Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
1 Welke kleren neem je mee op reis?
Woordenboekje bepalen
ruig
ergens de oorzaak van zijn De temperatuur bepaalt of het water bevriest.
wild of woest Hoog in de bergen is het landschap ruig: kaal en rotsachtig.
het continent
een heel groot stuk land waar aan alle kanten zeeën of oceanen omheen liggen Antarctica is het koudste continent op aarde. isoleren
het seizoen
een deel van het jaar; lente, zomer, herfst of winter De lente is mijn favoriete seizoen, omdat de bomen dan weer groen worden.
afschermen van de omgeving Als een kledingstuk goed isoleert, houdt het de warmte van je lichaam goed vast.
de tropen
De mensen die op de Noordpool wonen, dragen kleren van bont. Dat isoleert goed.
keerkringen ligt In de tropen is het warm en vochtig.
kleurrijk
verdampen
met veel kleuren De schilder gebruikte alle kleuren van de regenboog. Het werd een kleurrijk schilderij.
als water verdampt, lost het op in de lucht Na de regenbui ging de zon schijnen en door de warmte van de zon verdampten de regenplassen.
het gebied dat tussen de beide
het landschap
een stuk land dat bepaalde kenmerken heeft Het Zuid-Limburgse landschap is veel heuvelachtiger dan het polderlandschap in Flevoland. de prairie
een groot stuk land waar gras op groeit en waar grote kudden koeien of schapen op grazen De cowboy trok de hele dag met zijn kudde over de prairie.
68 ©
kopieerblad 8.2
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
1 Welke kleren neem je mee op reis?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. isoleren • kleurrijk •
de prairie • de tropen • verdampen •
2
• een groot stuk land waar gras op groeit • als water door de warmte oplost in de lucht • de warmte van je lichaam vasthouden • met veel kleuren • het gebied dat tussen de beide keerkringen ligt
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. het landschap de prairie de kudde het seizoen
3
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout.
Een weiland is een ruig stuk natuur. Elk seizoen duurt precies één jaar. In warme gebieden bepaalt de hoeveelheid regen de plantengroei. Op de prairie leven pinguïns. Op de wereld zijn veel verschillende landschappen.
4
goed
fout
w w
w w
w w
w w
w
w
Maak nu zelf zinnen met deze woorden.
het seizoen
isoleren kleurrijk verdampen het water de zon het berglandschap het polderlandschap rotsachtig ruig
5
Het klimaat van een gebied bepaalt hoe het landschap eruitziet. Je juf of meester bepaalt wanneer jullie buiten mogen spelen. Kun je nog meer mensen of dingen bedenken die iets voor jou bepalen?
het continent de oceaan het seizoen de zee
69 ©
kopieerblad 8.2
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
2 Wat maakt een wereldstad bijzonder?
Woordenboekje bereikbaar
politiek
als een plek goed bereikbaar is, kun je er snel en gemakkelijk komen New York is goed bereikbaar: de stad heeft een grote haven en een paar grote vliegvelden.
wat te maken heeft met het regeren van een land In wereldsteden worden belangrijke politieke beslissingen genomen, bijvoorbeeld over nieuwe wetten.
de buitenwijk
in verbinding staan
een wijk aan de rand van een dorp of een stad Veel stadsbewoners reizen op en neer tussen hun huis in een buitenwijk en hun werk in het zakencentrum.
hetzelfde als contact hebben: met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen Als een bepaald soort tas heel hip is in New York, is hij een tijdje later ook hip in Amsterdam. Dat komt doordat deze steden
contact hebben
met elkaar in verbinding staan.
met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen Je kunt zeggen: wereldsteden hebben contact met elkaar. Maar eigenlijk hebben de mensen in wereldsteden contact met elkaar! de gemeente
afkorting van ‘het gemeentebestuur’: de mensen die de baas zijn in een gemeente (een stad, of een dorp, of een paar dorpen samen) De gemeente beslist waar nieuwe woonwijken moeten komen.
zich verspreiden
zich over een bepaald gebied uitbreiden De hippe New Yorkse tas raakt eerst in Amsterdam in de mode. Daarna verspreidt deze mode zich over heel Nederland. zich vestigen
ergens gaan wonen In de jaren vijftig van de vorige eeuw vestigden veel Nederlanders zich in de Verenigde Staten.
oorspronkelijk
vanaf het begin De oorspronkelijke inwoners van de Verenigde Staten zijn de indianen.
vruchtbaar
waar veel kan groeien Op die vruchtbare grond kun je heel goed groentes verbouwen.
70 ©
kopieerblad 8.3
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
2 Wat maakt een wereldstad bijzonder?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. bereikbaar • contact hebben• zich verspreiden • zich vestigen •
vruchtbaar •
2
• waar veel kan groeien • zich over een bepaald gebied uitbreiden • ergens gaan wonen • met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen • als je ergens snel en gemakkelijk kunt komen
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. bouwen contact hebben mailen in verbinding staan politiek de regering vruchtbaar de wereldstad de gemeente de mode de stad de woonwijk de buitenwijk de forens de kolonie het zakencentrum
3
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed
‘Contact hebben’ betekent hetzelfde als ‘in verbinding staan.’ De Spanjaarden zijn de oorspronkelijke bewoners van Mexico. Iedereen kan belangrijke politieke beslissingen nemen. In de woestijn is de grond heel vruchtbaar. Met ‘de gemeente’ wordt vaak ‘het gemeentebestuur’ bedoeld.
4
fout
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
Maak nu zelf zinnen met deze woorden.
contact hebben
oorspronkelijk
5
Lees de vraag. Vul het goede woord in.
De nieuwe woonwijk ligt dicht bij de snelweg en er rijden veel bussen. Wat kun je zeggen over deze wijk? De wijk is goed Betty woont aan de rand van de stad. In wat voor soort wijk woont ze? in een Uit de fabriek kwam vieze rook. Na een tijdje hing de rook boven de hele stad. Hoe noem je dat, als iets op steeds meer plekken komt?
71 ©
kopieerblad 8.3
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
3 Welk land staat er bij jou op tafel?
Woordenboekje de cacao (je zegt: kaakau)
oogsten
bruin poeder dat wordt gemaakt van de cacaoboon Van cacao wordt chocola gemaakt.
groente en graan van het land halen en fruit plukken als het rijp is In Ethiopië helpen ook de kinderen mee met het oogsten van teff.
de delta
een gebied waar een rivier zich splitst in een heleboel kleine riviertjes, die uitkomen in zee De Nijldelta in Egypte is een vruchtbaar landbouwgebied. de energie
de palmolie
olie die wordt geperst uit de vruchten van de oliepalm Palmolie is een belangrijke grondstof voor onder andere margarine, chips, koekjes en zeep.
stroom en brandstof die nodig zijn voor verlichting, verwarming of beweging Het kost veel energie om sperziebonen per vliegtuig naar Nederland te brengen.
verbouwen
kappen
de welvaart
omhakken Door het kappen van bomen verdwijnen bossen.
Als er welvaart is in een land, hebben mensen genoeg geld, eten, drinken en een huis. Nederland is een rijk land: de welvaart is groot.
de oase
de winst
een plek in de woestijn waar water is, waardoor er planten en bomen kunnen groeien Na een lange tocht door de woestijn bereikten we gelukkig een oase. Eindelijk hadden we weer water!
Als je winst maakt, verkoop je iets voor meer geld dan het je zelf heeft gekost. Joep heeft 24 blikjes cola gekocht voor € 0,40 per stuk. Op de vrijmarkt heeft hij ze allemaal verkocht voor € 1 per stuk. Hij heeft dus € 14,40 winst gemaakt.
iets op een stuk land laten groeien In Egypte worden sperziebonen verbouwd.
72 ©
kopieerblad 8.4
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
3 Welk land staat er bij jou op tafel?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de cacao • de delta • de energie •
de oase • de palmolie •
• stroom en brandstof • een plek in de woestijn waar water is • bruin poeder dat wordt gemaakt van de cacaoboon • olie uit de vruchten van de oliepalm een gebied waar een • rivier zich splitst in een heleboel kleine riviertjes
In arme landen leven veel mensen van het van voedsel. Als de grond genoeg oplevert, kunnen ze producten met
verkopen. Dat is
goed voor de
van het
land. In Nigeria
de mensen
bomen om ruimte te maken voor plantages. Zo kunnen ze meer producten . Bijvoorbeeld
2
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de dienstverlening de landbouw oogsten verbouwen
bonen voor chocola. Maar zo verdwijnen wel bossen en ontstaat er erosie.
4
Lees de vraag. Vul het goede woord in.
de delta de rivier de voedselhulp vruchtbaar
Van welke grondstof wordt chocola gemaakt?
de energie de erosie kappen de palmolie
mensen een goed leven hebben?
de export de welvaart de winst zelfvoorzienend
Van Hoe noem je het als een land rijk is en de
Dat land heeft een grote Wat doen de boeren als het graan rijp is?
5
Maak nu zelf zinnen met deze woorden.
de energie
3
Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over. Eén woord kun je twee keer gebruiken. cacao – kappen – oase – verbouwen – welvaart – winst
de winst
73 ©
kopieerblad 8.4
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
4 Kan Nederland zonder het buitenland?
Woordenboekje afhangen van iets
de kwaliteit
door iets bepaald worden ‘Kom je vanmiddag bij mij spelen?’ ‘Het hangt ervan af of ik voetbaltraining heb.’
Als een product kwaliteit heeft, is het een goed product. Deze voetbalschoenen zijn iets duurder, maar dan heb je wel kwaliteit!
de ervaring
kennis die je krijgt door iets veel te doen De Nederlandse bloembollenbedrijven hebben veel ervaring met bollen kweken. Ze weten daardoor heel goed hoe ze het moeten doen.
niet aan iets of iemand kunnen tippen
goed opgeleid
profiteren van iets
Iemand die goed opgeleid is, heeft na de
er voordeel van hebben
middelbare school nog verder doorgeleerd en een diploma gehaald. Goed opgeleide mensen kunnen vaak ingewikkeld werk doen waar ze veel geld mee verdienen.
De wintertijd is vannacht ingegaan. Daar heb ik van geprofiteerd door een uur langer te slapen.
de grondstof
onbewerkt materiaal waarmee producten worden gemaakt Van de grondstof olie wordt in de fabriek bijvoorbeeld verf gemaakt.
veel minder goed zijn Mimoun kan zó hard rennen, daar kan ik niet aan tippen.
de verzekering
Als je een verzekering afsluit, betaal je elk jaar wat geld aan een bedrijf (de verzekeraar). Als er dan bijvoorbeeld brand komt, vergoedt dat bedrijf de schade. Mijn fiets is gestolen. Gelukkig heb ik een goede verzekering: ik krijg geld voor een nieuwe fiets.
handelen
spullen kopen en verkopen Landen handelen met elkaar omdat ze veel verschillende producten nodig hebben: olie, voedsel, auto’s, kleren en nog veel meer. En een land kan niet alles zelf maken.
de wereldhaven
havenstad die verbindingen heeft met de hele wereld Rotterdam is een wereldhaven. Er zijn allerlei transportmogelijkheden vanuit de Rotterdamse haven: treinen, schepen, pijpleidingen, vrachtwagens en vliegtuigen.
74 ©
kopieerblad 8.5
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
4 Kan Nederland zonder het buitenland?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de ervaring • de grondstof • handelen •
profiteren • van iets afhangen van •
• spullen kopen en verkopen • door iets bepaald worden onbewerkt materiaal • waarmee producten worden gemaakt • kennis die je krijgt door iets veel te doen • ergens voordeel van hebben
2
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de arbeider exporteren importeren de wereldhaven de ervaring goed opgeleid de grondstof de kennis de grondstof het halffabrikaat het product de verzekering de computerindustrie goed opgeleid hoge lonen de visindustrie
3
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout.
Als je kwaliteit wilt, koop je iets wat er goed en stevig uitziet. Anne heeft veel ervaring met koken: ze heeft één keer gekookt. Producten importeren en exporteren is handelen met andere landen. Ik heb geprofiteerd van het mooie weer: ik zat de hele dag binnen. In een wereldhaven komen vooral zeilbootjes.
4
goed
fout
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
Lees de zinnen. Vul het goede woord in.
In Shanghai komen elke dag honderden schepen aan. Ze vervoeren goederen vanuit de hele wereld. Shanghai is een Yasmine heeft na de middelbare school nog vijf jaar gestudeerd. Ze heeft geleerd om ingewikkelde computerprogramma’s te maken. Yasmine is Tims fiets is gestolen. Zijn ouders mopperen erg, omdat ze nu een nieuwe moeten betalen. Tim had geen
5
Landen kunnen profiteren van elkaars kennis en ervaring. Heb jij ook wel eens ergens van geprofiteerd? Leg uit wat dat was en hoe je er voordeel van hebt gehad.
75 ©
kopieerblad 8.5
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
5 Hoe kunnen twee werelddelen botsen?
Woordenboekje de aardplaat
het hoogteverschil
een stuk aardkorst Er zijn twee soorten aardplaten: landplaten en zeeplaten. Landplaten zijn dikker dan zeeplaten.
het verschil tussen hoog en laag In de bergen zijn er veel hoogteverschillen: er zijn hoge toppen en diepe dalen. de kern
de aardverschuiving
het afglijden van aarde vanaf een berg of heuvel Door de zware regens is een aardverschuiving ontstaan. Er is veel modder van de berg naar beneden gegleden.
het diepste binnenste van iets De kern van een perzik is de pit. de reeks
de rij Bij Japan is een lange reeks van vulkaaneilanden ontstaan. Er liggen heel veel
afhankelijk zijn van iets
vulkaaneilanden op een rij.
hulp van iets nodig hebben Voor een goede oogst zijn boeren afhankelijk van het weer.
de uitrusting
de druk
een duwende kracht De druk van het water werd zo groot, dat de dijk doorbrak. gunstig
goed, voordelig We konden het vakantiehuisje voor een gunstige prijs huren, omdat we niet in een schoolvakantie gingen.
spullen die je nodig hebt om iets te kunnen doen Bergbeklimmers hebben een goede uitrusting nodig om de top te bereiken. de zeespiegel
de hoogte van het zeewater Ik woon op bijna het laagste punt van Nederland. Ons huis staat ruim 6 meter onder de zeespiegel.
76 ©
kopieerblad 8.6
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
5 Hoe kunnen twee werelddelen botsen?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de aardplaat • de aardverschuiving• de druk • de kern • de zeespiegel •
• het diepste binnenste van iets • een stuk aardkorst • de hoogte van het zeewater • een duwende kracht • het afglijden van aarde van een berg of heuvel
2
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de aardverschuiving
de aardplaat
de berg het hoogteverschil de zeespiegel
de aardkorst de druk de kern
alleen de reeks de rij de serie
goed gunstig vervelend voordelig
4
Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over. aardplaten – aardverschuivingen – afhankelijk – gunstig – hoogteverschillen – uitrusting Het regent al dagen achter elkaar. Dat is niet als je een berg wilt beklimmen. Gelukkig hebben de bergbeklimmers zich goed voorbereid. Ze hebben een goede
bij zich.
Omdat de grond vol zit met water, moeten de bergbeklimmers uitkijken voor De bergbeklimmers zitten met touwen aan elkaar vast. Daardoor zijn ze van elkaar Boven op de berg zien ze andere hoge toppen, maar ook diepe dalen. Er zijn grote in de bergen.
3
5
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout.
Als je je band oppompt, wordt de druk in de band steeds groter. De grond onder je voeten is de kern van de aarde. Een goede uitrusting betekent dat je goed geslapen hebt. Een reeks bestaat uit meer dan één ding. Voor de Elfstedentocht zijn we afhankelijk van het weer.
Lees de vraag. Vul het goede woord in.
De aardkorst is in stukken gebroken. Hoe noem je zo’n stuk?
goed
fout
w
w
w
w
een Wat bevindt zich in het midden van de aarde? de De Mount Everest is bijna 9 kilometer hoog.
w
w
w
w
w
w
Hoe kun je dat anders zeggen? De top van de Mount Everest ligt bijna 9 kilometer boven de
77 ©
kopieerblad 8.6
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
6 Waarom willen mensen in de stad wonen?
Woordenboekje aantrekken
de lening
naar zich toe halen Grote steden trekken veel mensen aan, omdat er meer werk is dan op het platteland.
geld dat je krijgt, maar later weer terug moet betalen Als mensen iets willen kopen waar ze geen geld voor hebben, sluiten ze soms een lening af.
de belasting
geld dat mensen moeten betalen aan de overheid De overheid gebruikt het belastinggeld bijvoorbeeld om wegen aan te leggen, scholen te bouwen en politieagenten te betalen.
het moeras
nat gebied. Het is niet echt een meer, maar ook niet echt land. In moerassen zijn vaak bijzondere planten en dieren te vinden.
het brandhout
hout dat gebruikt wordt om vuur te maken Als je veel brandhout verzamelt, kun je een groot kampvuur maken.
opnemen
ergens deel van laten uitmaken Het nieuwe meisje werd meteen in de groep opgenomen.
het gewas
planten die door de boeren verbouwd worden De Chinese boeren verbouwen allerlei gewassen, onder andere rijst, groenten en fruit.
uit de grond stampen
heilig
de waterpomp
met een speciale betekenis voor mensen die in een god geloven In India is de koe een heilig dier. Daarom eten veel mensen in India geen koeienvlees.
apparaat waarmee grondwater omhoog gezogen wordt Dankzij de nieuwe waterpomp heeft het Chinese dorpje eindelijk goed drinkwater.
heel snel bouwen In Chinese steden worden de flatgebouwen uit de grond gestampt.
78 ©
kopieerblad 8.7
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
6 Waarom willen mensen in de stad wonen?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. aantrekken • de belasting • het moeras • opnemen •
de waterpomp•
2
• nat gebied • ergens deel van laten uitmaken • naar zich toe halen • apparaat waarmee grondwater omhoog gezogen wordt • geld dat mensen moeten betalen aan de overheid
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de akker de boer het gewas het moeras het bos het brandhout kappen opnemen de bank het brandhout het geld de lening aantrekken de stad verhuizen de waterpomp
3
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout.
Als je iemand opneemt in de groep, hoort hij erbij. Een lening moet je weer terugbetalen. Er komen wespen op de jam af. De jam trekt wespen aan. Iets uit de grond stampen doe je met je voeten. In een moeras kun je goed voetballen.
4
goed
fout
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
Maak nu zelf zinnen met deze woorden.
aantrekken
uit de grond stampen
5
Voor de hindoes in India is de koe een heilig dier. Voor christenen is de bijbel een heilig boek, net zoals de koran voor moslims. Kun jij dingen, plaatsen of mensen bedenken die voor sommige mensen heilig zijn? Voor wie zijn ze heilig?
79 ©
kopieerblad 8.7
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
7 Kun je de aarde opmaken?
Woordenboekje de deskundige
de savanne
iemand die ergens veel van af weet De weerman op tv is een deskundige op het gebied van het weer.
grote grasvlakte in tropische gebieden, met hier en daar wat bomen Een savanne is niet zo droog en kaal als een steppe.
digitaal
in getallen Een digitale camera bewaart de foto's niet als beeld, maar in getallen. Daarom hoeft er geen fotorolletje in, maar een geheugenkaart.
de sojaboon
plaatselijk
eiwitrijke boon die veel in warme gebieden wordt verbouwd Van sojabonen wordt veevoer gemaakt, maar ze worden ook gebruikt als grondstof voor onder andere ketjap, tofu, frituurvet en margarine.
De toeristen vinden de grote spinnen heel eng, maar de lokale bevolking is eraan gewend.
de voorraad
lokaal
het ontvangststation
een plaats waar beelden of geluiden opgevangen worden Deze draagbare radio is een ontvangststation voor muziek. de reisorganisatie
een bedrijf dat reizen organiseert Deze reisorganisatie heeft voor mij een hotel in Portugal gereserveerd.
een hoeveelheid die er van iets is Heb je een nieuwe pen nodig? Kijk maar in de kast, daar ligt een voorraad. zuinig
zo weinig mogelijk van iets gebruiken Hasan doet zuinig met zijn zakgeld, want hij spaart voor een nieuw computerspel. zuinig zijn op
voorzichtig met iets of iemand omspringen Olivier is zuinig op zijn fiets, want hij is nieuw.
het respect
eerbied of waardering voor iemand of iets Ik heb respect voor de natuur: ik gooi geen rommel op de grond en pluk geen zeldzame bloemen.
80 ©
kopieerblad 8.8
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
7 Kun je de aarde opmaken?
1
3
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord.
Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over.
de deskundige • digitaal •
deskundige – digitaal – lokaal – ontvangststation – reisorganisatie – zuinig
lokaal • het ontvangststation • het respect •
2
• plaatselijk • iemand die ergens veel vanaf weet • een plaats waar beelden of geluiden opgevangen worden • eerbied of waardering voor iemand of iets • in getallen
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord.
De
heeft
een vliegtuigstoel voor mij gereserveerd. Ik heb de foto’s niet op papier, ik heb ze alleen
Leidens Ontzet wordt alleen in Leiden gevierd. Het is een Lisa weet heel veel van atletiek. Ze is een
consumeren digitaal de voorraad zuinig de deskundige het moeras de savanne de steppe de eerbied het respect lokaal zuinig de reisorganisatie de sojaboon het toerisme de vakantie
feest.
op dat gebied. Wij konden geen tv-beelden ontvangen. Het was kapot.
4
Maak nu zelf zinnen met deze woorden.
het respect
de voorraad
5
Waar ben jij zuinig op? Schrijf erover.
81 ©
kopieerblad 8.8
Woordenschat
(blad 1 van 2)
Naam:
8 Ben jij een wereldburger?
Woordenboekje de afdeling
officieel
deel van een winkel, bedrijf, ziekenhuis, organisatie, enzovoort Als je een broek wilt kopen, moet je in het warenhuis naar de afdeling kinderkleding.
zoals het moet volgens de mensen die daar iets over te zeggen hebben Officieel begint de school om half negen, maar vaak beginnen we vijf minuten later.
afgelegen
de slaaf
ver van andere dorpen of steden Sommige volken leven zo afgelegen, dat ze helemaal geen contact hebben met andere culturen.
iemand die voor een ander moet werken en daar geen geld voor krijgt, iemand die niet over zijn eigen leven mag beslissen Een paar honderd jaar geleden zijn veel Afrikanen als slaaf naar Noord- en ZuidAmerika gebracht. Ze moesten daar op
het ambacht
vak waarbij je iets met je handen maakt In de medina worden allerlei ambachten beoefend, bijvoorbeeld koper bewerken en tapijten weven. het binnenland
deel van een land dat niet aan de kust ligt De mensen in het binnenland hebben vaak minder contact met andere culturen dan de mensen die dicht bij de kust wonen.
het land werken. veroveren (een land)
na een gevecht de baas worden in een ander land of gebied In de 17de eeuw veroverden de Europeanen veel gebieden in andere werelddelen. Nederland heeft onder andere Curaçao veroverd. weigeren
de gewoonte
iets dat je gewend bent te doen De meeste Nederlanders hebben de gewoonte om ’s middags brood te eten en ’s avonds warm.
niet willen, ‘nee’ zeggen Tessa vindt melk niet lekker. Ze weigert het te drinken.
de mening
wat je ergens van vindt Ik wil graag mijn mening geven over de nieuwe schoolkrant: ik vind hem veel leuker geworden!
82 ©
kopieerblad 8.9
Woordenschat
(blad 2 van 2)
Naam:
8 Ben jij een wereldburger?
1
Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. het ambacht • de gewoonte • de mening •
veroveren • weigeren •
2
• iets wat je gewend bent te doen • niet willen • na een gevecht de baas worden in een ander gebied • wat je ergens van vindt • vak waarbij je iets met je handen maakt
Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de afdeling afgelegen het binnenland ver weg de kolonie Brazilië veroveren weigeren de cultuur de gewoonte de mening officieel afgelegen officieel de overheid de regel
3
Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout.
Als je zegt: Ik vind dit een mooi boek, dan geef je je mening. Ambachten worden vooral in grote fabrieken beoefend. Een organisatie bestaat altijd uit één afdeling. In het binnenland zijn geen zeehavens. Slaven kunnen precies doen wat ze zelf willen.
4
goed
fout
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
Lees de vraag. Vul het goede woord in.
Mijn oom en tante wonen midden in het bos, ver van het dorp. Hoe kun je dat ook zeggen? Ze wonen In Kenia heeft elke stam zijn eigen taal. Op school leren de kinderen een andere taal. Dat is de taal van de overheid. Hoe noem je zo’n taal?
Vroeger hebben sommige Europese landen andere landen ingepikt. Wat is een ander woord voor landen inpikken?
5
Iedere cultuur heeft haar eigen gewoontes. Noem drie gewoontes die bij jouw cultuur horen.
83 ©
kopieerblad 8.9
