Johan ten Brinke
workshop Energiecoöperaties 12 mei 2014
Basis “spelregels” • Programma is bedoeld als een leidraad • Interactie belangrijker dan monoloog, alleen de eindtijd • • • •
staat vast We praten vrijuit en delen in vertrouwen Iedereen heeft verstand van energie! Deze workshop wordt niet gesponsord door Ús Koöperaasje Overige??
Programma Opening/welkom/introductie (broodje en kennismaken, verwachtingen en evt. specifieke vragen)
18.00 - 18.30
Blok I. Inhoud en keuzes maken: motieven, doelen, visie
18.30 - 19.30
Blok II. Organisatie, voorwaarden en regels
19.30 - 20.30
pauze
20.30 - 20.45
Blok III. Aan de slag! Plan van aanpak
20.45 - 21.45
Afronding en evaluatie
22.00 uur
Wat verstaan we onder een energiecoöperatie? • Een energiecoöperatie is een initiatief van en door
burgers gericht op het opwekken, verkopen en besparen van energie van en aan leden en alle overige activiteiten die het doel van de coöperatie ondersteunen. • De Wet: • “De coöperatie is een bij notariële akte als coöperatie opgerichte vereniging. Zij moet
zich blijkens de statuten ten doel stellen in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden te voorzien krachtens overeenkomsten, anders dan van verzekering, met hen gesloten in het bedrijf dat zij te dien einde te hunnen behoeve uitoefent of doet uitoefenen.”
Achtergrond en ontstaan •1998/2005: liberalisering energiemarkt. In 2006: splitsing tussen
productie en verkoop en transport (levering) van energie. • Doel van het beleid: lagere prijzen en betere service voor de klant.
De praktijk: energiereuzen + ondoorzichtigheid • In reactie hierop: burgerinitiatieven in de vorm van
Energiecoöperaties In Friesland o.a. Ameland, Gorredijk, Makkinga, Achter de Hoven Leeuwarden, etc. • 2013: Enerzjy Koöperaasje Fryslân wordt opgericht. Een provinciale
koepel met als leden locale coöperaties en initiatieven. • eind 2013: Met de koepels van Groningen en Drenthe NLD Energie
opgericht. Een nieuw coöperatief energiebedrijf. • april 2014: ACM heeft leveringsvergunning verleend aan NLD Energie
Initiatieven in Friesland
Organisaties energie-initiatieven in Noord Nederland
Waarom een lokale energiecoöperatie oprichten? • Ideëel: • Energietransitie/verduurzaming milieu • Afzetten tegen energiereuzen/opkomen voor consumenten • Financieel: • geld verdienen of (energie) besparen?
• Energie – Akkoord 2013
(productie van energie)
• Sociaal: • Buurt of gemeenschap organiseren
• Andere motieven: • Bijv. leuk om te doen, geeft energie, etc.
Locale energie-coöperaties • De wet maakt onderscheid voor verkopers van energie • a. Met een eigen leveringsvergunning • b. Zonder vergunning, maar als wederverkoper • Voor het wederverkoopschap gelden regels • In Nederland vastgesteld door de ACM • Gelden voor alle maatschappijen • Dus ook voor de wederverkopers
ACM en wederverkoop • •
• • • • •
ACM zet regels wederverkopers energie op een rij (27-03-2014) De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft vandaag op haar website een overzicht gepubliceerd van de regels die gelden voor wederverkopers van energie. Wederverkopers van energie zijn partijen op de energiemarkt die zelf geen vergunning hebben voor de levering aan kleinverbruikers. Voor de levering aan kleinverbruikers werken zij samen met een andere partij die over een leveringsvergunning beschikt. Dit is toegestaan. Maar een wederverkoper mag geen contracten op zijn eigen naam afsluiten. Deze moeten staan op naam van de vergunninghouder met wie hij samenwerkt. Alleen dan zijn de klanten beschermd in geval van een faillissement van de vergunninghouder of wederverkoper. Omdat ACM de laatste tijd een groei ziet in het aantal wederverkopers heeft ze de regels waaraan deze, vaak kleine, partijen moeten voldoen op een rij gezet. De belangrijkste regels die gelden voor een wederverkoper van energie, zijn dat hij: duidelijkheid biedt aan zijn klanten dat hij een wederverkoper is; alleen contracten aanbiedt die op naam staan van de vergunninghouder; duidelijkheid biedt over de vergunninghouder met wie hij samenwerkt; duidelijkheid biedt over de wijze waarop de facturering en klantenservice zijn geregeld. Onbekendheid regels wederverkopers ACM heeft eerder gekeken naar de omvang van wederverkoop van energie en naar de naleving van de regels. Dit gebeurde naar aanleiding van het faillissement van Trianel eind 2012. Hieruit bleek dat er verschillende partijen actief zijn als wederverkoper, maar dat zij daarover niet altijd duidelijk waren naar hun klanten. De regels die gelden bij wederverkoop bleken soms onbekend, etc.
• (zie voor meer info: www.acm.nl)
Locale coöperaties (vervolg) • Maak onderscheid tussen leden en klanten: • Leden hebben een stem. Een lid die tevens klant is, heeft dus ook altijd een relatie met de leverancier • Met welk energiebedrijf ga je zaken doen? Criteria: • Duurzame energie • Prijs, ipads of andere kadootjes • Invloed op het beleid • Nationaal of internationaal georganiseerd • Overige aspecten • Overige:
Organisatie, regels en voorwaarden • Partners zoeken: • buren, vrienden, Plaatselijk Belang, sportvereniging, school, kerk, etc.
• Initiatief nemen, organiseren en ondernemen, draagvlak
creëren: • Jaarvergadering, spontane bijeenkomst, oproep in dorpskrant,
voorlichtingsacties, mensen bewust maken, social media • Structuur en rolverdeling • Expertise en ervaring verzamelen
• Rechtsvormen, verantwoordelijkheden en regels: • Werkgroep, vereniging, stichting of coöperatie? • Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid • Modelstatuten zijn beschikbaar (coöperatie = UA)
Kosten en baten • Onderscheid aanloopfase en uitvoeringsfase • Aanloopkosten/inkomsten: • Vergader en publiciteitskosten • Oprichtingskosten (notaris/KvK) • Publiciteit: website, folders, social media • (Lokale) opstartsubsidie mogelijk? • Obligatie)Lening/Crowdfunding
• Aandachtspunten uitvoeringsfase: • Leden betalen wel/geen contributie • Penningmeester voor beheer/controle • Alle geldstromen via bankverkeer • Vooraf nadenken over besteding
Kosten en baten (uitvoeringsfase) • Vaste kosten (o.a. Inschrijvingen, organisatie, personeel?) • Variabele kosten: afhankelijk van aard en omvang van de
activiteiten • Inkomsten: • Energieleverancier • Overige activiteiten • Aan welk doel worden de inkomsten besteed? (verdelingscriteria!)
• Aandachtspunten: • richt administratie professioneel in • Belastingen (btw)
Plan van aanpak • Maak duidelijk waarom • Voor wie wil je het doen (gebied en doelgroep; wie • •
• • •
•
kunnen er lid/klant worden) Formuleer een duidelijk doel(en) Hoe zorg je voor draagvlak en hoe ziet de organisatie er uit (zelfstandig of onderdeel van) Keuze energieleverancier + producten Campagne werving leden en klanten Begroting voor de startfase Begroting voor de uitvoeringsfase
Ondersteuning en informatie • Energiewerkplaats (www.netwerkduurzamedorpen.nl) • www.hieropgewekt.nl • www.uskooperaasje.nl
• www.nldenergie.org
