude winter moeten doorbrengen (in vluchtelingenkampen) in Jordanië, Libanon, Irak en Turkije. Het rapport Out in the Cold vertelt de verhalen van gevluchte Syrische kinderen en de impact van de kou op hun leven.
72
activiteiten in nederland
4.2 Vrijwilligers De inzet van vrijwilligers is onmisbaar voor Save the Children. Zij helpen het draagvlak van de organisatie te vergroten en versterken de bewustwording ten aanzien van kinderrechten. Dit doen ze door het uitvoeren van allerlei activiteiten, zoals het geven van voorlichting en het uitvoeren van representatieve taken in Nederland. Zo vertegenwoordigden vrijwilligers Save the Children in 2012 onder meer op diverse festivals, evenementen en scholen. Daarnaast zetten zij ook regelmatig fondsenwervende acties op en steunden ze ons bij de uitvoering van diverse werkzaamheden op kantoor. Eind 2012 telde Save the Children in Nederland 86 vrijwilligers die zich actief inzetten. De vrijwilligers werken in regiogroepen, elk geleid door vrijwillige regiocoördinatoren. Ze worden daarbij ondersteund vanuit de organisatie. We vinden het belangrijk dat vrijwilligers het naar hun zin hebben en met plezier voor ons werken. Daarom blijven we in het vrijwilligersprogramma investeren. Dit doen wij door de vrijwilligers actief te betrekken bij onze activiteiten via vrijwilligersbijeenkomsten, nieuwsbrieven en door hen te betrekken bij activiteiten zoals de opening van de fototentoonstelling ‘De kracht van Dromen’, de actie ‘Brei voor Centraal-Azië’ en Junior Dance. Voorlichting door vrijwilligers Door middel van gastlessen, presentaties en workshops op scholen worden kinderen en jongeren actief betrokken bij het werk van Save the Children. In 2012 is op 45 scholen voorlichting gegeven en heeft Save the Children 60 jongeren actief geholpen aan informatiemateriaal voor onder andere werkstukken, spreekbeurten en onderzoeken. Aan de actie ‘Brei een mutsje voor Centraal-Azië’ deden 12 basisscholen mee. Tijdens de Wereld Tuinbouwtentoonstelling Floriade in Venlo gaven vrijwilligers uit Limburg presentaties over Save the Children, kinderrechten en ontwikkelingssamenwerking.
foto: save the children
73
activiteiten in nederland
4.3 Fondsenwerving In 2012 wilden we het aandeel fondsenwerving zien groeien met 24% naar een totaalbedrag van bijna € 4 miljoen. De stappen om deze doelstelling te bereiken: 1. Gerichter werven. Dat betekent dat we inzoomen op vijf doelgroepen en ons concentreren op de “kwalitatieve donateur”. 2. Meer inkomsten genereren via structurele donateurs. 3. Het spreiden van risico’s. 4. Focus op het behoud van donateurs. 5. Focus op het genereren van leads. 6. Het opzetten van ten minste 45 acties door vrijwilligers. 7. Actief relatiebeheer op onze corporate partners. 8. Specifieke aandacht voor fondsen en stichtingen. Het resultaat hiervan was dat onze fondsenwerving is gegroeid naar € 4,1 miljoen ten opzichte van € 3,3 miljoen in 2011. Dit hebben we met name bereikt dankzij de inzet van tv-reclame en een meer gerichte werving binnen de primaire doelgroepen van kwalitatieve donateurs. Gedurende het jaar groeide het donateurbestand met vaste donateurs van 28.808 naar 33.165. 4.3.1 CBF-keurmerk Om onze missie uit te kunnen voeren, rekenen we steeds meer op de steun van particuliere donateurs en het bedrijfsleven. We voelen ons uitermate verantwoordelijk voor de financiële middelen die door hen aan ons worden toevertrouwd. Voor het vergaren van nieuwe fondsen houden wij ons aan de norm van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Save the Children is in het bezit van het CBF keurmerk. Dat houdt in dat maximaal 25% van onze inkomsten uit eigen fondsenwerving wordt ingezet voor het werven van nieuwe fondsen. Voor Save the Children lag het percentage in 2012 op 21%. In onze meerjarenstrategie is een ambitieus plan opgenomen voor fondsenwerving. Gezien de trends in de markt, die met name een dalende lijn laten zien wat betreft geefbereidheid in het algemeen en aan ontwikkelingssamenwerking in het bijzonder, is dit plan heel ambitieus. Tot onze grote tevredenheid liggen we desondanks op koers. Save the Children is erin geslaagd om de
4.3.2 Structurele donateurs Save the Children kan bogen op een betrokken en groeiende achterban. Het totaal aantal structurele donateurs (donateurs met automatische incasso) staat borg voor 65% van de inkomsten uit particuliere fondsenwerving. Het vergroten van ons vaste donateuraantal is dan ook een belangrijk speerpunt. Nieuwe
inkomsten uit de particuliere markt (inclusief bedrijven, fondsen en stichtingen) flink te laten groeien. De inkomsten uit particuliere fondsenwerving in 2012 bedragen € 4,1 miljoen.
Omzet 2012 t.o.v. 2011 en begroting 2012
€ 5.000.000 € 4.000.000 € 3.000.000 € 2.000.000 € 1.000.000 €Werkelijk 2011
Werkelijk 2012
Begroot 2012
Omzet per categorie
600.000
Werkelijk Begroot
500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 ne
O
n
M
e rd
fD
of
tie
Ac
ne
O
o ff
e
in
nl
e sd
e
ige
o
on
f
of
O
r ve
n Fo
ds
en
&
St
n
ge
in
t ich
ns
rp
Co
rs
o rd
ajo
M
n
en
te
no
tio
a or
N
ak
i
ar
ot
ele
ns
te
ala
p ap ch
N
74
activiteiten in nederland
structurele donateurs zijn in 2012 geworven via werving op straat, huis-aan-huis, televisie, online en telefonische werving.
Drie grote evenementen sprongen in het oog:
4.3.3 Eenmalige giften Naast giften van onze vaste donateurs ontvangt Save the Children ook eenmalige giften. Deze zijn onder te verdelen in giftgevers die een aantal keer per jaar gehoor geven aan een mailing die zij ontvangen en spontane eenmalige giften. Deze laatste groep geeft op Giro 809, tijdens evenementen, via onze website of via telemarketing.
Vaalserberg Challenge
Onze eenmalige giftgevers hebben het afgelopen jaar regelmatig een brief op de mat ontvangen over actuele onderwerpen. Het afgelopen jaar waren dit onder de andere de honger in de Hoorn van Afrika, het conflict in Syrië en kindersterfte.
Dam tot Damloop
4.3.4 Behoud van donateurs Behoud van onze structurele donateurs is minstens zo belangrijk als de werving van nieuwe donateurs. Door het groeiend aantal donateurs dat opzegt is extra focus gekomen op het behouden van donateurs. Doelstelling op behoud is het reduceren van het uitvalpercentage naar 25% in 2013. De in 2012 gestarte activiteiten zullen in 2013 worden uitgerold. 4.3.5 Donateurservice Om onze donateurs zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn, is onze donateurservice dagelijks bereikbaar van één tot vijf uur ’s middags. Hier kunnen onze donateurs en belangstellenden terecht met vragen, mutaties en aanmeldingen. Klachten die binnenkomen bij de donateurservice of per mail handelen we zorgvuldig af volgens onze klachtenprocedure, die volgens de ISO 9001:2008 norm is opgesteld. Op onze website is vermeld dat een klacht kan worden ingediend. In 2012 ontvingen we 87 klachten ten opzichte van 52 in 2011. Klachten hadden met name betrekking op onvolledige of foutieve gegevens in onze donateurdatabase of de wijze van werven. Om het aantal klachten terug te brengen, besteden we extra aandacht aan de kwaliteit van onze donateurgegevens in de database.
In het voorjaar fietsten 350 deelnemers mee in de Vaalserberg Challenge. Dit evenement van de Stichting Vrienden van Vaals stond voor de tweede keer in het teken van Save the Children: vrijwilligers gaven voorlichting en deelnemers konden zich laten sponsoren. In totaal werd ruim € 17.000 bij elkaar gefietst!
58 Hardlopers liepen het prachtige bedrag van € 12.000,- bij elkaar tijdens de Dam tot Damloop. Onder andere een team van corporate partner Corio en medewerkers van Dell zetten zich sportief in voor de toekomst van kinderen. Fototentoonstelling in de Westerkerk
Het jaarlijkse Vredesconcert in de Westerkerk op 21 september (Internationale Dag van de Vrede) stond dit jaar in het teken van Save the Children. Tijdens het concert brachten kinderen van het Prinses Christina Concours 2012 hun talent ten gehore. Bovendien trad Elise de Heer, een van de finalisten van Junior Dance, op. Gedurende de avond konden de bezoekers van het concert de fototentoonstelling ‘De kracht van Dromen’ van Save the Children bekijken. Gezien de positieve reacties heeft de Westerkerk de tentoonstelling gedurende de maand oktober aangehouden. 4.3.6 Nalatenschappen In 2012 heeft Save the Children legaten en nalatenschappen mogen ontvangen met een verwachte waarde van circa € 138.876,-. Save the Children is in alle gevallen zeer dankbaar dat mensen bereid zijn na hun overlijden geld te schenken ten behoeve van kinderen in nood. We zijn ook dankbaar dat zij deze taak aan ons toevertrouwen. Want met hun bijdrage kunnen we weer een aantal kinderen op weg helpen.
4.3.7 Particuliere acties Save the Children spoort geïnteresseerden aan zelf actie te ondernemen ten behoeve van onze organisatie. Zo worden in het kader van jongerenparticipatie jongeren binnen scholenprogramma’s gemotiveerd tot het opzetten van een eigen onderneming om winst te maken voor Save the Children. Daarnaast zetten veel particulieren zelf acties op, vaak in de vorm van sportieve activiteiten die gesponsord kunnen worden. Ook onze vrijwilligers zijn actief in het opzetten van acties en evenementen. De activiteiten van derden leverden een bedrag van € 63.266,- op voor het werk van Save the Children. Actievoerders zochten vaak zelf de publiciteit met hun acties: er verschenen 85 artikelen in (regionale) kranten met een bereik van 2.505.716 lezers en een mediawaarde van € 187.325,-. Een greep uit vrijwillige acties Snow 4 Water Op 23 februari langlaufte de Limburger Olof van de Werf 51 kilometer om geld op te halen en aandacht te vragen voor de situatie in de Hoorn van Afrika en de noodhulp die Save the Children daar biedt. Olof zamelde bijna € 1.000,- in. Bloemenactie Amsterdam De Amsterdamse bloemisten Happy Flower, Hovius & Hovius en Rinus & Zn. stonden op Moederdag 10% van hun omzet af aan Save the Children. Dansen in Hoog Catharijne In samenwerking met corporate partner Corio, de vrijwilligers uit Utrecht en Limburg en Vincent Vianen organiseerden we een dansworkshop. Onze vrijwilligers gaven voorlichting aan de aanwezigen én bezoekers konden een dansworkshop met Save the Children supporter én Ultimate Dance Battle winnaar Vincent Vianen winnen. Klusjes en fancy Fair op Basisschool de Duim Vrijwilligers uit Utrecht werden verwelkomd op Basisschool de Duim in Vianen ter ere van de afsluiting van hun zesweekse project over Save the Children. De vrijwilligers gaven voorlichting en mochten een cheque in ontvangst nemen ter waarde van € 663,-. 75
activiteiten in nederland
Dit bedrag was ingezameld door klusjes te doen en met de verkoop van zelfgemaakte spullen tijdens een fancy fair. Bier proeven voor Save the Children Op initiatief van de vrijwilligers uit Groningen werd in Biercafé de Pintelier in Groningen een bierproeverij gehouden. ‘A taste to Save the Children’ bracht € 134,- op. Golfen tijdens het Wegener Golf Event Save the Children mocht op uitnodiging van 4DMS aanwezig zijn op het jaarlijkse Wegener Golf Event. Naast een gedeelde informatiestand doneerde 4DMS € 200,- voor elke ‘birdie’ die de deelnemers sloegen. Dankzij 29 birdies kon het bedrijf een cheque van € 5.800,-aan Save the Children overhandigen. Kunstenaars steunen kinderen tijdens Good Spirit expositie Save the Children supporter Rineke Robben van Twinkling Eyes organiseerde ook dit jaar in samenwerking met Stichting Beau Coeur uit Bavel een expositie waarbij kunstenaars een deel van hun verkoopopbrengsten schonken aan Save the Children. Flessen inzamelen voor het goede doel Op initiatief van een Utrechtse vrijwilliger doneerden de klanten van de lokale Albert Heijn in Vleuten hun statiegeldbonnetjes aan Save the Children. Dit leverde € 345,- op. 4.3.8 Corporate partners Corporate partners leveren een belangrijke bijdrage aan de doelstelling van Save the Children door het beschikbaar stellen van financiële middelen en diensten. Daarom zoeken we actief de samenwerking met bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen en daaraan concreet invulling willen geven. De aangeboden steun wordt door Save the Children zorgvuldig ingezet. Corio Vastgoedeigenaar Corio heeft een driejarige samenwerking met Save the Children. Corio levert financiële steun aan de Youth Leadership Academy in Turkije. De academie heeft als doel kansarme jongeren perspectief te bieden op de arbeidsmarkt . Het afgelopen jaar bracht mevrouw Yoo Ban Soon Taek, echt-
foto: save the children
76
activiteiten in nederland
genote van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon, een bezoek aan de Youth Leadership Academy. Ook in Nederland hebben Save the Children en Corio gezamenlijk activiteiten uitgevoerd: - Corio plaatste foto’s uit de reportage ‘De kracht van Dromen’ in de etalages van leegstaande panden in hun winkelcentra. - In Hoog Catharijne danste Save the Children suppor ter én winnaar van ‘The Ultimate Dance Battle’ Vincent Vianen tijdens de modeshows op het centrale plein. - Maar liefst drie teams van Corio namen voor Save the Children deel aan de Dam tot Damloop. - In oktober sloeg Abdusselam, student van de Youth Leadership Academy, de gong op de EuroNext in Amsterdam. Hij stond symbool voor de 2.000 studenten die inmiddels getraind zijn. IKEA Save the Children en IKEA hebben sinds 1990 een strategische samenwerking. Jaarlijks zamelt IKEA met de Soft Toys actie geld in voor onderwijsprojecten van Save the Children en Unicef. Voorafgaand aan de jaarlijkse Pluche Beestenactie gaven vrijwilligers voorlichting aan leerlingen van 4 basisscholen. Daarna mochten de leerlingen kleding ontwerpen voor de pluche beesten. Tijdens een bijeenkomst in Amsterdam konden de scholen hun creaties showen tijdens een modeshow. De show werd gejureerd door de directeuren van IKEA foundation, Save the Children, Unicef en modestylist Bastiaan van Schaik. Wereldwijd heeft de IKEA-knuffelactie € 9,3 miljoen opgeleverd. Save the Children Nederland ontving maar liefst € 112.720,dankzij de actie. Medewerkers van IKEA konden in 2011 hun kerstpakket aan Save the Children en/of UNICEF doneren, waardoor beide organisaties in 2012 een cheque ter waarde van € 4.362,50 mochten ontvangen. Tommy Hilfiger In 2012 is een meerjarige samenwerking gestart met Tommy Hilfiger Europe. De Tommy Hilfiger Europe Foundation doneer-
de in 2012 een bedrag van € 75.000,- en steunde daarmee een programma tegen kinderarbeid in India. Naast deze drie partners heeft Terberg Leasing een auto ter beschikking gesteld waardoor we de kosten van onze bedrijfsvoering kunnen verlagen en door de bestickerde auto onze zichtbaarheid op straat kunnen vergroten. We konden bovendien een partnerschip opzetten met My First Buddha. Het bedrijf doneert een percentage van de winst aan Save the Children. In totaal hebben we dankzij onze corporate partners € 480.474,verkregen voor het verbeteren van de toekomst van kinderen 4.3.9 Fondsen en Stichtingen Fondsen en stichtingen als het Gieskes-Strijbis Fonds, de Stichting Steunfonds Basiszorg, de Anna Muntz Stichting,Turing Foundation, Stichting VDU Care, Adessium Foundation, Stichting Havenzicht en Stichting Mundo Crastino Meliori leveren een aandeel in de totale inkomsten van Save the Children Nederland. Een aantal van onze programma’s kunnen wij uitvoeren dankzij de bijdragen
die zij ons vanuit hun opdracht en missie toevertrouwen. Deze bijdragen variëren van een bijdrage voor een deel van een programma tot volledige financiering. Save the Children ontving in 2012 € 491.778,- van Fondsen en stichtingen. 4.3.10 Nationale Postcode Loterij De Nationale Postcode Loterij is de grootste goede doelen loterij in Nederland. De doelstelling van de Postcode Loterij is ‘bijdragen aan een groene en rechtvaardige wereld’. Sinds de oprichting in 1989 heeft de Nationale Postcode Loterij meer dan € 3,5 miljard gedoneerd aan organisaties die zich inspannen voor ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten, sociale cohesie in Nederland en natuur en milieu. Save the Children is sinds 2002 beneficiënt van de Nationale Postcode Loterij en ontving in 2012 voor de elfde keer de jaarlijkse bijdrage. In 2012 bedroeg de bijdrage € 900.000,-. Dit geld is van wezenlijk belang voor Save the Children, omdat het geld vrij besteedbaar is en we het daar kunnen inzetten waar de nood het hoogste is.
Interview Judith Lingeman Wat drijft je in jouw werk bij de Postcode Loterij? Dagelijks krijg ik in mijn werk mee welke prachtige projecten en initiatieven er dankzij de deelnemers aan de Postcode Loterij worden gerealiseerd. De passie bij de mensen uit het veld is een continue bron van inspiratie voor mij en mijn collega’s. We zijn er trots op dat we samen met onze deelnemers en de goede doelen kunnen bijdragen aan een meer groene en rechtvaardige wereld. Welk nieuws van het afgelopen jaar springt er voor jou uit? De recordopbrengst voor goede doelen van ruim 400 miljoen euro, die de goededoelenloterijen (Nationale Postcode Loterij, VriendenLoterij en BankGiro Loterij) over het jaar 2012 hebben gerealiseerd. Dit maakt het voor ons mogelijk nog meer initiatieven te ondersteunen binnen de thema’s mens & natuur, cultureel erfgoed en gezondheid & welzijn.
Waar droom jij van? Eigenlijk droom ik van een wereld waarin de organisaties die wij steunen niet meer nodig zullen zijn. Een wereld zonder armoede, oorlog en onrechtvaardigheid. Een gezonde wereld met liefde en ruimte voor mens en natuur. Wat wens je kinderen wereldwijd toe? Ik wens alle kinderen een veilig, kansrijk, gezond en liefdevol bestaan.
77
activiteiten in nederland
4.4 Lobby en Advocacy Veel problemen kunnen alleen door nieuwe wetgeving en aangepaste beleidsprioriteiten van overheden structureel worden opgelost. Dit geldt voor de landen waar onze programma’s worden uitgevoerd, maar evengoed voor Nederland. In 2012 zette de trend van de afgelopen jaren door. Het nieuwe kabinet kortte de ontwikkelingssamenwerking met € 1 miljard en zette de plannen door, waarbij meer nadruk op de economische sector en de rol van het bedrijfsleven komt te liggen, en minder op de sociale sector. Ontwikkelingssamenwerking wordt veel meer vanuit het Nederlandse belang bekeken. Voor Save the Children heeft dit nieuwe beleid ingrijpende consequenties, omdat onze bijdrage aan ontwikkeling zich van oudsher richt op onderwijs en gezondheidszorg. Onze lobby blijft erop gericht om (basis)onderwijs en gezondheidszorg, met name in fragiele staten, op de agenda te houden. Daarnaast voeren wij lobby voor herziening van de strategie voor noodhulp, aanzien ook het budget voor noodhulp een verminderde prioriteit heeft gekregen binnen het kabinet. Via publicaties (zie pagina 72) hebben wij politici en beleidsmakers op de hoogte gehouden van onze standpunten over dit thema. Naast deze rapporten stuurden we hen ook ons jaarverslag. Onderstaand een greep uit onze lobby-activiteiten: Kinderrechtenlobby In mei vroegen 25 organisaties, waaronder Save the Children, middels een brief aan de politieke partijen om kinderrechten te integreren in hun partijprogramma. In oktober kreeg dit een vervolg met een publiekscampagne, waarin de partijen werden opgeroepen om kinderrechten expliciet op te nemen in het regeerakkoord. Het publiek kon een petitie tekenen, waaraan meer dan 10.000 mensen gehoor gaven. Deze handtekeningen zijn aangeboden aan de Vaste Commissie voor Buitenlandse Zaken. Hoewel kinderrechten nog geen expliciete plek hebben gekregen in het beleid, zijn er wel openingen gecreëerd in politiek Den Haag en heeft Save the Children zich geprofileerd als voortrekker van kinderrechten.
Children’s Rights and Business Principles Save the Children wil haar kennis en ervaring graag inzetten om bedrijven te ondersteunen bij de realisatie van kindvriendelijk beleid. Samen met Unicef en UN Global Impact zette Save the Children de Children’s Rights and Business Principles (CRBP) op, uitgangspunten voor bedrijven om kinderrechten te respecteren. Bij de lancering in Amsterdam waren niet alleen bedrijven, maar ook afgevaardigden uit de (Nederlandse) politiek aanwezig. Het komend jaar zal Save the Children in Nederland de CRBP verder implementeren. Fragiele statenbeleid Met het samenwerkingsverband ‘Dutch Consortium for Rehabilitation’ in Oeganda en Zuid-Soedan houden we de discussie over fragiele staten op de agenda. We doen ook onderzoek naar de vraag ‘hoe dragen maatschappelijke organisaties bij aan de vermindering van fragiele staten en wat kan de overheid doen?’ Save the Children Europe Group Samen met onze internationale collega’s van de Europe Group in Brussel werken wij aan beleidsbeïnvloeding van het Europees Parlement ten behoeve van invulling van de Millennium Doelstellingen in het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Het afgelopen jaar, en doorlopend in 2013, wordt het MFK voor 2014 tot en met 2020 opgesteld. Ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp moeten volgens Save the Children prioriteit krijgen in de MFK om de gestelde Millennium Doelen te behalen. 4.5 Samenwerkingsverbanden Save the Children hecht grote waarde aan samenwerking, zowel bij draagvlakversterking in Nederland als bij het verbeteren van leefomstandigheden voor kinderen in de landen waar we werken. Daarom maken we deel uit van diverse samenwerkingsverbanden.
4.5.1 Lidmaatschappen Save the Children is in Nederland lid van brancheorganisaties Partos (voor organisaties op het gebied van internationale samenwerking) en VFI (Vereniging Fondsenwervende Instellingen). 4.5.2 Samenwerkingsverbanden gericht op draagvlak en beleidsbeïnvloeding Global Campaign for Education De Global Campaign for Education (GCE) is een netwerk van organisaties voor ontwikkelingssamenwerking en onderwijsvakbonden dat zich wereldwijd inzet voor goed onderwijs. In Nederland bestaat dit netwerk uit Save the Children, Oxfam Novib, Edukans, ICCO/ Kerk in Actie en de onderwijsbonden van FNV en CNV. Samen richten we ons op het verkrijgen en behouden van Nederlandse steun aan onderwijs in ontwikkelingslanden.
De Week van het Kind Wat maakt jou blij? Een mooie auto? Vakantie aan het strand? Lekker eten? Of knuffelen met de kinderen? En wat maakt de kinderen blij? De spelcomputer? Een nieuwe fiets of hun beste vriendje? Er zijn heel veel antwoorden mogelijk op die vraag. En precies die vraag vormde de kern van de eerste ‘Week van het Kind’ van de Samenwerkende kinderfondsen (SKF). Kinderen hebben de toekomst, kinderen zijn sterk en kinderen zijn veerkrachtig. Dit wil de SKF laten zien door kinderen de vraag te laten beantwoorden: “Wat maakt jou blij?” Fotograaf Chris de Bode ging naar Haïti, Liberia,Vietnam en Oeganda. Overal vroeg hij kinderen om zelf te fotograferen waar ze blij van werden. Het resultaat was verrassend: kinderen fotografeerden hun geitje, schoolboeken, een pen, de schoolbel, een stripboek, een banaan, een voetbal, etc. Ook in Nederland stelden we de vraag. Ouders en kinderen konden op www.deweekvanhetkind.nl een foto uploaden met datgene waar zij blij van worden. De campagne krijgt een vervolg in 2013.
78
activiteiten in nederland
Samenwerkende Kinderfondsen De Stichting Samenwerkende Kinderfondsen is een samenwerkingsverband van Save the Children, Defence for Children, Compassion, Plan Nederland, Red een Kind, WereldOuders en World Vision. Doelstelling is het ontwikkelen en opzetten van gezamenlijke campagnes om zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor de rechten van het kind wereldwijd. Een van de belangrijkste initiatieven is de gezamenlijke ‘Week van het Kind’. 4.5.3. Samenwerking in noodsituaties Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) De Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) vormen een samenwerkingsverband van elf Nederlandse hulporganisaties. Save the Children Nederland is één daarvan. Bij grote rampen werken wij samen in een Nationale Actie, waaraan ook andere particuliere organisaties als gastorganisatie deel kunnen nemen. Een Nationale Actie heeft als doel om : - geld in te zamelen op het gezamenlijk gironummer 555; - informatie te geven over de humanitaire situatie in het rampgebied; - hulp aan mensen in het getroffen gebied zo goed mogelijk af te stemmen met andere (lokale en internationale) organisaties; - samen te rapporteren over de bestedingen van de opbrengst van de Actie. In 2012 kwamen de Samenwerkende Hulporganisaties niet in actie voor een ramp, maar rapporteerden wel gezamenlijk over de bestedingen in de Hoorn van Afrika (een jaar na de actie). Ook legde de SHO de Algemene Rekenkamer de rapportage voor over de bestedingen in Haïti (drie jaar na de ramp). De Algemene Rekenkamer onderkende dat de hulpverlening belangrijke resultaten heeft geboekt en oordeelde dat de hulp is terechtgekomen bij de mensen die dit het hardste nodig hadden.
foto: michael tewolde/save the children
79
5. Toezicht en bestuur
foto: save the children
toezicht en bestuur
5.1 Raad van Toezicht Save the Children kent een directie, die de organisatie bestuurt, en een Raad van Toezicht. Deze laatste bewaart een zekere afstand tot het dagelijks werk van de organisatie om zich te kunnen concentreren op haar verantwoordelijkheid van toezicht houden. De Raad van Toezicht bespreekt de strategie, de jaarplannen en begroting, het jaarverslag en de periodieke rapportages van de directie. Vaste agendapunten zijn de voortgang van de organisatie en de relatie met Save the Children International. De Raad van Toezicht vergadert periodiek met de directeur en daarnaast onderhoudt de voorzitter van de Raad van Toezicht op regelmatige basis contact met de directeur over de organisatie. Verder krijgt de directie advies van de Raad van Toezicht, of van afzonderlijke leden daarvan. In 2012 kwam de Raad van Toezicht vijf maal bijeen. Voortgang organisatie Met het in 2010 aangenomen Meerjaren Strategisch Plan 20112015 zette Save the Children Nederland in op een flinke groei van de organisatie, in het bijzonder van de eigen fondsenwerving. Na het wat betreft omzetgroei tegenvallende jaar 2011 is in 2012 een stijging van de inkomsten in zowel het particuliere als het overheidskanaal gerealiseerd. De Raad van Toezicht waardeert de groei in 2012 als positief, zeker in het klimaat van de economische crisis en de overheidsbezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. De uitdaging zal zijn deze ontwikkeling vast te houden. Anders dan een aantal jaren geleden, is het lastig om lange termijn afspraken te maken met financiers. Ook particulieren zijn steeds minder geneigd zich voor een lange periode te committeren aan een organisatie als Save the Children. Dat de organisatie in 2012 een mooie groei heeft weten te realiseren, is te danken aan de vakkundigheid en inzet van de medewerkers en het goed benutten van de beschikbare middelen. Succesvol ingediende tenders bij overheden en het aantrekken van par ticuliere sponsoren zijn veelal het resultaat van het jarenlang opbouwen van relaties en netwerken plus investeringen in het werk voor kinderen.
Voorzitter dhr. drs. D.J.M.G. Baron van Slingelandt Geboortedatum
17-7-1946
Bestuurslid tussen
2006-2008
Toegetreden tot Raad van Toezicht
2008
Laatste functie
Lid Raad van Bestuur Rabobank Nederland en tevens Voorzitter Directie Rabobank International
Nevenfuncties
Lid van de Raad van Commissarissen van ABN AMRO Lid Adviesraad Kahn Scheepvaart B.V., Lid van het bestuur van Stichting Neyenburgh
Secretaris dhr. mr. H.T. Bouma Geboortedatum
13-1-1944
Toegetreden tot Raad van Toezicht
2010
Laatste functie
Partner Pels Rijcken Droogleever Fortuijn
Nevenfuncties
Raadsheer PLV, gerechtshof ‘-Gravenhage
Lid / voorzitter auditcommissie dhr. drs. Z.J. Hollestelle Geboortedatum
12-05-1945
Bestuurslid tussen
2006-2008
Toegetreden tot Raad van Toezicht
2008
Laatste functie
Directeur Kredieten Regio Rotterdam/Den Haag ABN AMRO
Nevenfuncties
Lid college Regenten en Regentessen Weeshuis der Hervormden te Schiedam
Lid / lid auditcommissie dhr. drs. J.G.P. van Keulen Geboortedatum
23-01-1967
Toegetreden tot Raad van Toezicht
2010
Huidige functie
Directeur Public Matters
Nevenfuncties
Bestuurslid Stichting Machiavelli
Lid mw. drs H.J. Terwijn Geboortedatum
26-01-1967
Toegetreden tot Raad van Toezicht
2012
Laatste functie
Directeur IMC Weekendschool
Nevenfuncties
Onderzoeker Amsterdam School for Social Science Research (Universiteit van Amsterdam) Selectiecommissie German Marshall Fund of the United States Bestuurslid JDK (Jongeren Die het Kunnen)
81
toezicht en bestuur
Activiteiten De Raad van Toezicht heeft de ontwikkelingen binnen Save the Children International op het gebied van het International Programmanagement met bijzondere aandacht gevolgd. Het jaar 2012 vormde het voorlopige hoogtepunt van het transitieproces. Wat in 2009 begon als een ambitieus plan voor meer samenwerking tussen Save the Children lidorganisaties heeft in 2012 geleid tot ruim 60 aangesloten landenkantoren met een bijbehorende regiostructuur. Andere zaken waarover de Raad van Toezicht zich in 2012 heeft gebogen, zijn de vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening 2011, het jaarplan 2013 en de voortgang van de belangrijkste programma’s. Begin 2013 heeft de Raad van Toezicht een zelfevaluatie over 2012 uitgevoerd, waarbij onder meer het functioneren van de Raad, de aanwezige en benodigde competenties en de relatie tussen de Raad en de Directie aan de orde is gesteld. De Raad van Toezicht heeft kunnen vaststellen dat zij de verschillende werkgebieden van de organisatie bestrijkt en haar rol van toezichthouder op het door de Nederlandse organisatie gevoerde beleid naar behoren kon uitvoeren. De auditcommissie, een vaste commissie van de Raad van Toezicht, is tijdens het verslagjaar drie maal bijeengeweest. De auditcommissie bereidt financiële onderwerpen voor, vergadert met de externe accountant en adviseert en rapporteert de Raad van Toezicht over financiële zaken. In 2012 bestond de auditcommissie uit de heren Hollestelle (voorzitter) en Van Keulen. Zij vergaderden met de directie en de controller. In 2012 is onder meer aandacht besteed aan de financiële afspraken met Save the Children International binnen de structuur van het International Programmanagement en de ontwikkelingen rond vermeende onregelmatigheden in het onderwijsprogramma in Afghanistan. Leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging of vacatiegelden. Wel mogen zij vergoedingen ontvangen voor gemaakte kosten voor de stichting. In 2012 bedroegen de kosten € 1.272,- . Aan leden van de Raad van Toezicht worden geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. foto: save the children
82
toezicht en bestuur
Schema van aan- en aftreden Raad van Toezicht Leden Raad van Toezicht
Dhr. drs. D.M.J.G. Baron van Slingelandt Dhr. mr. H.T. Bouma Dhr. drs. Z.J. Hollestelle Mw. drs H.J. Terwijn Dhr. drs. P.J.G. van Keulen
Datum Benoeming
Datum Herbenoeming
Datum Aftreden
november 2006
november 2010
november 2014
Voorzitter
juni 2010
juni 2014
juni 2018
Secretaris
januari 2006
januari 2010
januari 2014
september 2012
september 2016
september 2020
februari 2010
februari 2014
februari 2018
Functie
Lid / Voorzitter auditcommissie Lid Lid / lid auditcommissie
Directeur dhr. dr. H.S.M. Wierema
De hoogte en samenstelling van de directiebezoldiging wordt in de jaarrekening toegelicht in de toelichting op de balans en de staat van baten en lasten.
Geboortedatum:
20 januari 1951
Directeur sinds:
01 september 2003
Nevenfuncties:
enningmeester van de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties P Voorzitter van de Stichting Samenwerkende Kinderfondsen Lid van de Financiering Toetsingscommissie Stichting IntEnt Lid van het Comité van Aanbeveling van Roses for Children/Stichting Roos
Samenstelling van de Raad van Toezicht In de statuten is vastgelegd dat de leden van de Raad van Toezicht zelf voorzien in de benoeming van nieuwe leden. Dit gebeurt op basis van een schema van af- en aantreden en volgens de statuten en de procedure uit het Reglement van de Raad van Toezicht. Daarin is onder meer bepaald dat leden van de Raad van Toezicht geen persoonlijke of financiële banden mogen hebben met de stichting en dat de Raad dient te bestaan uit mensen van verschillende achtergronden met uiteenlopende expertise. De leden worden aangesteld voor een periode van vier jaar en kunnen vervolgens in beginsel eenmaal worden herbenoemd, in bijzondere gevallen voor een tweede maal. In 2012 verliet mevrouw B.E.A. Ambags - na het aflopen van haar tweede termijn - de Raad van Toezicht. De Raad is haar zeer erkentelijk voor haar jarenlange inzet. Als opvolgster is mevrouw Heleen Terwijn aangetreden. Als oprichtster en directeur van de IMC Weekendschool brengt mevrouw Terwijn zowel ervaring en kunde als enthousiasme mee als het gaat om het bieden van kansen aan jongeren in een achterstandspositie.
www.vfi.nl). De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van de situatie bij de directeur vond plaats door de voorzitter van de Raad van Toezicht. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van 425-455 punten met een maximaal jaarinkomen van € 124.233,-. Het salaris van de directeur valt zodoende binnen de Adviesregeling Beloning van Directeuren voor Goede Doelen van de VFI. Daarnaast voldoet het salaris aan de zogenoemde ‘Directeur-generaal norm’ die bepaalt dat directeuren van organisaties die subsidies ontvangen van de Nederlandse overheid, niet meer mogen verdienen dan een Directeur-Generaal van de Rijksoverheid.
5.2 Directie Save the Children kent een statutaire directie die de bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt. In 2012 bestond de directie uit één directeur. De directeur heeft een arbeidscontract voor onbepaalde tijd. In 2012 bedroeg het bruto jaarinkomen € 106.072 (inclusief vakantiegeld). De sociale werkgeverslasten en de pensioenlasten bedroegen respectievelijk € 6.455,- en € 17.100,- Net als voor de andere werknemers van Save the Children wordt de functie van directeur ingedeeld binnen de BBRA-salarisschaal, op basis van zwaarte en benodigde kennis en ervaring. De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt de Raad van Toezicht de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van VFI en Code Wijffels (zie
5.3 Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht herkent in onderstaande drie principes van het verantwoordingsmodel, zoals voorgestaan door het CBF, de uitgangspunten van deugdelijk bestuur en onderschrijft deze principes. 5.3.1 Scheiding toezicht houden, besturen en uitvoeren De toezichthoudende taak behoort toe aan de Raad van Toezicht. In de huidige structuur zijn de voorwaarden geschapen voor de scheiding van ‘toezicht’, ‘bestuur’ en ‘uitvoering’. De statuten geven aan de Raad van Toezicht de middelen voor het adequaat kunnen uitvoeren van haar toezichthoudende rol waaronder: • de bevoegdheid directieleden te benoemen en te ontslaan; • de bevoegdheid de accountant aan te stellen; • de instelling van de auditcommissie; • de besluitvorming over de statuten, strategische beleidsdocumenten, het Reglement van de Raad van Toezicht en het Directiereglement. Het bestuur en de dagelijkse leiding van de organisatie zijn de verantwoordelijkheid van de statutaire directie. De Raad van Toezicht ziet toe op de directie in de uitvoering van deze rollen. Jaarlijks beoordeelt de Raad van Toezicht het functioneren van de directie. Het voorbereiden en uitvoeren van het beleid vindt plaats 83
toezicht en bestuur
in het collegiaal werkend managementteam, dat wordt voorgezeten door de directeur, die de eindbeslissingen neemt. De directie fungeert binnen de kaders van de statuten en het directiereglement, zoals vastgesteld door de Raad van Toezicht. De directie rapporteert aan de Raad van Toezicht over de voortgang van de organisatie, onder meer via kwartaalrapportages en tijdens vergaderingen van de Raad van Toezicht. Daarnaast onderhouden de voorzitter van de Raad van Toezicht en de directeur regelmatig contact en vindt overleg plaats met individuele leden, onder andere in de auditcommissie die speciaal de financiële voortgang overziet en in het verslagjaar drie maal bijeenkwam. Voor haar eigen functioneren heeft de Raad van Toezicht een reglement. 5.3.2 Effectiviteit en efficiency van bestedingen Een voor de Raad van Toezicht belangrijk moment om het gevoerde beleid te evalueren, vormt de behandeling van het jaarverslag en de jaarrekening. Deze vindt plaats in aanwezigheid van de accountant. De bevindingen van de auditcommissie en de accountant, alsook evaluaties en rapportages van andere externe auditoren die worden aangesteld door partners als ECHO en het ministerie van Buitenlandse Zaken, geven aan het oordeel van de Raad van Toezicht een goede basis. Verbeterpunten die door auditoren naar voren worden gebracht krijgen daarbij aandacht. De Raad van Toezicht concludeert dat de uitvoering van de werkzaamheden en de besteding van gelden hebben plaatsgevonden binnen het mandaat van de stichting. Op het terrein van de fondsenwerving particuliere middelen worden de ambities in hoge mate afgegrendeld door de CBF-kostennorm van 25% als maximum voor de kosten van fondsenwerving. Voor wat betreft de bestedingen aan uitvoeringskosten heeft de Raad van Toezicht met instemming kunnen vaststellen dat is voldaan aan de interne doelstelling. In deze doelstelling is vastgelegd dat maximaal 12% van de inkomsten besteed mag worden aan uitvoeringskosten. In 2012 bedroeg deze ruim 9% en lag daarmee onder de norm. De Raad van Toezicht constateert dat het beleggingsbeleid tijdens het verslagjaar zorgvuldig is uitgevoerd. Gekozen wordt voor een defensief beleid ten aanzien van de beleggingen, voornamelijk in obligaties en deposito’s. Daarmee worden tevens directe beleggingen in controversiële bedrijven of activiteiten vermeden. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat de organisatie voldoet
aan criteria die horen bij een professionele goede doelenorganisatie. Zo werd in 2012 de hertoetsing van het CBF met goed gevolg afgerond, evenals de driejaarlijkse hercertificatie voor de ISO 9001:2008-norm voor kwaliteitsmanagement (in januari 2013). In april 2012 heeft de Raad van Toezicht de jaarrekening en het jaarverslag 2011 vastgesteld. In december heeft de Raad van Toezicht het jaarplan met de begroting 2013 vastgesteld. De plannen passen binnen het Strategisch Plan 2011-2015, waarbij de kosten/ baten verhouding en de ontwikkeling van inkomsten en uitgaven, de capaciteitsopbouw van de organisatie en het beheersen van effectiviteit en efficiency voldoende aandacht krijgen. 5.3.3 Omgang met belanghebbenden Aandacht voor de vele belanghebbenden met wie Save the Children werkt, is een sleutelvoorwaarde voor het succes van ons werk. Er is niet altijd direct contact, soms is een tussenschakel onvermijdelijk. Dit geldt vooral voor onze doelgroep, kinderen en hun ouders, die we bereiken via de veldkantoren van Save the Children en onze partnerorganisaties. Save the Children Nederland onderhoudt de relaties met deze belanghebbenden via veldkantoren, door veldbezoeken, contacten met partnerorganisaties en andere organisaties en instellingen, waaronder lokale overheden. Ook ontvangen wij rapportages. De samenwerking met deze belanghebbenden nemen we mee in evaluatierapporten van de programma’s en bij nieuwe activiteiten. Onze donateurs, vrijwilligers en anderen die in ons werk geïnteresseerd zijn, geven naast draagvlak vooral ook legitimiteit en een financiële basis aan het werk van Save the Children. Dit wordt versterkt door het vertrouwen van belangrijke institutionele en particuliere donoren, zoals het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Unie en de Nationale Postcode Loterij. De vensters voor communicatie en informatieverstrekking van een netwerkorganisatie zoals Save the Children moeten wijd open staan. Save the Children geeft hier vorm aan via de eigen in oktober 2012 geheel vernieuwde website, door gebruik te maken van social media, nieuwsbrieven, en andere communicatieuitingen in de media. Daarnaast dienen het jaarverslag en op maat gemaakte rapportages ook communicatieve doelen. De Raad van Toezicht ziet toe op en hecht aan een zorgvuldige communicatie met belanghebbenden, onder meer door een klachten-
regeling en het beleid met betrekking tot fraude. De Raad van Toezicht constateert dat het aantal klachten gering is en dat het aantal donateurs met een doorlopende machtiging gedurende het verslagjaar verder is gegroeid. Hierin ziet de Raad een indicatie dat het contact met donateurs goed verloopt. Het betrekken van de achterban blijft verdere aandacht vergen. Save the Children krijgt steun vanuit het bedrijfsleven en particuliere stichtingen. Vaak leidt dit tot win-win situaties. Bedrijven kunnen hun ambities op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen invullen en dit naar buiten toe uitdragen. En Save the Children ontvangt financiering en betrokkenheid van stakeholders van bedrijven waarmee het de eigen doelstellingen kan nastreven. De Raad van Toezicht constateert met instemming dat Save the Children in toenemende mate ook via de media directe belanghebbenden en een breder publiek bereikt. Vooralsnog leidt dit nog niet tot een grotere naamsbekendheid. Andere wegen zijn deelname aan bijeenkomsten, dialoog met partners en lidmaatschap van brancheorganisaties. Save the Children hecht aan de feedback die komt vanuit belanghebbenden en de samenleving, ook al is deze kritisch. Suggesties of klachten worden zorgvuldig afgehandeld, en waar dat aan de orde is wordt daaruit lering getrokken.
84
6. Organisatie
foto: felix clay/save the children
organisatie
6.1 Structuur Save the Children Nederland Save the Children Nederland bestaat uit de Raad van Toezicht (zie hoofdstuk 5), de directie, het managementteam en drie afdelingen.
Organogram Save the Children Nederland
Directie en managementteam De directeur staat aan het hoofd van het managementteam. Het managementteam bestaat uit de managers van de afdelingen Programma’s en Communicatie & Marketing, de controller, de directieassistent en de manager Woordvoering en Beleid. Het managementteam vergadert twee keer per maand en bespreekt onder meer de begroting, de jaarplannen, het personeelsbeleid, de periodieke managementinformatie, het verloop en de voortgang van de werkzaamheden en de samenwerking met Save the Children International. De managementrapportages worden geëvalueerd en vergeleken met het jaarplan en de begroting. Op basis van de bevindingen stuurt het managementteam processen bij om uitvoering van de plannen te realiseren. In 2012 is het managementteam op drie posities aangepast na het ontstaan van vacatures.
Raad van Toezicht
Directie
Secretariaat
Financiële Administratie
Woordvoering en Beleid
Afdelingen De drie afdelingen van Save the Children Nederland zijn: Programma’s, Communicatie & Marketing en Algemeen. Afdeling Communicatie en Marketing
Afdeling Programma’s
Team Zuid- en Centraal-Azië
foto:
Team Sub Sahara Afrika
Team Midden-Oosten Midden-Amerika
Particuliere Markt
Zakelijke Markt
De afdeling Programma’s is primair belast met de hoofddoelstelling: het verbeteren van leefomstandigheden van kinderen wereldwijd. Deze afdeling initieert en monitort alle programma’s. Daarnaast onderhoudt de afdeling het contact met de veldkantoren, die de werkzaamheden in de programmalanden uitvoeren en met de institutionele financiers. De afdeling Communicatie & Marketing draagt verantwoordelijkheid voor uitingen naar publiek en media in de vorm van campagnes. Daarmee geeft de afdeling mede inhoud aan een statutaire doelstelling: het geven van voorlichting ten behoeve van kinderen in moeilijke omstandigheden. De afdeling is ook belast met de particuliere fondsenwerving. In 2012 is de structuur van de afdeling aangepast door een tweedeling te maken tussen de particuliere markt en de zakelijke markt. Hiermee wordt meer focus gelegd op de markten/doelgroepen die ons voor ogen staan. 86
organisatie
Overzicht personeel 2012
2011
Verschil
Gemiddeld aantal medewerkers
32,7
28,8
3,9
Gemiddeld aantal fulltime equivalenten
26,2
24,1
2,1
35
31
4
29,1
25,3
3,8
Aantal medewerkers eind verslagjaar Aantal fulltime equivalenten eind verslagjaar
De afdeling Algemeen bestaat uit het secretariaat, de financiële administratie en het team Woordvoering en Beleid. Het team Woordvoering en Beleid richt zich nadrukkelijk op de inhoudelijke beleidscommunicatie en lobby-activiteiten. Hiermee spelen we ook in op het feit dat Save the Children de verantwoordelijkheid heeft over de interne en externe communicatie van het Medefinancieringsstelsel II (MFS II) consortium. Het secretariaat en de financiële administratie zijn voorwaardenscheppend voor de andere twee afdelingen en ondersteunen de Raad van Toezicht, de directeur en de andere afdelingen op (financieel) administratief en secretarieel gebied. De belangrijkste factor in de toename in de personele bezetting is de groei van de activiteiten, met name aan de kant van Communicatie & Marketing. In de strategie is vastgelegd dat de organisatie inzet op een stevige groei van de eigen fondsenwerving zodat de bestuurbaarheid verbetert. Een toename van het aantal medewerkers op dit vlak past dan ook in de strategische lijn. De stijging van het aantal medewerkers heeft zich in 2012 vertaald in een stijging van de inkomsten. Ondanks de groei houdt de organisatie vast aan een restrictief personeelsbeleid. Onze mensen en onze doelen De Afdeling Programma’s is de grootste afdeling van de organisatie. De medewerkers van deze afdeling zijn de onmisbare schakel tussen Nederland en de kinderen. Zij houden zich op de hoogte van de voortgang en de tegenslagen en zien er op toe dat gemaakte afspraken worden nagekomen. De informatie wordt gedeeld met collega’s van overige afdelingen die dit gebruiken voor hun werk in Nederland, zoals het realiseren van de voor-
lichting- en lobbydoelstellingen en het verwerven van nieuwe inkomsten. Een klein maar onmisbaar deel van onze mensen heeft een ondersteunende rol die niet direct gerelateerd is aan de doelstelling. Zij staan dagelijks klaar om het kantoor draaiende te houden en om donateurs en belangstellenden te woord staan. 6.2 Personeelsbeleid Met het personeelsbeleid richt Save the Children Nederland zich op het hebben van de juiste persoon op de juiste plaats. Er zijn geen beleidscriteria vastgelegd ten aanzien van zaken als leeftijd, man/vrouw verdeling en etnische achtergrond. Belangrijker vinden wij het om de capaciteiten in huis te hebben die nodig zijn om onze doelstellingen te halen. Als vanzelf ontstaat er een kwalitatief sterk team met een mix van ervaring, talenten en mogelijkheden en met mensen die zowel zelfstandig als in teamverband goed kunnen functioneren. Dat betekent overigens niet dat er op alle punten evenwicht is. Zo werken er beduidend meer vrouwen dan mannen bij Save the Children en relatief veel hoogopgeleiden. We zorgen ervoor dat medewerkers intern goed worden ingewerkt en we stimuleren hen deel te nemen aan relevante (kennis)netwerken. Om bij te blijven op het gebied van nieuwe ontwikkelingen bieden we de mogelijkheid kennis uit te breiden via trainingen. Bijvoorbeeld door hiervoor een financiële bijdrage te leveren of tijd en faciliteiten beschikbaar te stellen. Medewerkers controleren en verbeteren elkaar door het systeem van ‘checks and balances’ dat in alle lagen van de organisatie is doorgevoerd. In dit systeem worden verantwoordelijkheden gedeeld. Minimaal een keer per jaar voeren de managers met iedere medewerker een functioneringsgesprek, waarin de inhoud en
uitvoering van het takenpakket tegen het licht worden gehouden en de mogelijkheden en noodzaak van bijscholing worden besproken. Eind 2012 is een begin gemaakt met een beter gestructureerde opzet van de functionerings- en beoordelingscyclus. Werving en selectie Bij het aanstellen van nieuw personeel volgt Save the Children een werving- en selectieprocedure. Hierin is onder meer vastgelegd hoe en door wie de keuze voor een kandidaat wordt gemaakt en hoe het inwerken van een nieuwe collega is geregeld. Als een arbeidscontract afloopt, volgt een beoordeling op basis waarvan een medewerker al dan niet een vervolgcontract wordt aangeboden. Personeelsoverleg Alle medewerkers komen twee maal per jaar bijeen voor een personeelsoverleg, waarin zaken van algemeen belang door de medewerkers aan de orde gesteld kunnen worden. In 2012 is er vanuit de medewerkers een initiatief genomen om tot een oriëntatie te komen voor het opzetten van een formele personeelsver tegenwoordiging. De personeelsver tegenwoordiging is echter nog niet tot wasdom gekomen. Arbeidsvoorwaarden Save the Children kent een arbeidsweek van 38 uur. Bij een fulltime aanstelling hebben medewerkers recht op 190 vakantie-uren per kalenderjaar. Het vakantiegeld bedraagt 8% van het brutosalaris en wordt jaarlijks uitgekeerd in de maand mei. Reiskosten voor het woon-werkverkeer worden, afhankelijk van de salarisschaal, volledig of gedeeltelijk vergoed. Save the Children hanteert de indeling van de BBRA-salarisschalen (de schalen voor rijksambtenaren) maar volgt een bescheidener pakket dan de BBRA. Zo kent Save the Children bijvoorbeeld geen dertiende maanduitkeringen. De functies worden zoveel mogelijk brancheconform ingedeeld. Bij het bepalen van de periodiek binnen de schaal wordt onder meer rekening gehouden met de leeftijd en ervaring van de werknemer. Jaarlijks beoordeelt de beloningscommissie, bestaande uit de directeur en de controller, voor iedere werknemer de indeling. 87
organisatie
Het pensioen van de werknemers van Save the Children wordt opgebouwd bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. Het betreft een middelloonregeling. De stichting draagt 75% bij aan de pensioenpremie van de werknemers. Gezondheid en veiligheid op het werk Save the Children streeft ernaar een gezonde werkomgeving te creëren voor de medewerkers. Het ziekteverzuimpercentage in 2012 bedroeg gemiddeld 8,3% tegenover 2,1% in 2012. De toename is zeer fors en wordt verklaard door enkele op zichzelf staande langdurige ziektegevallen. Deze langdurige ziektegevallen waren hoofdzakelijk niet-werkgerelateerd. De verwachting is dat in 2013 het percentage zal dalen naar het gewenste niveau (onder 4%). Save the Children heeft een overeenkomst met Arbo Vitale op het vlak van ziekteverzuimbegeleiding.Vier medewerkers zijn aangewezen als bedrijfshulpverlener en Save the Children stelt hen in staat hiervoor (herhalings)trainingen te volgen. Vertrouwenspersoon Save the Children kent een interne onafhankelijke vertrouwenspersoon. Medewerkers kunnen bij de vertrouwenspersoon terecht voor vragen of klachten over ongewenst gedrag of andere zaken die zij binnen de organisatie aan de orde willen stellen. 6.3 Monitoring en beheer Save the Children hanteert een beheerscyclus waarin het beleid wordt ontwikkeld, toegepast, gemonitord en geëvalueerd. Beleidscyclus Save the Children De beleidscyclus valt uiteen in een meerjarencyclus en een jaarcyclus. De meerjarencyclus omvat de hoofdpunten van het beleid voor een periode van vijf jaar. In de jaarcyclus worden, op basis van het meerjarenbeleid, concrete (deel)plannen opgesteld. Over de uitgevoerde plannen wordt na afloop verantwoording afgelegd. In de meerjaren- en jaarcyclus staat ook beschreven hoe de inkomsten van Save the Children zijn verdeeld over de verschillende beleidsterreinen en hoe de stichting er financieel voorstaat.
Meerjarencyclus De meerjarencyclus kent de volgende onderdelen: Strategisch meerjarenplan en meerjarenraming over een periode van vijf jaar. Het strategisch meerjarenplan is de beschrijving van de strategische visie en keuzes van de stichting en bevat een globale aanduiding van de wijze waarop deze worden nagestreefd, en een meerjarenraming. Jaarlijkse tussentijdse evaluatie In het laatste kwartaal van het jaar wordt het jaarplan voor het komende jaar opgesteld. In dit proces worden de tot dan toe behaalde resultaten in kaart gebracht en kritisch vergeleken met het strategisch meerjarenplan. Zo nodig vindt bijstelling plaats van het strategisch meerjarenplan en de meerjarenraming. Het managementteam bespreekt en analyseert de bevindingen, waarna de directeur rapporteert aan de Raad van Toezicht. Eindevaluatie in het laatste jaar van de cyclus In het laatste jaar van de cyclus evalueren het managementteam en de Raad van Toezicht de resultaten van het strategisch meerjarenplan en de meerjarenraming. De conclusies uit deze evaluatie worden meegenomen in het nieuw op te stellen strategisch meerjarenplan. Jaarcyclus De jaarcyclus bestaat uit een aantal componenten: Jaarplan met begroting Het jaarplan is gebaseerd op het strategisch meerjarenplan en op actuele informatie en ontwikkelingen. In dit jaarplan zijn concrete werkplannen en een begroting voor het komende kalenderjaar opgenomen. Alle afdelingen zijn betrokken bij het opstellen van het jaarplan, wat het draagvlak voor de plannen en de verantwoordelijkheid om deze te realiseren aanzienlijk versterkt. De plannen zijn nauw verweven met de jaarbegroting, die onderdeel is van het jaarplan. Het jaarplan wordt door de directie goedgekeurd en vervolgens vastgesteld door de Raad van Toezicht.
Tussentijdse rapportages Het managementteam bespreekt de managementrappor tages die per maand en per kwar taal worden opgeleverd. Deze rappor tages bevatten een aantal vaste thema’s, zoals de voor tgang van lopende programma’s, nieuwe programma’s, donateurs, ziekteverzuim en inkomsten en uitgaven van de organisatie. Op basis van de managementrappor tages brengt de directeur per kwar taal verslag uit aan de Raad van Toezicht. Halverwege het jaar vindt de Midterm Review plaats. Tijdens deze Review bespreekt het managementteam de voortgang van het jaarplan. De Midterm Review is een toetsingsinstrument om achterblijvende prestaties te traceren en om nieuwe impulsen te geven aan het realiseren van de doelstellingen. Zo nodig worden doelstellingen tijdens de Midterm Review bijgesteld. Rond het Midterm Review vindt tevens de Management Review plaats. Tijdens het Management Review wordt gekeken naar onder meer de kwaliteit van de werkprocessen, de risico’s van de organisatie en de tevredenheid van onze belanghebbenden. Vervolgens worden er afspraken gemaakt over mogelijke verbeteringen en de opvolging van de gemaakte afspraken. Evaluatie, jaarverslag en jaarrekening Aan het eind van het jaar vindt een evaluatie plaats van de doelstellingen in het jaarplan. Het managementteam bespreekt onder meer de resultaten van het afgelopen kalenderjaar en zoekt naar oorzaken van eventueel niet behaalde doelstellingen. De bevindingen worden vastgelegd in een interne jaarrapportage en worden meegenomen bij het opstellen van het eerstkomende jaarplan. De cyclus wordt afgesloten met het jaarverslag en de jaarrekening die in het voorjaar verschijnen. In het jaarverslag legt Save the Children verantwoording af over het gevoerde beleid en de resultaten. De jaarrekening geeft een overzicht van de financiële situatie en toont een eindafrekening afgezet tegen de begroting. Jaarverslag en jaarrekening worden door de Raad van Toezicht vastgesteld na goedkeuring door de directie. De jaarrekening wordt na controle door een accountant voorzien van een accountantsverklaring.
88
7. Risicobeheersing
foto: karlijn van acker
risicobeheersing
7.1 De risico's Het werk van Save the Children brengt onvermijdelijk risico’s met zich mee. In 2009 zijn we gestart met het in kaart brengen van de risico’s in een risicomatrix en met het benoemen van de instrumenten om er beleid op te voeren. Dit stelt ons in staat beter op risico’s in te spelen. Via onder meer de kwartaalrapportage en de Management Review beoordeelt het managementteam periodiek of de matrix nog actueel is en of het beleid moet worden bijgesteld. Hieronder benoemen we een aantal van de risico's in algemene zin. Operationele risico’s Operationele risico’s kunnen ontstaan wanneer de juiste middelen en mensen ontbreken. Dit is een wezenlijk risico gezien de vaak zware omstandigheden waarin we ons werk verrichten. Ook door externe factoren kunnen vertragingen ontstaan bij het werk of kunnen programma’s noodgedwongen worden stopgezet. Save the Children spant zich in om de operationele risico’s te beheersen door te werken met een zorgvuldige programmaplanning op basis van goede assessments. Ook wordt de voortgang van de programma’s bewaakt door middel van nauwkeurige monitoringprocedures. Financiële risico’s Door de aard van het werk loopt Save the Children ook financiële risico’s. Juist in conflictgebieden is het vaak onzeker of het geld kan worden besteed zoals gepland. Risicospreiding is daarom belangrijk. Dit geldt voor de verdeling van programma’s over verschillende kernregio’s en over verschillende thema’s. Maar het geldt ook voor een spreiding van inkomsten. Save the Children zorgt ervoor dat de inkomsten afkomstig zijn uit verschillende bronnen, waarbij wordt gestreefd naar het aangaan van relaties voor de lange termijn. Dit komt tot uitdrukking in de meerjarenovereenkomsten met institutionele financiers als het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Unie en in de relatie met de Nationale Postcode Loterij. Ook bij particuliere fondsenwerving ligt de nadruk op het aangaan van structurele relaties; dat wil zeggen het werven van mensen, instellingen en bedrijven die periodiek willen doneren.
Save the Children kent een fraudeprotocol waarin is vastgelegd hoe moet worden gehandeld als er een verdenking van fraude bestaat. Fraude met de ter beschikking gestelde middelen wordt onder andere tegengegaan door het mechanisme van ‘checks and balances’. Daarbij hebben medewerkers de verantwoordelijkheid elkaar te controleren en kan niemand geheel zelfstandig uitgaven doen. Uitvoering van externe accountantscontroles van de lopende projecten en de jaarlijkse accountantscontrole op het kantoor in Den Haag dragen eveneens bij aan een juiste verantwoording van de inkomsten en bestedingen. Save the Children International beschikt over een intern auditteam. Hiermee is een extra mechanisme ingebouwd om fraude binnen internationale programma’s, waarmee vaak grote sommen geld gemoeid zijn, te voorkomen of tijdig te signaleren. Reputatierisico’s Save the Children Nederland hecht aan een goede naam die mede wordt bepaald door het werk van zusterorganisaties. Het werken met 30 lidorganisaties in 120 landen verhoogt het risico op reputatieschade. Door de grote omvang van de organisatie is de kans op een falend programma ergens ter wereld reëel. Dit kan directe consequenties hebben voor Save the Children International en daarmee ook afbreuk doen aan de goede naam en reputatie van Save the Children Nederland. Het werken met partners in de verschillende programmalanden brengt eveneens met zich mee dat Save the Children Nederland afhankelijk is van anderen. Dit risico wordt beheerst door strenge selectieprocedures bij het kiezen van partners, het onderhouden van langdurende samenwerkingsrelaties, duidelijke contractafspraken en regelmatige monitoring. Risico’s van misbruik Een speciaal aspect van het werken met kinderen is het risico van (machts)misbruik ten opzichte van kinderen. Om dit risico het hoofd te bieden, heeft Save the Children het Child Safeguarding Protocol opgesteld waarin nauwkeurig staat beschreven welke omgangsvormen medewerkers en partners van Save the Children in acht nemen bij direct contact met kinderen. Daarnaast zijn maatregelen opgenomen ter voorkoming van situaties waarin volwassenen ten opzichte van kinderen in een machtspositie
kunnen komen. Medewerkers en andere betrokkenen dienen het Child Safeguarding Protocol te onderschrijven. Via een jaarlijkse zelfcontrole wordt dit up-to-date gehouden. Politiek Save the Children is een onafhankelijke en neutrale organisatie en is van mening dat kinderrechten geïmplementeerd moeten worden in het beleid van overheden. In de praktijk werkt Save the Children dan ook veel samen met overheden op zowel lokaal, regionaal als nationaal niveau. De regimes in de programmalanden staan echter niet zelden bekend als ondemocratisch, ondeskundig of corrupt. Werken in landen met dubieuze overheden gebeurt daarom uiterst behoedzaam. We leggen altijd de nadruk op het neutrale karakter van Save the Children en zoeken actief naar betrouwbare netwerken en relatiepatronen. Veiligheid Save the Children opereert vaak in instabiele landen of conflictgebieden. Veel van onze programma’s worden uitgevoerd in crisisgebieden en vinden plaats onder moeilijke omstandigheden. Save the Children kent een streng veiligheidsprotocol dat voldoet aan de eisen van de Verenigde Naties en dat ook zorg draagt voor de veiligheid van de werknemers. Dit veiligheidsprotocol maakt het mogelijk activiteiten te ontplooien in landen als Afghanistan, Pakistan en de Democratische Republiek Congo. Samenwerkingsverbanden De samenwerkingsverbanden die Save the Children aangaat, zijn vaak voor langere tijd en ten behoeve van programma’s waarin miljoenen euro’s omgaan. Een gedegen pakket afspraken en onderling vertrouwen zijn essentieel, want samenwerkende organisaties lopen het risico dat een fout of onvolkomenheid van de ene organisatie afstraalt op de ander of op het samenwerkingsverband als geheel. Mogelijke risico’s worden zo veel mogelijk en zo zorgvuldig mogelijk afgedekt, ook al vergt de onderlinge afstemming veel tijd, energie en kosten. 7.2 Gedragscodes en kwaliteitsnormen In het kader van risicobeheersing hanteert Save the Children onafhankelijke gedragscodes en kwaliteitsstandaarden als toetssteen. 90
risicobeheersing
Deze vormen een goede graadmeter voor het kwaliteitsniveau van de organisatie op verschillende terreinen. Neutrale hulpverlening Bij de uitvoering van noodhulpprogramma’s richt Save the Children zich naar de gedragscode van het Internationale Rode Kruis, waarin is opgenomen dat de hulpverlening neutraal dient te zijn. Ook onderschrijft Save the Children het ‘Sphere Project’, dat de minimumstandaarden weergeeft waaraan moet worden voldaan bij hulpverlening na rampen. CBF-keurmerk Op bestuurlijk vlak committeert Save the Children zich aan de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels) uit 2005. Hierin staan zaken beschreven als de verhouding tussen bestuur en het toezicht op organisaties. De code is vervlochten met het reglement van het Centraal Bureau Fondsenwerving dat verantwoordelijk is voor het afgeven van het keurmerk voor goede doelen. Save the Children draagt het keurmerk sinds 1999. ISO 9001:2008 norm Save the Children streeft naar een hoge standaard van kwaliteitsmanagement. Zo proberen we voortdurend onze werkwijze efficiënter te maken en de tevredenheid van onze belanghebbenden te verbeteren. Save the Children heeft zichzelf opgelegd hierbij te voldoen aan de ISO-9001:2008 norm. Sinds 2010 is Save the Children officieel gecertificeerd.
zijn subsidieaanvragen te doen. Binnen dit raamwerk heeft Save the Children momenteel de status van ‘low risk’ partner, hetgeen ons in staat stelt snel en relatief grote financieringsaanvragen te mogen doen. ANBI Save the Children beschikt sinds de invoering in januari 2008 over een ANBI-verklaring. Deze verklaring garandeert dat de belastingdienst Save the Children erkent als Algemeen Nutbeogende Instelling, hetgeen fiscale voordelen heeft voor zowel Save the Children als voor onze donateurs. Geen ongewenste werving Save the Children wil voorkomen dat mensen tegen hun wil per telefoon of post door Save the Children worden benaderd. Bij telefonische werving zorgt Save the Children er daarom voor dat mensen die zijn ingeschreven bij het Bel-me-Nietregister niet gebeld worden. Voor de post geldt hetzelfde principe, hierbij gebruiken we het Postfilter. Save the Children heeft geen formele interne gedragscode voor fondsenwerving. Nieuwe codes en keurmerken Save the Children stelt zich onder meer door het lidmaatschap van de brancheverenigingen Partos en de Vereniging voor Fondsenwervende Instellingen (VFI) op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van gedragscodes en keurmerken.
Checklist for Organisational Capacity Assessment Om voor bepaalde subsidies van het ministerie van Buitenlandse Zaken in aanmerking te komen is de ‘Checklist for Organisational Capacity Assessment’ doorlopen. Voor deze toets scoorde Save the Children ruim voldoende op onderwerpen als het behalen van duurzame resultaten en het op orde hebben van een gedegen organisatiestructuur en gedegen financieel en administratief management. ECHO Framework Partner Agreement De afdeling noodhulp van de Europese Unie sluit met goede doelen overeenkomsten, waarbinnen goede doelen gerechtigd 91
8.Verkorte jaarrekening
foto: save the children
verkorte jaarrekening
Dit is een verkor te versie van de jaarrekening. De volledige jaarrekening is beschikbaar via www.savethechildren.nl en de jaarrekening kan ook telefonisch worden opgevraagd bij het secretariaat op het telefoonnummer 070-338 44 48. De jaarrekening presenteert de financiële gegevens van Stichting Save the Children Nederland. De jaarrekening 2012 is opgesteld overeenkomstig de RJ 650 Fondsenwervende instellingen. Bij het opstellen van de jaarrekening is tevens rekening gehouden met de richtlijnen van het CBF.
BALANS (bedragen in euro’s) 31 december 2012
31 december 2011
ACTIVA
Vaste activa Materiële vaste activa
47.399
52.565
47.399
52.565
Nog te ontvangen subsidies
524.990
471.670
Vooruitbetaalde subsidies veldkantoren
450.293
747.556
1.331.200
1.141.763
2.591.000
3.325.397
Vlottende activa
Overige vorderingen en overlopende activa Effecten (betreft alleen obligaties) Liquide middelen
10.962.850
9.840.942
15.860.333
15.527.328
15.907.732
15.579.893
Continuïteitsreserve
2.731.596
2.411.997
Bestemmingsreserve projecten
2.010.719
1.976.002
PASSIVA Reserves en fondsen Reserves
Bestemmingsreserve financiering activa
47.399
52.565
283.015
559.643
5.072.729
5.000.207
1.144.782
977.960
6.217.511
5.978.167
Vooruitontvangen subsidies
6.114.841
5.724.762
Nog te betalen subsidies veldkantoren
2.939.608
2.928.632
Vrij besteedbare reserve Fondsen
Bestemmingsfondsen
Kortlopende schulden
Overige schulden en overlopende passiva
635.772
948.332
9.690.221
9.601.726
15.907.732
15.579.893
93
verkorte jaarrekening
STAAT VAN BATEN EN LASTEN (bedragen in euro’s)
KASSTROOMOVERZICHT (bedragen in euro’s) 2012
begroting 2012
2011
BATEN
Baten uit eigen fondsenwerving
4.107.549
3.986.782
3.281.808
Baten uit gezamenlijke acties
738.156
726.914
1.063.370
Baten uit acties van derden
916.434
905.000
903.133
Subsidies van overheden en anderen
Ontvangen subsidies
2012
2011
15.740.747
11.122.407
Ontvangen uit gezamenlijke acties
916.434
1.063.370
Ontvangen uit acties van derden
738.156
903.133
Ontvangen uit eigen fondsenwerving
4.068.116
3.204.042
21.463.453
16.292.952
Projectbetalingen
-16.978.202
-13.922.833
Algemene uitgaven
-4.346.926
-2.907.600
-21.325.128
-16.830.433
138.325
-537.481
15.403.987
15.054.158
10.513.163
Baten uit beleggingen
301.277
300.000
332.487
Overige baten en lasten
-40.190
-
7.035
21.427.213
20.972.854
16.100.996
3.181.798
2.845.613
1.962.288
13.612.717
13.839.579
10.048.552
-
-500.000
743.202
438.496
1.448.767
Lossing obligaties
738.000
782.000
1.973.595
2.183.025
1.810.225
Ontvangen interest
309.168
320.824
19.511.312
19.306.713
15.269.832
Som der baten LASTEN Besteed aan doelstellingen
Structurele hulp Rehabilitatie Noodhulp Voorlichting en bewustmaking Werving baten
Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten subsidies overheden en anderen Kosten van beleggingen
Kosten beheer en administratie
Kasstroom uit operationele activiteiten
Aangekochte obligaties
Betaalde interest en bankkosten Kasstroom uit beleggingen
881.887
885.020
9.323
9.650
8.615
105.030
74.650
82.987
Resultaat
-37.740 565.084
608.718
9.946
7.500
11.857
1.006.186
976.820
712.177
670.371
754.850
603.090
Investeringen materiële vaste activa
-23.546
-21.512
Kasstroom uit investeringen
-23.546
-21.512
1.121.908
6.091
Toename / afname liquide middelen Liquide middelen 1 januari Liquide middelen 31 december
Som der lasten
-40.039 1.007.129
21.187.869
21.038.383
16.585.099
239.344
-65.529
-484.103
9.840.942
9.834.851
10.962.850
9.840.942
1.121.908
6.091
Resultaatbestemming
Mutatie Continuïteitsreserve Mutatie Bestemmingsreserve projecten Mutatie Bestemmingsreserve financiering activa Mutatie Vrij besteedbare reserve Mutatie Bestemmingsfondsen
319.599
219.180
34.717
198.562
-5.166
-6.546
-276.628
-39.725
166.822
-855.574
239.344
-484.103
94
verkorte jaarrekening
Grondslagen voorwaardering en resultaatbepaling BALANS Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde verminderd met lineaire afschrijvingen, die zijn gebaseerd op een geschatte economische levensduur van drie jaar voor computerapparatuur en vier jaar voor de overige activa. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, obligaties, geldmiddelen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt voor reële waarde. Na de eerste opname worden financiële instrumenten (met uitzondering van obligaties) gewaardeerd voor de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rente methode. Obligaties worden na eerste verwerking gewaardeerd op aflossingswaarde. Het beleggingsbeleid van Save the Children heeft als uitgangspunt om de hoofdsom te behouden en is hiermee aan te merken als defensief. Dit is vastgelegd in het vermogens- en beleggingsbeleid van de Stichting. Activa en passiva in vreemde valuta De activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in Euro’s tegen de wisselkoers per balansdatum. De koersresultaten worden onder de overige baten en lasten opgenomen. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden opgenomen tegen de nominale waarde. Reserves en fondsen Continuïteitsreserve Deze reserve is gevormd conform de VFI-richtlijn Financieel Beheer en dient als buffer, zodat de activiteiten van Save the Children enige tijd kunnen worden voor tgezet bij financiële tegenslagen. Het betreft met name de risico’s van fluctueren-
de en/of tegenvallende inkomsten of onvoorziene kosten in de exploitatie. De reserve mag conform bovengenoemde richtlijn maximaal anderhalf maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie bedragen. Als kosten van de werkorganisatie worden aangemerkt: directe wervingskosten en uitvoeringskosten. Bij het bepalen van deze reserve wordt door de Directie uitgegaan van de gemiddelde kosten werkorganisatie over het verslagjaar en de begrote kosten werkorganisatie komend boekjaar. De opgebouwde reserve voldoet hieraan. De Directie streeft ernaar de reserve op peil te houden met éénmaal het niveau van de kosten van de werkorganisatie. Bestemmingsreserve projecten Deze reserve betreft het deel van het vermogen dat door de Directie reeds is aangemerkt voor bepaalde projecten en voorlichtingsactiviteiten. Deze uitgaven zijn niet in rechte afdwingbaar. Voor lopende programma’s wordt minimaal 50% van de begrote bestedingen van het volgend boekjaar gereserveerd. Daarnaast heeft Save the Children een Reserve voor Noodhulp, zodat er direct gehandeld kan worden in geval van acute noodsituaties. De voorwaarden om gebruik te maken van deze reserve liggen vast in het protocol Reserve voor Noodhulp. Bestemmingsreserve financiering activa Deze reserve dient ter financiering van activa in het kader van de bedrijfsvoering. De hoogte van de reserve is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa. Vrij besteedbare reserve Dit deel van het vermogen is vrij beschikbaar ter besteding aan de doelstelling.
De opbrengsten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de aard en omvang betrouwbaar kan worden vastgelegd. De opbrengsten uit vermogensfondsen en bedrijven worden verantwoord in het jaar waarin de aard en omvang onomkeerbaar kunnen worden vastgesteld. Opbrengsten van de Nationale Postcode Loterij en de Samenwerkende Hulp Organisaties worden verantwoord in het jaar van ontvangst van de middelen. Subsidies worden verantwoord als baten in het jaar waarin de bestedingen, waarop de subsidies betrekking hebben, plaatsvinden. Bijdragen van derden voor specifieke projecten die aan het einde van het desbetreffende jaar nog niet zijn besteed, worden verantwoord in het bestemmingsfonds projecten. Bestedingen Bestedingen van projecten gefinancierd met middelen van de Nationale Postcode Loterij en/of de Samenwerkende Hulp Organisaties worden toegerekend conform de contractwaarde. Bestedingen van overige langlopende projecten worden verantwoord conform de gerealiseerde projectbestedingen in het boekjaar. Overige baten en lasten De overige baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben.
KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de directe methode.
Bestemmingsfondsen Dit betreft de middelen die door derden voor een specifiek doel zijn bestemd. STAAT VAN BATEN EN LASTEN Baten Giften en baten uit hoofde van mailingen worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. 95
verkorte jaarrekening
Toelichting op de balans (bedragen in euro’s)
Liquide middelen 31-12-2012
31-12-2011
Spaarrekeningen
5.322.656
5.359.166
Korte termijn deposito's
3.550.000
3.550.000
Kas en overige bankrekeningen
2.090.194
931.776
10.962.850
9.840.942
Effecten (betreft alleen obligaties) EUR 550.000 4,125% BNG (06/16) EUR 500.000 3,625% Ned. Gasunie (11/21)
31-12-2012
31-12-2011
550.000
550.000
500.000
500.000
EUR 391.000 4,500% Nord LDBK (03/13)
391.000
391.000
EUR 300.000 3,5% Barclays Bank (10/15)
300.000
300.000
EUR 300.000 4,125% Ned. Waterschapsbank (07/17)
300.000
300.000
EUR 300.000 3% Societe Generale (10/15)
300.000
296.397
EUR 250.000 4,25% EIB (07/14)
Zowel de saldi van de korte termijn deposito’s als de saldi op de spaarrekeningen zijn direct of op korte termijn opeisbaar. Reserves en fondsen Continuïteitsreserve
250.000
250.000
EUR 375.000 5,500% ING bank (01/12)
-
375.000
EUR 363.000 5,375% EIB (02/12)
-
363.000
2.591.000
3.325.397
De obligaties zijn gewaardeerd voor de aflossingswaarde. De marktwaarde van de obligaties bedraagt ultimo 2012 € 2.821.605 In 2012 zijn twee obligaties afgelost en zijn er geen nieuwe obligaties aangekocht. De obligaties voldoen aan de criteria die Save the Children in haar vermogens en beleggingsbeleid heeft vastgelegd. Een van deze criteria is dat Save the Children haar middelen niet belegt in bedrijven/instellingen waarvan ze redelijkerwijs kan vermoeden dat deze handelen in strijd met het Verdrag voor de Rechten van het Kind.
Saldo 1 januari Resultaatbestemming Saldo 31 december
31-12-2012
31-12-2011
2.411.997
2.192.817
319.599
219.180
2.731.596
2.411.997
De continuïteitsreserve mag conform de VFI-richtlijn Financieel Beheer maximaal anderhalf maal de kosten van de werkorganisatie bedragen. De continuïteitsreserve van Save the Children Nederland bedraagt éénmaal de waarde van de kosten van de werkorganisatie. Bij de berekening van de kosten van de werkorganisatie wordt het gemiddelde genomen van de werkelijke kosten in het afgelopen boekjaar en de begrote kosten voor het komende boekjaar. Bestemmingsreserve projecten Saldo 1 januari Resultaatbestemming Saldo 31 december
31-12-2012
31-12-2011
1.976.002
1.777.440
34.717
198.562
2.010.719
1.976.002
Deze reserve betreft het deel van het vermogen dat door de Directie is aangemerkt voor bepaalde projecten, voorlichtingsactiviteiten en noodhulp. Deze uitgaven zijn niet in rechte afdwingbaar.
Voor lopende programma’s wordt minimaal 50% van de begrote bestedingen van het volgend boekjaar gereserveerd. Gezien het huidige economische klimaat is er in 2012 net als in 2011 voor gekozen om van de lopende programma’s het budget van de resterende looptijd volledig te reserveren. De samenstelling van de bestemmingsreserve is als volgt: 31-12-2012
31-12-2011
Reserve Noodhulp
300.000
300.000
Nog te ontwikkelen programma's
250.000
350.000
Reserve Co-funding
250.000
250.000
DRC
206.354
143.642
Voorlichting Child survival nederlandse publiek
200.850
250.000
Tajikistan
169.884
-
Mexico
167.511
155.214
Liberia
119.492
63.060
Afghanistan
86.000
-
India
85.000
-
Ivoorkust
43.977
126.200
Ethiopië
35.638
126.800
Bolivia
33.334
-
Honduras
32.000
96.000
Georgië
14.290
-
Kirgizië
7.526
88.735
Jordanië (Syrische vluchtelingen)
5.000
-
Azerbeidzjan
3.863
14.351
0
12.000
2.010.719
1.976.002
Palestijnse gebieden
Bestemmingsreserve financiering activa 31-12-2012
31-12-2011
Saldo 1 januari
52.565
59.111
Resultaatbestemming
-5.166
-6.546
Saldo 31 december
47.399
52.565
De omvang van deze bestemmingsreserve is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa. 96
verkorte jaarrekening
Vrij besteedbare reserve 31-12-2012
31-12-2011
559.643
599.368
Resultaatbestemming
-276.628
-39.725
Saldo 31 december
283.015
559.643
Saldo 1 januari
Dit deel van het vermogen is vrij beschikbaar ter besteding aan de doelstelling. Deze reserve wordt aangehouden om de noodzakelijke flexibiliteit te kunnen garanderen ten aanzien van de bedrijfsvoering. Bestemmingsfondsen Saldo 1 januari Resultaatbestemming Saldo 31 december
31-12-2012
31-12-2011
977.960
1.833.534
166.822
-855.574
1.144.782
977.960
De bestemmingsfondsen betreffen de middelen die door derden voor een specifiek doel zijn bestemd. De samenstelling van de bestemmingsfondsen is als volgt: 31-12-2012
31-12-2011
Jordanië (Syrische vluchtelingen)
404.472
-
Turkije
157.719
187.039
Ikea actie 2012
117.920
-
Afghanistan
110.234
85.343
Pakistan
75.060
56.917
India
75.000
-
India
48.887
79.076
Mexico
43.077
-
DRC
33.091
29.664
MFS II
30.978
16.857
Liberia
25.000
-
Haïti
10.137
37.350
Water programma
5.800
-
China
4.542
-
Tajikistan
2.183
-
682
20.222
Ikea actie 2010
-
239.952
Ikea actie 2011
-
224.000
Guatemala
-
1.540
1.144.782
977.960
Oost Afrika
Vooruitontvangen subsidies De vooruitontvangen subsidies hebben met name betrekking op grote projecten die doorlopen in 2013. De vooruitontvangen subsidie van de Samenwerkende Hulporganisaties betreft een bedrag dat ontvangen is voor een gastdeelnemer die met Save the Children samenwerkt ten behoeve van de Haïti actie. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De huurverplichting voor het jaar 2013 bedraagt € 114.010. Voor de jaren 2014 t/m 2015 bedraagt de huurverplichting € 169.672 in totaal. Toelichting op de staat van baten en lasten
2012
begroting 2012
2011
2.446.824
2.604.990
2.052.278
492.687
446.792
374.549
Incidentele giften / schenkingen
1.028.995
810.000
665.198
Nalatenschappen
138.876
125.000
189.144
167
-
639
4.107.549
3.986.782
3.281.808
Mailingacties
Overige baten eigen fondsenwerving
Samenwerkende hulporganisaties (SHO)
2012
begroting 2012
2011
738.156
726.914
1.063.370
738.156
726.914
1.063.370
2012
begroting 2012
2011
900.000
900.000
900.000
Baten uit acties van derden
Nationale Postcode Loterij (reguliere bijdrage) Overige
Baten uit eigen fondsenwerving (bedragen in euro’s)
Vaste donateurs
Baten uit gezamenlijke acties
16.434
5.000
3.133
916.434
905.000
903.133
Nationale Postcode Loterij De reguliere bijdrage van de Nationale Postcode Loterij aan Save the Children bedraagt sinds 2010 € 1.000.000. Met ingang van 2011 participeert Save the Children in het Droomfonds en draagt hiervoor 10% af aan de Nationale Postcode Loterij. De overige baten uit acties van derden betreffen inkomsten van de Sponsor Bingo Loterij.
De inkomsten uit eigen fondsenwerving zijn het afgelopen jaar 3,0% hoger uitgekomen dan begroot en waren 25,2% hoger dan in 2011. In 2012 heeft de Stichting een aantal geoormerkte giften mogen ontvangen. Voor zover deze giften in 2012 nog niet aan de daarvoor bestemde doelstelling zijn besteed, zijn ze opgenomen in een bestemmingsfonds en zullen deze baten naar verwachting in 2013 besteed worden.
97
verkorte jaarrekening
Subsidies van overheden en anderen 2012
begroting 2012
2011
Structurele hulp Ministerie van Buitenlandse Zaken (ontwikkelingssamenwerking) Jordanië
De inspanningsverplichting betreft werving voor de bij de opstelling van de begroting nog niet concreet bekende projecten en programma’s. De subsidiebaten zijn 2,3% hoger dan begroot en 46,6% hoger dan in 2011, doordat meer besteed is aan projecten. Dit heeft te maken met de start van twee grote meerjarige programma’s. Het medefinancieringsprogramma in Afrika en een onderwijsprogramma in Pakistan.
10.157
-
-
-
-
2.164
Bolivia
592.125
525.477
208.842
Kirgizië
500.483
296.429
111.649
Georgië
388.439
343.759
526.679
Azerbeidzjan
136.682
108.199
317.359
Interest obligaties Interest deposito´s Overige bankrente
MFS I Commissie Europese Gemeenschappen
Tajikistan
122.024
28.130
356.365
Armenië
72.709
18.671
-
-
-
52.865
Burkina Faso Inspanningsverplichting
157.500 1.822.619
1.478.165
1.575.923
Rehabilitatie Pakistan
6.616.390
5.468.960
2.207.842
MFSII
3.150.653
2.954.990
1.955.538
Soedan Oeganda
Haïti
Afghanistan (AUSAID)
118.788
150.000
140.476
68.406
10.000
28.969
114.083
140.000
163.042
301.277
300.000
332.487
2008
2009
2010
2011
2012
109
102
114
140
119
Beleggingen
2.368.975
3.222.849
29.781
-
-
-2
-3
-8
-47
-
-
Gerealiseerd koersresultaat
-
2.319
9
51
-56
-39
106
341.879
225.000
842.762
Ongerealiseerd koersresultaat
-
-
278.520
118
151
55
93
178
612.487
976.621
266.790
38.183
--
-
Inspanningsverplichting
1.266.447 13.098.561
13.260.993
8.774.301
482.807
-
-
Kirgizië
-
-
187.666
Palestijnse gebieden
-
-
-6.487
Soedan
-
-
-18.240
Noodhulp Commissie Europese Gemeenschappen Tajikistan
2011
2.306.869
Overig Afghanistan (CIDA)
begroting 2012
Obligatierente
Commissie Europese Gemeenschappen Palestijnse gebieden
2012
Resultaat spaar- en beleggingsvormen (Bedragen: x 1.000)
Ministerie van Buitenlandse Zaken (ontwikkelingssamenwerking)
Afghanistan
Baten uit beleggingen
Inspanningsverplichting
315.000 482.807
315.000
162.939
15.403.987
15.054.158
10.513.163
Bruto beleggingsresultaat Kosten beleggingen Netto beleggingsresultaat Rendement beleggingen
4
4
5
6
6
114
147
50
87
172
5,30%
6,25%
1,73%
2,42%
4,78%
163
194
146
189
180
Gemiddeld rendement 2008-2012 % 4,10% Gemiddeld rendement 2008-2012 bedrag 114 Netto resultaat liquide middelen
(spaarrekeningen en deposito’s)
98
verkorte jaarrekening
Voor de opstelling van dit overzicht is als uitgangspunt gehanteerd dat de beleggingen worden gewaardeerd op marktwaarde, hetgeen voor een deel afwijkt van de in de jaarrekening gehanteerde grondslag. Het rendement beleggingen betreft het netto beleggingsresultaat als percentage van de gemiddelde marktwaarde. Overige Baten Dit betreft negatieve koersverschillen op effecten van € 14.104 en € 26.086 negatieve koersverschillen op vreemde valuta. De overige baten bedragen in totaal € -40.190 Besteed aan doelstellingen
Structurele hulp Rehabilitatie Noodhulp Voorlichting en bewustmaking
Structurele hulp
Voorlichting en bewustmaking 2012
begroting 2012
2011
2012
begroting 2012
2011
2.971.515
2.697.290
1.793.574
Directe projectkosten (MFSprogramma)
Directe projectkosten
110.946
134.025
85.413
73.405
115.000
46.214
Directe projectkosten (NPL)
Uitvoeringskosten eigen organisatie
1.379
-
51.035
136.878
33.323
122.500
Overige directe kosten
1.212.601
1.359.243
1.152.794
3.181.798
2.845.613
1.962.288
648.669
689.757
520.983
1.973.595
2.183.025
1.810.225
2012
begroting 2012
2011
12.635.279
13.052.270
9.380.820
Directe projectkosten
860.730
698.938
589.787
Uitvoeringskosten eigen organisatie
116.708
88.371
77.945
Verstrekte steun en subsidies
Rehabilitatie
2012
begroting 2012
2011
3.181.798
2.845.613
1.962.288
13.612.717
13.839.579
10.048.552
743.202
438.496
1.448.767
1.973.595
2.183.025
1.810.225
19.511.312
19.306.713
15.269.832
Het percentage van de bestedingen aan de doelstelling ten opzichte van de totale baten is 91,1%. Dit is lager dan begroot (92,1%). Het percentage van de besteding op de doelstelling is in 2012 ten opzichte van 2011(94,8%) gedaald. Dit heeft te maken met een eenmalig effect van de inkomsten van de Samenwerkende Hulporganisaties naar aanleiding van de aardbeving in Haïti, waardoor dit percentage in 2011 hoger uitkwam. Het percentage van de bestedingen aan de doelstelling ten opzichte van de totale bestedingen is 92,1%. Dit is iets hoger dan begroot (91,8%) en gelijk aan gerealiseerd in 2011 (92,1%).
Verstrekte steun en subsidies
13.612.717
13.839.579
10.048.552
Noodhulp
Verstrekte steun en subsidies Directe projectkosten Uitvoeringskosten eigen organisatie
2012
begroting 2012
2011
630.061
339.696
1.303.389
3.126
-
-
110.015
98.800
145.378
743.202
438.496
1.448.767
Uitvoeringskosten eigen organisatie
De overige directe kosten Voorlichting en bewustmaking zijn als volgt samengesteld: Voorlichting en bewustmaking specificatie overige directe kosten 2012
begroting 2012
2011
950.054
1.006.481
885.475
Evenementen
97.041
92.875
138.449
Website
52.445
59.138
25.775
Overige kosten (inclusief kosten Database)
93.641
175.749
71.480
Jaarverslag
19.420
25.000
31.615
1.212.601
1.359.243
1.152.794
Publiciteitskosten
99
verkorte jaarrekening
Kosten eigen fondsenwerving 2012
begroting 2012
2011
Directe kosten fondsenwerving
776.845
760.550
503.658
Uitvoeringskosten eigen organisatie
105.042
124.470
105.060
881.887
885.020
608.718
21,5%
22,2%
18,5%
Als % van baten eigen fondsenwerving
Het percentage kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van de baten uit eigen fondsenwerving blijft binnen de CBF-norm van 25%. De stijging van het percentage ten opzichte van 2011 is het gevolg van de toename van de inspanningen op fondsenwerving om de inkomsten uit eigen fondsenwerving te laten groeien in lijn met de meerjaren begroting. Uitvoeringskosten eigen organisatie 2012
begroting 2012
2011
Personeelskosten
1.907.809
1.939.550
1.572.774
Personeelskosten registraties
152.572
-
359.097
2.060.381
1.939.550
1.931.871
Totaal personeelskosten Overige kosten Doorbelastingen aan projecten
736.979
693.800
640.021
2.797.360
2.633.350
2.571.892
-885.378
-751.979
-893.477
1.911.982
1.881.371
1.678.415
foto: felix clay/save the children
100
verkorte jaarrekening
Sinds 2009 heeft Save the Children Nederland zich in een aantal landen in EurAzië geregistreerd. De personeelskosten van de lokale medewerkers die in dienst zijn van Save the Children Nederland worden apart gepresenteerd.
De norm voor uitvoeringskosten in verhouding tot de totale lasten is intern gesteld op 12%. Voor Save the Children betekent deze norm, gezien de omvang en de fluctuaties in de inkomstenstroom, vooral een richtbepaling. In 2012 is het gerealiseerde percentage 9,0% t.o.v. 10,1% in 2011 en 8,0% in 2010. Het gemiddelde percentage over de boekjaren 2010 t/m 2012 komt daarmee uit op 9,0%, waarmee het binnen de gestelde norm blijft. De uitvoeringskosten zullen gezien de fluctuaties steeds in meerjarenperspectief moeten worden bekeken.
Uitvoeringskosten eigen organisatie
Met de komst van Save the Children International heeft Save the Children Nederland in de loop van het jaar de activiteiten van de registraties in Armenië en Georgië overgedragen aan Save the Children International. Dit is in 2010 reeds gebeurd voor de registratie in Tajikistan. Per 31 december 2012 heeft Save the Children Nederland alleen nog een actieve registratie in Azerbeijan.
2012
begroting 2012
2011
Structurele hulp
136.878
33.323
122.500
Noodhulp
110.015
98.800
145.378
Rehabilitatie
116.708
88.371
77.945
Voorlichting en bewustmaking
648.669
689.757
520.983
Kosten eigen fondsenwerving
105.042
124.470
105.060
9.323
9.650
8.615
105.030
74.650
82.987
9.946
7.500
11.857
670.371
754.850
603.090
1.911.982
1.881.371
1.678.415
3,2%
3,6%
3,6%
Kosten acties derden
Toerekening uitvoeringskosten De uitvoeringskosten worden als volgt toegerekend aan de verschillende bestemmingen: - personeelskosten naar functie- en taakomschrijving - overige kosten in verhouding tot het aantal fte’s
Kosten subsidies overheden en anderen
De uitvoeringskosten zijn op basis van deze toerekening opgenomen in de staat van baten en lasten:
Kosten beheer en administratie als percentage totale bestedingen
Kosten van beleggingen Kosten beheer en administratie
Toelichting lastenverdeling doelstellingen
werving baten
structurele hulp
rehabilitatie
nood hulp
Subsidies en bijdragen
2.971.515
12.635.279
630.061
-
-
-
-
Directe projectkosten
73.405
860.730
3.126
112.325
-
-
-
3.044.920
13.496.009
633.187
112.325
-
-
-
-
-
-
1.212.601
776.845
-
-
119.564
515.555
74.818
577.791
85.316
-
7.955
Subsidies en bijdragen Directe kosten publiciteit en communicatie
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Afschrijving en rente
voorlichting & bewustmaking
eigen fondsenwerving
gezamelijke acties
acties derden
beheer
subsidies
67.464
beheer en administratie
totaal 2012
begroot 2012
totaal 2011
-
-
16.236.855
16.089.256
12.477.783
-
-
1.049.586
947.963
772.449
-
-
17.286.441
17.037.219
13.250.232
-
-
1.989.446
2.119.792
1.656.452
5.160
454.186
1.907.809
1.939.550
1.572.774
beleggingen
8.096
34.130
5.024
40.694
5.266
-
502
5.098
409
29.159
128.378
130.600
125.810
36.614
116.719
29.054
109.727
13.240
-
749
31.330
4.295
180.411
522.139
535.300
408.768
1.788
7.563
1.119
9.071
1.220
-
117
1.138
82
6.615
28.713
27.900
28.059
210.321
-
-
-
-
-
-
-
-
-
210.321
-
436.481
Doorbelastingen aan projecten
-239.505
-557.259
-
-88.614
-
-
-
-
-
-
-885.378
-751.979
-893.477
Uitvoeringskosten eigen organisatie
136.878
116.708
110.015
648.669
105.042
-
9.323
105.030
9.946
670.371
1.911.982
1.881.371
1.678.415
3.181.798
13.612.717
743.202
1.973.595
881.887
-
9.323
105.030
9.946
670.371
21.187.869
21.038.382
16.585.099
Totaal kosten veldkantoren
Totaal lasten
101
verkorte jaarrekening
Meerjarenraming bedragen x € 1.000
werkelijk 2012
begroot 2013
plan 2013
plan 2014
plan 2015
21.427
21.918
21.492
22.836
24.333
4.108
4.460
4.385
4.824
5.306
738
-
-
-
-
Inkomsten
Eigen fondsenwerving Gezamenlijke acties Acties van derden Subsidies overheden en anderen Overige inkomsten Bestedingen
Structurele hulp Rehabilitatie Noodhulp
916
900
1.050
1.130
1.300
15.404
16.258
15.807
16.597
17.427
-40
300
250
285
300
21.188
22.585
21.296
22.477
23.969
3.182
3.183
3.077
3.375
4.133
13.613
14.466
12.689
13.031
13.093
743
798
1.304
1.509
1.814
Voorlichting en bewustmaking
1.974
2.305
2.370
2.571
2.792
Kosten werving baten
1.263
1.006
983
1.064
1.159
Kosten beheer en administratie
670
850
792
832
874
Saldo inkomsten -/- bestedingen
239
-667
196
359
364
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: De Raad van Toezicht en de directie van Stichting Save the Children Nederland De in dit jaarverslag op de pagina 93 tot en met 101 opgenomen samengevatte jaarrekening 2012, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2012 en de samengevatte staat van baten en lasten met bijbehorende toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening 2012 van Stichting Save the Children Nederland. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 17 april 2013. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 17 april 2013. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende instellingen’. Het kennisnemen van de samengevatte
jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Save the Children Nederland. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van de samengevatte jaarrekening van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven op pagina 95. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810 “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.
Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening 2012 van Stichting Save the Children Nederland en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven op pagina 95.
Den Haag, 22 april 2013 KPMG Accountants N.V. J.A.A.M. Vermeeren RA
102
Save the Children bedankt haar vrijwilligers uit 2012 Marily
Kleijn
Peace
Chukwuma
Max
Drenth
Janneke
Matser
Harrie
Boumans
Dianna
Wittebol
Simone
De Quastenit
Stephan
van den Berg
Marloes
Wesselingh
Margretha
Punter
David
De Vries
Santa
Hissink
Louise
Eichenwald
Miranda
Kuijsten
Gerrit
Janknegt
Gerdy
Koersen
Manon
Boumans
Sanne
Jansen
Eline
Reilman
Susma
Sewratan
Patrice
Kielstra
Dick
Toet
Jelena
Gravilovic
Eline
van der Heijden
Nicky
de Koning
Annemiek
Wassink
John
Seuren
Leandra
Zoulfoukaridis
Maryse
Menninga
Stella
Scheepbouwer
Evelien
Edelhausen
Robin
Rijpma
Jooske
Van ‘t Veer
Ferline
Van Laerhoven
Ellen
Möller
Janneke
Verweij
Henk
Boss
Iris
Van Hulsenbeek
Angela
Ramsoedh
Thirza
Troost
Christian
Gladel
Sanne
Koning
Rohini
Patandin
Sanne
Slopsema
Jody
van Druten
Mieke
Van Dixhoorn
Marc
van Maris
Ana Elena
Abello Jimenez
Tim
Van Oorschot
Pierre
Pourchez
Marilou
Phielix
Cristina
Festa
Sarah
Nijholt
Eline
Senten
Ozge
Demirdag
Federica
Butera
Gilbert
Luydens
Klaas jan
Smit
Rianne
Heijmans
Raluca
Popescu
Gerda
Wierema-Mulder
Ria
Borst
Femke
Buwalda
Bianca
Lepsa
Angela
van Empel
Lotte
Claessens
Maartje
de Laat
Frederique
Lips
Mirjam
van Veen
Grace
Naipal
Eline
Hugenholtz
Natasha
Elfrink
Franklin
Santos
Jet
Van Griethuysen
Kim
Ekkelenkamp
Kelly
van Wageningen
Lindsey
Blunt
Shiraaz
Ramdjan
Marinka
van Helvoort
Caroline
Guldenmund
Norma
Fresco
Olaf
Soons
Willemijn
Fleskens
Huong
Dang Ngoc
Steven
Olanin
Romke
Rijpkema
103
Save the Children bedankt haar partners uit 2012
104
Postbus 82061, 2508 EB Den Haag, Tel: +31 (0) 70 338 44 48, Fax: +31 (0) 70 350 12 79,
[email protected], www.savethechildren.nl, Giro 809
