Workshop 1.5 Verbouwvoorschriften Bouwbesluit 2012 ing. Johan van der Graaf
Oktober 2014
Inhoud workshop • Een praktijkonderzoek • De nieuwe verbouwvoorschriften • Casus 1: verbouw woongebouw • Casus 2: transformatie kantoor • Praktijkervaringen • Slotbeschouwing
Nieuwe verbouweisen, waarom ? Keuzevrijheid – Haalbaarheid - Verantwoordelijkheid Bouwbesluit 2003: verbouw = nieuwbouw – Sterke stimulans niveau nieuwbouw – Ontheffingsmogelijkheid bevoegd gezag
– Algemeen beeld: terughoudend toegepast – Langere doorlooptijd verbouwprojecten/niet altijd haalbaar
Bouwbesluit 2012: Nieuwe verbouwregels – – – –
Rechtens verkregen niveau Keuze vrijheid aanvrager Toename haalbaarheid projecten Meer verantwoordelijkheid bij de markt
Aanleiding Enerzijds • Stimulans verbouwingen en herbestemmingen • Haalbaarheid projecten kan toenemen tov BB2003 Anderzijds • Nemen marktpartijen verantwoordelijkheid voor kwaliteit ?
4
Een praktijkonderzoek
Monitor van 10 verbouw- en herbestemmingsprojecten het kwaliteitsniveau van de meest relevante beoordelingsaspecten ten opzichte van de voorschriften van Bouwbesluit 2012.
5
De opdracht Onderzoeksvragen • Beschrijving van het plan • Structuur / organisatie van het project • Wat zijn de belangrijkste beoordelingsaspecten ? • Welke niveaus van Bouwbesluit 2012 zijn per beoordelingsaspect gerealiseerd en waarom ? • Wat was de mening van de gemeente over de niveaus ? • Was de aanvrager op de hoogte van de nieuwe regels voor verbouw ?
Detailniveau analyse • Integrale beoordeling • Interview + bespreekverslag
6
Keuze en analyse projecten Voorbeelden • Herbestemming van een kantoor tot woningen • Uitbreiding van een appartementencomplex met een aantal appartementen • Renovatie van een appartementencomplex (bijv. optimaliseren van thermische en akoestische kwaliteit) Uitgangspunten - 1 • representatieve steekproef herbestemmingsprojecten.
van
verbouw-
en
7
Keuze en analyse projecten Uitgangspunten - 2 • De meest relevante onderwerpen meenemen: – Regelmatig discussie in de praktijk – Grote invloed op het ontwerp of casco – Terugkerende actuele onderwerpen
• Diepgang en beoordeling kan per project verschillen; het gaat om het totaalbeeld: – Afhankelijk van beschikbare gegevens – Afhankelijk van geschiktheid per beoordelingsaspect
8
Nieuwe verbouwvoorschriften Kwaliteitsniveau van een rechtmatig gebouwd bouwwerk – ergens tussen niveau nieuwbouw en bestaande bouw – feitelijk aanwezig is voor de verbouwing – ondergrens: niveau voor bestaande bouw – bovengrens: het niveau voor nieuwbouw
Het rechtens verkregen niveau Daarnaast geldt: • Gewijzigde onderdelen: – verbouwvoorschriften (artikel 4 WW)
• Ongewijzigde onderdelen: – niveau bestaande bouw
Nieuwe verbouwvoorschriften Bouwbesluit 2003
Bouwbesluit 2012
Nieuwbouw
Ontheffing bevoegd gezag Beleidsneutrale ondergrens
Keuze aanvrager
Rechtens verkregen niveau
Casus 1: renovatie/uitbreiding
Bestaand 12
Casus 1: renovatie/uitbreiding
Nieuw 13
Casus 1: renovatie/uitbreiding Bestaand
Nieuw
14
Casus 1: renovatie/uitbreiding Trap • Afmetingen nieuwe trap: rechtens verkregen niveau • Gerealiseerd: nieuwbouw (afmetingen trap / ontvluchting) • Reden: veiligheid/bruikbare trap
15
Casus 1: renovatie/uitbreiding Inbraakwerendheid • Minimaal: rechtens verkregen niveau • Gerealiseerd: nieuwbouw (klasse 2) • Reden: veiligheid / uitvoering redelijk standaard
16
Casus 1: renovatie/uitbreiding Geluidswerendheid • Minimaal: rechtens verkregen (= aanwezige niveau) • Gerealiseerd: nieuwbouw (comfort)
17
Casus 2: transformatie kantoor
Bestaand
Nieuw
Casus 2: transformatie kantoor Hoe beoordelen ? • Wijzig de gebruiksfunctie • Past nieuwe functie in bestemmingsplan ? • Toets nieuwe gebruiksfunctie aan eisen bestaande bouw • Toets alle ingrepen aan de verbouwvoorschriften
Casus 2: transformatie kantoor Beoordeling • Trappenhuis = bestaand • Ontvluchting woningen: ondergrens RVN Overwegingen aanvrager • Voldoet aan BB2012 • Balkons leveren bijdrage • WBDBO nieuwbouwniveau • Extra rookscheidingen in gang • Extra trappenhuis grote impact op ontwerp en kosten
Casus 2: transformatie kantoor Mening brandweer • Voldoet aan BB2012 • Ontvluchting: minimaal • Aanwezigheid balkons klein pluspunt • Rookscheidingen in gang (niet verplicht) zorgen voor extra buffer • Liever: extra trappenhuis of woningsprinkler • BB2003: geen ontheffing verleend Keuze voorzieningen op basis van integrale afweging aanvrager en op advies brandweer
Praktijkervaringen • Met de feitelijke constatering dat een bepaald kwaliteitsniveau volgens BB2012 wordt gerealiseerd: geen graadmeter of het eindproduct aansluit bij wensen gebruiker. • Factoren die kwaliteitsniveau bepalen (aanvrager) – – – – – – – –
Soms bewuste keuze Kosten Wensen van de doelgroep/verhuurbaarheid Ambities opdrachtgever (soms pve) Advies bevoegd gezag Kwaliteit bestaand gebouw Mogelijkheden tot aanpassing van bestaand gebouw Optimalisatievraagstuk
22
Praktijkervaringen • Feitelijke constateringen, geen waardeoordelen • Vrijheid in keuzemogelijkheid kwaliteitsniveau: extra variabele in besluitvormingsproces (kan lastig zijn) • Energielabel (corporaties): op basis van pve, huurpunten, energielasten • Geluidswering, brandveiligheid en energiezuinigheid meest actuele thema’s • Ventilatie: zeer diverse keuzes: – In de meeste gevallen: mechanische afvoer – Toevoer: bestaande ramen of nieuwe roosters als toevoer
23
Praktijkervaringen • Geluidswering belangrijk kopers/huurders
met
oog
op
toekomstige
– Verkoopbaarheid/verhuurbaarheid/gebruikscomfort – Niveau meestal hoger niveau dan minimaal vereist (nieuwbouwniveau tot ca. 5 dB lager) – Dubbele metalstud-wand met dubbele gipsplaat ‘populair’ bij transformatie – Soms: verend opgelegde dekvloer
24
Slotbeschouwing • Beleidsneutrale systeemwijziging verbouweisen • Verschillen in toepassing: – De wijze van ontheffingverlening door bevoegd gezag (BB2003) – De wijze van keuzes maken door de aanvrager (BB 2012)
• Waarom: – Ontheffingsbevoegdheid op brandveiligheidsgebied (BB2003) werd terughoudend toegepast door bevoegd gezag – Nemen van verantwoordelijkheid (BB2012) vindt plaats op basis van een integrale afweging (breder dan brandveiligheid)
Slotbeschouwing Bijzondere aandacht voor risico’s bij: • Transformatie kantoor – woning met slechts 1 vluchtroute • Verbouw met lage brandwerendheden / veel personen – Genoeg tijd om te vluchten ? – Constructies nog intact voor aankomst brandweer ?
• Principekeuze: gesprek hierover voeren via de bouwregelgeving, of bredere / maatschappelijker ? Het borgen en actief beheren van de brandveiligheid van de bestaande voorraad voert immers veel verder dan de scope verbouw en daarvoor geldende regels.
Slotbeschouwing • Niet de indruk dat Nederland verpaupert door de nieuwe verbouweisen • Verbouw=relatief: Nederland staat vol met bestaande gebouwen • Maak de aanvrager/eigenaar bewust van de gemaakte keuzes en de gevolgen daarvan voor toekomstige gebruikers – – – – – –
Vluchtveiligheid ? Beperking uitbreiding brand / schadebeperking /gebouwbehoud ? Repressieve inzet ? Gebruikerscomfort ? Toekomstige klachten ? Duurzaamheid ?
• Vraagstukken integraal benaderen vanuit risico’s, dus van regelgericht naar risicogericht • Uitdaging: hoe keuzevrijheid verantwoord invullen ?
? Hier willen we naar toe!
